Bungelen boven een waterval
SB
IMICE
BARCELONA
Ook voordelig vliegen
vanaf Rotterdam Airport.
Brazilië
werkt
verdovend
zaterdag 12 mei 2001
VANAF
Boekingen en informatie:
WWW.BASIQAIR.COM
□9QO-BASIQAIR of 09Q0-SS7 47 24*'
of neem contact op met uw reisbureau.
BASIQI AIR
Tnansavia's smart class.
Transavia airlines
Eric Rotte, vooral bekend
als de televisiekok van
Omroep Zeeland, reisdenaar
het noordoosten van Brazilië
en merkte tot zijn geluk dat
het er nog net zo origineel is
als twintig jaar geleden. In
twee artikelen doet hij ver
slag van zijn hernieuwde
kennismaking met het land
van de saudade, de caran-
cuejo en de caipirinha. Van
daag deel 2.
De stad Fortaleza zoemt.
Brazilianen zijn hande
laars. Deur aan deur in nauwe
straatjes staan kratten met exo
tische kruiden en groenten, als
er een meter gevel vrij is staat er
een krantenjongen of een loot
jesverkoper. Uit elk gat in een
gevel wordt wel handelswaar
aangeboden.
Duizenden mensen bevolken de
straten en de tegenstellingen
zijn groot. Tegen de gevel van de
virtuele bibliotheek, een hi-
-tech park met gratis internet
voor iedereen, staan straatjon
getjes te leuren met een kistje
met sigaretten, of een kokos
noot om uit te drinken.
Bij twee concurrerende restau
rants staan klantenlokkers
luidkeels in een microfoon te
brullen. Hun stemmen galmen
over het plein. Ze spreken iedere
passant aan om ze naar binnen
te lokken met het beste aanbod.
Voor 1 real, ongeveer ƒ1,25,
krijg je een soepje, twee pastels
en een glas rietsuikersap. Pastel
is een nationaal gerecht dat iets
weg heeft van een loempia. Lan
ge enveloppen van krokant ge
frituurd deeg met een vulling
van gehakt en groente. Veel en
velop, weinig vulling, maar erg
lekker.
Piratenbar
De uitgaanswijk van Fortaleza,
Iracema, lijkt op het eerste oog
in veel opzichten op de stap wijk
van Benidorm of Palma de Mal-
lorca. Achter een facade van
fleurig roze en blauw geschil
derde woninkjes bevindt zich
een voormalig parkeerterrein
waar alleen op maandag de Pi
ratenbar is geopend. Met milde
afkeer stap ik bij mijn vrienden
in de taxi om er heen te gaan.
Ursul le Geer en Willibrord
Fréquin schijnen hier ook te zijn
geweest, waardoor ik niet echt
gemotiveerd word. Over het al
gemeen erger ik me aan de pro
gramma's van die twee Hilver-
sumse natnekken.
Als ik bij de ingang een piraten-
hoofddoek in mijn handen ge
drukt krijg, zucht ik diep. Tot nu
toe voldoet het helemaal aan de
verwachting. Berustend wor
stel ik mezelf door de krioelende
mensenmassa.
Op een balkon vinden we een
goed uitzicht op het podium en
kunnen uitkijken over de dans
vloer, waar een menigte jonge
mensen fanatiek staat te dan
sen. Het uitzicht is prachtig en
ik voel me veilig achter mijn
hekje boven het gepeupel. Op
een verhoging staat een negen-
-koppige band te spelen en te
zingen.
Het tempo van de Forro ligt
hoog en de klank is bedwel
mend. Onwillekéurig wippend
op mijn voeten dein ik mee op de
golven van de dwingende mu
ziek en zie de menigte die het
dansen in het bloed schijnt te
hebben. Ranke en uitdagend ge
klede jonge Brazilianen krullen
rond elkaar met de typische be
wegingen van de Latijns Ameri
kaanse dans. De sfeer voelt ex
plosief aan.
Als een plotseling stortbui over
ons heen dondert, lijkt de hele
tent dan ook te ontploffen. De
dansvloer staat vol en in luttele
seconden is iedereen tot op de
draad doorweekt. De band gooit
er nog een paar scheppen bo
venop en de massa host en danst
als bezeten op de hypnotiseren
de cadans. Overal liggen uitge-
groot en het toerisme komt er
pas langzaam op gang.
Onder begeleiding van een gids
lqpen we over een smal pad tus
sen de dichte vegetatie. We
klimmen en springen over rots
partijen, kruipen door nauwe
doorgangen terwijl de vleer
muizen verschrikt om onze
hoofden tuimelen en balanceren
geconcentreerd over boom
stammen om smalle kloven te
overbruggen. De warmte is be
klemmend. Binnen een kwartier
heb ik geen droge draad meer
aan mijn lijf en loop te soppen in
mijn schoenen.
Een karmozijnrode bloem met
de vorm van een dennenappel
steekt, roepend om aandacht,
tussen de dichte begroeiing uit
terwijl de paarse bloesem van
een klimplant langs dezelfde
steel naar boven klimt. Soms
breekt de zon door het blader
dak en strooit haar voedende
lichte vlekken willekeurig over
de ondergrond. Mijn camera
maakt overuren.
Waterval
Na een klautering van meer dan
een uur worden onze gesprek
ken overdonderd door het ge
raas van een waterval. Vanuit
een geul in de rotswand ver bo
ven ons, valt een sneeuwwitte
rivier van helder water in een
poel onderaan het pad. We ne
men de gelegenheid waar en
springen in het bruisende bad.
De temperatuur is perfect. Het
zoete water spoelt de inspan
ning om er te komen in een keer
van me af, maar ik moet oplet
ten dat ik niet te dicht bij de wa
terval zelf kom. De kracht van
het vallende water is bijna niet
te verdragen, dus dobber ik op
de grens van '"t geet net" en "'t
geet net niet." Ik gloei terwijl ik
mijn dampige T-shirt weer pro
beer aan te trekken. We moeten
voort.
We waren eigenlijk niet van
plan om er een lange trip van te
maken, maar onderweg worden
de plannen bijgesteld. We willen
nog geen eind maken aan deze
indringende belevenis. In een
goed tempo wandelen we over
het pad terwijl er soms een uit de
kluiten gewassen salamander
wegvlucht en mieren zo groot
als oude rijksdaalders onver
stoord oversteken. Op mijn
vraag of er slangen zijn ant
woord de gids bevestigend.
„Giftige?", vraag ik. „Giftige en
niet zo giftige, ik weet het niet",
zegt hij schouderophalend.
Vanaf dat moment ben ik iets
meer op mijn hoede dan daar
voor. Ik heb het niet zo op die
dingen.
Aan het eind van onze tocht
stuiten we weer op een water
val. Aan de overkant van een ra
vijn van tachtig meter breed en
zeker vij ftig meter diepvalt een
brede stroom water naar de bo
dem die we niet kunnen zien.
Een stalen kabel loopt van ons
vandaan om naast de waterval
het bos in te verdwijnen.
De gids pakt een paar tuigjes uit
zijn rugzak en hijst ons er in.
Rustig pratend klikt hij zich
vast aan de kabel en vertelt ons
wat we moeten doen, voor hij,
na een knikkende groet, weg-
zeilt in de richting van het don
derende water. Ik wil niet kin
derachtig zijn en doe net of het
voor mij gesneden koek is, maar
mijn knieën verraden me als ik
op de verhoging stap en voor de
zekerheid een paar rukken aan
het tuig geef. Ik denk aan de Ja
panse kamikazes en mompel
„Banzaivoor ik wegglijd van
de stevige grond onder mijn
voeten.
Op de helft van de afstand is de
gang er uit en kom ik slingerend
tot stilstand. Tot hier deed de
zwaartekracht zijn werk. De
rest van het stuk moet ik hand
over hand trekkend aan een
touw afleggen. Bungelend bo
ven het diepe ravijn aan een po
lyester bandje van twee centi
meter breed, kijk ik om me heen
en naar beneden. Mijn hart
bonkt in mijn keel. Het moment
is zo intens dat ik er kippenvel
van krijg.
Ik hang bij een waterval in de
jungle van Brazilië!
Eric Rotte
Een boer draagt een mand met maïskolven op zijn schouder.
Fortaleza is de hoofdstad van de in het noordoosten van Brazilië
gelegen provincie Ceara.Cearó telt ruim 8 miljoen inwoners
waarvan er ongeveer 2 miljoen in Fortaleza wonen.De gemiddelde
temperatuur is het hele jaar door ongeveer 29 graden. Onder bege
leiding van Nederlands en Engelstalige gidsen zijn diverse excur
sies en rondreizen mogelijk. De reisduur inclusief tussenstop op de
Kaap Verdische eilanden bedraagt 12 uur. Voor een vakantie naar
Brazilië heeft u een toeristenvisum nodig. Vaccinaties zijn voor For-
taleza niet verplicht, maar voor de binnenlanden is een inenting te
gen polio (DTP) en hepatitis A aanbevolen.
Het betaalmiddel in Brazilië is de Real. 1 Real is ongeveer 1,25.
Organiserend touroperator is Quality International Reizen
(ANVR/SGR). Vijftien-daagse reizen, inclusief 1 week rondreis, op
basis logies en ontbijt varieren tussen 1900 gulden in het laagsei-
zoen en 2900 gulden in het hoogseizoen. Informatie onder meer bij
Dave Borstlap Reizen, Zusterstraat 52,4331 KL Middelburg, tel.
0118-616166.
(Advertentie)
Indiaanse meisj es zoeken sluimerend in hun hangmatten verkoeling bij de rivier,
De sensatie van een stortbad bij een van de vele watervallen in het natuurreservaat van Tian Gua.
schopte schoenen. Het is onmo
gelijk om stil te blijven staan. Ik
kan me niet bedwingen en gooi
me roekeloos in het strijdge
woel. Uur na uur dreunt de mu
ziek door me heen en de regen op
mijn kop terwijl ik springend en
dansend opga in het Braziliaan
se feestgedruis.
Het wordt alweer bijna licht als
we de piratenbar verlaten. Hij
gend en stomend lopen we naar
de taxistandplaats. De muziek
is nog duidelijk hoorbaar en het
feest is nog niet voorbijmaar ik
ben kapot. Ik stap in de taxi en
kijk nog een keer om. Er staat
nog steeds een rij voor de deur.
Voor deze ene keer moet ik Ursul
gelijk geven. 'Het is hier fantaa-
aastisch
De lange weg naar Jericoacoara
voert ons voor de eerste keer
over het platteland van Ceara.
Na een droogte van bijna zeven
jaar valt er dagelijks een flinke
portie voedende regen waar
door het nu lijkt of alles hier
zonder moeite uit de grond
schiet. Hoge palmbomen steken
eenzaam of in groepjes als para
plus naar de hemel tussen bos
sen weelderig groen en grillig
gevormde meertjes. Kleine lap
jes akkerbouwland met maïs.
bonen en suikerriet zijn afgezet
met stevige rechte dode takken,
die stijf tegen elkaar in de grond
zijn geplant om een barrière te
vormen tegen ongewenste be
langstelling van de huisdieren.
Na driehonderd kilometer slaan
we af naar een hobbelige pad
met diepe kuilen. Een uur lang
schudt en bokt de auto als een
koppig paard voor we onver
wacht aankomen in het para
dijs.
Een kobaltblauwe lagune, ooit
gevoed door de zee, maar nu in
gesloten door hagelwit zand,
scherp afgezet met diepgroene
bosjes en hoog opbollende dui
nen. De kleuren zijn zo sterk dat
het onwerkelijk aandoet. Dob
berend in het kalme water naast
een rieten hutje liggen twee
fleurig getuigde bootjes en een
drietal parasollen staat klaar
om ons schaduw te bieden. En ze
serveren er nog eten bij ook!
Slobberend aan een koel kokos
drankje met een stevige bite van
cachaga, en uitkijkend over een
surrealistisch decor, is de grijns
niet van ons gezicht te branden.
We eten in knoflook gebakken
garnalen en gegrilde vis uit de
lagune, luieren dromerig voor
ons uit en wachten op het trans
port naar Jericoacoara; tien jaar
geleden een geïsoleerd vissers
dorp, nu een buitenpost van
hippies en rugzaktoeristen en
over tien jaar de prooi van pro
jectontwikkelaars en snelle za
kenlui.
Niet de enige, maar wel de leuk
ste manier om naar Jeri te gaan
is met een strandbuggyeen een
voudig polyester autootje met
extreem brede banden en zon
der comfort. We laden onze
spullen in en crossen bedaard
door het stevige zand. Zittend
op de achterkant van de buggy,
mijn knuisten stevig rond de
rollbar, de wind rond mijn kop,
ontrolt zich een kilometers-
breed duingebied waarvan ik
nooit had gedacht dat zoiets zou
kunnen bestaan. Hoge en stevi
ge zandduinen, 40 meter hoog
en honderden meters lang, per
fect glooiend en ongelijkmatig
verdeeld, liggen beschermend
rond valleien van taai groen;
pioniersplanten in een nieuw te
bouwen wereld. Kleine groepjes
ezels, te dwars om de schaduw
op te zoeken, staan lui kauwend
en vierkant stil. Af en toe krui
sen we het pad van een paar
paarden of een geschrokken
wegflitsende leguaan.
De bestuurder van de buggy la
veert omzichtig langs de grillige
waterpartijen en stopt regelma
tig om ons het landschap te la
ten bekijken. De dimensies zijn
overdonderend. Er is zoveel
ruimte dat je het er benauwd
van krijgt. Het contrast tussen
de milimeterneukerij in Neder
land waar wij inmiddels aan ge
wend zijn geraakt en de weids
heid van dit land is zo groot dat
het verdovend werkt.
Uur na uur slingert onze weg
zich voort. We rijden door man-
grovebossen terwijl kleine
krabbetjes wegvluchten tussen
de modderige wortels en karren
in volle vaart over de duintop
foto's Dave Borstlap
pen en langs het onmetelijke
strand. Een enkele rieten hut
staat eenzaam ingeklemd tus
sen een paar bosjes en we zien
een strandbezoeker die als enige
aan het zwemmen is op een
smetteloos strand van 25 kilo
meter lang. De buggy vliegt
langs de waterkant en ik vlieg
meeMij n geest zweeft weg en i k
raak bedwelmd. Ik voel me als
een vogel die uit de kooi gelaten
wordt en fladder moeiteloos
door het luchtruim.
Tegen het vallen van de avond,
na een rit van vier uur komen we
aan in Jericoacoara, vijf zand
straten groot. Tientallen win
keltjes en kleine guesthouses
aan het strand maken gebruik
van de toenemende belangstel
ling voor het kleine dorp en bie
den hun diensten aan. De sfeer
past bij het land dat ik tot nu toe
heb gezien: Ontspannen. Een
plek om bij zinnen te komen of
ze juist tijdelijk te verliezen.
Brazilië verrast me. Ik weet nu
al niet meer precies wat ik ver
wachtte, maar het strookt niet
met wat ik tot nu toe heb be
leefd. Na iedere onnavolgbare
dag blijkt er nog een te komen en
ik begin te twijfelen aan mijn
-over het algemeen - nuchtere
gevoel voor realiteit. De tempe
ratuur, het ritme, de kleur en de
onmetelijke ruimte missen hun
uitwerking niet. Ik voel me be
voorrecht.
Pijnlijk kreunend zwoegt de le
gertruck de heuvel op. We zitten
in de bak en kijken over de cabi
ne naar de zandweg die voor ons
ligt. Diepe voren en kuilen door
snijden het pad en vertragen ons
tempo tot stapvoets.
Ultieme duik
We zitten bij te komen van een
bezoek aan de markt van Tian
Gua. Ik ben bezeten van mark
ten. Niet alleen omdat je er al
lerlei eetwaar aantreft dat je
niet kent, maar vooral omdat er
geen plaats is waar je zo intens
wordt geconfronteerd met de
bevolking van een land. Het is
de plek waar iedereen samen
komt en daardoor is een wande
ling over de markt de ultieme
duik in een vreemde cultuur. Ik
verlies de tijd uit het oog en
moet aan mijn oor naar de auto
worden gesleurd. We moeten
naar de jungle.
De twaalf kilometer lange
zandweg naar de ingang van het
park is een marteling Ik zit op
een houten bankje en krijg een
vierkante kont van het geschud
en gehobbel. We doen er een uur
over om boven te komen. Het
140 hectare grote ecologische
park van Tian Gua trekt niet
veel bezoekers. Ze hebben wa
tervallen en jungle, maar daar
hebben de Brazilianen weinig
belangstelling voor. Het hele
land is er mee bezaaid. Toeristen
hebben het gebied nog niet ge
vonden. De provincie Ceara is