Doodsteek voor de live-muziek
PZC
Kunstenares
in land van
contrasten
Parkanyi Kwartet
van hoog niveau
in werk Beethoven
N atuur ontwikkeling
zorgt voor duizenden
hectares extra natuur
Twee Zeeuwse koks
vallen in de prijzen
Bergse raad steunt
burgemeester als
vice-voorzitter PvdA
8
Chaos nieuwe artiestenregeling blijkt bij concert Seedling en Zea in Goes
kunst cultuur
Vragen bij
risicotransport
Westerschelde
maandag 19 februari 2001
door Ernst Jan Rozendaal
GOES - Eigenlijk vallen ze
nauwelijks op. Hier en daar
zijn in 't Beest in Goes aan de
muur kleine posters bevestigd
met de tekst: 'NOOIT MEER
LIVE MUZIEK'. Dan in een
bescheidener lettertype: „De
nieuwe artiestenregeling
wordt de doodsteek voor live
muziek in Nederland. Veel
kleine podia en festivals zullen
de verhoogde kosten niet kun
nen betalen en zullen moeten
stoppen met het programme
ren van live bands. WIL JIJ
DAT?" Na deze retorische
vraag volgt een oproep dinsdag
in Den Haag mee te doen aan
een demonstratie tegen de
nieuwe artiestenregeling.
„Neem zoveel mogelijk akoes
tische instrumenten mee."
Het is vrijdagavond laat. In 't
Beest treden de Amsterdamse
popgroepen Seedling en Zea
op, door popcritici beschouwd
als twee van de leukste en
meestbelovende gitaarbandjes
die Nederland rijk is. Dat blijkt
te kloppen. Vooral Seedling
maakt indruk met een ontwa
penende set vol dwarse pop
liedjes. Zea, net als Seedling
onder contract bij het alterna
tieve platenlabel Transformed
Dreams, is in alles de grotere
broer. Volwassener, maar ook
wat gekunstelder. Hun tomelo
ze inzet hebben beide groepen
gemeen. Slechts weinigen heb
ben deze avond de weg naar 't
Beest gevonden, maar Seed
ling en Zea spelen alsof ze in
een uitverkocht Paradiso
staan.
Een professionele plaat en een
professionele podiumpresen
tatie maken nog geen profes
sionele band. De muzikanten
van Seedling en Zea studeren
of werken. Muziek mag hun
grootste passie zijn, ze zijn
geen beroepsartiesten. In de
ogen van staatssecretaris Wou
ter Bos zijn ze dat blijkbaar
wel, gezien de invoering, begin
dit jaar, van de nieuwe arties
tenregeling. Die verplicht mu
zikanten tot een hogere belas
tingafdracht en een enorme
bureaucratische rompslomp.
„We zijn een band, geen be
drijf", bromt zanger/gitarist
Arnold de Boer van Zea. „Het
is toch absurd dat we nu eigen-
lijkeen boekhouder nodig heb
ben?"
Chaos
Een middernachtelijk kijkje in
het kantoor van 't Beest illu
streert de chaos die Bos met
zijn nieuwe regeling heeft ver
oorzaakt. Muziekprogram-
meur Vincent Haenen beent
zuchtend heen en weer. „Die
bands weten dus van niks. Ze
hebben de verkeerde formulie
ren bij zich. Volgens de nieuwe
artiestenregeling zou ik nu
tweeënvijftig procent van hun
gage moeten inhouden om aan
de Belastingdienst af te dra
gen, want ze hebben hun spul-
De band Seedling tijdens het optreden in 't Beest in Goes.
foto Willem Mieras
Administratieve rompslomp in het kantoor van podium 't Beest, met (vlnr) programmeur Vincent Haenen, bassist Bas Jacobs van
Seedling, gitarist Anton van de Kerkhof en zanger/gitarist Arnold de Boer van Zea. foto Willem Mieras
len niet op orde. Als gesubsidi
eerde instelling heb ik geen
andere keuze. Maar wat dacht
je, zo vlak na een optreden? Die
lui zitten nog vol adrenaline,
die zijn zo opgefokt, je zou de
grootste ruzie krijgen. Geluk
kig hebben we al voor het con
cert besloten de betaling uit te
stellen tot ze zich tot een stich
ting hebben omgevormd."
De vier muzikanten van Seed-
ling en de vijf van Zea hebben
weliswaar hun sofinummer en
kopieën van hun paspoort pa
raat, maar ze hebben ook de al
oude loonverdelingsverkla-
ring meegenomen. Tot en met
december kon met dit formu
lier de gage als onkostenver
goeding worden uitgekeerd.
Hieraan heeft de nieuwe ar
tiestenregeling een einde ge
maakt, omdat bands veel meer
onkosten zouden opvoeren dan
ze werkelijk maken.
Voortaan moet 't Beest iedere
muzikant die optreedt voor één
avond als werknemer in loon
dienst beschouwen. Dat bete
kent dat een berg aan formulie
ren moet worden uitgewisseld.
Seedling en Zea hadden met
een gageverklaring moeten ko
men, waarop onder meer alle
adressen, handtekeningen, so-
fi-nummers en geboortedata
zijn ingevuld, of een kosten
vergoedingsbeschikking
(KVB), een kopie van alle pas
poorten en per bandlid een for
mulier voor het GAK. Haenen
moet alle muzikanten eigenlijk
aanmelden bij het GAK en het
ziekenfonds, de gageverkla-
ringen - die hij niet heeft gekre
gen - naar de Belastingdienst
sturen, op basis van de - even
eens ontbrekende - KVB bepa
len of hij twintig danwel twee
endertig procent loonbelasting
moet inhouden en aan het eind
van het jaar een jaarloonopga -
ve doen bij Belastingdienst en
GAK en alle muzikanten een
loonstrookje sturen.
Moedeloos
„Alles bij elkaar opgeteld heb
ik per jaar meer dan vijfhon
derd mensen in loondienst",
zegt Haenen met een moede
loos gebaar. „Hoe moet ik dat
ooit verwerken? Ik baal ervan.
Ik wil een interessant pro
gramma in elkaar zetten en ik
doe niks anders dan lullen over
geld en moeilijke papieren."
Blijft de regeling van kracht
dan kunnen podia minder ar
tiesten boeken, omdat de kos
ten drastisch stijgen en zijn de
muzikanten gedwongen hoge
re gages te berekenen, waar
door ze automatisch minder
worden gevraagd. Worden de
kosten met de entreeprijzen
verrekend, dan zal het concert
bezoek teruglopen. Zo dreigt
de nek te worden omgedraaid
van vooral kleine podia en
bands, de broedplaatsen van
vernieuwing en kweekvijvers
van talent.
De Boer: „Vroeger was het: 'Te
gek, we komen spelen, doen we,
rock 'n' roll.' Nu moeten we zes
weken van tevoren formulie
ren aanvragen en invullen. Een
keertje invallen is er sowieso
niet meer bij. Wij spelen drie of
vier keer per maand. Wat we
aan gage krijgen, gaat op aan
onkosten. Wat dacht je van een
busje huren, benzine, telefoon
kosten, oefenruimte huren, ap
paratuur kopen? Ik ben meest
al de chauffeur, dus ik drink
niet. Als vroeger een krat bier
voor de band klaarstond, zei
den ze vaak: 'Hier, neem een
paar biertjes mee, voor als je
thuis bent.' Zelfs dat is over,
want het podium moet alles
verantwoorden. Moet je elkaar
zo gaan naaien? .Kijk, dat ook
popgroepen de dingen wat offi
ciëler moeten doen, is logisch.
Maar we zijn geen commercieel
bedrijf. Voor grote bands als
Van Dik Hout of De Kast is deze
regeling niet bedacht, want die
hebben altijd al met loonver-
klaringen gewerkt. Die zijn
van een andere categorie."
Haenen hoopt dat de regeling
dinsdag, als staatssecretaris
Bos praat met de belangenor
ganisaties van popmuzikanten
en podia, wordt opgeschort of
teruggedraaid. „Zelfs de Be
lastingdienst weet dat de rege
ling niet werkt. Eigenlijk is er
nog maar één die er wat in ziet
en dat is de staatssecretaris in
Den Haag."
door Ali Pankow
BURGH-HAAMSTEDE - Japan is een
land van tegenstellingen. Tradities en fu
turistische technologie bestaan naast el
kaar. Zeggen waar het op staat, is er nau
welijks bij. De volksaard is als buigend
riet: schijnbaar meegaand, maar immer
stevig verbonden met de oorspronkelijke
wortels. Dat zijn de belangrijkste conclu
sies van beeldend kunstenares Teja van
Hoften uit Burgh-Haamstede na een ver
blijf van vier maanden in het land van de
rijzende zon.
De uitnodiging om enige tijd in de stad Ta-
keo op het eiland Kyushu te komen wonen
en werken, viel Van Hoften ten deel in het
kader van een internationaal financie
ringsproject en de viering van vierhonderd
jaar handelsbetrekkingen tussen Neder
land en Japan. Netty van den Heuvel, een
collega-keramiste uit Den Bosch droeg
haar voor. Van Hoften kreeg twee dagen
bedenktijd. Ze aarzelde, maar man en kin
deren wisten haar te overtuigen dat dit
toch een uniek aanbod was.
Van juli tot en met oktober vorig jaar leef
de ?e in een heel andere wereld dan ze in
haar eigen atelier in de Schouwse West
hoek gewend was. Na haar terugkomst
heeft ze fotoalbumsinformatiemappen en
een herinneringsboekje samengesteld. Ze
kan haar ervaringen nu dan ook uitgebreid
vertellen aan ieder die het horen wil.
Details
Ook die eigen ervaringen worden geken
merkt door tegenstellingen. Ze koestert de
talrijke indrukken die ze opdeed, onder
meer bij het aanschouwen van het potten
bakken volgens oeroude tradities, de
sprankelende festivals waar grote bevol
kingsgroepen vol overgave aan meedoen,
talrijke contacten met de lokale bewoners.
Ze verbaasde zich over het grote belang
dat Japanners aan details hechten. Ze be
treurt het dat ze vrijwel alleen stond in
haar affiniteit voor de natuur en tenslotte
was er soms ook de eenzaamheid en het be-
Teja van Hoften vroeg in Japan voortdurend naar het 'wat' en 'waarom' en verwerkte die
vragen in haar kunst. foto Pieter Honhoff
sef dat sommige cultuurverschillen tussen
Oost en West onoverbrugbaar blijken. Zo
klikte het bijvoorbeeld niet met de Taiwa
nese keramiste met wie ze vier maanden
lang een atelier deelde. Vooral op dit punt
liep ze op tegen het ontwijken van de con
frontatie, omdat zonder uitpraten ook
niets kan worden opgelost.
Van Hoften kreeg een eigen appartementje
en een fiets toegewezen. Het gedeelde ate
lier was gevestigd in een druk bezocht cul
tureel centrum in Takeo. Het publiek
mocht er in en uit lopen terwijl de kunste
naars aan het werk waren. Naast Van Hof
ten en de Taiwanese kunstenares maakten
keramisten uit Amerika, China en Korea
deel uit van de groep. Medewerkers van
het cultureel centrum en een tolk waren de
vaste begeleiders.
Kakkerlakken
Er viel veel te ontdekken: slapen op een fu
ton bijvoorbeeld, een hard matrasje op de
vloer, en besprongen worden door kakker
lakken.
Maar alles went, zelfs kakkerlakken,
springhanen, boktorren en wandelende
takken. Ook het voedsel leverde veel ver
rassingen op. Balletjes in saus die eruit za
gen als gehakt, maar aan de binnenkant
turkooizen van kleur bleken of een zoetig
eiermengsel met zure bolletjes en hartige
stukjes vis. Ook in culinair opzicht houden
Japanners van tegenstellingen.
Teja van Hoften vroeg veelvuldig Wat? en
Waarom? Van haar groepsgenoten kreeg ze
dan ook de bijnaam WhatWhy. Ze heeft die
begrippen gesublimeerd tot kunst. Geïn
spireerd door Japanse schilderkunst
waarin specifieke wolken vaak kenmer
kend zijn, maakte de keramiste twee zoge
heten commic balloons, bekend van strip
verhalen. In de ene kalligrafeerde ze in
Japanse tekens het woord 'wat', in de an
dere 'waarom'.
Een ceremonieel hoogtepunt tijdens het
verblijf was het stoken van de grote tradi
tionele houtoven met 53 kamers. Die oven
kon in 1996 worden gebouwd mede dank
zij internationale financiering. De kunste
naars zelf waren tien dagen en tien nach
ten lang betrokken bij een stookploeg om
die oven op temperatuur te houden. Door
het specifieke bakprocédé krijgen de kera-
mieken kunstvoorwerpen daarin een ken
merkende uitstraling.
MIDDELBURG, Concertzaal
Parkanyi Kwartet met Istvan
Parkanyi en Heinz Oberdorfer,
viool, Ferdinand Erblich, altvi
ool en Michael Muller, cello in
werken van Mozart, Van Beet
hoven en Dvorak.
door Kees Cijsouw
Geen kwaad woord over
Mozarts Jacht- of Dvoraks
Amerikaanse kwartet. Maar
het interessantste werk in de
programmering van het Park
anyi Kwartet was zondagmid
dag in Middelburg Beethovens
opus 95, 'Serioso'. Het zette de
twee toppers uit het genre,
waardoor het werd geflan
keerd, als het ware in een nieuw
perspectief.
Het strijkkwartet opus 95 is
een van de kortste van Beetho
vens zestiental en het valt in
zijn oeuvre een beetje tussen
wal en schip. De klankwereld is
ver verwijderd van de speelse
baldadigheid van het zestal uit
opus 18, de muziek is de breed
geborstelde vitaliteit van het
middelste drietal uit opus 59 en
opus 74 voorbij en het werk
raakt nog net niet aan de diepe
ernst van de laatste kwartet
ten.
Je kunt opus 95 wel als een
stiefkind onder zijn zestien
strij kwartetten beschouwen.
Een eenling, die het door zijn
weerbarstige karakter in de
concertzaal vaak moet afleg
gen tegen de andere kwartet
ten. Tussen het klassieke even
wicht van Mozarts kv 458 en de
melodische en ritmische inven
tiviteit van Dvoraks opus 96
leek Beethovens kwartet zon
dag een brok tot klank gewor
den graniet: compact, om niet
te zeggen: overwegend nors
van thematiek. Je zou het werk
door zijn stilistische eigenaar
digheden niet een kwart eeuw
na Mozarts kv 458 en tachtig
jaar vóór Dvoraks Amerikaan
se kwartet situeren: de muziek
zou een voorloper van de twin
tigste eeuw, van de kwartetten
van Janacèk of Bartók kunnen
zijn. Die indruk werd versterkt
door de uiterst geconcentreer
de lezing, die het Parkanyi
Kwartet er zondagmiddag van
gaf. Opvallend in hun optreden
was toch hoe pregnant het en
semble de kern van de drie mu-
zieken op de lessenaars wist te
raken: gecultiveerd in Mozart,
verbeten, en met prachtige
aanzetten tot de niet echt door
brekende lyriek in Beethoven
en schijnbaar moeiteloos in
Dvoraks zo soepele, maar in
ritmische springerigheid o zo
verraderlijke thema's.
Parkanyi en de zijnen zorgden
voor een concert van klasse.
Aan hun prestaties was op geen
enkele manier af te leiden, dat
de leden in de nieuwe setting -
na het verdwijnen van het Or
lando Kwartet - nog maar en
kelejaren samen optrekken. Ze
speelden het tijdens hele pro
gramma naadloos samen, de
instrumenten stonden perfect
tot elkaar in balans, de werken
kregen royale dynamische im
pulsen mee, zonder dat muziek
of instrumenten werden gefor
ceerd of onhoorbaar waren.
Met dit optreden, waarin tech
nisch beheersing en muzikali
teit in perfect evenwicht ston
den, toonde het Parkanyi
Kwartet zich een ensemble van
internationale allure. Zeer veel
bijval van een goed bezette
Concertzaal, maar géén toe-
gift.
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - De uitvoering
van het Natuur Beleidsplan in
Zeeland verloopt bijzonder
voorspoedig. In tien jaar komt
er in de provincie zo'n 5000 hec
tare nieuwe natuur bij. De helft
daarvan is inmiddels gereed of
in uitvoering. Meer plannen lig
gen klaar of worden voorbereid.
De provincie wil de oppervlakte
aan nieuwe natuur met nog eens
circa driehonderd hectare uit
breiden. Dat is aan het ministe
rie van Landbouw, Natuurbe
heer en Visserij voorgelegd.
„Het draait als een tierelier",
zegt provinciaal medewerker
J. Beijersbergen. Groot plus
punt is dat veel projecten opge
nomen kunnen worden in land
inrichtingsplannen. Dat maakt
met name het verwerven van
grond makkelijker. Anders is de
provincie afhankelijk van de
vrije markt en dan is aankoop
heel wat moeilijker. Ook de cri
sis in de akkerbouw speelt uit
voering van het Natuur Beleids
plan ongewild in de kaart.
Zeeland was er in 1990 bij de
komst van het Natuur Beleids
plan als de kippen bij om gebie
den voor omzetting in natuur in
kaart te brengen. Gekeken is
naar gronden waar de meeste
kansen liggen voor ontwikke
ling van natuur. Dat proces was
na veel inspraak en overleg in
1994 gereed. Daarna kon het
maken van concrete plannen
beginnen. De enige regio waar
de inbedding van het Natuur
Beleidsplan niet lukte, is Sint-
Philipsland. Daar was de ruil
verkaveling te ver gevorderd om
versterking van de natuur als
nog mee te nemen.
Met name op Schouwen-Duive-
land en Tholen is er al veel tot
stand gebracht, meldt Beijers
bergen. Pronkjuweel is daar de
herinrichting van de Prunje tot
moerasgebied (in het kader van
het plan Tureluur). Ook in
Zeeuws-Vlaanderen kunnen
veel plannen in vlot tempo wor
den uitgevoerd. Op Walcheren
gaat het minder goed, omdat
daar ook een langdurige, ouder
wetse ruilverkaveling aan de
gang is. Zuid-Beveland blijft
eveneens wat achter, op het ge
bied na van de Aanpassingsin
richting Borssele (nodig door de
komst van de Westerschelde-
tunnel). Er komt dit jaar in elk
geval een plan gereed voor de
omgeving Zwaakse Weel.
Beijersbergen geeft aan dat het
ontwikkelen van de nieuwe na
tuurgebieden in feite niet meer
is dan een terugkeer naar de his
torische situatie. „Wij dóen niet
zozeer, wij maken ongedaan.
Met veel historisch besef, al is
het soms even puzzelen om iets
van vroeger terug te vinden."
Het betekent dat voor elk gebied
aparte inrichtingseisen gelden.
„Elk gebied is anders, heeft een
andere geschiedenis. Het is geen
eenheidsworst maar puur maat
werk", betoogt Beijersbergen.
Hij voegt eraan toe dat het vrij
wel nooit om prima landbouw
gronden'gaaf, wat de terugkeer
naar vroeger vergemakkelijkt.
Variatie
Bij de inrichting van de 'gebie
den w.ordt ernaar gestreefd dat
gene te maken waar Zeeland
goed in is. Natte, als het kan
zoute natuur. Laag en open.
Beijersbergen: „Ik heb een hekel
aan vervlakking. Geen Drents
plantsoen in Zeeland. Zorgen
voor gebiedseigen natuur." Hij
wijst erop dat het buitengebied
in Zeeland afgelopen halve
eeuw enorm is veranderd door
de rationalisatie van de land
bouw en ruilverkavelingen.
„Wat we doen is eigenlijk de res
tanten van de vroegere grenzen
tussen de eilanden weer zicht
baar maken. Dat geeft veel vari
atie in het landschap. Het'wordt
weer veel minder eenvormig,
minder gelijkgeschakeld. Je
weet weer waar je bent."
Afgezien van de zuidkust van
Schouwen-Duiveland, waarhet
uiteindelijk om bijna 1000 hec
tare gaat, hebben veel nieuwe
natuurgebieden een bescheiden
omvang. Beijersbergen vindt
dat niet erg. „Al die kleine din
gen maken het als totaal ook
veel leuker." Het met elkaar in
verbinding brengen van kleine
gebieden levert trouwens waar
devolle ecologische zones op,
vooral in Zeeuws-Vlaanderen.
Als toekomstige projecten van
grotere omvang heeft Beijers
bergen zijn hoop gevestigd op
het Schengegebied en het Groot
Eiland bij Hulst.
door Nadia Berkelder
VLISSINGEN - Twee Zeeuwse
koks zijn donderdag in de prij
zen gevallen bij wedstrijden om
het nationaal kampioenschap
van de Nederlandse Club van
Koks (NCK). Gert Melse, chef
kok van het Badhotel in Dom
burg werd tweede en Lanny van
Waarde, chef-kok bij De Mug in
Middelburg behaalde de derde
prijs.
De koks moesten in anderhalf
uur tijd een driegangenmenu
bereiden. Voor de wedstrijd
hebben ze het menu een paar
keer uitgeprobeerd. „Het was de
eerste keer dat we meededen
aan zo 'n belangrij ke wedstrij d"
zegt Van Waarde. „Als je niet oe
fent, ga je onderuit." Hij heeft
zich tijdens de wedstrijd ver
baasd over de nonchalance
waarmee zijn collega's te werk
gingen. „Naast je staan jongens
heel relaxed te koken, maar die
hadden ook al vaker mee ge
daan."
Van Waarde heeft zich voorge
nomen meer aan wedstrijden
mee te doen. „Het is heel goed
bevallen. Het is een uitdaging
om te kijken hoe je ervoor staat
alskok. Er komt wel heel veel bij
kijken. Je moet bijvoorbeeld al
je spullen zelf meenemen: je vis,
je vlees, pannen, een ijsmachi
ne." Alles moest ter plekke wor
den klaargemaakt.
Van Waarde werkte, voor hij bij
De Mug aan de slag ging, als kok
bij De Kluizenaer in Middel
burg. Koken in De Mug is van
een heel andere orde. „Ik was
gewend om voor veertig mensen
te koken. Nu komen er tachtig.
Je kunt niet al te moeilijk en cu
linair doen. Het leuke van zo'n
wedstrijd is, dat je de mogelijk
heid hebt om je uit te leven."
BERGEN OP ZOOM - De ge
meenteraad van Bergen op
Zoom steunt in grote meerder
heid burgemeester P. Van der
Velden als kandidaat-vice-
voorzitter van de PvdA. Alleen
de lokale partij Lijst Linssen
vindt het 'onaanvaardbaar' als
Van der Velden, zo kort na zijn
benoeming als burgemeester,
een dubbelfunctie zou gaan be
kleden.
De coalitiepartijen WD,
GB/WP, CDA en PvdA vinden
dat Van der Velden de gelegen
heid moet krijgen de bijbaan als
vice-voorzitter van zijn partij te
aanvaarden. Dit gezamenlijke
standpunt verwoordt VVD-
fractievoorzitter J. Roks, die
destijds voorzitter was van de
sollicitatiecommissie. De nog
lichte portefeuille van Van der
Velden staat volgens Roks het
PvdA-vice-voorzitterschap toe,
zolang deze functie niet meer
dan een dag per week in beslag
neemt.
Lijst Linssen, met vijf zetels de
grootste oppositiepartij in de
raad, vindt een vice-voorzitter
schap nu al onaanvaardbaar.
Volgens deze partij is het veel te
vroeg voor Van der Velden om er
een 'bijbaantje' bij te nemen.
Bovendien 'kan hij slechts één
taak met volle aandacht doen'
Roks ziet ook voordelen in de
landelijké politieke aspiraties
van zijn burgemeester. Bijvoor
beeld met het oog op de besluit
vorming rond de toekomstige
snelweg tussen Dinteloord en
Bergen op Zoom en de verbete
ring van de goederenspoorver
binding tussen Roosendaal en
Antwerpen .ANP
VLISSINGEN - Er moet nog
eens goed nagedacht worden
over het transporteren van ge
vaarlijke stoffen, zoals ammo
niak, over de Westerschelde.
Dat stelt commandant van ce
regionale brandweer W. van
Leersum. Slechts een klein deei
van de schepen bepaalt volgens
hem het risico dat de omgeving
loopt. „De kans is heel klein,
maar als er een grote wolk am
moniak over land trekt, kan die
vele slachtoffers maken. Dat
zijn rampen die hun weergawet
kennen." Van Leersum kent het
gevaar overigens al jaren
