Sawasdee
Sawasdee
sluit
gloedvol jaar
af
Een stukje Beveland
onder de tropenzon
CAMBODJA
Actie in beeld
ZEELAND HELPT
zaterdag 30 december 2000
Scholieren werken in de groentetuin bij de school.
tegen het analfabetisme en de
voornemens voor de bouw van
een instituut voor technisch
praktijkonderwijs, voorname
lijk gericht op de landbouw, in
Battambang naar de voorbeel
den van Phnom Penh en Siha-
noukville. Het bestuur van Sa
wasdee hoopt ondernemers,
instellingen en particulieren in
Zeeland te kunnen bewegen tot
adoptie van één van deze pro
jecten.
Intussen dient zich voor het Don
Bosco-werk en de stichting Sa
wasdee een ander probleem
aan. Ruim vijftig jaar geleden-
werd in een van de grauwe slop
penwijken van de Thaise hoofd
stad Bangkok begonnen met een
bescheiden schoolgebouw dat
dienst moest doen als opvang
centrum voor de kansarme
jeugd. In weinige jaren groeide
deze school uit tot een oplei
dingsinstituut dat model kon
staan voor een groot aantal
scholen in Thailand.
In 1969 werd de in KhrungThep
(Bangkok) werkzame Neder
landse pater Johan Visser belast
met het directeurschap van al
deze onderwijscentra in Zuid-
Oost-Azië. Sedert de val van Pol
Potendesteeds manifester wor
dende ellende in de Cambod
jaanse vluchtelingenkampen
aan de Thaise grens, werd zijn
werkterrein uitgebreid met ge
heel Cambodja. De (voormalige
modelschool in Bangkok, goed
voor vele duizenden succesvolle
leerlingen, loopt inmiddels ach
ter op nieuwe ontwikkelingen
en is dringend toe aan renovatie
en herinrichting. Ook machines
en werktuigen dienen vervan
gen te worden, wil de producti
viteit en daarmee het zelfonder-
steunende karakter van de
school niet verloren gaan.
Het Sawasdee-bestuur wil
voorkomen dat de pioniers-
school zodanig achterop raakt,
dat het befaamde onderwijspeil
en een sluitende exploitatie niet
langer mogelijk zijn.
Hector Loontjens: 'We rekenen
het tot onze plicht om ook op
nieuw in Thailand de helpende
hand te bieden. Het is hard no
dig. Bangkok is nog steeds het
kenniscentrum dat ook Cam
bodja bedient. We willen dat le
vend houden. We werken nu aan
een inventarisatie van de direc
te behoeften en willen daar een
actieplan op baseren.'
De stichting Sawasdee kon in de
twee laatste maanden van het
jaar 2000 ruim tweehonderd
duizend gulden bijschrijven
voor de actie Zeeland helpt
Cambodja. Het betreft giften uit
acties en legaten, bij feesten,
particuliere en bedrijfsjubilea,
van scholen en uit persoonlijke
schenkingen.
Een greep uit opmerkelijke acti
viteiten:
- Bowling- en partycentrum De
Kruitmolen te Middelburg her
opende de vernieuwde zaak en
schonk opnieuw een bedrag aan
Cambodja: 5.250 gulden
- Megabioscoop Cine City te
Vlissingen schonk de opbrengst
van de filmpremière Charlie's
Angels aan de actie: 4.000 gul
den
- Megabioscoop Cine City te
Vlissingen sloot het adoptieplan
voor het Don Bosco Kinder
fonds af. Waarde: 60.000 gulden
- Vijf particuliere schenkingen:
75.000 gulden
- Medezeggenschapsraad ROC
Zeeland bestemde een bedrag
uit de stakingspot voor de Cam-
bodja-actie: 17.000 gulden
- Bouwbedrijf De Delta te Mid
delburg doneerde een bedrag
van 5.000 gulden
- Vraag Aanbod Internatio
naal te Tilburg stelde 30 Singer-
naaimachines beschikbaar
- Thuiszorg Rivierenland te Tiel
schonk een groot aantal medi
sche hulpmiddelen
- Vrijwilliger Kees de Vries trad
opnieuw op als docent in Cam
bodja en verzamelde voor tien
duizenden guldens aan elektro
nisch materiaal
- In januari 2001 volgt een
nieuw goederentransport van
uit Zeeland naar Sihanoukville.
Dat brengt het totaal ver
scheepte zeecontainers op 23
Voorts droegen velen in Zeeland
met kleine en grotere giften bi]
aan de hulpactie voor het onder
wijsproject, voedselhulp en de
medische zorg. De Middelburg
se fotograaf Sjaak Schuit expo
seerde zijn fotoreportage uit
Cambodja en stelde in samen
werking met drukkerij Pieters-
Groede de schitterende Cam-
bodja-kleurenkalender 2001
samen.
Sawasdee bemiddelde voorts
bij de uitzending van helpers en
stagiaires naar Cambodja.
Restaurant De Zeelandbrug (De
Val-Zierikzee), het afgelopen
jaar enigszins gehandicapt door
uitvoering van de brugwerken,
zette de actie voor de basis
school in Damrus voort. Dat ge
beurde ook in Heinkenszand en
omstreken waar de Adviescom
missiejeugdwerk van de Samen
op Weg-gemeente hard op weg
is het eindbedrag voor de school
in Chum Cham Bah te realise
ren.
Inhet voorjaar van 2001 organi
seert De Zeelandbrug een groot
scheeps opgezette benefiet
avond in Zierikzee. Tot maart
exposeert Sjaak Schuit zijn fo
tografie in het restaurant bij De
Val.
Elektrotechniek is één van de vakken waarin de Cambodjaanse
leerlingen zich kunnen bekwamen.
DRIEWEGEN - 'Een formida
bele eindsprint'. Zo karakteri
seert de initiatiefnemer van de
Zeeuwse stichting Sawasdee,
Hector Loontjens, de laatste
maanden van het jaar 2000. Sa
wasdee, de instelling die zich
bezighoudt met rechtstreekse
projecthulp aan Zuid-Oost-
Azië, heeft de doelen die gesteld
waren gloedvol gehaald. 'De
steun van de mensen uit Zee
land is enorm geweest. Er zijn
veel acties geweest, particulie
ren en bedrijven hebben zich
van hun ruimhartige kant laten
zien en de doorlopende aan
dacht van de PZGheeft opnieuw
positief gewerkt.'
Sawasdee kon in 2000 het vele
tonnen kostende onderwijspro
ject in de havenstad Sihanouk
ville succesvol afronden: de
school is, met uitzondering van
de grafische opleiding en de
daarmee verbonden drukkerij,
volledig operationeel. Enkele
honderden kinderen vinden er
huisvesting en een beroepsop
leiding op uiteenlopende terrei
nen. Vakken: elektrotechniek,
metaalbewerking, lassen, auto
montage, carrosseriebouw, se
cretariaat, agrarische bedrijfs
voering. Er is tevens voorzien in
een modevakschool, een centra
le keuken (die ook maaltijden
verschaft aan behoeftige men
sen uit de omgeving), sport- en
recreatiemogelijkheden, een
groentetuin en een kleinschali
ge boerderij.
Sawasdee heeft zich met de ac
tie Zeeland Helpt Cambodja
mede verantwoordelijk gesteld
voor de inrichting en bewerk
tuiging van deze scholen, die op
een groot terrein aan de Golf
van Thailand een opzienbarend
onderwijscomplex vormen.
Keuze
De stichting, die behalve recht
streeks ook bemiddelend en ad
viserend optreedt, houdt zich
momenteel bezig met de intro
ductie van de grafische oplei
dingen in Sihanoukville. De af
delingen prepress en drukkerij
zijn nog geconcentreerd in de
hoofdstad Phnom Penh. De
Franse regering heeft, mede op
basis van ereschulden aan Cam
bodja, laten weten in principe te
willen deelnemen aan een gra
fisch project voor Sihanoukvil
le. Over de uitwerking daarvan
bestaat vooralsnog onduide-
Sawasdee! is een groet die in
Thailand zeer vaak wordt ge
hoord. Ze wordt in het dagelijks
verkeer gebruikt voor elke
goedbedoelde wens: goede mor
gen, middag, avond, nacht, bij
welkom en bij afscheid. De uit
spraak is: Sa-wa-die! en de Thai
maken er een 'wai' bij, de han
den tegen elkaar met een lichte
buiging van het hoofd.
De Zeeuwse stichting Sawasdee
heeft die blijmoedigheid over
genomen. Ze zet zich al vele ja
ren in voor projecthulp aan
Zuid-Oost-Azië, met name
Thailand en Cambodja, en ba
seert zich daarbij op deze heil
wens: voor ieder het goede. De
stichting is gevestigd op het
adres Groenedijk 2 a, 4438 NN,
Driewegen (Zuid-Beveland) en
is ingeschreven bij de Kamer
van Koophandel onder nummer
22.04.20.96. Het is een erkende
instelling in de zin van artikel 24
(lid 4) van de Successiewet 1956.
Schenkingen komen aldus in
aanmerking voor belastingaf
trek. De stichting staat onder fi
nanciële controle van Kalver-
boer Registeraccountants te
Dordrecht.
De stichting biedt met name
steun aan het werk van pater Jo
han Visser en de Zusters van
Moeder Teresa. Sawasdee wil
een bijdrage leveren aan de ont
wikkeling van welzijn en volks
gezondheid, onderwijs- en soci
ale projecten.Tot de activiteiten
behoort de promotie in Zeeland
van het Don Bosco Kinderfonds
dat hulp biedt aan kansarme
jonge kinderen in Cambodja en
Thailand. De Zeeuwse stichting
wordt gesteund door onder
meer de NCDO (ministerie van
ontwikkelingssamenwerking)
en de Stichtingen PZC helpt! en
Nil volentibus arduum.
Er zijn verschillende manieren
waarop Zeeland Cambodja
helpt:
Schrijfoefeningen op hel
schoolbord.
stellen van geld, goederen en
menskracht
- steun aan onderwijsprojecten
door het beschikbaar stellen
van geld en (al dan niet gebruik
te) gereedschappen en machines
- het ondernemen van steunac-
ties door scholen, kerken, servi
ceclubs, bedrijfsdonaties, bene
fietavonden en - wedstrijden,
fondswerving op feestavonden
et cetera
- directe steun aan het Kinder
fonds: één gulden per dag per
kind voor scholing, voeding,
medische zorg en gemeen
schapsontwikkeling. Elke gul
den komt ook daadwerkelij k (en
dus: zonder strijkstokken) bij
het kind terecht. Het fonds biedt
momenteel reeds hulp aan 2590
kinderen in Zuid-Oost-Azië
Stichting SAWASDEE
Banknummer: ING
65.07.90.782
Adres: Groenedijk 2 a, 4438 NN
Driewegen
Telefoon: 0113-65.57.84
Telefax: 0113-65.54.61
E-Mail: sawadi@zeelandnet.nl
Scholieren met de vlag van Zeeland.
- strijd tegen de schrijnende ar
moede door het beschikbaar
Door de projecten van Sawasdee valt er voor honderden kinderen
eindelijk weer iets te lachen in Cambodja.
lijkheid. Het bestuur van de
stichting Sawasdee beraadt
zich op het vervolgtraject. Er
moet een strikte keuze worden
gemaakt in de opzet van nieuwe
hulpprojecten. De nood in Cam
bodja is groot en veelvormig. De
vele bombardementen uit de
'Azië-crisis' van de VS en het
bloedbewind van Pol Pot en
diens Rode Khmer hebben larfd
en volk verwoest, een eeuwen
oude beschaving bijna uitge
wist en de staat van leven tot nul
teruggebracht. Het hart is uit de
samenleving gesneden: een der
de van de bevolking verloor het
leven bij de zuiveringsmoorden
van Pol Pot en zijn beulen.
Sawasdee steunt daadwerkelijk
de wederopbouw en heeft daar
voor de instrumenten onderwijs
en volksontwikkeling gekozen.
De stichting doet dat onder
meer in samenwerking met an
dere actiecentra en - direct in
Zuid-Oost-Azië - met het Don
Bosco-hulpwerk van de Neder
landse pater Johan Visser. Na de
ingebruikneming van het scho
lencomplex in Sihanoukville -
ook wel het Zeelandcollege ge
noemd - richt de aandacht zich
op de bouw van een netwerk van
kleine scholen per provincie, het
werk onder de kinderen uit de
steenovens van Noord-Cam-
bodj a, een landeli j k programma
CHUM CHAM BAH - De kinde
ren uit de provincie Svay Rieng
hebben in het warme Cambodja
gezongen over een Witte Kerst
en engelen die uit de hemel da
len op de muziek van harp en
snaren. Ze hebben gesproken
over een mooi maar onbereik
baar land, een zee vol prachtige
schepen en onmetelijk grote
mensen die in gouden koetsen
rijden. Dromend over A White
Christmas onder de suikerpal
men, op de zengende vlakte
rond het dorpje Chum Cham
Bah Svay Chum, is een heel an
dere droom werkelijkheid ge
worden. De droom van Samen
op Weg.
In korte tijd verrees er door de
goede zorgen van de commissie
Jeugdwerk in Heinkenszand, de
Zeeuwse stichting Sawasdee en
het Don Bosco Kinderfonds een
basisschool die op de dag van de
opening al 1200 leerlingen had
ingeschreven. De uitspraak van
de naam Heinkenszand leverde
aanvankelijk gebroken tongen
op, maar de kinderen van Svay
Rieng kunnen in hun wereldat
las het Zeeuwse dorp moeite
loos aanwijzen.
Actiecentrum
Terwijl in Heinkenszand nog
druk gewerkt wordt aan de af
wikkeling van dit bijzondere
project, draait de school in het
verre Cambodja op volle toeren.
De leerprogramma's zijn afge
stemd op de prille en gevorderde
jeugd. De school vervult nu al
een centrumfunctie voor de
streek. De volstrekt verarmde
regio ligt aan het eind van een
voormalige weg, op vier uur
zwoegen van de hoofdstad Phn
om Penh. Een actiecentrum is er
van groot belang. Naast het on
derwijs in de basisvakken,
wordt er aandacht besteed aan
andere eerste behoeften als me
dische zorg en voeding.
'De school is richtinggevend
voor veel ouders', zegt pater Jo
han Visser, onderwijspionier en
directeur van het Don Bosco-
werk in Zuid-Oost-Azië. 'Het is
een plaats waar antwoorden op
vaak moeilijke vragen worden
gegeven, het is ook een plaats
waar rechtstreekse hulp voor
handen is. We voelen ons daar
letterlijk samen op weg naar een
betere toekomst. De mensen van
Heinkenszand doen prachtig
werk. Ze hebben, gerekend naar
de omstandigheden van Cam
bodja, een plaats van luxe ge
schapen. Want het is hier een
uitgesproken luxe dat we nu een
fundament hebben kunnen leg
De gouverneur van Svay Rieng speldt Johan Visser de onderschei- Met elke nieuwe lading goederen uit Nederland krijgt het onderwijsproject verder vorm.
ding 'voor Zuid-Beveland' op.
len, zeker vanuit Zeeland, be
schikken we nu over technische
opleidingsinstituten waar we
vaardigheden en kader kweken.
Duizend jonge mensen zijn er in
opleiding. Dat betekent: op weg
naar een baan, naar een toe
komst met perspectief. Straks
zullen zij tot de kern van het
nieuwe Cambodja behoren.De
cirkel van armoe, afzien en wil
lekeur wordt doorbroken.'
Johan Visser ziet het werk van
de kleuter- en basisscholen als
een eerste opstap naar praktijk
gerichte ontwikkeling. 'Via de
scholen en het Kinderfonds
wordt de basale aanpak veilig
gesteld. De Heinkenszandse
school is een voorbeeld waar
naar we per provincie verder
zullen bouwen. In 2001 wacht
ons de verwezenlijking van een
ander belangrijk Zeeuws initia
tief, de opening van de school
die wordt opgezet door het res
taurant De Zeelandbrug in Zie
rikzee. De mensen op Schou-
wen-Duiveland zijn nog hard
bezig, maar we hebben er alle
vertrouwen 'in dat we ook in
Damrus-Kanastang spoedig
aan de slag gaan. Zeeland helpt
Cambodja. Er is veel goeds op
onze weg gekomen. Het Kinder
fonds kan inmiddels 2590 jonge
kinderen van hulp voorzien.
Dat heeft niemand kunnen
voorspellen.'
De provinciegouverneur van
Svay Rieng heeft Johan Visser
bij de opening van de Samen op
Weg-school Heinkenszand-
Chum Cham Bah een koninklij
ke onderscheiding opgespeld.
Pater Visser: 'Die zal ik maar
eens opsturen naar Zuid-Beve
land, want daar hoort ze thuis.'
Eén van de klassen van de Heinkenszand-school
gen onder de bestrijding van ar
moede, kindersterfte, analfabe
tisme en al die andere vormen
van onheil die een mensonwaar
dig bestaan kenmerken. In de
provincie Svay Rieng kan nu
slechts 35 procent van de bevol
king lezen en schrij ven en heerst
een grote kindersterfte. Dat
gaat veranderen, met bekwame
spoed. Hier is, met de school, een
nieuwe wereld opengegaan.'
Opdracht
Johan Visser heeft de laatste da
gen gezien hoe de wat onwerke
lijke viering van een tropische
Kerstmis een waar volksfeest is
geworden. 'Het duurde dagen
lang, dat feest van de eenvoud.
Er is natuurlijk gesproken over
de aanleiding. Ik ben een man
met, een duidelijke boodschap
en een heldere opdracht. Daar
hoort bij dat mensen in hun vol
le waarde gelaten wordén. Zo is
het een prachtig kerstfeest voor
duizenden boeddhisten gewor
den. Dat ontroert.'
Visser ziet terug op> een jaar
waarin het werk van zijn men
sen in Cambodja grote voort
gang heeft kunnen boeken. 'Ik
ben, na dertig drukke jaren in
Thailand, acht jaar bezig in
Cambodja. Met de hulp van ve
