Genieten tijdens
muzikaal blijspel
n Kleintje in de PZC
PZC
Even invullen
en opsturen.
10
Handel wint van Scarlatti bij concert
Combattimento Consort Amsterdam
Joop ter Heulaf en toe vertederend
kunst cultuur
Spannend werk tijdens
concert seriële muziek
De grootste veroorzaker van
slechtziendheid en blindheid is diabetes
GEEF VOOR DIABETES GIRO 5766
maandag 16 oktober 2000
MIDDELBURG,
Minitheater
veldt, door Het Middelburgs Thea
ter, met o.a Ploneke Scholtsz, Peter
Hoot, Pun Lokerse, Ans Schilders en
Ronald Mondeel. Kostuums van o.a
Sitah Lampert. decor van Gerard
van der Hliek. Bewerking en regie
van Carla Schroot
door Willem Nijssen
De hoeken van Joop ter Heul
heb ik - ik zal het maar eer
lijk bekennen - nooit gelezen. Ik
was per slot van rekening een
jongen, destijds. Van mijn zus
sen herinner ik me wel vaag, dat
ze er enkele gelezen hebben. I)at
het iets bij ze losmaakte, heb ik
nooit gemerkt. Maar wij hadden
dan ook geen tv in die dagen, en
de tv-bewerking uit de jaren
zestig is voor mijn generatie
waarschijnlijk van meer belang
dan de boeken die nog stammen
uit de jaren twintig.
Bij Het Middelburgs Theater is
nu een 'blijspel met liedjes' ge
maakt naar die roemruchte
Joop ter Heul-reeks. Het is een
'blijspel met liedjes' geworden,
de favoriete term van Annie
M G. Schmidt die zij prefereer
de boven 'musical'. En inder
daad is deze 'Joop ter Heul' geen
musical, daarvoor is hij te klein
van opzet. Een blijspel is het
MIDDELBURG,
Kloveniersdoelen
Xenakis Ensemble onder leiding
Lorre Lynn Trytten met werken van
Babbitt, San, Goeyvaerts en Pous-
seur
door Douwe Eisenga
Voor de tweede achtereenvol
gende zaterdag stond het
concert van Nieuwe Muziek in
het teken van het serialisme.
Ook nu weer werd er uitstekend
gemusiceerd. Het Xenakis En
semble bestaat uit louter top-
musici. Twee composities over
stegen de abstracte strengheid
van het serialisme en haalden
daarmee een moeizaam star
tend concert uit het slop.
Rond het midden van de vorige
eeuw probeerden componisten
het componeren nieuw leven in
te blazen. Waar Schönberg de
twaalf tonen van onze toonlad
der in reeksen organiseerde,
waar Messiaen dat vervolgens
deed met verschillende lengtes
en volumes van noten, daar gin
gen de serialisten rond de jaren
vijftig een stap verder. Alle ele
menten waar muziek uit bestaat
werden in series geordend en de
aldus verkregen abstracte reek
sen vormden de basis voor nieu
we composities. Zeer strikt toe
gepast werkt het voor geen
meter In consequent doorge
voerde senële muziek zijn alle
muzikale gebeurtenissen volko
men genivelleerd.
De twee composities voor de
pauze waren daar goede voor
beelden van. In Composition for
four instruments van de Ameri
kaan Milton Babbitt staan
bijvoorbeeld in de eerste acht
maten maar liefst dertien dyna-
micklekens genoteerd. Toch
kent het geheel geen grote dyna
mische bogen De componist
Herman van San mag dan vol
gens de programmatoelichting
in zijn Sneden radicaal hebben
gebroken met de seriële schrijf
wijze door het gebruik van com
plexe wiskundige technieken,
het leverde weinig op. In deze
muziek lijkt de abstracti geen
middel, maar veel meer een ge
heiligd doel.
Na de pauze werd Opus 2 voor
dertien instrumenten uit 1951
van de Belg Karei Goeyvaerts
aangekondigd als het allereer
ste werk uit de muziekgeschie
denis waarin alles, maar dan
ook alles serieel was geordend.
Dat bleek gelukkig niet waar.
De compositie bestaat voor een
groot deel uit portamento ge
speelde, elkaar soms overlap
pende noten van verschillende
lengte. In de verdeling van die
noten over de musici maakt
Goeyvaerts echter keuzes die
niets met serialisme te maken
hebben. Hij laat bijvoorbeeld de
houtblazers als paren optreden,
evenals de strijkers. Het laagste
én hoogste instrument van het
ensemble, de contrabas en de
piccolo moeten het daarentegen
alleen doen. De piano zwijgt als
enige minuten lang om dan pas
in het spel betrokken te worden
Dit zijn allemaal keuzes die op
muzikale gronden worden ge
maakt en die zich onttrekken
aan de keiharde systematiek
van het serialisme Het zijn
vooral deze keuzes die van Opus
2 een spannende compositie
maken.
Ook in het Ouinfef a la memoire
d' Anton Webem van Henri
Pousseur won de muzikaliteit
het van de regelgeving, hetgeen
een kort maar intrigerend werk
opleverde.
Diligente Lorre Lynn Trytten
leidde het ensemble met bekwa
me maatslag door de diverse
werken. Het stuk van Goey
vaerts omschreef ze als 'een seri
eel werk, maar desondanks een
goede compositie' Als je er goed
over nadenkt is het een uiterst
merkwaardige opmerking van
iemand die de hele avond seriële
stukken staat te dirigeren
wel, in die zin dat er weinig op
zienbarends of tragisch gebeurt
en er af en toe wel inderdaad iets
te lachen valt. soms een beetje
vertederd. Is het omdat ik nog
altijd te veel 'een jongen' ben of
is het iets algemener wéór, wan
neer ik zeg dat de anekdotische
voorvallen die uit 'Joop ter
Heul' gekozen zijn, niet erg
spannend zijn. De club van
meisjes (de Jopopienokiko-club
wordt voorgesteld, en verder
draait het om de verloving van
Joops nauwelijks uitstaanbare
zus Julie met Joops leraar Dr.
Schmidt, een jaartje later ge
volgd door Joops eigen verlo
ving Een hoop gedoe om ver
liefdheiden jaloezie, dat is alles.
Zo wee en 'rosé', dat ik - als düt
verliefd zijn is - nauwelijks
meer verliefd durf te zijn.
Het verhaal is dus van geen be
lang, behalve dan voor hen - en
hoeveel zijn dat er eigenlijk? -
die nog weemoedige herinne
ringen hebben aan die Joop ter
Heul-tijd. Maar er zijn andere
dingen te genieten Twee dingen
vallen op: de liedjes en de kle
ding. Drie eigenlijk, want ook
de hoofdrol is bijzonder. Het
valt niet mee om zulke opge
wonden en licht ontvlambare
jaren-twintig-pubers te spelen
Toch lukt dat de cast van Het
Middelburgs Theater heel aar
dig, zeker Barbara Kouwijzer
als Pop en Liesbet Mallekoote
alsKit.
Maar het allermooist - eigenlijk
zonder een moment te verslap
pen - is Ploneke Scholtsz in de
hoofdrol als Joop. Als ik dat ja
ren-twintig-woord één keer
mag gebruiken: ze is'guitig' van
begin tot eind. beweeglijk, sterk
in lichaamstaal (mimiek) en
perfect in die typische Joop
mengeling van ernstig en vrolijk
tegelijkertijd. Alleen al die
Joop-creatie is de moeite waard.
Nu dan de liedjes. Het zijn er
niet zoveel, negen in totaal,
maarzo zijn allemaal leuk, som
mige bijzonder leuk: 'Het tele
foonlied' bijvoorbeeld, met het
aanstekelijke 'Ru, Ru. Ru'-re-
frein. Goede teksten (Marianne
Minnaard), lekkere muziek (Pe
ter Adnaanse, urrangementen
van Peter Westerhuis). En cho
reografisch weliswaar sober,
maar toch aangenaam om naar
te kijken Tbt slot de kostume
ring. Een lust voor het oog. De
jaren twintig herleven daar op
het toneel, met malle hoedjes,
typische jurkjes (die eigenlijk
japonnen genoemd horen te
worden), keu rig geplooide broe
ken en glimmende schoenen.
Dat alles tegen een decor, dat
deze keer niet zo bijzonder spec
taculair of gewaagd is, maar wel
erg feestelijk. Je kunt je voor
stellen dat zo'n Joop ter Heul-
project een hoop samenwer-
kingsplezier en creativiteit
heeft losgemaakt, en dat proefje
ook wel aan de voorstelling.
'Joop ter Heul' is nog regelmatig -
o.a 21, 28 en 29 (matinee) oktober en
4 november - te zien in het Minithea
ter in Middelburg
Het Combattimento Consort Amsterdam
MIDDELBURG,
Concertzaal
Combattimento Consort onder lei
ding van Jan Willem de Vriend met
medewerking van Machteld Bau-
maas. sopraan en Bernard Loo
tten, tenor mei werken van A.
Scarlatti en Hündel
door Ellenqard Jense
Alessnndro Scarlatti en de
invloed van Italië op Hün
del: zo zou kort samengevat
het onderwerp kunnen luiden
van het programs dat het
Combattimento Consort Am
sterdam zondagmiddag
bracht in Middelburg.
De jonge Hündel vertrok, na
een periode in Hamburg, voor
een drie jaar durende reis naar
Italië.
Daar maakte hij niet alleen
kennis met het werk van vader
Alessandro en zoon Domenico
Scarlatti, maar leerde hij in
Rome ook de conccrti grossi
van Corelli kennen. Jaren la
ter. toen hij zich al lang in En
geland had gevestigd, vonden
deze ervaringen hun weerslag
in het componeren van de
twaalf Conccrti Grossi opus 6.
eigenlijk 'Grand Concertos'
genoemd.
De opening van het program
ma bestond eveneens uit een
instrumentaal werk, namelijk
de tweede Sinfonla van Scar
latti
Het orkest, spelend op 'moder
ne' instrumenten en dus ook in
hoge stemming, werd hierin
bijgestaan door de solisten Po
Lindeke. trompet en Thera de
Clerck, blokfluit.
Het oratorium Humanitè e
Lucifero van Scarlatti vormde
echter de hoofdmoot van het
programma. Twee solisten be
zingen de strijd tussen hemel
en hel, waarbij de verheerlij
king van Maria staat tegen
over de, uiteraard het derspit
delvende, Lucifer.
Ondanks de titel oratorium,
voldoende stof voor een werk
met dramatische lading, en in
dat opzicht was de keuze van
sopraan Machteld Baumans
en tenor Bernard Loonen ze
ker een goede. Haar grote be
trokkenheid en partijvastheid
dwongen respect af. maar haar
heftige vibrato en enigszins
scherpe stem dreigden op den
duur wat vermoeiend over te
komen.
Ook Bernard Loonen ging vol
ledig op in zijn 'rol', ondanks
het feit dat dit concert ook 's
morgens al in Roosendaal was
uitgevoerd. Wellicht dat daar
enkele uitschieters aan te wij
ten waren? Hoewel zijn aan
deel grote betrokkenheid ver
eiste, lag ook hier het gevaar
van een zekere overdosis aan
enthousiasme op de loer.
De strijkers, voortreffelijk bij
gestaan door de eerste solisten
De Clerck en Lindeke, musi
ceerden aanstekelijk, hoewel
de onderlinge zuiverheid niet
altijd volmaakt was en er ook
wel eens uitglijders waren.
Klavecimst Pieter Dirksen
kweet zich zeer betrouwbaar,
en nergens opdringerig, van
zijn begeleidende dan wel lei
dende rol.
Toch was voor mij niet Scar
latti, maar Handel het hoogte
punt van dit concert. Het
tweede Concerto, in F grote
terts, werd uitgevoerd door ai-
leen de strijkers met klavecim
bel.
Stond dit stuk eerder op het
programma en klonk het daar
door gerijpter? In de vier delen
liet men zich van zijn beste
kant horen. Een mooie, volle
klank en hechter samenspel
deden hier de oren spitsen.
Volgens de toelichting van De
Vriend kwamen de Londena-
ren soms meer voor de instru
mentele intermezzi dan voor
de opera's van Handel. Dit
programma overziende (Hün
del zat tussen beide delen van
het oratorium in)vraag ik mij
af of oude tijden soms toch
herleven.
Roemenen spelen
loepzuiver en
onsentimenteel
MIDDELBURG,
foyer Concertzaal
Ad Libitum Kwartet (Adrian Bert.
scu en Serban Mereutd. viool. B&y.
dan Bisoc, altviool en Philip Rape,
cello) in werken van Hugo Wolf. Gt-
rages Enenscu en Franz Schubert.
door Kees Cijsouw
De tienjarige stichting Ka-
mermuziek Zeeland had
voor een jubileumcadeautje aas
muziekliefhebbers attent inge- I
haakt op de aanwezigheid van
het Roemeense Ad Libtu®
Kwartet, deze maand in Neder-
land voor een toernee van veer
tien optredens. Men wist het en
semble zaterdagavond naar
Middelburg te halen. Daar waj
te constateren dat de vier musi-
ci, individueel voortreffelijke
professionals, gezamenlijk tot
naadloos samenspel kwamen en
dwingend musiceerden zonder
aan het uiterste sprankje bezie
ling toe te komen.
Het valt te begrijpen, dat d«
Roemenen van huis een export- f
artikel wilden meenemen.
De keuze daarvoor was gevallet
op het tweede strijkkwartet uit
opus 22 van Enescu (1881-1955
over de landsgrenzen vooral
bekend als componist van Roe-
meense rapsodieën. Het is een
van zijn latere werken (1951 }ea
bleek muziek, die pendelde tus
sen reflectief en smachtend, ge-
kruid was met aan de volksmu
ziek ontleende passages, maar
die - wat mij betreft - het kaliber
miste van de strijkkwartetten
van zijn tijdgenoot Béla Bartók.
Tussen de schuimende opening
van het programma in de vorm
van Wolfs Italiaanse serenade
en de dramatische lading van
Schuberts kwartet Der Todund
das Müdchen viel Enescu een
beetje weg - met hoeveel inzet
en vakmanschap het Ad Libi
tum ook een pleidooi voor zijn
muziek voerden.
Al in het tintelende begin van
Wolfs serenade viel het vermo
gen van de Roemenen op om
loepzuiver zacht te spelen, een
kwaliteit die ook in Enescu trol
Bijzonder effectief echter kwam
het tot zijn recht in de eerste
twee delen van Schuberts veer
tiende strijkkwartet: in het eer
ste deel zette men er de dynami
sche contrasten mee aan, inde
aangrijpende variaties overhel
lied waaraan het werk zijn
naam ontleent, zorgden die ge
fluisterde frasen als het ware
vanzelf voor voldoende expres
sie. Je kunt je bij Schubert een
romantischer benadering voor
stellen dan de in wezen zakelij
ke aanpak, die het Ad Libitum
Kwartet bood. Maar effectief
vond ik hun onsentimentele
vertolking wel.
Op het langdurige applaus rea
geerden de Roemenen met eea
ongewone, maar substantiële
toegift: de beroemde Cavatine
uit Beethovens strijkkwartet
opus 130.
Wat Schuberts en Beethovens
kwartet gemeen hebben i/dater
veel achter de noten staat. En
waar de onsentimentele aanpak
van het Ad Libitum Kwartet bij
Schubert nog wel werkte,
school ze in mijn beleving bij
Beethoven tekort. Ze maakte
dat de Cavatine vlakker klonk
dan me lief was.
t Herinner mij zoals ik was.
maar niet in mijn sombere dagen
Herinner ntij zoals ik was.
in de stralende zon
Hoe ik was toen ik alles nog kon
Bedroefd delen wij u mede dat, na alle liefde en
zorgen die wij van haar mochten ontvangen, plot
seling van ons is heengegaan mijn lieve partner, on
ze lieve moeder, schoonmoeder, oma en schoonzus
I HDA I ION1I Df smi i
levensgezellin van Augustinus Walkiers
eerder weduwe van Sylvain Marie Buijssc
•17.5-IWê 119*10 2000
llzcndijke Terneuzen
Sas van Gent: Guust Walkiers
Wcstdotpe: Rcsi en Frank Daclman-Buijssc
Carl
Martinc
Wcsldorpe Petrus Walkiers
Sa- van Gent, 15 oktober 2000
Amaliastrnat 9. 4551 IIP
De plechtige uitvaartdienst, waarna begrafenis, zal
plaatshebhen op donderdag 19 oktober om 10.00
uur in de parochiekerk van de Heilige Maria He
melvaart te Sas van Gent.
Samenkomst aan bovengenoemde kerk
Er is gelegenheid om de familie te condoleren, na
afloop van de begrafenis, in dc aula van dc begraaf
plaats 'Si lans Schorre' tc Sas van Gent
Zij die geen rouwbrief hebben ontvangen, gelieven
deze aankondiging als zodanig tc beschouwen.
t'l Is stil
en toch is er muziek
die niet gespeeld
de harten warmt
de oren streelt
en ons onzegbaar lief omarmt
Bedroefd, doch ook dankbaar dat een verder lijden
haar bespaard is gebleven, geven wij u kennis dat
toch nog onverwacht, zacht en kalm. van ons i-
heengegaan onze lieve moeder, oma. overgrootoma
cn zus
MARIA LOUISA KINDT
weduwe van Petrus Franciscus dc Maaijcr
in dc leeftijd van bijna 79 jaar.
Terneuzen: Mady en Kees Mecusen-Guinau
Terneuzen: Nancy en Rene
fochem, Meike. lirben
Eindhoven: jörgcn cn Natascha
Sas van Gent, 14 oktober 2000
Correspondentieadres:
Churchilltaan 922, 4532 |G Terneuzen.
IX' uitvaartdienst zal plaatsvinden op woensdag 18
oktober om 10.00 uur in de parochiekerk van de
II Maria Hemelvaart te Sus van Gent, waarna de
begrafenis volgt op dc begraafplaats aldaar.
Moeder is opgebaard in het rouwccntrum Terneu
zen'. Rooscveltlaan 6. Gelegenheid tot afscheid
nemen maandag van 19.00 tot 19.30 uur
Na de begrafenis is er gelegenheid tot persoonlijk
condoleren in de aula van de begraafplaats
Wilt u. indieh u geen kennisgeving heeft ontvan
gen. deze aankondiging als zodanig beschouw*
AI het werk in je leu n
Al je zorgen en verdriet
Daar was je tegen opgewassen
Maar je ziek .ijn ontnam je alle kracht
Moeder lief rust nu maar zucht.
Bedroefd delen wij u mede dat. na een zorgzaam
leven voor ons allen, van ons is heengegaan onze
lieve moeder, schoonmoeder en oma
bi rtha dif.rx
weduwe van Constantinus lohannes Geernacrt
in de leeftijd van 8 jaar
Bres kens: Emmie en Dirk
Lrik en Conehila
Brcskens: Marie en lohan
Brcskens Ronnie en Carina
foke
Brcskens. 14 oktober 2000
Correspondentieadres: A. M. de Kruiter-Ceernaert.
Ringlaan 7. 4511 HD Brcsken-
Gelegenhcid tut afscheid nemen op dinsdag 17 ok
tober van 19.00-19 30 uur in het mortuarium van
het Antonius Ziekenhuis te Oostburg.
Dc plechtige Uitvaartdienst, waarvoor u wordt uit
genodigd, zal gehouden worden op woensdag 18
oktober om 10 >0 uur in de R.-K Kerk tc Slijk-
plaat, waarna de begrafenis zal plaatsvinden op de
R.-K. begraafplaats aldaar.
Na de begrafem- i- er gelegenheid de familie te
condoleren in "t Wapen san Brcskens'. Grote Kade
33 tc Brcskens
Samenkomst aan dc Kerk.
Zij die geen rouwkaart hebben ontvangen, gelieven
deze aankondiging als zodanig tc beschouwen.
Dit is een van de mogelijke gevolgen van diabetes (suikerziekte). Hart- en vaatziekten
en minder goed werkende nieren zijn andere complicaties. Onderzoek moet een
oplossing brengen voor diabetes en bijkomende complicaties. Geef dit onderzoek dat
extra zetje in de rug.
Diabetes Fonds Nederland Amersfoort. Tel: (033) 46 22 055
Heel simpel. Als particulier kunt u zo invullen wat u te koop aanbiedt, 'n Wandelwagen, 'n
naaimachine, "n bureau of misschien wel een auto. Het enige wat u daarna moet doen is de
ze advertentie uitknippen en zonder postzegel opsturen aan:
Advertentie-afdeling PZC',
Antwoordnummer 123,4380 VB Vlissingen.
FM 0118-470100
De accept girokaart knjgt u dan later v anzelf thuis.
Maar u kunt deze tekst ook afgeven bij één van dc kantoren.
W ELK VAKJE KOMT EEN LETTER LETTERTEKEN OF EEN SPATIE'
De «rste
3*g«
14.06
'6.86
18.66
ƒ22.45
ƒ2525
28 05
PlaaUingsdatum:
BRIEVEN 0N06R NUMMER 765 EXTRA
Plaats
Tetadoon