Genieten tijdens
muzikaal blijspel
n Kleintje in de PZC
PZC
Even invullen
en opsturen.
Handel wint van Scarlatti bij concert
Combattimento Consort Amsterdam
Joop ter Heulaf en toe vertederend
kunst cultuur
Spannend werk tijdens
concert seriële muziek
De grootste veroorzaker van
slechtziendheid en blindheid is diabetes
GE.EF VOOR DIABETES GIRO 5766
MIDDFXBURG,
Minitheater
Joop ter Heul', van Cissy van Marx-
veldl, door Het Middelburgs Thea
ter, met o.a Ploneke Schohsz, ['eter
Boot, Pim Lokerae, Ans Schilders en
Ronald Mondeel Kostuums van o.a
Sitah Lampert. decor van Gerard
van der Bliek Bewerking en regie
van Carla Schroot.
door Willem Nijssen
Di' boeken van Joop ter Heul
heb ik - ik /.al het maar eer
lijk bekennen - nooit gelezen. Ik
was per slot van rekening een
jongen, destijds. Van mijn zus
sen herinner ik me wel vaag, dat
zeer enkele gelezen hebben. Dat
MIDDELBURG.
Kloveniersdoelen
Xenakia Ensemble onder leiding
Lorre lApin Trytten met werken van
Babbitt, San, Goeyvaerts en Pous-
teur
door Douwe Eisenqa
Voo r de t weede a ch te ree n vol -
gende zaterdag stond het
concert van Nieuwe Muziek in
het teken van het serialisme.
Ook nu weer werd er uitstekend
gemusiceerd. Het Xcnakis En
semble bestaat uit louter top-
musiei. Twee composities over
stegen de abstracte strengheid
van het serialisme en haalden
daarmee een moeizaam star
tend concert uit het slop.
Rond het midden van de vorige
eeuw probeerden componisten
het componeren nieuw leven in
te blazen. Waar Schönberg de
twaalf tonen van onze toonlad
der in reeksen organiseerde,
waar Messiaen dat vervolgens
deed met verschillende lengtes
en volumes van noten, daar gin
gen de Herialisten rond de jaren
vijftig een stap verder Alle ele
menten waar muziek uit bestaat
werden in series geordend en de
aldus verkregen abstracte reek
sen vormden de basis voor nieu
we composities Zeer strikt toe
gepast werkt het voor geen
meter In consequent doorge
voerde seriële muziek zijn alle
muzikale gebeurtenissen volko
men genivelleerd
De twee composities voor de
)auze waren daar goede voor
titelden van. In Composition for
four instrumentis van <le Ameri
kaan Milton Babbitt staan
bijvoorbeeld in de eerste acht
maten maar liefst dertien dyna-
miektekens genoteerd. Tbch
kent het geheel geen grote dyna
mische bogen. De componist
Herman van San mag dan vol
gens de programmatoelichting
in zijn Sneden radicaal hebben
gebroken met de seriële schrijf-
het iets bij zc losmaakte, heb ik
nooit gemerkt. Maar wij hadden
dan ook geen tv in die dagen, en
de tv-bewerking uit de jaren
zestig is voor mijn generatie
waarschijnlijk van meer belang
dan de boeken die nog stammen
uit de jaren twintig.
Bij Het Middelburgs Theater is
nu een 'blijspel met liedjes' ge
maakt naar die roemruchte
Joop ter Heul-reeks Het is een
'blijspel met liedjes' geworden,
de favoriete term van Annie
M.G. Schmidt die zij prefereer
de boven 'musical'. En inder
daad is deze 'Joop ter Heul' geen
musical, daarvoor is hij te klein
van opzet. Een blijspel is het
wijze door het gebruik van com
plexe wiskundige technieken,
het leverde weinig op. In deze
muziek lijkt de abstraeti geen
middel, maar veel meer een ge
heiligd doel.
Na de pauze werd Opus 2 voor
dertien instrumenten uit 1951
van de Belg Karei Goeyvaerts
aangekondigd als het allereer
ste werk uit de muziekgeschie
denis waarin alles, maar dan
ook alles serieel was geordend
Dat bleek gelukkig niet waar
De compositie bestaat voor een
groot deel uit portamento ge
speelde, elkaar soms overlap
pende noten van verschillende
lengte In de verdeling van die
noten over de musici maakt
Goeyvaerts echter keuzes die
niets met serialisme te maken
hebben. Hij laat bijvoorbeeld de
houtblazers als paren optreden,
evenals de strijkers. Het laagste
én hoogste instrument van het
ensemble, de contrabas en de
piccolo moeten het daarentegen
alleen doen. De piano zwijgt als
enige minuten lang om dan pas
in hel spel betrokken te worden.
Dit zijn allemaal keuzes die op
muzikale gronden worden ge
maakt en die zich onttrekken
aan de keiharde systematiek
van het serialisme. Het zijn
vooral deze keuzes die van Opus
2 een spannende compositie
maken.
Ook in het Quintet a la memoire
d'Anton Webern van Henri
Pousseur won de muzikaliteit
het van de regelgeving, hetgeen
een kort maar intrigerend werk
opleverde.
Dirigente Lorre Lynn Trytten
leidde het ensemble met bekwa
me maatslag door de diverse
werken. Het stuk van Goey
vaerts omschreef ze als 'een seri
eel werk, maar desondanks een
goede compositie' Als je er goed
over nadenkt is het een uiterst
merkwaardige opmerking van
iemand die de hele avond seriële
stukken staal te dirigeren
wel. in die zin dat er weinig op
zienbarends of tragisch gebeurt
en er af en toe wel inderdaad iets
te lachen valt, soms een beetje
vertederd. Is het omdat ik nog
altijd te veel 'een jongen' ben of
is het iets algemener wéér, wan
neer ik zeg dat de anekdotische
voorvallen die uit 'Joop ter
Heul' gekozen zijn, niet erg
spannend zijn. De club van
meisjes (de Jopopienokiko-club
wordt voorgesteld, en verder
draait het om de verloving van
Joops nauwelijks uitstaanbare
zus Julie met Joops leraar Dr,
Schmidt, een jaartje later ge
volgd door Joops eigen verlo
ving. Een hoop gedoe om ver
liefdheiden jaloezie, dat is alles.
Zo wee en 'rosé', dat ik - als dót
verliefd zijn is - nauwelijks
meer verliefd durf te zijn.
Het verhaal is dus van geen be
lang. behalve dan voor hen - en
hoeveel zijn dat er eigenlijk? -
die nog weemoedige herinne
ringen hebben aan die Joop ter
Heul-tijd. Maar er zijn andere
dingen te genieten. Twee dingen
vallen op: de liedjes en de kle
ding. Drie eigenlijk, want ook
de hoofdrol is bijzonder. Het
valt niet mee om zulke opge
wonden en licht ontvlambare
jaren-twintig-pubers te spelen.
Toch lukt dat de cast van Het
Middelburgs Theater heel aar
dig, zeker Barbara Kouwijzer
als Pop en Liesbet Mallekoote
als Kit
Maar het allermooist - eigenlijk
zonder een moment te verslap
pen - is Ploneke Scholtsz in de
hoofdrol als Joop. Als ik dat ja
ren-twintig-woord één keer
mag gebruiken ze is 'guitig'van
begin tot eind. beweeglijk, sterk
in lichaamstaal (mimiek) en
perfect in die typische Joop
mengeling van ernstig en vrolijk
tegelijkertijd. Alleen al die
J)op-creatie is de moeite waard.
Nu dan de liedjes. Het zijn er
niet zoveel, negen in totaal,
maar ze zijn allemaal leuk, som
mige bijzonder leuk: 'Het tele
foonlied' bijvoorbeeld, met het
aanstekelijke 'Ru. Ru. Ru'-re-
frein. Goede teksten (Marianne
Minnaard), lekkere muziek (Pe
ter Adrinansè, arrangementen
van Peter Westerhuis). En cho
reografisch weliswaar sober,
maar toch aangenaam om naar
te kijken. Tot slot de kostume
ring. Een lust voor het oog. De
jaren twintig herleven daar op
het toneel, met malle hoedies,
typische jurkjes (die eigenlijk
japonnen genoemd horen te
worden), keung geplooide broe
ken en glimmende schoenen.
Dat alles tegen een decor, dat
deze keer niet zo bi jzonder spec
taculair of gewaagd is, maar wel
erg feestelijk. Je kunt je voor
stellen dat zo'n Joop ter Heul-
project een hoop samenwer-
kingsplezier en creativiteit
heeft losgemaakt, en dat proefje
ook wel aan de voorstelling.
'Joop ter Heul' ts nog regelmatig -
o.a. 21.28 en 29 (matinee) oktober en
4 november - teeien in het Minithca-
terin Middelburg
Roemenen spelen
loepzuiver en
onsentimenteel
MIDDELBURG,
foyer Concertzaal
Ad Libitum Kwartet Adrian Bert.
seu en Serban Mereuta, viool, Bog.
dan Bisoc, altviool en Philip Pap^
cello) in werken van Hugo Wolf. Ge.
roges Enenscu en Franz Schuben
door Kees Cijsouw
De tienjarige stichting Ka.
mermuziek Zeeland had
voor een jubileumcadeautje aan
muziekliefhebbers attent inge-
haakt op de aanwezigheid van
het Roemeense Ad Libtum
Kwartet, deze maand in Neder
land voor een toernee van veer
tien optredens. Men wist het en
semble zaterdagavond naar
Middelburg te halen. Haarwas
te constateren dat de vier musi
ci, individueel voortreffelijke
professionals, gezamenlijk tot
naadloos samenspel kwamen en
dwingend musiceerden zonder
aan het uiterste sprankje bezie
ling toe te komen.
Het valt te begrijpen, dat de
Roemenen van huis een export
artikel wilden meenemen.
De keuze daarvoor was gevallen
op het tweede strijkkwartet uü
opus 22 van Enescu (1881-1955
over de landsgrenzen vooral
bekend als componist van Roe
meense rapsodieën. Het is een
van zijn latere werken (1951) en
bleek muziek, die pendelde tus
sen reflectief en smachtend, ge-
kruid was met aan de volksmu
ziek ontleende passages, maai
die - wat mij betreft - het kaliber
miste van de strijkkwartetten
van zijn tijdgenoot Béla Bartók.
Tussen de schuimende opening
van het programma in de vorra
van Wolfs Italiaanse serenade
en de dramatische lading van
Schuberts kwartet Derlbdund
das Madchen viel Enescu een
beetje weg - met hoeveel inzet
en vakmanschap het Ad Libi
tum ook een pleidooi voor zijn
muziek voerden.
Al in het tintelende begin van
Wolfs serenade viel het vermo
gen van de Roemenen op om
loepzuiver zacht te spelen, een
kwaliteit die ook in Enescu trof.
B i jzonder effectief echter kwam
het tot zijn recht in de eerste
twee delen van Schuberts veer
tiende strijkkwartet: in het eer
ste deel zette men er de dynami
sche contrasten mee aan, in d«
aangrijpende variaties over het
lied waaraan het werk zijn
naam ontleent, zorgden die ge
fluisterde frasen als het ware
vanzelf voor voldoende expres
sie. Je kunt je bij Schubert een
romantischer benadering voor
stellen dan de in wezen zakelij
ke aanpak, die het Ad Libitum
Kwartet bood. Maar effectief
vond ik hun onsentimentele
vertolking wel.
Op het langdurige applaus rea
geerden de Roemenen met een
ongewone, maar substantiële
toegift: de beroemde Cavatine
uit Beethovens strijkkwartet
opus 130.
Wat Schuberts en Beethovens
kwartet gemeen hebben is dat er
veel échter de noten staat. En
waar de onsentimentele aanpak
van het Ad Libitum Kwartet bij
Schubert nog wel werkte,
schoot ze in mijn beleving bij
Beethoven tekort. Ze maakte
dat de Cavatine vlakker klonk
dan me lief was.
maandag 16 oktober 2000
MIDDELBURG,
Concertzaal
Combattimento Consort onder lei
ding van Jan Willem de Vriend met
medewerking wan Machteld Bau-
mans, sopraan en Bernard Loo-
nen. tenor met werken van A.
Scarlatti en Handel
door Ellengard Jense
Alessandro Scarlatti en de
invloed van Italië op Han
del: zo zou kort samengevat
het onderwerp kunnen luiden
van het programa dat het
Combattimento Consort Am
sterdam zondagmiddag
bracht in Middelburg.
De jonge Handel vertrok, na
een periode in Hamburg, voor
een drie jaar durende reis naar
[tallfi
Daar maakte hij niet alleen
kennis met het werk van vader
Alessandro en zoon Domenico
Scarlatti, maar leerde hij in
Rome mik de concerti grossi
van Corelli kennen. Jaren la
ter, toen hij zich al lang in En
geland had gevestigd, vonden
deze ervaringen hun weerslag
in het componeren van de
twaalf Concerti Grossi opus 6,
eigenlijk 'Grand Concertos'
genoemd.
De opening van het program
ma bestond eveneens uit een
instrumentaal werk, namelijk
de tweede Sinfonia van Scar
latti.
Het orkest, spelend op 'moder
ne* instrumenten en dus ook in
hoge stemming, werd hierin
bijgestaan door de solisten Po
Lindeke, trompet en Thera de
Clerck. blokfluit
Het oratorium Humanitö e
Lucifero van Scarlatti vormde
echter de hoofdmoot van het
programma. Twee solisten be
zingen de strijd tussen hemel
en hel, waarbij de verheerlij
king van Maria staat tegen
over de. uiteraard het derspit
delvende, Lucifer
Ondanks de titel oratorium,
voldoende stof voor een werk
met dramatische lading, en in
dat opzicht was de keuze van
sopraan Machteld Baumans
en tenor Bernard Loonen ze
ker een goede. Haar grote be
trokkenheid en partijvastheid
dwongen respect af, maar haar
heftige vibrato en enigszins
scherpe stem dreigden op den
duur wat vermoeiend over te
komen.
Ook Bernard Loonen ging vol
ledig op in zijn 'rol', ondanks
het feit dat dit concert ook 's
morgens al in Roosendaal was
uitgevoerd. Wellicht dat daar
enkele uitschieters aan te wij
ten waren? Hoewel zijn aan
deel grote betrokkenheid ver
eiste, lag ook hier het gevaar
van een zekere overdosis aan
enthousiasme op de loer.
De strijkers, voortreffelijk bij
gestaan door de eerste solisten
De Clerck en Lindeke, musi
ceerden aanstekelijk, hoewel
de onderlinge zuiverheid niet
altijd volmaakt was en er ook
wel eens uitglijders waren.
Klavecinist Pieter Dirksen
kweet zich zeer betrouwbaar,
en nergens opdringerig, van
zijn begeleidende dan wel lei
dende rol.
Toch was voor mij niet Scar
latti, maar Höndel het hoogte
punt van dit concert. Het
tweede Concerto, in F grote
terts, werd uitgevoerd door al
leen de strijkers met klavecim
bel.
Stond dit stuk eerder op het
programma en klonk het daar
door gerijpter? In de vier delen
liet men zich van zijn beste
kant horen. Een mooie, volle
klank en hechter samenspel
deden hier de oren spitsen.
Volgens de toelichting van De
Vriend kwamen de Londena-
ren soms meer voor de instru
mentele intermezzi dan voor
de opera's van Höndel. Dit
programma overziende (Hön
del zat tussen beide delen van
het oratorium in)vraag ik mij
af of oude tijden soms toch
herleven.
Herinner mij zoals ik was,
maar niet in mijn sombere dagen
Herinner mij zoals ik vt'üs.
in de stralende zon
Hoe ik was toen ik alles nog kon
Bedroefd delen wij u mede dat. na alle liefde en
zorgen die wij van haar mochten ontvangen, plot
seling van ons is heengegaan mijn lieve partner, on
ze lieve moeder, schoonmoeder, oma en schoonzus
FRIDA l.EONIE DE SME1
levensgezellin van Augustinus Walkicrs
eerder weduwe van Syhain Maric Buijssc
17 V 1958 t IS 10-2000
llzcndijkc Terneuzen
Sas van Gent Guust Walkicrs
Wcstdorpc Resi en Frank Daclinan-Buijssc
Carl
Martin*.-
Wcstdorpc Petrus Walkicrs
Sas van Gent. 15 oktober 2000
Amaliastraat 9. 4551 HP
Dc plechtige uitvaartdienst, waarna begrafenis, zal
plaatshebben op donderdag 19 oktober om 10 00
uur in de parochiekerk van dc Heilige Maria He
melvaart te Sas van Gent.
Samenkomst aan bovengenoemde kerk.
F.r is gelegenheid om de familie te condoleren, na
afloop van de begrafenis, in dc aula van dc begraaf
plaats 'St. lans Schorre' te Sas van Gent.
Zij die geen rouwbrief hebben ontvangen, gelieven
deze aankondiging als zodanig te beschouwen.
tV Is stil
en toch is er muziek
die niet gespeeld
de harten warmt
de oren streelt
en ons onzegbaar lief omarmt
Bedroefd, doch ook dankbaar dat een verder lijden
haar bespaard is gebleven, geven wij u kennis dat
toch nog onverwacht, zacht cn kalm. van ons is
heengegaan onze lieve moeder, oma. overgrootoma
en zus
MARIA LOUISA KINDT
weduwe van Petrus Franciscus dc Maaijcr
in de leeftijd van bijna 79 jaar.
Terneuzen: Mady en Kees Meeuscn-Guinau
Terneuzen .Nancy en Rene
lochem, Meike, Erben
Eindhoven: lörgen cn Natascha
Sas van Gent, 14 oktober 2000
Correspondentieadres:
Churchill laan 922. 4532 |G Terneuzen.
De uitvaartdienst zal plaatsvinden op woensdag 18
oktober om 10.00 uur in de parochiekerk van de
H Maria Hemelvaart te Sas van Gent. waarna dc
begrafenis volgt op de begraafplaats aldaar.
Moeder is opgebaard in het rouw centrum Terneu
zen'. Rooscveltlaan t> Gelegenheid tot afscheid
nemen maandag van 19.00 tot 19.50 uur
Na dc begrafenis is er gelegenheid tot persoonlijk
condoleren in dc aula van de begraafplaats.
Wilt u, indien u geen kennisgeving heeft ontvan
gen. deze aankondiging als zodanig beschouwen.
AI het werk in je leven
Al je zorgen en verdriet
Daar was je tegen opgewassen
Maar je ziek zijn ontnam je alle kracht
Moeder lief rust nu maar zacht
Bedroefd delen wij u mede dat. na een zorgzaam
leven voor ons allen, van ons is heengegaan onze
lieve moeder, schoonmoeder en oma
BERTHA DIFRX
weduwe van Constantinus lohannes Gccrnaert
in de leeftijd van 83 jaar.
Breskens: Emmie en Dirk
Erik en Conchita
Breskens:
Breskens:
Marie en lohan
Ronnie en Carina
joke
Breskens. 14 oktober 2000
Correspondentieadres: V M. de Kruiter-Geernaert,
Ringlaan 7. 4511 HD Breskens.
Gelegenheid tot al scheid nemen op dinsdag 17 ok
tober van 19,00-19.30 uur in het mortuarium van
het Antonius Ziekenhuis te Oostburg.
Dc plechtige Uitvaartdienst, waarvoor u wordt uit
genodigd, zal gehouden worden op woensdag 18
oktober om 10.50 uur in dc R K Kerk te Slijk-
pluai. waarna de begrafenis zal plaatsvinden op de
R.-K. begraafplaats aldaar
Na de begrafenis is er gelegenheid de familie te
condoleren in 't W apen van Breskens'. Grote Kade
33 te Breskens.
Samenkomst aan dc Kerk.
Zij die geen rouwkaart hebben ontvangen, gelieven
deze aankondiging als zodanig tc beschouwen.
Dit is een van de mogelijke gevolgen van diabetes (suikerziekte). Hart- en vaatziekten
en minder goed werkende nieren zijn andere complicaties. Onderzoek moet een
oplossing brengen voor diabetes en bijkomende complicaties. Geef dit onderzoek dat
extra zetje in de rug.
Diabetes Fonds Nederland Amersfoort. Tel: (033) 46 22 055.
Heel simpel. Als particulier kunt u zo invullen wat u te koop aanbiedt, 'n Wandelwagcn, 'n
naaimachine, 'n bureau of misschien wel een auto. Het enige wat u daarna moet doen is de
ze advertentie uitknippen en zonder postzegel opsturen aan:
Advertentie-afdeling PZC,
Antwoordnummer 123,4380 VB Missingen.
Fu 0118-470100
De accept-girokaan knjgt u dan later vanzelf thuis.
Maar u kunt deze tekst ook afgeven bij één van dc kantoren
N EIK VAKJE KOMT EEN LETTER LETTERTEKEN Of EEN SPATIE*
1966
H0Ktr»g«lfn«r/2,»
Plaatsingadatum:
BRIEVEN ONDER NUMMER 7.66 EXTRA