Hete zomer dreigt in Kroatië Noordrijn-Westfalen is vuurproef Angela Merkel PZC Kabinet gaat op derde woensdag in mei met billen bloot Effect van bommen NAVO op Kosovo ernstig overschat feiten en meningen Extreem-rechtse partijen willen toeristenseizoen verstoren 12 mei 1950 door Ans Bouwmans Scholieren krijgen elk jaar een overgangsrapport, werknemers een functione ringsgesprek. En nu heeft het prestatieduiveltje ook het landsbestuur bij de kladden. Voortaan wordt het kabinet één keer per jaar - op de derde woensdag van mei - afgere kend op zijn daden. Dat is hoog tijd. De burger verdient een begrijpelijke uitleg van wat met zijn belastinggeld is gebeurd. De manier waarop het parle ment het werk van een kabi net beoordeelt, was nodig aan verandering toe. De be staande begrotingscyclus is sterk gericht op het maken en presenteren van plannen. De verantwoording achteraf is vooral financieel: zit het huishoudboekje van Staat deugdelijk in elkaar. Geluk kig gaat dat nu veranderen. Rapportcijfers Het politieke debat gaat na melijk niet over kasschuiven of onderuitputting, maar over wachtlijsten, de kwali teit van het onderwijs, het te kort aan kinderopvang of fi les. Daarover wordt nu hap snap verantwoording afge legd. Rapportcijfers voor hun totale functioneren krij gen ministers en staatssecre tarissen alleen van j ournalis- ten, niet van het parlement. Pas als iets fout gaat - vaak in de ambtelijke organisatie van het departement - komt een minister onder vuur te liggen. De emoties lopen hoog op als het gaat om de moraal, het schandaal of de centen. Zelden wordt stilge staan. bij de vraag hoe goed een minister zijn werk doet. Door de verplichte verant woording moeten ministers voortaan met hun billen bloot. Disfunctioneren of een gebrekkige uitvoering van het beleid zal daardoor mak kelijker aan te tonen zijn. Een groot probleem is dat be windslieden en departemen ten niet denken in termen van prestaties. Tijdens de eerste regeerperiode van Kok heeft de Kamer herhaalde lijk moeten vragen om het precieze aantal extra agen ten. Pas tijdens Paars-2 is het gelukt het getal boven tafel te la-ij gen, Belangrijk is dus dat de de partementen voorbereid zijn op de andere aanpak. Wil de Kamer kunnen oordelen over de manier waarop met het geld is omgegaan, dan moe ten er ook heldere gegevens zijn. Versluierende taal, op zettelijke wolligheid, daar zullen ambtenaren en be windslieden niet langer mee kunnen wegkomen. Het is de bedoeling de belof tes van het kabinet over een paar jaar te verwoorden in prestatiedoelen. Tot nu toe wordt alles uitgedrukt in ex tra investeringen of bezuini gingen. Met andere woorden: in geld. Het gevolg daarvan laat zich raden. Er zijn bij voorbeeld al honderden mil joenen uitgetrokken om wachtlijsten te verminderen, maar het ministerie van VWS heeft destijds niet nagedacht over de vraag hoe vastgesteld kan worden of dat geld effect had. In Den Haag bestaat nog veel onduidelijkheid en onzeker heid over de gevolgen van 'de derde woensdag'. Eigenlijk weet niemand wat verwacht mag worden van dit nieuwe fenomeen. De bedenkers ho pen dat de 'afrekening' een hoogtepunt wordt in het par lementaire jaar. Maken en breken De Kamer zelf .kan de derde woensdag maken en breken, door het nieuwe instrument goed te gebruiken. Volgens J. van Zijl, PvdA-Kamerlid en één van de grondleggers van de derde woensdag, is het project mislukt als er geen bereidheid is om politieke consequenties te trekken. Daarmee slaat hij de spijker op zijn kop. Niet dat een bewindspersoon bij zijn eerste onvoldoende uit het kabinet gegooid moet worden. Maar als een minis ter er herhaaldelijk een potje van gemaakt, moet hij of zij worden vervangen. GPD vrijdag 12 mei 2000 doorHarald Doornbos Extreem-rechtse partijen in Kroatië dreigen het komen de toeristenseizoen in hun land te verstoren. „We zullen buiten landse toeristen duidelijk ma ken dat ze niet welkom zijn", zo heeft de leider van de openlijk fascistische organisatie Hvidr, Marinko Liovic, laten weten. Het begint er al mee dat de fas cisten wegen en luchthavens willen gaan blokkeren. De Kroaten hoopten eindelijk terug te keren naar de dagen van weleer. Toen gaven honderddui zenden Duitsers, Nedexianders en Italianen jaarlijks vele mil- j oenen uit tij dens hun vakanties in de vele badplaatsen aan de ruim vijfhonderd kilometer lan ge Kroatische kust. Voor het eerst sinds negen jaar woedt er nu geen oorlog in het voormali ge Joegoslavië. De toeristenin dustrie kon al die tijd nóg zo haar best doen, door de oorlog in Kroatië en daarna die inBosnië- Herzegowina en Kosovo bleven de toeristen altijd weer massaal weg. En dat terwijl de Kroati sche badplaats Split nooit is be schoten en geen oorlog heeft ge kend. De palmen wuiven er in een mil de, aÊLandse wind. De lucht is strak blauw en de zon schijnt de hele dag over Split dat, met zijn nauwe, witmarmeren straten, al zo oud is als onze jaartelling. Overal terrassen, stranden en restaurants. En de Adriatische zee wordt elke dag iets warmer. Door acties van extreem-rechts zou het toeristenseizoen op nieuw op een catastrofe uit draaien. Vandaar dat de Kroati sche politie zeer alert is. Tegen toeristen gerichte acties zullen, volgens de regering, direct met geweld de kop worden inge drukt. Tot nu toe hebben zich nog geen incidenten voorge daan waarvan buitenlandse toeristen het slachtoffer zijn ge worden. Te links De fascisten en andere extreem- rechtsen zeggen met him acties te willen protesteren tegen de nieuwe progressieve Kroatische regering in Zagreb. De regering is niet alleen te links maar vol gens extreem-rechts zijn het 'al- dens recente verkiezingen, rea liseert extreem-rechts zich, dat het voor hen uit is. Hun woede richt zich niet alleen tegen premier Racan, maar ook tegen de nieuwe progressieve president, Stipe Mesic. Zo heeft Mesic zich gekeerd tegen Us- tasja-groepen in Bosnië, wil ook hij samenwerken met 'Den Haag' en maakt hij zich sterk voor de terugkeer van gevluchte Serviërs naar Kroatië. Mesic, wiens moeder tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vermoord door de Ustasja, heeft nu beslo ten om de naam van een groot- plein in de hoofdstad Zagreb, het Plein van de Kroatische Hel den, haar voor-oorlogse naam terug te geven: Plein van de slachtoffers van het fascisme. Extreem-rechts spreekt al van verraad aan het vaderland. On langs lichtte de Duitse staatsin- lichtingendienst de Kroatische regering in over het bestaan van een moordcomplot tegen Mesic. De organisatoren waren vol gens de Duitsers afkomstig uit radicaal Bosnisch-Kroatische kring. Pact Om de druk op de regering op te voeren hebben de fascisten een pact gesloten met organisaties van oorlogsveteranen, oorlogs invaliden en voetbalsupporters. De voetbalwedstrijd tussen de twee belangrijkste teams van het land, Hajduk Split en Croa tia Zagreb, liep op 2 mei in Split volledig uit de hand. Groepen supporters plunderden winkels in het centrum van Split en tus sen de palmen vond een ware veldslag plaats met de politie, die vele arrestaties verrichtte. Ondertussen bezweert Vinko, een jonge Kroaat met een souve nirwinkeltje in het centrum van Split, dat 'toeristen hier gewoon welkom' zijn. „Meer dan wel kom zelfs", voegt hij eraan toe. Jadranka Vucic, een 42-jarige huisvrouw, gaat ervan uit, dat extreem-rechts weinig voor stelt: „Dat zijn een stel gekken, zonder enige aanhang. Ze tonen hun ware gezicht door nu zelfs onze eigen economie te willen vernietigen." Volgens een Kroa tische krant is 'rechts radeloos omdat ze de macht hebben ver loren'. „Ze glijden nu af naar het gebruik van simplistisch extre misme en terrorisme." GPD lemaal communisten die het va derland te grabbel gooien'. De fascisten zijn erop uit om de re gering' het werken simpelweg onmogelijk te maken. Het nieuwe beleid van de pre mier, de sociaal-democraat Ivi- ca Racan, om samen te werken met het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag dat ook oorlogs misdaden in Kroatië onder zoekt, werkt bij extreem-rechts als een rode lap op een stier. Zo werd onder de nieuwe regering de Bosnisch-Kroatische oor logsmisdadiger Tuta - een held voor veel nationalisten - uitge leverd aan Den Haag. Verschei dene onderzoekteams van het tribunaal zijn al weken aan het graven in de buurt van de stad Gospic op plekken waar Kroa ten in 1993 tijdens een tegenof fensief een slachting aanricht ten onder Servische burgers. Voor extreem-rechts, dat tij dens de vei'kiezingen niet meer dan drie procent van de stem men behaalde, is het uitgesloten dat Kroaten oorlogsmisdaden hebben begaan tijdens de oorlog van 1991-1995, die door hen standaard 'de grote vaderlandse oorlog' wordt genoemd. Kroatië werd aangevallen door de Ser- viërs, dus was alles geoorloofd om ons te verdedigen, zo rede neren ze. Ustasja Deze fascisten zijn openlijke aanhangers van de Ustasj a-be weging, een groep van Kroaten die onder leiding van Ante Pa- velic tijdens de Tweede Wereld- oorlog meevocht aan Duitse zij de. In ruil daarvoor kregen de Ustasja'van de Duitsers een 'on afhankelijk' Kroatië en moch ten Pavelic en zijn bendes afre kenen met de Sei'viërs. Samen met Kroatische, communisti sche paxlizanen, joden en zigeu ners, werden ongeveer driehon- derdduizend Sex'viëx's vermoord door de Ustasja. De eind vorig jaar ovex'leden na tionalistische president Frarijo Tudjman flirtte tijdens zijn tien jaar durende bewind veelvuldig met de Ustasja-beweging. Dit tot tevredenheid van extreem- i'echts, dat financieel gesteund wordt door rijke Kroaten die al jarenlang in Australië, Argenti nië en Duitsland wonen. Maar sinds Tudjmans dood en het to tale verlies van zijn partij tij Een Kroatische antifascist applaudisseert voor een spandoek tijdens de viering van Bevrijdingsdag (9 mei) in Zagreb. foto Antonio Bat/EPA door Paul Koopman Raken betekent nog niet ver nietigen. Met deze redene ring probeert de NAVO zich te verdedigen tegen weer een nieu we aanval op haar toch al wat geschonden reputatie. De alli antie heeft het resultaat van de bombardementen op het Joego slavische leger schromelijk overdreven, luidt de jongste be schuldiging. Het Joegoslavische leger werd niet kreupel gebombardeerd, zoals was beweerd, maar liep hooguit schrammetjes op. Een uitgelekt rapport van de Ameri kaanse luchtmacht spreekt over slechts enkele tientallen vernie tigde tanks, mortieren en ge pantserde voertuigen. „Toen we Kosovo vorig j aar bin nentrokken, hoefden we geen honderden wrakken op te mi men", erkende oud-comman dant Michael Jackson van de KFOR-vredesmacht deze week in het Britse Lagerhuis. Maar hij voegde er aan toe dat een groot aantal getroffen tanks tij dens de luchtoorlog gerepareerd kon zijn, of naar Servië getrans porteerd, voordat de NAVO in staat was de schade op te ne men. Generaal Venturoni, chef van het militair comité van de NAVO benadrukte gisteren dat de NAVO-claim van vorig jaar (93 getroffen tanks, 153 pant servoertuigen, enkele honder den artilleriestukken) nog niet betekent dat dit materieel ook blijvend werd uitgeschakeld. Geraakt „Onze cijfers zijnniet gebaseerd op het aantal gevonden wrak ken, maar op een combinatie van analyse en informatie, met name video's uit de cockpits. Op basis daarvan is geraamd hoe veel voertuigen zijn geraakt. Let wel: geraakt. Niet: vernie tigd." Naarmate er meer infor matie beschikbaar komt, ver schrompelt de omvang van die laatste categorie zienderogen. Al vorig jaar wekten beelden van de Joegoslavische uittocht uit Kosovo verbazing in brede kring. Een schijnbaar moreel en materieel nauwelijks aangesla gen en verdacht lang konvooi trok over de grenzen. Hadden die vrolijke kerels op him ge poetste voertuigen 78 dagen on der vuur gelegen? Het laatste woord in de cijfer- strijd moet nog gesproken wor- den,, maar wel is inmiddels dui delijk dat de euforie onder luchtmachtgeneraals na de ope ratie 'Allied Force' voorbarig was. Met alleen vliegtuigen is het bij zonder moeilijk gebleken - zo niet onmogelijk - een vijandig leger te 'verstoren, ontmantelen en uiteindelijk te vernietigen', zoals toenmalig NAVO-oppei'- belhebber Clark indertijd be loofde. De realiteit is, dat niet zozeer Amerikaanse en Europese pilo ten Milosevic op de knieën dwongen. Veel waarschijnlijker krabde de president zich achter de oren omdat de NAVO na twee maanden bombarderen serieus begon na te denken over het lan ceren van een grondoffensief. Misschien nog belangrijker: een paar dagen voor zijn 'capitula tie' had Milosevic zijn laatste bondgenoot, Rusland, verloren. Alleen De Britse generaal Jackson prees deze week de Russische gezant Tsjernomyrdin uitvoe rig, omdat hij het was die Milo sevic begin juni vorig jaar het weten dat hij er alleen voor stond. „Ik geloof niet dat Milosevic louter vanwege het militair of fensief inbond", gaf Jackson schoorvoetend toe. De politieke druk, de late successen van het Kosovaars bevrijdingsleger en de wel geslaagde bombarde menten op grotere strategische doelen (fabrieken, bnxggen) - deze optelsom bracht vermoe delijk vorig jaar juni Milosevic op andere gedachten. Het magere resultaat van 7 8 da gen NAVO-bombardementen, gehinderd door slecht weer, misleid door dummy's en be perkt door de nooit volledig uit geschakelde luchtafweer, leert intussen wel dat het gevaarlijk is te veel kaarten op de lucht macht te zetten. Soldaten Anders dan luchtmachtgene raals graag beweren, is het nog steeds onmogelijk een gewa pend conflict alleen met straal jagers en tomahawks te winnen. Bij een beslissende confrontatie moeten vroeg of laat ook 'gewo ne' soldaten op het strijdtoneel verschijnen. Als de NAVO- bondgenoten meer in defensie gaan investeren, mogen land macht en marine niet vergeten worden. GPD pagina 5: Meer slagkracht NAVO door Peter van Nuijsenburg Het zijn de verkiezingen in de belangrijkste Duitse deel staat en daarom op zich al van belang, maar voor de CDU staat er zondag in Noordrijn-Westfa len (17 miljoen inwoners) meer op het spel. De christen-demo craten hopen met een goed re sultaat eindelijk een streep te zetten onder de zwart-geldaf- faire die hen bijna een half jaar heeft achtervolgd. Het tijdperk van oud-kanselier Helmut Kohl behoort tot het verleden en de nieuwe paxlijleider Angela Merkel (45) wordt gevierd als de grote hoop voor de toekomst. Merkel is volgens de peilingen de populairste politicus van het land en moet nu afwachten of die welwillendheid van de kie zers zondag zijn uitdrukking vindt in hun stemgedrag. Het is de eerste vuurproef voor de CDU sinds Merkel vorige maand door een jubelend con gres tot eerste vrouwehjke voor zitter van een grote volkspartij werd gekozen. De ironie wil dat een van haar grootste tegenstandei-s via een ook in eigen kring omstreden campagne het gewenste resul taat moet binnen zien te slepen. CDU-lijsttrekker Jürgen Rütt- gers (48) was een van de laatste paladijnen van Kohl en had zelf graag voorzitter willen worden. En een wezenlijk deel van zijn campagne bestaat uit het afwij zen van een tijdelijke verblijfs vergunning voor Indiase com puterspecialisten (IT-ers) die het tekort aan Duitse expeits moeten opvangen. Daaivoor was de platte leus 'Kinder statt Inder' ('Kinderen ipv Indiërs) bedacht. Heel weldenkend Duitsland liep daar tegen te hoop, zodat Rüttgers snel verklaarde dat hij niets tegen Indiërs had, maar vooral beter computeronder- wijs voor de jeugd wenste. Die verontwaardiging blijft hij overdreven vinden. In het kuur oord Bad Oeynhausen legde hij begin deze week zijn aanhang uit dat hij 'onlangs een Indiase minister had gesproken, die be greep dat je in verkiezingstijd zaken best mag toespitsen'. Die Indiase IT-ers staan overigens niet in de rij om Duitsland uit de brand te helpen. Het effect van de campagne is nog niet duidelijk, maar de kans dat Rüttgers volgende week mi nister-president van NRW wox-dt, is klein. De peilingen wijzen op een respectabele uit slag, rond de 38 procent, (vijf jaar geleden haalde de CDU ruim 37 procent), maar de soci aal-democratische SPD (43 pet) en Groenen (7), die sinds 1995 een in alle voegen krakende coa litie vormen, kunnen nog steeds op een meerderheid rekenen. Slijtage De SPD is nu 34 jaar in de hoofdstad Düsseldorf aan het bewind en vertoont slijtagever- schijnselen. Een serie coirup- tieschandelen en -schandaal tjes heeft de sociaal-democra ten vorig najaar al een zware ne derlaag bij de gemeenteraads verkiezingen bezorgd. In het Ruhrgebied, waar het SPD-lid maatschap met het geboortebe wijs wordt uitgereikt, worden nu (voormalige) SPD-bolwer- ken door CDU-ers bestuurd. Het zag er naar uit dat deze trend tot en met de deelstaat verkiezingen zou aanhouden, maar de SPD had het geluk dat de CDU bijna bezweek onder een nog veel grotere affaire, Kohls zwart-geldschandaal. Minister-president Wolfgang Clement (56) zou de Groenen het liefst op de mestvaalt depone ren. Clement is een 'Macher', een 'doordouwer', en wil bij zijn pogingen het door verouderde industrieën beheerste NRW te moderniseren niet door 'milieu freaks' voor de voeten worden gelopen. Hij weet ook dat het dumpen van de Groenen met het oog op de rood-groene coalitie van zijn vriend, bondskanselier Schroder, onmogelijk is. Dat zou bij de Groenen in Berlijn en dus in Schröders regering te veel onrust veroorzaken. Clement zegt daarom dat hij als eerste met de Groenen zal onderhan delen en doet zijn best om daar bij geen vies gezicht te trekken. Buik vol Clement kan in principe ook met de liberale FDP in zee, die voor het eerst sinds jaren in NRW niet over de kiesdrempel van vijf pincent zal struikelen. Dat danken de liberalen vooral aan kiezers die wegens het schandaal hun buik vol hebben van de CDU. FDP-lijstrekker Jürgen Möllemann, Duitslands politieke draaitol par excellen ce, roept dat hij met de SPD wil regex-en, maar zal een coalitie met de CDU uiteindelijk niet versmaden. Niets in dit leven is zeker, behal ve de flexibiliteit van Mölle mann, hield Rüttgers zijn ach terban in Bad Oeynhausen voor. Een regering van CDU en FDP is echter alleen mogelijk als zij het veel beter en de SPD en Groenen het veel bex'oerder doen dan de polls voorspellen. Dat weet Rüttgers natuurlijk ook. Angela Merkel verkeert eigen lijk in een redelijk comfortabele positie. Bij een goede uitslag kan en zal ze de eer delen met Rüttgers. En als het resultaat te genvalt, kan ze de schuld altijd nog afschuiven op haar voorma lige rivaal. GPD Mijnramp Een mijnramp in Charleroi in België heeft donderdag aan 41 ax-beiders het leven gekost. Door een mijngasontploffing in een schacht van de mijn werden de arbeiders op 570 meter diepte onder het puin begraven. Reddingsploegen konden slechts vier mannen levend naar boven halen. Een van hen overleed later in het ziekenhuis. Brand Een ernstige brand heeft twee gezinnen in Bath dakloos ge maakt. Het huis waarin beide gezinnen woonden en vrijwel al hun bezittingen gingen in vlammen op. Het duurde even voor de brandweer ter plaatse was omdat de alarminstallatie niet goed werkte. Problemen met de motor en de blusslan- gen zox'gde voor nog meer ver traging. Baanvakken Met een officiële openingsrit zijn donderdag de nieuwe geëlektrificeerde baanvakken Dordrecht-Boxtel en Lage Zwaluwe-Roosendaal in ge- bi'uik genomen. De trein wex'd op alle stations met veel fees telijkheden ontvangen. Groente Britse huisvrouwen boycotten massaal groenteboeren. Zij protesteren hiexmee tegen de buitenspoi'ig hoge pxijzen van verse groenten. Angela Merkel gaat vanuit het splinternieuwe CDU-hoofdkwartier vol vertrouwen de verkiezingen van Noordrijn-Westfalen in. foto Michael Jung/EPA Uitgever: J. C. Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: OostsouburgseweglO Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Redactiefax: (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118) 472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel, (0115) 686000 Fax. (0115)686009 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax. (0114) 373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111) 454647 Fax. (0111)454659 Opening kanttoren: Maandag t/m vrijdag van 8,00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV Internet (http://www.pzc.nl): Postbus 18 4380 AA Vlissingen redactie, redac.tie@pzc.nl exploitatie: internet@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden: zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118) 484000. Fax(0118)470100. Abonnementsprijzen bij automatische incasso: (tussen haakjes prijs met acceptgiro) per maand: 36,70 (n.v.t per kwartaal: ƒ100,00 101.65) per jaar: ƒ380,00 (ƒ381,65) Voor toezending per post geldt een toeslag. Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. •Losse nummers: maandag t/m vrijdag: 1,85 per stuk zaterdag^ 2,75 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.Q0 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling Tel: 0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 48