NS en HBG ontkennen
fraude Schipholtunnel
Koningin zwaait Christiani ook niet uit
PZC
Vraagtekens bij
supersalaris van
topman inspectie
Politieke partijen
slijpen messen
Man verspreidde pornofoto's
van eigen kinderen via Internet
binnenland
Bedrijven weigeren overheid subsidie terug te geven
Kamer eens met
liberalisering
van busvervoer
In een depressie
ÏF
Hasjhandelaars gaan
fluitend naar hun werk
Romeins paard opgegraven
Bejaarde pa directeur voor de klas
Delfts doek Vermeer gedateerd
Record in verkoop rijksdomeinen
Cocaïne op Ameland was bakmeel
Peter Klashorst op vrije voeten
Netelenbos
botst met D66
over fileplan
vrijdag 12 mei 2000
door Peet Vogels
en Antoon Posting
UTRECHT - Zowel de Neder
landse Spoorwegen als bouw
bedrijf HBG Civiel, het vroegere
HBW, ontkennen te hebben ge
fraudeerd bij de bouw van de
Schipholtunnel. Ze piekeren er
niet over om het bedrag dat ze
ten onrechte zouden hebben op
gestreken - tachtig miljoen gul
den - terug te betalen aan het
ministerie van Verkeer'.
Wel geven de bedrijven toe dat
er valse facturen zijn opge
maakt. Waarom dat is gebeurd
willen of kunnen ze niet zeggen.
„Wij hebben onze opdrachtge
ver in het geheel, niet bena
deeld", houdt woordvoerder
Pronk van de Hollandse Beton
Groep desalniettemin staande.
„Er is nooit meer gefactureerd
dan de aanneemsom die we wa
ren overeengekomen. We heb
ben elk onderdeel van het pro
ject met de NS uitonderhandeld
en een contract gesloten, Er zijn
door ons alleen facturen ge
stuurd voor de afzonderlijke
contracten."
Het werk voor de spoortunnel,
geraamd op 500 miljoen gulden,
werd eind jaren tachtig onder
hands aanbesteed aan HBW en
Strukton, een volledige doch
teronderneming van de NS. Ei
genlijk hoort een dergelijk groot
project Europees te worden
aanbesteed. Dat neemt echter
veel tijd in beslag en de NS had
den haast met de aanleg. Daar
om werd het totale werk in 65
onderdelen geknipt die qua in
vestering allemaal onder de
grens van de Europese aanbe-
stedingsregels bleven.
„Bij geen van die contracten
hebben wij meer in rekening ge
bracht dan was afgesproken",
vertelt Pronk. Het ministerie
van Verkeer wijst ze er echter op
dat in de contracten is uitge
gaan van een winst van 2,5 pro
cent op de aanneemsom, een
normaal rendement voor een
bouwproject. Uit een onderzoek
van KPMG Forensic Ac
counting zou blijken dat het
rendement op 18,9 procent ligt.
Het ministerie zou dat verschil,
DEN HAAG - De Tweede Kamer
heeft gisteren ingestemd met de
nieuwe wet personenvervoer.
Dit betekent dat over zes jaar
alle busverbindingen na aanbe
steding moeten zijn gegund aan
het bedrijf dat reizigers het bes
te vervoer kan bieden.
De paarse fracties en de kleine
christelijke fracties stemden
voor het wetsvoorstel van mi
nister Netelenbos (Verkeer).
Het kostte Netelenbos veel
moeite om de liberalisering van
de wet door de Kamer te krijgen.
Die sleutelde met wijzigings
voorstellen nog flink aan de wet.
Zo draaide de Kamer op initia
tief van PvdA en D66 een deel
van de marktwerking terug
door de pi'ovincies de mogelijk
heid te geven om van aanbeste
ding af te zien als dit beter lijkt
voor de reizigers.. ANP
ruim tachtig miljoen gulden, te
rug willen hebben,
Pronk erkent dat uit onderzoek
bleek dat er valse facturen wer
den verstuurd naar de NS. Maar
dat zou. niet zijn gebeurd om de
grote winsten te verdoezelen.
„We hebben geconstateerd dat
het gebeurde en dat is in strijd
met onze richtlijnen. Die heb
ben we daarna nog verder
verscherpt. Waarom er valse
facturen zijn gemaakt kan ik
niet zeggen."
Strukton
Bestuurder railinfra bij de FNV,
E. Herlijn, denkt dat de leiding
van NS niet op de hoogte was
van de juiste gang van zaken bij
dochter Strukton. Dat komt
volgens haar vooral door het
grote cultuurverschil tussen de
twee totaal verschillende be
drijven.
De NS mogen dan als enige aan
deelhouder volledig verant
woordelijk zijn voor de mogelij
ke fraude bij dochter Strukton,
het is nog maar de vraag of NS
zicht hebben op alles wat er bij
Strukton gebeurt. De NS-
woordvoerder verwerpt de sug
gestie dat de NS-leiding nalatig
zou zijn geweest bij de aanpak
van de kwestie. ,,De bewering
dat vooraanstaande NS'ers al
lang op de hoogte zouden zijn, is
onjuist."
De woordvoerder wijst erop dat
de NS-leiding zelf in november
1998 opdracht heeft gedaan
voor een boekenonderzoek naar
de valse facturen. Dat was na
dat een medewerker van Struk
ton de fraude bij NS-topman
Den Besten aanhangig maakte.
Het niet openbaar gemaakte
rapport is door de NS zelf naar
het ministerie gestuurd. Op ba
sis van deze rapportage baseert
minister Netelenbos nu haar eis
tot terugbetaling.
„We zijn het niet eens met de
interpretatie van de minister
van onrechtmatig verkregen
winst. De minister trekt andere
conclusies uit het rapport dan
wij", aldus de woordvoerder.
GPD
van onze
redactie binnenland
DEN HAAG - Directieleden
van de Nederlandse Spoor
wegen die wisten dat aanne
mers van de Schipholspoor-
wegtunnel teveel subsidie
ontvingen, moeten opstap
pen.
Zo reageerde het PvdA-
Tweede-KamerlidVan Gijzel
gisteren op de vermoedelijke
fraude van tachtig miljoen
door HBG en Strukton.
Van Gijzel vindt dat de rech
ter er aan te pas moet komen
als de NS niet uit eigen bewe
ging aangeeft hoe het bedrag
moet worden terugbetaald.
Het Kamerlid Leers (CDA) is
het met hem eens. Maar hij
wil weten waarom het minis
terie van Netelenbos niet
eerder heeft gezien dat er iets
niet klopte. „Dat is van be
lang omdat de overheid va
ker op de achtergrond blijft
bij grote projecten."
Ook Verbugt (WD) is voor
'harde maatregelen' wan
neer is vastgesteld dat dat de
NS-directie op de hoogte was
van de fraude. „Het gaat om
zoveel geld, dit kan niet zon
der gevolgen blijven.
D66-Kamerlid Giskes vindt
dat de zaak 'tot onder de bo
dem' moet worden uitge
zocht. „Dit is ontoelaatbaar
bij instanties waar de over
heid een groot aandeel in
heeft." Gezien de defensieve
reactie van de NS op de brief
van Netelenbos vermoedt
Giskes 'dat de rechter er wel
aan te pas zal komen'.
Giskes' collega Van der
Steenhoven (GröenLinks)
stelde al schriftelijke vragen
aan Netelenbos. ANP
DE BILT - Een werknemer van het KNMI loopt dooreen
lagedrukgebied. Bij het Koninklijk Meteorologisch In
stituut in De Bilt wordt dezer dagen hard gewerkt aan
de nieuwbouw. Het complex bevat een geavanceerde
weerkamer en biedt werkruimte aan onderzoekers,
seismologen, computerdeskundigen, technische mede
werkers, de staf en ondersteunende diensten. Koningin
Beatrix zal het nieuwe gebouw dinsdag openen, foto
Cor Mulder/ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - De Oostenrijkse
ambassadeur in Nederland
Christiani wordt bij zijn vertrek
naar Londen vrijwel zeker niet
uitgenodigd voor het gebruike
lijke laatste bezoek aan konin
gin Beatrix. „Het is formeel nog
niet bevestigd maar ik heb ver
nomen dat deze eer mij niet toe
komt", aldus de ambassadeur.
Eerder was Christiani al niet
welkom bij het jaarlijkse am
bassadeursdiner van de majes
teit. De diplomaat vertrekt half
juni na vier jaar uit Den Haag en
wordt ambassadeur in Londen.
Het is gebruikelijk dat een
scheidend ambassadeur voor
een lunch bij de koningin wordt
uitgenodigd om afscheid te ne
men. Tijdens dit zogenaamde
afscheidsgehoor krijgt een ver
trekkend ambassadeur ge
woonlijk de hoogste koninklijke
onderscheiding: ridder in het
Grootkruis Oranje Nassau.
Dat dit bezoek niet doorgaat, is
de consequentie van het EU-be-
sluit om op regeringsniveau
geen contacten met Oostenrijk
te onderhouden. Dit besluit
werd drie maanden geleden ge
nomen wegens de deelname van
de extreem-rechtse FPÖ aan de
nieuwe Oostenrijkse regering-
Ambassadeur Christiani verte
genwoordigt Oostenrijk en ko
ningin Beatrix maakt deel uit
van de Nederlandse regering.
Daarom was hij ook niet uitge
nodigd voor het jaarlijkse am
bassadeursdiner.
„Het enige dat ik kan doen, is
mijn spijt en teleurstelling be
tuigen", aldus de ambassadeur.
Hij benadrukt dat hij zich niet
persoonlijk gekwetst voelt,
maar de manoeuvre van het ko
ningshuis als een 'onnodige ver
nedering voor Oostenrijk' er
vaart. „De enige andere persoon
die niet voor het diner was uit
genodigd, is de zaakgelastigde
voor Servië. Het is bijzonder
grievend dat Oostenrijk dezelf
de behandeling krijgt als het
land van Milosevic, een man die
gezocht wordt wegens genoci
de." Normaal gesproken valt er
begin april een uitnodiging voor
het diner op de mat van de am
bassadeurs. Toen dat bij Chris
tiani dit jaar niet gebeurde, wist
hij hoe laat het was. „Er is dus
nooit gezegd dat ik niet welkom
ben: de uitnodiging is domweg
achterwege gebleven." GPD
van onze redactie binnenland
DEVENTER - Een 26-jarige
Deventenaar ondergaat op last
van de Zwolse rechtbank een
uitgebreid onderzoek in het Pie-
ter Baancentrum in Utrecht. De
man wordt verdacht van het op
grote schaal verspreiden van
kinderporno via Internet. Deels
ging het om hergebruik van fo
to's die hij zelf op Internet had
gevonden, maar hij misbruikte
ook zijn nu drie en zevenjarige
dochters voor opnames.
De Deventenaar werd in no
vember aangehouden na een tip
van een foto-ontwikkelcentra
le. Die onderschepte foto's
waarop te zien is dat de man on
tucht pleegt met een van zijn
dochters. Bij huiszoeking vond
de politie op zijn computer een
enorme hoeveelheid pornogra
fische afbeeldingen met kinde
ren, in totaal zo'n veertigdui
zendfoto's. Politiemedewerkers
zijn maanden bezig geweest het
materiaal te bekijken, tiet ging
vooral om foto's die de Devente
naar al surfend op Internet had
gevonden. Verder beheerde hij
enkele websites waarop hij con
tact zocht met andere geïnteres
seerden. De politie trof ook por
nografische foto's aan die de
Deventenaar van zijn dochter
tjes had genomen.
Op een videoband is te zien hij
dat hij als 'regisseur' optreedt
bij het maken van foto's van de
meisjes. Een aantal van deze fo
to's zijn ook via Internet ver
spreid. Verder heeft de man
meermalen ontucht met de bei
de meisjes gepleegd als zij in het
kader van een bezoekregeling
met zijn ex-vrouw een weekein
de bij hem doorbrachten. De ex-
vrouw eiste gisteren een schade
vergoeding als voorschot op een
mogelijk komende civiele zaak.
Tijdens de zitting bleek dat de
Deventenaar geobsedeerd is
door bloot en seks en vooral met
betrekking tot kleine kinderen.
In het verleden viel hij wouwen
op zijn werk lastig. GPD
van onze redactie binnenland
ROTTERDAM - Criminaliteit,
en dan vooral de handel in hasj,
is niet alleen lucratief, je kunt
ook een hoop lol hebben. Dat is
de strekking van het proef
schrift van politicoloog en we
tenschappelijk onderzoeker P.
Klerks.
'Groot in hasj' luidt de titel van
het proefschrift waarop Klerks
gisteren aan de Erasmus Uni
versiteit te Rotterdam is gepro
moveerd.
Met toestemming van justitie
dook Klerks in zo'n honderd
strafdossiers van hasjhandela
ren. Verhalen als 'een slechte
jeugd' en dergelijke kwam hij er
nauwelijks in tegen. Integen
deel. De gefortuneerde hande
laren in het criminele circuit
blijken niet alleen smakken met
geld te verdienen, maar alle
maal laten ze ook doorscheme
ren dat zij het leuk werk vinden
en niet voor deze branche heb
ben gekozen uit oppervlakkig
heid of doelloosheid.
„Hun belangrijkste drijfveer is
natuurlijk veel geld verdienen,
dat is duidelijk. Ze vinden het
leuk om in dure auto's te rijden
en er een gemakkelijke levens
stijl op na te houden. Ze kopen
hun vrijheid. Dat is belangrijk
voor ze."
Het onderzoek van Klerks
richtte zich op slechts één crimi
neel netwerk, bestaande uit zo'n
zestig mensen. „En zij deden
niet alleen aan hasjhandel,
maar ook aan afpersing, zaten
in de illegale gokwereld en han
delden in pillen. Wat ik uit de
dossiers haalde, was dat het
voor hen gewoon hun normale
dagelijks leven was. De lol,
spanning, kameraadschap, ook
dat was voor hun de motivatie
om voor dit werk te kiezen."
GPD
van onze redactie binnenland
LEIDEN - Archeologen hebben
bij opgravingen in Leiden de
resten ontdekt van een paard uit
de Romeinse tijd. Het skelet van
het paard lag op een meter diep
te onder een oud voetbalveld.
Het was geheel intact, maar de
kop was van de romp geschei
den en achter het bekken neer
gelegd. „Dat deed men destijds
bewust", zegt stadsarcheoloog
Dolmans van de gemeente Lei
den. „Er zat een bepaalde sym
boliek in, maar het is nog steeds
niet bekend waarom de Romei
nen het zo deden."
Ten zuiden van Leiden, bij Val
kenburg, zijn eerder ook al
paarden uit de Romeinse tijd
aangetroffen, maar dat was op
een officieel grafveld. Mét de
overleden baas ging in die tijd
ook het lievelingsdier de grond
in. Dolmans: „Maar dit paard
ligt alleen en het is niet zomaar,
pats boem tijdens de draf be
zweken aan een hartaanval. Het
is er keurig neergelegd. We zoe
ken daarom hier nog een paar
weken verder. Wie weet wat we
nog meer aantreffen."
Het skelet is inmiddels bot voor
bot uit zijn rustplaats van 2000
jaar geplukt en overgebracht
naar het gebouw voor Stadsar
cheologie in Leiden. Daar bui
gen deskundigen zich over de
resten. Aan de hand daarvan
kunnen ze de definitieve ouder
dom, het geslacht, de leeftijd en
mogelijk ook de doodsoorzaak
vaststellen. GPD
Een archeoloog op de vindplaats van het paard aan het werk.
foto Hielco Kuipers/GPD
WESTERBROEK - De directeur van de J an Ligthartschool in
Westerbroek heeft woensdag zijn 72-jarige vader voor de klas
gezet om het tekort aan invalkrachten op school op te vangen.
Oud-onderwijzer K. Bos had in 1989 voor het laatst lesgege
ven. Het gemeentebestuur zag geen bezwaren. „Er is niets
veranderd. Toen waren het schatten van kinderen en dat zijn
het nog steeds", aldus Bos.
Het verzoek van zijn zoon werd uit nood geboren omdat beide
vaste vervangers verhinderd waren. Het gebrek aan extra on
derwijzers is een landelijk probleem. Soms moeten klassen
naar huis worden gestuurd als een leerkracht ziek is. ANP
AMSTERDAM - Na jarenlange studie kan kunsthistoricus
K. Kaldenbach het nu met zekerheid zeggen: Vermeer schil
derde zijn beroemde Gezicht op Delft vroeg in de ochtend in
de eerste helft van mei inl660ofl661.
Kaldenbach noemt drie belangrijke aanwijzingen voor het
bepalen van het tijdstip: het gebladerte aan de bomen, de
staat waarin de haringbuizen (schepen) verkeren en de stand
van de zon. De schepen zijn op het schilderij in opbouw, iets
dat in de maand mei gebeurde.
Voor het bepalen van het jaar noemt Kaldenbach de staat van
de toren van de Nieuwe Kerk van belang. Vermeer schilderde
deze zonder de grote en kleine klokken van het carillon. Het
carillon werd in 1662 compleet in gebruik genomen. ANP
DEN HAAG - Een groot aantal verkopen in de agrarische sec
tor leverde de de dienst domeinen van het ministerie van Fi
nanciën in 1999 een recordopbrengst op van 1,6 miljard gul
den. Dat is 268 miljoen meer dan een jaar eerder.
De extra inkomsten komen vooral voort uit de verzelfstandi
ging van de Dienst Landbouwkundig Onderzoek van het mi
nisterie van Landbouw. Dit bracht 370 miljoen gulden in het
laatje. Verder leverde de verkoop' van gebouwen in de agrari
sche sector 411 milj oen gulden op en het van de hand doen van
defensiepanden 138 miljoen.
Uit exploitatie van grond en gebouwen kon domeinen 242
miljoen bijschrijven. De verkoop van roerende zaken bracht
107 miljoen gulden minder op dan in 1998. ANP
NES - De 'cocaïne' die eind maart op het strand van Ameland
werd gevonden, blijkt nep te zijn geweest. Een jutter vond de
zakj es met het witte poeder op het strand bij Hollum en bracht
ze naar de politie. Die dacht dat het om cocaïne ging. „Maar
het was Koopmans bakmeel", zegt burgemeester Cazemier.
Het meel was verpakt in vier plastic zakjes van ieder 250
gram. Er zat een kurk aan vast zodat het pakketje kon blijven
drijven. De politie ging er vanuit dat het cocaïne was omdat
kort te voren op Vlieland en Schiermonnikoog ruim vijftig
'echte' drugspakketten waren aangespoeld. Grappenmakers
op Ameland speelden daar op in. GPD
DAKAR - Kunstschilder Peter Klashorst is door de Senegale
se autoriteiten op vrije voeten gesteld. Een medewerker van
de Nederlandse ambassade in Dakar kreeg gistermiddag toe
stemming om hem op te komen halen.
Klashorsts exacte juridische status is nog niet bekend, maar
het ministerie van Buitenlandse Zaken gaat er van uit dat de
schilder Senegal tot zijn proces niet mag verlaten.
Klashorst werd ruim twee weken geleden gearresteerd, om
dat hij naaktmodellen gebruikte voor zijn schilderijen en dat
is verboden in Senegal. Hij wordt ook verdacht van het aan
zetten tot prostitutie. ANP
Het verzoek hierom kwam van
de PvdA en GröenLinks en werd
Kamerbreed gesteund. De Ka
mer is erg bezorgd over de al ja
ren voortslepende reorganisa
tie, het onduidelijke beleid en de
incidenten in de afgelopen ja-
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - PvdA en Gröen
Links zetten vraagtekens bij de
bijbaan en het salaris van de
nieuwe inspecteur-generaal
van de Inspectie voor de Ge
zondheidszorg, Herre Kingma.
De topcardioloog begint 1 juni.
Hij gaat meer verdienen dan
zijn baas minister Borst van
Volksgezondheid en blijft twee
dagen per maand bijzonder
hoogleraar.
De fracties lieten gisteren tij
dens een overleg in de Tweede
Kamer weten bezorgd te zijn
over belangenverstrengeling.
Borst is dat niet, maar zegde toe
met Kingma te praten over zijn
nevenfuncties. Kingma's bij
zondere leerstoel aan de univer
siteit van Groningen wordt
indirect betaald door de farma
ceutische industrie.
GröenLinks vond 'het dubieus
dat de honorering volgens de
hoogste ambtelijke schaal, bij
na een ministerssalaris van
ruim twee ton, niet voldoende
was. Het ministerie van Binnen
landse Zaken heeft ontheffing
gegeven om Kingma meer te
kunnen betalen.
Volgens Borst is er niets bijzon
ders aan de hand. Kingma is een
van de eerste topambtenaren
met een aanstelling nieuwe stijl.
„De overheid wil mensen met
kwaliteiten binnenhalen die
schaars zijn, Dat betekent een
hoog salaris."
Zo'n topambtenaar uit het be
drijfsleven, die maximaal vijf
jaar bij de overheid blijft, neemt
volgens dë minister een groot ri
sico. „Er is geen recht op wacht
geld en pensioen. Als het niet
goed gaat en hij moet weg, dan is
er ook geen gouden handdruk",
aldus Borst. Het ministerie wil
niet zeggen hoeveel Kingma
gaat verdienen.
Reorganisatie
Borst was inschikkelijker toen
gisteren de reorganisatie van de
inspectie'aan de orde kwam. De
minister zegde toe dat een nieu
we commissie van deskundigen
op korte termijn aan het werk
gaat. De wijze mannén en vrou
wen gaan kij ken welke gevolgen
de reorganisatie heeft op de
werkwijze, de capaciteit en de
positie van de inspectie, en of de
wetgeving nog passend is.
Eventueel wordt het beleid of
wetgeving aangepast.
Verbrokkeld
De Algemene Rekenkamer
kraakte de inspectie vorig jaar:
het toezicht was sterk verbrok
keld, de onderzoeksmethode
eenzijdig en de werkwijze ver
schilde per regio. Volgens Borst
Was de reorganisatie juist be
doeld om meer eenheid bij de in
spectie te krijgen. GPD/ANP
DEN HAAG - Het anti-fileplan
van minister van Verkeer Nete
lenbos wordt toch gewijzigd.
Netelenbos heeft daarover gis
teren uitvoerig overlegd met
PvdA en D66. Beide regerings
partijen eisen dat in haar 'be
reikbaarheidsplan' meer geld
gaat naar openbaar vervoer en
minder naar nieuwe wegen.
De minister werkte tot gisteren
laat aan een tekst die op goed
keuring van alle regeringspar
tijen kan rekenen. Wat D66 be
treft, is die poging mislukt. De
democraten vinden de wijzigin
gen nog niet voldoende. „We
zijn niet nader tot elkaar geko
men", aldus een D66-zegsman.
Of het plan wel voor de PvdA
aanvaardbaar is, was gisteren
nog onduidelijk.
Het kabinet zou vandaag een
besluit nemen over het plan,
maar of dat lukt, is gezien het
verwachte verzet van de D66-
ministers twijfelachtig.
In het plan gaat er zo'n acht mil
jard naar nieuwe wegen en zo'n
vijf miljard 'gulden naar open
baar vervoer. Bij PvdA en D66
bestaat het idee dat de minister
daarmee teveel heeft toegege
ven aan de autolobby. Die was
fel tegen rekeningrijden, een
van de onderdelen van het plan.
Nu er zoveel geïnvesteerd wordt
in de wegen, nemen ANWB en
VNO/NCW het rekeningrijden
op de koop toe. GPD
