Zelfdoding raakt kwart scholen PZC Leesmoeders moeten overspannen leraren in Bijlmer vervangen 3 varia Onderwijsinstellingen spelen belangrijke rol bij rouwverwerking het weer Filevorming komt te laat voor failliete Oininio Heer Bommel en het Nieuwe Denken puzzel ,;2V recept maandag 27 maart 2000 Zeeland: Veel bewolking door Dolf Ruesink Een kwart van alle scholen in ons land heeft wel eens te maken gehad met zelfdoding van een leerling, ouder of leer kracht. Op acht procent van de scholen voor voortgezet onder wijs maakte de afgelopen twee jaar een leerling een eind aan zijn leven. Na verkeersongeval len en kanker is zelfdoding de belangrijkste doodsoorzaak bij jongeren. Dat bleek onlangs uit een on derzoek in opdracht van KPC Groep, de landelijke organisatie voor advies aan het onderwijs. De resultaten komen morgen aan de orde op een congres in Utrecht. Zelfdoding levert veel aandacht op. De overledene staat immers in het middelpunt van de be langstelling. Sommige leerlin gen zijn daar jaloers op. Zij zien de stap van hun omgekomen schoolgenoot als heldhaftig of voorbeeldig. ..Om te voorkomen dat zelfdo ding geromantiseerd wordt, moeten leraren benadrukken dat zelfdoding een teken van immens lijden is. Niet mooi, maar gruwelijk", zegt Ine Spee van KPC Groep. Als deskundige op het gebied van rouwverwer king helpt zij scholen die te ma ken krijgen met de tragedie rond een leerling, leerkracht of ouder die uit het leven stapt. Spee spreekt daarover morgen op het congres in Utrecht. Met Riet Fiddelaers-Jaspers schreef zij het binnenkort te verschij nen boek 'Weer-zin in leven', met als ondertitel 'De school en zelfdoding' Emoties „Zelfdoding kan in een school veel emoties losmaken. Snel en adequaat opvangen van de meest betrokkenen is daarom hard nodig ".zegt Spee. „Voorde scholieren is het van groot be lang dat ze duidelijk horen wat er gebeurd is. Vaak ontstaan er indianenverhalen die de nabe staanden extra belasten. Als school kun je die beter vóór zijn. Sommige ouders hebben er grote moeite mee te erkennen dat hun kind door zelfdoding omkwam en willen deze gruwe lijke versie - nog - niet naar bui ten brengen. 'Hou het maar op een ongeluk', zeggen ze dan." Dit kan de schoolleiding in een lastig parket brengen. „Je kunt leerlingen niet afschepen met een vaag verhaaltje. En wat te denken van een broertje of zusje dat op straat de ware toedracht te horen krijgt? Ouders hebben het laatste woord, maar scholen moeten proberen te overtuigen hoe belangrijk openheid is", zegt Spee. Werden rouw en verdriet vroe ger vooral binnen familie, buurt en kerk verwerkt, tegenwoordig speelt het onderwijs daarbij een belangrijke rol. „Daarom moe ten leerkrachten weten hoe je omgaat met gevoelens van machteloosheid, paniek, ver bijstering en schuld", bena drukt Spee. Het moeilijkst is de communicatie met medeleerlin gen en de ouders van het omge komen kind. „Voorbeeld van een slechte aanpak is de school die via de intercom bekend maakte dat een van de leerlin gen zelfmoord had gepleegd. Ze hadden geen enkel zicht op de emoties die daarna los kwamen." Schuldgevoel Er is extra aandacht nodig voor de risicoleerlingen. „Vrienden van de overledene kenden mis schien zijn of haar plannen en voelen zich schuldig. Maar denk ook aan de klasgenoot met wie de overledene ruzie had of door wie de overledene vaak werd ge pest. Je hebt ook leerlingen die zelf depressieve buien hebben of hadden en die al vaak aan zelf doding hebben gedacht. Hele maal benauwend wordt het als zelfdoding epidemische vormen aanneemt. Vorig jaar maakten op één school drie leerlingen binnen vier maanden een eind aan hun leven." Inmiddels heeft driekwart van alle scholen een draaiboek waarin staat wat te doen bij een zelfdoding. Leerlingen hebben behoefte om te praten over wat er gebeurd is. „Daardoor wordt het verwerken makkelijker en completer." Jongeren willen ook vaak iets achterlaten bij een dode: een briefje, een roos of een gedicht. Op sommige scholen branden kaarsen, andere leggen een con doleanceregister neer of zetten bloemen op de tafel van de om gekomen leerling. doorCarine Neefjes Hartkloppingen, slapeloze nachten en bijna niet meer kunnen zien. „Ik was hartstikke overspannen. Maar als leer kracht ga je door tot je er bij neervalt. Het schuldgevoel naar ouders, kinderen en collega's is enorm. Je voelt aan alle kanten dat je tekortgeschoten bent", vertelt Ellen Spoelstra (42), on derwijzeres op de 'Bijlmer Mon- tessori school'. Ruim een half jaar was ze ziek thuis. En ze was niet de enige in de Bijlmer. Het ziekteverzuim van leerkrachten op basisscho len is er dertien procent, terwijl het landelijk percentage 7,8 be draagt. Voor twee op de drie zie ke leerkrachten is rn Amster dam-Zuidoost geen invaller te vinden. Gevolg: gymleraren, leesmoeders en conciërges staan voor de klas. Protest De dertig basisscholen in de Bijlmer zijn het zat en eisen meer gekwalificeerde vervan gers. Uit protest sturen ze daar om deze week drie dagen lang kinderen naar huis als juf of meester zich ziek heeft gemeld. Door deze actie, die morgen be gint. krijgen naar verwachting duizend leerlingen geen les. De invalproblemen zijn schrij nend, zo blijkt uit een zwart boek dat vandaag wordt aange boden aan de Amsterdamse wethouder van Onderwijs Jaap van der Aa. Als de scholen geen geïmproviseerde toezichthou ders meer voorhanden hebben - van lesgeven is geen sprake - is het al jarenlang gebruikelijk dat kinderen naar huis worden ge stuurd. Of het nu gaat om kleuters of leerlingen uit de bovenbouw: in de Bijlmer krijgt iedereen wel eens een dagje vrij. Al bij aan melding van hun kind worden ouders gewaarschuwd dat zoon- of dochterlief thuis op de stoep staat als de leerkracht ziek is. Onwerkbaar Klassen verdelen over andere groepen is ook schering en in slag. En niet voor één dagje. Het komt voor dat leerlingen een maand lang naast oudere of jon gere klasgenootjes in de school bank zitten. Voor de leerkracht is dat onwerkbaar, weet Ellen Spoelstra. „Als je les geeft aan kinderen van tien jaar heb je Om te voorkomen dat de betrok kene na de begrafenis abrupt uit beeld verdwijnt, kan een foto galerie of een rotstuin met ge denkstenen uitkomst bieden. Bij de nazorg past ook een con tactpersoon bij wie leerlingen op moeilijke momenten terecht kunnen. Voor leerkrachten met traumatische ervaringen ver zorgt KPC Groep bijeenkom sten om stoom af te blazen. GPD Bezoekers van Oininio wachten bij de kassa om hun koopjes af te rekenen. foto Roland de Bruin/GPD doorrancoise Ledeboer Lange rijen wachtenden zorgden afge lopen weekeinde voor de deuren van het failliete spiritueel centrum Oininio in Amsterdam eindelijk voor de filevorming waar directeur Ronald Jan Heijn jaren lang van droomde. Woningbouwvereni ging Het Oosten, eigenaar van het fraaie pand aan de Prins Hendrikkade, kocht op het laatste moment de inboedel. De voor vandaag aangekondigde veiling van onder meer massagetafels, kuur- en bubbelbaden wordt daarom afgelast. In plaats van kijkdagen hield veilinghuis Troostwijk een uitverkoop in het waren huis en de boekwinkel van wijlen Oininio. Onder het tot de helft afgeprijsde aanbod bevonden zich gelikt ogende producten van hedendaagse makelij als een moderne Boeddha (oorspronkelijk 1950 gulden), een gietijzeren zuil (62,50 gulden), een drum inclusief dertig centimeter huid (400 gulden) en een vruchtbaarheids beeldje uit Ivoorkust (180 gulden). Velen gingen bovendien naar huis met stapels boeken en cd's die beogen de in nerlijke vrede naderbij te brengen. Hebberig „Het is allemaal troep", vatte een potige Jordanees zijn oordeel over het niveau van het aanbod kort en bondig samen. „Maar de mensen zijn toch heel hebbe rig", observeerde zijn vrouw vol verba zing. Ze legde daarmee de vinger op de ze re plek van misschien wel de voornaamste oorzaak van het faillissement van Heijns ideaal Blijkens de massale belangstelling voor de uitverkoop en de veelvuldige po gingen tot diefstal (het detectiepoortje had drukke dagen) bestaat er zeker be hoefte aan een spiritueel centrum; in Oi ninio schortte het echter vooral aan een evenwichtige verhouding tussen prijs en kwaliteit. De woningbouwvereniging 'Het Oosten', die het pand vorig jaar van Heijn kocht toen hij voor de zoveelste keer in zware li quiditeitsproblemen verkeerde, gaat de komende tijd op zoek naar nieuwe exploi tanten van het pand. Curator B. Mendel houdt zich bezig met de afwikkeling van de betaling aan de schuldeisers voor een bedrag dat inmiddels is opgelopen tot ze ven miljoen gulden. GPD Toonder Studio's geen idee wat je moet doen met kleintjes van zeven in je klas. Je bent niet in staat ze adequaat aan het werk te zetten. Die leer lingen krijgen niet de instructie waar ze recht op hebben." Het hoge ziekteverzuim wordt allerminst veroorzaakt door aanstellerij. Leerkrachten met griep en verkoudheid werken zo lang mogelijk door. 'Ik trek het nog wel tot de volgende vakan tie' klinkt het vaak in de lera- renkamer. „Als het schooljaar voorbij is barsten collega's uit in tranen. Zo blij zijn ze", zegt El len Spoelstra. De doorzetters komen bedrogen uit. Met klach ten als hyperventilatie, hart kloppingen en depressiviteit wordt een grote groep uiteinde lijk overspannen. De werkdruk op de voorname lijk zwarte scholen geldt als ka talysator voor een langdurig ziekbed. De 'probleemleerlin gen' blijven toenemen. Kinde ren uit Suriname en de Neder landse Antillen die pas nu naar Nederland komen, hebben vaak een enorme leerachterstand. Scholen daar zijn soms maan den dicht. Sommigen spreken geen woord Nederlands als ze in Nederland naar de basisschool gaan. Achterstand Voor deze groep is er de 'reme dial teacher', een leerkracht die speciaal is vrijgemaakt voor ex tra taallessen. Maar met name deze mensen worden vaak voor een gewone klas gezet omdat de vaste juf of meester ziek is. E n zo raakt ook de 'remedial teacher' overspannen, zegt Karen van Haeften (52) die anderhalf jaar ziek thuis is geweest. „Ik had veel te weinig tijd om de kinde ren met een achterstand goed te begeleiden. Dat is frustrerend. Ik liep voortdurend op mijn te nen totdat ik knalde." Huilend, totaal verward en tot niets in staat zat ze thuis. Een 'burn out'-therapie, bestemd voor mensen die zich opgebrand voe len, heeft haar weer op de been geholpen Ze is nu geen 'reme dial teacher' meer, maar staat weer gewoon voor de klas. Om de werkdruk én het ziek teverzuim te verlagen, moeten in elk geval de salarissen om hoog, menen Van Haeften en Spoelstra. „Alleen dan willen meer men sen in het onderwij s werkenWij behoren nog tot de generatie leerkrachten met een kronkel in het hoofd." GPD „Ken je zo iemand?" drong de vreemdeling aan. „Je kunt het mij rustig zeggen. Ik zal hem niet verraden. En jou natuurlijk ook niet, hahaha. Erewoord!" Deze woorden brachten Tom Poes op een idee waarmee hij geen kwaad kon, naar hij meende. „Ik weet wel zo iemand," zei hij na denkend. „Het is een vriend van mijdie een ruitjesjas draagt. Hij zit in de Aanpasserij. Wat dat voor iets is, weet ik niet, maar..." „De Aanpasserij!" riep de ander uit. „Natuurlijk! Dat had ik kunnen Kruiswoordvariant Niet het gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat uit de letters van het gevraagde woord in dezelfde volgorde min 1 letter. (B.v. Omschrijving 'dierenverblijf. Antwoord zou zijn 'stal', maar ingevuld moet worden 'sta' of 'tal'. Welke van die twee het moet worden, moet blijken uit de krui sende woorden.) Horizontaal: 1. Naakt; 4. vergissing; 7. affiche; 9. snel; 11. hardop; 12. kostuum; 13. der halve; 15. voorteken; 16. sein; 18. vuur; 19. nobel; 20. daar; 22. enig; 25. ver stand; 27. diereverblijf; 28 Engelse ti tel; 29. schaakstuk; 31. kloosterlinge; 32. opinie; 34. bedelmonnik; 35. oefen tijd. Verticaal: 1Zwaarspaat; 2. hoogtepunt; 3. verta ler; 4. verzoek; 5. asvaas; 6. kuststrook; 8. rustig; 10. eerste voorstelling; 12. jaargeld; 14. erffaktor; 15. dwaas; 17. vogelverblijf; 18. onnozel; 20. comfort; 21. boom; 23. gevangenis; 24. horizon; 26. veelkleurig; 29. beest; 30. niets; 32. maand; 33. opening. bedekt e-r-o- stoppers- --e-ij- -p- last-blad o--u-u-a- minbekend p--e-s-s- De temperaturen gaan slechts heel Door: Grieta Spannenburg langzaam een beetje uit hun dal krui pen. We krijgen met een noordoostelijke wind te maken, waardoor de zon alleen met de grootste moeite het kwik kan opzwepen naar een graad of 12. Het zijn temperaturen die een beetje tussen winter en lente inhangen. Voor echte wintertemperaturen en wintertafere- len moeten we ons ver buiten onze regio begeven. Bijvoorbeeld in de Alpenregio waar het afgelopen weekeinde heel veel sneeuw is gevallen voor de late wintersporters. De zon is daar echter vrijwel afwezig en dat is iets dat vandaag ook voor onze provincie geldt. We kampen met heel wat bewolking waaruit geregeld regen valt. Er staat weinig wind, uit het noorden, en het wordt 8 a 9 graden. Aankomende nacht brengt vervolgens kwikstanden rond 3 graden en nog steeds is het niet droog. Morgen lijkt vervolgens vrij veel op vandaag. De wind draait naar het noordoosten en brengt tegelijker tijd een uitgestrekte storing naar ons toe. Opnieuw lijkt de bewol king de boventoon te voeren en nog steeds valt er regen. De temperatuur weet weder- om niet hoger te komen dan Af en toe zon^ 9 9 graden. Woensdag en don- y *7" derdag zijn vervolgens 2 da- gen om wat bij te komen van n 4 8 I alle regenval. Onder invloed §4 y van hogedruk is het vrij rustig - weer met voornamelijk op donderdag daarbij geregeld 8 - 9 ,g| wat zon. De temperatuur N2 wordt geleidelijk wat opge krikt en komt op maximaal j' 11 graden uit. Dat is ruim ;T4_:"~"i 5 graden minder dan exact een week geleden, toen Westdorpe in Zeeuws Vlaan deren met 16,3 graden nota Minimumtempenluur voor de komende bene de hoogste tempera- i"!JD*ouioo*°?7lM»*RT ;ooo N 2 tuurvan het land behaalde. Vooruitzichten weer max. min. wind 9° 5° NO 4 11° 6° NO 4 11° 4° NO 4 12° 7° ZW 3 Zon maandag onder 20.09 dinsdag op 7.28 Maan maandag onder 11.21 dinsdag op 3.52 Nautisch bericht De noordelijke wind is matig, kracht 3 tot 4 Beaufort. Het zicht is matig en de temperatuur van het kustwater ligt rond 8 graden. Waterstanden MAANDAG Hoog water Laag water 27 MAART cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 07.30 174 19.49 149 01.15 167 13.36 156 Terneuzen 07.50 198 20.12 173 01.35 175 14.06 163 Bath 08.42 235 21.06 209 02.36 201 14.56 190 Roompot Buiten 07.29 132 19.56 110 01.14 127 13.44 120 Zierikzee 08.55 135 21.00 116 02.35 139 14.55 131 Stellendam Buiten 07.41 125 20.13 102 01.14 087 13.54 083 Wemeldinge 08.55 153 21.15 132 02.35 152 15.00 143 Krammersl. West 08.55 147 21.16 128 02.35 141 14.55 132 Hansweert 08.21 211 20.40 187 02.00 192 14.26 179 DINSDAG Hoog water Laag water MAART uur cm uur cm uur cm uur cm Vlissingen 08.26 143 20.51 121 01.44 149 14.24 131 Terneuzen 08.40 167 21.05 144 02.09 159 14.34 139 Bath 09.28 202 21.56 178 03.09 188 15.36 169 Roompot Buiten 08.37 111 20.55 091 02.34 119 15.26 106 Zierikzee 09.30 11821.50 098 03.15 132 15.50 117 Stellendam Buiten 08.52 104 21.22 083 02.15 084 15.00 073 Wemeldinge 09.40 132 22.00 111 03.15 142 15.50 126 Krammersl. West 09.40 130 22.06 111 03.16 134 15.35 118 Hansweert 09.08 181 21.29 159 02.36 175 15.06 155 wetenMet deze woorden sprong hij in zijn voertuig, terwijl hij sner pend op een politiefluitje blies. Veiligheid voor alles," zei hij, het portier sluitend. Tom Poes keek de weggierende wagen onthutst na en greep naar zijn masker. „Erewoord," prevelde hij bitter. „Het was dom van mij om daarop te vertrouwen in dit land van het Nieu we Denken. Ik kan beter zorgen, dat ik weg kom." Het was echter te laat. Van achter de rotsen raasde een mobiel van de politie nader, aangelokt door het gefluit. Hans Belterman Maaltijdsoep met bladgroenten Verse bladgroenten lenen zich er bij uitstek voor om samen met aardappelen in een vegetarische maaltijdsoep te ver werken. Naast spinazie komen er ook veel andere bladgroen ten in aanmerking om in dergelijke soepen te verwerken. Omdat de structuren van de bladgroenten onderling nogal ver schillen, dient u rekening te houden met verschillende hoe veelheden en afwijkende kooktijden. Wilt u de spinazie door andijvie vervangen, neem dan 300 a 400 gram andijvie en laat die na het toevoegen aan de basissoep (met de aardappelen) 8 - 10 minuten zachtjes koken. Voor soepen met verschillende zachtere slasoorten heeft u eveneens 300 400 gram sla nodig. De soep dient echter niet veel langer dan 3 - 4 minuten zachtjes te koken. Hetzelfde gaat ook op voor soepen met postelein, waterkers en andere kers soorten. Voor 4 personen: 400 a 500 gram jonge spinazie; 5 dl melk; 600 a 700 gram aard appels, geschild, in stukken gesneden; 2 grote uien, gesnip perd; 2 teentjes knoflook, grof gehakt; 3 eetl. (olijf)olie; 1,25 li ter groentenbouillon, eventueel van tabletten; 1 stukje foelie; 1,25 dl (slag)room; zout; witte peper uit de molen; 200 gram Kernhemse kaas of 4 eieren, hard gekookt. Spoel de spinazie enkele malen in ruim koud water. Laat de groenten uitlekken en doe ze daarna samen met de melk over in de keukenmachine. Laat de machine zo lang draaien tot een fij ne puree is verkregen. Verhit de olie in een pan met dikke bo dem. Laat uien en knoflook er 2 minuten, onder voortdurend omscheppen, in fruiten. Schep de aardappels er door en laat al les nogmaals 2 minuten, onder voortdurend omscheppen, frui ten. Schenk de bouillon er bij en voeg het stukje foelie toe. Laat alles zo lang zachtjes koken tot de aardappels gaar zijn. Verwijder de foelie. Gebruik de staafmixer om er een volkomen gladde puree van te maken. Roer de spinaziepuree er door en breng alles onder voortdurend roeren aan de kook. Laat de soep 4 - 5 minuten zachtjes koken. Voeg naar smaak zout en pe per toe. Roer de room er door en laat de soep daarna nog even aan de kook komen. Verwijder de korsten van de kaas en snijd de kaas in dunne plakjes of pel de eieren en snijd ze eveneens in dunne plakjes. Presentatie: schep de soep in grote voorverwarmde kommen. Laat er plakjes kaas of plakjes hard gekookt ei op drijven. Tip: geef er warm en knapperig, zelf afgebakken, stokbrood bij. L Lagedrukgebied H Hogedrukgebied matigesneeuw zware sneeuw licWe regen malige regen zware regen 7' Europa: Weinig zon O 2e 0 25 At 24 A VERWACHTING VOOR MAANDAGMIDDAG 27 MAART 2000 Het is even goed zoeken in Europa naar de zonnige plaatsen, maar met moeite zijn er toch enkele te vinden. Daarvoor moeten we in het zuiden van Europa zijn en wel aan de Spaanse zuidkusten. Met volop zon en temperaturen van 21 graden is het daar aange naam vertoeven. Anders is het in het noorden van Spanje, waar enkele regenbuien vallen. Bovendien is het daar een stuk koeler. Vrij veel zon vinden we ook in Turkije met aan de stranden middag- temperaturen rond de 18 graden. In het noorden van Griekenland is het minder gunstig met de hoeveelheid zon gesteld. Er zijn vrij veel wolkenvelden en af en toe kan er zelfs een bui vallen. In Zuid- Griekenland komt de zon beter uit de verf. De meeste zonuren zijn weggelegd voor Kreta, waar het dan ook 21 graden kan worden. Ook Sicilië kan profiteren van veel zon, maar elders in Italië vallen enkele buien. De meeste en hevigste buien vallen in het noorden, waarbij kans is op onweer. Het westen en midden van Europa heb ben met een storing te maken, die regen met zich meebrengt. Heel lokaal kan daar ook een onweersklap tussenzitten. Ondanks de regen, is het er vrij zacht. Engeland krijgt enkele buien te ver werken, maar in Schotland en Ierland blijft het droog en schijnt de zon af en toe. De temperatuur loopt er uiteen van 8tot 12 graden. Middelhar .Zierikzee Middelbur Antwfift

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 4