Spiegel
van de
werkelijkheid
Speelgoed
niet alleen
voor kinderen
38
mÊÊm
39
41
Pf vrije tijd
zaterdag 13 november 1999 v J
Decoraties
brengen vleugje
nostalgie in
doorzonwoning
Kinderen bouwen
droomhuis in Beurs
van Berlage
Overzicht van de
hypotheken
-
Dr Martensschoen
ikoon van
subculturen
Eten prakken is
nog steeds populair
Frans Bauer brengt
luchtje op de markt
Seat Leon
penetreert markt
compacte
middenklasser
Goede fiets mag
flink wat kosten
Nieuwe light sport-
motor van Aprilia
Naderende
sterrenregen roept
spanning op
Eerste dvd-
videorecorder
Postzegels en
puzzel
Furby bezet dit jaar de eerste
plaats op de verlanglijstjes,
zowel bij vijfjarigen als bij
carrièrevrouwen zonder kinderen.
Oude, vertrouwde spellen herleven
in digitale gedaante, populair onder
studenten en kinderen die een
'gezelschapsspel' in hun eentje
willen doen. Skaten en skeeleren,
niet te verwarren met kinderachtig
rolschaatsen, boeit zelfs
grootvaders. En de schooljeugd
koopt in de speelgoedwinkel haar
eigen mobiele telefoon. Barbies
verzamelen is reuze trendy bij goed
verdienende uitgaanstypen.
Starwars speelgoed lijkt niet
geremd door leeftijdsgrenzen.
Speelgoed is niet langer alleen voor
kinderen.
Speelgoed heet geen speelgoed meer.
Florence Kieboom, verkoopleider van
Hasbro, 's lands grootste merkspeelgoed-
leverancier, zei bij de presentatie van het
nieuwste aanbod: „Onze producten zijn
niet langer alleen bedoeld voor kinderen.
Het is geen speelgoed meer in de oude be
tekenis. Wij verkopen entertainment.
Producten om je mee te laten vermaken."
Haar firma zet de toon. Met speelgoed dat
is voorzien van de laatste elektronische of
computergestuurde snufjes. Zonder uit
zondering leuk om naar te kijken en meer
om te verzamelen dan om mee spelen.
Blokken, poppen die niets kunnen, auto's
zonder batterijen en kartonnen spellen en
puzzels vallen daarbij in het niet. De ver
koop van dit traditionele speelgoed daalt
jaarlijks drastisch. Naar video's, compu
terspellen voor kinderen vanaf 2 j aar, pra
tende knuffels in lichtgevende kleuren en
interactieve of e-mailgames is meer vraag
dan ooit tevoren. Was de jaarlijkse omzet
groei al 8 procent, dit jaar rekent men ze
ker op 10%. Daarmee stijgt de omzet van
de Nederlandse speelgoedwinkels tot
rond de anderhalf miljard. Speelgoed van
honderd gulden of meer loopt als een
treinals er maar voldoende electronica in
zit.
Furby
Noor is een echte poppenmoeder. Ze ver
troetelt haar beer, konijn, babypop en
haar nieuwste aanwinst Furby zonder on
derscheid. Ze is blij met het harige mon
stertje, maar Furby valt wel uit de toon in
haar fantasiewereld. Hij kletst overal
doorheen, hij stoort, wenst te eten wan
neer het hem uitkomt. Noor hoeft niet
meer te verzinnen wat ze met Furby kan
doen. Dat heeft de fabrikant al voor haar
gedaan. Ze komt nauwelijks meer aan
haar andere poppenkinderen toe. Furby is
een druk, overheersend en lastig, hij lijkt
warempel wel een hyperactief kind.
Furby is een typische voorbeeld van het
nieuwste, voorgeprogrammeerde aan
dacht opeisende speeltje, waarvan ook de
Starwars producten, de Barbies, Action-
men, Winnie de Pooh speelgoed en Koosh-
figuren (een soort rubber zwabber met
kop en handjes) exponenten zijn.
Lijken jongens massaal te vallen voor
speelgoed om te verzamelen, voorzien van
chip, of te spelen op de pc, bij meisjes ligt
dat volgens Lego net wat anders. Voor
jongens zijn er Lego-websites en dozen
vol na te bouwen Starwarsmodellen, voor
kleine meisjes en peuters dozen met het
'karakter' van dit jaar Winny de Pooh en
een serie dozen met 'de Bosvriendjes',
maar voor grote meisjes kiest Lego met
Scala een afwijkende koers. Voor de girls
is construeren minder belangrijk dan
frutselen. Het huis inrichten is leuker dan
het bouwen. De Scaladozen bevatten
daarom veel knutselattributen. Een mini-
Barbiefamilie zit verspreidt in de grote
dozen. Uiteraard met meegeleverde pa
tronen om zelf kleding te maken. Ooit be
gon Barbie ook zo. Tegenwoordig moet je
een nieuwe Barbiepop kopen om aan de
nieuwste outfit te komen.
De nieuwste Babybom pop Annabell
brabbelt, giechelt, maakt zuiggeluiden,
boert, ademt en reageert op het geluid van
haar rammelaar. Het enige verschil met
een Furby is dat ze minder harig is en wat
afwachtender. Poppen met een bewegend
gezicht, die bellen kunnen blazen en uit
een fles kunnen drinken zijn niets bijzon
ders meer. Nieuw en trendy zijn wel de
De kleine bosvriendjes van Lego zijn verdeeld over vier dozen, in elke doos één familie.
De bijbehorende verhalen staan in meegeleverde boekjes.
De wereld van Pokémon moet met gameboyspelletjes en kaarten de schooljeugd gaan
veroveren.
Anne Geddes Poppen. Deze poppen zien
er net zo uit als de foto's van baby's in
bloemkolen of zonnebloemen, waarmee
Geddes beroemd werd.
Voedsel
Bijna tegen de stroom in zijn er ook dit
jaar prachtige nieuwe spellen uitge
bracht, mooi vormgegeven speelgoed met
ontelbare spelmogelijkheden en hand
poppen die niets kunnen, maar tot alles in
staat lijken. Eigenlijk is speelgoed te ver
gelijken met voedsel. Het moet leuk (lek
ker) zijn, veilig (gezond), speelwaarde
(voedingswaarde) hebben en gevarieerd
zijn samengesteld. Bij spelen hoort iedere
dag iets creatiefs, iets constructiefs, cog
nitiefs, motorisch en sociaals op het menu
te staan.
Leuk speelgoed voor peuters zijn de Folk-
manis Puppets. Deze pluche handpoppen
zijn zo aandoenlijk en mooi vormgegeven
dat het zowel knuffels als kameraadjes
zijn. Het kopje van de schildpad traag uit
het schild tevoorschijn laten komen is een
kiekeboespel dat kinderen van alle leef
tijden blijkt te fascineren. Ook mooi en
van puur natuurlijke materialen zijn de
Keptin jr knuffelpopjes. Ze zijn gemaakt
van biologisch verbouwde katoen in
vriendelijke natuurlijke kleuren. Ze vor
men hèt antwoord op de antroposofische
knuffels met kopjes van schapenwol,
die niet meer passen bij de geldende
CE (Europese) richtlijnen voor veilig
speelgoed.
De Nederlandse fabrikant Ambi-toys
brengt ieder jaar een aantal nieuwe peu-
Lego Scala voor meisjes. In een doos zitten de basisonderdelen voor een huiskamer met
veel mogelijkheden voor knippen en plakken.
terproducten van hoge kwaliteit, met veel
speelmogelijkheden en opvallend heldere
vormgeving. Dit jaar de berenboot en de
tobbedans met matrozen, voor in bad.
Winnie de Pooh krijgt dit najaar concur
rentie van Maisy de muis, sinds begin ok
tober op televisie bij de VPRO. Bovendien
verschijnt ze op video en in prentenboek
jes. In veel landen is ze al zeer geliefd en
dat vertaalt zich in Muis poppen, t-shirts,
puzzels en spelletjes.
Luizenleven
Walt Disney is sinds begin november pre
sent met de video 'een luizenleven', met
alle bijbehorende speelgoed. Net op tijd
Starwars
De nieuwe Starwarsfilm gaat aan de
speelgoedwinkel niet ongemerkt voorbij.
Lucas, de heerser over alles wat met Star
Wars te maken heeft, kreeg zelfs voor el
kaar Lego en Hasbro te laten samenwer
ken. Opvallend aanwezig is de Sixth
Droid Attack. Dit spel bestaat uit een bol
op staaf waaruit niet alleen lichten ko
men maar ook, uit onverwacht hoek,
schietschijven. Het is de bedoeling om een
laserzwaard, ofwel Light Saber, te ge
bruiken als honkbalknuppel om deze
schijven uit hun baan te slaan.
Het millennium gaat ook aan de speel
goedwinkel niet voorbij. Er is een Trival
Pursuit 2000 versie en zelfs van de Baby
Born poppen is er een Millenniumset, in
clusief ruimteknuffel en aluminiumach-
tige kleding voor de pop. Voor grotere
meisjes stijgt het aantal 'Barbie-achti-
gen'. Bijvoorbeeld 'the new generation'
poppen van Mattel. De actionman voor
jongens heeft nu een eigen auto en een
'oorlogsj ournalist met echt werkend foto
toestel'.
Speelgoed als spiegel van de werkelijk
heid.
Marianne de Valck
voor de (Amerikaanse) kerst. Tot het zo
ver is, heerst de Walt Disneyversie van
Winnie de Pooh.
Haba-spellen zijn vooral te vinden in de
'alternatieve speelgoedwinkels', waar
naast blank houten speelgoed, poppen
van goede kwaliteit, kinderboeken en
zelfs kinderkunst wordt aangeboden. De
ze spellen blinken uit door hun eenvoud
en speelwaarde. Een goed voorbeeld is
'Op een klein stationnetje': een houten
speelbord waarin twee gleuven zijn ge
freesd. Daarin rij den twee stevige, houten
locomotieven. De spelregels zijn summier,
de mogelijkheden eindeloos.
Zo'n spel is al geschikt voor kinderen van
af 1 jaar. Voor de oudere kinderen zijn
spellen met namen als Bolle wangen, wor
tel trekken en ringwormen leuk. De over
eenkomst is dat het vriendelijke spellen
zijn, met liefde voor de natuur gemaakt,
aansluitend op de belangstelling van kin
deren tussen de vier en twaalf j aar. Ze zijn
voorzien van stevige houten spelonderde-
len.
Furby verschijnt in steeds fellere kleuren,met meer accessoires en is steeds meer uit
voeringen. Naast de pratende Furby is er de zwijgende Buddy en de kleine Furbybaby,
met bijbehorende draagtasjes, bedjes en rugzakken.
Games
Meer leuke spellen voor jonge kinderen
zijn de Ridder van de Hazelnoot. Zieke
Zacke (Kippen die eieren leggen) en een
Boom en das spel van 999Games en Kids
on stage - voor kinderen die van acteren
houden - van University games. De meest
opvallende cd-rom voor peuters komt van
Tonka (ook al Hasbro). De bijbehorende
Tonka werkbank komt op het toetsenbord
te staan. Door de zes stukken gereedschap
te bewegen zijn klussen op het scherm te
klaren.
De 999Games zijn in toenemende mate in
zowel de gewone als de alternatieve speel
goedwinkels te vinden. Het zijn de spellen
voor de echte liefhebbers. Ze zijn opval
lend door de romantische, historische stijl
die aan Tolkien en aan gedetailleerde ge
schiedschrijving doet denken. Voor de ou
dere kinderen is een uitbreiding van El
fenland en de Kolonisten verschenen en
een nieuw spel 'Packhuys'. Zoals alle
spellen van deze importeur, prachtig geïl
lustreerd.
Parker brengt de eerste Monopolyversie
met euro's - bankbiljetten en munten,
maar ook een Monopoly Starwars versie.
Het aantal spellen waarbij het om geld
draait, groeit trouwens gestaag. Het Maf
fiosi spel bij voorbeeld, ook van Parker.
Door de importeur omschreven als 'een
soort Monopoly, waarbij je zelfs als al je
familieleden doodgeschoten zijn, wint
wanneer je het meeste geld hebt.' Van
Jumbo zijn de 'geldspellen' Carrière en
Movies Money. Met de laatste is het de be
doeling een film te produceren waarbij al
le spelers uiteraard uit zijn op de beste lo
caties en de grootste sterren.
Het spel waar veler verwachtingen naar
uitgaan is 'De wereld van Pokémon.' In de
Verenigde Staten is het razend razend po
pulair onder scholieren. Het draait om het
verzamelen en ruilen van Pokémonkaar-
ten. Door dit handig te doen krijgen de ei
gen kaarten meer machten en krachten.
Het lijkt enigszins op de al bekende Magie
kaarten, maar het is eenvoudiger, voor
zien van minder agressieve illustraties en
met Nederlandse teksten. Deze versie is
bedoeld voor kinderen vanaf een jaar of
acht. In essentie is het is net zoiets als
knikkeren, maar de spelertjes zijn voor de
regels en de spullen sterker afhankelijk
van de speelgoed winkelier.
Creatief speelgoed bestaat steeds na
drukkelijker uit kant en klare onderde
len. Van SES een 'Car Kit', waarbij op een
kunststof carrosserie alleen nog maar het
bovendeel gekneed hoeft te worden. Het
televisiespelletjes Hints krijgt, van het
zelfde merk, een creatieve variatie met
'Klei het maar', waarbij een voorbeeld
herkenbaar moet wordt geboetseerd. De
medespelers mogen raden wat het gewor
den is.
Bruynzeel brengt viltstiften waarmee zil
veren strepen gekleurde lijntjes krijgen of
waarmee lippen, harten, voetstappen en
(voor de kerst) sterren zijn te stempelen.
Met een van de Crayola dozen zijn vogel
huisjes te maken en te beschilderen.
Duurder, maar indrukwekkend zijn de
Ra vensburger dozen om zeepjes te gieten
of kaarsen te maken. Mattel heeft dozen
waarmee zelf nagellak is te maken, of
haargel met glitters.
