Laagopgeleide zit te veel
Knap voordelig.
Achtergelaten toeristen op drift in China
Campagne tegen
motorongevallen
Peuter-scouts op kamp
Deel Waddenzee blijft
dicht voor watersport
Vrachtwagenchauffeur gezocht
in zaak vermist meisje uit Assen
binnenland
Vader woest
over ruimen
van asbest
Onderzoekers willen sportterreinen in achterstandswijken
Pronk stelt
onderzoek
legionella
verplicht
Christenen herstellen joodse graven
dinsdag Tl juli 1999
ASSEN - „Jongens die zonder
speciale kleding asbest moeten
ruimen. Dat is toch verschrik
kelijk?" De vader van een
KFOR-militair uit Assen is
woest. Van zijn zoon in Kosovo
hoorde hij dat de militairen met
een mondkapje voor brokstuk
ken opruimen. „Zodra de man
nen klagen, zegt de legerleiding
dat ze zichzelf en hun uniform
beter moeten wassen!"
Sinds half juni is zijn zoon sa
men met 850 leden van het ge-
niehulpbataljon van de Ko
ninklijke Landmacht in Prizrin
gelegerd. Hun taak is te helpen
bij de wederopbouw van Koso
vo. Anderhalve week geleden
belde de Asser soldaat naar
huis. Zijn ouders schrokken van
de verhalen. „De jongens die de
puinhopen opruimen, doen dat
tegen hun zin", zegt de vader,
die uit angst voor represailles
tegen zijn zoon anoniem wil
blijven.
De soldaten hebben zich be
klaagd bij de leiding. „Die zegt
dat ze zich niet moeten aanstel
len", aldus de vader. De militai
ren kregen wel voorlichting
over de gevaren van asbest. On
dertussen worden ze nog steeds
het veld ingestuurd. „Onze jon
gens worden gewoon belazerd."
Twee weken geleden werd be
kend dat er tachtig meter van de
legerplaats een lading etemiet
ligt uit een plat gebombardeerd
stationsgebouw. Etemiet wordt
veel gebruikt in golfplaten en
kan asbest bevatten. Omdat het
Nederlandse tentenkamp vlak
bij staat, vreesden de militairen
bij een ongunstige wind het in
ademen van asbestdeeltjes.
De kwestie veroorzaakte zo'n
onrust bij familieleden, dat De
fensie een brief heeft gestuurd
naar alle relaties van de in
Prizrin gelegerde militairen. Uit
monsters van de puinhopen zou
zijn gebleken dat het eterniet
geen acuut gevaar voor de ge
zondheid oplevert.
De vader cÜende ook in het leger.
„Ik weet hoe het gaat. De leiding
zegt dat professionele asbest-
ruimers onderweg zijn en dat de
jongens even geduld moeten
hebben. Maar die deskundigen
bestaan niet. Hetzelfde met die
brief: voor de ruimers zouden
beschermende laarzen, pakken,
handschoenen en maskers zijn
aangeschaft. Waarom dragen de
jongens die dan niet?" GPD
De naam van de vader is bij de
redactie bekend.
door Hans Leber
BILTHOVEN - Laagopgeleiden
doen steeds minder aan li
chaamsbeweging, hoogopgelei
den steeds meer. Mede hierdoor
raakt de gezondheid van 'arme'
Nederlanders verder achterop
bij de 'rijke'. Onderzoekers van
het Rijksinstituut voor Volksge-
DEN HAAG - Minister Pronk
van Milieu wil dat zwembaden
en campings twee keer per jaar
een laboratoriumonderzoek
naar legionella laten uitvoeren.
De instellingen krijgen deze
verplichting eind dit jaar bij een
ministeriële regeling opgelegd.
Dat staat in een beheersproto-
col dat Pronk naar de Tweede
Kamer heeft gestuurd. De be
windsman heeft het protocol
opgesteld naar aanleiding van
de legionella-epidemie die eer
der dit j aar in Bovenkarspel uit
brak. Na een bezoek aan de
Westfriese Flora in Bovenkar
spel, eind februari, zijn 28 men
sen overleden. In zeventien ge
vallen staat vast dat zij aan de
veteranenziekte zijn overleden
die werd veroorzaakt door de le-
gionella-bacterie
De verplichte onderzoeken bij
onder meer zwembaden maken
deel uit van een onderhouds-
schema. Daarin is ook geregeld
dat de temperatuur van het wa
ter in waterleidingen wekelijks
wordt gemeten en geregistreerd.
Warm water wordt twee keer
per jaar door een laboratorium
aan een bacteriologische analy
se onderworpen. De kosten van
tweehonderd gulden per onder
zoek zijn voor rekening van de
instellingen.
Als de legionella-bacterie
wordt aangetroffen, dan moet
volgens het ministerie direct ac
tie worden ondernomen. „De
zaak moet worden gesaneerd en
in het uiterste geval kan de pro
vincie een deel van de instelling
sluiten." ANP
zondheid en Milieu (RIVM) plei
ten voor de aanleg van sport- en
speelterreinen in achterstands
wijken, veilige fietspaden, af
zonderlijke schoolsport voor
jongens en meisjes en betere
voorlichting.
Volgens RJVM-epidemioloog J.
Seidell leiden maatschappelij
ke ontwikkelingen ertoe dat de
Nederlander te weinig beweegt.
„Mensen gaan met een lift naar
een verdieping waar zij step-oe-
feningen doen. En ze gaan op de
fiets naar een fitnesscentrum
om daar op een hometrainer te
oefenen. Dat is eigenlijk raar.
Laagopgeleiden beseffen door
gaans niet dat beweging nodig
is, dat heeft voor hen geen prio
riteit. Bovendien wordt van
daag de dag de lichamelijke ac
tiviteit 'gekocht' door ergens lid
te worden. En daar hebben zij
vaak geen geld voor."
Het RIVM-onderzoek is gedaan
onder volwassenen van twintig
tot 64 jaar in Maastricht, Am
sterdam en Doetinchem en wees
uit dat de helft van de bevolking
'weinig actief is. Dit gaat ge
paard met verhoogde risico's op
hart- en vaatziekten en een min
der fysiek welbehagen. Eerder
onderzoek door het Centraal
Bureau voor de Statistiek lever
de een percentage van zestig
procent 'inactieven' op. Seidells
verklaring: „Het CBS meet al
leen de lichamelijke inspanning
in de vrije tijd. Maar er zijn ook
mensen die op school of tijdens
het werk sporten of inspannin
gen plegen." Wie per week min
der dan een half uur wandelt,
fietst of voetbalt, wordt door de
onderzoekers als 'inactief' be
oordeeld. Deze inactiviteit
komt het meest voor onder laag
opgeleiden, ouderen, weduwen
en weduwnaars, arbeidsonge
schikten en werklozen.
Wie meer dan een half uur per
dag een matige (wandelen) of
zware inspanning (voetballen)
pleegt, en ten minste twee uur
per week een zware, geldt als
'zeer actief'.
Mensen met een hoge opleiding
bewegen het meest en zijn actie
ver dan mensen met een middel
bare opleiding die op hun beurt
actiever zijn dan laagopgelei
den.
De onderzoekers maken zich
zorgen over de allochtonen. Die
bevinden zich vaak onder de
laagopgeleiden. Seidell: „Al
lochtonen bereik je bovendien
alleen met tolken en daar had
den we geen budget voor. We
denken dat het goed is dat tij
dens schoolsport jongens en
meisjes gescheiden kunnen
worden. Samen sporten kan om
godsdienstige of culturele rede
nen een probleem zijn. En wie
als kind niet sport, zal dat als
oudere ook niet doen. Dat geldt
voor iedereen." GPD
SPAARNWOUDË - De twee jaar oude tweeling Daphne en Cheyenne uit Heemskerk mogen met mama-scout Gwendoline mee naar
de Achtste Haarlem Jamborette. Aan de Jamborette in Spaarnwoude bij Haarlem nemen 110 Scouting-groepen uit negentien landen
deel. Het internationale kamp met het thema 'Nederland Waterland' is gisteren begonnen. foto Hans Steinmeier/ANP
Man stuurt ex-vrouw tatoeage
GRONINGEN - Een inwoner van Vlagtwedde heeft zijn
vrouw met wie hij in echtscheiding ligt, een luguber pakketje
gestuurd. In een envelop trof de vrouw een stukje huid aan
met een tatoeage afkomstig van de arm van haar echtgenoot.
,Ze heeft me gezegd dat ik mijn leven lang aan haar herinnerd
zou worden, omdat haar naam in mijn arm stond getatoeëerd.
En ze wil alles terug waarvoor ze betaald heeft, dus kan ze dit
ook terug krijgen", zo verklaarde de man gisteren tegen de
kort-gedingrechter in Groningen.
Hun huwelijk was nog maar acht maanden oud toen de vrouw
eind mei een echtscheidingsprocedure bij de rechtbank be
gon. Sindsdien is een felle strijd ontbrand over de gezamenlij
ke eigendommen. GPD
Vermeende pyromaan opgepakt
HEERLEN - De politie heeft- een 40-jarige inwoner van Heer
len aangehouden, die ervan wordt verdacht meerdere bran
den te hebben gesticht. Hij zou de afgelopen week tot vijf
maal toe het vuur hebben aangestoken in flatwoningen aan de
Palestrinastraat in Heerlen. De man heeft nog geen bekente
nis afgelegd.
De meeste branden werden door de bewoners tijdig ontdekt,
waardoor erger werd voorkomen. Over de aangerichte schade
is nog niets bekend. De arrestatie van de vermeende pyro
maan volgde op een intensief onderzoek door de politie. ANP
Zaak-Bouterse begint in december
DEN HAAG - Het gerechtshof in Den Haag begint in decem
ber met de behandeling van de strafzaak tegen Bouterse en
twee medeverdachten. De advocaten van de medeverdachten
zijn inmiddels in beroep gegaan, de raadsman van Bouterse
zegt dit aan het einde van deze week te doen.
De rechtbank in Den Haag veroordeelde de voormalig Suri
naamse legerleider anderhalve week geleden tot zestien jaar
cel en bijna vijf miljoen gulden boete wegens zijn betrokken
heid bij de grootschalige drugshandel. Volgens de rechtbank
is Bouterse de onbetwiste leider van het Suri-kartel.
Zijn medeverdachten kregen naast boetes celstraffen van res
pectievelijk zes en vijftien jaar opgelegd. ANP
Gevecht om geld piramidespel
ROTTERDAM - De duizenden gedupeerden van het verboden
piramidespel Titan zien waarschijnlijk geen cent terug van de
malafide organisatoren. De Belastingdienst eist zoveel geld
van de breinen achter het het piramidespel, dat er geen geld
meer over is voor een schadevergoeding.
Vandaag dient een kort geding over de eerste zeventigduizend
gulden die de Vereniging tegen Piramidespelen heeft gevon
den bij de oprichters van Titan. De Staat stelt het eerste recht
te hebben op dat vermogen.
Als de fiscus die zaak wint, dan is er geen hoop meer dat de
3400 gedupeerden ooit nog iets van hun inleg terugkrijgen,
stelt de Vereniging tegen Piramidespelen. ANP
Aidsfonds wil overleg billboard
UTRECHT - De Stichting Aidsfonds wil met Rijkswaterstaat
in overleg over het reuzenbillboard dat de stichting langs de
A12 tussen Woerden en De Meem wil plaatsen. Rijkswater
staat vindt het vijf kilometer lange en vier meter hoge recla-
mescherm een gevaar voor de verkeersveiligheid.
Woordvoerder Van Merwijk van het Aidsfonds, die hoopt met
het billboard veelgeld binnen te halen voor zijn stichting, wil
nog een poging doen om Rijkswaterstaat op andere gedachten
te brengen. Blijft de dienst echter op het standpunt staan dat
de promotiestunt de verkeersveiligheid schaadt, dan zal het
Aidsfonds zich daarbij neerleggen. Volgens de provincie
Utrecht zal het billboard er in ieder geval niet komen. ANP
1. Pantène shampoo,
2 flacons
200 ml 1*3.98 1A/i0
Bonus voordeel 3.50 lU/lo
4. Rexona deodorant,
spray of roller,
2 stuks 10.98
Bonus voordeel 2.75 o.23
van onze redactie binnenland
HUIZEN - Automobilisten
moeten meer oog krijgen voor
motorrijders. Met die bood
schap zijn Veilig Verkeer Neder
land (VVN) en de Koninklijke
Nederlandse Motorrijders Ver
eniging (KNMV) een campagne
begonnen om het aantal onge
vallen met dodelijke afloop te
verminderen.
Bij ongeveer tachtig procent
van alle ernstige motorongeluk
ken zien automobilisten de mo
torrijders over het hoofd, zo
blijkt uit onderzoek van de
Stichting Wetenschappelijk
Onderzoek Verkeersveiligheid
(SWOV). Vorig jaar kwamen 76
motorrijders om in het verkeer.
Ruim de helft van het aantal do
delijke ongevallen deed zich
voor in de maanden mei tot en
met augustus.
Felgele posters langs de kant
van de weg moeten automobi
listen voortaan wijzen op de
aanwezigheid van motoren.
Motorrijders kunnen zelf ook
een bijdrage leveren aan een be
ter samenspel met automobilis
ten, aldus WN en de KNMV. Zo
moeten ze met aangepaste snel
heid een file passeren en over
dag altijd met licht aan rijden.
Ook is het noodzakelijk be
schermende kleding te dragen.
Motorrijders tussen de achttien
en en vierentwintig jaar lopen
15,2 procent meer kans in het
verkeer te overlijden dan auto
mobilisten. Nederland telt
driehonderdduizend motoren.
Ongeveer de helft van alle mo
torrijders rijdt zowel binnen als
buiten de bebouwde kom te
hard. Ook blijkt uit onderzoek
dat motorrijders hun voertuig
niet altijd voldoende onder con
trole hebben bij noodsituaties.
Wegbeheerders moeten volgens
WN voldoende aandacht be
stéden aan de extra grote kwets
baarheid van motorrijders. Bij
de aanleg van markeringen en
drempels en bij wegwerkzaam
heden dient de kwaliteit van het
wegdek (spoorvorming, scheu
ren) goed te zijn.
Niet het type motor, maar de rij
stijl, leeftijd en ervaring van de
motorrijder bepalen de kans op
een ongeval, concludeert de
SWOV. Berijders van een toer-
motor hebben een aanzienlijk
kleinere kans op een ongeval
dan berijders van een sportmo-
ter. Jonge, onervaren motorrij
ders kiezen iets vaker voor een
sportmotor dan oudere motor
rijders.
De SWOV onderzocht drie jaar
geleden ruim negenhonderd
ernstige ongevallen in de jaren
1993 en 1994 waarbij motorrij
ders betrokkenwaren. Bij ruim
eenderde van cleze ongelukken
was er sprake van een botsing
met een auto op een kruispunt.
In ruim zeventig procent van de
gevallen gaf de automobilist
geen voorrang. Bij botsingen
binnen de bebouwde kom reed
de motonijder meestal harder
dan de toegestane vijftig kilo
meter per uui". ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Een deel van de
Waddenzee blijft in de zomer
gesloten voor elke vorm van wa
tersport. Dat heeft de Raad van
State gisteren beslist. Gebrui
kers van de Waddenzee, zoals de
vereniging van Wadvaarders,
hebben zich zonder succes tegen
deze maatregel verzet.
Het gaat hierbij om het gebied
op en rond de zandplaat Si-
monszand, oostelijk van het ei
land Schiermonnikoog. Het is
een rust- en broedplaats voor
zeehonden. Dat is ook de reden
voor de afsluiting. Volgens mi
nister Brinkhorst van Land
bouw, Natuurbeheer en Visserij
is in de zomer hier het belang
van de natuur groter dan de wa
tersport. De Wadvaarders zijn
het hiermee oneens en wilden
via de Raad van State de afslui
ting ongedaan te maken.
In de uitspraak neemt de Raad
van State de redenering van het
ministerie over. Tussen 15 mei
en 1 september mogen de Wad
vaarders voor het droogvallen
van hun schip het gebied op en
rond het Simonszand niet ge
bruiken.
Tijdens behandeling van de
zaak is afgesproken om de uit
spraak als eindronde te zien,
waarmee ieder jaar terugkeren
de juridische procedures wor
den vermeden. ANP
door Jaap Hellinqa
LEEUWARDEN - Ze zijn de wanhoop
nabij. Directeur Cees Heim van het
failliete reisbureau Travel Culture
Club in Leeuwarden liet vorige week
maandag midden in China een groep
toeristen aan hun lot over. In vijf cam
pers proberen de Nederlanders nu
zelfstandig hun weg naar de Mon
goolse grens te vinden. „Heim heeft
ons geld, onze tolk, onze gids", zegt
deelnemer Piet Krinkels. Zijn vrouw:
„Vannacht moeten we ergens langs
een Chinese weg slapen."
„Wij hebben heel wat problemen.",
constateert Douwe de Vries uit Lem
mer droogjes. „Wij hebben geen goede
kaart en wij zijn aangewezen op het
lezen van Chinese borden." Veel keus
hebben de gedupeerden niet. Hun vi
sum voor China liep gisteren af en ge
woon op het vliegtuig stappen gaat
niet.,Dan staan onze auto's nog hier.
Zaterdag raakte het gezelschap ver
dwaald. De tien Nederlanders werden
daarop door de Chinese politie aange
houden. De reizigers waren zonder
gids op weg naar de Mongoolse grens.
„We kwamen door verboden gebied",
aldus Douwe de Vries. De karavaan
van vijf campers werd naar het poli
tiebureau van de stad Jining overge
bracht. Gisteren mocht de groep de
reis hervatten.
Gids
,We hebben nu een gids van de autori
teiten meegekregen", zegt De Vries.
De campers moeten door woestijn
achtig gebied op weg naar de grens
plaats Erenhot. „De wegen zijn hier
nauwelijks verhard", aldus de Lem-
ster
De tien Nederlanders, bijna allemaal
50-plussers, vertrokken op 1 april in
het kielzog van Heim voor een dertig
duizend kilometer lange reis langs de
vroegere Zijderoute. De deelnemers,
die elk zo'n vijftienduizend gulden
betaalden, wisten niet dat het Leeu
warder reisbureau op 16 maart failliet
was verklaard.
„We hebben te maken met iemand die
zeer onzorgvuldig is, en ook te kwader
trouw", stelt Krinkels. „Heim ont
popte zich onderweg als een soort dic
tator. Door zijn onzorgvuldigheid
hebben we zeventien dagen bij de Chi-
nees-Kazachstaanse grens moeten
staan wachten. Maar hij had de tolk
en de gids bij zich. We waren volko
men chantabel. We zijn als lammeren
naar de slachtbank gevoerd."
Steeds opnieuw eiste de directeur
voorschotten. Vorige week maandag
barstte de bom in Peking. Toen Heims
werknemer voor de zoveelste keer
geld kwam innen, gaf een van de reis
genoten hem woedend een duw. Deze
brak daarbij zijn arm. Mevrouw Krin
kels: „Beiden vónden dat heel verve
lend, het had nooit mogen gebeuren."
Heim zag in het voorval een excuus
om zijn klanten te verlaten. De groep
wist op het laatste moment nog de
paspoorten terug te krijgen. „Sinds
dien speelt hij rare spelletjes met ons",
vertelt Krinkels. Omdat ze zonder zijn
hulp de weg niet konden vinden, pro
beerden de reizigers achter Heims bus
aan te rijden. „Hij scheurde heel snel
door Peldng. Vanuit de bus riep hijik
ga jullie veel narigheid bezorgen!
Woestijn
De reizigers verloren Heim in de loop
van vrij dag uit het oog. Hen wacht nog
een 15.000 kilometer lange reis, deels
langs onverharde wegen. Vooral de
woestijn van Mongolië boezemt de
deelnemers angst in. De colonne
hoopt binnen enkele dagen de Mon
goolse hoofdstad Ulan Bator te berei
ken. Daar probeert het clubje via de
Duitse ambassade toelatingspapieren
voor Rusland te bemachtigen. De
stemming is uiteraard niet opperbest.
„De een gaat daar meer onder gebukt
dan de ander", zo verwoordt De Vries
het. Piet Krinkels: „Maar wij wilden
natuurlijk naar ChinaWe hebben een
roze waas voor de ogen gehad. We zijn
zo dom geweest niet in te zien in wat
voor positie Heim verkeerde."
Heim, die sinds zijn persoonlijke fail
lissement zonder vaste woonplaats
zit, heeft alle contacten verbroken.
Zijn sateliettelef oon neemt hij niet op.
„We verwachten hem bij de grens van
Mongolië weer te zien", zegt mevrouw
Krinkels. Volgens de planning moeten
zij en haar lotgenoten op 1 oktober de
Poolse grens passeren. „We houden de
moed er in." GPD
GRONINGEN - Vrijwilligers hebben gisteren
een begin gemaakt met het opknappen van de
joodse begraafplaats aan de Iepenlaan in Gro
ningen.
Met het initiatief wil de christelijke stichting
Boete en Verzoening een steentje bijdragen aan
de verbetering van de verhouding tussen joden
en christenen. De vrijwilligers zullen grafste
nen rechtzetten en schoonmaken, gebroken
grafstenen lijmen en de letters weer zwart ma
ken. foto Karei Zwaneveld/ANP
ASSEN - De politie is in verband met het vermiste
meisje Chanel Eleveld op zoek naar de chauffeur
van een vrachtwagen die vorige week vrijdagoch
tend geparkeerd stond op een industrieterrein in
Assen. Een getuige meldde dat hij omstreeks die
tijd het 7-jarige meisje daar zag.
De getuige is er van overtuigd dat hij Chanel bij de
vrachtauto heeft gezien. Voor de truck stond een
meisje dat geen aanstalten maakte de weg over te
steken of anderszins weg te lopen. Hij heeft het
kind en de auto goed gezien. De oplegger van de
vrachtwagen had een blauw dekzeil. De recher
che wil graag in contact komen met de vrachtwa
genchauffeur.
Vrijdag zocht de politie op het industrieterrein al
naai- voetsporen van Chanel. Er werden wel voet
sporen van een kind aangetroffen, maar of ze van
het vermiste meisje zijn, is niet zeker. GPD
(Advertentie)
2. Junior foam, gellac of gel,
duopak 11,98 o n<0
Bonus voordeel 3.00 O.9o
3. Macleans freshmint
of mild minty,
trlopak8.67 n. -ja
Bonus voordeel 2.89 D./O
5. Badedas douche,
duopak 9.58
Bonus voordeel 4.79
4.79
Aanbiedingen gelden lot en met 1 augustus as.
