MKB mist
draagvlak
outlets
PZC
Ondergronds
bouwen leidt tot
nieuwe opleiding
Vlissinger zag in 1945 dumping van
zestig ton explosieven in Sloegebied
Duitser gaat vrijuit
na dodelijk ongeluk
Groot transport stelt het zonder publiek
Overschot elektriciteit
mogelijk via tunnel
naar Zuid-Beveland
GGD wil tbc-bus kwijt
aan ministerie voor
inzet in ander land
Schippersinternaten
boos na uitspraken
van staatssecretaris
zeeland
Detailhandel bedreigd
Dag van
het Paard
vrijdag 11 juni 1999 Z I
door Jacques Cats
VLISSINGEN - „Ik heb iedereen gewaar
schuwd. Straks ben ik dood en dan weetnie-
mand van die explosievendumping." De 88-
jarige Vlissinger P. J. Bulthuis heeft op
nieuw aan de bel getrokken nu Rijkswater
staat over aanwijzingen zegt te beschikken
dat kort na de Tweede Wereldoorlog ook in
het Sloegebied oude munitie is gedumpt.
Bulthuis stond er op een mistige januaridag
in 1945 met zijn neus bovenop toen op een
locatie westelijk van wat nu het havenge
bied Vlissingen -Oost heet een forse lading
explosieven 'over de muur werd gezet'. De
munitie was aangevoerd door de 'Schelde
3', een door het ministerie van defensie ge
vorderd binnenvaartuig, met Bulthuis als
kapitein.
Volgens Bulthuis ging het om zo'n zestig ton
aan explosieven. Daar zouden ook spring
stoffen bij hebben gezeten die de bezetter
had willen benutten om het complex van de
Koninklijke Maatschappij De Schelde op te
blazen, met inbegrip van het als bouwnum-
mer 214 bekend staande passagiersschip
Willem Ruys. Het ging daarbij om veertig
vaten van duizend kg TNT.
De Vlissingse oud-kapitein situeert de
dumpplaats een eind uit de kust tussen het
dijkvak van 'De Schoone Waardin' en
Scheldepoort. Een officier van de marine
gaf aan waar de lading overboord moest
worden gezet. „Dat diende te gebeuren op
een eerder vastgestelde lijn tussen waar we
De Lange Jan van Middelburg en boei 5
konden zien", preciseert Bulthuis.
Maar vanwege de mist was de toren niet
zichtbaar. Er is toen gekozen voor een diep
plekje van misschien wel 150 meter. „Onze
ankerketting bleef maar lopen." Op een la
ter gemaakte zeekaart zou de locatie zijn
aangegeven als een plek waar werd afgera
den om te ankeren of te vissen. D e oud-kapi-
De onderdelen voor de tweede boor liggen klaar klaar voor assemblage.
door Wout Bareman
TERNEUZEN - De Kanaalzonebewoners beginnen eraan te
wennen, aan de mammoettransporten vanaf het Kanaaleiland bij
Sluiskil naar het bouwterrein van de Westerscheldetunnel in de
Nieuw neuzenpolder. Maanden geleden trok het eerste transport -
een colonne diepladers met onderdelen van de eerste
tunnelboonnachine - nog horden toeschouwers. Maar de
belangstelling is nu grotendeels weggeëbd, zo bleek woensdag toen
weer zo'n stoet van diepladers over de wegen trok.
Ditmaal ging het om onderdelen van de tweede boormachine, die in
september aan de tocht onder de Westerschelde richting
Eüewoutsdijk begint. Het snijrad en de staartafdichting van het
Oud-kapitein P. J. Bulthuis uit Vlissingen toont een foto van het schip 'Schelde 3' waarmee in 1945 een lading explosieven werd afgevoerd
naar een dumpplaats bij de ingang van het Sloe. foto Ruben Oreel
tein herinnert zich een hele middag bezig te
zijn geweest met lossen. Met gebaren geeft
hij aan dat de meer dan zeventig granaten
die tot de lading behoorden manshoog wa
ren.
De door Bulthuis uitgedragen informatie
komt overeen met de inhoud van een 'ge
heim' rapport dat het Marine-Commande-
ment Vlissingen destijds opmaakte over de
maand januari 1945. Het verslag maakt
melding van het opgraven van mijnen. 'Sa
men met op de werf De Schelde aangetrof
fen explosieven werden ze verzameld en bij
ingang Sloe overboord gezet'.
De Vlissinger heeft onlangs andermaal di
verse instanties gewezen op het bestaan van
de dumpplaats. Bulthuis maakt zich vooral
zorgen nu er aanstalten wordt gemaakt in
de omgeving, tussen Fort Rammekens en
het KSG-terxTein, de Nieuwlandhaven aan
te leggen.
foto Charles Strijd
boorrad waren al eerder in Temeuzen aangekomen, nu werden
andere grote onderdelen per binnenvaartschip aangevoerd en over
de wegnaar het bouwterrein getransporteerd.
Technici leggen momenteel de laatste hand aan de eerste
boormachine, die op 5 juli met de boorwerkzaamheden begint,
maar op 1 juli waarschijnlijk al proefdraait. Op vrijdag 9 jixli stelt
commissaris van de koningin W. T. van Gelder de eerste
boormachine - die dan ook een naam krijgt - in werking. Een dag
later is er een groots opgezette open dag. Bij het boorproces worden
280 mensen in vol-continudienst ingezet. Op het moment dat beide
boormachines volop in bedrijf zijn, biedt de Kombinatie
Middelplaat Westerschelde, de tunnëlbouwer, werk aan 550
doorMaurits Sep
VLISSINGEN - MKB Zeeland
verzet zich tegen de komst van
twee outletcentra, naar Goes en
Sas van Gent. De belangenorga
nisatie voor het midden- en
kleinbedrijf vindt dat zij de be
staande detailhandel niet ver
sterken, maar juist bedreigen.
Het bestuur schrijft dat naar de
bij MKB Zeeland aangesloten
lokale ondernemersverenigin
gen.
Het draagvlak voor zulke grote
winkelcentra, waar merkarti
kelen tegen stuntprijzen wor
den verkocht, is in Zeeland veel
VROUWENPOLDER - Bij ma
nege De Eendracht in Vrouwen
polder wordt zaterdag 26 juni
de dertigste Zeeuwse Dag van
het Paard gehouden. Vanaf 9
uur worden springwedstrijden
en dressuur verreden.
Daarnaast zijn er de hele och
tend keuringen van Het Welsh
Pony Samboek, Het Groninger-
Paard, Het New Forest Pony
Stamboek, Het Nederlands
Fjordenpaarden Stamboek, Het
Friesch Paarden Stamboek, Het
Nederlands Rijpaard en Pony
Stamboek, Het Nederlands
Trekpaard en de Haflinger
KVTH.
Om 13 uur begint het middag
programma. met show, spekta
kel en sport. Hoogtepunt is de
show van wereldkampioen IJs
brand Chardon met zijn
vierspan. Daarnaast kan geno
ten worden van concoursnum
mers. Tussendoor zijn er défilés
van de besten van de keuringen
van 's ochtends. Aan het eind
van de middag denderen trek
paarden rond in vier-, acht-,
twaalf- en zestienspannen.
1997 gepland tijdpad
werkzaamheden werkterrein
door Lukas Fransen
VLISSINGEN - „Eerst
bouwden we zoveel mogelijk de
lucht in; nu gaan we de grond in.
Het bouwen onder de grond
heeft de toekomst." Met deze
gedachte en de berichtgeving
over de Westerscheldetunnel in
zijn achterhoofd ontwikkelde
A D. J. Hulstijn,
projectmanager economie en
management aan de
Hogeschool Zeeland de post
hoger onderwijs Leergang
Ondergronds Bouwen. De
deeltijdopleiding start in
september in Utrecht.
Het bedenken van nieuwe
opleidingen is zijn werk. En
toen Hulstijn in de media
veelvuldig" werd geconfronteerd
met de discussies rondom de
Westerscheldetunnel ging er
ZEEUWS-
VLAANDEREN
WEEKBOEK TUNNEL
een lichtje bij hem branden. „Er-
wordt straks zoveel
ondergronds gebouwd. Van
parkeergarages en opslag- en
distributieplaatsen tot hele
leidingsystemen en het archief
van de provincie. Het is veel
meer dan alleen die geweldig
grote tunnels. Ik wilde daar iets
mee doen."
Het probleem was dat er
nauwelijks boeken zijn waarin
het ondergronds bouwen wordt
beschreven en er in Nederland
ook geen opleidingsinstituut is
wat de theorieën behandeld.
Hulstijn: „Je bent bezig met iets
wat alleen nog in de hoofden
van mensen zit. We hebben
daarom docenten
aangetrokken, die veel ervaring
hebben met het ondergronds
bouwen. Zij werken ondermeer
aan de Hoge Snelheid Lijn, de
Heinenoordtunnel, TU Delft en
Rijkswaterstaat. Op dit niveau
is er geen enkele andere
opleiding."
De opleiding heeft twee
specialisatierichtingen:
techniek en
projectmanagement. De
technische variant houdt zich
vooral bezig met het ontwerpen
van een project en de veiligheid.
In de andere variant staat
te klein, stelt MKB Zeeland.
„Projectontwikkelaars zeggen
dat een markt van een tot twee
miljoen inwoners nodig is. Die
hebben we in Zeeland bij lange
na niet. Dan wordt ver-volgens
snel gerekend met bezoekers uit
de wijde omgeving en met toe
risme, maar dat is onzin. Je hebt
gewoon die meer dan een mil
joen inwoners nodig", zegt
MKB-secretaris W. A van der
Linde.
Omdat die er niet zijn, is de kans
dat de outletcentra mislukken
volgens MKB Zeeland zeker
niet denkbeeldig. „En geloof
maar niet dat ze dan worden ge
sloopt, dat is een enorme kapi
taalsvernietiging", stelt Van der
Linde. „Ze worden verkocht.
Het lijkt ons juridisch niet af te
dichten dat een nieuwe eigenaar
zich voor honderd procent aan
de gemaakte afspraken houdt."
Gevaar
Als een outletcentrum dreigt te
mislukken, loopt de bestaande
detailhandel in Goes en Sas van
Gent gevaar, voorspelt MKB
Zeeland. „Een projectontwik
kelaar zal bij onvoldoende aan
loop zijn aandacht gaan verleg
gen naar het midden van de
markt. Daar zitten immers de
meeste klanten", legt Van der
Linde uit. Maar daar moeten de
middenstanders het ook van
hebben. „En een klant geeft zijn
geld maar één keer uit."
Volgens Van der Linde zijn de
outletcentra met te veel onze
kerheden omgeven. „Het betreft
een nieuw concept. Een hoog
waardig bedrijfsconcept, wordt
gezegd. Maar hoe wordt dat
vastgelegd? En hoe wordt nale
ving van de afspraken gecontro
leerd? Er is voorgesteld om con
trolecommissies in te stellen,
maar daar geloven wij niet in.
Er worden over veel meer din
gen afspraken gemaakt in Ne
derland en altijd blijkt handha
ving het probleem."
I wegen/kunstwerken
centraal hoe je een project moet
'runnen'. Hulstijn: „Er is een
groot verschil tussen hoe je een
nieuwbouwwijk uit de grond
stampt en hoe je iets onder de
grond bouwt."
Een belangrijk vak voor beide
varianten is
omgevingsmanagement. „In
een vroegtijdig stadium van het
project kim je al anders met de
omgeving omgaan. Een goede
voorlichting is zo
verschrikkelijk belangrijk." De
omgeving is volgens Hulstijn
juist ook de reden dat bouwers
steeds vaker onder de grond
gaan. „Hierdoor kun je dat stuk
natuur beschermen dat in ons
land nog aanwezig is en het is
minder belastend voor
omwonenden."
De nieuwe opleiding is bedoeld
voor mensen die een HBO of
L.!-£■120m
I V rt' -40m
-60/77
Z-BEVELAND
11 juni 1999
universitaire opleiding
afgerond hebben en met name
civiel-technici en (werktuig)
bouwkundigen. „Maar ook
planologen, economen, juristen,
advocaten,
verzekeringsmaatschappijen
en banken, die dit soort
projecten moeten financieren,
kunnen er hun voordeel mee
doen", verzekert Hulstijn. „Het
is een behoorlijk zware
opleiding van anderhal f jaar en
de kosten bedragen ongeveer
vijfentwintigduizend gulden.
Hij is vooral geschikt voor
mensen die al enige ervaring
hebben opgedaan op het gebied
van ondergronds bouwen."
De technieken van het
ondergronds bouwen
ontwikkelen zich in
sneltreinvaart. Hulstijn: „Het is
iets heel innovatiefs, wat steeds
in ontwikkeling is. Dat is ook de
reden dat we de start van de
opleiding al een half jaar-
hebben uitgesteld, zodat we een
aantal ontwikkelingen, met
name wat betreft het
veiligheidsaspect, in de
opleiding kunnen meenemen."
Hulstijn verwacht dat de
opleiding in de nabije toekomst
zijn nut zal bewijzen gezien het
aantal geplande projecten.
doorWout Bareman
TERNEUZEN-Delta
Nutsbedrijven en de NV
Westerscheldetunnel zoeken
naar mogelijkheden om het
overschot aan
productievermogen van
elektriciteit in Zeeuws-
Vlaanderen met twee 150 kV-
kabels via de
Westerscheldetunnel naar
Zuid-Beveland te
transporteren. De nieuwe
verbindingen moeten de
huidige kabels, die nu nog over
de bodem van de Westerschelde
lopen ver-vangen.
Aanvankelijk was het de
bedoeling dat de kabels via een
aparte leidingen tunnel - een
zogenaamde utilitaire tunnel -
zouden lopen, maar Delta
Nutsbedrijven, de provincie
Zeeland en het havenschap
Zeeland Seaports kwamen eind
april tot de conclusie dat die
oplossing veel te duur uitviel.
Geen 120 miljoen, zoals
aanvankelijk was aangenomen,
maar anderhalf keer zo duur.
Delta Nutsbedrijven zoekt nu
weer naar alternatieve
oplossingen voor het transport
van gas-, water en elektriciteit.
Het nutsbedrijf zou met drie
leidingen hoofdgebruiker van
de tunnel - drie meter in
doorsnee - worden. De
hoogcalorische gasverbinding
tussen Temeuzen en Vlissingen-
Oost komt er voorlopig niet en
voor de uitbreiding van het
transportstelsel van water uit
de Biesbosch kiest Delta nu voor
een landtracé via de bestaande
leidingendam in het
Verdronken Land van
Saeftinge.
Delta Nutsbedrijven en de NV
Westerscheldetunnel streven
ernaar op korte termijn een
overeenkomst te sluiten. Er-
worden nu plannen ontwikkeld
om de kabel verbinding in de
verlceerskoker in beide
tunnelbuizen in te passen. Dat
gebeurt niet, zoals aanvankelijk
de bedoeling was, via het toch al
geplande kabelkanaal onder
het wegdek, maar gezien de
verwachte warmteafgifte
worden de kabels nu via een
stalen ophangconstructie boven
in de tunnelbuizen onder de
Westerschelde door geleid,
De ophanging wordt uit
veiligheidsoogpunt voorzien
van een 'vangnet'. De
constructie en delen van de 150
kV-kabels worden tijdens het
boorproces in de tunnelbuizen
gemonteerd.
Hoeveel de voorziening Delta
Nutsbedrijven kost, is nog
onduidelijk. Vast staat wel dat
de tunnelexploitant verplicht is
mee te werken aan de aanleg
van de leidingen, maar dat zal
Delta een fiks bedrag kosten.
door Carla van de Merbel
MIDDELBURG - Een 25-jarige
man uit Essen (D), die in oktober
vorig jaar betrokken was bij een
dodelijk ongeval, is woensdag
vrijgesproken van strafvervol
ging. Bij het ongeluk kwamen
de beste vriend en de zwager
van de Duitser onr het leven. De
man is vrijgesproken wegens
gebrek aan bewijs.
Tegen de Duitser was vier
maanden cel en twee jaar ont
zegging van de rijbevoegdheid
geëist. Hij zou met drank op de
auto hebben bestuurd. Voor de
rechtbank verklaarde de man
twee weken geleden dat hij zich
niets van het ongeval kon herin
neren. Hij wist ook niet meer of
hij had gereden.
Het ongeval gebeurde op de Ou-
door Roelf Reinders
GOES - De GGD Zeeland pro
beert de Zeeuwse tuberculose-
bus voor een zacht prijsje aan
het ministerie van Volksge
zondheid te verkopen. Dat kan
het na een opknapbeurt inzet
ten in een land waar het slecht is
gesteld met de bestrijding van
tuberculose.
Voorwaarde is wel dat het alge
meen bestuur van de GGD
besluit deze röntgenbus te ver
vangen door een nieuwe. Een
nieuwe bus gaat tien j aar mee en
kost zo'n tachtigduizend gulden
per jaar. De GGD gebruikt de
bus drie dagen in de week om tu
berculose op te sporen. Huisart
sen sturen patiënten van wie ze
vermoeden dat ze tuberculose
hebben naar de bus. Verder
wordt de bus vaak gebruikt bij
de gevangenissen in Middel
burg enDenBosch en de Zeeuw
se asielzoekerscentra.
Risicogroepen
Volgens hoofd infectieziekten
van de GGD R. Boog zijn het
vooral gevangenen, asielzoe
kers en ook dak- en thuislozen
die risico lopen tuberculose te
krijgen. „Tuberculose concen-
doorHarmen van der Werf
DEN HAAG - Staatssecretaris
M. Vliegenthart van Volksge
zondheid, Welzijn en Sport
(VWS) heeft het volledig ver
bruid bij de besturen van schip
persinternaten. Zij houdt zich
niet aan haar afspraken, meent
de belangenorganisatie Nevis,
waardoor de toekomst van de
schippersinternaten (waaron
der één in Temeuzen) onzeker
blijft.
Inzet van het conflict tussen
Vliegenthart en de Nevis is de
subsidiëring van schippersin
ternaten. De staatssecretaris
verloor eerder dit jaar een
rechtszaak over een fikse kor
ting van die subsidie. De kou
leek daarmee voorlopig van de
lucht.
In de praktijk is daar echter
weinig van terecht gekomen,
vindt de belangenorganisatie
van internaatsbesturen. Vlie
genthart beloofde na de rechter-
lijke uitspraak dat de schip
persinternaten hun werk in
1999 ongewijzigd konden
voortzetten. Zij stelde daarop
een hoger subsidiebedrag be
schikbaar, bijna 51 miljoen gul
den. Dat is volgens de Nevis on
voldoende. Het had 62,7 miljoen
gulden moeten zijn.
Ontslagen
De Nevis heeft onlangs bezwaar
aangetekend tegen de nieuwe
subsidiebeschikking. Als die
niet wordt gewijzigd, dreigen er
ontslagen. Dat komt vooral
doordat Vliegenthart geen com
pensatie wil geven voor de in
voering van de Arbeidstijden
wet. Daarmee is 3,1 miljoen
gulden gemoeid. Komt dat geld
er niet, dan dreigt ontslag voor
75 medewerkers.
Het wantrouwen gaat verder
dan alleen de subsidie voor
1999. Staatssecretaris Vliegen
thart heeft een commissie inge
steld die een advies moet geven
over de toekomst van de schip
persinternaten. Het aantal pu-
pillenlooptterug. Eenreorgani
satie lijkt onvermijdelijk.
Verrast
Op zich kan de Nevis hiermee le
ven, maar zij is verrast door een
opmerking van Vliegenthart in
de brief over de subsidie voor dit
jaar. De staatssecretaris vraagt
zich daarin af 'in hoeverre het
een overheidstaak is om te zor
gen voor de huisvesting, verzor
ging en opvoeding van schip
perskinderen en kinderen van
de Schouwsedijk bij Brouwer
haven. De auto was van de dijk
geraakt, door de lucht gezeild en
op zijn kop op een lager wegdek
terecht gekomen. Eén van de
slachtoffers werd dood gevon
den achterin de auto. Het twee
de slachoffer lag dood op de
weg. Daar was ook de verdachte
terecht gekomen, maar hij
kwam er vanaf met een hoofd
wond en wat schaafwonden.
Bewijzen
Een bloedproef wees uit dat de
2 5-jarige Duitser te veel had ge
dronken. De officier van justitie
zei bewijzen te hebben dat de
verdachte zelf gereden had en
dus schuld had aan het ongeluk.
De rechter vond deze bewijzen
echter onvoldoende en sprak de
man vrij.
treert zich meer en meer bij deze
risicogroepen. Mensen die aan
de zelfkant van de samenleving
leven en moeite hebben om ge
zond te blijven lopen grotere
kans op besmetting."
Drie mogelijkheden
Het GGD-bestuur kan kiezen
uit drie mogelijkheden met de
tuberculosebus. De bus afrij
den, daarna stoppen met de mo
biele controle van tuberculose
in Zeeland en het onderzoek in
Vlissingen concentreren. Het
dagelijks bestuur is hier tegen.
„De opkomst voor röntgenon
derzoek zou een stuk lager wor
den als alle opgeroepen perso
nen naar Vlissingen moeten
gaan."
De bus kan ook opgeknapt nog
vijf jaar rijden voor zo'n vijftig
duizend gulden per jaar. Dat
gaat dan wel ten koste van de
kwaliteit.
Een specialistisch bureau advi
seert om de bus te vernieuwen.
„Deze optie is voor de kwaliteit
en de continuïteit van de tuber
culosebestrijding het meest
wenselijk." De GGD heeft er
ook het geld voor. De oude bus is
al afgeschreven en er is onge
veer een miljoen gulden voor de
nieuwe gespaard.
kermisexploitanten'. „De onze
kerheid begint voor ons bijna
weer van voren af aan", consta
teert een teleurgestelde Nevis-
woorvoerder P. de Berg. „Zo'n
uitspraak doet vrijwel alle ver
trouwen in een zorgvuldige
overheid als sneeuw voor de zon
verdwijnen."
Vierdaagse van
Veere-Zanddijk
MIDDELBURG - Tussen dins
dag 15 en vrijdag 18 juni wordt
de twaalfde avondvierdaagse
van Veere gehouden. Er is keus
uit wandelingen van 5 of 10 ki
lometer.
Elke dag vertrekken de lopers
om 19 uur vanuit 'tPraetuus aan
de Frans Naereboutstraat 1 in
Zanddijk (gemeente Veere). Het
startbureau is open vanaf 18
uur. De laatste avond is de start
voor de 10 kilometer-wande
laars om 17.45 uur en voor de
wandelaars op de 5 kilometer
om 18.45 uur. Dit in verband
met de intocht, die om 19.30 uur
vertrekt vanaf het Bastion in
Veere.
De intocht wordt muzikaal be
geleid door muziekverenigng
Veere's Genoegen.
Wandelsportvereniging 't Zand
uit Middelburg organiseert de
avondvierdaagse samen met de
Wijk vereniging Zanddijk-Vee
re.
(Advertentie)
zij-aajuicht
turmeiirAcé
iengte 6,5 km
