Tussen
God en
genen
PZC
Duplo wacht op eerste trouwkaart
In Turkije begrijpen
ze Yusuf niet meer
O
varia
Visie op biotechnologie
levensbeschouwing
Tom Poes en het monster Trotteldom
puzzel
het weer
recept
dinsdag 1 december 1998
door Jan W. Scheffers
Het schaap Dolly, de stier
Herman en genetisch ge
modificeerde soja zijn voorbeel
den van biotechnologie. In de
discussie hierover vallen woor
den als 'voor God spelen' en 'de
schepping verbeteren'.
Tot nu toe ontbreekt een chris
telijke visie op biotechnologie.
In de publieke discussie lijkt
'God' vergeten. Voor een tech
nologie die zo ingrijpt in het
mysterie van het leven is dat on
begrijpelijk en onwenselijk.
Onlangs verscheen over dit voor
de land- en tuinbouw actuele
thema het rapport: 'Biotechno
logie God vergeten?'. „Kunnen
de kerken zich uitspreken over
de toelaatbaarheid van vormen
van moderne biotechnologie op
onze bedrijven?" Dat vroegen
boeren en tuinders, samen met
pastores, aan de werkgroep
Kerken en Landbouw van de
Raad van Kerken. Een studie
groep bekeek of vanuit de bijbel
en de christelijke traditie een
ethische richting te vinden was.
Het rapport begint met een
overzicht van de technische en
politieke stand van zaken en
gaat in op de vraag wat moderne
biotechnologie inhoudt en wat
de verschillen zijn met normale
fok- en veredelingstechnieken.
Het gaat dan vooral over de ge
bruikte middelen: het doelbe
wust en op moleculair niveau
veranderen van erfelijk materi
aal van planten en dieren.
Wisselwerking
In het rapport wordt verzet aan
getekend tegen de eenzijdige vi
sie op het leven, die organismen
tot hun genen reduceert en die
meent dat organismen volledig
te kennen zijn in hun genetische
eigenschappen. Maar het leven
bestaat niet bij genen alleen.
Genen komen tot expressie in
een nog deels onbekende wissel
werking met hun omgeving.
De hoofdmoot van het rapport
handelt over 'God en biotechno
logie'. In de christelijke traditie
bestaan twee voorstellingen
over de relatie tussen God,
schepping en de mensenDe eer
ste gaat uit van God als de al
machtige en verheven Schepper
van hemel en aarde. De tweede
benadrukt niet zozeer de af
stand en het verschil tussen God
en wereld als wel Gods nabij
heid en betrokkenheid daarin.
De eerste voorstelling, die voor
al onder het Westerse christen
dom leeft, heeft als grondhou
ding het rentmeesterschap. De
mens dient de aarde en al wat
daarop leeft te beheren en te be
werken. Onder voorwaarden
kan moderne biotechnologie
daarbij gebruikt worden.
De tweede voorstelling is vooral
aanwezig in het Oosters chris
tendom en in de Anglicaanse
Kerk. Respect voor het godde
lijke in de schepping leidt tot
een grondhouding van meele
vende partner van de natuur en
tot een 'nee, tenzij'-standpunt
inzake biotechnologie.
Beide visies zijn authentiek en
onlosmakelijk met elkaar ver
bonden. De werkgroep vindt
dan ook dat het slaan van brug
gen tussen beide voorstellingen
centraal moet staan in de kerke
lijke bezinning op de biotechno
logie. De kerken kunnen een be
langrijke bijdrage leveren aan
het publieke debat over deze
kwesties. Want niemand is erbij
gebaat de ontwikkeling van
biotechnologie te laten leiden
door specialisten en financieel
b elanghebb enden
Besteladres rapport: MCKS, post
bus 19, 3970 AA Driebergen, prijs
ƒ25,-.
Jan W! Scheffers is sociaal-ethicus in
Middelburg
door Achille Prick
Yusuf Gunes is sinds gister
ochtend in hongerstaking in
de Haagse Agneskerk aan de
Beeklaan omdat hij geen ver
blijfsstatus krijgt in Nederland.
Leeftijd: 34 jaar. Nationaliteit:
Turks. Woonplaats: Den Haag,
Schilderswijk. Burgerlijke
staat: Weduwnaar. Twee kinde
ren in Oost-Turkije.
„Agneskerk is mijn laatste
hoop. Ik moest in hongerstaking
gaan; ik heb geen keus. En een
kerk of moskee: dat maakt niet
uit. Geloof is geloof. In 1982 ben
ik op mijn achttiende hierheen
gekomen. In Oost-Turkije was
absoluut geen toekomst voor
mij; ik had gehoord dat Neder
land een goed land was met vol
doende werk".
Werk
n maand na aankomst in Neder
land kreeg ik werk in het West-
land. Ik heb ook op diverse vei
lingen verspreid over het land
gewerkt. In totaal heb ik in Ne
derland 3.559 dagen wit ge
werkt. Ik heb veertien jaar lang
sociale lasten afgedragen. Daar
zie ik nooit meer wat van terug
als ik nu Nederland wordt uit
gezet".
(Advertentie)
uit de zomergidsen
'99 van de vele
Nederlandse tour
operators.
-l'IIBMilW'l"
K5I
GRATIS VAKANTIEWEKEN
IBIZA App. Panoromic/Hguerctas, lESOISB:
599r649;
KOS App Xantippe/Psalidl Vertrek
jjyT*.675; 750.
Genoemde prijzen zijn p.p. bij 2 perse
Thijs Kalteren, eigenaar van het christelijke relatiebureau Duplo in Veendam.
door Koos Bijlsma
Sinds februari van dit jaar
hebben zo'n 850 alleen
staanden afkomstig uit het hele
land zich laten inschrijven bij
het christelijk relatiebureau
Duplo, dat wordt gerund door
Thijs Kalteren uit Veendam.
Vrouwen (65 procent) hebben de
overhand. Duplo onderscheidt
zich niet alleen vanwege zijn
christelijke identiteit. Bijzon
der is ook dat voor de bemidde
ling geen geld wordt gevraagd.
'Geld en liefde gaan in dit soort
zaken niet samep', is de leus.
Volgens Kalteren is tot nu toe
gebleken dat de bemiddeling,
zoals zijn bureau die biedt, in 15
procent van de gevallen leidde
tot een relatie. Voor zover be
kend heeft het werk van Duplo
tot op heden geen huwelijken
voortgebracht. „Er is nog geen
stelletje geweest dat ons een
trouwkaart heeft gestuurd",
klinkt het spijtig uit zijn mond.
Hij heeft hiervoor overigens wel
een plausibel klinkende verkla
ring: „Misschien is de periode
van negen maanden dat we nu
actief zijn, hiervoor nog te kort.
Alvorens in het huwelijksbootje
te stappen, moeten mensen el
kaar goed leren kermen."
De eigenaar van het bureau is
zelf alleenstaande. „Hierdoor
werd ik geconfronteerd met het
feit dat inschakeling van rela
tiebureaus, ook zij die werken
op levensbeschouwelijke basis,
Zo kunnen vrouwelijke en man
nelijke adverteerders met el
kaar in contact worden ge
bracht. Duplo garandeert de
anonimiteit van vrouwen. Het-
bureau in Veendam geeft dus
geen adressen door aan manne
lijke adverteerders. „Je leest te
genwoordig regelmatig over
stalkingpraktijken. Daar hopen
veel geld kost. Tarieven die door
veel alleenstaanden niet op zijn
te brengen. Dat moet anders
kunnen, heb ik gedacht. En zo is
Duplo ontstaan."
Het bureau geeft een twee
maandelijks verschijnend ad
vertentieblad uit. Daarin geven
vrouwen en mannen een be
schrijving van zichzelf en een
typering van de partner die ze
zoeken. Alleen de kosten die het
uitbrengen van het blad met
zich meebrengt - 15 gulden per
annonce - worden bij de adver
teerder in rekening gebracht.
In het blad staat bij iedere zoe
ker een relatienummer vermeld.
wij gevrijwaard van te blijven",
zegt Kalteren. Als een man con
tact wil met een bepaalde
vrouw, dan wordt zij door Duplo
gebeld met de vraag zichzelf in
verbinding te stellen met de be
wuste man. Andersom wordt
het adres van mannelijke adver
teerders wél rechtstreeks door
gegeven aan vrouwen die op
zoek zijn naar een partner.
Interkerkelijk
Kalteren doet dit werk vrijwel
in zijn eentje naast zijn dage
lijks werk als chemisch analist.
Pas sinds kort heeft hij een me
dewerker in Eindhoven, die met
„Na de eerste vijf jaar in het
Westland ben ik voor het eerst
teruggekeerd naar Turkije om
mijn vrouw en familie te zien.
Toen ik na drie maanden weer
naar Nederland wdlde terugke
ren, kwam ik Turkije niet uit. Ik
moest eerst mijn militaire
dienstplicht vervullen. Ik heb
geprobeerd daar onderuit te ko
men, maar dat was onmogelijk.
Twee jaar lang heb ik in het
Turkse leger gezeten. Ondertus
sen kreeg ik samen met mijn
vrouw twee kinderen. In okto
ber 1989 ben ik uiteindelijk
weer naar Nederland gegaan. Ik
heb toen een verblijfsstatus
aangevraagd, maar ik kreeg te
horen dat mijn arbeidsverleden
van 1982 tot en met 1987 in Ne
derland niet meer meetelde om
dat ik twee jaar was wegge
weest. Dat ik door de Turkse
staat, tegen mijn wil, werd ver
plicht om in militaire dienst te
gaan, maakte niet uit".
Verblijfsstatus: „Na die eerste
aanvraag die werd afgewezen,
heb ik in 1995 en tweede aan
vraag gedaan. Ook die werd af
gewezen. Volgens justitie had ik
vanaf 1990 drie maanden te
weinig gewerkt om in aanmer
king te komen voor een ver
blijfsstatus. Ondertussen had ik
al een Nederlands paspoort
aangevraagd. Dat kostte vijf
honderd gulden. Dat paspoort
werd afgewezen, maar die vijf
honderd gulden is nog steeds in
bezit van de Nederlandse staat.
Ik hoop maar dat ik ooit wel een
Nederlands paspoort krijg, dan
heb ik dat al betaald".
„Mijn vrouw is vorig jaar over
leden na een zwangerschap.
Mijn twee kinderen wonen bij
mijn ouders in Elazig. Een of
twee keer per week bel ik met ze.
Ik kan niet naar Turkije, want
dan kom ik Nederland niet meer
in. En zij kunnen niet hier naar
toe, want ze komen er ook niet
in. Misschien als ze ouder zijn en
kunnen werken, dat ze het net
als ik kunnen proberen hier. Ze
moeten wel, want in Oost-Tur
kije is het leven een dood spoor".
Terugkeer
Terugkeer naar Turkije: „On
mogelijk. Ik pas daar niet meer.
Ik begrijp de mensen daar niet;
zij begrijpen mij niet. Oost-Tur
kije is een zeer eenvoudige boe-
renstreek. Ik ga door tot het
eind. Bij de afwijzing van mijn
aanvraag tot een verblijfsstatus
heb ik mijn polsen doorgesne
den. Ik ben nu in behandeling
bij het Riagg. Mij maakt het al
lemaal niks meer uit".
Toekomst: „In Nederland blij
ven of sterven". GPD
Heer Bommel haalde alle werken die over monsters handelden,
voor de dag, maar er was er geen bij dat Travelijn Trot bevredigde.
'Ons monster is anders', verklaarde hij steeds. 'Uw boeken gaan
over monsters in achtergebleven gebieden. Maar wij zijn vóórge
raakt, dat moet u niet vergeten. Wij lachen om draken met zeven
koppen. Doe maar gewoon, zeggen we dan. Sloof je niet uit.'
'O', mompelde heer Ollie. Hij ging moedeloos zitten en steunde de
kin in de handen.
'Dit is allemaal kinderwerk', hernam de ander. 'Het woeden van het
monster Trotteldrom is vreselijk. Wanneer het verschijnt, verwoest
het alles en waar het gelopen heeft, is alles plat. Wat wij nodig heb
ben, is een wetenschappelijke aanpak, professor! Want onze handel
gaat eraan!'
Sleutelwoord
In sommige vakjes staat een getal dat correspondeert met een getal in de balk
onderaan. De letters die ingevuld worden in de vakjes met een getal, kunnen
ook op de balk worden ingevuld. Verticaal vormen de letters in de eerste en
derde kolom ook een woord. Hoe luidt het sleutelwoord?
1. Kunsthars; 2. klap; 3. soort lak; 4. rozentuin; 5. ontroostbaar;6. landverhuizer;
7. vaartuig; 8. zeer koud vertrek.
7
2
9
3
4
9
8
1
3
2
2
2
4
9
2
4
3
3
2
10
8
2
10
4
9
8
3
2
2
9
4
6
10
2
5
10
8
9
4
7
8
8
9
3
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Oplossing
kruiswoord min een
iets-waas
r-lever-t
ad-tel-ro
den-r-neo
egel-halm
-e-ome-a-
slet-tets
pijl-r-git
ik-log-er
n-sober-a
tank-leek
Zeeland: Koud
Door: Margot Ribberink
foto Bert Woltjes/GPD
de computer goed overweg kan.
Dat komt van. pas want op ad
ministratief terrein komt er heel
wat bij kijken. Duplo heeft een
interkerkelijk karakter. Dat be
tekent dat de kerkelijke gezind
te er bij de inschrijving niet toe
doet.
Door wervingsadvertenties te
plaatsen in het omroepblad Vi
sie van de EO, het Reformato
risch Dagblad en het blad van
de evangelische organisatie Ag-
apè bereikt Duplo volgens Thijs
Kalteren bijna automatisch de
juiste doelgroep. „Wij mikken
op mensen die met hart en ziel
Jezus Christus willen dienen.
En dus niet op mensen die uit
sluitend vanuit traditie naar de
kerk gaan."
Een enkele keer wordt hij naar
eigen zeggen met twijfelgeval
len geconfronteerd. Om er toch
zeker van te zijn met een op
rechte christen te maken te heb
ben, schroomt het bureau niet
om naar de naam van de voor
ganger van de adverteerder te
vragen. „De voorganger wordt
dan gebeld om inlichtingen te
verschaffen. Maar dat doen we
slechts sporadisch." GPD
Tijdens het afgelopen weekeinde
verbleef onze provincie nog in de
zachte lucht. Zondag werd het nog +9 graden. Hetweer daarbij was
niet al te fraai: veel bewolking waaruit het af en toe motregende.
Inmiddels heeft koude lucht vanuit Duitsland ook onze regionen
veroverd. Vandaag wordt het niet warmer dan +2 graden.
Verder wordt nogal wat laaghangende bewolking aangevoerd
waaruit, als die bewolking dik genoeg is, plaatselijk een vlokje
motsneeuw of drupje motregen zou kunnen vallen. Verder maakt
een matige, boven open water af en toe vrij krachtige oostenwind
heter niet warmer op. Komende nacht klaart het vanuit het oosten
op doorde aanvoervan nog koudere en ook watdrogere lucht.
Tijdens die opklaringen gaat het kwikfors onderuit. In het binnen
land kan het gemakkelijk 5 graden vriezen. In onze regio duikt het
kwik 1 tot 3 graden onder het vriespunt. Morgen wordt het slechts
+1 graad. Bovendien blijft de koude oostenwind aanhouden.
De kans op zon is wat groter
dan vandaag. Ook de nacht
van woensdag op donderdag
is een koude met temperatu
ren 2 a 3 graden onder het
vriespunt. In de tweede helft
van de week blijft het koud,
maar wordt de vorst in de
nacht enigzins getemperd.
Overdag komt de tempera-
tuurweereen paargraden
boven het vriespunt. Kortom,
het wordt een koude week
vlak voor Sinterklaas. Het tot
standkomen van een dikke
en betrouwbare ijsvloer zit er
niet in. Veel zon zal er niet
zijn. Over het algemeen over
heerst de bewolking, maar
veel neerslag zal er niet
uitvallen.
Vooruitzichten
weer
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
max.
1
1°
2°
3°
min.
-3°
-2°
-1°
0°
wind
0N0 4
03
03
03
Zon
O
Maan
dinsdag
onder 16.40
woensdag
op 8.29
dinsdag
onder 4.54
woensdag
op 16.17
Nautisch bericht
De wind komt uit het oosten met een kracht van 4 a 5 Beaufort.
Het zicht is matig tot goed. De temperatuurvan het kustwater is 8
graden. Er is geen kans op onweer of mist.
©Toonder Studio's
'Als het niet beter wordt, is dit de laatste keer dat ik naar het eiland
Trottel ga', zei kapitein Wal Rus, die op het achterdek van de Alba
tros naar de verdwijnende kust keek.
'Waarom?' vroeg Tom Poes. 'Ik dacht, dat het zo'n goede vaart was.
Trottelnoten zijn een goede lading; dat zei u zelf.'
'Dat zijn ze ook', verklaarde de gezagvoerder. 'Maar ze zijn altijd
beschadigd. Wat heb ik aan een verpletterde lading, meneer? De
kratten die ik laatst in ruim drie had, waren zo plat als een schol!'
'Hm', zei Tom Poes. 'Dan zijn die trotten zeker een ruw en slordig
volkje.'
'Zeg dat maar niet te hard', riep de ander uit. 'Ze zijn degelijk en
keurig netjes, maar ze hebben last van de een of andere overgehaal
de reuzenworm. Ik heb hem nooit gezien, maar ik neem altijd mijn
achterlader mee.'
Waterstanden
DINSDAG
Hoog water
Laag water
1 DECEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
11.46
218
05.42
159 18.15
197
Terneuzen
12.06
246 -----
06.10
170 18.46
208
Bath
00.36
290 13.04
286
07.09
198 19.46
235
Roompot Buiten
11.45
162
05.40
110 18.00
145
Zierikzee
00.55
166 13.05
152
06.50
11419.15
147
Stellendam Buiten
12.15
146 -----
05.25
060 17.50
092
Wemeldinge
00.55
188 13.15
176
07.00
129 19.25
161
Philipsdam West
00.40
179 12.55
167
06.55
122 19.25
155
WOENSDAG
Hoog water
Laag water
2 DECEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
00.15
245 12.36
243
06.40
17619.10
209
Terneuzen
00.36
271 12.55
271
07.09
188 19.39
221
Bath
01.33
315 13.55
314
08.11
215 20.43
246
Roompot Buiten
00.10
189 12.30
183
06.30
121 18.55
150
Zierikzee
01.50
173 14.05
163
07.45
121 20.10
148
Stellendam Buiten
00.40
176 13.05
167
06.20
067 18.45
093
Wemeldinge
01.50
198 14.10
190
07.50
137 20.20
164
Philipsdam West
01.30
183 13.40
177
07.55
130 20.15
157
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
O
ik
lichte sneeuw
matige sneeuw
etfüeüf zware sneeuw
lichte regen
matige regen
zware regen
jZ onKee
hagel
Isobaar
Europa: Rustig
Hans Belterman
Zeeuwse vissersmaaltijd
met bleekselderij
Zeeuwse vissers waren oorspronkelijk dagvissers. Ze voeren
's morgens vlak voor zonsopgang uit en keerden tegen de
avond weerterug. Aan boord stelden zij maaltijden samen die le
ken op de waterzooi zoals de Vlamingen die al sinds de middel
eeuwen bereiden. Vandaag is er bleekselderij aan toegevoegd.
Wanneer u daarvan geen liefhebber bent dan kunt u de groente
ook weglaten of vervangen door een andere eveneens stevig
groentensoort.
Hoofdgerecht voor 4 personen:
ca. 400 gram gefileerde zeevis, zoals schelvis en/of wijting; 200
gram gekookte mosselen; 100 gram gepelde Noordzeegarna-
len; ca. 1 kg krielaardappeltjes; zout; 2 dl droge witte wijn, zoals
Pinot blanc (Elzas); 1 struik bleekselderij, stengels in smalle
boogjes; 6 bosuitjes (met veel groen), in smalle ringetjes; 6 wor
teltjes, in plakjes; witte peper uit de molen; 1 eetl. allesbinder; 4
eetl. kookroom (20 vet); 1 eierdooier; 2 eetl. grof gehakte
(platte) peterselie.
Spoel vis, mosselen en garnalen onder stromend koud water.
Laat alles goed uitlekken. Snijd de vis in vingerbrede repen met
een lengte van ca. 5 cm.. Kook de aardappeltjes gaar in water
waaraan wat zout istoegevoegd. Laat de aardappeltjes uitlekken
en houd ze daarna warm. Breng wijn en dezelfde hoeveelheid
water aan de kook. Voeg watzouttoeen doe er daarna bleeksel
derij, bosuitjes en worteltjes bij. Laat alles 5 minuten koken.
Schep de vis er door en houd alles 5 minuten tegen de kook aan.
Doe er vervolgens mosselen en garnalen bij. Schep alles om.
Strooi allesbinder en wat peper uit de molen erover. Roer alles
goed door, Klop eierdooier en room los. Roerer4eetlepels kook
vocht door. Schenk het mengsel bij de groenten en de vis. Roer
alles goed door en schep daarna de aardappeltjes, mosselen en
garnalen door het gerecht. Laat alles door en door warm wor
den.
Let op dat het gerecht hierna niet meer aan de kook komt want
daardoor kunnen mosselen en garnalen taai worden. Dien het
gerecht op in voorverwarmde diepe borden of in lage kommen.
Strooi er peterselie over.
Tip: geef er (Zeeuws) boerenbrood en Zeeuwse (gezouten) boter
bij.
In grote delen van Europa is het rustig winterweer, verzorgd door
een krachtig hogedrukgebied over West-Rusland met een uitloper
over de Britse eilanden. In Rusland wordt het ondanks veel zon
niet warmer dan -15 graden. De vorst strekt zich uittot.halfweg in
Scandinavië, midden Duitsland, en in het zuiden tot aan de Alpen.
Ook in de noordelijke Balkan vriest het overdag. In het grootste
deel van Noorwegen valt op diverse plaatsen regen, terwijl in het
noorden van Finland wat sneeuw valt. In Zweden, en ook in Zuid-
Noorwegen is het overwegend droog metzonnige perioden.
Ook in Denemarken, Duitsland, de Benelux en het zuiden van de
Britse eilanden wisselt de bewolking af met zonnige perioden en is
het op de meeste plaatsen droog. In Schotland is het echter
wisselvallig, met buien, lichte regen en motregen. In Frankrijk is
het overwegend droog, maar in Spanje vallen op diverse plaatsen
buien. In het centrale Middellandse zeegebied zorgt een oude
depressie voor een wisselende bewolking en regen- en onweers
buien in het midden en zuiden van Italië, de westelijke Balkan en
Griekenland. De temperaturen liggen daarbij tussen 15 en 20
graden. In Turkije is het, met uitzondering van het noorden, droog
metflinke zonnige perioden.
