Geloof zonder werken is dood
Hoop en zorgen over Zeeuwse economie
X-MAS SHOE
PZC
Dutch Delight en
Rumanian Noodle
zeeland
17
Halt weigert vuurwerkkrant
Dagopvang verslaafden begonnen
Auto vliegt spontaan in brand
Meer geld voor kleine fracties
from america
GOES KERST
zondag
15 december
donderdag 12 december 1996
van onze verslaggever
A. J. Snel
MIDDELBURG - De muziek
die tijdens deze donkere dagen
in winkelstraten uit luidspre
kers wordt geperst, is bij lange
na niet meer wat ze geweest is.
Daar klinken moderne liede
ren waarin herders, engelen en
schapen vaak node gemist
worden. En de versieringen
sporen eerder aan tot het doen
van impulsaankopen dan dat
ze tot bezinning leiden. Alles
ontvalt ons. Behalve dan dat
ene, onwrikbare beeld, opge
bouwd uit een man of vrouw in
uniform bij de kerstpot. Dic
kens is niet dood, daar zorgt het
Leger des Heils wel voor. Jaar
na jaar staat het garant voor de
plaatsing van de driepoot met
pot met hangslotje hetgeen we
reldwijd hetzelfde rustgevende
tafereel oplevert. Zo wordt de
voorbijganger de gelegenheid
geboden op een makkelijke
manier een humaan moment te
beleven. In de zekerheid dat
het Leger zal zorgen.
Voor kapitein C. Steging, voor
ganger van het korps van het
Leger des Heils in Middelburg,
zijn dit extra mooie dagen.
Kerstmis is een hoogtepunt in
het christelijk jaar. Nee, niet
het enige. „Want", zegt hij, „je
moet de dingen in samenhang
met elkaar zien. Omdat God de
mens in zijn ellende heeft gade
geslagen en vol erbarmen en
liefde is, heeft hij wat hem het
liefste is, zijn Zoon, naar ons
gestuurd. Dat vieren we met
Kerst. Maar Goede Vrijdag is
ook belangrijk in het jaar. Toen
is Jezus in onze plaats gegaan.
En met Pasen vieren we de op
standing, de overwinning op de
dood. Het ene is onverbrekelijk
verbonden aan het andere. Dat
proberen wij uit te dragen."
Koud klusje
Ze lijken er hele middagen te
staan, de heilsoldaten die de
wacht houden bij de pot voor
de offerandes. Dat is schijn. Ze
lossen elkaar na een uur af vol
gens een schema. Steging: „De
uren dat vrijwilligers er niet
staan, worden waargenomen
door mensen die een ambt ver
vullen in het leger. Dat bete
kent in de praktijk dat ik er ook
nogal eens sta. Leuk om te
doen. Het is wel een koud klus
Kapitein C. Steging van het Leger des Heils staat 'op wacht' bij de kerstpot in Middelburg.
je, maar je hebt veel aanspraak.
Dat geeft ons de kans iets te
vertellen over het Kerstfeest,
over de betekenis ervan. Daar
gaat het ook om. Wij krijgen re
gelmatig te horen dat we zulk
goed werk doen en dat we er
zo'n geweldige organisatie op
nahouden.
Het is fijn dat ons werk geres
pecteerd wordt, maar het gaat
in de eerste plaats om de ge
dachte erachter. Om het Evan
gelie dus. Waarbij wij ervan
uitgaan dat geloof zonder wer
ken dood is. Wij zien het als on
ze plicht ons in te zetten voor
anderen omdat dat hoort bij de
betekenis van het geloof."
In Zeeland bestaat het Leger
des Heils uit zo'n 350 tot 400
mensen, veelal vrijwilligers.
De korgsen hebben pastores,
die in vaste dienst staan van het
Legen in Goes, Zierikzee, Ter-
neuzen, Vlissingen en Middel
burg. In de meeste gevallen
worden de korpsen geleid door
echtparen; dat is ook in Mid
delburg het geval. Net als haar
man stuit mevrouw Steging re
gelmatig op het oordeel dat het
Leger des Heils een organisatie
is die zoveel goed doet. „Ze
prijzen je de hemel in. Spaans
benauwd krijg ik het daarvan
Wij zijn gewone mensen die
ook fouten maken. Ons werk
komt voort uit het geloof dat
we willen uitdragen; dat mag
niet op de achtergrond raken."
Niettemin, met de Kerstdagen
zullen veel mensen toch vooral
naar het leger kijken als naar
een geloofsgemeenschap die
foto Lex de Meester
zich de noden van mensen in de
marge van de samenleving
aantrekt. Een belangrijk deel
van de opbrengst die via de
huis-aan-huis-collecte en de
kerstpotten binnenkomt, gaat
naar kerstpakketten die wor
den bezorgd bij minder bedeel
den. Verder wordt het geld be
steed aan samenkomsten met
mensen die een plek zoeken om
bij elkaar te komen. In Middel
burg kunnen de ontvangers
van kerstpakketten overigens
slechts vermoeden dat die van
het leger afkomstig zijn, want
ze worden anoniem gegeven,
niet voorzien van een Strijd
kreet of de naam van een afzen
der. „Dan hoeven de mensen
die ze krijgen niemand dank
baar aan te kijken," zegt Ste
ging.
Voor de activiteiten met kerst
haalt het leger in Middelburg
jaarlijks een bedrag op dat wel
boven de tienduizend gulden
komt. „Het wisselt. Maar we
houden duidelijk vast aan een
koppelling tussen de inzame
ling en het doel. Van de giften
die we met Kerst krijgen, be
kostigen we geen andere acti
viteiten. Houden we in een
bepaald jaar geld over, dan
schuiven we dat door naar de
volgende kerstviering.
De mensen weten dus waar
voor ze iets in de potten gooien
Andere dingen worden uit an
dere bronnen betaald. Zo krij
gen we overheidssubsidie voor
het maatschappelij k werk en er
is een fonds voor de noodop
vang. De winkel in tweede
hands kleding levert geld op,
we krijgen giften en legaten.
De organisatie kan vooral in
stand gehouden worden omdat
we veel steun krijgen van vrij
willigers."
Opleving
De Stegings kijken met ver
trouwen naar de toekomst. Hij
zegt: „We worden vaak bena
derd door mensen met wie we
in gesprek zijn geweest nadat
ze ons hebben horen zingen. Of
aan wie we folders hebben ge
geven. We zien vooral een ople
ving van belangstelling bij de
jeugd. Die is zoekend naar een
houvast in dit leven." Zijn
echtgenote: „We spelen in op
die belangstelling, gaan ons
daar op toeleggen. In het nieu
we jaar zetten we een gitaar- en
ukulelegroep op; dat vindt de
jeugd wel interessant. In de
christelijke muziek die we te
genwoordig hebben, zitten
heel veel aansprekende ele
menten."
Het werk van het Leger des
Heils mag rond Kerst meer dan
in de rest van het jaar zichtbaar
zijn, het is het hele jaar door
veelomvattend, verzekeren ze.
Kapitein Steging: „Je kunt er
alles in kwijt. Er zijn zoveel fa
cetten. Het ene moment zorg je
voor een warme hap of je
smeert een boterham en het an
dere ogenblik lig je met iemand
op je knieën voor de bank. Er is
zoveel."
GOES - De Vuurwerkkrant van Halt Nederland wordt in de
Oosterschelderegio niet op scholen verspreid De krant is
volgens S. de Koeijer van het Halt-bureau in Goes te confron
terend doordat er allerlei 'horror-achtige' toestanden in voor
komen. Wel wordt op de scholen ander vuurwerk-voorlich
tingsmateriaal verspreid.
Er zijn overigens meer Halt-bureaus in het land die dit jaar de
krant van Halt Nederland niet gebruiken op scholen omdat de
inhoud te macaber zou zijn.
TERNEUZEN - Het Zeeuws Consultatiebureau voor Alcohol
en Drugs (ZCAD) is begonnen met zijn activiteiten vanuit het
tijdelijk dagopvangcentrum voor verslaafden achter de Ken-
nedylaan in Terneuzen.
De opening van de nachtopvang is vertraagd, omdat er nog
enige bouwtechnische maatregelen moeten worden getroffen
in verband met de brandveiligheid. Verwacht wordt dat de
slaapvertrekken uiterlijk volgende week in gebruik kunnen
worden genomen. Zaterdag 14 december zet het ZCAD samen
met de stichting Agogische Zorgcentra Zeeland (beheerder
van de nachtopvang) van 11.00 tot 14.00 uur de deur van het
centrum open voor omwonenden en andere belangstellenden
SINT-PHILIPSLAND - De auto van een 36-jarige Middel
burger is dinsdagavond laat op de Philipsdam spontaan in
brand gevlogen. Terwijl de 36-jarige rond half twaalf over de
dam reed, rook hij een benzinelucht, waarop hij zijn auto aan
de kant reed om te zien wat er mis was. Nadat hij niets had
kunnen vinden wilde hij weer starten, waarna de motor vlam
vatte. De man bleef ongedeerd, maar de auto brandde volle
dig uit.
MIDDELBURG - De kleine fracties in Provinciale Staten
krijgen volgend jaar meer geld om hun kosten te dekken. De
nieuwe verdeling gaat uit van een basisbedrag van zesdui
zend gulden, bijna tweemaal zoveel als het oude bedrag.
Het bedrag per fractielid dat bovenop deze basisuitkering
komt is verlaagd tot 1500 gulden voor de eerste drie leden.
Voor elk volgend lid krijgt elke fractie 2000 gulden. Met deze
nieuwe regeling gaan de 'kleintjes' er naar verhouding het
meeste op vooruit. De bedragen in 1997 variëren van 7500
gulden voor de éénmansfracties van AOV, Delta Anders en
GroenLinks tot 28.500 gulden voor de twaalf leden tellende
WD -vertegen woordigi ng
De fractievergoeding in Zeeland zijn overigens vrij beschei
den. In Noord-Brabant bijvoorbeeld is het basisbedrag
11.500 gulden plus 2000 gulden per Statenlid Een éénmans-
fractie in de Brabantse Staten ontvangt dus bijna het dubbele
bedrag dan de Zeeuwse eenlingen in het provinciaal bestuur.
René van der Hoofd
De Goese scholier René van der Hoofd (18) bevindt zich in het
dorp Le Roy (staat New York) voor een studieverblijf van één
jaar Dat gebeurt in hel kader van een internationaal uitwisse
lingsprogramma. Eenmaal in de veertien dagen schrijft hij
over zijn ervaringen en over wat hem opvalt in de Verenigde
Staten de column From America. Vandaag de achtste afleve
ring.
Bedrijvigheid in de Sloehaven in Vlissingen.
foto Peter Nicolai
van onze verslaggever
Ben Jansen
VLISSINGEN - Het gaat goed
met de Nederlandse economie,
liet het kabinet op Prinsjesdag
weten. Het gaat goed met de
Zeeuwse economie, verklaarde
gedeputeerde D. J. P. Bruinoo-
ge, vorige maand in Provinciale
Staten. De ontwikkelingen bij
een aantal bedrijven in Zeeland
lijken deze tevreden uitlatingen
van hoop en verwachting te lo
genstraffen. Hoechst Holland in
Vlissingen kondigde deze week
aan 250 banen te schrappen.
Eerder dit jaar hebben 450
werknemers van de Koninklijke
Schelde Groep ontslag aange
zegd gekregen. Bij deze onder
neming staat mogelijk nog meer
werkgelegenheid op de tocht als
de orderportefeuilles niet spoe
dig worden aangevuld.
De lijst van bedrijven, instellin
gen en organisaties die in 1996
verhes van arbeidsplaatsen
hebben aangekondigd, is moei
teloos aan te vullen. Het vertrek
van Opleidingscentrum Militai
re Administratie uit Middel
burg kostte 250 banen. Bij Phi
lips in Terneuzen werken nu 60
personen minder dan vorig jaar.
Een reorganisatie bij wasserij
Rentex Zeetex in Goes en Mid
delburg betekende banenver
lies voor een zelfde aantal werk
nemers. Het faillissement van
Linden Machines in Goes noop
te uiteindelijk 50 personeelsle
den naar ander werk om te zien.
De aluminiumsmelter Pechiney
in Vlissingen heeft aangekon
digd dat het personeelsbestand
de komende drie jaar met 40
personen dient te verminderen.
Lampvoetenfabriek Vitrite in
Middelburg ziet zich genood
zaakt enkele tientallen banen in
de categorie van laaggekwalifi-
ceerd werk te laten vervallen.
Bij de grafische bedrijven van
de PZC in Axel, Middelburg en
Vlissingen verdwijnt werkgele
genheid voor 44 personen. De
sleepdienst Union in Terneuzen
haalt een streep door 25 ar
beidsplaatsen. De opheffing
van de veerdienst Eurolink kost
20 banen. Het faillissement van
scheepvaartmaatschappij Cor-
nelder in Vlissingen noopt 18
personen een andere werkkring
te zoeken. Hoe goed gaat het ei
genlijk met de Zeeuwse econo
mie?
Bruinooge erkent dat dit - ove
rigens niet complete - overzicht
een verre van rooskleurig beeld
biedt. „Of het nu om een massa
ontslag bij een grote onderne
ming gaat of om een inkrimping
met enkele banen bij een klein
bedrijf, zoiets brengt natuurlijk
veel zorgen bij de betrokken
werknemers en hun gezinnen.
In het geval van de Schelde
Groep en Hoechst praat je over
het verlies van enkele honder
den banen. Dat zijn regelrechte
klappen."
Klappen die de zich graag als
deze eenvoudige gedeputeerde
presenterende Bruinooge ook
niet weet te pareren. Bedrijven
als de Schelde Groep en Hoechst
en ook Dow Benelux in Terneu
zen, dat enkele jaren geleden
forse bezuinigingen doorvoer
de, zijn voor een belangrijk deel
afhankelijk van de Europese en
zelfs de wereldmarkt. „Die be
drijven slanken niet voor niets
af. De markt is slecht, de con
currentie zwaar. Om te overle
ven moeten ze wel ingrijpende
maatregelen nemen. Met min
der mensen dezelfde productie
maken en liever nog meer. Dat is
tegenwoordig de boodschap.
Het vervelende is dat de slechte
prijzen en de grote concurrentie
in dit soort sectoren er ook de
oorzaak van zijn dat bedrijven
talmen met het nemen van be
langrijke investeringsbeslissin
gen. Nieuwe bedrijven zijn
daardoor moeilijk aan tc trek
ken. Multinationals hebben
vandaag de dag al gauw de nei
ging voor hun investeringen de
keus op Oost-Europa of het Ver
re Oosten te laten vallen."
Schrik
Hoe zeer Bruinooge zich ook
verheugt op de dag waarop hij
weer eens melding mag maken
van een positieve klapper voor
de Zeeuwse werkgelegenheid,
er is naar zijn mening geen aan
leiding van het gesignaleerde
banenverlies in een langdurige
depressie te geraken. ..Ik schrik
natuurlijk ook wanneer ik in de
krant steeds maar weer berich
ten zie over het schrappen van
zoveel banen hier en zoveel ont
slagen daar. Je moet je daarbij
wel realiseren dat er ook veel
verheugende ontwikkelingen in
het Zeeuwse bedrijfsleven zijn.
Die krijgen alleen niet zoveel
aandacht Er zijn volop bedrij
ven die uitbreiden, hun taken
pakket verbreden en nieuwe
activiteiten beginnen. En dat le
vert ook banen op."
Bruinooge weet zich in deze op
vatting gesteund door cijfers
van onder andere het Centraal
Bureau voor de Statistiek en Ar
beidsvoorziening. Welke bere
keningsmethode ook wordt ge
hanteerd, de werkloosheid in
Zeeland is lager dan die in het
hele land. Arbeidsvoorziening
komt op 9 procent in Zeeland te
genover 13 procent landelijk. In
de periode 1990-1995 is de
werkgelegenheid in alle secto
ren van de Zeeuwse arbeids
markt toegenomen. De sterkste
groeiers waren zakehjke dienst
verlening (met onder meer het
bank- en verzekeringswezen)
met 33 procent en handel, hore
ca en reparatiebedrijven met 18
procent. De grootste bedrijfstak
in Zeeland qua werkgelegen
heid is die van de overige dienst
verlening (met onder meer de
overheid). Er werken ruim
42.000 personen. Dat is 28 pro
cent van het totaal van ruim
150.000. De sector handel, hore
ca en reparatiebedrijven komt
met ruim 35.000 personen op de
tweede plaats (24 procent). In de
bedrijfstak industrie en nutsbe
drijven werken bijna 29.000
personen (19 procent). De werk
gelegenheid in deze branche
groeide sinds 1990 met 1 pro
cent.
Troost
In alle somberheid over het ba
nenverlies dat dit jaar viel te no
teren, put Bruinooge troost uit
de toekomstverwachtingen die
enkele economische onder
zoeksinstituten voor Zeeland
hebben geschetst. Het bureau
NYFER becijfert voor Zeeland
in 1996 en 1997 een economi
sche groei van achtereenvolgens
3,4 en 4.4 procent (landelijk 2,8
en 2,7 procent). Die groei gaat
evenwel niet met een evenredige
ontwikkeling van de werkgele
genheid gepaard. NYFER voor
ziet voor 1996 in Zeeland een
toename van de werkgelegen
heid met 0,7 procent (landelijk
1,3) en voor 1997 met 0,9 pro
cent (landelijk 1,4 procent).
Ereco, een samenwerkingsver
band van een aantal Europese
onderzoeksbureaus, verwacht
dat de Zeeuwse economie tus
sen 1996 en 2000 met 2,6 procent
zal groeien (landelijk 2,4 pro
cent en in de hele Europese Unie
2,5 procent). Arbeidsvoorzie
ning verwacht de komende vijf
jaar een groei van de werkgele
genheid in Zeeland met 0,8 pro
cent (landelijk 1 procent).
Waar grote ondernemingen een
vaak ondoorgrondelijk beleid
hanteren bij de keus van plaats
en moment voor hun investerin
gen, kan Zeeland weinig meer
doen dan de voorzieningen in de
Zeeuwse havengebieden zo op
timaal mogelijk te maken en de
voordelen daarvan breed uit te
dragen. Deze aanpak is de afge
lopen jaren niet onsuccesvol ge
bleken, getuige de vestiging van
Outokumpu op de Axelse Vlak
te en de ontwikkeling van Vlis-
singen-Oost als fruithaven.
Maar Bruinooge zou graag weer
eens een echte klapper willen
melden.
Midden in LeRoy staat een
imposant gebouw. Klas
siek, tikje gothisch. maar vooral
erg groot. In dat gebouw zit een
jongen, achter een computer.
Hij voelt onwennig aan zijn
haar, is de vorige dag naar de
kapper geweest. Die jongen, dat
ben ik en ik weet sinds gisteren
dat twee inches korter heel veel
korter is dan ik dacht.
Ik zit in de computerroom van
de school, tijdens het derde les
uur. Om me heen zitten de leer
lingen van de kleerkunde-klas
te werken aan een werkstuk.
Kleerkunde is niet het enige vak
dat vreemd aandoet, er is hier
een aantal vakken dat wij in Ne
derland niet kennen. Orkest,
koor, onafhankelijk leven en
cosmetologie I II zijn een paar
voorbeelden. Mijn vakkenpak
ket bestaat uit Social Studies,
11th en 12th grade (5e en 6e
klas), Advanced Studio Art,
English Advanced Placement
(gevorderden), Health, Gym en
Chorus (koor). Toen ik het thuis
front vertelde dat ik hier in het
koor zit begonnen ze hard te la
chen en muntten ze uit in spot
tende opmerkingen. Ik geef toe
dat het in Zeeland niet erg
waarschijnlijk was geweest om
mij in een koor terug te vinden,
alhoewel het Zeeuws Jongens
koor erg goed schijnt te zijn (of
misschien juist daarom), maar
hier is het heel gewoon en gaan
we bovendien in januari vijf da
gen naar Disneyworld. Orlan
do. Florida 11^ vermoed dat ik
dat tegen die tijd hard nodig heb
om te ontdooien. Eerst zat ik
ook in het schoolorkest, maar
het feit dat ik geen instrument
bespeel en geen muziek kan le
zen bleek een te grote handicap.
Activiteiten
Eén van de grootste verschillen
tussen highschool en de middel
bare school in Nederland zit
vooral in de na-schoolse activi
teiten. Omdat het duidelijk is
geworden dat als de leerlingen
verveeld raken er allerlei nare
dingen gebeuren, wordt er veel
georganiseerd om ze bezig te
houden. Ten eerste zijn er na
tuurlijk de sportteams en sport-
toemooitjes. Op het moment is
er op school een volleybalcom-
petitietje aan de gang waar ik
ook in meespeel. De naam van
mijn team is 'Biergeeft-Plezier',
wat voor zich spreekt. De gym
leraren zijn echter in de waan
dat dat de naam van mijn ge
meente is. Ik hoop dat de ge
meente Goes deze verlooche
ning niet al te zwaar opneemt.
Ten tweede zijn er clubs voor
leerlingen met een gemeen
schappelijke interesse, zoals de
Newspaperclub. Brainstor-
mers, French club. Spanish club
en Skiclub. Ten derde zijn er de
evenementen zoals de senior
trip en de model-UN. De seniors
zijn geen 65-plussers maar de
eindexamenkandidaten die tra
ditiegetrouw elk jaar op kamp
gaan.
De model-United Nations be
staat uit twee delen. Het eerste
deel is in Buffalo, New York
waar elke deelnemende school
een land vertegenwoordigt. Tot
mijn grote vreugde gaat mijn
delegatie Nederland vertegen
woordigen. Dat wordt voor mij
weer even ouderwets modern
zijn. Het tweede deel speelt zich
af in Den Haag. Een groep leer
lingen van LeRoy High School
gaat daar meespelen in de
'World model UN' in het con
gresgebouw en het vredespaleis.
Zelf ga ik niet mee, maar het is
vreemd om te bedenken hoe
dicht ze dan bij huis zullen zijn.
Een andere afleiding voor de
leerlingen is de uitwisselings
student die er elk jaar wel is. En
laat ik dat dit jaar nou zijn. In
LeRoy gebeurt niet zo bar veel,
dus als je nieuw bent, ben je ze
ker de eerste maanden het mid
delpunt van de belangstelling.
Zelf heb ik daar absoluut geen
problemen mee, het streelt het
ego en dat is nooit vervelend
Bijnamen laten in zo'n geval na
tuurlijk niet lang op zich wach
ten. Er zijn nogal wat (ere)titels
die ik als een vertrouwd dage
lijks ritueel naar mijn welge-
kapt hoofd geslingerd krijg.
'Dutch Wonder' en 'Dutch De
light' wordt in het algemeen ge
bruikt door het voetbalteam,
'Too Tall' en 'Flying Dutchman'
zijn voornamelijk te horen tij
dens de wedstrijden van 'Bier
geeft-Plezier'.
Footballteam
Maar de meest hardnekkige en
bovendien de enige bijnaam die
mij niet bevalt is die die het
footballteam gebruikt: 'The Ru
manian Noodle'. Alle uitleg dat
ik Roemeens noch deegwaar
ben ten spijt blij ft die naam aan
me plakken. Ook is het gebrui
kelijk om met het hele football
team, ongeveer dertig man, in
koor 'US AUSA!te galmen als
ik in zicht kom. In alle sporten is
er de rivaliteit tussen de Ver
enigde Staten en de rest van de
wereld, ik dus. Tot mijn grote
trots kan ik u, mijn waarde
landgenoten, melden dat we aan
de winnende hand zijn en dat
Zeelands en Oranjes eer met
verve verdedigd wordt! Tot uw
dienst!
(Advertentie)
van 13.00 uur
tot 17.00 uur
