Onvoorspelbaar en meedogenloos PZC PZC Geslotenheid belemmert aanpak van incest in orthodoxe kringen Onrust over Indonesië opinie 2 Somalië hoopt dat dood Aidid einde oorlog naderbij brengt Brand in Paramaribo was de grootste van de twintigste eeuw Staatssecretaris Erica Terpstra als 'minister van sport' zaterdag 3 augustus 1996 van onze correspondent in Nairobi Frans van den Houdt De belangrijkste clanleider van Somalië, Mohammed Farah Aidid, is dood. Aidid (74) stierf in de nacht van donderdag op vrijdag aan schotwonden die hij enkele dagen geleden had opgelopen tijdens gevechten in de Somalische hoofdstad Moga dishu. Het bericht, dat eerder deze week al circuleerde maar toen werd ontkend, is bevestigd door Aidids eigen radiostation. Aidid stierf aan een hartaanval op de operatietafel. De hoop be staat in Somalië dat de dood van Aidid, het belangrijkste obsta kel voor vrede in het land, een einde aan de oorlog en stabili teit naderbij brengt. 'Aidid' was een bijnaam en be tekent vrij vertaald, 'iemand die geen flauwe kul tolereert'. En daar heeft hij zich immer, soms op zeer extreme wijze, aan ge houden. Hardhandig, onvoor spelbaar en meedogenloos heeft hij zich de afgelopen jaren een weg gebaand door de Somali sche samenleving en politiek, om zijn ultieme doel te bereiken: het leiderschap van Somalië. Wat hij achterliet, een spoor van dood en verderf, deerde hem niet. Hij werd daardoor het grootste blok aan het been van Somalië en een onoverkombaar obstakel voor een vreedzame re geling van de problemen waar mee het land nu ruim vijf jaar te kampen heeft. Onverzoenlijkheid heeft Aidid zijn hele leven gekenmerkt. Ge durende zijn jaren als politie man en legergeneraal onder het toenmalige regime van Siad Barre kwam hij al voortdurend in botsing met de autoriteiten, wat hem uiteindelijk op een ge vangenisstraf van zeven jaar kwam te staan. Later werd hij door diezelfde Barre in ere her steld en als ambassadeur naar Indië gestuurd. Daar echter ont stonden opnieuw problemen met de Somalische overheid, Aidid werd ontslagen en sloot zich in 1989 aan bij het Verenigd Somalisch Congres (USC). Zware straffen Het USC was in de jaren zeven tig opgericht als een onder grondse verzetbeweging en kwam pas officieel boven de grond op 12 januari 1989, twee jaar voor de val van dictator Barre. De aanhang is groten deels afkomstig van de Hawiye- clan, uit het midden van het land. Vanaf het moment van zijn toetreding waren er wrijvingen tussen Aidid en andere partij functionarissen en ook toen al liep de woede tegen hem zo hoog op, dat er zware straffen tegen hem werden aangekondigd. „Als hij zich nog een keer met strategische operaties bemoeit, dan wordt hij voor een militair tribunaal gezet en geëxecu teerd", luidde de waarschuwing van een aantal Hawiye-legerof- ficieren. Maar de verdeeldheid binnen de verzetsbeweging kwam pas goed aan het licht, nadat USC- strij ders er in het begin van 1991 op spectaculaire wijze in waren geslaagd het regime van Barre ten val te brengen en de hoofd stad Mogadishu in te nemen. Ali Mahdi Mohammed, een rijke zakenman en voormalig parle mentslid, werd door het USC tot interim-president gekozen en hij stelde vervolgens een nieuwe regering samen. Op een vredesconferentie, enke le maanden later in Djibouti, wist Ali Mahdi de steun te krij gen van andere rebellengroe pen. Voor Aidid, die tot voorzit ter van het USC was benoemd en met zijn strijders vanaf het platteland de definitieve slag om Mogadishu had ingezet, was dit een te bittere pil om te slik ken. De generaal voelde zich verra den en omschreef Ali Mahdi en de zijnen als 'een stelletje waar deloze en onkundige lui', die nimmer echt oppositie tegen Barre hadden gevoerd en tegen hem hadden gevochten, maar desondanks achter de rug van de echte USC-strijders de macht hadden opgeslokt. Aidid kondigde aan in de tegenaanval te zullen gaan. En hoe. Ali Mahdi De strijd die in de laatste maan den van 19 91 losbrandde in Mo gadishu tussen de strijders van Aidid en Ali Mahdi moet tot de meest bloedige en destructieve in Afrika worden gerekend. In vier maanden.tijd verloren der tigduizend inwoners van de stad het leven en werden veel gebouwen en huizen met de grond gelijk gemaakt. doorlngrid de Vlugt De brand die donderdag avond in de Graven straat in Paramaribo drie historische gebouwen in de as heeft gelegd, is de grootste van deze eeuw. Dat zegt Rien Brouwn, voorzitter van de Stichting Monumentenzorg in Paramaribo. Hij condoleert de Surinaam se gemeenschap met het ver lies van zoveel cultureel erf goed en pleit ervoor dat er eindelijk een beleidsplan komt om het resterende his torische bezit aan gebouwen en archieven te beschermen. Brouwn constateert dat de brandweer niet opgewassen is tegen dit soort branden in oud-Paramaribo, dat gro tendeels uit hout is opgetrok ken. Er is onvoldoende blus- materieel en de organisatie laat te wensen over. Zo kampten de spuitgasten don derdag met gebrek aan wa terdruk bij het begin van de brand. Brouwn stelt dat bij deze brand drie A- monu menten verloren zijn gegaan. Een A-monument heeft behalve nationale, ook inter nationale waarde. Verschei dene internationale bouw stijlen zijn in zo'n monument met elkaar verweven, terwijl in de detaillering de Suri naamse bouwwijze is toege past. Het gaat om gebouwen die dateren uit eind zeven tiende/begin achttiende eeuw. Het parlement, dat ook bekend staat als „statenge- bouw", behoorde tot de oud ste monumenten in Surina me (eind zeventiende eeuw). Het belendende gebouw werd na 1770 opgetrokken op last van de Nederlandse gouverneur Jan Nepveu. In de tweede helft van deze eeuw waren het ministerie van Algemene Zaken en het Kabinet van de minister president erin gevestigd. Het dak van dit gebouw ging in 1990 in vlammen op, het in terieur liep grote waterscha de op. Aan restauratiewerk zaamheden kwam met de brand van donderdag een einde. Het ministerie van Buitenlandse Zaken werd tegen het eind van de acht tiende eeuw gebouwd als 's Lands Archief. Brou wn weet niet of men zich voldoende realiseert wat Su riname kwijtgeraakt is in dit voor de Stichting Monumen tenzorg tweede rampjaar van dit decennium. In 1990 werden eveneens drie A-mo numenten verwoest in de zelfde omgeving als waar donderdag brand woedde. Vorige maand, kort nadat de Stichting Monumentenzorg en de Unie van Architecten een sym posium hadden ge houden over het behoud van cultureel erfgoed, ging een C-pand (een gebouw in ty pisch Surinaamse bouwstijl) in vlammen op. Deze brand woedde ook in de Graven straat. „Symposia en seminars blij ken geen zoden aan de dijk te zetten", meent Brouwn in zijn pleidooi voor culturele wetgeving, controle en sanc ties. Volgens hem zijn er voldoende individuen en particuliere organisaties die willen meewerken aan het voorbereiden van wetgeving. „Dat wat ons rest moet be houden worden. We zijn het aan onszelf verplicht maat regelen te treffen." De Stich ting Monumentenzorg en de Unie van Architecten zijn al geruime tijd. bezig om de mo numentale binnenstad van Paramaribo op de wereldlijst van cultureel erfgoed van de Unesco te krijgen. Tijdens het symposium van eind juni in de Surinaamse hoofdstad werd de noodzaak tot con servering van Paramaribo niet alleen door de deskundi gen, maar ook door rege ringsautoriteiten onder streept. Politieke leiders van zowel coalitie als oppositie betreu ren het verloren gaan van het parlementsgebouw als sym bool van de democratie. „Het was ni et alleen voor de demo cratie een belangrijk gebouw. Dat stuk van Para maribo heeft het straatbeeld zeker in deze eeuw gedomi neerd", zegt Brouwn. Er is volgens hem geen enkele vol wassene in het land die niet weet waar de „Nationale As semblee" staat. De eerste aandacht gaat nu echter uit naar de politieke ontwikkeling in het land. Nieuw Front-leider en par lementariër Fred Derby: „we moeten eenheid tonen in denken en optreden." ANP Krijgsheer Mohammed Farah Aidid. Ali Mahdi wist zich ondanks de overweldigende militaire kracht van Aidid staande te houden in het noorden van de stad en mede door zijn bereid willigheid kwam er een vredes overleg op gang. Onder toezicht van de Verenigde Naties werd in maart 1992 een wapenstilstand gesloten. De rivaliteit tussen beide kampen (zowel Aidid als Ali Mahdi zijn van de Hawiye- clan, maar behoren tot verschil lende sub-clans: Aidid is van de foto Alexander Joe/EPA Saad-groep van de Habr Gidir, Ali Mahdi is een Abgal) bleef echter bestaan. Ali Mahdi om schreef Aidid als 'een man die buiten zijn hebzucht en honger naar macht geen enkel politiek inzicht en plan heeft. Hij is net zo ondemocratisch als Barre en gelooft alleen maar in de macht van het geweer'. Dat laatste heeft Aidid zelf nim mer onder stoelen of banken ge stoken. „Mijnkogels zijn de eni ge oplossing voor Somalië", heeft hij altijd geroepen. Vre desregelingen die in de afgelo pen jaren tot stand kwamen, zijn cloor hem daarom ook altijd aan zijn laars gelapt. Toen die kogels steeds meer onschuldige burgers het leven kostten en zo wel de voedselproductie als bui tenlandse hulp blokkeerden, waardoor een grootschalige hongersnood uitbrak, besloten de Verenigde Staten Aidid niet langer z'n gang te laten gaan en in te grijpen. De operatie Resto re Hope was het gevolg, maar bracht helaas meer ellende dan hoop op een vredige toekomst. Vogelvrij Hoewel hij eerst alleen de Ver enigde Naties had verguisd en de komst van de Amerikanen had toegejuicht, sloeg Aidid na verloop van tij d om en verklaar de alle buitenlandse troepen in het land vogelvrijHet bloedbad in 1993 waarbij door Aidids toe doen 23 Pakistaanse VN-solda- ten waren omgekomen, hadden de VS doen besluiten een klop jacht tegen de clanleider in te zetten. Maar in plaats van hem te vangen, werden de Amerika nen keer op keer zelf het slacht offer. Vele tientallen Ameri kaanse militairen werden door Aidids strijders de dood inge jaagd. Toen de lijken door de straten van Mogadishu werden gesleurd, werd de wereld op nieuw duidelijk gewaar waar Aidid en zijn strijders voor ston den. Sinds het vertrek van de laatste VN-troepen uit Somalië in het begin van 1995, is in diverse de len van Somalië weer een rede lijk normaal leven op gang ge komen, maar de rivaliteit tussen Aidid en andere clanleiders heeft vooral in de steden voort durend tot hevige strijd geleid. Met name in Mogadishu is de laatste paar maanden opnieuw hard gevochten. Aidid wist van geen ophouden. Vol vuur voerde hij de laatste tijd zelf zijn troe pen aan, wat hem uiteindelijk op, zo mag je gerust stellen, ge paste wijze het leven heeft ge kost. Officier van justitie mr. H. F. Mos citeerde recent op de Rotter damse rechtbank tijdens de behandeling van wéér een zeden zaak die op een Zuid-Hollands eiland had plaatsgevonden, rij kelijk uit de verklaringen die de slachtoffers hadden afgelegd. Het leed dat hen was aangedaan, en vooral de ingrijpende gevol gen van seksueel misbruik in het latere leven. Het baarde hem bo vendien zorgen dat dit soort feiten vaak voorkomen in milieus 'ivaar je dit op basis van de normen en waarden die daar gelden niet zou verwachten(zie ook PZC vrijdag 2 augustus). Dat hier tegen hard moet worden opgetreden, staat in zijn ogen buiten kijf. „En dat straffen geldt voor zowel gelovigen als niet-gelovi- gen." door Marcel Potters Soms is het bijvoorbeeld een droom die slachtoffers van seksuele mishandeling in dit ge val letterlijk wakker schudt. Een vorm van herbeleving, stelt coördinator A Segers van Buro Slachtofferhulp op Goeree- Overflakkee. „Je kunt het jaren wegstoppen", legt ze uit, „maar vroeger of later komt het naar boven. Slachtoffers hebben geen identiteit, hebben hun ge voel weggecijferd, voelen zich ondergeschikt. Dat kun je heel lang volhouden, totdat je op eens denkt: wie ben ik nu eigen lijk?" En dat, zo blijkt uit de cijfers, gebeurt de laatste tijd regelma tig op het Zuid-Hollandse ei land Goeree-Overflakkee. Vier nieuwe gevallen van seksueel misbruik kwamen de laatste twee weken binnen in het kan toor in hartje Middelharnis, wéér een reeks nieuwe cliënten die aan de toch al imposante rij slachtoffers van onder meer in cest kan worden toegevoegd. Segers verzucht: „En dit is nog maar het topje van de ijsberg." Zo nu en dan veroorzaakt een dergelijke zaak opschudding. Zoals vorige week, toen een uit dit gebied a fkomstige verdachte zi ch voor de Rotterdamse recht bank moest verantwoorden voor het jarenlang misbruiken van zijn minderjarige zusjes. Afkomstig uit een groot gezin, bleek tijdens het proces, met een zeer streng christelijke achter grond, geïsoleerd van de rest van de maatschappij. Niet on gewoon voor Goeree-Overflak kee. Conservatief „Het probleem op Goeree- Overflakkee zijn de conserva tieve maatschappelijke verhoü- dingen", meldt Segers. „Het is een machtsprobleem. De tradi tionele situatie, waarbij de man heerst en de vrouw zorgt, Dat wordt door de geloofsovertui ging nog eens versterkt. De vrouw én de kinderen worden op die manier ondergeschikt aan de man. Die heeft zijn lus ten, en de vrouw dient die te be- Ka Goedereede op Goeree. vredigen." Dergelijke scheve verhoudingen, benadrukt ze, kunnen de voedingsbodem zijn voor seksueel geweld. Regel is het zeker niet. Wel een feit is dat als het gebeurt, de gevolgen al tijd ingrijpend zijn. Slachtof fers gaan door een hel, óók na dat het werkelijk misbruiken achter de rug is. „Ze raken op den duur verknipt. De gevolgen zijn immens." Verhalen die worden onder steund door verklaringen van de slachtoffers zélf. Een van hen, als kind jarenlang aan der gelijke misdrijven blootgesteld: „Een blik van hem was al vol doende. Altijd maar dwingen, altijd terroriseren. Nooit kon hij z'n klauwen thuis houden. Als ik 'm vandaag zou ontmoeten, dan voel ik me een nul. Hij heeft mijn wil gebroken, me mijn jeugd ontnomen." Sommige daders, zo weet Se gers, slaan reeds op jonge leef tijd aan het experimenteren. Binnen het gezin, want dat is immers hun wereld. „Ze slaan een arm om het zusje heen, wrij ven over de rug, de borst. Heel eenvoudig. Het meisje kan in eerste instantie signalen afge ven dat het wel lekker is. Een aangename reactie, omdat zij hierbij niet de seksuele lusten heeft die de jongen wél heeft. Hé, denkt hij dan, ik heb goed keuring. Dat gaat dan verder, en op het moment dat de medewer king stopt, volgen de dreige menten. Het creëren van angst." Moed Vaders die kinderen misbrui ken, broers die hun zussen las tigvallen. Het komt, blijkt uit de ervaringen van slachtofferhulp, veel te vaak voor. Wat: nu boven water komt, is te danken aan de moed van de slachtoffers om hiervan melding te maken, soms ingegeven door andere berich ten over seksuele mishandeling. Ook nu blijkt volgens Segers echter de 'geslotenheid' van me nig gezin op één van de Zuid- Hollandse eilanden zelf weer in geperkt door een christelijke gemeente een flink obstakel om foto Pieter Honhoff naar buiten te treden. Ze vertelt: „Meestal wordt het in eigen kring opgelost. Dan vertelt een vrouw tegen de dominee dat haar vader haar heeft mis bruikt. Die krijgen dan de op dracht elkaar vergeving te schenken, en daar blijft het bij. De kerk sluit zich, als we dit probleem aankaarten, ook af voor de realiteit. Zedendelicten, zeggen ze dan, die gebeuren hier niet." Dilemma Graag zouden Segers en haar collega's seksueel misbruik in de streng gelovige gemeen schappen bespreekbaar maken, maar ze staan daarbij voor een dilemma: „Voorlichting over in cest, en de gevolgen" daarvan, zou een goede zaak zijn. Ener zijds is het triest te signaleren dat het zo vaak voorkomt, aan de andere kant moet je overleg proberen te houden, want an ders hoor je helemaal niets meer. Misschien dat hier ook een taak voor de gemeentelijke overheid is weggelegd." Over de verkiezingsstrijd in Indonesië is het laa ste woord nog niet gesproken. Waarschijnli zijn de bloedige rellen van de afgelopen tijd ot niet ten einde. Het lijkt er op dat na enkele maandt van kleine onlusten nu de tijd is aangebroken dat ech oppositie wordt gevoerd. j. President Soeharto speelt een belangrijke rol in cj strijd tegen de politici die zijn beleid kraken. Voor zittend politicus geen zonde. Wel als hij andere midde len dan het woord hanteert. Soeharto wilde niet dat de Indonesische Democrat] sche Partij (PDI) zou worden geleid door Megawt Soekarnuputri. De zittend president vreesde dat zij zend populair zou worden bij de grote middenklase Indonesië, die in de dochter van Soekarno een vool vechtster voor meer democratie zien. Het kwam president daarom goed uit dat binnen de PDI eeu machtsstrijd aan de gang was om het partijleiderscha^ Openlijk koos de zittend president de kant van Soerjèi di. Hij werd met behulp van de regering in het zadel gf holpen. P De vlam sloeg in de pan toen president Soeharto dr nieuwe PDI-leider officieel ontving. Daarmee tartte de aanhangers van Megawati. jv Soeharto verwachtte dat hij door de kant van Soerjatf te kiezen de oppositie de kop in zou drukken. Het teger?' deel blijkt nu. De president doet krampachtige pogiif gen om de aanhangers van Megawati tot zwijgen lp brengen. Ook de afgezette oppositieleidster is het mil^ punt van zijn toorn. Een proces dat Megawati tegej£ haar afzetting als partijleidster had aangespanner werd uitgesteld omdat de rechter kiespijn had. d Soeharto en de zijnen hebben Megawati al de doodstrik in het vooruitzicht gesteld als zij doorgaat met haar acn ties, die voor ons niet meer of minder zijn dan een nor male politieke verkiezingsstrijd. Het is vreemd dat de machtige Soeharto, de alleenheei^ ser, zoveel moeite doet om een opponent buiten spel fe zetten. Zou de man, die vorig jaar als gastheer koning Beatrix in verlegenheid bracht door een lunch met ha; af te zeggen, een simpele machtswellusteling zijn. Off hij zich bewust van zijn falen en echt bevreesd voor z-ijjh positie. ld Het lijkt erop dat in dit conflict bemiddeling nodig i<v Het zou de Nederlandse regering niet misstaan als wat internationale politieke druk wordt gemobiliseerdg Indonesië zoekt steeds meer de weg naar democratie Soeharto kan en mag die niet blokkeren. Daarvan moe1 hij worden overtuigd. Als dat niet lukt, dan dreigt eeF nieuwe brandhaard op de wereld te ontstaan. F PvdA-Kamerlid Rehwin- kel stoort zich aan be richten dat staatssecretaris Erica Terpstra (VWS) zich bij Olympische bijeenkomsten in Atlanta enkele keren 'mi nister van sport' noemde. In schriftelijke vragen eist hij hierover opheldering van premier Kok en de bewinds personen van VWS. Rehwinkel vraagt of er nieu we regels zijn op basis waar van dit mag. Ook vraagt hij of het in de toekomst vaker gaat voorkomen dat staatssecre tarissen de titel 'minister' voeren in contacten met bui tenlanders. Dat recht is al leen voorbehouden aan staatssecretaris Van Dok van Economische Zaken. Rehwinkels zegt dat zijn be denkingen stoelen op staats rechtelijke overwegingen. Ze zijn niet ingegeven uit irrita tie over de aanwezigheid van Terpstra, Kok en andere be windspersonen in Atlanta. „De presentatie van de rege ring is sober en enthousiast. Daaraan erger ik me niet. Maar Terpstra heeft in haar enthousiasme zichzelf wel een aantal keren 'minister of sports' genoemd. Er is nu eenmaal een regel dat minis ters ministers zijn en staats secretarissen staatsecreta rissen." Volgens Terpstra heeft ze de titel minister ge bruikt om misverstanden te voorkomen. In de VS is een 'secretaiy of state' een minis ter van Buitenlandse Zaken, Bovendien kent het Interna tionaal Olympisch Comité alleen het begrip 'minister van sport', aldus de staatsse cretaris. GPD Directie: K. Scherphuis. W, F. de Pagter en F. van de Velde. Hoofdredactie: A L Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Vlissirigen: Oostsouburgseweg 10, Postbus 18, 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000. Middelburg: Markt 51 4331 LK Middelburg. Tel. (0118) 681000. Goes: Voorstad 22, 4461 KN Goes. Tel. (0113) 273000. Terneuzen: Axelsestraat 16. 4537 AK Terneuzen Tel. (0115) 694457 Hulst: Servicepunt Boekhandel Duerlnck, Gentsestraat 12, Tel. (0114)314058 Axel: Nassaustraat 15, 4571 BK Axel. Tel. (0115) 568000. Zierikzee: Oude Plaven 41 4301 JK Zierikzee Tel. (0111)415380. Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. Openingstijd Zierikzee 8.30-17,00 uur. Zaterdags in Vlissingen van 8,00 tot 10.30 uur Centrale redactie: Postbus 18, 4380 AA Vlissingen, Tel. (0118)484000: Redactiefax- (0118) 470102. 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur. in het weekeinde- verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren. Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden, zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur Tel. (0118) 484000. Fax (0118)470100. Abonnementsprijzen: per kwartaal 91,00, franco per post 119,00: per maand 33,00, per jaar 350,00; franco per post 460,00; bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting; losse nummers maandag t/m vrij dag 1,60, zaterdag 2,50 p.st. (alle bedragen inclusief 6 pet. btw). Postrek.nr.: 3754316 t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen. Advertentietarieven: 176 cent per mm, minimumprijs per advertentie 26,40; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief. Voor brieven bureau van dit blad 7,-meer. Volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag (alle advertentieprijzen exclusief 17.5 pet. btw). Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.V. Vlissingen PZC-ombudsman: C. van der Maas Auteursrechten voorbehouden Uitgave PZC

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1996 | | pagina 2