Duizend nieuwe woningen nodig
Grepen uit de kunst
PZC
Duitse kinderen
zijn er even uit
Raad van State past
vergunning Intree
Kamperland iets aan
Ouderenpartijen vormen één lijst
zeeland
Reimerswaal moet vooral bouwen voor jongeren en ouderen
kunst
DINSDAG 16 JULI 1996
van onze verslaggever
KRUININGEN - Een kleine dui
zend nieuwe woningen heeft
Reimerswaal nodig tot 2006.
Dat blijkt uit een inventarisatie
die de gemeente heeft laten ma
ken. Uitgangspunt is het opvan
gen van de natuurlijke aanwas
van de bevolking. Yerseke. Ril
land en Kruiningen zijn daar
naast in de markt voor extra
woningbouw in verband met
economische ontwikkelingen.
De inventarisatie is onderdeel
van de gemeentelijke beleidsvi
sie wonen die het Middelburgse
adviesbureau RBOI heeft opge
steld. De afgelopen tien jaar
nam het aantal woningen toe
met 771 tot een totaal van 7577.
Vooral als gevolg van natuurlü-
ke aanwas moet de gemeente re
kening houden met een aanzien
lijke woningbehoefte de komen
de jaren.
Zo krijgt Reimerswaal te maken
met veel jonge mensen die voor
het eerst zelfstandig gaan wo
nen. Kenmerkend is een sterke
binding aan de eigen kern en een
bevolkingssamenstelling naar
religieuze achtergrond. De ge
meente telt in verhouding vrij
veel jongeren tot twintig jaar.
Mager vertegenwoordigd is ech
ter de leeftijdscategorie van 25
tot 34 jaar, hetgeen in nog ster
kere mate geldt voor de groep
van 35 tot 55 jaar.
Gunstig
Behalve jongeren vragen ook se
nioren de nodige aandacht. Er is
behoefte aan huisvesting die het
ouderen mogelijk maakt zo lang
mogelijk zelfstandig te blijven
wonen. De bedoeling is daarvoor
locaties te reserveren die gun
stig liggen bij dorpscentra en
voorzieningen.
Aan nieuwe eengezinshuurwo-
ningen is nauwelijks behoefte.
Die sector kampt met een over
schot. Er is echter een tekort aan
koophuizen. Zwaartepunt in de
nieuwbouw ligt bij de prijsklas
sen boven de twee ton: twee on
der een kap-, vrijstaande en in
beperkte mate landhuisachtige
woningen. Een klein deel van de
nieuwbouw dient overigens ter
vervanging van sloopwoningen.
In de voorlopige verdeling mag
Yerseke de grootste hap nemen
uit de woningruif (ruim driehon
derd nieuwe woningen). Rilland,
Kruiningen en Krabbendijke
volgen op afstand met aantallen
tussen de honderdvijftig en
tweehonderd huizen per kern
Hansweert zou voldoende heb
ben aan ruim tachtig woningen.
Waarde en Oostdijk sluiten de rij
met achtereenvolgens 42 en 17
nieuwe woningen.
De huidige uitbreidingscapaci
teit in de dorpen is onvoldoende
voor het realiseren van de
beoogde nieuwbouw. De ge
meente moet zoeken naar
nieuwe, nog te ontwikkelen loca
ties in Hansweert. Kruiningen.
Rilland en Yerseke. Overigens
bestaan daarvoor al de nodige
ideeën.
In Yerseke. Kruiningen en Ril
land is verder rekening gehou
den met extra woningbehoefte
als gevolg van economische ont
wikkelingen. Yerseke en Krui
ningen moeten hun positie ver
stevigen in respectievelijk visse
rij en 'agribusiness'. Rilland
krijgt mogelijk te maken met
verschillende economische im
pulsen. Daarbij gaat het niet al
leen om de ontwikkeling van be
drijventerrein De Poort en ini
tiatieven voor glastuinbouw.
Ook nieuwe infrastructuur zoals
een goederenspoor zwengelt
naar verwachting economische
activiteiten aan.
Het was een vrolijke begroeting maandag in Kruiningen, waar,
Duitse gastjes die waren uitgenodigd door Europa Kinderhulp aai
kwamen. foto Dirk-Jan GjeIter
van onze Haagse redactrice
DEN HAAG - De Raad van Sta
te past de milieuvergunning
van het Kamperlandse op- en
overslagbedrijf Intree op een
onderdeel aan. De rest van de
vergunning blijft intact. Daar
mee is een eind gekomen aan
een jarenlange procedure. Een
aantal omwonenden maakt
sinds 1987 bezwaar tegen aan
Intree verleende vergunningen.
Deze bewoners zeggen geluid
soverlast te ondervinden van
het bedrijf, dat aluminium-
schroot bewerkt en in pakketten
perst. Volgens hen zijn in de ver
gunning niet voldoende voor
schriften opgenomen om die
hinder tegen te gaan.
Vernielingen
glas-in-lood
kerk Tholen
THOLEN - Onbekenden heb
ben het afgelopen weekeinde
schade veroorzaakt aan de glas-
in-lood-ruiten van de Neder
landse hervormde kerk in Tho
len. Maandag werd aangifte ge
daan van de vernielingen. De
kerk wordt momenteel geres
taureerd. De vandalen tikten
dertien ruiten in van de grote
glas-in-loodramen aan de zijde
van de Molenvlietsestraat. De
politie zoekt eventuele getuigen.
De klagers krijgen daarin van de
rechter op één punt gelijk. Het
bedrijf mag op werkdagen tus
sen 19.00 en 07.00 uur en op zon
en feestdagen geen werkzaam
heden meer verrichten die bui
ten het bedrijf te horen zijn.
De gemeente stond in de vergun
ning voor die periodes een maxi
male geluidsbelasting van 70 de
cibel toe. Dat is te hoog. aldus de
Raad van State-rechter. Aange-
zien de installaties in het bedrijf
zelf nog herrie kunnen maken,
verordonneert de rechter dat in
de avonduren tot maximaal 65
decibel geluid mag worden ge
maakt en in de nacht tot 60 deci
bel.
Landelijk
Omwonenden menen dat de toe
gelaten geluidshinder overdag
te hoog is voor het landelijke ka
rakter van de omgeving. Dit
vindt de rechter geen hout snij
den. Intree ligt op een bedrijven
terrein, staat in de buurt van de
bebouwde kom en ligt in de na
bijheid van een betonfabriek,
somt de Raad van State op.
Volgens de bezwaarmakers
vormt Intree samen met het er
naast gelegen Maral BV één be
drijf. De milieuvergunning is al
leen afgegeven voor Intree, al
dus de omwonenden. Volgens de
Raad van State hebben beide
bedrijven wel dezelfde directie.
Verder ziet de rechter geen orga
nisatorische, technische of func
tionele verbindingen.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Na de gemeen
telijke herindeling moeten er
lokale loketten open blijven in
gemeenten die verdwijnen. Dat
staat in het verkiezingspro
gramma van het Algemeen
Ouderen Verhond (AOV) en de
Unie 55 plus. Onder de naam Sa
menwerkende Ouderenpartijen
Zeeland (SOZ) gaan ze op 13 no
vember samen de gemeente
raadsverkiezingen op Walche
ren en Schouwen-Duiveland in.
De ouderenpartijen voeren op
landelijk niveau al enige tijd
'overleg om tot samenwerking te
komen. De regionale afdelingen
in Zeeland hebben daarop al
vast een voorschot genomen.
Volgens J. Harte uit, Heinkens-
zand, die samen met W. Gobel
uit Vlissingen namens de AOV
onderhandelt met de Unie 55
plus, zijn de gezamenlijke lijst en
het verkiezingsprogramma zo
goed als rond.
In de verkiezingscampagne
komt de nadruk te liggen op de
verbetering van zorg voor oude
ren. Harte: „Na de herindeling-
kunnen allerlei gemeentelijke
taken worden gecentraliseerd.
Dat is prima, maar wij willen zor
gen dat daarbij de kleinschalig
heid zo veel mogelijk behouden
blijft. Dat kan bijvoorbeeld in de
vorm van plaatselijke loketten,
die op bepaalde tijden open zijn.
waar je terecht kunt voor rijbe
wijzen en paspoorten en zo
Inventiviteit
Daarnaast is de SOZ voor een
uitbreiding van het aantal ver
pleeghuisplaatsen in verzor
gingstehuizen. Harte: „Mensen
die meer hulp nodig hebben kun
je beter niet te vaak verhuizen.
Met een beetje inventiviteit,
moet het mogelijk zijn die plaat
sen te creeren zonder extra kos
ten. Verhuizen kost immers ook
geld. Men maakt het vaak inge
wikkelder dan nodig is."
Over de definitieve samenstel
ling van de verkiezingslijsten
wordt nog gediscussieerd. Vol
gens Harte is zeker dat de Mid
delburgers R. Visser (Unie 55
plus) en B. Wildschut (AOV)
nummer één en twee op de lijst
voor Walcheren worden. Harte:
„Op Walcheren gokken we op
zes a zeven procent van de stem
men. In Middelburg moeten we
er toch minstens in slagen om
twee zetels binnen te halen."
van onze verslaggever
KRUININGEN - Het was nog
een hele reis voor de 25 Duitse
kinderen. Per bus uit Hannover
arriveerden ze maandagmid
dag bij het station Kruiningen-
Yerseke. Hun Zeeuwse gastou
ders stonden daar al vol onge
duld te wachten. Zij proberen
de kinderen uit kansarme mi
lieus een onvergetelijke vakan
tie te bezorgen. Dat betekent
drie weken vertier voor de jeug
dige reizigers.
Terwijl Coen Leeflang van Eu
ropa Kinderhulp de namen op
las, druppelde het gezelschap de
bus uit. Sommige kinderen vlo
gen hun gastouders direct om de
hals. Een jaar lang hadden ze
uitgekeken naar dit weerzien.
Anderen maakten verlegen ken-
Computers van
school gestolen
GOES - Twee computers en een
cd-romspeler zijn gestolen uit
het Oosterscheldecollege in
Goes. De waarde van de appara
tuur bedraagt tienduizend gul
den. De daders kwamen binnen
door een raam te forceren. Het
hoofd van de facilitaire dienst
van de school deed maandag
aangifte. De diefstal is vermoe
delijk het afgelopen weekeinde
gepleegd.
nis. Voor hen is het de een
keer dat zij Zeeland bezoeke
Leeflang hielp een beetje bij i
introductie. „Zij is een lief
Heel rustig", stelde hij een kle
meisje voor aan haar gaste
ders. Europa Kinderhulp bie<
een vakantie aan kinderen d
daar anders alleen maar v
zouden kunnen dromen. Le
flang: „Voor hen is het leuk di
ze er even uit zijn."'
Drie tuinen op
Zuid-Beveland
te bezichtigen
'S-HEER ARENDSKERKE
Drie tuinen in de omgeving v
's-Heer Arendskerke zijn
periode van 20 lol en met 27 ji
opengesteld voor het public
Dit in het kader van de Bei
Iandse Tuinenweek 1996.
Kwekerij Westhof biedt
fuchsiatentoonstelling en too
verschillende laanbomen vair
gen kweek. Openingstijden v
9-17 uur (zondag gesloten). Tu
architect 'Arend-Jan van
Horst ontwierp de boerderijtu
Heuvelhof in Baarland op
kilometer afstand van kweke
Westhof. De privétuin van de
milic Gruyters aan de Wiss
kerkseweg in 's-Heer Arendski
ke is ook geopend voor public
Deze twee tuinen zijn geope
op de zaterdagen 20 en '27 ju
van 10 tot 16 uur.
Sculpturen van Pré Ilgen, Watertoren.
door Nico Out
In de reeks tentoonstellingen over de
beeldende kunstproduktie in Zeeland is
onlangs aflevering VII gestart in de depen
dance van Watertoren CHK aan de C'oosje
Buskenstraat in Vlissingen. Onduidelijk is
of de bijdrage van Martin Mc Namara en
William Verstraeten aan de expositie in
Oost-Souburg wel of niet binnen 'De Selek-
tie' vallen. Van Mc Namara was in dat ka
der eerder een presentatie te zien. Het zou
trouwens helderder zijn geweest om de to
ren ook nu volledig te wijden aan 'De Selek-
tie'.
Over het werk 'Above the clouds' van Martin
Mc Namara echter niets dan lof Mc Namara
plaatste een met bladgoud bekleed frame op
de toren, waarin een schommel hangt. Juist
de positie vlak naast de rand. maakt het
beeld spannend. Voor mij spreekt er het ver
langen uit het aardse te verlaten, de wens je
te bevrijden. Maar dat kan alleen als je het,
risico neemt na een hoge zwieper je zitplaats
los te laten. De afwezigheid van iemand die
schommelt zou van die daad kunnen getui
gen...
foto's Ruben Oreel
Binnen in de toren, en wel in de kelder instal
leerde Daniel Dewaele een werk dat op twee
gedachten hinkt Door een opening in een
grote portretfoto loop ik de ruimte binnen
die aan het eind wordt 'voortgezet' door een
muurbrede foto van een cellencomplex. Een
peertje in de kelder draagt bij tot, overgang
van realiteit naar illusie. Dewaele draagt het
werk op aan Helmuth Szprycer, geboren op
17 augustus 1935. Een verwijzing naar lotge
vallen van een jongen in WO II? Het werk
voert mij binnen in een beklemmend be
staan. in de historie van een individu
Open deur
De titel From art you can escape' bena
drukt het onderscheid tussen kunst en
werkelijkheid, dat in het oeuvre van De
waele centraal staat. Is dat niet een open
deur? Iedereen weet toch dat kunst bestaat
bij de gratie van de meewerkende beschou
wer? Kunst is nooit de realiteit zelf, altijd
kiest een kunstenaar er iets uit en richt via
een of ander procédé de aandacht van kij
ker. lezer of luisteraar. Ik verkies dus het
werk van Dewaele op zijn evocatieve waarde
te bekijken.
Vanuit die houding kom ik niet ver als ik de
16 gipsen langsloop die Jan Merx tegen de
wand van de toren hing. Elk ervan is in vie
ren verdeeld en door de kleine openingen is
steeds een stukje van de wand te zien. Steen
en voeg vormen binnen de uitsnedes steeds
andere composities. De ruimte zeifis dus in
gelijst en onderwerp van het werk. In een
toelichting meldt Merx echter dat de muur
het uitzicht belemmert, dat de kunst orna
ment is en 'het kijken is gedefinieerd als het
ik'. Tja, hak er dan een gat in. zou ik zeggen.
Visueel
William Verstraeten houdt het bij een vi
suele presentatie zonder toelichting. Hij
toont net als eerder in Molenwater 23 achter
kanten van schilderijen. De verf is vanaf de
voorkant gedeeltelijk door de mazen van het
textiel gesijpeld en opgedroogd. Elk doek
heeft maar één kleur: er hangt een oranje
'schilderij', een donker- en een lichtgroen en
twee blauwe. Driemaal vult een liggend for
maat de hele breedte van een travee van de
toren, Voor elk exemplaar lopen aluminium
stroken langs, soms horizontaal, soms verti
caal vanaf de vloer. Eén van de verticale doe
ken is in een hoek geplaatst: de stroken
overspannen zowel de travee als het 'schil
derij'. Een vijfde doek is op een bredere
wand tussen twee pilaren bevestigd. Naar
mijn idee gaat Verstraeten in op de ruimte
zelf: de combinatie doek, stroken en travee
veroorzaakt steeds een ander beeld. Het
schilderij maakt deel uit van de ruimte en
bepaalt mede de visuele beleving ervan.
Toshihiro Komatsu is verantwoordelijk
voor een bijdrage in de serie van kunste
naarsinitiatief Explosive'. Hij plaatste een
bak met spiegels voor een deel van de ramen
van de toren. Vloer en bodem van de bak
sluiten aan bij de hoek die de twee rijen rui
ten maken. Naar links en naar rechts, naar
boven en beneden verbreedt en verdiept
zich het uitzicht oneindig. Landschap en
lucht komen als lagen in beeld, soms 'ge
woon', soms omgekeerd. Een beeld dat mij
lang boeide. Ook de twee lichtbakken met
een dia volgens hetzelfde procédé zijn intri
gerend.
Fré Ilgen werkt met de interactie tussen vor
men: balken, bollen en stalen cirkelsegmen
ten lijken in de ruimte te zweven of als mag
neten met elkaar te zijn verbonden. Het zijn
mooie verbeeldingen van abstracte verhou
dingen en krachten, die alles kenmerken
wat er bestaat, Je zou de werken van Ilgen
kunnen vergelijken met mobiele Mon-
driaans. Ik vind het afbreuk doen aan het
concept dat de schroeven waarmee het staal
aan het hout is bevestigd te zien zijn.
Schilderen
In de Coosje Buskenstraat is het werk min
der conceptueel. Gewoon schilderijen en
beelden dus. En daar hoeft niets mis mee te
zijn. Reynier de Muynck verbeeldt via enor
me doeken van handen stadia van ontwik
keling: conceptie, controle en conjunctie.
Zowel de schildertrant als de gedachten die
de werken oproepen houden mijn aandacht
vast. Ook schilderijen van Johnny Beerens
met 'aarde' als onderwerp zie ik graag. Hij
voert de illusie sterk op door de structuur
van akkers ook terug te laten komen in de
textuur van zijn verf. Je hoort de klonten
klei bijna van de ploeg af schuiven. Zijn werk
voegt iets toe aan de traditie van het ezel-
schilderij en is ondermeer een oefening in
subtiel waarnemen. Daar heeft Gilles van
Sparrentak niets mee: de cirkelachtige
zwarte lijnen op wit doek spiegelen innerlijk
bewegen, ritme. Elk werk ademt een dyna
misch evenwicht en heeft voor mij iets be-
vrijdends.
George Schade vervolgt met het beeld 'Wj
terfall VII' zijn Genesis-serie. Golvende stri
ken karton zijn tot een monumentale scul]
tuur samengebracht. Een adequate belicl
ting zou het werk sterker maken. 'Heave
can't wait' verwijst naar de dood - een sti
nen hoofd - als onontkoombaar gegevei
Dat laatste wordt gesuggereerd door ee
wat voorspelbaar bouwsel van waaierend
platen golfkarton. Het tweedimensiale wei
is wisselend van kwaliteit: 'Ocean' vind i
beeldend minder interessant dan sommig
werken uit de 'Time-serie', terwijl de studi<
beter in de kast hadden kunnen blijven.
In een etalage, enkele panden verder, toor
Kees Brandenburg twee werken met de titi
'Cross-linking'. Losse vellen Japans papi<
zijn volgens een fotografisch procédé - d
cyanotypie - bedrukt met delen van portre
ten die samen één gezicht vormen. Belani
rijk is de herkomst van de fragmenten: deei
zijn het eigentijdse jongeren, deels zijn 2
ontleend aan oude afbeeldingen. Waarme
Brandeburg een vraagteken plaatst bij 'ht
gezicht van de tijd'!
Tentoonstellingen in Watertoren CHK, Oost-So\
burg en Coosje BuskeJisstraat, Vlissmgen. Tot c
met 1 september.
foto Dirk-Jan Gjel tema
Bouwactiviteit in De Knol II in Kruiningen. Reimerswaal blijkt vooral behoefte te hebben aan koopwoningen.
