ItJÜIlï
Krajicek schrijft
tennis-historie
Leerlingwezen is over
het dieptepunt heen
Stekelenburg stelt milieu
boven werkgelegenheid
4 WEKEN
Nederlander wint Wimbledonfinale
Slippende drankrijder
rijdt voetganger dood
Mandela gaat
aan einde
termijn met
pensioen
Chirac vraagt Fahd
geld voor Palestijnen
Alpen
zetten
Tour op
z'n kop
Egypte eist in Londen
Steen van Rosette en
andere schatten op
VOOR 14,25
Veel bewolking
Wolkenvelden, geen neerslag van be
tekenis. Maximumtemperatuur 16
graden. De noordwestelijke ivind is
vrij krachtig, aan zee krachtig.
J39e jaargang no. 159
baandag 8 juli 1996
f' ,osse nummers 1,60
onze verslaggever
iric de Bie
[ONDEN - Er bestaat een foto
an een piepjonge Richard Kra-
icek die voor het eerst John
tcEnroe ontmoet. Met grote
igen kijkt het ventje naar de
jote meester, van jongsaf zijn
dool. 'Big Mac' moet het toen al
lebben 'geroken'. 'Let op Kraji-
tek, dat wordt een grote', riep
je drievoudig Wimbledon-kam-
)ioen al jaren en eindelijk heeft
hij gelijk gekregen. Richard
Krajicek vulde gisteren het
iart van tennisminnend Neder
land met trots door als eerste
vaderlander de 'Challenge Cup'
ekussen.
De greep van de 24-jarige Hage
naar naar de meest begeerde
kroon in het tenniscircuit was
indrukwekkend. In de eerste
Wimbledon-fïnale met twee on
geplaatste termissers gunde hij
tegenstander MaliVai Washing
ton slechts tien games: 6-3,6-4,6-
3. Krajicek leidde tussen de re
genpauzes de Amerikaan rond
op het centre-court alsof hij er al
jaren een vaste gast is.
Het wedstrijdpunt kwam na
ruim anderhalf uur daadwerke
lijke speeltijd. De bal van Was
hington verdween in het net.
Krajicek liet zich - net als Borg
in de jaren zeventig - op zijn
knieën zakken, viel achterover,
draaide zich om en stopte zijn
gezicht - net als Agassi in 1992 -
in de heilige sprieten. Vriendin
Daphne Deckers huilde, moeder
Ludmilla snikte mee, Erica
Terpstra danste in de koninklij
ke loge.
WESTKAPELLE - De 21-jarige Jurgen Graauwmans uit Breda is in
de nacht van vrijdag op zaterdag overleden nadat hij was aangere
den door een auto. De bestuurder van het voertuig, een 26-jarige
man uit Westkapelle, had gedronken. Rond half vier verloor hij in
een bocht op de Grindweg in Westkapelle, nabij de Joossesweg, de
macht over het stuur. Hij raakte in een slip en kwam in een droge
sloot langs de weg terecht.
Tijdens de slippartij schepte de bestuurder de man uit Breda. Die
liep op het fietspad langs de weg met een groepje vakantiegangers en
was op weg naar een camping. Het slachtoffer overleed ter plekke,
vrij kort na het ongeval. Hoeveel de Westkapelse bestuurder had
gedrpnken, wordt nog onderzocht door het Gerechtelijk Laborato
rium in Rijswijk. Bij de man is een bloedproef afgenomen. Zijn rijbe
wijs is in beslag genomen.
„Na het laatste punt twijfelde ik
aanvankelijk nog", zei Krajicek
later. „Sta ik nu niet voor gek,
dacht ik. Het is allemaal zo on
werkelijk. Ik ben vreselijk blij.
maar ik realiseer nog niet goed
dat ik Wimbledon heb gewon
nen. Er komt nu zoveel op me af.
Ik heb nog geen moment voor
mezelf gekend."
Wimbledon '96 zal de geschiede
nis ingaan als het toernooi van
de verrassingen en de rariteiten.
Van het vroege wegvallen van fa
vorieten, de vele regenonderbre
kingen en van de streaker tij
dens de finale. Maar dat alles
neemt geen spatje glans van de
sublieme machtsovername door
Richard Krajicek. Voor de ma
nier waarop hij twee weken lang
als een Indiana Jones zijn weg
door de verradelijke slangenkuil
aan de Londense Church Road
zocht, is niets anders dan een
buiging op zijn plaats. Veel diep
er dan de knikjes die de meeste
tennissers richting van de Royal
Box maken.
Als een groot kampioen snelde
hij op Wimbledon naar de finale.
Slechts in de derde ronde tegen
de Nieuw-Zeelander Brett Ste
ven moest hij een set afstaan.
Vervolgens ging de knop om.
Oud-kampioen Michael Stich
werd opzij gezet en titelverdedi
ger Pete Sampras moest eraan
geloven. In de halve eindstrijd
tegen Jason Steltenberg was
Krajicek opeens de favoriet,
maar ook tegen die druk bleek
hij bestand. Washington werd
als laatste vriendelijk verzocht
een stapje opzij te doen.
zie ook pagina 11
LONDEN (RTR/AFP) - De Zuid-
Afrikaanse president Nelson
Mandela (77) zal zich over drie
jaar zeker niet kandidaat stel
len voor een tweede termijn. De
jonge democratie heeft „ro
buust leiderschap" nodig. Dit
heeft Mandela gezegd in een te
levisie-interview met David
Frost, dat gisteren door de BBC
werd uitgezonden.
Mandela hoopt dat het ANC de
huidige nummer twee binnen de
partij, Thabo Mbeki, zal kiezen
als nieuwe leider. „Hij is zeer ge
talenteerd en populair. Als het
ANC hem kiest, dan zal ik het ge
voel hebben dat dat de juiste
keuze is", aldus Mandela. Zelf
hoopt hij na zijn pensioen nog
enige jaren boer te kunnen zijn.
Een Zuid-Afrikaanse krant
meldde gisteren dat rechtse
blanken, die zich hadden ver
enigd in de stichting gelijkheid
voor de wet, kennis hebben dat
binnen het ANC in het begin van
de jaren negentig het plan be
stond om Mandela te vermoor
den. Daarmee wilde het ANC
een massale volksopstand uit
lokken. Leden van de stichting
zullen dit woensdag meedelen
aan de Waarheidscommissie, die
onderzoek doet naar mensen
rechtenschendingen tijdens het
apartheidsregime. ANC-woord-
voerder Carl Niehaus ontkende
de beschuldiging. Hij noemde
haar „absolute onzin".
Independence
Day overtreft
Jurassic Pare
LOS ANGELES (DPA) - De
Amerikaanse science-fiction
film Independence Day van de
Duitse regisseur Roland Emme
rich heeft in de Verenigde Sta
ten alle records gebroken. Sinds
de première vorige week bracht
de rolprent over de invasie van
buitenaardse wezens meer dan
honderd miljoen dollar op.
Door dit overrompelende suc
ces is Steven Spielbergs Juras
sic Park uit 1993 naar de tweede
plaats verwezen.
Independence Day (Onafhanke
lijkheidsdag) ging afgelopen
dinsdag op die Amerikaanse
feestdag in voorpremière en liep
vanaf woensdag officieel in de
bioscopen. Tot zaterdag was aan
de kassa's van 2881 bioscopen al
94,6 miljoen dollar binnengeko
men. De productie van de film
kostte 71 miljoen dollar.
De Franse president Chirac (m) op staatsbezoek in Saudi-
Arabiè. foto Jean-Paul Pelissier/RTR
JIDDAH (AP) - De Franse president Chirac heeft koning
Fahd van Saudi-Arabié gevraagd om de financiële hulp aan
Libanon en de Palestijnse autonome gebieden te verhogen.
Aan het einde van zijn tweedaagse bezoek aan de rijke olie-
staat brak Chirac gisteren opnieuw een lans voor een vredes
proces volgens de methode land-voor-vrede. Enkele dagen
eerder had de Israëlische premier Netanyahu gezegd dat dit
concept wat hem betreft met heilig is in de Arabisch-Israëli-
sche vredesbeprekingen. Chirac waarschuwde Netanyahu
dat iedere vertraging van het vredesproces kan leiden tot een
nieuwe golf van geweld.
Richard Krajicek met de mooiste trofee die e
don.
i tennisser kan winnen: de gouden beker van Wimble-
foto Dave Caulkin/AP
DEN HAAG (GPD) - Het leer
lingwezen is over het diepte
punt heen. Nadat het aantal
leerlingplaatsen gedurende
vier jaar dramatisch afnam met
23.000 tot 117.000, is de daling in
de meeste sectoren tot stilstand
gekomen. In de landbouw, ho
reca, metaal, bouw en wegen
bouw is zelfs sprake van een
lichte groei van het aantal in-
stromers. Voor volgend jaar
wordt een toename verwacht
van het totale aantal deelne
mers aan het stelsel, waarin
mensen vier dagen in de week
werken en één dag naar school
gaan.
Dat voorspelt W. Baars, van het
Projectteam Extra Impuls Leer
lingwezen (Peil). Het team is in
1994 in het leven geroepen door
het Centraal Bureau voor de Ar
beidsvoorziening om een halt
toe te roepen aan de daling van
het aantal leerlingplaatsen.
Baars stelt vast dat zijn missie is
gelukt, maar wil nog geen pre
cieze cijfers noemen voordat mi
nister Melkert van Sociale Za
ken en Werkgelegenheid die
kent. De nieuwe regeling die mi
nister Ritzen van Onderwijs
heeft ingesteld zal veel werkge
vers over de streep trekken om
plaatsen vrij te maken.
van onze verslaggever
HILVERSUM - FNV-voorzitter J. Stekelen
burg vindt het milieu op de lange termijn be
langrijker dan het scheppen van werkgele
genheid. In die gedachte past het naar zijn me
ning dat het reiskostenforfait voor woon
werkverkeer ter discussie wordt gesteld. Hij
zei dat zondag in het VARA-radioprogramma
Vroege Vogels.
Stekelenburg acht het schrappen van het reis
kostenforfait bespreekbaar om daarmee werk
nemers te stimuleren dichter bij hun werk te
gaan wonen. In plaats daarvan zou dan een ho
gere algemene fiscale aftrek voor alle werkne
mers moeten komen.
De FNV-voorzitter wees ter illustratie van zijn
stelling dat het milieu belangrijker is dan werk
ook op aluminiumsmelter Aldel in Delfzijl Dit
bedrijf krijgt, net als Pechiney in Vlissingen,
goedkope energie. De productie van alumi
nium gaat gepaard met een groot elektrici
teitsverbruik. Stekelenburg zei zich voor te
kunnen stellen dat Aldel in de toekomst niet
langer in aanmerking komt voor een forse sub
sidiëring van het stroomverbruik.
Verlies van werkgelegenheid is naar de mening
van Stelenburg 'de uiterste consequentie' wan
neer duurzaamheid als uitgangspunt voor het
beleid wordt gekozen. Bij het verlies van banen
in het geval wanneer wordt besloten een bedrijf
als Aldel om niet langer van goedkope energie
te voorzien, moet de samenleving volgens de
FNV-voorzitter de verantwoordelijkheid voor
de ontslagen werknemers op zich nemen.
Sinds begin dit jaar krijgen
werkgevers die een leerling in
dienst nemen, een belasting
voordeel van ƒ4.500 per jaar.
Omdat de regeling pas enkele
maanden bestaat, zijn de gevol
gen nog niet te meten. Baars
voorspelt evenwel dat alleen al
door deze voorziening het aantal
plaatsen tussen de 5 en 10 pro
cent zal toenemen.
Momenteel werken 112.000 men
sen in het leerlingwezen. In de
meeste sectoren is vooralsnog
alleen een einde gekomen aan de
daling.
De grote uitval wordt volgens
Baars veroorzaakt door de hoge
werkdruk. „Vier dagen werken
en één dag naar school vergt
enorm veel energie. Het bete
kent dat een leerling na een hele
dag werken 's avonds ook nog in
de boeken moet duiken en niet
iedereen kan daar tegen. In som
mige bedrijven is de uitval zelfs
40 procent."
Volgens Baars is er nog geen re
den om te juichen, want in een
aantal sectoren daalt het aantal
plaatsen nog steeds. Dat geldt
vooral de dienstverlening, de ad
ministratie en de kappersbran
che. Bovendien liggen er nog een
aantal vijanden op de loer. De
grootste bedreiging vormt het
kort-middelbaar beroepsonder
wijs. De KMBO-leerlingen gaan
vier dagen per week naar school
en lopen één dag stage in een be
drijf, precies het omgekeerde
van het leerlingwezen en veel
aantrekkelijker voor werkge
vers.
De Wet Educatie en Beroepson
derwijs (WEB) die volgend jaar
van kracht wordt, schrijft voor
dat KMBO'ers voortaan ook
drie dagen stage mogen lopen in
een bedrijf. Daarmee worden zij
volgens M. Min, van de vakcen
trale FNV een grote concurrent
van het leerlingwezen. „Sta
giairs van het KMBO zijn goed
koper, De stage-vergoeding is al
tijd veel lager dan de CAO-lonen
die in het leerlingwezen moeten
worden betaald."
Ook de toegenomen flexibilise
ring kan volgens Min nog roet in
het eten gooien. „Werkgevers
worden steeds banger om een
lang lopend arbeidscontract aan
te gaan. En in het leerlingwezen
is dat juist de bedoeling, tenmin
ste voor de duur van zijn oplei
ding."
In Nederland kiest maar 5 pro
cent van de schoolverlaters voor
het leerlingwezen. Volgens Min
komt dat door het slechte
imago. „We zullen de schoolver
laters er van moeten overtuigen
dat het leerlingwezen een goede
opleiding is waar je in de prak
tijk een vak leert." En dan is er
ook nog het risico van de econo
mische conjunctuur. In een tijd
dat de werkgelegenheid daalt,
vliegen de 'dure leerlingen' als
eerste de bedrijven uit."
Beginsalaris in
horeca gaat vier
procent omlaag
AMERSFOORT (ANP) - Werk
gevers en vakbonden in de ho
reca hebben overeenstemming
bereikt over een nieuwe éénja
rige CAO. Het akkoord kwam
tot stand in de nacht van zater
dag op zondag na achttien uur
onderhandelen. Het salaris van
nieuwe werknemers in de sec
tor gaat met vier procent om
laag. Dat zou de werkgelegen
heid bevorderen. Dit hebben de
Horecabond FNV en de CNV Ho
reca meegedeeld.
De Horecabond FNV legt de
nieuwe CAO. die geldt van 1
april dit jaar tot 1 april 1997, neu
teaal aan de leden voor. CNV Ho
reca verbindt er een positief ad
vies aan. In de horeca zijn
180.000 mensen werkzaam.
De salarissen gaan met terug
werkende kracht per 1 juli 1,07
procent omhoog (prijscompen
satie). Ook op 1 janauri 1997 krij
gen de werknemers een nog na
der te bepalen prijscompensa
tie. De verwachting is dat die
één procent zal bedragen.
Verder is afgesproken dat er dui
zend speciale arbeidsplaatsen
worden gecreëerd voor allochto
nen, gedeeltelijk arbeidsonge
schikten, langdurig werklozen
en jongeren. De vut blijft ge
handhaafd. De deeltijd-vut is
vastgesteld op 57 jaar en de vol
ledige vut op 58 jaar.
Bij ziekte wordt gewoon voor
honderd procent uitgekeerd. Bij
een volledige WAO-uitkering zal
het eerste jaar tot honderd pro
cent worden aangevuld en het
tweede jaar tot negentig pro
cent.
De Alpen hebben de
Tour op zijn kop ge
zet. Favoriet Miguel
Indurain kreeg in
een legendarische
zaterdagetappe op
drie kilometer van
de streep een ram
van de honger en
verloor bijna vier
minuten. Gisteren in
de klimtijdrit naar
Val d'Isère leverde
de vijfvoudig Tour
winnaar ook nog
eens een minuut in
op de nieuwe leider
en eerste Russische
gele truidrager, Ev-
geni Berzin ifotoi. De zaterdagetappe was als een film: een aaneen
schakeling van heldendom en drama. De gele trui Stéphane Heulot
stapte af. Tony Rominger viel, Alex Zulle stuiterde twee keer. Johan
Bruyneel verdween in het ravijn, Laurent Jalabert en Chris Board
man zakten finaal door het ijs.
11 en 18
Flinke kloppartij in Westkapelle
Bij een grote vechtpartij in Westkapelle is zaterdagnacht een politie
agent licht gewond geraakt. De politie Walcheren moest al het be
schikbare personeel optrommelen en hulp uit Goes en Re-
nesse inroepen om de veertig vechtersbazen uit elkaar te C
halen. Er toerden geen aanhoudingen verricht. w
Schaaktoppers simpel overeind
De toppers, die sinds zaterdag actief zijn op het Zeeland Open
schaaktoernooi, deden wat van hen werd verwacht. Ehl-
vest. Hort, Ikonnikov, Bagirov en Motwani wonnen hun
eerste twee partijen gemakkelijk. I
Radio en televisie: 2; Binnenland: 3; Buitenland: 4;
Zeeland: 5, 7 en 9; Sport: 11,12,13,14,15,17 en 18.
CAIRO (AFP) - Egypte heeft
Groot-Brittannie gevraagd zijn
„unieke" oudheidkundige
schatten terug te geven, met na
me de Steen van Rosette. Egyp
te wijst hierbij op het feit dat
Londen onlangs aankondigde
de Schotse kroningssteen aan
de Schotten terug te geven. „Wij
roepen premier Major op om de
Steen van Rosette terug te stu
ren naar het Egyptisch museum
in Cairo", zei minister Hosni
van Cultuur gisteren in de
krant al-Hayat.
Major kondigde afgelopen week
in het Lagerhuis aan dat de
Schotse kroningssteen na 700
jaar vanuit Londen terugkeert
naar Edinburgh. Wel moet het
rotsblok voor toekomstige kro
ningen even terug naar de West-
minster Abbey.
Egypte stelt momenteel een lijst
op van antiquiteiten die zullen
worden teruggevraagd van mu
sea over de hele wereld. Daarbij
gaat het met name om de Steen
van Rosette en de baard van de
Sphinx in Groot-Brittannië, de
collectie van koningin Hatsjep-
soet in New York. het beeld van
de Egyptische clerk in Parijs en
de buste van koningin Nefertiti
in Berlijn.
Een Franse expeditie, onder lei
ding van kapitein Bouchard,
ontdekte in 1799 bij Rosette aan
de Middellandse Zee een steen
met inscripties. Dit blok basalt
bleek de sleutel te zijn tot de
oude Egyptische historie. Op
het stenen tablet staat in twee
talen en drie verschillende
schrijfwijzen (Grieks, Demo-
tisch en in hiërogliefen) een de
creet van een priestersynode uit
196 voor Christus, de regeerpe
riode van koning Ptolemeus.
Daarmee slaagden de Brit
Young in 1814 en de Fransman
Champollion in 1821 en 1822 erin
het hiërogliefenschrift te ontcij
feren.
Man racet met
200 per uur
over snelweg
KRUININGEN - Een automobi
list die zaterdagavond met 200
km per uur over de autosnelweg
A58 richting Vlissingen racete is
zijn wagen kwijt. De motoragent
die de snelheidsduivel bij Krui-
ningen staande hield nam de
snelle auto na overleg met de of
ficier van justitie in beslag. Ter
verklaring van zijn extreme
haast zei de chauffeur tegen de
motoragent dat hij de boot naar
Engeland in Vlissingen nog wil
de halen.
De zandstenen zetel die naar
Edinburgh teruggaat, een blok
van 180 kilo. waarop Schotse ko
ningen werden gekroond, werd
in 1296 door koning Edward I
weggehaald om Engelse en Brit
se koningen op te kronen. De le
gende wil dat de steen kreunt als
de ware rechthebbende op de
kroon erop plaats neemt.
(eenmalig binnen zes maanden)
JA,
ik wil:
J een proefabonnement van
4 weken voor 14,25
J een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
J per maand met automatische
afschrijving a 31,50
J per kwartaal met
automatische afschrijving
a 89,50
Naam:
Stuur deze bon op m een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: (0118) 484216
De PZC
'n dijk van een krant
713214
000002
i
