Jeltsin op kop na eerste uitslagen
Bom Manchester slaat hoop op
vrede Noord-Ierland bodem in
Stemmen in Grozny: geweren mee
4 WEKEN
Kordes kritiseert
benoemingen CTSV
ebed grote verrassing presidentsverkiezingen Rusland
Jetskiër dood bij aanvaring
met speedboot op de Amer
Ella Fitzgerald (78) in
Beverly Hills overleden
Antiquair Parijs vindt
harnas Jeanne d'Arc
Cycloon India eist 123 levens
Kroatië in kwartfinales
11 en 12
VOOR 14,25
239e jaargang no. 134
Ijandag 17 juni 1996
osse nummers 1,60
lonnige perioden
Zon en stapelwolken wisselen elkaar
cf, het blijft droog. Maximum tempera
tuur 20 graden. De urind zwak en ver
anderlijkgeleidelijk westzuidwest.
onze correspondent
Hans Hoogendijk
MOSKOU - De grote verrassing
ï,ij de Russische presidentsver
kiezingen was gisteren de 46-ja-
rije ex-generaal Alexander Le-
Ifcd. De law-and-order man
jiond afgelopen nacht op 15 pro-
Knt van de stemmen. Niet ge
noeg om door te dringen tot de
noodzakelijk geworden tweede
ronde, maar wel voldoende om
napresident Boris Jeltsin en de
communist Gennadi Zjoeganov
0p de derde plaats te komen.
Jeltsin en Zjoeganov bleven ver
verwijderd van de absolute
meerderheid, zodat de Russi
sche bevolking binnenkort nog
een keer naar de stembus moet.
Nadat zondagavond laat dertig
procent van de stemmen was ge
teld, stond Jeltsin op ongeveer
34 procent, Zjoeganov op 31 en
Lebed op 15 procent. Daarna
volgden de extremist Zjirinovs-
ki en de liberaal Javlinski met
tussen de zeven en negen pro
cent, De andere zes kandidaten,
inclusief de laatste Sovjetpresi
dent Gorbatsjov, waren geza
menlijk goed voor vier procent.
De opkomst lag met ongeveer 65
procent duidelijk lager dan
voorspeld.
Lebed zal in de tweede ronde, die
naar alle verwachtingen half juli
wordt gehouden, een uiterst be
langrijke rol spelen. Een naaste
adviseur van Jeltsin zei dat de
president hoogstwaarschijnlijk
een coalitie zal proberen te vor
men met de generaal. „Jeltsin en
Lebed hebben veel gemeen. Een
coalitie is zeer realistisch", aldus.
Jeltsins adviseur Sjochin.
Lebed weigerde te zeggen welk
stemadvies hij zijn miljoenen
kiezers zal geven. „Mijn belang
rijkste taak is te voorkomen dat
het land in een chaos verzinkt.
LAGE ZWALUWE (ANP) - Een 35-jarige jetskiër is gisteren
overleden na een aanvaring met een speedboot. Het inci
dent vond plaats op de rivier de Amer, tussen de haven van
Lage Zwaluwe en Drimmelen.
De speedboot, bestuurd door een 44-jarige man, voer samen
met de jetski met een snelheid van ongeveer 35 kilometer
richting Drimmelen. Om onduidelijke reden probeerde de
bestuurder van de jetski voor de speedboot langs te varen.
Hierbij onstond de botsing. Betrokken personen zijn beken
den van elkaar.
De jetskiër is door passerende zeilschepen aan boord geno
men en gereanimeerd. De reddingsbrigade nam het slachtof
fer over. maar dat mocht niet meer baten. Het slachtoffer
overleed vermoedelijk aan een gebroken nek. Naar de toe
dracht van het ongeluk stelt de waterpolitie een onderzoek
LOS ANGELES (ANP) - De
Amerikaanse jazz-zangeres Ella
Fitzgerald is zaterdag op 78-ja-
rige leeftijd in haar huis in Be
verly Hills overleden. Fitzge
rald was een van de grootste so
listen van de jazz en daarmee
een van de sterren van de Ame
rikaanse muziek in de 20ste
eeuw.
De First Lady of Jazz gaf histori
sche concerten en stond ook op
de podia van het Amsterdamse
Concertgebouw, de Kurzaal in
Scheveningen en het North Sea-
Jazzfestival in het Haagse Con
gresgebouw.
De artieste, die als wees op
groeide, leed sinds jaren aan dia
betes. In verband met deze ziek
temoesten in 1993 haar beide be
nen onder de knie worden geam
puteerd. De zangeres trad al ja
ren niet meer op, maar critici
bleven haar stem roemen als
perfect, meisjesachtig zoet en
helder".
Het repertoire van de zangeres
sas groot. Van blues tot jazz via
varieté-muziek, met haar hele,
drie octaven reikende, register
sist zij tijdens haar bijna 60 jaar
omspannende carrière overal
het publiek voor zich te winnen.
van onze correspondent
Cees van Zweeden
PARIJS - Een Parijse antiquair
lijkt een stuk te hebben verwor
ven dal hem in staat zal stellen
direct met pensioen te gaan: het
harnas van Jeanne d'Arc. Aan
vankelijk dacht Pierre de Souzy
gewoon een 'erg mooi harnas'
uit de 15de eeuw te hebben ge
kocht, maar inmiddels zijn de
experts er bijna van overtuigd
dat het toebehoorde aan de le
gendarische vrouw die als 19-ja-
rige haar leven op een brandsta
pel eindigde.
Het harnas, dat niet groter is
dan anderhalf meter is. was ge
waakt voor een vrouw. De anti-
quair kwam daar achter toen hij
Kn aantal jongens en meisjes
vroeg de wapenrusting te pas-
*n, en alleen de laatsten erin
bleken te kunnen.
Volgens de historicus Régine
Pemoud hebben destijds slechts
free vrouwen op het slagveld
gevochten, Jeanne de Montfort
ea Jeanne d'Arc. Maar van hen
®at alleen de 'Maagd van Or
gans' 1.50 meter.
Het borstharnas was ter rechter-
Ik moet gevechten tussen de ro
den (communisten, red.) en de
witten (aanhangers van Jeltsin,
red.) voorkomen", aldus een ui
terst zelfbewuste Lebed. Hij
voegde daar aan toe dat hij alles
zal doen om 'ons land als gecivi
liseerde staat te behouden'.
Machtsmens
Lebed haalde vooral stemmen
bij de communisten en de kie
zers die vorige keer op Zjirinovs-
ki hadden gestemd- „Maar ik sta
links, noch rechts. Ik ben een
machtsmens die met iedereen
kan samenwerken", zei hij. De
ex-generaal verklaarde verder
niet teleurgesteld te zijn dat hij
niet in de tweede ronde was ge
komen. „Ik ben als winnaar ge
boren en blijkbaar is mijn tijd
om president te worden nog niet
gekomen".
Lebed zei verder dat hij met zijn
kiezers alles zal doen om ervoor
te zorgen dat die tweede verkie
zingsronde er ook komt. „We zul
len staan als een muur", aldus
Lebed. „Rusland heeft alles, in
clusief de ergste verschrikkin
gen, meegemaakt. We moeten
vooruit, dat is de enige mogelijk
heid". Op geruchten dat Jeltsin
hem heeft uitverkoren als zijn
potentiële opvolger, wilde Le
bed niet ingaan.
De Russische president, die vrij
dag nog had verklaard dat hij in
de eerste ronde zou winnen, liet
zondagavond weten niet teleur
gesteld te zijn door de uitslag.
Zijn voornaamste winstpunt is
dat hij Zjoeganov achter zich
heeft gelaten. De communisten
noemden de resultaten ook een
overwinning. „Jeltsin heeft een
verpletterende nederlaag gele
den. omdat zijn belofte de eerste
ronde al te winnen als een zeep
bel is gebarsten", zei de commu
nistische voorman Iljoechin.
„Onze kansen in de tweede ron
de stemmen ons zeer hoopvol",
aldus de communist.
Ella Fitzgerald.
Ella Fitzgerald nam rond 250
platen op en ontving 11 Gram
my Awards, de Oscars van de
platenindustrie.
In juli 1990 werd de zangeres we
gens hartklachten opgenomen
in een ziekenhuis in Den Haag,
waardoor ze haar concert op het
North Sea Jazz-festival moest af
zeggen. Na wat rust wilde ze ei
genlijk gewoon optreden maar
de medici zeiden dat ze terug
moest naai- haar huis in Ame
rika.
Een zwaarbewapende Russische militair stopt zijn stembiljet in een bus op het vliegveld van Grozny in Tsjetsjenië.
foto Yury Kochetkov/EPA
GROZNY (RTR/AFP/DPA) - De verkie
zingen in Tsjetsjenië, voor het Russische
presidentschap en het lokale parlement,
lijken uit te monden in een farce. Pro-
Russische autoriteiten verklaarden dat
52 procent van de Tsjetsjenen naar de
stembus ging, maar getuigen ter plekke
zeiden dat er nauwelijks werd gestemd.
Zelfs in de hoofdstad Grozny waren er
meer gewapende politie-agenten dan kie
zers in de stemlokalen.
Met name de verkiezingen voor het plaat
selijke parlement heeft veel kwaad bloed
gezet onder aanhangers van de onainan-
kelijkheid. De Russische autoriteiten en
het Tsjetsjeense verzet spraken juist afge
lopen week af dat de gang naar de stem
bus niet zou worden gemaakt. Het Mos
kou-gezinde bewind van de Tsjetsjeense
leider Zavgajev zette de stemronde echter
door.
Daarop dreigde het verzet dat ze de ver
kiezingen „met alle middelen" zou tegen
houden. Op verscheidene plaatsen wer
den daarom dit weekeinde stemlokalen
beschoten. In Alchan-Joert. ten zuidwes
ten van Grozny, gingen vijftig tot zestig
mensen er met de stembussen vandoor ge
gaan.
De gegevens van de lokale autoriteiten
over de opkomst blijken niet te kloppen.
Zo beweerde de voorzitter van de kies
commissie Arsachanov dat zo'n 6.000
mensen gisteren hun stem hebben uitge
bracht in Argoen. 15 kilometer ten oosten
van Grozny. Maar daar was slechts één
stemlokaal te vinden: in het hoofdkantoor
van de pro-Russische politie. Een aantal
stembureaus moest vervroegd hun deu
ren sluiten, nadat stafleden waren be
dreigd en aangevallen.
zijde bovendien doorboord, pre
cies op de plek waar Jeanne
d'Arc tijdens het beleg van Or-
léans door een pijl uit kruisboog
was geraakt. En de helm was ter
rechterzijde geraakt, daar waar
ze een wond had opgelopen ge
durende het beleg van Parijs.
Sommige historici suggereerden
dat de wapenrusting een verval
sing zou kunnen zijn. gemaakt
na de dood van Jeanne d'Arc.
Maar Jean-Pierre Duchiron. een
van de zeer weinige experts op
dit gebied in Frankrijk, zei er
'praktisch zeker' van te zijn dat
het harnas aan Jeanne d'Arc
had toebehoord.
De antiquair zei het harnas te
hebben gekocht van een dame,
wier familie het sedert de 18de
eeuw had bezeten. Volgens de
Parijse antiquair leidt ook dat
spoor naar de naam van Jeanne
d'Arc. De voorvaderen van de
oude dame kwamen uit Enge
land. het land waaraan Jeanne
d'Arc in 1430 na haar gevangen
neming werd verkocht
Jeanne d'Arc. die naam maakte
met haar strijd tegen de hertog
van Bourgogne, werd in 1431 in
Rouen levend verbrand.
van onze correspondent
Hans Geleijnse
LONDEN - Bij een zware bom
explosie in hartje Manchester
zijn zaterdagmorgen meer dan
tweehonderd gewonden geval
len. Hoewel de aanslag niet is
opgeëist, wordt alom aangeno
men dat de IRA verantwoorde
lijk is. De explosie slaat de hoop
op een Noord-Ierse vredesrege
ling de bodem in.
De kansen dat Sinn Fein, de po
litieke vleugel van de IRA, tot
het overleg in Belfast wordt toe
gelaten. zijn miniem, zeker nu de
Ierse regering heeft aangekon
digd de relaties met Sinn Fein te
zullen herzien. Daarover wordt
morgen een besluit genomen.
De aanslag, de negende dit jaar
en van gelijke kracht als de ex
plosie in februari in Londen,
werd gepleegd met een foutief
geparkeerde bestelwagen gela
den met springstof. Een parkeer
wachter plakte attent een bon
op de voorruit. De argwaan van
de politie werd pas echt gewekt
nadat telefonisch een gecodeer
de waarschuwing was ontvan
gen.
Het drukke winkelcentrum
werd meteen ontruimd, wat vol
gens de politie een catastrofe
heeft voorkomen. Explosieve-
nexperts probeerden op afstand
de bom onschadelijk te maken,
maar tijdens 'deze werkzaamhe
den ontplofte de bestelwagen.
De verwoestingen waren enorm;
glasscherven vlogen in het rond
en waren de oorzaak van ge
mene verwondingen.
Er is niet overwogen om EK-
wedstrijden in de stad voorlopig
af te lasten. Het getroffen deel in
het centrum blijft de komende
dagen afgegrendeld. Ook zijn de
veiligheidsmaatregelen rond
het EK verscherpt. De politie in
Manchester wilde niet zeggen op
NEW DELHI (AP) - In het
zuiden van India zijn het af
gelopen weekeinde zeker
123 mensen om het leven ge
komen door zware stormen
en hevige regenval.
De meeste slachtoffers wer
den verzwolgen toen rivieren
buiten hun oevers traden en
dorpen overspoelden. De au
toriteiten van de deelstaat
Tamil Nadu verklaarden gis
teren dat 240 vissers werden
vermist sinds het noodweer
vrijdag begon. Ook de staat
Andhra Pradesh werd zwaar
getroffen.
Weerkundigen voorspellen
dat de cycloon vandaag over
het oosten van India en over
Bangladesh zal trekken.
welke manier; er zouden geen
aanwijzingen zijn van een direc
te relatie tussen aanslag en EK-
toernooi.
Onvermogen
De Ierse premier Bruton sprak
naar aanleiding van de bomex
plosie van een 'een klap in het
gezicht van degenen die. soms
tegen beter weten in, Sinn Fein
een kans wilden geven'. Hun on
vermogen om de IRA tot een
nieuw bestand te brengen, hun
onwil om deze aanslag te veroor
delen en de moord deze week op
een Ierse politieagent hebben de
geloofwaardigheid van de repu
blikeinen zwaar beschadigd, al
dus Bruton.
Volgens David Trimble, leider
van de grootste Unionistische
partij in Noord-Ierland. zijn Sinn-
Feinkopstukken als Gerry
Adams en Martin McGuinness
leden van 'IRA-Sinn Fein' en als
zodanig verantwoordelijk voor
de daden van deze organisatie.
Het is onrealistisch om te den
ken dat deze mannen vechten
om verder geweld te voorkomen,
aldus Trimble. „Er zijn juist
overtuigende bewijzen dat
McGuiness betrokken is bij IRA-
activiteiten. Daar moet iets aan
worden gedaan", zo zei hij.
Andere protestante woordvoer
ders meenden dat de Engelse re
gering opnieuw het in 1976 afge
schafte 'interneringsregime' in
Noord-Ierland moet invoeren.
Dit geeft de autoriteiten de be
voegdheid om van IR A-lidmaat
schap of activiteiten verdachte
personen zonder vorm van pro
ces geruime tijd op te sluiten,
zie ook pagina 11
Kroatië is als eerste van zestien deelnemers aan het EK voetbal ze
ker van een plaats in de kwartfinales. De Kroaten wonnen gisteren
in groep D ook hun tweede duel. Na de 1-0 tegen Turkije was het nu 3-
0 tegen Europees kampioen Denemarken. Engeland, dat met Neder
land in groep A strijdt voor eenplaats bij de laatste acht. won zater
dag met 2-0 van Schotland. Morgen speelt Oranje tegen de Engelsen.
Beide landen hebben genoeg aan een puntendeling
Pleziervaart in
Zeeland groeit
De recreatievaart in Zeeland
blijft toenemen. In 1995 steeg het
aantal sluispassages met vijf
procent. Het merendeel van de
schepen (73 procent) vaart on
der Nederlandse vlag. Neder
landers varen het liefst op de
Grevelingen, Belgische en Britse
schippers hebben een
voorkeur voor de Wes- (T
terschelde. 3
Radio en televisie: 2; Binnenland; 3; Buitenland: 4;
Zeeland'. 5. 7 en 9; Sport: 11, 12. 13, 14, 15 en 16.
DEN HAAG (ANP) - Oud-presi-
dent Kordes van de Algemene
Rekenkamer vindt dat bij de
aanstelling van de voormalige
bestuursleden Van Leeuwen,
Van Otterloo en Van Ilooijen bij
het College van Toezicht So
ciale Verzekeringen (CTSV)
sprake is geweest van politieke
benoemingen. Kordes, die begin
dit jaar als bemiddelaar optrad
bij het CTSV, zei dat gisteren in
het tv-programma Buitenhof.
Volgens Kordes is bij het zoeken
naar bestuursleden voor het toe-
zichtcollege uitsluitend geke
ken naar „een bepaalde hoeveel
heid mensen dicht bij de poli
tiek". Van Leeuwen is oud-voor
zitter van de VVD, Van Otterloo
zat voor de PvdA in de Tweede
Kamer en Van Rooijen was
staatssecretaris namens het
CDA.
Kordes vindt dat bij de benoe
ming zorgvuldiger te werk ge
gaan had moeten worden. Er
had volgens hem een zo objectief
mogelijke selectie moeten
plaatshebben. Die mening deelt
prof. Rood. die in opdracht van
staatssecretaris Linschoten van
Sociale Zaken een rapport
schreef dat de aanleiding vorm
de voor het ontslag van het
CTSV-trio. Zijn voornaamste
verwijt aan het drietal luidde
dat het over te weinig communi
catieve vaardigheden beschikte.
Daardoor kwam het in conflict
met het eigen personeel en de te
controleren uitvoeringsorga
nen.
Volgens Rood is het op zichzelf
niet verkeerd bij benoemingen
te letten op de politieke kleur
van de betrokkenen, maar de ge
schiktheid vöor de functie dient
voorop te staan. Linschoten
heeft overigens steeds ontkend
dat bij de benoemingen de poli
tieke richting van de kandida
ten de doorslag heeft gegeven.
Kordes heeft ook kritiek op de
Kamercommissie^lie onderzoek
doet naar de crisis bij het CTSV.
Hij behoorde tot de vijftien ge
tuigen die deze commissie, on
der leiding van PvdA-Kamerlid
Van Zijl. in het openbaar hoorde.
Volgens Kordes maakte de com
missie zich schuldig aan het stel
len van suggestieve vragen. Zo
ligt in de vraag, of Linschoten
eerder had moeten ingrijpen, het
antwoord al besloten, meent de
oud-president van de Rekenka
mer. Hij pleitte ervoor commis
sieleden een training te geven in
verhoortechnieken.
Kordes en Rood liggen niet wak
ker van de negatieve uitspraken
die met name de oud-CTSV-be-
stuurders Van Leeuwen en Van
Rooijen over hen hebben ge
daan tegenover de commissie-
Van Zijl. Kordes werd betiteld
als „hulp in de huishouding".
terwijl het rapport-Rood ais
„een vod" werd gekenschetst.
Rood noemde het begrijpelijk
„dat je met modder gaat gooien
als er kritiek op je wordt gele-
verd".
Kordes en Rood denken overi
gens niet dat het onderzoek van
de commissie-Van Zijl staatsse
cretaris Linschoten de kop zal
kosten. De commissie brengt op
24 juni haar rapport uit.
(eenmalig binnen zes maanden)
JAj ik wil:
3 een proefabonnement van
4 weken voor 14,25
een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
per maand met automatische
afschrijving a 31,50
per kwartaal met
automatische afschrijving
a 89,50
Naam:
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: (0118) 484216
De PZC
'n dijk van een krant
713214
000002
De ravage, die de bom in hartje Manchester aanrichtte.
foto Bob Collier/RTR
