Bevelhebber kraakt defensietop
Minister Jorritsma tegen
uitstel verdiepen Schelde
Nationale Partij
stapt uit regering
van Zuid-Afrika
4 WEKEN
Parijs' klimaat op Nederlandse terrassen
Onbekend werk van
Mondriaan ontdekt
Bevrijding gijzelaars
op Irian Jaya mislukt
Overwinningsparade Moskou
Couzy: onverantwoorde risico's genomen bij vredesoperaties
Bond tegen
het vloeken
wil af van
'godenzonen'
Eindexamens begonnen
VOOR 14,25
Hou je van Nederland
dan kijk je vanavond
naar Natuurmonumenten.
■Ij-
Zonnige perioden
Zonnig niet wat stapelwolken. Het
blijft droog. De noord tot noordoosten
mind is matig, 3-4 Beaufort. Minima
rond 4, maxima rond 13 graden.
239e jaargang no. 104
Vrijdag 10 mei 1996
Losse nummers 1,60
DEN HAAG (GPD) - Neder
landse terraseigenaren gaan
ver in de komende eeuw gou
den tijden tegemoet. Naar de
rotsvaste overtuiging van dr.
Van de Geijn van het Instituut
Agrobiologisch Onderzoek
stijgt de gemiddelde jaartem
peratuur in honderd jaar met
zo'n twee graden. Dit betekent
dat wij het huidige klimaat
van Parijs overnemen; de stad
die wereldberoemd is om zijn
zonovergoten terrassen.
„Die twee graden extra zijn
voor veel mensen zonder meer
prettig. Ze hoeven ook niet
meer per se naar Frankrijk op
vakantie. Maar ik vraag me af
hoe onze planten op die tempe
ratuurstijging zullen reage
ren". zei Van de Geijn gisteren
op de derde dag van de openba
re hoorzittingen van de Tijde
lijke Commissie Klimaatve
randering. Commissielid Cro
ne (PvdA) probeerde de discus
sie luchtig te houden: ..Als be
halve die twee graden ook de
neerslag met twintig procent
toeneemt, dan kunnen tuin
ders het straks zonder kassen
ook goed doen." De weten
schapper temperde het opti
misme ..Door een hogere tem
peratuur kunnen de normale
landbouwgewassen volstaan
met een kortere groeitijd. En
daardoor ontstaat minder bio
massa. Minder opbrengst,
dus"
Hoewel, de hete zomer van 1995
logenstrafte die vuistregel. „De
afgelopen zomer was niet al
leen heet. maar ook droog
Daardoor ontstonden onder de
gewassen minder infecties dan
normaal en zodoende viel de
opbrengst toch niet tegen", al
dus Van de Geijn.
DEN HAAG (GPD) - Het minis
terie van Defensie heeft onver
antwoorde risico's genomen bij
het inzetten van Nederlandse
troepen voor vredesoperaties.
Dit schrijft landmachtbevel-
Scheiding Geldof
LONDEN (RTR) - De Ierse pop
ster Bob Geldof onder wiens
aanvoering miljoenen zijn op
gehaald voor hongerenden in
Ethiopië begint vandaag een
echtscheidingsprocedure.
Zijn echtgenote Paula Yates
vroeg in december om ontbin
ding van het huwelijk wegens
overspel van haar man. Een
week later onthulde zij zwanger
te zijn van haar vriend Michael
Hutchence, leadzanger van de
Australische rockgroep INXS.
Geldof, die een relatie heeft met
de 26-jarige actrice Jeanne Ma
rine, ontving een ridderorde
zijn liefdadigheidswerk
Band Aid. De 41-jarige Geldof en
de35-jarige Yates leefden 18 jaar
samen. Het paar heeft drie doch
ters.
hebber H. A. Couzy in zijn auto
biografie die binnenkort ver
schijnt. Couzy die op 4 juli zijn
functie neerlegt, onthult meer
dere malen met ontslag te heb
ben gedreigd om voorgenomen
militaire operaties tegen te
houden.
Binnen het ministerie is grote
opschudding ontstaan over
'Mijn jaren als bevelhebber'. De
hoogste ambtenaar op het De
fensie, secretaris-generaal Bart,
die de concepttekst mocht in
zien, is zeer kritisch over de in
houd. Defensie zit met de zaak
omhoog, omdat de luitenant-ge
neraal al eerder dit jaar zijn poli
tieke superieur in de Tweede
Kamer in moeilijkheden bracht.
Minister Voorhoeve wist toen
ternauwernood de druk vanuit
liet parlement te Weerstaan om
de bevelhebber voortijdig naar
huis te sturen. De bevordering
van luitenant-kolonel Karre-
mans, de omstreden comman
dant van Dutchbat in Srebre
nica, tot kolonel, werd Couzy
niet in dank afgenomen. Boven
dien ontstond er commotie over
Couzy's rol bij het opschorten
van de dienstplicht.
In het boek, dat op de dag van
DEN HAAG (GPD) - Het Indone
sische leger heeft gisteren ver
geefs geprobeerd een eind te
maken aan de al vier maanden
durende gijzelingsactie op Irian
Daarbij zou een helikop
terzijn verongelukt.
De actie is uitgevoerd in de
buurt van de plaats waar een
eerder de elf gijzelaars zou
den worden overgedragen aan
het Rode Kruis. Dat mislukte op
het laatste moment, omdat de
gijzelnemers nieuwe eisen stel
den
Internationale Rode Kruis
besloot daarop niet langer te be
middelen. Volgens directeür
Cense van het Nederlandse Ro
de Kruis, waren de nieuwe eisen
van politieke aard.
Minister Van Mierlo betreurt het
AMERSFOORT (ANP) - Het
Mondriaanhuis in Amers
foort toont tot eind juni een
onbekende aquarel van Piet
Mondriaan (1871-1944). Het
uit de jaren 1922-1924 date
rend werk stelt een blauwe
chrysant in volle bloei voor.
In die tijd schilderde Mon
driaan bloemen om in zijn
onderhoud te voorzien. De
schilder, die ook in Dom
burg en Veere werkte, werd
later wereldberoemd met
zijn abstracte werk met
vlakken in primaire kleu
ren.
Het Mondriaanhuis maakte
de vondst donderdag be
kend. De aquarel kreeg de ti
tel Blauwe Chrysant. Vol
gens woordvoerder C. van
Adrichem is het een gelegen
heidswerk. „Mondriaan ver
kocht dit soort aquarellen
voor circa 50 gulden om in
zijn onderhoud te kunnen
voorzien. Dat is dus heel an
ders dan zijn vrije werk."
Het aquarel is van een in
woonster van Amersfoort.
Haar zus nam het in 1964
mee naar de VS. Het werk
kwam vorig jaar weer in be
zit van de Amersfoortse na
dat haar zus was overleden.
Zij kwam op het idee dat zij
wel eens een Mondriaan in
huis kon hebben na het zien
van een folder van het Mon
driaanhuis. Toen ze het pas
se-partout verwijderde
kwam de signatuur tevoor
schijn.
Advertentiei
Maak kennis met
de Open universiteit
Demonstraties
Multimedia - Internet
Zaterdag 11 mei van 11.00 - 14.00 uur
Studiecentrum Middelburg, Kousteensedijk 7, 0118-654286
zijn aftreden in de winkel zal lig
gen, gaat Couzy de controverse
niet uit de weg. Hij beschrijft, zo
blijkt uit een vooraankondiging,
de „communicatiestoornissen"
binnen het departement en de
„botsingen tussen de militaire
en de burgertopHij onthult on
der meer dat krijgsmachtonder-
besluit van het Rode Kruis. Vol
gens hem is er nu een gevaarlijke
situatie ontstaan voor de elf gij
zelaars, onder wie zich twee Ne
derlanders bevinden. De Papoea
rebellen eisen nu de erkenning'
van een onafhankelijk Irian
Jaya.
Agelopen woensdag leek de be
middeling van het Rode Kruis
tot succes te leiden. Papoea's, de
gijzelaars en de Rode Kruis-
ploeg woonden een urenlange
ceremonie bij die moest leiden
tot de vrijlating van de elf. Vol
gens woordvoerster De Wage
naar. die deel uitmaakte van het
bemiddelingsteam, kwamen de
ontvoerders aan het eind van de
bijeenkomst in het dorp Gese-
lema plotseling met nieuwe
voorwaarden.
MOSKOU - De stram in de houding staande Russische minister van Defensie generaal Pavel
Gratsjev en een andere generaal brengen elkaar de militaire groet, tegen de achtergrond van
een paneel dat maarschalk Zjoekov te paard verbeeldt. Oude tijden herleefden donderdag op
het Rode Plein in Moskou bij de traditionele parade waarmee de overwinning op nazi-Duits-
land wordt herdacht. foto RTR
pagina 5: politieke bijbedoelingen
delen er „geheime agenda's" op
na hielden.
Verwijt
Klap op de vuurpijl vormt zijn
beschuldiging dat er „onverant
woorde risico's" zijn genomen
bij het uitzenden van Neder
landse troepen naar het buiten
land. Dit is niet alleen een recht
streeks verwijt aan zijn departe-
ment^naar ook naar de Tweede
Kamer die dit goedkeurde
Onthullend
Uitgeverij Veen noemt het boek
een onthullende terugblik op de
vier jaren van Couzy als bevel
hebber van de landmacht. Een
woordvoerder van Defensie zegt
dat minister Voorhoeve „niet
rechtstreeks op de hoogte is ge
bracht" van het verschijnen van
het boek. Voorhoeve is tot 1 au
gustus, wanneer Couzy daad
werkelijk de landmacht verlaat,
politiek verantwoordelijk voor
uitlatingen van zijn onderge
schikte. Maar de woordvoerder
laat in het midden of dit ook
geldt voor de „privépersoon
Couzy" die op persoonlijke titel
een boek schrijft. „Die vraag zal
het parlement moeten beant
woorden", zo zegt hij.
DEN HAAG (GPD) - Sportver
slaggevers moeten eens ophou
den Ajax met godenzonen te
vergelijken. Dat schrijft de
Bond tegen het vloeken in een
donderdag gepubliceerde open
brief aan de Nederlandse sport
pers.
Volgens de Bond is het gebruik
van religieus getinte bijnamen
voor sporters grievend voor de
christelijke sportliefhebber. De
bedenker van 'godenzonen'.
Ajax-perschef David Endt, is
niet van plan gehoor te geven
aan de oproep.
Voorbeelden van Godslastering
zijn volgens de Bond onder an
dere de omschrijving van Johan
Cruijff als 'De Verlosser' en zijn
zoon Jordi als 'Zoon van God'.
Ook buiten het voetbal is het ge
bruik van religieuze verwijzin
gen overigens in zwang. De Bra
ziliaanse autocoureur Ayrton
Senna, in zijn vaderland zelfs na
zijn dood vereerd als een opper
wezen, stond bekend als de
Rechtervoet van God.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Uitstel van
een besluit over het natuurher-
stelplan Westerschelde mag
niet leiden tot vertraging van
de verdieping van de Wester
schelde. Minister A. Jorritsma
van Verkeer en Waterstaat stelt
dat als randvoorwaarde. Het
Bestuurlijk Overleg Wester
schelde besloot woensdag mi
nister Jorritsma te adviseren
nog geen besluit te nemen over
natuurherstel in de Wester
schelde. Er moet extra tijd wor
den uitgetrokken voor aanvul
lende studies.
Minister Jorritsma was donder
dag in Middelburg, met haar
Chinese collega Niu Maosheng.
..Ik weet nog niet precies wat er
in het advies staat", liet zij in
eerste instantie weten. „U hoort
nog van mij." In een gesprek met
gedeputeerde J G. van Zwieten
heeft de minister al wel toege
zegd dat zij met uitstel van een
jaar kan leven. Jorritsma beves
tigde dat.
Is ze niet bang dat uitstel tot ver
traging in de verdieping van de
Westerschelde leidt Vlaande
ren zal daar niet blij mee zijn.
Jorritsma maakt zich (nog) geen
zorgen. „Ik zie niet in waarom. Ik
verwacht vooralsnog geen ver
traging van de verdieping van de
Westerschelde, zoals ik ook geen
vertraging verwacht in de be
sluitvorming aan Vlaamse zijde
over de hoge snelheidslijn <hsl>.
We balanceren wel op eieren,
maar dat geldt niet alleen dit on
derdeel."
Vlaanderen wil graag de verdie
ping op korte termijn realiseren,
om Antwerpen beter bereikbaar
te maken voor grote container
schepen. Het doortrekken van
de hsl van Antwerpen naar Bre
da is een vurige wens van Neder
land. waarover het laatste
woord nog moet worden gespro
ken.
Richtlijn
Met betrekking tot het natuur
herstelplan Westerschelde liel
de minister nog doorschemeren
dat ze niet 'zomaar' met eer
plannetje kan komen. „Ook eer
Nederlandse minister moet ziel"
aan Europese richtlijnen hou
den." Voor de Westerschelde
gaat het onder meer om een
richtlijn ter bescherming van vo
gelpopulaties.
Prof. dr. H L. F. Saeijs. direc
teur van Rijkswaterstaat Zee
land. toonde zich donderdag
verheugd over het advies van
het Bestuurlijk Overleg. Hij
prees de bestuurders van water
schappen. gemeenten en provin
cie. Zij hebben naar zijn oordeel
een wijs besluit genomen, door
alle opties - ook ontpoldering -
open te laten. „Anders heeft stu
deren ook geen zin."
In rij en gelid
De tijd is nu aangebroken, aldus
Saeijs, om goed na te denken
over de Westerschelde. Om het
probleem van de Westerschelde
vast te stellen en alle mogelijke
oplossingen 'in rij en gelid' te
„De informatieronde
Dijkstal zwaar
onder vuur
Minister Dijkstal zal net als zijn
collega Sorgdrager onderzoek
doen naar mogelijke personele
gevolgen van 'Van Traa' en de
Kamer daarover in september
inlichten. Dijkstal lag gisteren
onder vuur van de Tweede Ka
mer wegens zijn weigering om
snel stappen te nemen tegen de
hoofdpersonen van de
IRT-affaire in Haar- O
lem. w
Middelburg en
RCS zijn veilig
De zondag-derdeklasser RCS en
Middelburg hebben geen degra-
datiezorgen meer. De voetbal
clubs. die zondag op het veld
moesten winnen om niet naar de
vierde klasse af te glijden, kre
gen gisteren steun uit onver
wachte hoek. De KNVB zette een
streep door de versterkte degra
datieregeling. Middelburg-voor
zitter Simon Harinck
foto„Ik ben hier heel
blij mee."
EXAMENKLAS
De eindexamens zijn gisteren
losgebarsten. Kandidaten van
vivo en havo kregen Nederland
se teksten voorgeschoteld. Ver
der traden in Zeeland 768 vwo-
leerlingen aan voor economie en
ook nog 187 havo-ers voor teke
nen en 96 voor handvaardig
heid. Zeeuwse exa
menkandidaten ver- 1
lellen hun ervaringen.
Opinie: 2; Binnenland: 3; Achtergrond: 4; Buiten
land: 5; Financiën en economie: 6; Radio en televi
sie: 7; Zeeland: 9,11,12,13 en 15; Kunsten Cultuur:
17,18,19,20,21,22 en 23, Sport: 25,26,27,29 en 31
van februari en maart is zinvol
geweest. Er zijn ideeen geop
perd. Er is gediscussieerd. Maar
het is ook goed dat het Bestuur
lijk Overleg nu een adempauze
wil.
Dat het niet alleen heeft wil
len beslissen op basis van emo
ties. Ideeën moeten uitgewerkt
worden Een nieuwe studie komt
binnenkort uit. De regio moet
daar breed kennis van kunnen
nemen. We moeten dan mèt de
regio tot een rationele afweging
kunnen komen
van on?e correspondente
Runa Hellinga
KAAPSTAD - De internatio
nale geldmarkt en de koers van
de Zuid-Afrikaanse rand rea-
geeerden gisteren met een
schok op de aankondiging van
de Nationale Partij dat ze per 1
juli uit de regering van natio
nale eenheid stapt. De aankon
diging. een dag nadat Zuid-Afri
ka een nieuwe grondwet kreeg,
betekent een klap voor het in
ternationale vertrouwen in de
ontwikkelingen van het land.
De regering van nationale een
heid kwam na de parlementsver
kiezingen 1994 tot stand als re
sultaat van eerdere onderhande
lingen tussen het ANC en de Na
tionale Partij (NPi. Daarin was
afgesproken dat iedere partij die
bij de verkiezingen meer dan
tien procent van de stemmen
haalde, vrijwillig tot de regering
kon toetreden.
De constructie droeg sterk bij
aan het herstel van het vertrou
wen in de sociale en economi
sche ontwikkelingen in Zuid-
Afrika Toen enkele maanden
geleden het gerucht opdook dat
NP-voorzitter F. W. De Klerk
wilde opstappen, had dat ook al
een zeer duidelijk effect op de
koers van de rand en van Zuid-
Afrikaanse aandelen
De Klerk probeerde gisteren op
de persconferentie de zorgen
van internationale investeer-
ders weg te nemen. De economi
sche politiek van deze regering
is gezond, zo verzekerde hij. en er
is geen reden om aan te nemen
dat het ANC een andere koers
zal varen nu de NP opstapt.
Hoewel de NP woensdag voor de
nieuwe Zuid-Afrikaanse grond
wet stemde, is de aanname daar
van een van de redenen om uit
de regering te stappen. Hoewel
de NP het in grote lijnen eens is
met de nieuwe constitutie, blij
ven er fundamentele menings
verschillen over kwesties als de
doodstraf, de rol van de vakbon
den. vrije abortus en de onbe
grensde bescherming van privé-
eigendom.
Daarnaast voelt de partij zich
ongelukkig in de dubbele rol
waarin ze is gedwongen- partner
in de regering en oppositielid.
De NP heeft het gevoel dat haar
rol als regeringspartner steeds
Advertentie
(eenmalig binnen zes maanden)
cJAj ik wil:
een proefabonnement van
4 weken voor 14,25
een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen
per maand met automatische
afschrijving a 31,50
J per kwartaal met
automatische afschrijving
a 89,50
Naam:
Voorletters: m/v
(Advertentie)
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller (0118) 484216
De PZC
'n dijk van een krant
713214
000002
