Nederlaag extreem-rechts België
PZC
Leefsysteem zonder zonlicht
Navo overweegt meer actie
opsporing oorlogsmisdadigers
VS willen basis in
Hongarije houden
PAAUWE
Franse verzet tegen
Nederlands beleid
blokkeert drugstop
buitenland
Salomonsoordeel in heropende collaboratiezaak Laplasse
EU-minimumprijzen
landbouw ongewijzigd
In SVEDEX opgeruimd staat netjes!
Oproep tot opheffen
banvloek Rushdie
Noordkoreaanse
asielzoeker doodt
bewakers ambassade
Kans op Turks kabinet
met fundamentalisten
DONDERDAG 15 FEBRUARI 1996
LONDEN (RTRi - In een onder
aardse grot in Roemenie die
vijf miljoen jaar van de bui
tenwereld was afgesloten, is
een leefsysteem ontdekt dat
bestaat zonder enig daglicht.
De Movile-grot in Dobrogea
ten westen van de Zwarte Zee.
bevat 31 nieuwe en bizarre dier
soorten die geheel afhankelijk
zijn van zwavelhoudend grond
water. Het zijn blinde spinnen,
bloedzuigers en waterschor
pioenen. zo meldde het Britse
blad Independent woensdag.
De onderaardse ruimte werd al
in 1986 ontdekt bij bouwwerk
zaamheden. Zij is onderzocht
door de van oorsprong Roe
meense bioloog Serban Sarbu,
die nu aan de Universiteit van
Cincinnati in de Verenigde Sta
ten werkt. „Alle voedsel ont
staat in de grot. De energie die
daarvoor nodig is komt van
oxidatie van waterstofsulfide",
aldus Sarbu.
Er zijn maar een paar ecosyste
men in de wereld die geheel
zonder zonlicht kunnen be
staan. Die bevinden zich alle
duizenden meters onder het
oppervlak van de zee en be
staan van warmte en chemica
liën uit onderzeese vulkanen.
In deze systemen leven garna
len zonder ogen, alen. krabben,
mosselen en wormen.
Het systeem in de Movile-grot
is zo kwetsbaar dat er maxi
maal drie mensen tegelijk in
mogen. Zij moeten speciale
kleding aantrekken om te
voorkomen dat er microben uit
de buitenwereld binnenko-
van onze correspondente
Aly Knol
BRUSSEL - België is een ver
dere scheiding der geesten be
spaard gebleven. Dankzij een
Salomons-oordeel gisteren van
het Militaire Gerechtshof in
Brussel lijkt de roep van ex
treem-rechts om amnestie voor
collaborateurs uit de Tweede
Wereldoorlog nu voorgoed
kansloos.
Het Hof heeft de doodstraf, die
op 30 mei 1945 aan de Oostduin-
kerkse collaboratrice Irma La
plasse werd voltrokken, niet in
vrijspraak omgezet, zoals was
geëist. Wel oordeelde het dat le
venslang beter op zijn plaats
was geweest. Het Belgische ver
zet, de 'weerstand', en hun nabe
staanden kunnen daar vrede
mee hebben.
Sinds begin december het pro-
ces-Laplasse werd heropend, lie
pen de emoties in België hoog
op. Gevreesd werd dat vrij-
spraak zou ontaarden in een he
le reeks herzieningen van pro
cessen. die kort na de oorlog
plaats hadden. Voor de Belgi
sche staat zou dat een enorme
strop hebben betekend, omdat
er ongetwijfeld verzoeken om
schadevergoeding zouden zijn
gevolgd.
Het zou een overwinning zijn ge
weest voor extreem-rechts, dat
sinds jaar en dag onder meer tij
dens de Ijzerbedevaart in Dik-
smuide. ijvert voor eerherstel
van de Vlaamse collaborateurs.
Moederliefde
Door 'verklikking' van de notoir
pro-Duitse Irma Laplasse kwa
men op 8 september 1944. op
vrijwel de laatste oorlogsdag in
het Westvlaamse Oostduinker-
ke zeven verzetsmensen in han
den van een achtergebleven
Duitse eenheid. Ze werden
standrechtelijk geëxecuteerd.
Laplasse beging haar daad ech
ter. zo stelde het Hof gisteren
vast, 'uit moederliefde'. Ze wilde
op die manier het leven van haar
eveneens collaborerende zoon
redden, die even tevoren door
het verzet was aangehouden.
Een 'verzachtende omstandig
heid' vond het Hof. waardoor de
doodstraf alsnog in levenslang
moest worden omgezet.
„Goed hè. het kan toch nog", zei
de 62-jarige Willy Lepomme op
gelucht. toen hij de uitspraak
had gehoord. Lepomme verloor
zijn vader in Buchenwald en zijn
moeder in Auschwitz, nadat zijn
ouders door collaborateurs wa
ren verraden. „Pas op, ik ben
niet haatdragend. Mevrouw La
plasse komt er niet mee terug en
mijn ouders ook niet", zei hij,
„maar deze zaak ging dieper. Hij
had te maken met wraak, met de
revanche, van.de nazisten op de
weerstanders. Voor ons is het
goed afgelopen. Ik denk toch
niet dat ze nu opnieuw zullen be
ginnen met het herzien van pro
cessen"
Berthe Ureel. de dochter van één
BOEDAPEST (AFP/ANP) - De
Verenigde Staten overwegen in
Hongarije een permanente mili
taire basis in te richten onder de
paraplu van de NAVO.
„Als de vredesoperatie in Bosnië
voorbij is, sluiten de VS niet uit
dat er Amerikaanse troepen
achterblijven in Hongarije", ver
klaarde de Amerikaanse onder
minister van defensie John Whi
te woensdag tijdens een bezoek
aan Boedapest. De logistieke
bases bij Taszar en Kaposvar.
die momenteel worden gebruikt
voor de ondersteuning van de
Amerikaanse troepenmacht in-
Bosnië, zouden dan een perma-
nenter karakter kunnen krijgen
„onder auspiciën van de NA
VO", stelde White.
De uitspraken van White zorg
den zowel bij de Amerikaanse
NAVO-ambassade in Brussel als
op het Pentagon in Washington
voor enig consternatie. Zijn sug
gestie, hoe voorzichtig ook ge
formuleerd, stond niet op het
orogramma, zo viel op te maken
uit een eerste reactie van de
kant van de ambassade.
Ook de NAVO zelf zei woensdag
nog niets af te weten van de
plannen van White. Volgens een
woordvoerder is het niet voor de
hand liggend dat de NAVO een
permanente basis inricht in een
land dat niet tot het bondge
nootschap behoort.
Blijkbaar waren ook de gasthe
ren van White niet tevoren op de
hoogte gesteld van diens plan
nen. Volgens een woordvoerder
van de Hongaarse regering is
pas donderdag een officiële reac
tie op de suggestie van de onder
minister te verwachten.
Hongarije was een van de eerste
voormalige Oostblok-landen die
zich bij de NAVO aanmeldde
voor het Partnerschap voor Vre-
de-programma. Rusland waar
schuwde echter keer op keer dat
uitbreiding naar het oosten van
het Westerse militaire bondge
nootschap een bedreiging vormt
voor de ontspanning tussen
Oost en West.
SRUSSEL/SARAJEVO (RTR/
VFP/ANP/AP) - De Navo over-
veegt nieuwe maatregelen om
n Bosnië personen op te sporen
lie door het Joegoslavië-Tribu-
laal zijn aangeklaagd wegens
•orlogsmisdaden. Zo zou de
•redesmacht IFOR wegver-
perringen kunnen oprichten
oor personencontroles. Dat
lebben Navo-woordvoerders
voensdag in Brussel gezegd.
Navo was de afgelopen dagen
>ekritiseerd na berichten dat de
3osnisch-Servische leider Ka-
•adzic herhaaldelijk ongemoeid
FOR-controleposten kon pas
ieren. Deze voorvallen worden
iog onderzocht en zijn voorlopig
liet bevestigd. Toch hebben de
•estien Navo-ambassadeurs
voensdag over het onderwerp
(esproken en IFOR opgeroepen
iich van zijn verantwoordelijk-
ïeid bewust te zijn.
.De positie is heel duidelijk.
FOR-troepen moeten bekende
•orlogsmisdadigers aanhouden
vaar mogelijk", zei een hoogge-
ilaatste functionaris. Navo-
iommandanten kunnen echter
>esluiten af te zien van arresta-
ie als hun manschappen daar-
loor gevaar zouden lopen. Navo-
lecretaris-generaal Javier So-
ana heeft gezegd dat het „maxi
male wordt gedaan om degenen
die misdaden tegen de mense
lijkheid hebben begaan aan jus
titie te overhandigen".
De commandant van IFOR, de
Amerikaanse admiraal Leigh-
ton Smith, toonde zich in Sara
jevo echter sceptisch over de
praktische uitvoerbaarheid van
die beloftes. „Ik denk niet dat we
elke soldaat foto's zullen geven,
want er zijn 52 aangeklaaden."
STRAATSBURG (ANP) -
De minimumprijzen die
boeren volgend jaar krijgen
voor landbouw produkten
zoals rundvlees, graan, sui
ker en melk blijven gelijk
aan die van dit seizoen. Dat
blijkt uit de voorstellen die
Europees Commissaris
Franz Fischler woensdag in
Straatsburg heeft gepresen-.
teerd.
Volgens de Oostenrijker
Fischler is er momenteel
geen aanleiding met radi
cale prijsvoorstellen te ko
men omdat er nauwelijks
overschotten zijn. De EU-
commissaris wil nu eerst
hervormingen doorvoeren in
de sectoren groenten en
fruit, wijn en olijfolie.
Critici wijzen erop dat Fisch
ler met zijn prijsvoorstellen
de hete aardappel voor zich
uit schuift. Het huidige land
bouwbeleid belemmert de
uitbreiding van de Europese
Unie met de voormalige
Oostbloklanden. De com
missaris moet zich dan ook
zo snel mogelijk buigen over
een nieuwe hervorming van
het beleid, zo luidt de kri
tiek. Fischler vindt het daar
voor nog te vroeg. „Het. laat
ste overgangsjaar van de vo
rige hervorming is nog niet
eens voorbij." de commissa
ris zei wel dat volgend jaar
moet worden gestart, met de
discussie over een nieuw zui
velbeleid in de Europese
Unie.
De contacten tussen IFOR en
hoge officieren van het Bosnisch-
Servische leger zijn volledig ver
broken na de uitlevering van
twee hoge Servische officieren
aan het Joegoslavië-Tribunaal
in Den Haag. Dit heeft een Navo-
woordvoerder in Sarajevo
woensdag verklaard. „Op lagere
niveaus is er soms nog wel con
tact. Wij hebben aanwijzingen
dat Bosnisch-Servische verbin
dingsofficieren hun bagage pak
ken en sommige lokaties verla
ten". aldus de woordvoerder.
IFOR heeft haar verbindingska-
noor in het Bosnisch-Servische
bolwerk Pale gesloten. Navo-
funtionarissen zeiden woensdag
dat een NAVO-gebouw in Ilidza,
de Servische buitenwijk van Sa
rajevo, door een granaat was ge
raakt kort nadat de twee officie
ren naar Nederland waren over
gevlogen. Niemand raakte ge
wond.
In Sarajevo is geschoten op een
van de bussen die woensdag
voor het eerst sinds de oorlog
weer reden tussen de Servische
wijk Ilidza en de rest van de stad.
Twee inzittenden raakten daar
bij gewond. Het is nog onduide
lijk wie verantwoordelijk is voor
de aanslag.
Parijs overweegt
halvering leger
PARIJS (ANP) - De Franse rege
ring buigt zich op 22 februari
overeen voorstel om de omvang
van het Franse leger vrijwel te
halveren. Het ministerie van
defensie heeft voorgesteld het
aantal regimenten terug te
brengen van 186 tot 83 en het
aantal militairen van 240.000
'ot 130.000 of 140.000.
Ex-chefs KGB en
CIA werken aan
computerspel
Washington <afp) - Jaren
lang hebben de geheime dien
sten van de Verenigde Staten en
de Sovjetunie elkaar gedurende
de Koude Oorlog bestreden. Nu
*orken oud-directeur William
Colby van de cia en Oleg Kaloe-
een vroegere topman van de
RGB, samen aan een spionage-
spel op cd-rom. zo meldt het
Persbureau afp woensdag.
Bij wonen hoort ook opbergen.
Svedex heeft daarvoor praktische en
tegelijk mooie oplossingen: kasten die
je kunt indelen zoals je het hebben w ill.
Alles wat uit het zicht moet kun je er
in kwijt Je kunt ze in maten en kleuren
krijgen, die op en top zijn afgestemd
op de plaats die ze in huis krijgen.
Wanden die ruimte scheppen en
ruimtes indelen. Ze zijn gemaakt van
stoot- en krasvasie materialen,
met of zonder spiegelpanelen,
Ze zijn zo veelzijdig dat ze altijd in de
stijl van een interieur passen.
kun je Crvarej,
jYfr "cXibel t
- \YteV
,e^e>
won cv?
12000m2 showroom
Marconistraat 15.0113 22()8-i()
Salman Rushdi was gisteren op bezoek in Straatburg, waar
hij eën persconferentie gaf na de ontvangst in het stadhuis
en een gesprek met Euro-parlementariërs, foto Vincent Kess-
ler/RTR
STRAATSBURG (ANP) -
Een ruime meerderheid van
alle grote partijen in het Eu
ropees Parlement heeft
woensdag in een resolutie
Iran gevraagd om de fatwa
tegen de Schrijver Salman
Rushdie niet uit te voeren.
Het is woensdag precies ze
ven jaar geleden dat de ban
vloek tegen de schrijver
werd uitgevaardigd.
In de resolutie, ondertekend
door de liberalen, socialis
ten, christendemocraten.
Groenen en uiterst links,
wordt de Iraanse regering
niet gevraagd de fatwa in te
trekken. Dat is nu eenmaal
een gegeven met een onaan
tastbare symbolische waar
de, zo legt D66-vertegen-
woordiger Bertens uit.
Wat de Iraanse regering wel
zou kunnen doen, is een ver
klaring afgeven dat zij zelf
niet van plan is de fatwa ook
echt uit te voeren en dat de
banvloek ook niet be
schouwd moet worden als
een oproep om Rushdie te
vermoorden.
Het parlement legt ook aan
de raad van ministers de
vraag voor, wat Europa nog
meer zou kunnen doen om
de Iraanse regering tot an
dere gedachten te brengen
in de zaak-Rushdie. Vorig
jaar werd besloten tot een
kritische dialoog met de re
gering in Teheran, maar het
parlement constateert dat
deze dialoog weinig heeft op
geleverd.
van de zeven in Oostduinkerke
geexecuteerde verzetsmensen,
verliet de rechtszaal triomfante
lijk. „Aan de schuld van Laplas
se bestaat nu geen twijfel meer",
zei ze. „Maar ik hoop vooral dat
de beenderen van mijn vader en
al zijn makkers na 52 jaar nu ein
delijk mogen blijven rusten. Vi
ve la Belgique. Leve België. Leve
de anti-fascistische eenheid".
Andere betrokkenen waren
nuchterder. Iedereen heeft nu
zijn zin gekregen, aldus een
'weerstander'. En een advocaat
van het verzet moest eerlijk
heidshalve bekennen dat het
Hof de hele zaak „handig heeft
opgelost"
Britse troepen naar Noord-Ierland
LONDEN i AFP) - De Britse regering stuurt 500 militairen naar
Noord-Ierland ter versterking van de veiligheidstroepen in de
provincie. Dit is vernomen uit defensie-bronnen, aldus het
Britse persbureau Press Association. Een legerwoordvoerder
weigerde commentaar te geven.
De stap volgt op de IRA-aanslag van vrijdag in Londen, waar
mee de organisatie een eind maakte aan een bestand van 17
maanden. Bij de aanslag vielen zeker twee doden en honderd
gewonden.
De extra troepen zijn binnen 48 uur ter plekke.
Londen had sinds de afkondiging van het bestand door de IRA
1.600 man teruggtrokken uit Noord-Ierland Met het nieuwe
contingent stijgt het troepentotaal tot 17.000.
Moordpartij in Colombia
BOGOTA (RTR/AFP/DPA) - Elf Colombiaanse bananenpluk-
kers. tien mannen en een vrouw, zijn woensdag op weg naar
hun werk door een gToep gewapende mannen uit een bus ge
haald en doodgeschoten in het noorden van Colombia.
De elf waren lid van de gematigd linkse partij Hoop, Vrede en
Vrijheid lEPL). De slachtpartij was vermoedelijk het werk van
de marxistische guerillabeweging. Die beschouwt de EPL-aan-
hangers als verraders. EPL is een wettelijk toegelaten partij,
die vier jaar geleden door voormalige rebellen is opgericht.
Gramm uit race naar Witte Huis
WASHINGTON (RTR/AFP) - Senator Phil Gramm uit Texas
heeft zich teruggetrokken uit de strijd om de nominatie voor de
Republikeinse presidentskandidaat. Gramm maakte zijn be
sluit woensdag officieel bekend In Washington. De terugtrek
king van Gramm is een gevolg van de slechte resultaten in de
twee voorverkiezingen in Iowa en Louisiana.
Onderzoek EU-man in Moskou
BRUSSEL (ANPi - De Europese Commissie is een onderzoek
gestart naar beschuldigingen dat de voormalige ambassadeur
van de Europese Unie in Moskou, de Brit Michael Emerson,
zijn positie heeft misbruikt.
De man zou zijn sleutelpositie in Moskou hebben benut om zelf
met Oosteuropeanen in zaken te gaan. Daarbij zou volgens het
Belgische dagblad De Morgen, dat woensdag de zaak naar bui
ten bracht, ook gesjoemeld kunnen zijn met Europese subsi
dies.
De Britse diplomaat werkt niet meer in Moskou, maar is on
langs - na vijf jaar in Rusland gestationeerd te zijn geweest -
overgeplaatst naar Brussel. Het gaat om „een reguliere over
plaatsing", die al lang was voorzien en niets te maken heeft met
de beschuldigingen, aldus een woordvoerder van de EU.
Veteranen van het Belgische verzet demonstreerden gisteren op de trappen van het Brusselse Paleis van Justitie tegen amnestie, terwijl
binnen de zaak-Laplasse werd behandeld. f°to Benoit Doppagne/RTR
MOSKOU (AFP/RTR/DPA) -
Een Noordkoreaan is woensdag
met geweld de Russische han
delsmissie in Pyongyang bin
nengedrongen om politiek asiel
te vragen. De man schoot daar
bij drie Noordkoreaanse bewa
kers dood, zo meldt het Russi
sche persbureau Itar-Tass op
gezag van bronnen binnen de
ambassade.
Volgens Itar-Tass is de dader
een 25-jarige man die voorheen
deel uitmaakte van de beveili
gingsdienst van het centraal co
mité van de Noordkoreaanse
communistische partij.
Russische diplomaten onder
handelen nog steeds met de
man. die gewapend is met een pi
stool. De diplomaten worden
echter niet bedreigd. De man
dreigt met zelfmoord als hij aan
de Noordkoreaanse autoriteiten
wordt uitgeleverd. De Russische
instanties houden contact met
de autoriteiten.
Volgens Itar-Tass eist de man
dat voor zijn bescherming
steeds een of twee medewerkers
van de ambassade bij hem in de
buurt blijven. Noordkoreaanse
functionarissen hebben toe
stemming gekregen het terrein
van de ambassade te betreden
om met hem te onderhandelen,
aldus het persbureau.
ANKARA (AFP) - Turkije krijgt waarschijnlijk een regering met
fundamentalisten. De leider van de rechtse Moederlandparlij, Yil-
maz. heeft een principe-akkoord gesloten met de leider van de fun
damentalistische Welvaartspartij. Erbakan, over de vorming van
een coalitieregering, zo meldden bronnen binnen beide partijen.
„Yilmaz zou eerst premier zijn, waarna Erbakan hem na bijvoor
beeld een jaar zou opvolgen. Maar er zijn nog enige punten waarover
zij het niet eens zijn", aldus een ingewijde. Vandaag zou het overleg
worden voortgezet.
De Moederlandpartij zou de ministeries van buitenlandse zaken en
defensie krijgen, de Welvaartspartij onderwijs, industrie en binnen
landse zaken. De voornaamste economische posten zouden tussen
beide partijen worden verdeeld.
DEN HAAG (ANP/GPD) - Er
komt dit jaar geen topconferen
tie met de regeringsleiders van
Nederland, Frankrijk, Duits
land, Belgie en Luxemburg
over het drugsbeleid. Minister
Van Mierlo (buitenlandse za
ken) zei dit gisteren als reactie
op het besluit de beoogde
drugs-top van 7 maart uit te
stellen.
Het overleg is stukgelopen op
Franse bezwaren tegen het Ne
derlandse drugsbeleid. Parijs
vindt dat beleid te liberaal, ook
na lezing van de drugsnota van
minister van justitie Sorgdra-
ger.
De Franse minister voor Euro
pese zaken, Michel Barnier,
somde woensdag nog eens de be
zwaren op. Nederland moet har
der optreden tegen koffieshops
en de produktie van nederwiet.
Regeringswoordvoerder Alain
Lamassoure wees erop dat Den
Haag eerst zijn drugsbeleid
moet aanpassen alvorens presi
dent Chirac bereid is deel te ne
men aan een topoverleg. Zo
moet Nederland meer rekening
houden met de afspraken die op
VN-niveau zijn gemaakt over de
produktie van verdovende mid
delen. Ook wil Frankrijk een be
tere afstemming van het Neder
landse drugsbeleid op de wetge
ving in de overige Schengen-lan-
den.
Studie
Minister Van Mierlo deed woens
dag zijn best de oorzaak van het
afblazen van de minitop niet ge
heel bij de Frans-Nederlandse
strubbelingen te leggen. Dat het
overleg niet zou doorgaan had
hij sinds de Eurotop van Madrid
zien aankomen. De EU-lidstaten
besloten daar tot een studie
naar de mogelijk nuttige effec
ten van het harmoniseren van de
drugswetgeving. De top in Den
Haag had derhalve geen zin
meer nu de drugsproblematiek
naar een breder Europees ni
veau is getild, aldus de bewinds
man.
De minister verhulde niet dat er
meningsverschillen zijn met
Frankrijk. Maar aan de Franse
eisen aan het Nederlandse
drugsbeleid is nauwelijks te vol
doen. Het betreft onder andere
een verbod op de verkoop van
verdovende middelen aan bui
tenlanders. „Binnen de context
van de Nederlandse wetgeving
nauwelijks haalbaar", oordeelde
Van Mierlo.
Afstand nemen van het eigen
drugsbeleid valt Van Mierlo
moeilijk. „Frankrijk mag het Ne
derlandse drugsbeleid wel beïn
vloeden, niet bepalen."
Ondanks alles blijft een werk
groep, met Franse en Neder
landse ambtenaren, geregeld
bijeenkomen. De afgelopen
maanden boekten de deelne
mers „aanzienlijke" successen
waarvan enkele al snel kunnen
worden verzilverd. Zo worden
mogelijk al volgende maand in
de havens van Rotterdam en
Marseille Frans-Nederlandse
brigades ingezet voor het opspo
ren van verdovende middelen.
Voorts wordt in Nederland een
landelijke officier van justitie
het centrale aanspreekpunt
voor de Fransen in drugskwes
ties.
Teleurgesteld
De Tweede Kamer reageerde te
leurgesteld en kribbig op het
stuklopen van de top. Parijs wil
zich te zeer mengen in de discus
sie in Nederland over het te voe
ren drugsbeleid, was het gevoe
len bij de grote partijen. D66-
woordvoerder De Graaff vindt
dat „het geen zin heeft een top te
organiseren waar alleen Frank
rijk zegt wat er moet gebeuren".
CDA en VVD zijn het op enkele
punten wel eens met de Franse
kritiek. „Nederland loopt wat
het drugsbeleid betreft uit de
Europese pas", meent De Hoop
Scheffer (CDA). De PvdA wil
niet voor Franse druk buigen.
PvdA-Europarlementarier
D'Ancona is zeer geïrriteerd
over de Franse opstelling. Haar
collega Wiebenga (VVD) be
schouwt het wegblijven van de
Fransen als een signaal dat het
gedoogbeleid echt niet langer
kan.
Top-rechter in
Spanje vermoord
MADRID (DPA/RTR/AFP) - De
vroegere president van het Con
stitutioneel Hof in Spanje,
Francisco Tomas y Valiente, is
woensdag in Madrid vermoord.
Een onbekende man vuurde in
het gebouw van de juridische
faculteit van de Autonome Uni
versiteit van Madrid drie scho
ten op hem af.
De aanslag komt negen dagen
na de moord in de Baskische
stad San Sebastian op de vroe
gere socialistische politicus Fer
nando Mugica, broer van een
oud-minister van justitie.
