«OfiltillE ZEEUISI
asa vraagt teveel voor Fokker
Vitrite zet fabrieken in Azië op
BRUIDS-IIIODESHOW
Brand in huis asielzoekers Lübeck eist tien levens
Kansrijke operaties in Utrecht
werden twintig baby's fataal
Kapers beloven de
Bosporus te mijden
4 WEKEN
BRUIDSHUIS FIESTA tel 0118 - 613597
oalitie weigert anderhalf miljard gulden op tafel te leggen
kunst cultuur
VOOR 14,25
ouder
-lossende mist en bewolking. Gelei-
■-7c wat opklaringen. Maximum
■peratuur rond het vriespunt. De
oosten wind neemt toe.
jaargang no. 15
ag 19 januari 1996
e nummers 1,60
22 januari de Scheldorado te Terneuzen
26 januari de Zeeuwse Stromen te Renesse
29 januari Britannia Watertoren te Vlissingen
bel voor inlichtingen en reservering
3 HAAG (GPD) - De Tege
npartijen PvdA, VVD en
vinden de anderhalf mil-
gulden staatssteun die Da-
erlangt om het noodlijden-
Fokker te redden onbe-
;-kbaar. Dasa, de Duitse
Haandeelhouder van Fok-
l wil ook dat de overheid
'opig de terugbetaling op-
!-rt van ontwikkelingskre-
-•n en oude leningen (800
'oen).
minister Wijers (economi-
- zaken) gaat vooralsnog niet
er dan het kwijtschelden
l 800 miljoen gulden aan oude
-gen en ontwikkelingskre-
Bestuursvoorzitter Van
k van Fokker noemde gis-
'ana een gesprek met Wijers
de kans op redding van zijn be
drijf 'erg klein.' Vanavond spre
ken Wijers en premier Kok met
Daimler-topman Schrempp (het
moederconcern van Dasa) in een
laatste poging de impasse die
over de redding van Fokker is
ontstaan te doorbreken. Maan
dag aanstaande komt de Raad
van Commissarissen van Daim
ler in een buitengewone verga
dering bijeen om over de situatie
rond Fokker te overleggen.
De indruk bestaat dat de Duitse
vliegtuigbouwer Dasa bij de on
derhandelingen uit is gegaan
van het meest optimale scenario
om dochter Fokker weer gezond
te maken. Daarvoor moet de ba
lans van Fokker worden opge
schoond en het eigen vermogen
van de vliegtuigproducent flink
worden verstevigd. Fokker is fei
telijk failliet en wordt alleen
door financiële steun van Dasa
overeind gehouden. De Duitsers
hebben al circa 3,5 miljard in
Fokker gestoken.
Werkgarantie
In ruil voor de gevraagde 1.5 mil
jard van de overheid geeft Dasa
geen garanties voor behoud van
de werkgelegenheid bij Fokker,
aldus Industriebond FNV-be-
stuurder Van Bers gisteren na
gesprekken met minister Wijers
en een aantal kamerleden. „Da
sa heeft zich tot nu toe hard op
gesteld. ze geven geen krimp",
stelt Van Bers.
Voor de regeringspartijen is be
houd van het aantal banen (nu
nog bijna 8000) juist een harde
voorwaarde voor steun. PvdA,
WD en D66 gaan evenals Wijers
niet verder dan het kwijtschel
den van de 800 miljoen aan oude
schulden, eventueel aangevuld
met een paar honderd miljoen
nieuw geld voor het ontwikkelen
van nieuwe vliegtuigen. Opposi
tiepartij CDA is bereid iets meer
uit te geven. Woordvoerder Ma-
teman: „Nederland zonder Fok
ker is voor het CDA ondenk
baar."
FNV-bestuurder Van Bers bena
drukte dat Dasa en de Neder
landse overheid half december
al in een patstelling raakten.
Sindsdien liggen de onderhan
delingen nagenoeg stil. „We zijn
enorm geschrokken toen we
merkten dat de posities zich ver
hardden. Er is een heel gevaarlij
ke situatie ontstaan, waarbij het
de vraag is of een oplossing nog
binnen handbereik is", aldus de
FNVer.
De gesprekken van de vakbond
en de ondernemingsraad met
Wijers en de kamerleden waren
bedoeld om de onderhandelin
gen onder druk te zetten. D66-
kamerlid Van Walsem zei na af
loop niets nieuws gehoord te
hebben. Dat DASA nog steeds
geen doortimmerd reddingsplan
voor Fokker op tafel heeft ge
legd, is voor de Democraat een
teken dat de Duitsers er niet
meer in geloven. „Ik ben dan
misschien de boodschapper van
het slechte nieuws, maar ik heb
ook de verantwoordelijkheid
zorgvuldig met belastinggeld
om te gaan", aldus Van Walsem.
De regeringspartijen benadruk
ken dat de beslissing over de
redding van Fokker bij DASA
ligt. Volgens PvdA-woordvoer-
der Van Gelder „kan de overheid
geen blanco cheque geven voor
staatssteun aan een particulier
bedrijf," Voute (WD) noemde 1
miljard voor Fokker „helemaal
niet voorstelbaar." Zij vreest
voor een tweede RSV-kwestie,
waarbij de overheid miljarden
belastinggeld laat weglopen in
een bodemloze put.
pagina 4:
liever Vermeer dan Fokker
aandeelhouder slachtoffer
ventig procent
volking voor
ding Fokker
jvVERSUM (ANP) - Ruim 71
!cent van de Nederlandse be
ing meent dat Fokker voor
Nederlandse economie be
den moet blijven. Bijna een
22,1 procent, vindt dat
Dit blijkt uit een enquête
Intomart die in opdracht
RTL Nieuws is uitgevoerd.
76 procent geeft te kennen
de overheid in het bedrijf
blijven investeren. Over
bedrag lopen de meningen
n. Een derde vindt dat er
er dan 1,5 miljard gulden
leidsgeld naar Fokker
tte gaan. 27,6 procent denkt
'de regering ongeveer 1,5 mil-
moet investeren en 15,8 pro-
denkt dat het Rijk meer
uittrekken. Slechts 11,6
;;nt vindt dat de overheid
—al niets meer moet inves-
r reeks van
"nden in Ede
(ANP) - In Ede is donder-
vond voor de vierde maal
ren een maand brand ge-
't door onbekenden. Dit-
ontstond de brand onder
auto, die geparkeerd was
een kantoor in een contai-
jt De politie maakt zich
over de nieuwe reeks
dstichtingen.
Jiet voorjaar van 1995 woed-
in Ede ruim dertig branden,
voor miljoenen aan schade
""rzaakten. De rechtbank in
em veroordeelde hiervoor
122-jarige man uit Ede tot vijf
I gevangenisstraf en tbs. Hij
hoger beroep gegaan tegen
tbs-maatregel. Zijn zaak
t op 22 februari voor het ge-
tshof in Arnhem, maar door
vormfout van justitie is de
"ar tot die tijd op vrije voe-
omen boeren
Europa
oeit licht
ÏSSEL (ANP) - Het gemid-
inkomen van boeren is in
pa vorig jaar omhoog ge-
met 2,6 procent. Vooral
eedse en Britse boeren gin-
er fors op vooruit, met stij-
"en van respectievelijk 26,3
19,4 procent. Nederland
r;ft bij de groep van zes van
vijftien EU-lidstaten waar
[verdiensten voor de land-
w terugliepen.
,der werd al bekend dat het
!ddelde inkomen in Neder-
1 vorig jaar daalde met 2 pro-
t Uit cijfers van Eurostat,
f bureau voor de statistiek
'de Europese Unie, blijkt nu
[Pok in België. Finland. Grie-
'md, Spanje en Portugal de
n er over de hele linie op
ruit gingen. In België liep
['bikomen uit landbouwacti-
"ten het hardst terug, met 9,8
"ent.
Asielzoekers kijken van afstand naar het werk van brandweer en politie.
van onze correspondent Peter van Nuijsenburg
LÜBECK - Minstens 10 doden en meer dan 40 gewon
den en het bange vermoeden dat in Lübeck de vreem
delingenhaat een nieuw dieptepunt heeft bereikt.
Dat is de nog voorlopige en in elk geval deprimeren
de balans van de brand die gisterochtend een tehuis
voor asielzoekers in de as legde.
De politie arresteerde drie jonge mannen die er van
verdacht worden de brand te hebben gesticht. Een on
derzoek was gisteravond nog niet mogelijk omdat de
politie de villa wegens instortingsgevaar niet kon be
treden.
Wanneer de vrees van burgemeester Bouteillier wordt
bewaardheid is zijn stad het toneel geweest van de
ernstigste explosie van vreemdelingenhaat die Duits
land sinds de Tweede Wereldoorlog heeft gekend. Na
Mólln (november 92, drie doden) en Solingen (mei 93,
vijf doden) wordt Lübeck de derde schandvlek op een
kaart die getekend is door haat.
foto DPA
Negen lijken werden in de loop van de dag geborgen
uit de alleenstaande villa in het troosteloze havenge
bied van de Hanzestad. Drie van de slachtoffers waren
kinderen. Van de volwassenen kon de politie de identi
teit niet vaststellen.
's Middags overleed een 6-jarig meisje dat uit het pand
naar beneden was gesprongen in het ziekenhuis. De
politie vreest dat het dodental nog zal stijgen. Op de
zolderverdieping woonde een vrouw met haar zes kin
deren. Zij werden gisteren nog vermist.
slot zie pagina 5 kolom 7
Middelburgs Philips-bedrijf levert machines en personeel
van onze verslaggever
Ben Jansen
MIDDELBURG - De Vitrite Fa
briek in Middelburg, een onder
deel van het Philips-concern,
gaat twee lampvoetenfabrie-
ken in China en India opzetten.
De nieuwe vestigingen passen
in de plannen van de Neder
landse multinational haar acti
viteiten in Azië uit te breiden.
De fabrieken worden uitgerust
met in Middelburg ontwikkelde
machines en in eerste aanleg ge
leid door Vitrite-medewerkers.
Philips wil dat de produktie
volgend jaar al op gang komt.
De sterke economische groei in
het Verre Oosten en de grote af
zetmarkt zijn aanleiding voor
Philips om onder meer in China
en India te investeren. Vitrite-di-
recteur A. C. Wieland: „Philips
wil er lampen gaan maken en
dat betekent dat er ook lamp
voeten nodig zijn." Waar de fa
brieken in India en China pre
cies komen te staan is nog onbe
kend. Duidelijk is wel dat elk ze
tussen 0,5 en 1 miljard lampvoe-
tep per jaar moeten produceren.
Ter vergelijking: Vitrite bereikte
vorig jaar een nieuw produktie-
record met de vervaardiging van
3,4 miljard lampvoeten en batte-
rijbu^sen.
Apparatuur
Het bedrijf in Middelburg is al
bezig met voorbereidingen voor
de bouw van de machines die de
lampvoeten in een in hoge mate
geautomatiseerd produktiepro-
ces moeten vervaardigen. Die
machines zijn afgeleid van de
apparatuur die Vitrite in Mid
delburg heeft ontwikkeld. De
Koninklijke Schelde Groep in
Vlissingen is een van de gegadig
den voor de bouw ervan. Het
gaat om een miljoenenopdrecht.
Personeel van de Vitrite zal in
China en India de produktie op
gang helpen brengen en ter plek
ke managers opleiden. Wieland
verwacht dat ongeveer tien me
dewerkers uit Middelburg voor
wat langere tijd in Azië zullen
worden gedetacheerd. Anderen
zullen voor korter lopende pro
jecten naar China en India rei
zen.
Omdat de nieuwe fabrieken pas
na een aanloopperiode de
beoogde hoeveelheid lampvoe
ten kunnen produceren, zullen
de eerste jaren vanuit Middel
burg steunleveranties worden
verzorgd. De produktie van de
Vitrite Fabriek gaat daardoor
tijdelijk omhoog tot 3,8 miljard
stuks per jaar. Wieland ver
wacht dat in Middelburg daarna
3,5 miljard lampvoeten en batte
rijbussen worden vervaardigd.
Bedreiging
De ontwikkelingen in Azie zijn
UTRECHT (GPD) - Ook bij kansrijke opera
ties in het Utrechtse Wilhelmina Kinderzie
kenhuis (WKZ) zijn opmerkelijk veel kinde
ren gestorven. Sinds 1991 overleden zeker
twintig baby's bij niet-complexe operaties, zo
blijkt uit interne dossiers van het ziekenhuis.
Tot nu toe stelde de directie van het WKZ dat
alléén bij zeer complexe en experimentele ope
raties het sterftecijfer bijna twee keer hoger
ligt dan bij buitenlandse centra. Maar donder
dag bleek tijdens een kort geding in Utrecht
dat ook minder complexe operaties herhaalde
lijk mislukten. De geschorste cardioloog E.J.
Meijboom eiste voor de rechtbank dat hij weer
toegang krijgt tot het WKZ. Eind november
1995 schreef hij een brief aan de directie waarin
hij zijn zorgen uitte over de hoge sterftecijfers.
Hij wilde nader onderzoek. Kort daarna werd
hij op non-actief gesteld. De brief bleek donder
dagmorgen bij de processtukken gevoegd. In
het interne schrijven, gebaseerd op onderzoek
van patiëntendossiers, staat dat sinds 1991 bij
37 operaties voor verwisseling van de grote va
ten zeven kinderen stierven; een sterftecijfer
van 19 procent - volgens de meeste internatio
nale onderzoeken minstens twee keer hoger
dan normaal het geval behoort te zijn. Bij acht
baby's die de operatie overleefden, werd tij
dens de ingreep de middenrifzenuw bescha
digd. Bovendien liepen vele patiëntjes na af
loop van de operatie onverwachte complica
ties op. Hoog ligt ook de sterfte bij operaties
aan de longader. Van de negen aan deze aan
doening geopereerde kinderen overleden er zes
(67%).
een onderstreping van het feit
dat de Vitrite voor Philips hét
kenniscentrum op het gebied
van lampvoeten is. Wieland er
kent dat de beslissingen van het
concern ook een bedreiging voor
het bedrijf in Middelburg kun
nen zijn. De loonkosten liggen in
China en India immers aanmer
kelijk lager. „Dat betekent voor
ons een voortdurende uitdaging
om de produktie hier kwalitatief
en kwantitatief te blijven opti
maliseren.".
Polen
Een jaar geleden heeft Vitrite
een samenwerkingsverband
aangekondigd met de lampvoe-
tenfabriek Polam in het Poolse
Bielsko. De joint-venture met
deze onderneming wordt vol
gende maand opgericht. In Po
len zullen typen lampvoeten
worden vervaardigd waarvan
slechts kleine aantallen worden
afgezet. Wieland: „Kleine aan
tallen zijn voor ons hoeveelhe
den onder de 20 miljoen stuks
per jaar. Het is niet rendabel om
daar in Middelburg sterk geau
tomatiseerde produktielijnen
voor op te zetten. Ook de hand
matige produktie ervan is te
duur."
Vitrite heeft de vervaardiging
van dit soort lampvoeten inmid
dels al beëindigd. Om klanten
vast te houden worden de min
der gangbare typen lampvoeten
tijdelijk elders ingekocht. De
stopzetting van de handmatige
produktie in Middelburg heeft
wel tot gevolg gehad dat Vitrite
minder laag gekwalificeerd werk
te bieden heeft. De lampvoeten-
fabriek heeft - in full-time banen
uitgedrukt - op dit moment een
kleine 500 arbeidsplaatsen.
Piet Dieleman [fotoen Guido Lippens zoeken de kracht van herha
ling, Een gesprek met de Middelburgse kunstenaars: over dakven
sters en streepjes. Verder in de bijlage Kunst Cultuur:
Hemmerechts mist franje Eenzang van Elly de Waard
Herman de Coninck heeft een roze bril Amerikaanse aanteke
ningen van Thomas Mann jeugdboek een halve eeuw Metro-
pole Orkest jazz: Nat Adderley cd-recensies Paul Verhoe
ven, een leven in beelden het laatste filmfestival van Emile Fal-
laux filmrecensies vrouwen op de planken theater van Car
ta Hardy aan de vooravond van de revolte Gerrit Veenhuizen
reist door tijd en culturen.
I 7 /m Zü
De Nooijer
in onzekerheid
De transfer van Dennis de Nooij
er naar Celtic is nog steeds niet
rond. De komst van de delegatie
van de Schotse club naar Rotter
dam laat op zich wachten. Vol
gens de laatste berichten komt
zondag een scout van Celtic
naar Spangen om de
spits in de wedstrijd te- O
gen Ajax te bekijken.
Opinie: 2; Binnenland: 3; Achtergrond: 4; Buiten
land: 5; Financiën en economie: 6; Radio en televi
sie: 7; Zeeland: 9, 11, 12,13 en 15; Kunst Cultuur:
17,18,19,20.21,22 en 23; Sport. 25.26,27,29 en 31.
ANKARA (RTR/AFP/GPD) - De
pro-Tsjetsjeense kapers die 200
mensen op een veerboot in de
Zwarte Zee vasthouden, heb
ben vannacht beloofd dat ze
niet de Bosporus in zullen va
ren. De strijders wilden aan
vankelijk naar Istanbul varen
om daar het schip met zichzelf
en hun Russische gijzelaars op
te blazen.
„We zullen doen wat de Turkse
zijde wil. Zij zijn onze meerde
ren", zo liet de leider van de
groep. Mohammed Tokcan, tele
fonisch aan de pers weten.
„Waarom zouden we de Bospo
rus ingaan? We hebben niets te
gen Turkije."
Minister Unusan van binnen
landse zaken verwachtte dat de
kapers zich de afgelopen nacht
zouden overgeven. „Ze lijken po
sitief in hun gesprekken met
ons", zei hij voor de staatstelevi
sie TRT. „Ik geloof dat ze zich bij
de ingang van de Bosporus zul
len overgeven."
Verwacht wordt dat de veerboot
Avrasya daar rond drie uur van
nacht iNed. tijd) zou aankomen.
Het heeft dan 1000 kilometer af
gelegd vanuit Trabzon, waar het
dinsdag werd gekaapt. De acht
kapers, voor het merendeel Tur
ken van Noordkaukasische af
komst, wilden met hun actie de
Russische troepen in Pjervo-
majskoje dwingen hun aanval
len te staken.
„De operatie in Pervomajskoje
is tot een succesvol einde ge
bracht met een minimum aan
verliezen. Alle bandieten^ijn ge
dood. met uitzondering van een
aantal dat zich heeft verborgen.
We hebben de Tsjetsjeense Doe-
dajev een harde les geleerd en nu
moeten we al zijn bolwerken,
waar geen burgers zijn, aanpak
ken."
Dat zei de Russische president
Boris Jeltsin gisteren in Mos
kou. Uit zijn woorden kan wor
den afgeleid dat Moskou van
plan is opnieuw veel geweld te
gebruiken tegen de Tsjetsjenen.
Jeltsin zei dat 82 gijzelaars wer
den bevrijd en dat nog 18 politie
mannen werden vermist. De
Tsjetsjeense guerrillaleider Ra-
doejev is volgens diverse bron
nen met een aantal medestrij
ders ontsnapt. Onduidelijk is
hoeveel gijzelaars zijn omgeko
men bij het negen dagen duren
de drama.
Volgens Jeltsin hebben de Rus
sische strijdkrachten 26 man
verloren bij de strijd in en rond
Pervomajskoje. Het ministerie
van binnenlandse zaken deelde
later mee dat in het dorp de lij
ken van 153 Tsjetsjeense guerril
lastrijders zijn gevonden en dat
28 Tsjetsjenen gevangen zijn ge
nomen.
Het dorp Pervomajskoje was na
het einde van het drama een ro
kende puinhoop. In loopgraven
lagen tientallen gedode Tsjetsje
nen. die volgens de Russisch ge
neraal Barsoekov. hoofd van de
FSB. ex-KGB, vol fanatisme tot
hun laatste kogel hadden ge
vochten.
Jeltsin ging ook in op de kaping
van de veerpont. „Het terroris
me heeft zich nu al uitgebreid tot
Turkije. Dat betekent dat niet
langer gewacht kan worden met
de aanpak ervan."
Advertentiet
(eenmalig binnen zes maanden)
JA, ik wil:
een proefabonnement van
4 weken voor 14,25
een abonnement. De "Ciste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
O per maand met automatische
afschrijving a 31,50
per kwartaal met
automatische afschrijving
a 89,50
Naam:
Straat:
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller: (0118) 484216
De PZC
'n dijk van een krant
713214
000002
HM
■HIMHÜ
