Twijfels over kuuroord Cadzand
De stoutmoedige diefte van Het Lam Gods
Eenakters volgens
beproefd recept
Gehandicapte
kinderen spoedig
in nieuw tehuis
Clubs patiënten en
consumenten 'zorg'
bundelen krachten
zeeland
13
Projectontwikkelaar zou willen afhaken
Zomer-
universiteit
Een haan
voor
D'Haene
kunst
DONDERDAG 6 APRIL 1995
van onze verslaggever
middelburg/oostburg -
Diverse tegenstanders van de
bouw van kuuroord Cavelot in
Cadzand-Bad hebben sterke
vermoedens dat Cadzand-Pro-
jecten geen heil meer ziet in het
plan. Woordvoerder T. Kramer
van natuurbeschermingsver
eniging 't Duumpje had uit een
Ruilbeurs voor
modelauto's
KRUININGEN - Voor de twee
ëndertigste keer wordt zaterdag
8 april in het Dorpshuis te Krui-
ningen de Zeeuwse miniatuur
auto-ruilbeurs gehouden. De
zaal gaat om 9.30 uur open voor
het publiek.
slot van pagina 9
twee dagen lang (woensdag en
donderdag) kennis opdoen over
duurzame stedelijke ontwikke
ling. In het bijzonder wordt dan
stilgestaan bij de rol die water
daarbij kan vervullen. Een an
dere tweedaagse cursus (dins
dag en woensdag) heeft het be
lang van de Zeeuwse dialecten
tot onderwerp. Daarbij wordt
ook aandacht besteed aan de in
vloed van het Vlaams op de
Zeeuwse talen.
Er zijn vijf studiebijeenkomsten
van éen dag. Onderwerpen zijn:
stress (van alle kanten bekeken)
op woensdag; de toekomst van
het landelijk gebied (ruimtelijke
ordening) op donderdag; energie
opwekking (duurzaamheid en
besparing) op maandag; duur
zame landbouw (kansen en mo
gelijkheden) op dinsdag of don
derdag; arbeid (flexibilisering)
op donderdag.
Al deze studiebijeenkomsten
vinden plaats in Hotel Britannia
te Vlissingen. Daarnaast wordt
in de Zeeuwse Bibliotheek te
Middelburg vier avonden gede
batteerd. Er wordt gesproken
over de ethiek in technologische
ontwikkelingen, over ethiek op
de elektronische snelweg, over
24-uurs economie (vrijheid of
dwang) en over cultuur. Nadere
informatie over het programma
is verkrijgbaar bij het ZUZ-kan-
toor in de Zeeuwse Bibliotheek.
briefwisseling tussen de pro
vincie en Cadzand-Projecten
geconcludeerd dat de project
ontwikkelaar wil afhaken. Ver
der vragen verschillende be
zwaarmakers zich af waarom
Cadzand-Projecten de gemeen
te Oostburg de ruimte heeft ge
geven over het kuuroord ook za
ken te doen met andere planont
wikkelaars.
Mr J. Schaalje, hoofd van de af
deling ruimtelijke ordening van
de gemeente Oostburg. ver
klaarde woensdag tijdens een
hoorzitting in het provinciehuis
in Middelburg dat hij ook niet
precies wist wat Cadzand-Pro
jecten van plan is. „Het zou kun
nen dat de projectontwikkelaar
de uitvoering van het plan aan
anderen wil overlaten, maar
daarover hebben we op dit mo
ment geen duidelijkheid", aldus
Schaalje.
Burgemeester J. Kruize liet tij
dens de hoorzitting weten dat hij
erop vertrouwt dat het plan
doorgaat en dat de gemeente
Gostburg geen verlengstuk is
van een bepaalde projectont
wikkelaar. Kruize: „Het plan
staat voor ons op dit moment
nog recht overeind en we zitten
niet vast aan Cadzand-Projec
ten. Het al dan niet verder gaan
met deze exploitant is voor ons
niet doorslaggevend. We willen
het bestemmingsplan sowieso in
orde maken voor de bouw van
het kuuroord en als de huidige
partner afhaakt zijn we altijd be
reid te praten met geïnteresseer
den die onder onze voorwaarden
aan de slag willen gaan."
H. ter Mors van Cadzand-Projec
ten was woensdag niet bereik
baar voor commentaar, maar de
aandeelhouders G. van Berkum
en M. Litjens verklaarden dat ze
er van overtuigd zijn dat de
bouw van het kuuroord door-
Suggestie
Als het aan de vijf insprekers op
de hoorzitting woensdag in Mid
delburg ligt. krijgen de aandeel
houders echter ongelijk. Advi
seur mr J. Hage van hötelgroep
van onze verslaggever
IJZENDIJKE - De collectie
hanen van de Belgische pre
mier Jean-Luc D'Haene wordt
vrijdag uitgebreid met een
exemplaar van siersmid E.
Groosman uit IJzendijke. De
afdeling Zelzate/Krekenge-
bied van de Lionsclub had
Groosman gevraagd een haan
te maken, omdat D'Haene
vrijdag te gast is op een bij
eenkomst van de Lions in Zei-
zate en ze de premier daarom
een presentje willen geven.
De opbrengst van de Lionsbij-
eenkomst in Zelzate, waar de
premier een spreekbeurt zal
houden, is bestemd voor onder
voogdij geplaatste kinderen in
Eeklo. „Omdat we weten dat
D'Haene hanen verzamelt,
hebben we Groosman ge
vraagd ons te helpen. Wij wis
ten dat hij een bekwaam vak
man is", aldus een woordvoer
der van de Lions.
Groosman laat weten dat hij
het maken van de haan een
leuke opdracht vond. „De
haan is uit koper geslagen en
weegt ongeveer twee kilo",
zegt Groosman. „Bovendien
staat de haan op poten, zodat
de Belgische premier de vogel
net als zijn andere pronkstuk
ken in een vitrine kan zetten."
foto C. Strijd
De Sterre verklaarde tijdens de
hoorzitting dat de planmakers
ten onrechte de suggestie wek
ken dat er een kuuroord wordt
gebouwd en alle andere inspre
kers deelden die opvatting. Ha-
ge: „De toeristen worden voor de
gek gehouden, want het kuur
oord is eigenlijk gewoon een ho
telcomplex. Van seizoenverlen
ging zal dus geen sprake zijn. Bo
vendien ontstaat er door de
bouw van het complex een over
capaciteit aan hotels."
Woordvoerder Kramer van 't
Duumpje legde in zijn relaas
vooral de nadruk op de nadelige
consequenties voor natuur en
landschap. Mevrouw M. Willems
van het Actiecomité Redt Cad
zand betoogde onder meer dat
de inwoners van Cadzand-Bad
door de bouw van een kuuroord
van 25 meter hoogte in hun pri
vacy belemmerd zullen worden.
Alle tegenstanders van de bouw
van het kuuroord beweerden dat
het plan economisch niet is on
derbouwd, maar burgemeester
Kruize verklaarde dat die onder
bouwing in de voorovereen
komst met de projectontwike-
laar is opgenomen.
Gedeputeerde staten besluiten
uiterlijk begin mei of het kuur
oord wel of niet gebouwd mag
worden.
Verkeerseducatie
voor scholen
SEROOSKERKE - De voorzit
ter van de werkgroep Verkeers
educatie en Voorlichting van
het Regionaal Orgaan voor de
Verkeersveiligheid Zeeland
(ROVZ), A. H. den Boon, over
handigt dinsdag 11 april in Se-
rooskerke het eerste exemplaar
van de publikatie 'Nog Veiliger
Verkeer' aan H. Elstgeest-Soa.
Het boek is bestemd voor lera
ren die hun verkeersonderwijs
nieuw leven willen inblazen.
Het Regionaal Pedagogisch
Centrum Zeeland (RPZC) begon
in 1990 op verzoek van het
ROVZ met een project om ver
keersonderwijs nadrukkelijk on
der de aandacht te brengen. De
eerste publikatie is voor de we
duwe van de in 1993 overleden
meneer Elstgeest. Haar man, pe-
dagogisch-didactisch medewer
ker van het RPZC, heeft een be
langrijke aanzet gegeven voor
de totstandkoming van de pu
blikatie.
Expositie in Gent over onopgeloste kunstroof uit 1934
van onze verslaggever
René Hoonhorst
GENT - Een leek - en waar
schijnlijk ook menig kunstken
ner - zou er normaal een hele
kluif aan hebben. Het valse pa
neel vinden in een kunstwerk
dat bestaat uit 26 schilderijen
en schilderijtjes. De aanbidding
van het Lam Gods, het veelluik
(of deftiger: polyptiek) van de
gebroeders Van Eyck dat in de
Sint Baafskathedraal van Gent
staat opgesteld, is daarvoor
echter te beroemd.
Dat het paneel De rechtvaardige
rechters in 1934 is gestolen en
nimmer is teruggevonden, is dan
ook wereldwijd bekend. Maar
voor het schilderij staande valt
het door restaurateur Jozef Van-
derveeken geschilderde nep-pa-
neel voor de niet-kenner zeker
niet uit de toon. Intensief turen
levert de gedachte op dat de
lucht en het gras bij De
rechtvaardige rechters wat flet
ser zijn dan bij het 'buur-luik' De
ridders van Christus en het cen
trale doek De aanbidding van
het Lam Gods. De paarden van
de rechters lijken echter weer
wat vitaler dan die van de rid
ders. Of liggen die conclusies al
leen aan de belichting...
Doreen Gaublomme van het
Gentse Centrum voor Kunst en
Cultuur moet er een beetje om
lachen. Vanderveeken heeft wel
iswaar een getrouwe kopie wil
len maken, maar wilde zeker
geen tweede Han van Meegeren
worden. Om duidelijk te maken
dat zijn 'Rechters' uit de moder
ne tijd - eind jaren dertig in
plaats van 1432 - stammen,
haalde hij wat geintjes uit. Zo
heeft één van de rechters de ge
laatstrekken van de Belgische
koning Leopold meegekregen.
Het veelluik van de Vlaamse
schilders Hubert en Jan van
Eyck is één van de beroemdste
schilderijen ter wereld. Ook zon
der de veelbewogen geschiede
nis van Het Lam Gods (de korte
aanspreektitel van het werk)
zouden de 26 geschilderde tafe
relen en portretten tot de abso
lute wereldtop behoren. Maar
een status die vergelijkbaar is
met Mona Lisa, de Nachtwacht
of de zonnebloemen van Van
Gogh had het werk dan mis
schien niet gehaald.
Ruilmiddel
Het Lam Gods werd gemaakt
voor de Vijdskapel (naar de op
drachtgever) in de Sint Baafs.
Eind achttiende eeuw pikten de
Fransen het veelluik in als oor
logsbuit, welke geschiedenis
zich in de Eerste en Tweede We
reldoorlog herhaalde. Tussen
door werden, delen van. Het
Lam Gods door een kunsthan
delaar gekocht en meerdere ke
ren als ruilmiddel ter voldoening
van schulden doorgegeven. Na
de Eerste Wereldoorlog werd het
volledige schilderij bij Konink
lijk Besluit aan de Gentse Ka
thedraal toegewezen. Met de be
doeling om daar tot in de eeu
wigheid te blijven.
In 1934 - in de nacht van dinsdag
10 op woensdag 11 april - wor
den de twee panelen De
rechtvaardige: rechters en Sint
Jan (Johannes) de Doper ont
vreemd. De dader eist een mil
joen frank losgeld, naar de hui
dige munt omgerekend onge
veer een miljoen gulden. Om te
laten weten dat hij de doeken
echt heeft, bezorgt de afperser
Sint Jan terug. Dat Arsène Goe-
dertier - wisselagent, koster èn
fantast uit Wetteren - bij de
spectaculaire kunstroof betrok
ken was, wordt maanden na zijn
dood in november '94 pas duide
lijk.
Speurwerk
Ruim zestig jaar speurwerk le
vert van alles op: drie boeken,
een stoet verdachten, onder wie
enkele destijds vooraanstaande
katholieke politici en bij het bis
dom betrokken geestelijken, en
een enorme hoeveelheid theo-
riën. Waarvan er nog' niet eentje
steekhoudend is geweest, want
de originele rechtvaardige rech
ters zijn nog steeds weg. Tot ver
driet van een enkele gepassio
neerde kunstliefhebber waar
schijnlijk.
Maar tot minstens zo veel ver
maak voor telkens nieuwe, en
thousiaste speurders. En van de
Gentse middenstanders, de
Dienst voor Toerisme en journa
listen in de komkommertijd.
„Want de diefstal van De
Rechtvaardige Rechters duikt,
net als het monster van Loch
van onze verslaggever
ZIERIKZEE - Eigenlijk wordt
het tijd voor een andere aanpak
van het Eenakterfestival,
meent het organiserende
Zeeuwse Centrum voor Ama
teurtoneel (ZCA). De belang
rijkste doelstelling - kwali
teitsverbetering - is immers be
reikt, verklaart medewerkster
A. Pankow. De bestaande
ideeën voor vernieuwing heb
ben echter nog niet geresul
teerd in concrete plannen. Voor
lopig staat dus, vanaf vrijdag 21
april, het tiende Zeeuwse Een
akterfestival op het program
ma. In de bekende formule.
Dit betekent dat zestien toneel
gezelschappen zich 21, 22 en 23
april zullen presenteren in de
Zierikzeese Concertzaal. Behal
ve de gebruikelijke uitzonde-
terg. vereniging Helvetia uit
Hellevoetsluis, komen alle groe
pen uifZeeland. Het tweede lus-
tteni is geen aanleiding voor het
ZCA iets speciaals te organise
ren. „Hebben we wel over nage
dacht". licht Pankow toe. „We
wilden het festival een thema
roeegeven. Hier zijn we echter
vanaf gestapt omdat je de deel
nemers teveel zou beperken. Het
ls al zo moeilijk een geschikte
eenakter te vinden. Een enkele
keer is een stuk dubbel gespeeld
^gelopen jaren, maar het
hnjft graven naar iets origi
neels."
Toch ziet ze verschil in vergelij
king met eerdere edities. Zo ge
bruiken veel gezelschappen dit
jaar een stuk van een bekende
toneelschrijver. Werk van onder
anderen Tsjechov, Tenessee Wil
liams en Harold Pinter komt aan
bod. Ook signaleert Pankow
steeds meer eenakters van mo
dernere schrijvers. Toneelgroep
Tussendoor uit Vlissingen
speelt bijvoorbeeld 'Schemer en
kopzorg' van Ad de Bont en ODI
uit Vogelwaarde waagt zich aan
'De bjoetie en het beest' van J.
Ermins. Opvallend vindt ze de
toename van eigen produkties.
Dit jaar presenteren de gezel
schappen Keazle uit Oost-Sou
burg en REC uit Goes een zelfge-
fabriceerde eenakter.
Dwarsdoorsnede
Hoewel een vierkoppige jury de
deelnemers beoordeelt, is het
evenement niet bedoeld als wed
strijd. Pankow: „We willen laten
zien wat er gebeurt op het ter
rein van het amateurtoneel in
Zeeland. Het moet een dwars
doorsnede zijn." Na een paai- we
ken krijgen de gezelschappen
een 'integrale rapportage' thuis
gestuurd met daarin de bevin
dingen van de jury. Deze 'posi
tieve kritiek' heeft volgens Pan
kow bijgedragen aan de alsmaar
verbeterende kwaliteit van het
gebodene: „Er staan dingen in
die je ter harte neemt."
Veel schade bij botsing auto's
PHILIPPINE - Twee personenauto's raakten woensdagoch
tend in Philippine zwaar beschadigd bij een botsing. De beide
inzittenden bleven ongedeerd. De aanrijding had tot gevolg
dat tevens een gevel van een woning aan het Philipsplein werd
beschadigd.
Een 30-jarige automobilist uit Hoek reed omstreeks elf uur
over de Gentsebreedstraat in de richting van de Coepoort-
straat. Bij het oversteken van de kruising verzuimde hij voor
rang te verlenen aan een 44-jarige automobiliste uit Sas van
Gent, die van rechts kwam.
Vrachtwagen en brommer botsen
PHILIPPINE - Een 16-jarige bromfietsster uit Philippine
kwam woensdagochtend even voor acht uur met de schrik vrij
na een botsing met een vrachtwagen. Het meisje reed over de
parallelweg van de Rijksweg 61. komende uit de richting van
Sluiskil. Op het kruispunt gaf ze geen voorrang aan de vracht
wagenchauffeur uit Sas van Gent. De bromfiets raakte bij de
klap zwaar beschadigd.
Museum geeft bezoekers korting
GOES - Volwassenen hoeven in de periode van mei tot oktober
minder te betalen voor een bezoek op zaterdag aan het Mu
seum voor Zuid- en Noord-Beveland te Goes. De prijs gaat van
3,50 gulden naar twee gulden. Met die maatregel hoopt het be
stuur het museumbezoek te stimuleren. Cijfers wijzen uit dat
de bezoekersaantallen teruglopen
Trok het museum in 1993 nog 10.102 bezoekers, vorig jaar bleef
de teller steken op 9.190 mensen. Voorzitter mr S. J. Heijning
sprak woensdag tijdens de vergadering van het museumbe
stuur over trend die ook andere musea treft. „Daar is helaas
moeilijk iets aan te veranderen." J. A. Hoste van de vereniging
Vrienden van het Museum ziet wel wat in de beperkte tariefs
verlaging, temeer omdat de aantallen bezoekers wel gestegen
zijn in de lagere tarieven. Het risico dat het wat geld kost neemt
het museum op de koop toe.
Ness in Schotland, in slappe zo
mers telkens weer op", weet
voorlichter Paul van de Voorde
van de stad Gent. De om een on
derwerp schreeuwende pers
muskieten hebben het deze zo
mer makkelijk. 'De stoutmoe
dige diefte van Het Lam Gods'
duikt in het najaar op in een
grootscheepse tentoonstelling
over de onopgeloste kunstroof.
De expositie wordt van 29 sep
tember tot 7 januari volgend
jaar gehouden in het in de histo
rische Pietersabdij gevestigde
Centrum voor Kunst en Cultuur.
„Dat duurt nog even ja, maar het
is aardig om de expositie rond de
verjaardag van de roof te presen
teren". vindt Doreen Gaublom
me. De archaïsche titel (stout
moedige diefte) is overigens niet
door de conservators van het
kunstcentrum verzonnen. „Het
was de kop die een plaatselijke
krant blokletterde op de voorpa
gina de dag na de vermissing."
van onze verslaggever
GOES/OOSTKAPELLE
Over dik een maand keert
de rust weer. Half mei komt
een eind aan het gependel
tussen het kinderrevalida
tiecentrum Zonneveld in
Oostkapelle en de inmid
dels in Goes nieuwgebouw
de mytylschool De Sprien-
ke. Op nog geen steenworp
afstand van hun school in de
wijk Overzuid betrekken de
lichamelijk gehandicapte
leerlingen straks een fon
kelnieuw gezinsvervan
gend tehuis. Met de verhui
zing komt het lommerrijk
gelegen onderkomen tussen
Oostkapelle en Domburg
leeg. Het personeel maalt er
niet om. „We hebben ieder
een zien vertrekken. Nu mo
gen wij aftellen."
In het oude zeehospitium te
Oostkapelle zat alles onder
één dak: de mytylschool, de
revalidatie en het gezinsver
vangend tehuis (gvt). Maar
sinds de officieuze opening
van De Sprienke, in augus
tus vorig jaar. reizen de kin
deren elke dag naar Goes en
terug. „Ze zijn behoorlijk
moe als ze terugkomen. En
voor activiteiten is nauwe
lijks of geen tijd meer. Ik zal
blij zijn als we in Goes zit
ten." Groepsleidster M. van
der Vliet vindt deze over
gangsperiode dus 'niet leuk'.
Ze is 'uitgekeken' op de lan
ge en overdag nogal lege
gangen, waar de her en der
opgestapelde verhuisdozen
elke minuut herinneren aan
de naderende verplaatsing
naar de Bevelandse cen
trumgemeente. En, het lijkt
alsof de muizen het afscheid
ruiken. „Ze lopen steeds har
der over het platte dak."
Voor kinderen en begelei
ders betekent het nieuwe te
huis een flinke stap vooruit.
De drie woonhuizen, met el
kaar verbonden door een
dienstruimte, staan centraal
in de nieuwbouwwijk Over
zuid. Dat doet recht aan de
zo gewenste integratie van
de gehandicapte medemens.
Van der Vliet: „Ze kunnen
straks zelf naar school, even
naai- de stad of naar buurt
huis De Pit. waarmee we af
spraken hebben gemaakt."
Privacy
Voor het eerst krijgen de vas
te bewoners ook een eigen
slaapkamer, telefoon en
brievenbus. Ter vergelij
king: in Oostkapelle is enige
privacy geschapen door de
plaatsing van schotten op de
slaapzalen. „Kijk", zegt
hoofd T. Schaapman van het
kinder-gvt, „pedagogisch
zijn we bij de tijd. Al heel
lang draait het niet meer en
kel en alleen om verpleging.
We proberen dit tehuis geen
ziekenhuis, maar vooral een
leefgemeenschap te laten
zijn. Het nieuwe pand stelt
ons daar nog beter toe in
staat."
Twee van de drie woonruim
ten. elk met een eigen kleur
tje, worden ingenomen door
vaste bewoners. De derde
biedt tijdelijk onderdak aan
personeel van de Stichting
Revalidatie Geneeskunde
Zeeland (RGZ). in afwach
ting van de oplevering van
het centrum voor dagbehan
deling. dat vlakbij de mytyl
school zal verrijzen. Het ge
zinsvervangend tehuis
wordt in Goes losgeweekt
van de revalidatiepoot van
de RGZ.
Het nieuws en de daarmee
gepaard gaande onrust over
de verhuizing naar Goes,
heeft het bewonertal van het
gvt doen slinken en de perso-
neelbezetting uitgedund.
Ooit waren er vijf leefgroe
pen, nu nog twee. Schaap
man ziet echter weer groei
kansen. De derde afdeling,
die na het vertrek van de re-
validatie-medewerkers vrij
komt, is bedoeld om jonge
ren tussen 14 en 20 jaar
'woontraining' te geven.
„Daar kunnen ze ontdekken
welke woonvorm bij hen
past. Een gvt. een pension of
bijvoorbeeld een focuswo-
ning. Het verblijf zal tijdelijk
zijn, zo'n één tot, twee jaar",
legt Schaapman uit.
Vraag
Het tehuis biedt in de toe
komst ook tijdelijke zorg
aan lichamelijk gehandicap
te kinderen die normaliter
thuis wonen. Schaapman:
„We weten niet hoe zich dat
ontwikkelt, maar nu zijn er
weinig mogelijkheden om je
kind even ergens onder te
brengen als je bijvoorbeeld
op vakantie wilt. We ver
wachten dat de vraag toe
neemt."
Het vijf miljoen gulden kos
tende gebouw staat aan de
Beethovenstraat nummer
10. Het draagt vanaf half mei
de naam 'De Tiende'. Daar
zit geen diepere muzikale ge
dachte achter; Beethoven
kwam niet verder dan negen
symfonieën.
Arsène Goedertier - wïsselagent, koster èn fantast uit Wetteren - wordt pas na zijn dood
verdacht van betrokkenheid bij de kunstroof. Afbeelding links: Een reproduktie van het
originele paneel van de Rechtvaardige Rechters van Hubert en Jan van Eyck.
foto Stadsarchief Gent
van onze verslaggever
MIDDELBURG - Gedeputeerde
A. J. Dijkwel vindt dat de con
sumentenorganisaties in de
zorgsector meer geld moeten
krijgen. Dijkwel kan zich daar
zelf in het nieuwe college van
gedeputeerde staten niet meer
sterk voor maken; hij keert niet
in dat college terug. Maar, ver
zekerde Dijkwel woensdag, hij
zal straks vanuit de statenbank-
jes stevig bepleiten dat de orga
nisaties meer financiële arm
slag wordt geboden.
De provinciebestuurder nam
woensdag een overeenkomst in
ontvangst, waarin de toekom
stige samenwerking tussen tien
Zeeuwse patiënten- en consu
mentenorganisaties is geregeld.
Die samenwerking krijgt gestal
te onder de naam Klaverblad.
Het gaat om de ouderenorgani-
saties, de Zeeuwse Stichting
voor Gehandicaptenbeleid, de
Federatie van Ouderverenigin
gen, het WAO-platform Zeeland,
het Regionaal Patiënten en
Consumenten Platform en de
Landelijke Organisatie Bewo
nerscommissies Bejaardenhui
zen.
Dijkwel toonde zich woensdag
zeer ingenomen met de bereid
heid van de betrokken organisa
ties bun krachten te bundelen.
De gedeputeerde is daar al ge
ruime tijd voorstander van. Hij
vindt de consumentenorganisa
ties in de zorgsector 'van enorme
waarde' en noemde samenwer
king 'een noodzaak om in het
veld zo sterk mogelijk te staan'.