-Zak Zuid-Beveland als lesproject
Bedrijfsleven heeft behoefte aan milieuzorg
Klacht over proef
koolzaad te laat
Woonkazernes Slowakije
moeten aantrekkelijker
Computer helpt bij opsporen
vervalste reisdocumenten
Zeeuwse Bibliotheek
wordt met technische
collectie 'compleet'
lezers schrijven
provincie dinsdag 30 juni 1992 11
Basisschoolleerlingen moeten meer aandacht voor eigen omgeving krijgen
99
van onze verslaggever
VLISSINGEN - Veel ondernemingen in Zeeland en
Vlaanderen tonen een toenemende belangstelling om
bedrijfs-interne milieuzorgsystemen op te zetten. De
kennis die daarvoor nodig is kan geleverd worden
door grensoverschrijdende samenwerkende onder
wijsinstellingen. Dat is een van de conclusies uit een
rapport van mevrouw J. L. M. Boogerd van de Katho
lieke Universiteit Nijmegen, over versterking van de
kennis-netwerken op milieugebied in de regio Schel-
demond. Ze verrichte haar studie in opdracht van de
vakgroep milieubeheer van de Internationale Schel
de Faculteit.
Van de Zeeuwse bedrijven die aan het onderzoek mee
werkten gaf 77 procent aan behoefte te hebben aan
milieukundige kennis; van de Vlaamse bedrijven 89
procent. De bedrijven dachten die kennis te verwer
ven bij de brancheorganisaties (54 procent), opleidin
gen voor het personeel (34 procent), universiteiten en
hogescholen (32 procent vooral in Vlaanderen) en on
derzoekscentra (16 procent vooral in Zeeland).
Het rapport van mevrouw Boogerd laat zien dat er al
lerlei soorten kenniscentra op milieugebied in Zee
land en Vlaanderen aanwezig zijn, maar dat er behoef
te is aan een gestructureerde informatie-uitwisseling.
Daartoe zullen er goed opgezette, liefst grensover
schrijdende, samenwerkingsverbanden moeten ko
men. Dan gaat het om samenwerking tussen overheid,
wetenschap, bedrijfsleven en natuur- en milieuorgani
saties. Het onderzoek wordt vrijdag 3 juni gepresen
teerd bij de diploma-uitreiking van de cursus milieu
technologie in de HTS/HLO te Vlissingen.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reac
ties op in de PZC verschenen berichten, artike
len of commentaren. Niet voor open brieven,
gedichten en dergelijke. Anonieme inzendingen
of stukken zonder duidelijke opgave van adres
en woonplaats worden niet in behandeling geno
men. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250
woorden. De redactie behoudt zich het recht
voor inzendingen te bekorten. Over geweigerde
brieven kan niet worden gecorrespondeerd.
Actie
mariniers III
Naar aanleiding van het gewel-
dadige optreden van enkele ma
riniers, tegen drugsverslaafden
wil ik gaarne enkele opmerkin
gen maken. Ik wil voorop stel
len, dat in een rechtstaat als Ne
derland niemand het recht in ei
gen hand mag nemen. Niettemin
kan ik reactie van diegenen, die
het korps mariniers met hun ac
tie gelukwensten, goed begrij
pen en grotendeels billijken.
De overheid moet er voor zor
gen, dat iedereen zich ten alle tij
de veilig op de openbare weg kan
bevinden. In dit opzicht schiet
de Rotterdamse burgemeester
volkomen te kort. Door zijn hou
ding komen zelfs verslaafden uit
Belgié en Frankrijk naar Rotter
dam om zich van het nodige te
voorzien. Dat dit niet zonder ge
volgen kan blijven, is zonne
klaar.
Sinds 1965 is de criminaliteit in
Nederland met duizend procent
gestegen. Het is daarom hard
nodig, dat de overheid weer het
verschil leert tussen tolerantie
en toegeeflijkheid. De misdadi
ger moet niet worden vertroe
teld. maar hard aangepakt. In
voering van een algemene legiti
matieplicht en uitbreiding van
de bevoegdheden van de politie
zijn volstrekt noodzakelijk In
dien het besef, dat de overheid er
in de eerste plaats is ter bescher
ming van de fatsoenlijke bur
gers. weer gemeengoed wordt,
kan het tij nog worden gekeerd.
Wie daarbij voor het ontstaan
van een politiestaat vreest, ziet
slechts spoken
mr. J. W. Th. Vermeulen
Kamperstraat 3
Sluis
Kleine
ondernemers
in de knel
In uw krant van dinsdag las ik
dat vijftien procent van de Ne
derlandse supermarkten met
verlies draait Oorzaak o.m.
winstmarges die van bovenaf
onder druk staan. Maar dat is
nog niet alles, nu met ingang van
1 juli het, met enorme winsten
draaiende, Nederlandse bank
wezen deze, maar ook andere on
dernemers voor hoge extra kos
ten zet. Extra betalen voor klei
ne diensten (vroeger service).
Dit zal voor vele ondernemers
een te zware klap worden. Een
andere uitdrukking als 'machts
misbruik vanuit monopolieposi
tie' zie ik niet zonder grof te wor
den. Ik ben dan ook woedend
Niemand doet wat. KNOV? Ach
wat. Politiek? 't Mocht wat!
Over kleine ondernemers hoor of
lees je weinig. Ze werken meest
al. Vaak man en vrouw 60 tot 80
uren in de week en vaak nog
meer voor soms weinig of geen
winst. Lonen moeten omhoog,
huren omhoog, algemene kosten
stijgen, winsten nog verder om
laag, en dan nu dit weer wat echt
onnodig is. Service omzetten in
winst over anderen Kleine on
dernemers betalen al gauw en
kele duizenden guldens extra
voor zogeheten servicediensten.
Tel het aantal kleinere onderne
mers in Nederland, neem een ge
middeld kostenbedrag en je ziet
een extra winst van vele miljoe
nen voor het bankwezen. Het is
te hopen dat er ergens iets of ie
mand opstaat om deze Monopo
lies te doorbreken, zodat Neder
land straks niet alleen gestuurd
wordt door grootkapitaal, maar
ook door mensen voor mensen
J. Lindhout
Mauritslaan 35
Zierikzee
Waterbassin
Middelburg
Blijkens de publicatie in de PZC
kan bij gedeputeerde staten an
Zeeland bezwaar worden inge
diend tegen de aanleg van een
waterbassin bij kwekerij Veld
zicht te Middelburg.
Ik heb daar geen bezwaar tegen,
maar waar ik wel bezwaar tegen
heb. is het feit dat dit bassin er al
maanden is. Bezwaar maken
heeft dus geen enkele zin.
Waarom moet ik mij wel aan al
lerlei regels houden, b.v van het
plaatsen van een dakkapel of
het kappen van een boom in
mijn tuin of het hangen van een
buitenlantaarn aan mijn huis?
H. A. Joosse
Zusterstraat 51
Middelburg
Een marechaussee bij de Olau Line-terminal in Vlissingen maakt sinds kort gebruik van een
'paspoort-computer'. foto Oscar van Beest
van onze verslaggeefster
VLISSINGEN - Acht parels,
of zijn het er negen? De gou
den opdruk van een kroon ge
flankeerd door een leeuw en
een eenhoorn op de omslag
van het Britse paspoort
vormt een gecompliceerd
zoekplaatje voor vervalsings
-experts. Zijn de leeuwema-
nen doorgelopen of klopt het
aantal streepjes in een be
paald vlakje niet, dan is het
mis. Sinds kort heeft de Ko
ninklijke Marechaussee in
Vlissingen de beschikking
over een geavanceerd com
putersysteem waarin foto's
van allerhande reisdocumen
ten tot in de kleinste details
opgeslagen liggen.
Wachtmeester J. N. Hage ver
bergt zijn enthousiasme niet
terwijl de mooiste plaatjes
over het beeldscherm glijden.
Het computerprogramma
Edison van de Centrale Re
cherche Informatiedienst
(CRI) is bedoeld om zoveel
mogelijk valse papieren op te
sporen door middel van een
vergelijking tot in de kleinste
bijzonderheden met het echte
document. Alle onderdeeltjes
van paspoorten van pakweg
Colombia. Frankrijk, Zaïre
zitten in het systeem en kun
nen naar wens uitvergroot op
het scherm geprojecteerd
worden.
Langs de zogenaamde door-
looppost in de aankomsthal
van de veerboot naar Enge
land komen dagelijks enkele
duizenden personen. De ma
rechaussee controleert niet
van al die mensen het pas
poort. maar toch wel van en
kele honderden per dag. De
jaarlijkse score totnutoe was
de ontdekking van zo n 25 val
se paspoorten.
„We verwachten dat we met
behulp van dit programma
meer valse papieren ontdek
ken", zegt kapitein W. D. Dijk
man. commandant van de
Vlissingse brigade van de Ko
ninklijke Marechaussee
Vooral de twijfelgevallen,
waarvan vroeger niet met ze
kerheid aangetoond kon wor
den dat het document vals
was, hoopt de marechaussee
nu beter te kunnen analyse
ren.
Voorlopig beschikt de Vlis
singse grenspost over een ver
sie waarin de paspoorten van
een achttiental landen zijn
opgeslagen. Nog niet zoveel
dus. maar dat wordt in de loop
van de tijd aangevuld. Ook
nieuwe paspoorten worden
regelmatig ingeprogram-
meerd. Een nieuw reisdocu
ment wordt overigens altijd
vantevoren door de betreffen
de ambassade per brief uitge
breid aangekondigd en om
schreven.
Het ambachtelijke handwerk
mogen de controleurs niet
verleren. Een inspectie met
ultra-violet licht blijft van
groot belang. In het Neder
landse paspoort zitten bij
voorbeeld zogenaamde veilig
heidsdraadjes. kleine draad
jes in het papier die oplichten
in uv-licht. De bladzijden
moeten hetzelfde patroon ver
tonen. anders is meteen dui
delijk dat er mee geknoeid is.
Het mooiste instrumentje om
te ontdekken dat er met een
paspoort is geknoeid, is en
blijft een ordinaire punnik-
naald. Het ingestanste pas
poortnummer bestaat uit
gaatjes, gaatjes die als alles in
orde is precies recht boven el
kaar zitten. Een ingevoegde
bladzijde klopt nooit hele
maal precies met het origi
neel. Even zoetjes prikken
met de naald verraadt in zo'n
geval waar de valse bladzijde
zit; daar stokt de naald.
Vorige week werden in Vlis
singen twee mensen aange
houden die een vals paspoort
hadden. In hun geval was de
foto vervalst, zonder dat het
droogstempel, het inge
stampte zegel van de ver
strekker van het pasoort, ook
was overgenomen Een ama
teuristische vervalsing deze
keer. Daarvoor hebben de he
ren en dames van de grens
controle eigenlijk geen com
puter nodig.
van een medewerker
DEN HAAG/KAPELLE - De Ko
ninklijke Nederlandse Natuur
historische Vereniging, werk
groep milieu en planologie uit 's
Heer Hendrikskinderen loopt
een grote kans niet-ontvanke-
lijk verklaard te worden in de
spoedprocedure, die de Vereni
ging bij de Raad van State in
Den Haag heeft aangespannen
om een veldproef met genetisch
gemodificeerd koolzaad uitge
steld te krijgen.
Het veredelingsbedrijf D.J. van
der Have BV. uit het Kapelle wil
de proef uitvoeren. De milieuac
tivisten eisen dat de proef uitge
steld wordt omdat er onaan
vaardbare risico's aan zouden
kleven.
De vrees bestaat bij hen dat
planten, die met erfelijke mate
rialen gemanipuleerd zijn. zich
vrijelijk en oncontroleerbaar in
de natuur gaan begeven. De
Raad van State gaat zich moge
lijk niet inhoudelijk met dit pro
bleem bezighouden omdat het
vermoeden bestaat dat de
milieuactivisten de beroepster
mijn met een week hebben over
schreden.
Geen gevaar
Volgens Van der Have is de proef
met het koolzaad overigens on
gevaarlijk. Een woordvoerder
van het ministerie van VROM
was dezelfde mening toegedaan.
De ministeries van VROM en
Landbouw. Natuurbeheer en
Visserij hebben samen toestem
ming gegeven voor de proef met
het koolzaad. Als de bezwaar
makers niet-ontvankelijk wor
den verklaard, kan de proef van
start gaan. De Raad van State
hoopt zo spoedig mogelijk uit
spraak te kunnen doen.
van onze verslaggever
MIDDELBURG - De Zeeuwse
Bibliotheek wordt dankzij de
verhuizing van de Technische
Bibliotheek van Vlissingen
naar Middelburg een uitleenin
stelling die van alle markten
thuis is. Het 'boekencentrum' in
Middelburg beschikte al over
een brede collectie taal- en ge
schiedkundige publicaties en
werken uit de gedragsweten
schappen. Exacte wetenschap
pen waren wat ondervertegen-
woorigd. De integratie van het
bezit van de Technische Biblio
theek in dat van de Zeeuwse Bi
bliotheek heft de 'scheefgroei'
op.
De verhuizing van de collectie
van de Technische Bibliotheek
is in maart begonnen en moet
volgens planning in september
afgerond zijn. De bibliotheek,
gevestigd bij de Hogeschool Zee
land aan de Edisonweg in Vlis
singen, is vanaf morgen, woens
dag 1 juli, definitief gesloten. Le
zers kunnen er nog wel hun ge
leende boeken inleveren, maar
ze kunnen er niets meer lenen.
„Je komt binnen, levert je boe
ken in en gaat weg", legt mede
werker J, Meliefste de procedure
uit.
Het bezit van de Technische Bi
bliotheek gaat voor negentig
procent over naar Middelburg.
Dat is de collectie van de biblio
theek én van de bedrijven, onder
meer De Schelde en de Delta
Nutsbedrijven. De resterende
boeken, ongeveer honderd
strekkende meter, zijn eigen
dom van de Hogeschool Zeeland
en die blijven in Vlissingen. in de
schoolmediatheek. In Middel
burg is op de eerste etage van de
Zeeuwse Bibliotheek 260 meter
kastruimte beschikbaar voor
boeken en tijdschriften uit de
Technische Bibliotheek. De ove
rige werken krijgen een plaatsje
in het magazijn en zijn op aan
vraag in te zien.
De sluiting van de Technische
Bibliotheek Zeeland hangt di
rect samen met het opdrogen
van de subsidiestromen uit het
bedrijfsleven. „De bedrijven ver
minderden hun bijdragen
steeds", zegt Meliefste, „terwijl
het werk toenam." De provincie
weigerde nog langer het tekort
bij te passen, maar heeft wel de
integratie in de Zeeuwse Biblio
theek financieel mogelijk ge
maakt. De Hogeschool Zeeland
heeft de Technische Bibliotheek
altijd 'kost en inwoning' ver
strekt.
Woningbouw directeur onderzoekt mogelijkheden
van onze verslaggever
ZIERIKZEE - Het woning
bouwbedrijf Dospra uit de Slo
waakse stad Piestany wil zijn
drieduizend sociale huurwo
ningen aantrekkelijker maken.
De monotone woonblokken van
geprefabriceerde betonplaten
moeten een menselijker uitstra
ling krijgen. De Zierikzeese wo
ningbouwvereniging Beter Wo
nen mag daarbij dienen als in
spirerend voorbeeld.
Na een kort bezoek aan Piestany
is Beter-Wonendirecteur ing
Ph. H. van Doorne teruggekeerd
met in zijn kielzog Dospra-direc-
teur ing M. Ondko. Deze wil in
Nederland zijn ogen goed de
•kost geven, om de schade van
een 'veertig jaar informatieblok
kade' in te halen. Hij breekt zich
er het hoofd over hoe hij huur
ders een prettiger woonklimaat
kan bieden.
Het bezoek geschiedt in het ka
der van het landelijk project
Cross Over. Dit is een initiatief
van organisaties die zich bezig
houden met volkshuisvesting.
Doel is de sociale huursector in
Oost-Europa te helpen in te spe
len op de nieuwe maatschappe
lijke werkelijkheid. In Tsjecho-
slowakije zijn tien organisaties
uitgezocht voor contact met een
Nederlandse instantie. Dospra
is er een van.
„Beter wonen zorgt voor een
aantrekkelijke omgeving", heeft
Ondko om te beginnen vastge
steld. De woonkazernes in Slo
wakije zien er allemaal hetzelfde
uit. Aan verfraaiing is niets ge
daan en rond de gebouwen is al
les kaal.
Hij zegt vooral onder de indruk
te zijn van de eengezinswonin
gen op Schouwen-Duiveland,
die óók in de sociale huursector
worden aangeboden. „Ze staan
in een mooie omgeving, waar
privéleven mogelijk is. Zulke
huizen willen wij ook bouwen."
Blokkendozen
Op korte termijn schieten zijn
huurders daar weinig mee op.
„Met onze 'blokkendozen' valt
helaas weinig te doen", erkent
hij. Maar de bewoners een tuin
tje geven lijkt hem wel wat. als
eerste stap op weg naar een indi
viduelere leefstijl.
Met de prijs die alle veranderin
gen met zich meebrengen zit de
directeur echter in zijn maag.
Een eenvoudige flatwoning in
Piestany kost nu ruim negen
gulden per maand. Daarbij ko
men nog een paar tientjes voor
verwarming en warm water. Po
litieke tarieven zijn dat. Ze zijn
bij lange na niet kostendekkend.
„De communisten hielden de
woning- en energieprijzen
kunstmatig laag om sociale on
rust te voorkomen."
Vooral sinds het neerslaan van
de Praagse Lente in 1968 zijn de
woonlasten gezien als een so
ciale bom onder het systeem.
Die bom tikt ook nu nog, weet hij
maar al te goed. De prijzen van
huizen en energie zijn om die re
den praktisch als laatste uitge
kozen om te worden losgelaten.
Op 1 juli worden de huren vast
verdubbeld. Per 1 januari ver
dwijnt de subsidie die de over
heid nu nog verstrekt. Volgens
Ondko moeten de huren, willen
ze kostendekkend zijn, echter
worden verviervoudigd.
Intussen is in het land de euforie
van kort na de omwenteling om
geslagen in een bedrukte stem
ming. Nu de snelle vooruitgang
niet is gekomen, zoekt Dospra
mogelijkheden om de mensen
met kleine stappen toch hoop te
bieden, zodat de sociale bom
niet hoeft te ontploffen. De di
recteur wil aan het eind van de
week in elk geval alles weten van
de aanpak van Beter Wonen.
e heren Van Doorne, Ondko en tolk P. Babirat (vlnr) in gesprek over de mogelijkheden om de beton
blokken in Piestany op te knappen. foto Willem Mieras
van onze verslaggever
GOES - Termen als drinkput-
n„ ten, welen, bloemdijken en mei
doornheggen horen bij het land
schap van de Zak van Zuid-Be-
veland. Een waardevol land-
schap, dankzij de natuurwaar-
den en de cultuurhistorische
elementen. Zo waardevol dat de
provincie een deel van de Zak
1 van Zuid-Beveland aan wil wij
zen als Grote Landschappelijke
Eenheid (GLE). Alleen de Wes-
terscheldedijken en de buiten
dijkse gebieden vallen daar vol
gens het provinciaal bestuur
niet onder.
Dok de stichting de Zeeuwse
Schaapskudde, de Koninklijke
Nederlandse Natuurhistorische
Vereniging en het consulent
schap natuur- en milieu-educa-
|tie willen meer aandacht voor de
Zak van Zuid-Beveland. Daar
om zijn ze een project begonnen
dat bestaat uit een tentoonstel
ling en een lespakket voor de ba
sisscholen in de Zak van Zuid-
jBeveland; ruwweg de gemeente
s Borsele. De gemeente Borsele,
de provincie. Natuurmonumen-
Jten, het Wereld Natuurfonds en
Grasduinen betalen mee aan het
project.
Expositiemateriaal
Het eerste deel van het project is
al gerealiseerd. Dat is een ten
toonstelling over het gebied.
Daarin komen aan de orde: de
geschiedenis van de Zak; de
(waarde van het gebied; het be
heer en de bedreigingen. Derge
lijk expositiemateriaal was er al
wel, legt de consulent natuur- en
milieu-educatie, M. J. Wiersma
uit, maar veel was verouderd of
versleten. Vandaar dat een
nieuwe tentoonstelling is ge
maakt met behulp van panelen.
IDie worden opgeslagen in het
!5 gemeentehuis van Borsele te
Heinkenszand. De expositie is te
—zien bij activiteiten van de
Zeeuwse schaapskudde en bij
andere evenementen.
-Rita de Ligt van het consulent
schap in Goes is momenteel be
zig met de voorbereidingen voor
het lespakket. „We hebben be
wust gekozen voor een benade
ring van de basisschoolleerlin-
jgen. Wil je zaken als het behoud
van het landschap in een gebied
bevorderen, dan is het heel goed
als zoiets door de plaatselijke
bevolking gedragen wordt. Dat
kan dan al op de basisscholen
beginnen. Met de lespakketten
is het trouwens zo dat niet alleen
-Beveland wijkt daar toch van
af, vertelt ze. Allereerst wordt
het lespakket gesplitst over de
verschillende groepen van de
school Het onderdeel dijken is
bedoeld voor groep 8, de polder
voor de groepen 5,6 en 7. de kre
ken en welen voor groep 7. inla
gen en karrevelden voor groep 6
en schorren en slikken voor
groep 8.
Dat heeft als voordeel dat ver
schillende klassen in de school
aan het project kunnen werken
en dat het gebied gedurende een
aantal jaren terugkomt. Daar
door worden de scholieren ieder
jaar met de waardevolle en
mooie delen van hun eigen
woonomgeving geconfronteerd.
Voor leerkrachten is er het voor
deel dat ze in de loop van de ja
ren in het onderwerp kunnen
groeien en dat ze hulp krijgen
van de natuurouders.
Als de leerkrachten voor het pro
ject kiezen, kunnen ze deelne
men aan een nascholingscursus
van het consulentschap in sa
menwerking met de Hogeschool
Zeeland. Voor de leerlingen wor
den veldwerksets samengesteld
waar ze tijdens de excursies mee
kunnen werken. Daarin zitten
onder meer materialen voor wa-
teronderzoek, materiaal voor
grondonderzoek zoals een
grondboor en zeven, materiaal
voor metingen zoals hoogteme
ters en waterpassen en kompas
sen. loupes en verrekijkers.
Het is de bedoeling dat het ko
mend najaar begonnen wordt
met de nascholingscursussen
voor leerkrachten en de cursus
sen voor de natuurouders. Over
ruim een jaar kunnen vervol
gens de eerste projecten bij de
scholen beginnen.
Het heggengebied bij Nisse is een typisch onderdeel van het landschap van de Zak van Zuid-Beveland. foto Willem Mieras
de scholieren en de leerkrach
ten, maar ook de ouders er bij be
trokken worden. Als een leer
kracht met een groep kinderen
de Zak van Zuid-Beveland in wil
trekken, kan die wel wat hulp ge
bruiken. Voor dat doel leiden we
ouders op."
Ze geeft toe dat scholen tegen
woordig overspoeld worden met
projecten van allerlei aard Maar
het project over de Zak van Zuid
