DRIE
gaat
omlaag
Stroomtarief
Yolande Letzer in Terneuzen
Strak geschoren gazons in
veel gemeenten ver te zoeken
PZC
Zeeland heeft een
slagvaardig beleid
voor milieu nodig
Nuts-exploitatie
WOV bespaart
miljoenen guldens
Meer grensarbeid
dankzij project
samenwerking
Zeeuwse dorpen op
studiedag belicht
provincie donderdag 25 april 1991 11
Dankzij gunstige positie Delta Nutsbedrijven
NOG SLECHTS
DAGEN CIRCUS
De Yolande Letzer, nieuw en direct inzetbaar, woensdag in de West Buitenhaven van Terneuzen
Union breidt slepersvloot uit
TERNEUZEN - De Unie van Reddings- en Sleepdiensten
(Union) is bezig met een omvangrijke modernisering van de
vloot van een kleine vijftig slepers. In snel tempo worden elf
nieuwe sleepboten gebouwd. De Scheepswerven van Rupel-
monde leverden deze week de eerste van een serie van vier
sleepboten af: de Yolande Letzer, genoemd naar de echtgenote
van Union-directeur George Letzer.
De Yolande arriveerde dinsdagavond in Terneuzen, de thuisha
ven. Een woordvoerder van de Union: „De proefvaarten zijn ach
ter de rug dus de sleepboot is nu direct inzetbaar. Het is een ploe-
genboot." De boot gaat varen met vijf ploegen van vierman. Voor
de bemanning zijn er aan boord vier dubbele cabines.
Met de opdracht voor de bouw van de serie van vier is een totaal
bedrag van ongeveer 40 miljoen gulden gemoeid. Met de nieuwe
serie borduurt de Union voort op de succesformule van de zoge
naamde Z-pellers. boten die uitgerust zijn met Aquamaster
draaibare roerpropellers. Enkele jaren geleden liet het sleep- en
bergingsbedrijf al vier slepers met elk twee van deze 360 graden
zwenkbare propellers bouwen.
De Yolande-serie is iets kleiner. De afmetingen: 31.99 meter lang,
9.04 meter breed en 3,97 meter diep. De sleepboten zijn voorzien
van een intrekbare boegschroef, die achteruit slepen over de kop
vergemakkelijkt. De kop van de sleper is plat en achterover hel
lend om bij het duwen tegen scherpe stevens van zeeboten scha
de te voorkomen.
Als alles volgens plan verloopt wordt de Union-vloot op de Wes-
terschelde (met walstations in Terneuzen en Vlissingen en tal
van sleepboten op station op de Westerschelde zelf) op niet al te
lange termijn uitgebreid met nog zo'n hypermoderne nieuwe sle
per.
Tuinafval van de gemeentelijke plantsoenendienst Oostburg op een parkeerterrein in Groede (foto Camile Schelstraete)
Conferentie belicht belang groenvoorziening
(Van één onzer verslaggevers
TILBURG - Een strak ge
maaid gazonnetje, een vrolijk
bloemperk, een wuivende bo
menrij; geef ze de kost, de ge
meentebestuurders die daar
volstrekt geen oog voor heb
ben. Te weinig beleidsmakers
onderkennen het belang van
openbare groenvoorzienin
gen. Een boompje hier, een
struikje daar - en dat heet dan
groenbeleid.
In Tilburg werd daar woens
dag zeer hoofdschuddend over
gedaan. Daar hielden de con
sulentschappen van het mi
nisterie van landbouw, na
tuurbeheer en visserij voor
Zeeland. Noord-Brabant en
Limburg en de bestuursaeade-
mies in die provincies een
groenconferentie.
Als er op de conferentie iets
duidelijk werd, dan is het wel
dat in veel gemeenten niet of
nauwelijks het belang wordt
ingezien van een goed ge
meentelijk groenbeleid. Te
vaak nog wordt het groen als
sluitpost beschouwd; te vaak
nog wordt het eerst in de rich
ting van het openbaar groen
gekeken als er weer eens be
zuinigd moet worden.
P. J. Derksen, voorlichter Ste
delijk Groen bij het ministerie
van landbouw, natuurbeheer
en visserij, hief gisteren in Til
burg een vermanende vinger:
de kwaliteit van het openbaar
groen holt achteruit. Terwijl
het toch zo'n belangrijk onder
deel vormt van de woon- en
leefomgeving. En, hield Derk
sen de conferentiegangers (be
stuurders en 'groenmanagers'
uit Zeeland. Brabant en Lim
burg) voor, 'de kwaliteit van
de woonomgeving bepaalt uit
eindelijk de identiteit van een
wijk, een stad of een dorp'.
Een goede groenvoorziening-
dient ook economische belan
gen. Want. redeneerde Derk
sen, een aardig aangeklede
stad trekt bewoners, bedrijven
en recreanten.
Jasje uit
Volgens Derksen zullen de ge
meentelijke plantsoenendien
sten zelf ook wat eerder hun
jasje moeten uittrekken als
het gaat om de verdediging
van het belang van het open
baar groen; doorgaans worden
de 'groenmakers' te laat bij al
lerlei plannen betrokken. „Bij
uitbreidingen, hetzij van ge-'
bouwen, hetzij van infrastruc
tuur, wordt de planning vaak
gemaakt door de stedebouw-
kundige dienst of door een
technische dienst. Deze afde
lingen maken de eerste plan
nen en als je geluk hebt, teke
nen ze ook wat groen in of
wordt er groen gespaard, want
dat toont beter en verkoopt
goed."
Overigens: niet in alle ge
meenten is het huilen met de
pet op. In een aantal gemeen
ten wordt wel degelijk serieus
gewerkt aan een doordacht
groenbeleid. Derksen noemde
in dat verband gemeenten als
Goes, Wissenkerke, Reimers-
waal, Brouwershaven.
Burgemeester L. N. Labruyère
van Brouwershaven stak het
compliment bescheiden in de
achterzak. Brouwershaven is
een van de gemeenten waar
gewerkt wordt met een groen-
beleidsplan. Volgens Labruyè
re een uiterst handzaam in
strument. ,,'t Groen verliest
het dikwijls; groen levert fi
nancieel niks op. Maar op het
moment dat er een door de
raad goedgekeurd beleidsplan
ligt. hebben de groenjongens
een stuk in de hand, waarmee
ze iets kunnen afdwingen."
TERNEUZEN - Er moet nu ein
delijk een bestuursorganisatie
komen die voor heel Zeeland
een slagvaardig beleid maakt
en maatregelen neemt op het ge
bied van milieu. Dat zei ir G.
Adema van Rijkswaterstaat
woensdagmiddag in een verga
dering met de milieuwethou
ders van Zeeuwsch-Vlaanderen
in Terneuzen. Adema sprak na
mens gedeputeerde A. Dek (mi
lieu) die niet op de vergadering
aanwezig kon zijn. „Zeeland
loopt achter op andere provin
cies. De besluitvorming gaat
veel te traag als het gaat om mi
lieu-maatregelen."
Adema verzocht de aanwezige
Zeeuwsvlaamse wethouders om
voor 31 mei de provincie schrif
telijk op de hoogte te brengen
van het gemeentestandpunt
over de bestuursorganisatie. In
een klinkend betoog zette mr F.
van Langevelde van het provin
ciaal bureau milieuzaken uiteen
hoe, die bestuursorganisatie er
uit moet zien. Het zou een ven-
- nootschap moeten worden, bij
voorkeur een NV. waarin zowel
de Zeeuwse gemeenten alS de
provincie aandelen hebben. De
ze 'sturings-NV' kan, door een
'kort besluitvormingstraject',
slagvaardig optreden bij herge
bruik, verbranding en preventie
van het afval dat in Zeeland
wordt geproduceerd.
Geen discussie
De 'discussie', die na de toespra
ken van Adema en Van Lange
velde op het programma stond,
barstte niet los. De verzamelde
wethouders onderschreven het
plan van de sturings-NV, op een
enkeling na die eerst het stand
punt van de gemeenteraad wilde
afwachten. J. van Rooijen. mi
lieuwethouder van Terneuzen
en voorzitter van de commissie
Gemeenschappelijke Regeling
Afvalverwerkingsinrichting
Zeeuwsch-Vlaanderen, drukte
zijn collega-wethouders op het
hart dat ze niet bang hoefden te
zijn voor een te klein aandeel in
de sturings-NV. Adema sloot
zich daarbij aan. „Gedeputeerde
Dek heeft al toegezegd dat de ge
meenten een meerderheidsbe
lang krijgen in de NV. Hij denkt
zelfs aan een aandeel van dertig-
procent voor de provincie. Dat
betekent dat de gemeenten met
zeventig procent straks het
meeste in de melk te brokkelen
hebben."
Van Rooijen beloofde een con
cept-voorstel te maken dat de
wethouders half mei in de com
missievergaderingen van hun
gemeenten onder de aandacht
kunnen brengen.
MIDDELBURG - Exploitatie
van de YVesterschelde-Oever-
verbinding door de NV Delta
Nutsbedrijven levert een bespa
ring van ettelijke miljoenen
guldens per jaar op. Als over-
heids-NV kan het nutsbedrijf op
de kapitaalmarkt goedkoper le
nen dan andere bedrijven. Dat
positieve verschil ligt tussen 0,5
en 1%. Omdat er voor een WOV
bijna 1 miljard gulden nodig is,
loopt zo'n voordeel meteen
flink in de papieren.
Directeur ir P. Stoter van Delta
Nutsbedrijven beschouwt het
als een verstandige zaak om de
WOV bij het bedrijf onder te
brengen. Daartoe zou de provin
cie, die thans bijna voor 100% ei
genaar is van de NV Wester
schelde Oeververbinding (Rei-
merswaal en Hontenisse hebben
ook een gering eigendom), de
aandelen moeten overdragen
aan Delta Nutsbedrijven. Die
kan dan de WOV als dochteron
derneming inlijven.
Stoter beklemtoont dat de ex
ploitatie van een WOV strikt ge
scheiden moet zijn van de ande
re activiteiten van Delta-N. „En
we mogen niet gewoon geld af
staan voor de WOV. Wel kunnen
we profiteren van onze gunstige
positie. De begeleiding van het
project kan met eigen mensen
en ook bij de feitelijke exploita
tie hebben we het een en ander
te bieden."
Al eerder
De directeur herinnert eraan dat
enkele jaren geleden al eens, ge
keken is naar de mogelijkheid
om het nutsbedrijf bij de bouw
en exploitatie van de WOV te be
trekken. De mogelijkheden zijn
toen niet verder uitgewerkt. Sto
ter vindt dat die berekeningen
en het opzetten van een model
alsnog aan de orde kunnen ko
men. In juni treedt er een nieuwe
raad van commissarissen van
Delta-N aan. Hij zal die raad
meteen voorstellen samen met
de provincie de mogelijkheden
voor de WOV nader te onderzoe
ken.
De huidige president-commissa-
.ris van Delta-N, oud-gedepu
teerde W. Don, heeft zijn voor
keur voor een publieke inbreng
bij de WOV nooit onder stoelen
of banken gestoken. Ir Stoter
wijst erop dat ook de toekomsti
ge voorzitter, gedeputeerde A.
M. Dek, in het verleden al eens
gepleit heeft voor een over-
heids-NV die alle openbare voor
zieningen in Zeeland zou bunde
len. In zijn pleidooi voor een NV
Zeeland betrok Dek destijds ook
de WOV
Van één onzer verslaggevers j
GENT - Het ruim een jaar gele
den gestarte project 'Verleg uw
grenzen' wordt door de Werk
groep Grensarbeid een succes
genoemd. Tot nu toe zijn 48 Ne
derlanders aan een baan in Bel
gië geholpen en 53 Vlamingen
aan een baan in Nederland. De
personen zijn in een groot aan
tal beroepen in diverse bedrijfs
takken geplaatst. Het project
behelst een samenwerking tus
sen de arbeidsbureau's van
Brugge, Gent, Sint Niklaas,
Oostburg, Terneuzen en Hulst.
Doel van het samenwerkings
project is, naast het verleggen
van de grenzen, te komen tot een
goede samenwerking tussen de
grensarbeidsbureau's om op die
manier vraag en aanbod van ar
beid beter op elkaar af te kunnen
stemmen. In het kader van het
project werden het afgelopen
jaar ruim 300 werkzeekenden
ontvangen. Honderd van hen
hebben nu dus een baan.
Volgens A. Klaeijsen, voorzitter
van de Werkgroep Grensarbeid,
zijn de grenzen tussen de bu
reau's al flink vervaagd. „Maar
natuurlijk ontmoeten we ook op
problemen op ons pad. Op het
Exhibitionist
belaagt kinderen
AXEL - In het plan Noordpol
der te Axel werden woensdag
middag omstreeks 16.00 uur drie
kinderen lastig gevallen door
een exhibitionist. De man lokte
de kinderen mee in de bebossing
en probeerde hen te bewegen tot
onzedelijke handelingen. Twee
ouders deden aangifte van het
voorval. De politie wilde, omdat
het onderzoek nog gaande is,
geen verdere mededelingen over
de zaak doen.
terrein van sociale wetgeving,
belasting, diplomavergelijking
dient er nog veel te verbeteren.
Helaas", zo moest Klaeijsen nog
tot zijn grote teleurstelling con
stateren, „hebben wij de indruk
dat de bestaande wetgevingen
per land steeds verder uit elkaar
groeien."
Volgens de voorzitter van de
Werkgroep Grensarbeid hebben
Vlamingen en Zeeuwsvlamin
gen het afgelopen jaar laten blij
ken dat er veel belangstelling is
voor werken in het buitenland,
De stand van zaken rond het
project werd woensdag in Gent
bekendgemaakt. Hierbij aanwe
zig waren ook een paar personen
die dankzij het project in het
buitenland een baan hebben ge
vonden.
Stucadoor
Onder hen bevond zich W. van
Rijt uit Groede. Enige tijd gele
den wou hij een opleiding tot
stucadoor volgen. De dichtstbij
zijnde plek waar hij hiervoor te
recht kon bleek Rotterdam. De
afstand bleek voor hem een bar
rière en hij volgde daarom een
opleiding in het Vlaamse Roese-
lare. Inmiddels brengt de 33-jari-
ge Van Rijt her en der in Oost- en
West-Vlaanderen sierpleisters
aan.
Uit de woorden van E. Verkam
men, hoofdinspecteur-directeur
van de Vlaamse Dienst voor Ar
beidsbemiddeling en Beroeps
opleiding en mevrouw J. Boog-
erd, voorzitter van het Regio
naal Bestuur Arbeidsvoorzie
ning Zeeland bleek dat het ba-
nenproject de basis vormt voor
verdergaande samenwerking.
Verkammen wees erop dat dit
alles slechts kan slagen wanneer
werkgevers en overheden bereid
zijn flink in het project te inves
teren. In de toekomst ziet hij ook
een samenwerking met bijvoor
beeld de Euregio Scheldemond
als onontbeerlijk.
Hel V&D Prijzencircus duurt tol en met zaterdag2/ april 1991.
MIDDELBURG - Het Konink
lijk Zeeuwsch Genootschap dei-
Wetenschappen richt komende
zaterdag de schijnwerpers op
de dorpen in Zeeland. Dat ge
beurt tijdens de jaarlijkse stu
diedag van de Werkgroep Histo
rie en Archeologie.
Eén van de sprekers is prof dr P.
A. Henderikx, verbonden aan de
Universiteit van Amsterdam.
Hij belicht 'het ontstaan van
dorpen in Zeeland tot circa
1300'. Drs P. Don (Rijksdienst
voor de Monumentenzorg)
neemt de vormgeving en de be
bouwing van de dorpen onder de
loep.
Deze twee sprekers hebben mee
gewerkt aan het boek 'Dorpen in
Zeeland', dat tijdens de studie
dag gepresenteerd wordt. In het
boek, een uitgave van de Vlis-
singse Stichting Natuur- en Re
creatieinformatie, is een groot
deel van de huidige (historische)
kennis over de dorpen samenge
bracht. Het eerste exemplaar
wordt overhandigd aan de ac
teur Sacco van der Made, die een
groot deel van zijn jeugd heeft
doorgebracht in de dorpen Nisse
en 's-Heer Arendskerke.
Andere sprekers tijdens de stu
diedag zijn ir R. M. Adriaansens
(provinciale Planologische
Dienst) en P. A. Harthoorn (his
torisch onderzoeker). De eerste
schetst de 'problematiek van de
kleine kernen in Zeeland. De
tweede vertelt over opkomst,
bloei en verval van het Zuidbe-
velandse Baarsdorp.
Verder wordt een film vertoond:
'Nisse, een dorp', in 1979 ver
vaardigd door Goer Giltay en
Jeroen Visser. De studiedag, van
half tien tot vier uur in de Zeeuw
se Bibliotheek te Middelburg, is
ook voor niet-leden toeganke
lijk. Van de bezoekers, die ook
een lunch krijgen voorgescho
teld, wordt een bijdrage van der
tig gulden verwacht.
AdvertentieI
Het V&D Prijzencircus is nu in
volle galop. Deze week maken de prijzen
de prachtigste salto's,
ledereen heeft gratis toegang.
En iedereen profiteert van de adembene
mende stunts. Ja, zoiets moet je gewoon
met eigen ogen zien. Tot en met 27 april
zijn er nog voorstellingen
Dus haast u, want het voordeel staat
te trappelen bij V&D.
VROOIVmDREESMANN 1
MIDDELBURG - De NV Delta
Nutsbedrijven gaat de stroom-
tarieven verlagen. Die liggen
momenteel boven het landelij
ke gemiddelde. Het bedrijf wil
binnen twee jaar op dat gemid
delde uitkomen. De verlaging
geldt zowel de klein- als groot
verbruikers. Een gemiddelde
kleinverbruiker (verbruik 2.500
kiloWatt) gaat er door de tarief
verlaging uiteindelijk zo'n 25
gulden per jaar op vooruit. Het
kleinverbruikerstarief van Del-
la Nutsbedrijven ligt nu onge
veer 1 cent per kiloWattuur bo
ven het landelijk gemiddelde.
Directeur ir P. Stotèr deelde een
en ander woensdag mee bij de
presentatie van de jaarversla
gen 1990 van PZEM (energie),
WMZ (water), Zekatel (kabel) en
Delta-N (vanaf 1 oktober '90 de
nieuwe nuts-NV). Hij maakte
duidelijk dat de verlaging niet
uit luxe wordt doorgevoerd,
maar om ten opzichte van ande
re distributiebedrijven concur
rerende tarieven te kunnen han
teren. Met de gasprijs zit Delta-
Nuts op de landelijke minimum
prijs en dat blijft zo. De waterta
rieven - landelijk bij de top-drie
behorend - blijven op het niveau
van 1984 gehandhaafd.
Het tarievenbeleid is mogelijk
dankzij de gunstige financiële
positie van Delta-Nuts. Over
1990 boekten zowel PZEM (6,6
miljoen gulden) als WMZ (2,5
miljoen gulden) winst. De bru-
to-winst lag vele miljoenen ho
ger, maai' er was een fiks bedrag
nodig om verschillen tussen
WMZ (andere methode van af
schrijving) ën PZEM (loonkos
ten direct in de tarieven) weg te
werken. Delta Nutsbedrijven zit
nu voor alle onderdelen op de
zelfde financiële noemer. Voor
gesteld wordt de aandeelhou
ders een dividenduitkering van
11,25% te geven. De PZEM keer
de vroeger wel dividend uit;
WMZ heeft dat nooit gedaan.
Directeur Stoter legde uit dat
het nutsbedrijf ondanks de ster
ke positie voorzichtig moet ope
reren. „We zijn met program
ma's bezig, waardoor de afzet
van zowel energie als water zal
verminderen. Dat betekent au
tomatisch minder opbrengsten.
Ook zijn er activiteiten aan de
gang die niet rendabel zijn, Bij
voorbeeld windenergie; de te
korten daarop worden opgevan
gen via de milieuheffing. Maar
de kostbare verwerking van zui
veringsslib en de transportlei
ding voor landbouwwater kun
nen niet door de milieuheffing
gedekt worden."
Reserves
De reserves van het nieuwe nuts
bedrijf belopen ongeveer 500
miljoen gulden. Ir Stoter ont
kent dat dit een buitengewoon
hoog bedrag is. Hij acht het dan
ook onjuist (een deel van) de re
serves te gebruiken om de tarie
ven verder te verlagen. „Door de
reserves hoeven we minder te le
nen en betalen we dus minder
rente. Dat voordeel komt direct
ten goede van de exploitatie en
daarmee ook van de tarieven.
Zou je die 500 miljoen eruit ha
len, dan moet je dat bedrag le
nen en dat betekent een toena
me van je lasten met 10%ofwel
50 miljoen gulden per jaar."
De directeur beklemtoont dat
Delta-Nuts ook een eigen vermo
gen moet hebben. Om de hoogte
daarvan te bepalen is gekeken
naar de risico's die het nutsbe
drijf loopt. Als calamiteiten die
de financiële positie onderstebo
ven kunnen gooien noemt Sto
ter: er vertrekt een grote klant
(zowel in de energie- als water
sector mogelijk); het gaat slecht
met de NV Elektriciteits-Pro-
duktiemaatschappij ZuidNe-
derland, waarin Delta-Nuts voor
134 miljoen gulden in deel
neemt. Volgens de directeur is
een reserve van 30% van de tota
le roerende en onroerende bezit
tingen wenselijk en normaal.
Dat komt neer op ongeveer 55U
miljoen gulden.
De fusie van PZEM en WMZ
moet, als de aanloopperiode
achter de rug is, een financieel
voordeel van 10 miljoen gulden
per jaar opleveren. Dat komt
door minder arbeidsplaatsen
(113) en het afstoten van kanto
ren. Stoter kan zo kort na de ope
ratie nog niet aangeven hoeveel
financieel voordeel er concreet is
behaald. Hij verwacht dat de be
sparing van 10 miljoen ruim ge
haald wordt. De directeur wil
verder gaan door de doelmatig
heid te vergroten en taken af te
stoten. Dat houdt in dat op ter
mijn meer arbeidsplaatsen ver
dwijnen. Hoeveel dat er zullen
zijn, is momenteel onderwerp
van gesprek.
