PZC
vers en gezond wint
van kant-en-klaar
bevelandse anijsbeschuitjes
ZÊÊM
tafel
ZO'N STRAK BANKJE
ZOCHT IK
DUS!
met bokbier is
het leuk koken
de kleine
kaart
vrijdagkrant VRIJDAG 19 OKTOBER 1990 g
GEMAKSVOEDING
reisgids wijnstreken
3so\
dop vorm
gemakzucht
mannen
DE JONGE HOEK VAN DUKE
MEUBELEN
Bij uitgeverij Het Spectrum verscheen onlangs de Reis
gids voor de wijnstreken van Frankrijk, geschreven
door Hubrecht Duijker. De gids is gebaseerd op noties die
Duijker maakte tijdens zijn talrijke reizen door Frankrijk.
Hij bezocht honderden wijnboeren, talloze wijnproefgelegen
heden, restaurants en hotels. Reisgids voor de wijnstreken
van Frankrijk bevat 45 wijnroutes en vermeldt de beste cha
teaux en andere wijnproducenten per streek, volgens Duij-
kers persoonlijke voorkeur.
De paperback, geïllustreerd met kaarten, kost 24,90.
Rechts 'mastellen'zoals men in Vlaanderen maakt en links de 'thuisbaksels'bestrooid met anijszaad (foto Pieter-Gijs Rotte
In het Goese land weten ze
wat lekker is: beschuit met
anijs, iets aparts. Om het luch
tige en eierrijke bakwerk,
maar vooral om het anijszaad,
dat erin verwerkt is.
Pimpinella anisum kwam vroe
ger alleen in Azië voor. Nu
wordt anijs, zoals het in ge
woon Nederlands heet, in
Zuid-Europa gekweekt. Het
zaad bevat olie met een karak
teristieke geur en smaak. Als
medicijn wordt het in (anijs-
Iblokjes verwerkt en in sommi
ge dranken. In Griekenland tot
de volksdrank 'ouzo' en bij ons
in de anisette (likeur).
Beschuit met anijs werd in
vroeger dagen vooral gevraagd
én gegeten in de kraamkamer.
In Vlaanderen wordt anijs ge
bruikt in de mastellen, in Bra
bant in de béstellen: een soort
beschuitbollen met een gat in
het midden, gebakken van een
eierrijk deeg. Ze werden in
vroeger tijden door de bakker
in een oogwenk met wat koken
de melk verwerkt tot een heer
lijke, voedzame kraampap.
Anijs is van oudsher bekend als
voortreffelijk kruid: goed voor
de kraamvrouw, want 'zogdrij-
vend': het bevordert de aan
maak van moedermelk. Daar
naast is anijs opwekkend,
darmgas-verdrijvend en
kramp-opheffend.
Volle melk, eieren, boter en
anijs maken de beschuitbollen
tot een voedingsprodukt van
de bovenste plank. De jonge
moeder vaart er wel bij - maar
zij niet alleen... In het Zuidbe-
velandse Heinkenszand en 's
Gravenpolder lust iedereen er
wel pap van. De bakkers Rijk
en Zwartepoorte weten daar al
les van.
Wat de samenstelling betreft
vertonen de anijsbollen en
anijsbeschuit wel overeenkom
sten. Wat de vorm aangaat zijn
er echter nogal wat verschillen.
Gewone beschuit wordt onder
een metalen dopvorm gebak
ken, doorgesneden en daarna
nóg een keer gebakken (bis
cuits betekent tweemaal ge
bakken). Bij de tweede keer
bakken worden de biscuits ge
droogd en krijgen zij hun kleur.
Vlaamse mastellen worden
eveneens in bolvorm gebak
ken. Verolgens worden zij met
anijszaad bestrooid worden en
van een gat voorzien (om de he
te melk direct in het hart van
het bakwerk te brengen) en
daarna gebakken. In sommige
Belgische bakkerijen bakt men
ze als kleine bolletjes in een
vormplaat eveneens rijkelijk
bestrooid met anijszaad.
Onze Zuidbevelandse anijsbe
schuitjes worden als een soort
toast-brood gebakken, daarna
gesneden tot dunne plakjes,
met veel bruine suiker bestre
ken, gekleurd in een hete oven
en tenslotte tot croquante be
schuitjes gedroogd. Heerlijk bij
een kop hete thee!
Of u ook zélf anijsbeschuitjes
kunt bakken in uw keukeno
ventje? Niet zo gemakkelijk,
maar u kunt het proberen.
Neem 400 gram bloem, 40 gram
gist, 4 gram zout, 20 gram sui
ker, 2 eieren (100 gram), ca. 125
gram lauwe melk en 30 gram
boter. In de mixer tot een soe
pel deeg vormen. Meng er 15
gram anijszaad door. Het deeg-
je gedurende 20 minuten laten
rijzen onder een vel plastic. Sa
mendrukken en in kleine stuk
jes verdelen. De deegstukjes
glad opbollen en de bovenzijde
van de bolletjes licht met melk
bestrijken, bestrooien met
anijszaad en in een warme om
geving ongeveer 30 minuten la
ten rijzen onder een vel plastic.
De oven voorverwarmen tot
ongeveer 225 graden Celsius en
daarin de bolletjes ongeveer
acht minuten bruin bakken.
Na het bakken eventueel door
snijden en nadragen tot cro
quante beschuitjes.
PIETER-GIJS ROTTE
Nederlanders lopen bepaald
niet massaal te hoop voor
de snelle hap, koelvers
gerechten, voorgebakken
lasagna's en instant-toetjes uit
plastic bekertjes. De
consumptie van
'gemaksvoeding' blijft nog
steeds beduidend achter bij die
in ons omringende landen.
Waar zit 'm dat in? Is de
Nederlandse consument
minder op gemak gericht dan
de Engelse, de Duitse of
Franse? Zit de Nederlandse
huisvrouw te vast in het
traditionele rolpatroon van
'keukenprinses' of houden we
niet van 'eten uit een bakje'?
Onder het motto: eet gezond,
koopt de huisman of huisvrouw
liever voorgesneden groenten,
geschilde aardappeltjes en
makkelijk te bereiden vlees.
Onderzoekers zijn
pessimistisch over de toekomst
van gemaksvoeding. Dat bleek
afgelopen week op het in
Arnhem gehouden congres 'Het
imago van gemaksvoeding'.
Mevrouw M. Hekket van M.S.A.
Marketing deed deze zomer een
onderzoek onder consumenten.
Zij ondervroeg zeshonderd
mensen die verantwoordelijk
zijn voor het bereiden van de
maaltijd. „Dan krijg je een
treurig beeld van
gemaksvoeding", zo vertelt ze.
„De consument heeft grote
weerstanden. Volgens hem is de
kant-en-klaar maaltijd minder
vers. Het smaakt naar niks.
Bovendien is de prijs veel te
hoog als je kijkt naar de grootte
van de porties. Het is
bovendien ongezellig om je
maaltijd uit een plastic bakje te
eten".
'Gemaksvoeding' is een
verzamelnaam voor veel
produkten. Het is de luxe
maaltijd die je bij de traiteur
koopt om die met vrienden in
een gezellige ambiance te eten.
Maar het is ook de snelle hap
die je al kijkend naar de
televisie naar binnen slaat. Dan
heb je het ook over de halve
pizza of de candybar die je
tussen de middag opeet.
Gemaksvoeding is dus een
term waar je moeilijk mee uit
de voeten kan. Op het congres
werd naarstig gezocht naar
andere woorden, want de
benaming 'gemaksvoeding'
roept te veel het idee op van
'gemakzucht'.
Blikken met kant-en-klare
maaltijden worden momenteel
alleen ingekocht voor
noodsituaties. Produkten uit de
koeling gaan ook moeilijk,
want dat moetje dan plannen.
Zoiets moet binnen een paar
dagen ook op, anders bederft
het. „Er bestaat wel een groep
die belangstelling heeft voor
vlug-maaltijden", zegt Hekket,
„dat zijn bijvoorbeeld de één- of
tweeverdieners. Die hebben
meer geld te besteden".
In gezinnen met opgroeiende
kinderen is het vooral een
prijskwestie. „Pubers willen
graag nog een paar keer extra
opscheppen. Dan heb je dus
aan één portie niet voldoende.
Als het dan een maaltijd betreft
van zes gulden, kun je beter
naar de Chinees gaan. Daar
kun je met z'n tweeën eten van
een portie", zegt Hekket.
Dat de groep van ouderen
belangstelling heeft voor
gemakkelijke voeding, bestrijdt
ze. „Ouderen zijn vrij
traditioneel. Ze hebben hun
hele leven gekookt en zien dat
niet als een probleem. Zodra ze
wat moeilijk ter been zijn,
kunnen ze een beroep doen op
Tafeltje-dekje".
Opvallend is dat mannen nog
steeds niet koken. In de
steekproef van zeshonderd
ondervraagden treft Hekket
maar 55 mannen aan die de
maaltijd klaar maken. Daarvan
zit de helft ook nog in de groep
van één- of
tweepersoonshuishoudens. „Als
er kinderen komen, valt het
gezin toch weer in het oude
patroon. Mannen koken
meestal alleen in het weekeinde
of in de vakantie".
Hekket ziet veel meer toekomst
in zogenoemde halffabrikaten:
de gesneden groenten, die je
alleen nog maar hoeft te koken,
of de diepvries-maaltijden.
„Daar kan de consument zijn
eigen smaak aan geven door
Stenevate 2 Heinkenszand 01106-1482
kruiden toe te voegen of ze nog
eens extra te versieren. Vooral
als het gaat om oer-Hollandse
gerechten waar ieder zijn eigen
recept voor heeft, is een kant
en-klaar produkt tot mislukken
gedoemd. Zo zijn de Hollandse
stamppot of de hachee tot nu
toe zonder veel succes in blik
op de markt gebracht".
Volgens manager P. de Boer
van het reclame-adviesbureau
D'Arcy Masius Benton en
Bowles heeft de consument
vaak vooroordelen tegenover
gemaksvoeding. „Het gaat,
vooral om het idee dat het niet
gezond is. Men koopt liever
verse groenten bij de
groenteman. Maar als die
spinazie nu de hele dag buiten
heeft gestaan en gemarineerd is
in de uitlaatgassen?" Er
bestaat volgens hem een grote
kloof tussen de producent van
gemaksvoeding en de
mogelijke kopers.
„Het gemakkelijke bestaat niet
alleen in de tijdsbesparing bij
de maaltijd. Voor de
consument gaat het om de hele
procedure van de oriëntatie,
wat zullen we vandaag eten, tot
en met de afhandeling, de
afwas. Je kunt het de koper al
gemakkelijker maken bij de
keuze van de winkel. Kan hij
het produkt snel vinden in de
supermarkt of ligt alles
verspreid over verschillende
afdelingen? Ook bij het
transport van de boodschappen
naar huis zijn er problemen. In
veel winkels moet de klant het
maar uitzoeken hoe hij zijn
spullen in de auto krijgt".
Ook na de maaltijd kan het
veel gemakkelijker,
bijvoorbeeld als er geen afwas
nodig is en de verpakking
gewoon in de vuilnisemmer
verdwijnt. „Als je het gemak
meer verdeelt over die hele
procedure van inkopen tot
afwas, voelt men zich ook niet
schuldig dat men zich er maar
van af maakt", zegt De Boer.
„De reclame speelt nu in op de
emotie: deze manier van leven
past bij jou. Het produkt wordt
in verband gebracht met
rijkdom, efficiëntie,
zakelijkheid, romantiek.
Daarvoor is het echter nog veel
te vroeg. De consument heeft
eerst feitelijke informatie
nodig: wat is de
bereidingswijze, hoe lang is het
houdbaar, wat zit erin. Pas als
men weet wat gemaksvoeding
eigenlijk is en wat het voor je
kan betekenen, hebben de
snelle maaltijden een kans om
gekocht te worden".
ELLY WEMPE
interieurverzorging
zout, 250 gram witte suiker,
200 gram bruine suiker, 250
gram lichte rozijnen, 200
gram donkere rozijnen, 45
gram gemalen amandelen,
100 gram geconfijte kersen!
100 gram gedrooghde snip
pers citroenschil, 3 eetlepels
koekkruiden, 4 eieren en 30
cl bokbier.
Bereiding: de rozijnen goed
afspoelen en in warm water
anderhalf uur laten weken.
De boter met het meel en
zout goed mengen. De oven
voorverwarmen op 110 tot
120 graden. Alle droge ingre-
diënten door het bloem
mengsel mengen. De rozij
nen afgieten en er vervol
gens ook doormengen. Eie
ren en bier samen opkloppen
en door het deeg mengen.
Cakemengsel in een ingevet
te cakevorm gieten. Let op,
deze slechts voor 75 procent
vullen in verband met rijzen.
Zo nodig twee bakblikken
gebruiken. Baktijd ongeveer
3,5 uur. Als u een breinaald
in de cake steekt en deze
komt er droog uit dan is de
(Advertentie)'
schreven. Maar het boekje
bevat ook een aantal recep
ten van Cees van Zwam en
dit jaar werden naar deze re
cepten gemaakte gerechten
voor het eerst geserveerd in
een aantal Hoornse café's en
restaurants tijdens het festi
val. Zo konden bezoekers
van bijvoorbeeld het Water
sportcafé De Haai kiezen uit
Hazerug met bokbiersaus en
Hazepeper in bokbier. Het
Huis Verloren had als spe
cialiteit Bokbier kruiden-
koek, terwijl 'Cosy Corner
pannekoeken met bokbier
serveerde. Het Witte Paard
diende in bokbier gekookte
mosselen op en in alle laat
ste drie café's kon een vege
tarische bokbier-chili wor
den besteld. Het publiek
toonde veel belangstelling
en uit ervaring kan ik verze
keren dat de hazerug met
bokbiersaus een tractatie
was. Wild en bokbier zijn
trouwens een prachtige
combinatie. Beiden horen
bij het najaar. De volgende
recepten zijn uit Het Bok
bier Boekje van Cees van
Zwam.
BOKBIER KRUIDKOEK
Ingrediënten: 250 gram
zachte boter, 500 gram zelf
rijzend bakmeel, een snufje
cake gaar. Op een rooster af
laten koelen. Bewaren in een
koektrommel, afgedekt met
aluminiumfolie.
BOKBIER CHILI
(VEGETARISCH)
Ingrediënten: 30 ml olie, 2
uien, 2 teentjes knoflook, 2
paprika's, 1/4 knolselderij, 1
winterwortel, 1 blijkje toma
tenpuree, 375 ml bokbier, pe
per, zout en chilipoeder, 125
ml tomatenketchup, 125
gram champignons 125 ml
zwarte olijven, 1 courgette
en 1 literblik bruine bonen.
Bereiding: bak de in ringen
gesneden ui samen met de
uitgeperste knoflook in bo
ter goudgeel. Snijd alle
groenten klein en voeg ze
aan de uien toe. Even vijf mi
nuten laten doorbakken ter
wijl u de groenten regelma
tig omschept. Voeg het bier
toe en breng het aan de
kook. Schep alles nog een
maal om en laat de massa
een uur zachtjes koken op
een laag vuur. Breng het ge
recht op smaak met zout, pe
per en chilipoeder. Voeg nu
de uitgelekte bruine bonen
toe. Warm de chili weer op
maar laat haar niet meer ko
ken. Opdienen met brood en
een glas bokbier.
RIEN VAN REEMS
De laatste drie maanden
van het jaar staan in
het teken van het bokbier,
een donker bier dat wat
zwaarder is dan pils en dat
uitstekend geschikt is om
mee te koken. Elk najaar
worden er in Nederland
feestelijkheden georgani
seerd rond de verschijning
van het bokbier. Een van de
eerste en aardigste is het
Bokbierfestival in Hoorn,
georganiseerd door de
Noordhollandse Bierkring
De Herrezen Pauw en vier
café's uit Hoorn, Hengelo,
Enschede en Amsterdam
die alle vier De Beiaard he
ten.
De DDR wijdde zijn laatste
bijzondere zegels in zijn be
staan (2 oktober, één dag voor
de hereniging) aan de wereldbe
roemde Duitse archeoloog
Heinrich Schliemann, die hon
derd jaar geleden overleed
(1822-1890). 'Wijlen' de DDR-
post was met deze herdenking
de Deutsche Bundespost ruim
een week voor, want 11 oktober
kwam de post-voor-één-Duits-
land ook met een herdenkings
zegel in de waarde van 60 pfen
nig. Op de zegel zien we een por
tret van Schliemann met op de
achtergrond de Leeuwenpoort
van Mykene, waarin hij een ge
weldige goudschat ontdekte.
Eveneens op 11 oktober heeft
Duitsland het 150-jarig bestaan
van de postzegel postaal ge
vierd. Dat gebeurde met een 100
pf.-zegel, die tevens de aandacht
vestigde (hoewel dat niet wordt
vermeldt) op de jaarlijkse 'dag
van de postzegel'. Op de zegel
worden weer drie zegels afge
beeld: de Penny Black, de eerste
Duitse postzegel die in 1849
werd uitgegeven, de Bayerns
'Schwarzer Einser' en een mo
derne Duitse zegel die in 1989
werd uitgebracht ter gelegen
heid van de derde verkiezingen
voor het Europees Parlement
(met de vlaggen van de lidsta
ten).
DENEMARKEN - In veel lan
den zit men met het probleem
van een al maar groeiende kleine
criminaliteit en, wat nog veel
ernstiger is, de gevolgen van al
cohol in het verkeer. Acties die
in Denemarken worden gehou
den om dit kwaad terug te drin
gen gaat men nu ook postaal on
dersteunen. Op 8 november wor
den de eerste twee zegels uitge
geven in een reeks over mis
daadbestrijding.
Met een 3.25 kr.-zegel, waarop
een fiets, wordt de aandacht ge
vestigd op fietsendiefstallen.
Nog nooit eerder werden in een
tievelijk de twee fr.-, s.- en c.-z
gels. Oplagen van deze blokje
700.000, 900.000 en 700.000 stuk
Dan werd 13 september een ser
van zes zegels uitgegeven in h
kader van het 8ste VN-misdaa
en strafbehandelingscongre
dat van 27 augustus tot 7 se
tember in Havana werd geho
den. De ontwerpen op de zege
zijn van de Tsjechoslo waak J
seph Ryzek, die misdaden a
een zondagsschilder op papii
schetste: 0.50 fr„ bedrog: 200 fi
milieuvervuiling (oplage v(
beide zegels 700.000 stuks): 61
doodslag, 8 s„ vandalisme (opl
gen 900.000 stuks), 25 c„ een roe
overval en 36 c., diefstal e
brandstichting (oplagen resi
800.000 en 700.000 stuks).
Ter gelegenheid van het fes
tival dat dit jaar op 6 en 7 ok
tober was, stelde Cees van
Zwam van De Herrezen
Paauw met medewerking
van Hans Aikema en Derek
Walsh Het Bokbier Boekje
samen. In dit boekje wordt
de geschiedenis van het bok
bier uiteengezet en worden
de bokbieren van dit jaar be-
Het 45-jarig bestaan van de Ver
enigde Naties is 26 juni postaal
gevierd met de uitgifte van zes
zegels. Op de zegels, enkele ke
ren tegen een achtergrond van
symbolische voorstellingen, het
getal 45: 0.90 fr., 1,10 fr. (oplage
beide zegels 900.OOo), 7 s., 9 s. (elk
1.1 miljoen), 25 c (1.1 miljoen) en
45 c. (900.000 stuks). Samen met
de zegels zijn ook - daar heeft
men weer zo iets - drie blokjes
uitgegeven met daarin respec-
STEMPELNIEUWS - In
vember zullen vier fllateliek
ketstempels in gebruik worde
genomen. Meppel, met in he
stempel de Meppeler toren, is
november aan de beurt. Adres
directeur hoofdpostkantooi
Postbus 99410, 7940 NA Meppel
Óp 7 november volgen de anderj
drie. Om te beginnen Dongei
met in het stempel de Koepe
kerk of St.-Laurentiuskers
Adres: directeur postkantoor
Postbus 99940, 5100 NA Dongen
Verder Uden met in het stempq
het postkantoor (adres: direc
teur hoofdpostkantoor, Postbus
99910, 5400 NA Uden) en ZwoUi
met in het stempel de Sassen)
poort. Adres: directeur hoofd
postkantoor, Postbus 99200
8000 NA Zwolle.
HERO VII'1
jaar tijd zoveel fietsen gestolen
als in 1989: meer dan 100.000 of
tien procent van het gehele be
stand. Dit jaar is de politie dan
ook aan registratie begonnen zo
dat via de computer direct kan
worden gezien of een flets gesto
len is of niet.
De tweede zegel in de waarde
van 3.50 kr. met daarop een auto
en een glaasje, ondersteunt pos
taal politie-acties in de strijd te
gen dronken autobestuurders.
In 1988 vielen door alcohol in het
verkeer 228 doden en liepen 1491
mensen ernstige verwondingen
op.
Met deze twee zegels wordt 8 no
vember het Deense uitgiftepro
gramma afgewerkt. Er versche
nen dan in 1990 totaal 30 zegels,
inclusief negen permanente ze
gels met o.a. een eerste zegel van
een nieuwe koninginneserie.
FAROËR Op 8 oktober heeft
Faroër de vijfde en laatste serie
uitgegeven in de reeks 'eilanden,
plaatsen en dorpen'. Deze slotse-
rie is gewijd aan het negen km
lange en twee km brede eiland
Nolsoy. Op vier zegels in waar
den van 320 oyru, 350 oyry, 600
oyru en 700 oyru (100 oqru is 1
Deense Kroon) staan schilderij
en afgebeeld van Steffan Daniel-
sen (1922-1976) die altijd op Nol
soy heeft gewoond en gewerkt.
VERENIGDE NATIES - Sinds
begin mei is de postadministra
tie van de Verenigde Naties met
drie series op de markt geko
men. Niet zo bijster veel, maar
aangezien men bepaalde uitgif
ten zo ingewikkeld maakt
(denkt b.v. aan de VN-vlaggen-
serie en de vorig jaar gestarte
reeks 'mensenrechten') is het
verzamelen van VN-zegels toch
niet altijd een goedkope zaak.
Tenzij men zich tevreden stelt
met enkele zegels uit een reeks
en niet ook alle veldelen of vellen
wil bezitten.
Wat zijn de in de afgelopen tijd
uitgekomen series. Op 4 mei ver
schenen zes zegels met daarop
afbeeldingen van geneeskrach
tige planten. Waarden, afbeel
dingen en oplagen: 0.90 Zwitser
se frank, Plumëria rubra: 1.40 fr.,
Cinchona officinalis (elk in een
oplage van 900.000 stuks): 4.50
Oostenrijkse schilling, Bixa
orellana: 9.50 s., Momordica cha-
rantia (elk 1 miljoen): 25 dollar
cent, Catharanthus roseus (1
miljoen) en 90 c„ Panax quin-
quefolium (900.000).
w yy- V W H»
ix - -t ite r
i
