\erschoore
Licht op groen
voor Gullit
Milieufederatie
vreest miljarden
tekort tunnels
Chemisch afval naar
bak op Maasvlakte
Overal wrakstukken in Karlsruhe
Moskou beperkt leverantie olie en gas aan Litouwen
Nederlands-Duitse
druk op Amerikanen
let op
de krant van
vrijdag
UUR FOTOSERVICE
\od Braks in ogen akkerbouwers een fooi
mnamÊÊÊÊÊÊÊÊtmÊÊÊÊÊÊ
President Bush overweegt maatregelen tegen Sovjetunie
Winkels plat
Oud papier
Voorlichting
Breukink
pdm m
KIJK
VANAVOND
NAAR DE
VIERDE RONDE
VAN HET
AH LETTERSPEL.
Vanmiddag zonnig -w
|33e jaargang no. 91
Ifoensdag 18 april 1990
KODAK EXPRESS QUALITY CONTROL
Graanprijzen
Telegram
Bush negeert broeikaseffect
WINNAAR KODAK KWALITEITSA WARD SEIZOEN 89-'90
Eerst nog enkele buien, soms met ha
gel. Aanvankelijk westenwind maar
vanmiddag draaiend naar noordwest.
Temperatuur 10 graden.
MIDDELBURG -VLISSINGEN HULST ZIERJKZEE
oeren voeren morgen actie
Jen HAAG (GPD) - De boeren-
Irganisaties zijn ontevreden
|ver het besluit van het kabinet
|m tot 1994 in totaal negentig
liiljoen gulden extra uit te trek-
len voor de akkerbouw. De
voor morgen aangekondigde ac
ties gaan gewoon door. De boe
ren zullen bij verschillende pro
vinciehuizen demonstreren. Op
het Binnenhof willen de akker
bouwers hun grieven nogmaals
PELLENBERG - De Belgi
sche chirurg Martens heeft
gistermiddag bevestigd wat
eigenlijk al als zeker werd be
schouwd: Ruud Gullit mag
weer voetballen. De Neder
lander sprak bijna een uur
met Martens, die in aanwezig
heid van Milan's clubarts Ma
rio Tavana en haptonoom Ted
Troost geen afwijkingen meer
aan het gewricht constateer
de.
Met de goedkeuring van de ge
kwetste knie is de weg voor
Gullit vrij om op korte termijn
zijn rentree te maken bij zijn
club AC Milan. Bovendien
komt deelneming van Gullit
aan de eindronde van het toer
nooi om het wereldkampioen
schap voetbal een stuk dich
terbij. In overleg met coach
Sacchi zal Gullit het precieze
tijdstip van zijn rentree bepa
len.
Gullit werd drie keer aan zijn
rechterknie geopereerd. Twee
keer verwijderde professor Pe
rugia in Rome zwevend kraak-
Ruud Gullit
been. De laatste operatie werd
uitgevoerd door de Belgische
chirurg Martens. Gullit voet
balde niet meer, sinds 31 mei
1989.
Zie ook pagina 19
kenbaar maken, vooral met het
oog op het overleg dat de Twee
de Kamer die dag met minister
Braks (Landbouw) zal hebben.
Woordvoerder Dijkstra van het
actiecomité van de akkerbou
wers noemt de negentig miljoen
gulden over de vier jaar „teleur
stellend, een fooi". Volgens hem
„is minstens honderd miljoen
per jaar nodig". Van de door de
akkerbouwers gewenste verho
ging van de graanprijzen komt
weinig terecht, zo concludeerde
hij. De negentig miljoen wordt
vooral besteed aan akkerbou
wers die hun bedrijf opheffen,
kritiseerde hij het besluit van
het kabinet.
Voorzitter G. Doornbos van het
Landbouwschap meent dat het
kabinet „kruimelwerk" aflevert.
„Onduidelijk" is wat de Neder
landse regering in Brussel en tij
dens de komende EG-top in Du
blin nog wil doen voor de akker
bouwers. De nationale maatre
gelen zijn onvoldoende, aldus
Doornbos. Ook hij becijfert dat
tenminste honderd miljoen gul
den per jaar nodig is.
Doornbos is er ook niet over te
spreken dat het kabinet weinig
doet aan het peil van de graan
prijzen. De drie procent stijging
die Braks reëel acht, valt vol
gens Doornbos weg tegen de au
tomatische daling van de prijs,
die ook drie procent bedraagt.
Dit jaar wil het kabinet voor de
akkerbouw tien miljoen extra
besteden en vanaf 1991 twintig
miljoen gedurende vier jaar. Het
bedrag moet helemaal worden
gedekt uit te verwachten ont
vangsten uit Brussel. De EG-te-
gemoetkomingen voor inko
menssteun en braaklegging zul
len niet langer aan de algemene
middelen worden toegevoegd,
maar komen direct aan de ak
kerbouwers ten goede. Minister
Kok (Financiën) heeft met het
plan ingestemd.
Het kabinet is zeker van EG-ont-
vangsten voor in totaal tien tot
elf miljoen gulden per jaar. Voor
het lopende jaar is dat voldoen
de, maar voor de periode tot en
met 1994 moet jaarlijks nog eens
tien miljoen uit Brussel komen.
Dat kan alleen als meer akker
bouwers overgaan tot bedrijfs
beëindiging of braaklegging van
landbouwgronden.
Tijdens een persconferentie be
klemtoonde minister Braks
(Landbouw) dan ook dat de ak
kerbouwers nu „de hand aan de
ploeg moeten slaan" om ervoor
te zorgen dat die extra tien mil
joen gulden ook jaarlijks terug
vloeien naar Nederland. Nemen
de akkerbouwers onvoldoende
deel aan de mogelijkheden tot
bedrijfsbeëindiging en braak
legging, dan komen er volgens
Braks „problemen met de finan
ciële dekking" van het plan. In
dat geval zou Kok het gat moe
ten dichten.
Braks wil de noodzakelijke her
structurering van de akker
bouwsector vooral op regionaal
niveau aanpakken. De eerste
twee jaar ligt wat de minister be
treft de nadruk op de bedrijfs
beëindiging. De 36 miljoen die
de minister daarvoor als vergoe
ding uit Brussel verwacht, denkt
hij „in de komende twee jaar al
te versleutelen". De minister
denkt daarbij vooral aan het ver
kopen van grond aan grotere ak
kerbouwbedrijven of aan vee
teeltbedrijven.
Zie ook pagina 13
DEN HAAG - Minister Braks reageerde gisteren op de voorstellen
van de commissie van goede diensten in het conflict met de akker
bouwers. Zijn bod, negentig miljoen, is voor de boeren niet genoeg
(foto ANP/Frans Vanderlinde
ROTTERDAM (GPD) - Het rijk
stevent af op overschrijdingen
die in de miljarden kunnen lo
nen bij het aanleggen van vijf
tunnels en andere uitbreidin
gen in het verkeersnet in de
Randstad. Dit beweert de Zuid
hollandse Milieufederatie in
een brief aan het Bestuurlijk
Overleg Randstad (BOR) waar
in het rijk, de Randstadprovin
cies en de grote steden zijn ver
tegenwoordigd. De federatie
vergelijkt de problemen met de
RSV-duikboten die per stuk
miljoenen guldens duurder
werden dan berekend.
De milieufederatie wijst op de
onzekerheden in de financiering
van de projecten. „De investe
ringskosten zijn in zeer korte tijd
met 1 miljard gulden gestegen.
De kans op verdere stijging is le
vensgroot aanwezig," schrijft de
milieufederatie in de brief. Het
ministerie van Verkeer wilde
hierop gisteren geen reactie ge-
De Milieufederatie merkt verder
op dat ook aan de inkomsten
kant onzekerheid troef is. Bere
keningen over opbrengsten uit
rekeningrijden, brandstofac
cijns of het spitsvignet geven
geen enkele garantie.
ROTTERDAM (GPD) - Op de
Maasvlakte is dinsdag de C2-de-
ponie van de Afval Verbranding
Rijnmond (AVR) in gebruik ge
steld, een kolossale betonnen
bak waarin de komende vijfjaar
ongeveer 230.000 ton onverwerk
baar chemisch afval wordt ge
stort.
De deponie heeft vierendertig
miljoen gulden gekost. Ook in de
komende jaren, voorspelde di
recteur ir. G.J.R. Nales van de
AVR, zullen de burgers te ma
ken krijgen met forse prijsstij
gingen.
Volgens staatssecretaris drs. E.
Heerma, die de openingshande
ling verrichtte, wordt tot nu toe
nog te veel afvalmateriaal ge
stort, in plaats van verbrand of
anderzins verwerkt. Jaarlijks
vindt ruim 14 miljoen ton afVal
zijn weg naar talloze stortplaat
sen in binnen en buitenland.
KARLSRUHE (AP) - Overal lagen dinsdag de wrakstukken
toen ter hoogte van de Westduitse stad Karlsruhe twee F-18 ge
vechtsvliegtuigen van de Canadese luchtmacht op elkaar bot
sten. Eén van de twee piloten kwam om, de andere raakte ge
wond. Hij belandde met zijn schietstoel op een drukke autosnel
weg.
De brandende wrakstukken van beide toestellen kwamen ver
spreid over de hele stad neer. Verschillende auto's raakten zwaar
beschadigd. De brandweer van Karlsruhe moest her en der klei
ne branden blussen. Twee voorbijgangers, een man en een
vrouw, raakten licht gewond.
De materiële schade bleef beperkt omdat de vliegtuigen niet in
dichtbewoond gebied terecht kwamen. Het ene viel neer in een
natuurgebied, het andere in de buurt van een industriegebied.
De toestellen kwamen van een basis bij Rastatt, ongeveer 40 ki
lometer ten zuidwesten van Karlsruhe. Over de oorzaak van het
ongeluk is nog niets bekend (foto EP A
(Van onze correspondenten)
MOSKOU/WASHINGTON - De
Amerikaanse president Bush
overweegt 'strafmaatregelen'
wanneer het Kremlin de leve
ring van gas aan de Baltische
republiek Litouwen drastisch
gaat beperken. Bush reageerde
gisteren tegenover verslagge
vers bij het Witte Huis op de
aankondiging van het Kremlin
dat er drastisch zal worden ge
kort op de gasleveranties aan
Litouwen.
Inmiddels heeft de Litouwse
premier mevrouw Proenskiene
aangekondigd dat Moskou van
af vandaag de olieleveranties
aan Litouwen zal beperken. Zo
zal de grote olierafinaderij Ma-
zeikiai in het geheel geen olie
meer krijgen. Premier Proens
kiene gaf een positieve draai aan
de beslissing van Moskou. „Dit
is het begin van onze vrijheid, zei
ze.
Bush zei niets over de aard van
de maatregelen waarmee hij
Moskou tot een politieke oplos
sing van het geschil met Litou
wen wil dwingen. Sovjet-leider
Gorbatsjov had vrijdag de Balti
sche republiek, die 11 maart een
zijdig de onafhankelijkheid uit
riep, gedreigd met een economi
sche blokkade.
Gisteren, tijdens een spoedzit
ting van het Litouwse parle
ment, bleek dat het Kremlin
maandag al direct concrete ac
tie had ondernomen. De direc
teur van het regionale gasdistri
butiecentrum in de naburige re
publiek Wit-Rusland had een
richtlijn ontvangen om vanaf 17
april 1990 de leveranties aan Li
touwen drastisch te beperken.
Een en ander bleek uit een tele
gram van deze directeur, Nikolai
Motsjernjoek, aan zijn Litouwse
collega in Vilnioes. Het werd gis
teren door parlementsvoorzitter
Abislas voorgelezen. Litouwen
krijgt dagelijks 18 miljoen ku
bieke meter gas aangeleverd
Motsjernjoek verklaarde later,
telefonisch ondervraagd door
het persbureau Reuter, dat zijn
telegram moest worden gezien
als een waarschuwing: „Het is
geen dreigement. Er is geen
sprake van een onmiddellijk
dichtdraaien van de gaskraan.
Maar beperkingen in de bevoor
rading zijn mogelijk".
De Litouwse premier Proenskie
ne had maandag in een telegram
om een gesprek met Sovjet-lei
der Gorbatsjov gevraagd. „We
zijn tot een compromis bereid",
aldus Proenskiene. Maar die be
reidheid, zo bleek gisteren tij
dens de parlementszitting, gaat
aanzienlijk minder ver dan de
Sovjet-leiding wil. In het ultima
tum werd intrekking gevraagd
van een aantal door het Litouw
se parlement na de onafhanke
lijkheidsverklaring aangeno
men wetten.
Een Litouws parlementslid zei
gisteren tegen verslaggevers
van de Sovjet-televisie dat „een
onafhankelijke staat zich niet
kan permitteren wetgeving in te
trekken op bevel van een nabu
rig buitenland". De tv-commen-
tator merkte vervolgens op dat
Litouwen de deur voor een dia
loog heeft dichtgeslagen. Over
beperkingen van de gasleverin
gen aan de republiek werd niets
gemeld.
Gorbatsjovs optreden lijkt ech
ter een averechtse reacties op te
leveren. Parlementsleden in Est
land hebben al gezegd dat Litou
Winkelpersoneel kwam dinsdag
op verschillende plaatsen in ac
tie om kracht bij te zetten aan de
eis de zaken niet langer open te
houden dan tot 18 uur. Morgen
en overmorgen beginnen
stakingen waarbij
winkels de hele dag O
plat gaan. w
Wanneer gemeentebesturen be
sluiten hun steun aan acties
voor het ophalen van oud papier
te staken levert dat geen bespa
ring op. Integendeel, alles moet
dan weer met de vuilnisman mee
en dat is veel duurder,
aldus de Stichting na- C
tuur en Milieu. w
De gemeente Tholen maakt een
film om naar school fietsende
scholieren te informeren over de
gevaren op de iveg. De
schooljeugd zelf fiigu-
reert in de produktie.
WKÊÊÊÊÊÊÊtÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊM
Bijna alle wielervedetten geven
zaterdag acte de presence bij de
Amstel Gold Race. Alleen de
deelname van Erik Breukink is
nog twijfelachtigDoor ziek
te kampt hij met een
conditionele achter- Q
stand. I O
Van onze correspondent)
WASHINGTON - Minister Al
ders (VROM) heeft gisteren, tij
dens een besloten bijeenkomst
in het kader van de internatio
nale milieuconferentie in Was
hington, stelling genomen te
gen het Amerikaanse standpunt
dat het nog te vroeg is voor con
crete acties die het broeikasef
fect moeten tegengaan.
Alders zei, aldus een tekst die
door de Nederlandse delegatie
op de conferentie beschikbaar
werd gesteld, onder meer: „Wij
hadden een stervende Rijn no
dig voor we afvalwater gingen
behandelen. Mijn land heeft de
lessen van het verleden geleerd,
en wil nu al iets aan het broeika
seffect doen".
De minister zei dat even nadat
president Bush de conferentie
tijdens een speech had gezegd
dat er veel meer onderzoek no
dig is naar wat hij noemde „kli
maatsverandering" - het woord
„broeikaseffect" kwam nergens
in zijn rede voor - alvorens con
crete stappen moeten worden
overwogen.
De Amerikaanse president
waarschuwde de 17 deelnemen
de landen ook dat acties ter ver
betering van het milieu nooit
„de economische factor, de men
selijke factor" mogen vero
nachtzamen, omdat zij anders
„tot mislukken gedoemd zijn".
Herhaaldelijk onderstreepte
Bush dat het noodzakelijk is be
scherming van het milieu af te
wegen tegenover de economi
sche kosten. „We moeten zowel
ons milieu-welzijn als ons econo
mische welzijn beschermen. Dat
zijn twee kanten van eenzelfde
munt", aldus Bush.
Advertentie
Speel mee voor de hoofd
prijs en kijk vanavond naar de
bekendmaking van de begin-
en eindletter van de vierde
ronde.
Nederland 1 in het Ster
blok na het journaal van
19.00 uur en op RTL-Veroni-
que rond 17.57 uur.
(Advertentie)
wen met grondstoffen en goede
ren geholpen zal worden als het
werkelijk tot een economische
blokkade komt. „De toekomst
van de Baltische republieken
wordt in Litouwen beslist", zei
den zij. Ook onafhankelijkheids
bewegingen in andere republie
ken hebben Litouwen steun be
loofd.
Amerikaanse regeringsfunctio
narissen hebben laten doorsche
meren dat een van de tegen
maatregelen zou kunnen zijn het
niet toekennen van de status
'meest bevoorrechte handels
partner' aan de Sovjet-Unie. De
ze zgn. MFN-status houdt onder
meer een aanzienlijke verlaging
van importtarieven in.
HOUDT A.S. ZATERDAG VRIJ!
