Dierenleed
'Bemoeienissen overheid
zijn enorm toegenomen'
Einde aan verkoop van
klederdracht in Goes
Reünie TSE ter ere van
bruidegom Jaap Geelhoed
COZ geeft cursus
'Gast aan Tafel'
Auto vernield
bij slippartij
in Noordwelle
kerkdiensten
weekenddiensten
SCHEIDENDE BURGEMEESTER T. C. HEKMAN:
Mentaliteit
Gunstig
SCHOUWSE BAND EVEN HERENIGD
Huisartsen:
Tandartsen:
Apotheken:
Wijkverpleegkundigen:
Dierenartsen:
Brandweer gar age
ZIERIKZEE - Een herdershond raakte vrijdagmorgen
ernstig in de problemen, nadat het dier door onbeken
de oorzaak in de Zierikzeese Oude Haven terecht was
gekomen. De Oude Haven valt tweemaal per etmaal
droog als gevolg van het tij. Op het moment dat het
dier in de haven terecht kwam was het opkomend wa
ter.
De hond ploeterde enkele malen heen en weer door de
modder, maar zag aanvankelijk geen kans er uit te ko
men. De veilige wal was namelijk enkele meters hoger.
Pas nadat omstanders de hond meelokten, durfde het
dier een stukje door het water te waden. Vervolgens kon
de hond door een van de omstanders uit het water ge
haald worden. Kort nadat dat was gebeurd meldde de
eigenaresse van het dier zich.
ZIERIKZEE - Het Centrum voor Ont
wikkelingssamenwerking Zeeland
verzorgt een cursus Gast aan Tafel op
Schouwen-Duiveland. In deze cursus
kan worden kennisgemaakt met acti
viteiten en werkwijzen van Gast aan
Tafel en de Novib. Ook wordt infor
matie gegeven over ontwikkelingssa
menwerking in meer algemene zin en
activiteiten in Zeeland in het bijzon
der.
Inmiddels is al op zo'n 30 plaatsen in
het land een soortgelijke cursus gege
ven. Vaak ontstond na afloop van de
cursus een Novib-groep. Ook in Zierik-
zee, waar de cursus voor Schouwen-
Duiveland wordt gehouden, behoort
dat tot de mogelijkheden. De cursus in
Zierikzee wordt gegeven op vijf maan
dagavonden, te weten 30 oktober, 6,13,
20 en 27 november. De cursus gaat ech
ter alleen door als er voldoende be
langstelling is. De gebleken interesse
is ook bepalend voor de plaats waar de
cursus wordt gehouden.
NOORDWELLE - W. J. uit Heerde is
vrijdagmiddag omstreeks kwart voor
vier op de Stoofweg in Noordwelle
met zijn auto tegen een boom gereden.
De auto werd geheel vernield.
De bestuurder kwam uit de richting
van Renesse. Hij week plotseling hij
uit voor een vogel, raakte in een slip en
verloor de macht over het stuur. De au
to schoot over het fietspad, ramde een
verkeersbord en kwam tegen een
boom tot stilstand. De bestuurder
bleef ongedeerd.
Omstanders kijken bezorgd toe hoe de hond door het slik ploetert.
BRUINISSE - Veertig jaar in dienst
van de overheid hebben burgemees
ter T. C. Hekman van Bruinisse er wèl
van doordrongen. 'De bemoeienissen
van diezelfde overheid zijn enorm
toegenomen' sinds hij in juni 1945 zijn
ambtelijke loopbaan begon als volon
tair op de secretarie van de voormali
ge gemeente Beesd (hartje Betuwe).
De per 1 november scheidende CDA-
burgemeester van Bru kan zich er nog
altijd flink over opwinden.
'Politici op afstand' proberen lokale
besturen vaak van alles aan te praten
waar ze zélf geen verstand van hebben,
vindt Hekman. „En dat komt omdat ze
er totaal geen notie van hebben wat er
speelt op lokaal niveau. De tijd dat er
op binnenlandse zaken nog ambtena
ren zaten die wisten wat de mensen in
kleinere gemeenten bezighoudt is al
lang voorbij".
Teun Hekman wordt 29 oktober 65 en
is dan ongeveer veertien jaar burger
meester van Bruinisse geweest. Met
veel plezier, want in Bru valt elke dag
wel wat te beleven, maakt hij duide
lijk. Aan de vooravond van zijn offi
cieel afscheid, in een bijzonder raads
vergadering op donderdag 26 oktober,
hecht hij eraan duidelijk te maken zich
altijd uitsluitend te hebben ingezet
voor zaken die naar 'mijn tactische in
schatting haalbaar' waren. „Ik ben nu
eenmaal niet zó ingesteld dat ik eerst
allerlei stampij maak over dingen, om
vervolgens weliswaar met de vlag in
top maar met een lege dop uit Den
Haag of Middelburg terug te komen.
Het tast alleen maar je geloofwaardig
heid aan als je iets aanpakt datje toch
niet kan waarmaken. Nee, zoveel be
loofd heb ik nooit".
De Bruse burgemeester staat nog al
tijd helemaal achter zijn uitspraken
van enkele jaren geleden over tekort
schietende politiezorg in kleinere ge
meenten. „De burgers voelen zich ver
laten. De rijksoverheid schiet schro
melijk tekort". Sinds 1979 vraagt Hek
man dan ook al in de jaarlijkse begro-
tingsbrieven met name aandacht voor
het probleem van de openbare orde.
„Het komt misschien wat hard over,
maar er zijn nu eenmaal elementen in
de samenleving die voor geen enkele
rede vatbaar zijn. Veel burgers begrij
pelijk werkelijk niet dat daar niet har
der tegen wordt opgetreden. Vaak lijkt
het er inderdaad op dat in dit land het
abnormale wordt beschermd, ten kos
te van wie normaal wil leven. Veel poli
tici begrijpen niets van de onvrede die
onder de burgers leeft".
Overigens heeft Hekman er begrip
voor dat alles niet uitsluitend met
meer agenten kan worden opgelost. In
de eerste plaats moet er een andere
mentaliteit komen, geeft hij toe.
„Maar de hier geldende strafmaat,
vergeleken met omringende landen,
is bepaald te mild". Verder benadrukt
hij dat met name de ouders de basis
moeten leggen voor het optreden van
hun kinderen buitenshuis.
„Want de drie-eenheid ouders, school
en kerk, die vroeger één lijn trokken,
bestaat al lang niet meer". Overigens
betoogt Hekman persoonlijk nooit
problemen met jongeren te hebben ge
had, hoewel hij enkele malen tot slui
ting van de jeugdsoos moest overgaan.
„Ik heb altijd geprobeerd een klank
bord voor alle geledingen van de Bruse
samenleving te zijn. En dus ook voor
de jeugd. En voor de soos heeft dat een
goede overlegsituatie opgeleverd".
Als een van zijn geslaagde maar ook
een van zijn 'moeilijkste laatste klus
sen' noemt Hekman graag de tot
standkoming van het golfterrein Gre-
velingenhout. „Want daarvoor moes
ten ontzettend veel planologische bar
rières worden overwonnen". En wat
het Bruse vakantieparadijs Aquadelta
betreft: „In de exploitatie-overeen
komst ligt besloten dat de burgemees
ter van Bruinisse gelijktijdig als voor
zitter van de stichting recreatiecen
trum fungeert", betoogt Hekman.
„Dat betekent dat ik voornamelijk uit
voerder was, mijn voorgangers legden
de basis voor de komst van Aquadel
ta".
De scheidende burgemeester ziet het
centrum bij Bruinisse met enige trots
als een voorbeeldproject van hoe je re
creatie moet bedrijven. „Want er is een
all-in pakket van alle mogelijke
slecht-weervoorzieningen, waarmee
de mensen in voor- en na-seizoen er
veel langer terecht kunnen dan in de
meeste andere recreatieprojecten".
Ook al door het door Hekman gepre
zen hoge voorzieningenniveau steekt
Aquadelta volgens hem ook op het
terrein van criminaliteit en vandalis
me gunstig bij andere centra af. „En
een veiligheids- en bewakingsdienst
dragen er belangrijk aan bij dat het
centrum de laatste jaren absoluut
niet meer in trek is bij mensen met af
wijkende levenspatronen".
Nog eens de draad opnemend van zijn
stokpaardje, de openbare orde, onder
streept Hekman: „Een sterke sociale
controle is typerend voor Bruinisse.
De Bruënaar houdt erg van gezellig
heid. Maar van rotzooi zijn ze hier niet
gediend".
Zich realiserend dat zijn dienst als bur
gemeester er bijna opzit: „Bru heeft
iets heel aparts. Voor mij en mijn
vrouw zijn dit dan ook uiterst boeien
de jaren getweest. Bruënaars zijn an
ders, maar zeer op elkaar ingesteld. Ze
vormen een hechte samenleving. Om
in Bruse termen te spreken: Wij voel
den ons hier als een vis in het water. En
we nemen dan ook met moeite af
scheid, mijn vrouw en ik".
Na zijn pensionering gaat de familie
Hekman 'een straatje verder', in Zie
rikzee, wonen. „Voor velen zou ik hier
de eerste burger blijven. Een ongezon
de situatie en ik zou mijn opvolger
maar voor de voeten lopen. We kennen
Bru langzamerhand van huisje tot
deurtje. Bruënaars hebben me al ge
vraagd 'hoe haal je het in je hoofd naar
die Zierikzeese stoepeschieters te
gaan'. Maar wij hebben het weloverwo
gen besloten. Ondanks de talrijke goe
de banden die we hier hebben".
Burgemeester T. C. Hekman neemt met moeite afscheid van Bruinisse.
en beuken? En de generatie, het is een
triest gegeven, die zich standvastig in
traditionele kleding hult, sterft lang
zaam uit. „Vroeger moest je in de kerk
oppassen datje niet achter een boerin
zat", weet mevrouw Kole „de grote
zondagse mutsen namen al het zicht
weg. Tegenwoordig heb je daar nauwe
lijks meer last van."
Het arsenaal benodigde stoffen is dus
ook verminderd. De zwarte gewerkte
stoffen voor de hemdrok en de boven-
keus zijn al enkele jaren niet meer te
krijgen. De machines gingen kapot en
zijn niet vervangen. Mevrouw Kole is
ook door haar mutsen heen. De onder
mutsjes zijn de afgelopen weken ver
kocht en de bovenmuts sierde de
schappen al lang niet meer. Vroeger
haalde mevrouw Kole het witte hand
gemaakte kant voor de zondagse mut
sen uit België. Maar dat bleek niet
meer rendabel. „Ze - de vrouwen in
klederdracht - doen lang met hun
muts. Sommige vrouwen van negentig
hebben hun trouwmuts nog. Je ver
koopt ze dus niet veel," legt mevrouw
Kole uit.
Schortenstof, kantjes voor aan de tup-
muts, zakdoeken, doeken en beuken
liggen nog wel achter de toonbank.
„De boerinnen hebben zwarte, zwart
wit geruit of gestreepte en blauwe rok
ken, vertelt mevrouw Kole. „Het zoge
naamde dof is voor de zondag, het
daagse goed is gemaakt van zwart-wit
te lapjes. En blauwe schorten worden
tijdens het werk gedragen." De schor
ten in Walcheren zijn weer anders dan
in Zuid-Beveland. Dus als de boeren-
vrouwtjes straks voor hun stofjes naar
Amemuiden of Zoutelande moeten,
zullen ze het met Walcherse schorten
moeten doen.
Elke dag hoort ze het: wat jammer dat
de winkel dicht gaat en de kleder
dracht verdwijnt. „Dan moet je zelf
een pakje kopen," antwoordt ze dan.
„Maar dat is niet meer van deze tijd."
verzucht ze even later, zich bewust dat
klederdracht tot folklore is verworden.
GOES De laatste weken is het be
duidend drukker in de winkel van me
vrouw Kole in de Sint Adriaanstraat
in Goes. Na dertig jaar stopt ze met
verkoop van damesmode en kleder
dracht. Binnenkort gaat de deur op
slot. Waar moeten de Zuidbevelandse
boerinnen nou voortaan om stofjes
voor hun rokken, schorten, 'tupmut-
sen' en doeken en beuken? Voor de ze
kerheid reizen ze nog maar een keer
tje naar Goes en slaan wat voorraad
in. Een paar meter schortenbond, stof
voor de onder- en bovenkeuze (de rok
ken) of een kant en klare ondermuts.
Toen mevrouw Kole zich in 1959 ach
ter de toonbank nestelde, verkocht ze
alleen 'boerengoed'. Al snel kwam
daar confectie bij, die in de loop der ja
ren de klederdracht van de eerste
plaats verdrong. Toch bleven ook de
boerinnen komen. Vooral op dinsdag,
dan gingen ze naar de markt en wipten
even binnen bij het winkeltje in het
'Sint Arjaantje'.
De laatste jaren loopt de vraag naar
klederdracht flink terug. Welke vrouw
hijst zich tegenwoordig nog in doeken
Mevrouw Kole achter de toonbank van haar winkel in Goes.
Zierikzee: vrij 18.00-ma 8.00 uur: A.
W. van Geer, Zierikzee, tel. 01110-
12080.
Spreekuur voor spoedgevallen van
11.00-11.30 uur.
Westhoek en Brouwershaven: vrij
18.00-ma 08.00 uur: L. A. M. Bruel,
Markt 32, Brouwershaven, tel. 01119-
1280.
Spreekuur voor spoedgevallen van
11.30-12.00 uur eh van 16.30-17.00 uur.
Bruinisse, Oosterland en Nieuwer-
kerk: vrij 18.00- ma. 8.00 uur: M. v. d.
Berg, Weth. van Klinkenstraat 10,
Nieuwerkerk, tel. 01114-1810.
Spreekuren voor spoedgevallen za. en
zon. 16.30-17.30 uur. F. v. d. Vliet, Oude
Haven 51, Zierikzee, tel. 01110-16190.
Apotheek 'Zierikzee', Dam 18, tel.
01110-12906, geopend za. van 9.00-12.30
uur en van 16.30 -17.30 uur. Zo. van
12.00-12.30 uur en 18.00-18.30 uur.
Schouwen-Duiveland: Dag en nacht
voor dringende hulpverlening onder
tel. 01184-14444.
Gereformeerde Kerk. Brouwershaven
10 ds. Van Zoelen, 18.30 ds. Groen;
Bruinisse 10 ds. De Vries, 17 dhr. Baas;
Haamstede 10 dr. Witkamp, 19 ds. De
Vries; Nieuwerkerk en Oosterland 10
ds. Rienstra, 17 da. V/d Beukei; Scha-
rendijke 9.30 ds. Mulder, 19 ds. Jobsen;
Zierikzee 10 dr. Jobsen, 18.30 drs. Ka
mermans.
Gereformeerde Gemeente. Nieuwer
kerk 9.30-15.30 leesdienst; Oosterland
10-14.30-18.30 leesdienst.
ZONNEM AIRE - The scrambled eggs.
Afgekort: TSE. Vertaald: roereieren.
Een mooi mengsel was het, vrijdag
avond. Zoveel mogelijk leden en ex-
leden van de twintig jaar oude
Schouwse band stonden vrijdag
avond op het podium van het dorps
huis in Zonnemaire. De reünie was
opgezet voor de rode draad in de
band, Jaap Geelhoed. Die trouwde
vrijdag met Jolanda Scheermeyer.
Het idee voor het wel heel speciale hu
welijkscadeau kwam van Frans van
Aken. Die is lid van het Delta-Combo,
dat aangezocht was om de trouwerij
op te luisteren. Frans heeft in TSE ge-
Burgerlijke stand
WESTERSCHOUWEN
Geboren: Suzanne N. Jonker; Irene S.
Kouwen; Jacky L. Tuk; Iris M. Vroe-
gop; Reiner S. de Vries; Ruben R. Col-
tof; Nicole Slager; Tim J. Soer; Lean
Vis; Marie L. Horlings; Jeroen Pfeiffer;
Maarten W. van der Veer; Leroy L.
Beije; Katolina P. Boot; Jacoba J. de
Glopper.
Overleden: A. van den Hoven van
Genderen, 71 jr.; G. van der Cingel geb.
Kenters, 71 jr.; A. de Jonge, 94 jr.; M.
Speelman, 85 jr.; J. A. de Blonde, 66 jr.;
J. P. Oosterling, 77 jr.; T. Hanson geb.
Leendertse, 94 jr.; P. van der Linde, 88
jr.; L. Verton, 83 jr.; M. J. Padmos, 83 jr.
speeld. „Ik dacht: het zou leuk zijn alle
jongens van TSE op het podium te
hebben. Dat Jaap het prachtig zou vin
den wisten we zeker. Vaak genoeg riep
hij dat hij alle mannen weer eens zou
willen zien".
Twee weken geleden was de eerste oe
fen-avond. De leden kwamen van hein
de en ver. Dick Peters bijvoorbeeld
woont al jaren in Roosendaal. Hij klom
op tot professionele muzikant, speelde
in Lace. Of de basis voor zijn muzikale
carrière in TSE is gelegd? „Ja, dat kun
je zo wel zeggen. Van Jaap heb ik veel
geleerd".
Niet alleen door verhuizingen viel de
band nog al eens uit elkaar. Menings
verschillen deden de geesten eveneens
meermalen uit elkaar drijven. Maar
J aap bleef trouw lid. „Hij was de motor
van de band", aldus de jongens. „Hij
zat weieens een jaar alleen in een
schuurtje te spelen, maar dan zocht hij
er toch weer mensen bij".
TSE is onmiskenbaar een Schouwse
band. De groep heeft evenwel ook
Zuidhollandse trekjes; de voorberei
dingen werden twintig jaar geleden in
Schiedam getroffen. De zus van Jaap,
Jannie Hiemstra-Geelhoed, en haar
manYde weten er nog alles van. „Jaap
was bij ons in de kost, hij ging naar de
koksschool. Yde hielp de buurjongens
Mennen met hun kapotte skelter en zij
hielpen ons bij de bouw van onze
boot", herinnert het echtpaar zich.
„Piet Mennen maakte de versterker
van Jaap en zo is het begonnen".
Op Schouwen scharrelde Jaap wat
potentiële bandleden op. Onder ande
ren de gebroeders Van Nieuwenhuize.
„We startten", zeggen zij, „in de
brandweergarage in Zonnemaire.
Daar hebben we een soos van ge
maakt, hoefden we weinig te beta
len". De stijl was 'rock and roll, heel
simplistisch'.
TSE heeft Schouwen-Duiveland '18
keer rond gespeeld'. De band is een
vast programmapunt op Anywave.
Een hoogtepunt was een optreden in
het Belgische Essen, waar de band in
het voorprogramma van Earth and Fi
re speelde. Een andere topper had de
plaat moeten zijn. Maar ach, hoe gaat
dat. Vrienden en bekenden, die koch
ten hem wel. Verder heeft de plaat
voornamelijk geld gekost in plaats van
opgeleverd.
Beroemd is de band nog steeds voor
namelijk op Schouwen. Jaap Geel
hoed evenwel heeft volgens zijn zus
nog steeds hoop. „Hij zegt altijd: Zo
lang we niet in de top-veertig staan
drink ik geen bier", weet Jannie. „We
hebben dus altijd alcohol-vrij bier in
huis als hij komt".
Oud-Gereformeerde Gemeente. Brui
nisse 10 en 17 leesdienst; Oosterland
9.30,14 en 18 leesdienst.
Christelijk-Gereformeerde Kerk.
Haamstede 10-17 ds. Dijkstra; Kerk-
werve 10-18 ds. V/d Sluijs; Zierikzee
10-18 ds. De Graaf.
Gereformeerde Gemeente in Neder
land. Bruinisse 10 en 17 leesdienst;
Nieuwerkerk 9.45 en 15.30 leesdienst;
Zierikzee 10 en 18 leesdienst.
Leger des Heils. Zierikzee 10 samen
komst.
Rooms-Katholieke Kerk. Haamstede
11.30 dienst; Zierikzee 9.30 dienst, zat.
19 dienst.
Pinkstergemeente. Zierikzee (Meel-
straat) 10, woensd. 20 samenkomst.
30 SEPTEMBER EN 1 OKTOBER
1989
CENTRAAL ALARMNUMMER 06-11
De Schouwse band TSE droeg bij aan de feestvreugde rond het huwelijk van Jaap Geelhoed, TSE-lid van het eerste uur.
(vanaf zat 9.00 uur): M. K. Buth,
Haamstede, tel. 01115-2254.
Zondag 1 oktober 1989
Nederlands-Hervormde Kerk. Brou
wershaven 9.30 mw. V/d Beukei; Brui
nisse 10-17 ds. De Roo; Burgh 10 ds.
Ten Have; Dreischor 11. ds. Jonker;
Eikerzee (Scharendijke) 9.30 ds. Mul
der; Haamstede 10 ds. Boogert, 19 ds.
Smit; Kerkwerve 11.ds. Koelmans;
Nieuwerkerk 10 ds. Koelmans; Noord-
gouwe 9.30 ds. Jonker; Noordwelle 11.
ds. Bregman; Oosterland 10 ds. Boer,
18 ds. Van Haven; Ouwerkerk 10 ds.
Rauw; Renesse 9.30 ds. Bregman; Se-
rooskerke 10 ds. Ten Napels; Sirjans-
land 10-18.30 kand. Emans; Zierikzee:
Gasthuiskerk 9.30 ds. Hendrikse, 11
ds. De Boo, 18.30 ds. Bikker; Zonne
maire 11 ds. V/d Beukei.
