PZC
bevindingen
Olau
Kruispunt Wissenkerke
beveiligd en heropend
Staten achter
bescherming
Oosterschelde
Storm om
een stukje
Zeeuwse bezinning op rol
Westerscheldebekken nodig
Drive-in bios
op water?
provincie ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1989
SCHANDPAAL
Installatie
projectgroep
Brouwersdam
POLITICI RONDDEN KLUS AF
TWIJFELS BIJ WD
Extra wensen
Rol gemeenten
SYMPOSIUM IN MIDDELBURG
Vijf visies
door Willem van Dam
Vlieger Vrienden
weer de lucht in
a a
Wie in oktober met Olau
richting Londen vaart lean genieten
van de nieuwste films in een riante
bioscoopzaal. Dit is slechts één van
de vele fantastische faciliteiten van
het nieuwe Olau Ruimteveer, de
Olau Hollandia.
De lancering van dit. enorme
schip met astronomische afmetingen
is gepland op 4 oktober a.s. in Vlis-
singen.
VUSSINGENZSSHEERNESS
WISSENKERKE - Het kruispunt
Hoveijn bij Wissenkerke, in de
ruim twintig jaren van zijn bestaan
decor voor een lange reeks zeer ern
stige ongelukken, is vrijdag offi
cieel opnieuw in gebruik genomen,
maar nu in een veel veiliger versie
dan de eerste. Gedeputeerde J. D. de
Voogd leidde het ingebruikname-
ritueel als opziener over twee uit
voerende krachten: het statenlid N.
Filius en de Wissenkerkse burge
meester P. Wisse. Beide heren zit
ten gedeputeerde staten al twintig
jaar op de huid met verzoeken en
voorstellen het kruispunt te bevei
ligen. Nu mochten ze, gestoken in
oranje signaalpakken en gewapend
met spuitbussen, de markering vol
tooien van een gereconstrueerd
kruispunt.
Dat het zo lang heeft geduurd voor
dat Hoveijn werd aangepakt, ligt
aan de statistieken. Het kruispunt
was, hoewel de aard van de ongeluk
ken altijd zeer ernstig was, niet vaak
genoeg 'de plaats van het ongeval'
om het predicaat black-spot te krij
gen: een hoge notering op het priori
teitenlijstje van de provincie. Om
dat verkeerslichten de zaak alleen
maar zouden verergeren en omdat
het kruispunt toch regelmatig on
gunstig in het nieuws kwam, verzon
provinciale waterstaat een con
structie waarmee Hoveijn binen de
begrotingspost groot onderhoud
kon worden veranderd. De BV
Zeeuwse Asfalt Onderneming legde
op de plaats waar vroeger twee we
gen elkaar plompverloren kruisten,
twee rijbanen met een brede mid
denberm, compleet met uit- en in-
voegstroken.
De opzichter, de twee uitvoerenden
en de aannemer toonden zich tij
dens een bijeenkomst in Kamper-
duijn in Kamperland, tevreden over
het resultaat. Het Noordbevelandse
statenlid Filius plaatste, 'nu de ge
deputeerde er toch was' wel wat
kanttekeningen. „Nu moeten we
maar eens gaan denken aan een an
der groot knelpunt in Noord-Beve
land, namelijk de toegangsweg tot
het eiland, de Zandkreekdam. Als
we die ellende kunnen oplossen
spreken we over drie jaar misschien
over een Noord-Beveland dat tol
vrij, verkeerslichtenvrij en hefbrug-
vrij is", filosofeerde Filius.
WSÊÈIIÈilllÊtii.i,,:
Opzichter De Voogd (l), en/de wegwerkers Filius (m) en Wisse (r) in de weer met de markering.
MIDDELBURG - Provinciale staten staan achter de aanwij
zing van de Oosterschelde tot beschermd natuurmonument.
Over de spelregels die daarvoor moeten gelden, wordt ver
schillend gedacht. Met name de VVD betwijfelt of vérgaande
beperkingen in het gebruik van de zeearm noodzakelijk zijn.
De liberalen vragen zich af of er wel afdoende controle moge
lijk is op naleving van de regels. VVD en CDA zijn tegen afslui
ting van de zogenaamde Oliegeul bij Neeltje Jans voor de
scheepvaart.
WILHELMINADORP - De Zeeuwse
Vlieger Vrienden sluiten zaterdag 30
september het zomerseizoen af met
een samenkomst bij het strandje Kat-
se Veer. Iedere belangstellende kan
meevliegeren. Bij gunstige weersom
standigheden zullen de Vlieger Vrien
den een spektaculaire show maken,
met tientallen zelfbouw-vliegers in allé
mogelijke soorten, kleuren en vormen.
De show begint om 13.00 uur.
Aanvankelijk betrokken we een
woning in de kom van het dorp.
Daar was het de religie, die zich
het meest aan ons, argeloze, vrij-
opgevoede stedelingen, manifes
teerde. De autochtonen bleken
zichzelf te hebben verdeeld in her
vormden, gereformeerden, oud
gereformeerden, je had erbij die
waren van het Oefeningetje' en
de anderen, die waren niks. Over
die anderen werd gewoontege
trouw negatief gesproken. Om
niet helemaal uit de toon en de
gunst te vallen zei m'n vrouw dat
ze katholiek was, dat geloof komt
er toch haast niet voor. Wat daar
op zondagen aan ons raam voor
bijtrok, bleek een sombere folklo
re van benepen geesten in het
zwart. Vaak dikke boerentrienen,
het haar geknot en daar een hoed
op."
Da's een aardig idee, moeten ze des
tijds op de redactie van het week
blad Vrij Nederland gedacht heb
ben; zomertijd, magere redactiebe
zetting, waarom de lezers niet ge
vraagd zélf een verhaal te schrij
ven. Over het stadsleven, ging het
dit keer. En over het leven op het
platteland.
Een leuk idee, dacht meneer J. C.
Brusselaars uit Oosterland. 'Rare
kerkmensen', zette hij boven het
verhaaltje dat-ie naar VN stuurde.
Het zou een prettig idee zijn, als
meneer Brusselaars onmiddellijk
zijn koffers pakt, denkt men thans
te Oosterland.
„Als je dat stuk leest, moet-ie di
rect gaan, dan kun je niet begrijpen
dat-ie hier nog woont."
Storm rond een stukje.
„We hebben van alles meege
maakt. Een stokoude huisgenoot
die tegenover ons bekende dat hij
soms voor honderd gulden werd
afgeperst door een gepensioneer
de ouderling, die uit principe zijn
AOW-uitkering weigert; onze
jongste dochter, die overstuur
thuiskwam doordat de dominee
had gezegd dat kinderen die niet
geloven, vroeg dood gaan. Dat ge
loof, die kerk hebben we als vrese
lijk hinderlijk ondervonden, als
het gaat om een gelukkig leefkli
maat."
Te Oosterland wordt de hoed niet
langer voor de Brusselaars gelicht.
Een kropje sla wordt hen in de
dorpswinkel nog wel verstrekt,
maar een welgemeend goedemor
gen' is er niet meer bij. „Het is een
schoftig stuk, heel schoftig", klinkt
het diep gekrenkt in de winkel van
groentehandelaar P. M. Pieper. „Ik
ken die meneer Brusselaars vrij
goed. Het is een goeie klant van me.
Maar tegen die man zeg ik niets
meer. Die heeft voor mij afgedaan."
„Later betrokken we een boeren-
spulletje, op een steenworp af
stand van het dorp. Hier leven we
een stuk rustiger. (...)De boer na
bij ons, hoewel verplicht, verdomt
het om de bagger van de openba
re weg te halen. Hier kan je
met eigen ogen zien hoe hij jaar
lijks de bodem verkankert met
tientallen tonnen chemicaliën."
Het aantal VN-lezers in Oosterland
is vermoedelijk vrij gering. Maar
laat nu uitgerekend die boer het
stuk onder ogen krijgen. Moet je
nou 's lezen, stapte hij verongelijkt
bij groentehandelaar Pieper bin
nen. Die ('ik zat me er ook een beetje
dik op te maken') sprak er eveneens
schande van. De dorps-tam-tam
draagt ver. Groenteboer Pieper liet
een stel kopietjes draaien en ver
spreidde die vervolgens op ruime
schaal onder de dorpsbewoners.
Sinsdien is het wonen in Oosterland
er voor de Brusselaars niet prettiger
op geworden. En ze vonden het er -
lees VN - toch al niét bijster aange
naam toeven.
„Een dag naar Rotterdam wordt
steeds meer een uitje. Vooral mijn
vrouw geniet er van. Ik merk aan
haar stemming wanneer ze weer
'moet'. We poten de wagen in
een parkeergarage, en gaan
heerlijk de stedelijke massa in.
We voeren niks in ons schild,
maar het idee dat niemand je
aanstaart werkt bevrijdend."
Dat staren is voorlopig afgelopen.
Een groot deel van de dorpsbevol
king keurt de Brusselaars geen blik
meer waardig. „Dat denk ik ook",
zegt groenteboer Pieper. „Ik denk
dat ze door het halve dorp met de
nek worden aangekeken. En niet al
leen door kerkmensen. Maar ook
mensen die niet naar de kerk gaan
zijn er erg gepikeerd over. Ik ga naar
de kerk. Hij werkt 's zondags. Dat is
zijn eigen verantwoordelijkheid.
Maar dan moet-ie mij niet scheef
aankijken dat ik op zondag wèl naar
de kerk ga. Ieder heeft z'n principes
Maar als je ergens woont en je
maakt de gemeenschap op eeö
schunnige manier zo zwart, wat doe
je hier dan nog? Ik heb gewoon het
idee dat die man Oosterland zwart
heeft willen maken."
Te Oosterland is een dorpsgenoot
aan de schandpaal gezet. Maar hoe
zit het daar met de vergevingsge
zindheid die vanaf menige kansel
gepredikt wordt? „Ik ben niet zo ie
mand die heel z'n leven zwart naar
die man blijft kijken. Maar dan
moet-ie het wel goed maken. Dan
zal hij in datzelfde Vrij Nederland
moeten schrijven, dat-ie het alle
maal niet zo bedoeld heeft."
Maar of hij dat ook zal doen? De fer
me toon die meneer Brusselaars in
z'n stukje hanteerde is inmiddels
geheel verdwenen. De woede van de
dorpsbevolking is z'n gemoedsrust
en die van z'n vrouw niet ten goede
gekomen, bekent hij door de tele
foon. Heel vervelend allemaal. Hij
heeft in z'n verhaal geen namen ge
noemd, dus waarom het halve dorp
zich aangesproken voelt, eerlijk ge
zegd snapt-ie dat niet zo goed. Maar
aan de andere kant: wat-ie geschre
ven heeft, is waar, vindt meneer
Brusselaars. Natuurlijk wil-ie er
verder over praten, even de agenda
trekken. Nog geen half uur later
belt-ie terug. Om te melden dat hij.
er toch maar van afziet. Begrijpt u,(
z'n vrouw, die voelt daar niks voor.
Maar misschien kan het later nog
eens, als de commotie wat weg
geëbd is.
En groenteboer Pieper? Die heeft
evenmin veel behoefte aan publici
teit, „Ik ben een beetje kwetsbaar.
Ik heb een zaak. Ik wil iedereen te
vriend houden. En ik zou het ook
vervelend vinden die meneer Brus
selaars te kwetsen; of nou nee, dat
toch ook weer niet."
Dit bleek vrijdag in een gezamenlijke
vergadering van de statencommissies
ruimtelijke ordening en milieu, mr ir J.
Huisman van de VVD: „Ik heb de in
druk dat over effecten en mate van ver
storing gedramatiseerder de feitelijke
situatie wordt weergegeven. De re
stricties die aan recreanten worden
opgelegd zijn te vergaand." Hij had
geen enkel vertrouwen in het nut van
beperkende maatregelen als er geen
goed toezicht is. „We zullen bij wijze
van spreken de marine moeten bin
nenhalen om controle uit te oefenen."
De CDA-er L. Coppoolse zei dat de re
gels voor het betreden van de Ooster
schelde beter moeten aansluiten bij
het 'historisch gebruik' van de zeearm.
Hij vond dat vooral de mogelijkheden
om rond Sint-Philipsland zeegroente
te snijden en zeeaas te spitten uiterst
beperkt zijn. Coppoolse wilde dat ver
soepelen. Hij tekende erbij aan dat
commerciële activiteiten uitgesloten
moeten worden. De CDA-er liet weten
dat het merendeel van zijn fractie
moeite heeft met afsluiting van de
Oliegeul. Hij was tegen het toelaten
van 'watermonsters' zoals speedbo
ten, op de Oosterschelde.
W. Kolijn van de SGP herinnerde aan
de miljarden guldens gemeenschaps
geld die voor de natuur in de Ooster
schelde zijn gestopt. Tegen die achter
grond achtte hij betere bescherming
vanzelfsprekend. Kolijn bepleitte een
goede regeling voor zeegroenten snij
den. Het spitten van zeeaas wenste hij
aan een vergunning te binden. De
SGP-er had moeite het een verbod
voor sleepnetvisserij. L, C. van Dijke
(rpfgpv) zette zonder meer het natuur
behoud voorop, daarin gevolgd door
A. J. Dijkwel (d66) en C. T. A. van Wa
terschoot (ppr).
H. Venekamp (pvda) had extra wen
sen, zoals: verbod op vervoer van ge
vaarlijke stoffen; beperken van vlieg
bewegingen boven de Oosterschelde;
terugdringen van kokkel visserij; ver
bieden van machinaal zeeaas winnen.
De PvdA, SGP, D66 en RPF/GPV wa
ren voor afsluiting van de Oliegeul.
Ook L. Nederhoed-Zijlstra van het
CDA was daar voor. Ze noemde het lo
gisch dat de mens in het Oosterschel-
degebied beperkingen krijgt opge
legd. Uit de reacties tégen betere be
scherming leidde Nederhoed af dat de
kennis van natuurwaarden te wensen
overlaat.
Gedeputeerde G. de Vries-Hommes
(pvda, milieu) beklemtoonde dat over
treden van de spelregels wordt be
straft met boetes en het intrekken van
vergunningen. Ze zag wat controle be
treft ook een taak voor de gemeentebe
sturen. Die moeten in hun politiebe
leid aan de bescherming van de Oos
terschelde een vooraanstaande plaats
geven. De Vries merkte op dat de ge
meentebesturen veel belang hechten
aan bescherming van mosselpercele-
n.„Als er zeeaas wordt gespit op een
mosselperceel staat er binnen twee mi
nuten politie. Dat gebeurt en ik vraag
me af wat zwaarder weegt: het econo
misch belang of het natuurbelang."
De gedeputeerde zag de aanwijzing
van delen van de Oosterschelde tot
beschermd natuurmonument als een
vervolg op het beleidsplan Ooster
schelde en de aanwijzing tot zoge
naamd Wetland. De Vries-Hommes
gaf aan dat de gemeenten via vergun
ningen het zeegroente snijden en zee
aas spitten moeten regelen. Beroeps-
spitters dienen spitplekken te huren.
Naar de nadelige effecten van kokkel
visserij is onderzoek gaande. De gede
puteerde verwachtte op zijn vroegst
in 1991 hiervan resultaten. De Olie
geul moet volgens haar dicht, als prijs
gesteld wordt op herstel van het zee
hondenbestand.
Statenlid Van Waterschoot drong aan
op een harde aanpak. „Alleen heel dui
delijke regels en een goede controle op
de naleving. Als we een gebied wérke
lijk als natuurgebied willen handha
ven, dan is hard optreden nodig." Die
mening werd niet gedeeld door verte
genwoordigers van verschillende be
langengroeperingen. Zij bepleitten
een recreatievriendelijker opstelling.
...Oosterland...
Voorzitter J. Hoek van Dijke knipt als een volleerd ringsteker het lint voor het nieuwe wandelpad van de Grevelingen
door.
OUDDORP - De voorzitter van het natuur- en recreatie
schap de Grevelingen, J. Hoek van Dijke, heeft vrijdag
morgen drie natuurwandelpaden aan het Grevelingen-
imeer geopend. Aan het eind van een van die wandelpaden
staat een vogelobservatiehut. Vanuit die hut kunnen wan
delaars vogels op het meer bekijken, zonder de dieren
daarbij te storen.
De heer Hoek van Dijke opende de paden gezeten op een
paard. Hij knipte vanuit die positie een lint door dat bij de
ingang van de paden was gespannen. Het paard waarop de
voorzitter zat is de stamvader van de paarden die de Slik
ken van Flakkee begrazen, Torzon genaamd.
De wandelroutes zijn herkenbaar aan gekleurde paaltjes
en zijn 1,5 danwel 3 danwel 6 kilometer lang. De groene rou
te voert door het in 1974 aangeplante bos bij de Punt van
Goeree. De rode route is vooral geschikt voor mensen die
een niet te lange wandeling willen maken en toch iets van:
een mooie natuurlijke omgeving willen zien. De route voert
vooral over verharde paden en is daarom ook te gebruiken
door rolstoelgebruikers. De langste route, herkenbaar aan
blauwe paaltjes, gaat eerst door het bos en vervolgens
langs vijf prachtige duinmeren. De routes beginnen en ein
digen bij het bezoekerscentrum de Punt.
Aan de opening van de wandelpaden ging een vergadering
van het algemeen bestuur van het natuur- en recreatie
schap vooraf. In die bijeenkomst pleitte F. Jansen namens
de natuurbeschermers voor de aanleg van een schelpenpad
als fietspad op de Slikken van Flakkee. Het algemeen be
stuur besloot daar echter een verhard fietspad aan te leg
gen. Volgens de heer Jansen hoort een schelpenpad veel
beter bij het karakter van een natuurgebied. De heer Hoek
van Dijke was dat wel met hem eens, maar wees er op dat
een verhard pad veel goedkoper te onderhouden is.
MIDDELBURG - Zeeland moet zich
bezinnen op zijn toekomst en die van
het Westerscheldebekken. De veran
deringen die zich nationaal en inter
nationaal voltreken op sociaal-eco
nomisch, planologisch en milieu
technisch gebied, nopen daartoe. Van
uit deze achterliggende gedachte hou
den het departement Zeeland van de
Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel en de Acquisi-
tiegroep Zeeland donderdag 26 okto
ber in de Middelburgse Stadsschouw
burg een symposium over de toe
komst van het Westerscheldebekken.
Vijf sprekers zullen aspecten van die
toekomst in een regionaal, nationaal
en internationaal kader plaatsen.
Met de titel van het symposium, Schel
demond—Eurohaven, geven de orga
nisators al aan in welke richting de ha
vens in het Westerscheldegebied het
naar hun mening moeten zoeken.
Sinds de jaren 60 ligt het zwaartepunt
van de Zeeuwse economie rond de
monding van de Westerschelde. Be
leidsvoornemens als de Vierde nota
ruimtelijke ordening en het Structuur
schema verkeer en vervoer, maar ook
de bouw van de Kanaaltunnel en de
mogelijke aanleg van de Westerschel
de oeververbinding vormen de aanlei
ding Zeelands toekomst tegen het
licht te houden. De initiatiefnemers
gaan ervan uit dat deze ontwikkelin
gen ingrijpende gevolgen zullen heb
ben voor de vervoersstromen in het
zuidwesten van Nederland. Te meer,
omdat de economische centra in Euro
pa de neiging hebben naar het zuiden
te verschuiven. Aandacht vragen ver
der de gevolgen voor grensregio Zee
land van de vervaging van Europa's
binnengrenzen in 1992 en de grote na
druk die op milieuproblemen is komen
te liggen.
Tijdens het symposium komen vijf vi
sies over de toekomst en de mogelijk
heden van de Scheldemond aan de or
de. Gedeputeerde drs R. C. E. Barbé
gaat in op de invloed die de provincie
kan uitoefenen op de ontwikkelingen
in het Westerscheldebekken.
Directeur verkeer en transport van
Hoechst Frankfurt J. Strauss praat
over de betekenis van de Zeeuwse ha
vens Voor het achterland en voor
Hoechst in het bijzonder. Vice-presi
dent R. Ruules van Dow Benelux in
Terneuzen bespreekt de toegevoegde
waarde die een bedrijf voor de omge
ving kan betekenen en de eisen die be
drijf en omgeving elkaar stellen, bij
voorbeeld op het gebied van milieu en
(Advertentie)
infrastructuur. Van de gouverneur van
de Belgische provincie Oost-Vlaande
ren, prof dr H. A. Balthazar, komt een
bijdrage over de problemen in de
noord-zuidverbindingen te land en te
water en over de samenwerking - nu
en in de toekomst - tussen de Belgi
sche en Nederlandse overheden en ha
vens rondom het Westerscheldebek
ken. Directeur F. Kuiper van de Rot
terdamse vereniging van samenwer
kende vervoer- en zeehavenonderne
mingen tenslotte zal het hebben over
de wisselwerking tussen havengebie
den onderling en tussen havens in het
achterland. Ook brengt hij mogelijke
voordelen van specialisatie van ha
vens onder de aandacht.
SCHARENDIJKE - De gedeputeerde
van recreatie en toerisme in Zeeland,
J. B. Ventevogel, zal donderdag 28
september de projectgroep speerpunt
Brouwersdam officieel installeren.
Deze projectgroep moet door middel
van doelgerichte beleidsmaatregelen
het ongewenste gebruik van de Brou
wersdam aan banden leggen en te
vens het gewenste gebruik stimule
ren.
De provinciale staten achten de aan
wijzing tot speerpunt van de damaan-
zet Brouwersdam van groot belang,
omdat zich allerlei ontwikkelingen in
dit gebied (gaan) voordoen. Om een
beheerste ontwikkeling tot stand te
brengen en een oplossing te vinden
voor de problematiek op de (damaan-
zet) Brouwersdam staan de staten een
integrale aanpak voor ogen met het
doel te komen tot een gezamenlijke
ontwikkeling door provincie en ge
meenten.
Het zeer intensieve gebruik van de
Brouwersdam door dag- en verblijfsre-
creatie bestaat voor een deel uit onge
wenste ontwikkelingen en er is sprake
van wildgroei.
De projectgroep gaat werken binnen
de kaders die provinciale staten in
1985 hebben vastgesteld ten aanzien
van recreatie en toerisme. Die kaders
zijn vervat in vier thema's, te weten
seizoensverlenging, elk-weer-voorzie-
ningen, goedkope logiesaccommoda-
ties (vooral toeristische verblijfsac-
commodatie) en adequate toeristische
organisatie en promotie.
Projecten waarbij verschilende voor
zieningen op één plaats worden getrof
fen, worden speerpunt genoemd. De
damaanzet Brouwersdam is zo'n
speerpunt. De projectgroep wordt
geinstalleerd in het gemeentehuis van
Middenschouwen te Scharendijke en
begint om 10.00 uur.