Schippersprotest in eerste Zeelandrace
Wedstrijdzeilers massaal
overstag voor IMS-klasse
TOCH SPRAKE VAN GOED ZEILWEER
BELLE EN VIERGO MET ELKAAR IN DE CLINCH
HANS ZUIDERBAAN: NIET MEER TE STOPPEN
ZIERIKZEE - Het eerste weekeinde van de Deltaweek werd
gekenmerkt door harde wind en heel veel regen. De Zeeland
wedstrijden, een uit twee races bestaande competitie, werden
hierdoor extra zwaar en spannend. Veel schepen liepen in het
zware weer averij op. De zeilmakers hebben de komende da
gen hun handen vol aan het repareren van gescheurde spina
kers en grootzeilen.
Veel schade
Computer
Hectisch
Sportief
Bemensing
Nat begin van
de Deltaweek
het verlies te beperken tot vijf minu
ten. De voorsprong die zaterdag was
opgebouwd bleek echter ruim genoeg
om de eindoverwinning in de wacht te
slepen.
Een apart wereldje binnen de wed
strijdzeilers wordt gevormd door de
platbodem-vaarders. De sfeer binnen
deze discipline is ongekend. Zeker de
schippers op de kleine Hoogaars- en
Lemmeraken gaan heel bijzonder met
elkaar om. Jan Senhorst, stuurman op
de Hanneke, vertelde dit weekeinde:
„In de zeven jaar dat ik aan de Delta
week meedoe heb ik nog nooit een
protestvlag gezien. Protesten worden
altijd in de minne geschikt."
De meeste zeilers waren na het slechte
zeilweer op vrijdag tevreden met de
wind die zaterdagochtend opstak. De
wind, kracht 6 tot 7 Beaufort, werd
door velen gezien als een welkome
weersverandering. Alleen de regen, die
zondag maar vooral zaterdag de zei
lers teisterden, werd minder gewaar
deerd. De wedstrijden werden gedomi
neerd door 'slecht weer'-zeilers. Schip
pers als Cees Nelisse, winnaar op vrij
dag, kwamen er in het weekend niet
aan te pas.
Een groot aantal schepen liep afgelo
pen weekend averij op. Zo voer de
Turbulance van stuurman Van der
Vrie met een doormidden gescheurde
spinaker de haven binnen. „Bij het
knippen (inhalen) scheurde de spina
ker dwars doormidden", was het com
mentaar van een van de bemannings
leden direct na de finish. Een tweede
spinaker heeft Van der Vrie niet. „We
moeten proberen een kleinere spina
ker te lenen. Zonder valt niet te zei
len." Een nieuwe spinaker kost al
gauw tussen de twee- en drieduizend
gulden.
Een andere pechvogel was Walter
Geurts. Aan boord van de Solution
two verschenen twee scheuren in het
grootzeil. „We moeten in Hellevoets-
sluis ons oude grootzeil ophalen. Maar
gelukkig is het zeil dinsdag alweer ge
repareerd en kunnen we woensdag
met ons normale zeil varen", vertelt
Geurts. De ervaren bemanning wist
Toch is er binnen de platbodem-zeilers
onenigheid over de wedstrijden. Sen
horst toonde zich ontevreden over de
wedstrijd-commissie. „De wedstrijd
commissie is er alleen voor de snelle
schepen. Wij varen dezelfde banen
(trajecten) als de scherpe jachten. Het
gevolg is dat wij de laatste mijlen altijd
tegen de stroom opvaren. Er moeten
kortere banen komen en voor de kleine
platbodems moet een aparte start-
groep komen." Toch wist Senhorst be
slag te leggen op de eindoverwinning
in de klasse-B. Hij won zowel zaterdag
als zondag met overmacht.
De uit Antwerpen afkomstige Stef Gij-
semans van de Pijp Toeback was het
niet eens met Senhorst. „Het voordeel
van langere banen is datje niet meteen
wordt afgestraft voor een fout. Op een
korte baan kan elk foutje fataal zijn.'
Gijsemans is erg te spreken over het
organiserende verenigingen. „Ik ben
hier nu voor de zevende keer maar er is
in al die j aren nog nooit iets vervelends
gebeurt. Het is altijd gezellig en de or
ganisatie is perfect. Ik kan alleen maar
positieve dingen over de Deltaweek
vertellen." Gijsemans heeft zich in de
zeven jaar dat hij deelneemt weten op
te werken van figurant tot een kans
hebber voor de eindzege. In de Zee
landwedstrijden eindigde hij als der
de.
Uitslagen van de Zeelandwedstrijden:
zaterdag: I.M.S.-2: l.Bierkaai, 2.Kopje klei
ner, 3.Panta Rhei; I.M.S.-3: l.Barcarossa,
2.Novo star, 3.Spetter; I.M.S.-4: l.Twee Ge
zusters, 2.Sandettie, 3.CheckMate II;
1.M.S.-5: l.Solution II, 2.Mephisto,
3.Schrijverke; I.M.S.-6: l.Celestine,
2.Panakeia; I.M.S.-7: l.Breje Geer, 2.Vier
van Noort; N.K.K.-O: 1.Ceres, 2,Aquila,
3.Heerlijke; N.K.K.-2: l.Foxy, 2.Boemerang,
3.Stimulans; N.K.K.-4: l.Kalanda,
2.Roaring Forties, 3.Aristo; N.K.K.-6:
l.Pippeloen, 2. Piako, 3.Taking H2541;
N.K.K.-8: 1.Janboel, 2.Worship; Pion:
1.Gouden Ruiter, 2.Malfalda; J-24:
l.Cooking Fat, 2.Juffrouw Jannie; X-99:
1.X-cellent, 2.Quicksilver; rond- en platbo
dems: klasse A: l.De Beer, 2.Vrouwe Petro-
nella, 3.Trekvogel; klasse B: l.Nye Haering,
2.Piet Heyn II, 3.Pijp Toeback; klasse C:
l.Bu 17,2.Noortje van Borck, 3. Joffer Antje.
Zondag: I.M.S.-2: l.Testarossa, 2.Bieraai,
3.Bolide, 4.Kopje kleiner; I.M.S.-3:
l.Barcarossa, 2.Novo star, 3.PePaJu,
4.Spetter; I.M.S.-4: l.Twee Gezusters,
2.Sandettie, 3.Aqua-tic; I.M.S.-5: l.Easy Li
ving, 2.Non Plus Ultra, 3.Solution II; I.M.S.-
6: Celestine, 2.Mascotte; I.M.S.-7:
l.Panakeia, 2.01ivier van Noort; N.K.K.-O:
1.Kopke H286, 2.Heerlijke, 3.Aquila;
N.K.K.-2: l.Boemerang, 2.Courtisane,
3.Stimulans; N.K.K.-4: l.Kanaloa,
2.Roaring Forties, 3.Aristo; N.K.K.-6:
l.Pippeloen, 2.Piako, 3.Stranger; N.K.K.-8:
1.Janboel, 2.Worship; Pion: l.Gouden Rui
ter, 2.Mafalda; J-24: l.Cooking Fat,
2.Juffrouw Jannie; X-99: l.X-cellent,
2,Quicksilver; rond- en platbodems: klasse-
A: l.De Beer, 2.Va 88, 3.Naatje; klasse-B:
l.Candelaer, 2.Nye Haering, 3.Piet Heyn II;
klasse-C: l.Hanneke, 2.Noortje van Borck, 3.
Joffer Antje.
In de gietende regen openden burgemeester Asselbergs (rechts) van Zierikzee en gedeputeerde Ventevogel middende
Deltaweek.
ZIERIKZEE - Met het hijsen van een vlag met de tekst ,Oos-
terschelde natuurlijk recreatie' gaf gedeputeerde J .BVen
tevogel (recreatie en toerismezaterdagmiddag het start
sein voor de negentiende Deltaweek. Dit officiële gedeelte
van het negendaagse zeilevenement vond plaats in de ha
ven van Zierikzee aan boord van de klipper Hoop op Ze
gen. De slogan „Oosterschelde natuurlijk recreatie", is het
motto van alle tegenstanders van het plan van minister
Braks tot bescherming van de Oosterschelde.
Burgemeester mr. J. J. P. M. Asselbergs van Zierikzee gaj
als eerste spreker al het belang van de Oosterschelde re
creatie aan. „De Deltaweek moet blijven. Wat is Zierikzee
zonder de Deltaweek?", vroeg Asselbergs zich af.
Gedeputeerde Ventevogel onderschreef deze opmerking.
„Oosterschelde natuurlijk recreatie, is een motto dat ik
van harte onderschrijf. Zierikzee is een voortreffelijk uit
gangspunt en zal dit in de komende jaren ook blijven." Zijn
afsluitende woorden „de recreatie zal volop aanwezig blij
ven in de Oosterschelde"gaven het belang daarvan nog
eens aan.
Het IMS nu is een systeem dat alle
gegevens van jachten kan leveren,
en de handicap van elk jacht nauw
keurig noteert. Op die manier weet
iedereen hoe snel zijn type boot kan
varen. Hans Zuiderbaan duikt in een
lade van zijn boot en pakt daaruit
een blauw boekje. „Kijk", zegt hij,
„hierin staat de totale Nederlandse
IMS-vloot geregistreerd. Zo ook het
zeilnummer en de optimale snelheid
van elk type boot bij de verschillen
de windsnelheden en -invalshoe
ken." Tijdens een wedstrijd slaat hij
regelmatig het boekje open ter con
trole. „Als ik zie dat een jacht ons na
dert dan zoek ik erin op wat zijn opti
male snelheid ten opzichte van die
van de Twee Gezusters is."
Volgens Hans Zuiderbaan wint het
IMS, dat eigenlijk pas twee jaar ge
leden op de universiteit van Delft is
ontwikkeld, gaandeweg terrein.
„Onder de handicapberekening van
de IOR (International off-shore ru
le), de voorloper van het IMS, kon
den ontwerpers zich uitleven om de
regels te ontduiken. Bij de IOR werd
namelijk met een meet- en schiet-
lint de omvang van een boot op een
ZIERIKZEE - Na afloop van de eer
ste Zeelandrace met start en finish
in Zierikzee, was het in de trailer
van de wedstrijdcommissie een
drukte van belang. Schippers en be
manningsleden van de Belle en de
Viergo en een getuige van de Kana-
loa redetwistten over de in de ogen
van Hans ten Hoopen dubieuze start
in de vroege ochtend.
Ten Hoopen, schipper van de Viergo,
diende protest in bij de protestcom
missie. „Hij zegt dat wij bij de start
indrongen", vertelde Eric Oomens,
bemanningslid van de Belle. „Maar
daar kan absoluut geen sprake van
zijn, want wij lagen voor op hem.'
Een protest mag niet achteraf ge
meld worden. Op het moment dat
zich volgens een schipper iets on
reglementairs afspeelt moet deze aan
iedereen die maar in de buurt is het
kenbaar maken. Uit volle borst moet
diegene 'protest' roepen en een rood
vlaggetje aan de achterstag bevesti
gen.
Meteen toen het startsein rond tien
uur zaterdagochtend klonk probeer
den de bemanningsleden van de 18
deelnemende schepen in de NK-4
klasse naar de gunstigste uitgangs
positie te varen en dat was zo dicht
mogelijk bij de startboei. De te vol
gen route lag namelijk schuin in het
verlengde van die boei. En door die
drukte en zenuwachtigheid die al
tijd bij een vertrek ontstaat werden
er ook fouten gemaakt. Vandaar dat
de meeste protestmeldingen geno
teerd worden tijdens de hectische
startsituatie.
Toen de protestcommissie bestaan
de uit Henk Botterweg en Bernard
Looman, de twee schippers Ruud
van Maastrigt vdn Belle en Hans ten
Hoopen van de Viergo bij zich riep,
bleven Eric Oomens van Belle en ge
tuige Vac Haanemaayer van de Ka-
naloa in het achterste gedeelte van
de trailer zitten. „Ik zal precies weer
geven hoe het gebeurde", vertelde
Eric Oomens. „Op het moment dat
het startsein klonk, bevonden wij ons
ongeveer een bootlengte voor de
Viergo. Wij begrepen er niets van dat
de Viergo protest schreeuwde. Eer
lijk gezegd hadden wij het idee dat
Viergo iets probeerde uit te lokken.
Ze vonden het waarschijnlijk verve
lend dat wij in een gunstiger positie
lagen dan zij."
Ook Vac Haanemaayer die door de
schipper van Belle gevraagd werd als
getuige op te treden weet: „Ik zag dat
Belle voor lag op de Viergo. Indrin
gen, jezelf plotseling tussen en voor,
in dit geval de Viergo, manoeuvreren
dat heeft Belle beslist niet gedaan. Ik
geloof dan ook niet dat het protest
van de Viergo aangenomen zal wor
den."
Tegelijkertijd keek Eric Oomens ge
spannen naar de protestcommissie
en de schippers. „Je bent afhankelijk
van hun visie. En als je vijf uur geva
ren hebt dan wil je toch weten op wel
ke plaats je geëindigd bent. Als we
gediskwalificeerd worden dan staat
er disq. achter onze boot en dan heb
ben we min of meer voor niets geva
ren. Als het nu een duidelijke fout
van onze kant was geweest, bijvoor
beeld dat wij geen voorrang hadden
verleend of zoiets, dan zou ik me er
gemakkelijk bij neer kunnen leggen
aldus het bemanningslid van Belle.
De protestcommissie had duidelijk
moeite met deze zaak. Na een half uur
zaten de heren nog steeds over het
boekje van de zeilreglementen gebo
gen. De schippers werden naar het
achterste gedeelte van de trailer te
ruggestuurd en Henk Botterweg en
Bernard Looman beraadslaagden
verder. „Het duurde zo lang omdat
we alle voor en tegens precies tegen
elkaar af moeten wegen. En weet je
wat het moeilijkste is, vaak zijn de
schippers zelf vergeten hoe het pre
cies gegaan is", zegt Bernard Loo
man.
„We hebben vorig jaar zo leuk samen
opgetrokken. Ik dacht dat jij een
sportieve vent was. Maar die me
ning moet ik herzien geloof ik", al
dus Ruud van Maastrigt tegen Hans
ten Hoopen. „Ach, kom nou. Het is
gewoon een principe-kwestie. Jullie
kwamen ineens van bovenaf tussen
ons en de twee voorste schepen geva
ren. Wij konden de Belle bijna aan
raken en maar net een aanvaring
voorkomen", gaf Hans ten Hoopen
zijn visie op het voorval.
Na een kwartier werden de twee
schippers weer naar de tafel van de
protestcommissie geroepen. De ge
zichten van de schippers kleurden
alsmaar roder. De spanning was van
hun gezicht af te lezen. Uit alles blijkt
dat niemand het protest als een sine
cure ziet. Nee, het is een serieuze
zaak.
Nog eenmaal kwamen de schippers
terug. Hans ten Hoopen stelt voor
een paar pilsjes te gaan halen. „Kijk,
hij krijgt al spijt", was de reactie van
Ruud van Maastrigt. „Hij zit er echt
helemaal naast. Ik vind het allemaal
een beetje komisch worden", rea
geerde de schipper van Belle la
chend. „Het is toch te gek om los te
lopen.'
Een soort wapenstilstand ontstond
tussen de heren bemanningsleden
van de twee boten. Ze lachten alweer
voorzichtig samen, en het leek er op
of Hans ten Hoopen zijn protest in zal
trekken. „Wie A gezegd heeft moet
ook B zeggen." Hij bleef dus bij zijn
standpunt.
De protestcommissie vergaderde een
uur en kwam vervolgens met het uit
sluitsel. Het protest van de Viergo
werd afgewezen. De schippers gaven
elkaar een hand en het leek alsof ze
zeggen wilden: 'zand erover'. Maar
toch kon Ruud van Maastrigt het
niet laten laatdunkend naar Hans
ten Hoopen te kijken. „Nee hoor, ik
heb geen rancuneuze gevoelens
meer. Ik was alleen een beetje teleur
gesteld in de Viergo", stelde hij.
Daarna togen ze samen naar Belle
waar de verbroedering gevierd werd
met een glas bier.
De platbodems liggen broederlijk naast elkaar in de haven van Zierikzee
ZIERIKZEE - Hans Zuiderbaan,
schipper van de Twee Gezusters,
dacht er vorig jaar nog aan zijn boot
te verkopen. De eigenaar van het
toer- en kajuitzeiljacht kon bij wed
strijden nooit met de koplopers
mee. „Wel bij zwaar weer hoor, om
dat mijn boot heel stabiel is en naar
verhouding weinig zeil voert. Maar
sinds de invoering van het IMS (in
ternational measurement system),
heb ik ook bij licht weer kans", zegt
de 47-jarige huisarts uit Terneuzen
in de haven van Zierikzee. Hij is
zelfs zo enthousiast over het eerlijke
meet-systeem dat hij zich inzet om
het eerste internationale IMS-eve-
nement volgend jaar augustus naar
Breskens te halen.
Het praten over handicaps is een
deel van de cultuur rond de wed-
strijdzeilsport. Een bedreven zeiler
op een log schip dat bovendien on-
dertuigd is kan nooit winnen van een
matige zeiler op een rank jacht met
een uitgebalanceerd lijnenplan. Hoe
kan je er tijdens een wedstrijd nu
achter komen welke bemanning de
beste prestatie geleverd heeft? Dat
probleem doet zich vooral voor bij
kajuitj achten die zo op het oog to
taal verschillend van vorm zijn. Er is
amper eenheid van boottypen te on
derkennen.
Hans Zuiderbaan ging eveneens overstag voor de nieuwe IMS-klasse
paar punten berekend. Tussen die
punten kon met de vorm van de boot
gesjoemeld worden. Maar nu met
het VPP (velocity prediction pro
gram) van het IMS verschijnen er op
de computer de eigenschappen van
de boot. Het hele lijnenplan van het
schip ligt vast."
Zo'n 800 meetpunten worden vastge
legd in de computer. Bovendien is in
een diagram af te lezen wat de ver
wachte prestaties van de jachten
zijn. En zo kan een voorspelling ge
maakt worden van de bootsnelheid
bij verschillende windkrachten en -
richting.
E^i bij het zien van de deelnemers
lijst van de Deltaweek valt het op dat
steeds meer schepen IMS gemeten
zijn. Sterker nog, die IOR-boten zijn
duidelijk in de minderheid. „De ont
wikkeling is echt veel sneller gegaan
dan ik gedacht had. Op het zeilei-
land Engeland, waar zoveel conser
vatieve mensen wonen krijgt het
IMS nu toch ook voet aan de grond.
Ik was vorig jaar tijdens een perscon
ferentie van het overkoepelende or
gaan van IMS-beheer in Londen.
Toen werd ik weer geconfronteerd
met veel Engelsen die sceptisch te
gen het nieuwe systeem aankeken.
Voordat ze wisten wat het systeem
precies inhield zeiden ze al dat het
niets kon zijn. Uit alles blijkt echter
dat de IMS-handicap berekening
niet meer tegen te houden is."
De plannen voor het evenement in
1990 in Breskens zijn al in een ver
gevorderd stadium. „Voor de John
Brown's IMS club championship,
dat is de naam van de wedstrijden
reeks, zullen in augustus de aankon-
digingsafïïches en het logo klaar zijn.
Met de echte publiciteits-campagne
beginnen we tegen het einde van dit
zeilseizoen. Ik denk dat het een eve
nement is waar de hele intenationale
zeilwereld naar uitkijkt", zegt de
voorzitter van de stichting die het
IMS-evenement organiseert.
Maar dit weekeinde doet de Twee
Gezusters mee aan de Zeelandwed
strijden van de Deltaweek. In de ka
juit is het gezellig druk. De beman
ning rust uit van de vier uur duren
de race. „Zeg maar bemensing", zegt
Trijntje Zuiderbaan, de dochter van
Hans Zuiderbaan. „Oh jee", rea
geert Mark van der Heuvel lachend.
„Krijgen we dat weer." De manier
waarop ook Jan van der Meulen,
Klaartje Zuiderbaan, Leendert en
Lineke Muller, de overige leden van
de Twee Gezusters op die betiteling
reageren, geeft aan dat hierover al
vaker discussie is gevoerd. In goede
sfeer welteverstaan. „Ach wat
maakt het eigenlijk uit, we hebben
met elkaar vandaag goed gezeild",
zegt de schipper.
„Vaak zeilt mijn moeder ook nog
mee", zegt Klaartje Zuiderbaan.
Maar zij is kroegbaas en moet dit
weekeinde werken. De familie
Zuiderbaan leidt een druk leven.
Hans Zuiderbaan bijvoorbeeld
werkt in zijn praktijk, als hij niet be
zig is met iets wat met zeilen te ma
ken heeft. Veel tijd voor een ander
soortige invulling van de dag lijkt er
voor hem niet in te zitten. „Het is
toch even schakelen als ik de hele
ochtend telefoontjes heb ontvangen
over allerlei ziekten en dan ineens
krijg ik iemand aan de lijn die over
zeilen begint", zo schetst hij zijn af
wisselende leven.
Met veel energie echter stort de zei
ler uit Terneuzen zich dus ook op de
algemene en internationale toeken
ning van het IMS-systeem. „In het
begin heb ik echt wel even getwijfeld
of dit systeem toekomst zou hebben.
Misschien dat het te vergelijken is
met en artikel dat ik onlangs van de
publicist Henk Hofland heb gelezen.
Het ging niet over zeilen maar wel
over verworven zekerheden. Iemand
hangt aan een trapeze en die heb je
stevig vast. Dat is dan het IOR-sys-
teem. Dan maak je een salto-mortale
en je probeert een volgende trapeze
te pakken. Die salto hebben we in
middels gemaakt en ik geloof dat we
de nieuwe trapeze, oftewel het IMS-
systeem, inmiddels goed vast heb
ben."
Zuiderbaan vervolgt: „Om bestuur
ders te inspireren voor het eerlijke
meetsysteem mocht ik, zeker toen
het nog in een beginstadium ver
keerde, geen moment laten blijken
dat ik eraan twijfelde. Want die twij
fel zouden ze gegarandeerd gevoeld
hebben. En je kunt je voorstellen dat
iets nieuws vreselijk kritisch beke
ken wordt. Maar we hebben het door
staan."
In de keukenkastjes van de Twee
Gezusters staan potjes sandwich
spread en andere levensmiddelen.
Het schip is voor de wedstrijd niet
helemaal leeggehaald om zo licht
mogelijk aan de start te verschijnen.
De comfortabele zittingen van de
banken hebben de Zeelandrace ook
meegemaakt. „Dit is allemaal vervat
in het systeem", zegt hij en wijst naar
de inboedel. „Natuurlijk hebben we
voor de race een paar keer met dozen
op en neer naar de auto gelopen om
overtollig materiaal weg te brengen, j;
Maar eerlijk gezegd hadden we nog
een paar keer meer kunnen lopen."
Toch is de Twee Gezusters als een j
van de eersten in hun klasse gefi
nisht. „Of we echt nummer een zijn
geworden dat weet ik nog niet. We
kunnen dan wel voorin hebben mee
gedraaid, maar daarna moet toch
nog de handicap berekening volgen.
Ja, en dat weet je maar nooit hoe dat
met dit IMS-systeem uitpakt",
grapt Hans Zuiderbaan, die er niet
meer aan denkt zijn boot te verko
pen.
Hans ten Hoopen (links) en Ruud van Maastrigt heffen het glas na hij twee
strijd bij de protestcommissie.
