almanak
meer kennis en meer
vaardigheden vereist.
mmmm
THUISZORG
Schapen in wei
bij Ritthem
doodgeschoten
Kerkje 's-Heerenhoek in Openluchtmuseum geopend
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Curatele
STIE GRANARIA SNEL VERGETEN
CONGRES SCHUTTEVAER
PAGINA 9
ervoer met duwbakjes fouten heeft gemaakt.
Rook
AS VAN GENT - Minister N. Smit-Kroes van verkeer en waterstaat wil samen met de schip-
ers en andere betrokken partijen een nieuwe beleid voor de binnenvaart uitstippelen. De blik
loet gericht zijn op de toekomst eij.de 'kwestie Granaria', die de binnenvaartwereld nu alweer
iaanden in haar greep houdt, moet snel worden vergeten. Al vindt de minister bepaald niet
at ze in die zaak ze verleende het veevoederbedrijf uit Rotterdam vergunning voor eigen
ZEELAND'
VRIJDAG 27 MEI 1988
mit-Kroes ging donderdagmiddag,
de eerste dag van het jaarlijkse con
es van de schippersvereniging
chuttevaer' in 'De Vlaanderen' in
as van Gent, heel bewust de confron-
tie aan met boze schippers. Officieel
ram ze om te praten over het vaarwe-
anbeleid, maar uiteindelijk richtte al-
aandacht zich toch op Granaria. Het
eed de minister verzuchten: „Het
jkt zo langzamerhand wel een Ster-
ie confrontatie, donderdagmiddag,
reigde te ontaarden in een welles-nie-
is-spelletje tussen de minister en
oordvoerder Erik Rensen van de bo-
schippers, die in hun strijd tegen
ranaria de afgelopen weken bijna da-
oog in oog stonden met de ME.
zag dat zelf ook heel duidelijk
i. Nadat hij het beleid van de minister
met de grond gelijk ge
laakt had, stelde hij gelaten vast:
Wij kunnen hier nu wel blijven bek
ochten, maar wat u ter harte zou moe-
in nemen, is dat de schippers veron-
olijkt rondlopen. Ze hebben geen ver
ouwen meer in u. Een hele beroeps-
roep komt in opstand, uitspraak van
rechter of niet. Dat zou u toch tot
adenken moeten stemmen. Hoe je
et ook wendt of keert, de schippers
ebben heel duidelijk de indruk dat de
et hier niet zuiver is toegepast".
Het is niet zo zijn gewoonte,
maar één dezer vroege zwoele
zomeravonden - de warme
maaltijd was net weggezakt -
besloot onze Goesenaar zijn
gezin te mobiliseren voor een
wandelingetje door de buurt.
Het werd een genoegzaam
kuieren, zo vlak voor het val
len van de duisternis. Alleen
toen het kleine gezelschap
weer in de eigen straat was te
ruggekeerd, bekroop de man
een groeiend gevoel van on
rust. Langs zijn neusvleugels
streek de onaangename geur
van een vleugje rook dat, naar
mate de afstand tot huis en
haard geringer werd, steeds
meer de vorm aannam van een
heuse wolk.
In het gangetje naast zijn bo
venwoning dwarrelden van
over het balkon zelfs hier en
daar wat deeltjes as naar be
neden. De schrik die hem plot
seling om het hart sloeg, spoor
de zijn benen aan om met een
sneltreinvaart de trap naar
het balkon te nemen dat toe
gang gaf tot de keukendeur.
De buren van twee huizen ver
der, genoeglijk in hun tuintje
bijeen, zagen het schouwspel
met enige verwondering aan.
En ze begrijpen nu nog niet
waarom de heetgebakerde
man, eenmaal op zijn balkon
gearriveerd, met een zucht van
verlichting tot stilstand kwam.
Ze namen nog een worstje van
de barbecue en leunden likke
baardend achterover.
De man in kwestie kijkt die bu
ren sindsdien een beetje onge
lukkig aan.
formeerde agenten van de rijkspoli
tie, die de hele dag 'onopvallend' in de
congresruimten aanwezig waren,
hoefden niet in actie te komen.
Eigenlijk was de kwestie Granaria niet
op z'n plaats bij Schuttevaer. Lande
lijk voorzitter K. van Dorsten liet niet
na dat heel duidelijk vast te stellen.
Schuttevaer houdt zich immers hoofd
zakelijk bezig met nautisch-techni-
sche zaken; de schippersbonden ne
men het economische deel voor hun re
kening, zo is ooit afgesproken. Van
Dorsten: „Maar er bestaat de indruk
dat de door Granaria voor eigen ver
voer gebruikte duwbakken niet op alle
punten aan de gewenste veiligheidsei
sen voldoen. En dat is dan wel een zaak
die Schuttevaer hoog opneemt. Want
ook onze schepen hebben in het verle
den en terecht fors moeten inves
teren om aan de eisen te voldoen." Van
Dorsten drong ook aan op overleg tus
sen politie en schippers om 'de ver-
(Slot zie pagina 11 kolom 6)
Hindernissen in vaarwegen
kosten handen vol geld
SAS VAN GENT - Het is allerbelab
berdst gesteld met de vaarwegen in
Nederland. De binnenvaartwereld
wordt op kanalen en rivieren gecon
fronteerd met alle mogelijke hinder
nissen. En dat kost de schippers, zo
confrontatie verliep overigens
eel wat rustiger dan was verwacht.
rechercheurs én een groep geuni-
GOES - Even los gezien van de be
zuinigingsmaatregelen die de rijks
overheid aan het doorvoeren is: het
is een gewoon maatschappelijk ver
schijnsel dat zieken en ouderen die
hulp nodig hebben de voorkeur ge
ven aan verpleging en verzorging in
hun eigen huis. Wat dat betreft loopt
het overheidsbeleid met zijn ver
mindering van ziekenhuisbedden
en flankerende bejaardenzorg mooi
in hetzelfde spoor als de tendenzen
die de samenleving te zien geeft.
Maar er zijn nog wat knelpunten.
Niet alle instellingen en beroeps
beoefenaren in de zorgverlening
zijn zich er al volledig van bewust
dat de thuisverpleging en -verzor
ging een nauwere samenwerking
vereist. En het is nog maar de vraag
of de zorgverlening buiten een ver-
zorgings-, verpleeg- en ziekenhuis
de gezondheidszorg nu echt zoveel
goedkoper maakt.
Vast staat dat op dit moment, nu nog
heel wat valt te sleutelen aan de op
zet en de financiering van de thuis
zorg, de lagere inkomensgroepen
minder gemakkelijk de mogelijk
heid hebben een beroep te doen op
langdurige en intensieve verpleeg
kundige hulp in hun eigen huis dan
patiënten met een wat hoger inko
men. Aanvullende thuiszorg zit nog
niet in het ziekenfondspakket. De
meeste particuliere ziektekostenver
zekeraars kennen daarentegen wel
een vergoeding hiervoor, zij het dat
de polisvoorwaarden nogal uiteenlo
pen. En echt welgestelden zijn kapi
taalkrachtig genoeg om zich 24 uur
per dag een privé verpleegkundige
te veroorloven.
Inmiddels hebben de eerste
commerciële bureaus voor thuis
zorg zich al aangediend. De provin
ciale vereniging Het Zeeuwse Kruis
heeft inhakend op de groeiende be
hoefte aan verpleging en verzorging
in de eigen woonomgeving de stich
ting Aanvullende Thuiszorg Zeeland
in het leven geroepen. Peter de Boe-
vere, coördinator zorgverlening
van Het Zeeuwse Kruis, treedt voor
lopig op als functionaris van de
stichting. Tijdens een symposium
over de grenzen van de 24 uurs zorg
verlening, woensdag in Yerseke,
wees hij op de beperkte financiële
ruimte die het kruiswerk en de ge
zinsverzorging hebben om in te spe
len op de toenemende vraag naar
langdurige thuiszorg. De Boevere:
„Hoe graag we ook iemand zouden
willen helpen; wij lopen grandioos
vast wanneer onze hulpverlening
niet wordt vergoed".
Vermindering van het aantal
patiënten in ziekenhuizen
betekent toch een besparing die
ten goede kan komen aan de
wijkverpleging en de gezinsver
zorging?
„Dat is maar ten dele waar. In
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt met
het drie jaar durende experiment
thuiszorg bekeken in hoeverre die
veronderstelling opgaat. De gezond
heidszorg binnen de ziekenhuizen
wordt pas goedkoper als daar min
der kosten worden gemaakt. Maar
wanneer een patiënt eerder naar
huis vertrekt of de wens te kennen
geeft in zijn eigen bed te willen ster
ven in plaats van in een ziekenhuis,
dan zijn de besparingen die dat ople
vert maar betrekkelijk. De vaste las
ten blijven even hoog, want zo'n zie
kenhuis moet blijven functioneren.
Alleen variabele kosten, zoals de
voedselvoorziening, medicijnen en
verbandmiddelen, zullen wat lager
zijn. Dat zet niet echt veel zoden aan
de dijk".
Peter de Boevere: „Er valt nog heel wat te sleutelen aan de opzet en de finan
ciering van de thuiszorg"
Wat dan?
„Heel belangrijk is dat, zolang de fi
nanciering nog een knelpunt vormt,
in ieder geval de organisatie in de
eerste lijn zorg van de zorgverlening -
de huisarts, het kruiswerk, de gezins
zorg en het maatschappelijk werk -
wordt verbeterd. De activiteiten
moeten op elkaar worden afgestemd.
We zijn in Zeeland vergeleken bij an
dere delen van het land al ver met zo
genaamde hometeams, waarin een
huisarts, een wijkverpleegkundige
en de leiding van de gezinsverzor
ging met elkaar overleggen. Maar te
veel worden - ook in Zeeland - derge
lijke teams nog gezien als iets leuks,
waaraan niet echt veel waarde wordt
gehecht. En dat is jammer. Het vergt
enige inspanning hulpverleners te
laten inzien dat het ontbreken van
samenwerking tot tijdverlies en
daarmee tot vermindering van de
kwaliteit van de zorgverlening
leidt".
Patiënten die minder snel
naar een ziekenhuis gaan en er
eerder weer uitkomen beteke
nen ongetwijfeld een zwaarde
re taak voor de wijkverpleging.
„Dat klopt. Een wijkverpleegkundi
ge gaat steeds meer te maken krijgen
met patiënten die aan een infuus
liggen of bij wie pijnbestrijding
wordt toegepast. Dat vereist meer
kennis en meer vaardigheden, bij
voorbeeld in het omgaan met instru
menten en apparatuur. Je krijgt ook
een toename van door de huisarts
aan de wijkverpleegkundige gedele
geerde medische handelingen. We
zijn bezig met de verhoging van de
deskundigheid binnen de wijkver
pleegkundige teams door de leden
ervan zich naast hun gewone taak te
laten specialiseren, bijvoorbeeld in
de behandeling van diabetes,
carapatiënten,
stomapatiënten, chronisch zieke
gehandicapten, mensen die aan in
continentie leiden en in hulpmidde
len en aanpassing van woningen
voor gehandicapten".
Ieder lid van een kruisvereni
ging kan een beroep doen op
hulp. Moet die aanvullende
hulp dan nog zo duur zijn?
„Wanneer voldoende familieleden,
buren en kennissen beschikbaar zijn
om een patiënt te helpen en erbij
te waken, dan ben je al een heel eind
met een gezinsverzorgster en de
komst drie keer per dag van de wijk
verpleegkundige. Maar het is niet al
tijd mogelijk om daarvoor voldoen
de mensen op te trommelen. Zeker
niet wanneer die hulp van lange duur
moet zijn. Buren, familieleden en
dergelijke hebben ook hun gezinnen
en hun werk. Je ziet dat veel bij ster
vende patiënten. Tegen het eind
van zo'n proces is de familie ook aan
het eind van haar latijn. Dan zijn er
trouwens ook meer verpleegkundige
handelingen te verrichten. In zo'n si
tuatie is er gewoon aanvullende hulp
nodig. Daar moeten we dan 32,50 per
uur voor rekenen. Dat kan wanneer
dat lang duurt flink oplopen."
Ben Jansen
werd donderdag op de eerste dag van
het jaarlijkse congres van de schip
persvereniging Schuttevaer in Sas
van Gent vastgesteld, handenvol
geld.
Drie kamerleden en voorzitter J.
Bouwmeester van de RPF waren het
in grote fijnen met de schippers eens:
er moet zo snel mogelijk extra geld
worden uitgetrokken voor een 'ver
snelde inhaaloperatie'. Er is namelijk
sprake van een enorm achterstallig
onderhoud.
Minister N. Smit-Kroes van verkeer en
waterstaat gaf de schippers én de ka
merleden echter weinig hoop. Er is
simpelweg geen geld voor zo'n inhaal
manoeuvre. De minister: „En dat is nu
mijn frustratie: de Kamer schaart zich
wel achter een motie, waarin het kabi
net wordt verzocht meer geld uit te
trekken voor de infrastructuur in
clusief de vaarwegen dus maar die
zelfde Kamer geeft niet aan, waar ik
dat geld vandaan moet halen". Smit-
Kroes herhaalde het donderdagmid
dag in 'De Vlaanderen' in Sas van
Gent verschillende malen: haar eigen
begroting biedt geen enkele ruimte
meer. „En bij minister Ruding van fi
nanciën kan ik dan misschien wel even
aanwippen, maar meer dan een kop
koffie heb ik daar echt niet te verwach
ten..."
Schuttevaer-voorzitter K. van Dor
sten schetste, in zijn openingstoe
spraak, een somber beeld van de staat
waarin de vaarwegen in ons land ver
keren. Schuttevaer produceerde nog
geen half jaar geleden niet voor niets
een eigen 'vaarwegenbeleidsplan'.
Van Dorsten: „Door dat plan hebben
de vaarwegen heel wat extra aandacht
gekregen van politiek en media. Daar
in prijzen wij ons gelukkig. En er zijn
ook inderdaad verschillende projecten
aangepakt. Maar reden tot gejuich is
er zeker nog niet". Hij pleitte dus voor
een inhaaloperatie. „Van de minister
mag worden verwacht dat zij, conform
de door de Tweede Kamer geuite
wens, alles in het werk zal stellen om
nog voor de volgende begroting extra
middelen voor de vaarwegen te vin
den". Schuttevaer wacht, zo zei Van
Dorsten, met spanning op het struc
tuurschema Verkeer en Vervoer, waar
in het toekomstig beleid wordt ge
schetst. De schippersvereniging blijft
overigens meedenken; Van Dorsten
stelde een vervolg op het eigen 'be
leidsplan' in het vooruitzicht.
De kamerleden J. Nijland (cda), H.
Rienks (pvda) en A. J. te Veldhuis
(wd) én RPF-voorzitter Bouwmeester
lichtten, in lange betogen, het stand
punt van hun fractie nogeens toe. Nij
land constateerde dat 'het trieste
beeld nog is verslechterd' en doelde
daarmee vooral op extra bezuinigin
gen. Als een ferme aanpak van de pro
blemen uitblijft, zou de post 'achter
stallig onderhoud' weieens kunnen op
lopen tot 500 miljoen, voorspelde de
CDA'er. Maar Nijland voegde er eer
lijkheidshalve wel aan toe dat het re
geerakkoord de komende jaren weinig
of geen extra ruimte biedt.
De PvdA'er Rienks was ronduit in mi
neur. „Van deze minister hebben de
vaarwegen in ons land en dus de
schippers in ieder geval niets meer
te verwachten", stelde hij nuchter
vast. Volgens Rienks zal voortzetting
van het huidige beleid op termijn lei
den tot sluiting van een aantal kana
len. De PvdA'er: „Wie zijn zaken niet
goed beheert, kan onder curatele wor
den gesteld. Voor wat betreft de vaar
wegen zou dat met minister Smit in
derdaad moeten gebeuren". Rienks
pleitte voor bijstelling van de begro
tingsposten voor onderhoud en verbe
tering van de vaarwegen. „En dat lukt
niet met de eenmalige verkoop van
staatsdeelnemingen, zoals de WD
wil, en ook niet met het pappen en
nathouden van het CDA".
De WD'er Te Veldhuis constateerde
ten overvloede dat de vaarwegen in
'Nederland-distributieland c.q. Neder
land-waterland' van enorm belang
zijn. „Dus: ze verdienen een beleids
matige hoge prioriteit". Het achter
stallig onderhoud moet een halt wor
den toegeroepen en Te Veldhuis verze
kerde dat de WD-fractie zeker bereid
is te helpen zoeken naar oplossingen.
Hij noemde de verkoop van Staats-
aandelen, het laten meebetalen door
bedrijven (aan een of andere vaarweg),
het instellen van een nader onderzoek
naar een gebruikersbijdrage, het in
stellen van een plezier)vaartuigenbe-
lasting, nader onderzoek naar voorfi
nancieringsmogelijkheden en het aan
wenden van een deel van de opbrengst
van de jaarlijkse verkoop van 15- tot
20.000 woningwetwoningen.
Minister Smit-Kroes liet er geen mis
verstand over bestaan: zij wil van al
les, maar het ontbreekt haar aan vol
doende financiële armslag. De minis
ter: „We weten allemaal dat het geen
vetpot is in de vaarwegensector. De
onderhoudsachterstand kunnen we
niet in het gewenste tempo inlopen. In
dat kader kijken we naar andere finan
cieringsbronnen, maar ik heb de Ka
mer al eerder laten weten dat op dat
punt mijn verwachtingen niet hoog ge
spannen zijn. Ik zie eigenlijk maar
twee concrete mogelijkheden: meebe
talen van gebruikers in een enkel spe
cifiek project en een vorm van plezier-
vaartbelasting om de uitgaven in die
sector beter te kunnen dekken". Die
mogelijkheden worden door het minis
terie nader onderzocht. Van een ge
bruikersbelasting voor schippers wil
de minister voorlopig niets weten. En
voorfinanciering lijkt leuk, zo stelde
ze, maar je moet wèl de rente en aflos
sing kunnen opbrengen. Desondanks
wilde ze die mogelijkheid niet hele
maal uitsluiten.
RITTHEM In weilanden aan de zee
dijk bij Ritthem zijn donderdagmor
gen twee doodgeschoten schapen ge
vonden. De eigenaren vonden 's mor
gens om 7.00 en 8.00 uur een drie
maanden oud lam en een twee jaar ou
de ooi dood in hun wei. Twee lamme
ren liepen nog in de wei rond.
De kadavers zijn in beslag genomen en
voor onderzoek opgestuurd naar de
Stichting Gezondheidsdienst voor
Dieren in Gouda. Sectie leerde dat bei
de dieren zijn doodgeschoten. De die
ren vertegenwoordigden een waarde
van respectievelijke 200 en 700.
schippers stonden in de rij om minister Smit-Kroes vragen te stellen.
linister wil nieuw
beleid binnenvaart
ARNHEM - Met de onthulling van
de originele preekstoel, heeft prof
mr W. F. de Gaay Fortman donder
dagmiddag in het Openluchtmu
seum in Arnhem het Nederlands
hervormde kerkje uit 's-Heeren-
hoek opnieuw in gebruik genomen.
Niet als Godshuis maar als onder
deel van de samenlevingsspiegel
die het rijksmuseum voor volken
kunde het publiek wil bieden.
Voor het Bevelandse kerkje is het
spiegelbeeld zonder twijfel geflat
teerd, zeker ten opzicht van de toe
stand waarin het de laatste eeuw ver
keerde. Geen van de aanwezige
Zeeuwen, ook niet de oudere ge
meenteleden die nog in het kerkje
gedoopt zijn, kon zich herinneren
dat de kerk er in 's-Heerenhoek met
zo'n lieflijke ordentelijkheid en met
zo'n kraakhelder interieur heeft bij
gestaan.
Het Openluchtmuseum is blij met de
nieuwe aanwinst. „In een omgeving
waar de woon-, werk- en leefsituatie
van mensen voor de industriële revo
lutie zorgvuldig wordt samenge
bracht, mag een kerk immers niet
ontbreken. Toch is dit kerkje het re
sultaat van een vijfde vergevorderde
poging van het museum om een
kerkgebouw te krijgen. De belang
stelling van het museum resulteert
in veel gevallen en ik moet zeggen:
gelukkig! in een opleving van de
belangstelling op de plaats waar het
monument thuishoort", aldus inte
rimdirecteur dr E. J. Fischer van het
Openluchtmuseum.
Ook prof dr O. J. de Jong, hoogleraar
in de kerkgeschiedenis in Utrecht en
voorzitter van de Stichting Kerke
lijk Kunstbezit in Nederland, kwam
in zijn inleiding 'Hoort een kerk al in
een museum' tot een volmondig ja
als antwoord op die vraag. „En zo
treurig is het in dit geval allemaal
niet", vond De Jong. „De hervormde
kerk in 's-Heerenhoek is weliswaar
snel na de reformatie gaan kwijnen
maar dat kwam doordat veel kerkle
den naar de naburige inpolderingen
trokken en de kerkgemeente zich
naar Nieuwdorp verplaatste".
Tijdens de plechtigheid werd het
eerste exemplaar van het boek 'de
kerk van de Nederlands hervormde
gemeente in 's-Heerenhoek' over-
(Slot zie pagina 11 kolom 7}
De Gaay Fortman (midden) opende gisteren in het Openluchtmuseum het hervormde kerkje uit 's-Heerenhoek
