Shamir niet van plan aan VS-wensen toe te geven Computer nu ook voor snelle bijbelspeurders Er is iets mis in verhouding tussen Zeeland en Den Haagl Wie alleen loopt raakt de weg kwijt. levensbeschouwing PZC/ opinie en achtergrond Een mannetje in een solda tenuniform schuift een helm op zijn grimmige kop, een knuppel leunt tegen zijn been, naast hem staat een kof fer met een label (Washing ton). De cartoonist van de Je ruzalem Post liet vrijdag geen ruimte voor twijfel: premier Yitzhak Shamir is vastbera den om tijdens zijn verblijf in de Verenigde Staten alle vre desplannen op 'Israëlische wijze' te lijf te gaan. Praktischer Wijzigingen Proefschriften Verkiezingen Verzoekschrift Vrouwen apart Pluriformiteit ZATERDAG 12 MAART 1988 (Van onze verslaggever Peter van der Maat) Morgen begint de eerste minister zijn bezoek aan de Amerikaanse bewinds man van buitenlandse zaken Georg Shultz. Hoewel velen in de wereld het er over eens zijn dat de ontmoeting een bijdrage aan de vrede in het Midden- Oosten behoort te leveren, dient voor het tegendeel te worden gevreesd. Welke strategie Shamir precies in het hoofd heeft is onbekend. De afgelopen twee weken is hij in staat geweest om weerstand te bieden aan de druk van de Arbeiderspartij en zijn eigen Li kud-minister David Levy, die eisten dat de premier met een regerings standpunt op reis zou gaan. Shamir beweert voorstellen te heb ben die veel praktischer en effectie ver zijn dan die van Shultz. Met diens plannen wordt zijns inziens teveel ge probeerd om tegenstrijdige stand punten te verenigen. Shamir zal, zo zegt hij, in Amerika bewijzen wel de gelijk in vrede te zijn geïnteresseerd. Echte vrede bestaat niet uit formules, meent hij, maar komt uit het diepste wezen van de mensheid voort. Zelf is hij een aanhanger van de ideologische Groot Israël-gedachte, op basis waar van alle bezette gebieden bij het her boren bijbelse land worden gerekend. (Van onze verslaggever Bert Poli De Bijbel per telefoon en CD-ROM (compact disc read only memory). Volgende week donderdag (17 maart) is er in Hilversum een voorlichtings dag over. Initiatiefnemer Pieter Thie- leman uit Baarn: „Voor theologisch onderzoek is het een enorm voordeel om sneller inzicht te krijgen in de op bouw en de studie van de bijbel. Het aantal computer-hobbyisten groeit met de dag. Onder hen zijn ook theolo gen die hierin getraind willen wor den. Die mensen merken dat ze in plaats van uren in registers te zoeken, nu aanzienlijk sneller de informatie krijgen die ze nodig hebben". Afgezien nog van zijn computer-inte resse heeft hijna een verblij f in het zie kenhuis, grote belangstelling gekre gen voor het boek der boeken. Tiele- man. die jarenlang docent en bibliothecaris was aan de universiteit van Amsterdam en nu bedrijfsadvi seur is, zal op deze dag een uiteenzet ting geven van het nieuwste bijbelon derzoek met behulp van een personal computer. Via enkele demonstraties wil Tieleman duidelijk maken hoe één en ander in zijn werk gaat. En Tiele man speelt als het ware met de compu ter. Een vertegenwoordiger van het Neder lands Bijbelgenootschap(NBG) zal de nodige informatie geven over het ge bruik van CD-ROM. Het NBG experi menteert op dit ogenblik met een CD met drie vertalingen, te weten de Sta tenvertaling, de Nieuwe Vertaling en de Grootnieuwsbijbel. Op één CD- ROM kan men de hele bijbel opslaan in tachtig verschillende vertalingen. En ook hier weer gaat het om die ra zendsnelle informatie te pakken te krijgen. Het is uiteraard een geschre ven CD. De initiatiefnemer: „Er zijn nu ongeveer honderd bedrijven en instan ties die een CD-ROM hebben, zoals het ministerie van defensie. Ook Philips Duphar in Weesp heeft een CD-ROM". „De themadag wil nieuwe vormen van automatisering belichten, waarbij in dit geval de bijbel centraal staat. Ik kan altijd overschakelen naar Dialog in de Amerikaanse staat Californië, 's werelds grootste informatiecentrum. Dat is een zelfstandige holding van (Van onze redacteur Margeert Vermeulen) De Israëlische Arbeiderspartij overweegt om begin april deel te nemen aan een bijeenkomst van de Mid- den-Oosten-commissie van de Socialistische Internatio nale, waarvoor ook een persoonlijk vertegenwoordiger van PLO-leider Yassir Arafat is uitgenodigd. Dat heeft de internationaal secretaris van de Israëlische Arbeiders partij, Israel Gat, gezegd bij een bezoek aan Nederland. Hij voerde gesprekken met PvdA-kamerleden en PvdA- bestuurders, onder wie Wim Kok. Israel Gat tracht met zijn rondreis langs de Europese zus terpartijen begrip te kweken voor de moeilijke positie waarin zijn partij zich bevindt. Een niet geringe taak, zeker niet nu een delegatie van de Socialistische Internationale na een rondreis door de bezette gebieden de handelwijze van Israel met betrekking tot de opstandige Palestijnen scherp heeft veroordeeld. En het is nou net die diepe gedachte die al zo lang vrede in de weg staat. Shultz heeft verschillende keren ver klaard niet van plan te zijn om van zijn vredesvoorstellen af te stappen. Hij eist een duidelijke, positieve Israëli sche bijdrage. Shamir lijkt nauwelijks onder de indruk, en zegt tijdens zijn laatste ontmoeting van Shultz te heb ben begrepen dat wijzigingen niet on mogelijk zijn. De premier is ervan overtuigd dat de Amerikaanse ideeën over Israël te kunnen wijzigen. Als mensen goede intenties hebben, en daaraan twijfelt hij in het geval van de VS niet, kan je hem met logica en overredingskracht van gedachten laten veranderen, zo is de overtuiging van Shamir. De vriendschappelijke relatie tussen de Verenigde Staten en Israël zal, wat er komende week ook gebeurt, in zijn visie absoluut niet onder spanning ko men te staan. „Zelfs als we het niet met elkaar eens zijn, blijft de dialoog be staan", zei hij vrijdag in de Jeruzalem Post. Hij verklaarde zich met al zijn macht tegen de vredesvoorstellen van Shultz te verzetten. „En mijn macht is erg groot". Dat hij daarbij 'de hele wereld' tegenover zich vindt, neemt hii voor Lockheed. En dan krijg ik alle gege vens die ik heb aangevraagd. Verder heb ik ook toegang tot het NASA-be- stand. Daar moetje speciale permissie voor hebben," aldus Tieleman. De in formatie die hij wenst, kan op tal van terreinen liggen, zoals techniek, ge zondheid, wetenschap, wis-en natuur kunde en noem maar op. Sinds 1985 kan Tieleman bij Dialog ook uitgebrei de inlichtingen krijgen op godsdien- stig-en theologisch gebied", aldus Tie leman. Het zijn de Religion Index en de En gelse King James-bijbel, die vanaf 1986 in werking is bij het Amerikaan se informatiecentrum. Religion Index houdt zich bezig met theologische pe riodieken en tijdschriften, en weten-' schappelijke bijdragen op theolo gisch terrein, inclusief proefschrif ten. De King James-bijbel kan direct 'on-line' worden geraadpleegd als bij belonderzoekers, godsdienstleraren en historici gegevens nodig hebben voor studie en onderzoek. Als Tieleman bijvoorbeeld wil weten hoe vaak een bepaald woord of uit drukking in de bijbel voorkomt, hoeft hij maar Dialog op te roepen. Zelfs kan hij nagaan welke proefschriften al of niet over een bijbelgedeelte zijn ge maakt. En dit alles via het computer geheugen vanuit de Verenigde Staten. Daarvoor moet men natuurlijk wel de benodigde software-apparatuur in huis hebben en een telefoon. Via een speciaal PTT-nummer wordt de ver binding met genoemd centrum tot stand gebracht en korte tijd later ver schijnen de gegevens op de personal computer en wordt via de printer op papier gezet. -Maar waarom staat nu juist de bijbel op de themadag centraal? „Omdat de bijbel op deze wijze nog niet belicht is. Je zou kunnen zeggen, dat dit voor het Nederlandse publiek een première is. Ik heb een collega en die heeft het heel mooi gezegd. De uit vinding van de boekdrukkunst, zo zegt hij, heeft de bijbel binnen ieders bereik gebracht. De computertechno logie als hulpmiddel is in staat de bij bel echt toegangelijk te maken". lief. „Voor Israël is de zaak veel serieu zer en dat rechtvaardigt het verschil in standpunt". Een belangrijk onderdeel van zijn mis sie vormen de ontmoetingen met de Amerikaanse joden. Schriftelijk heeft hij zijn verbazing al uitgesproken over de kritiek die dertig joodse senatoren eerder deze week op Israël oefenden. Mondeling zal hij daar beslist nog het een en ander aan toe te voegen heb ben. In parlementaire kringen in Jeruzalem wordt verwacht, dat komende week wel eens de meest belangrijke uit het politieke leven van Yitzhak Shamir zou kunnen worden. In elk geval zal de uitkomst van zijn bezoek bepalend zijn voor de datum waarop in Israël verkiezingen worden gehouden. Nu staan ze nog voor november gepland, maar er gaan steeds meer stemmen op om ze in de zomer te houden. Arbeiderspartij-minister Rabin van defensie, die verantwoordelijk is voor de ijzeren vuist-politiek in de bezette gebieden, is voorstander van vervroeg de verkiezingen indien Shamir de vre desvoorstellen in Washington afwijst. Hij is van mening dat Israël de kans op vrede niet mag laten lopen. Shultz' plan is volgens Rabin de enige mogelijkheid om de onderhandelings tafel te halen. „Ik kan niet garanderen dat we werkelijk zover komen - waar blijven de Russen bijvoorbeeld? - maar ik wil dat Israël 'ja' zegt. Laat ie mand anders maar 'nee' zeggen en de ze kans verpesten", zo stelde de minis ter in een interview. Volgens politieke bronnen zou Rabin een belangrijke positie kunnen gaan bekleden bij de verkiezen. Dankzij het krachtige legeroptreden tegen de Pa lestijnen groeit zijn populariteit onder centrum-rechtse kiezers. Voor het Li- kud-blok de reden om hem de afgelo pen week waar mogelijk te beschadi gen. Zijn standpunt inzake het vredes plan is door rechts fel gekritiseerd: Rabin behoort zich met het leger bezig te houden en niet met de diplomatie. De verkiezingen lijken overigens ook een rol te spelen in het al genoemde opvallende standpunt dat plaatsver vangend premier David Levy afgelo pen week innam. Hij was de enige Li kud-minister die, evenals de Arbei derspartij, een kabinetsstandpunt inzake Shultz' initiatief wenste. Als 'sterke man die niet bang is om pijn lijke beslissingen te nemen' zou hij bij verkiezingen niet onbelangrijk zijn, menen ingewijden. Shamir rechtsen minister Shultz van de VS. Barbé bij minister Smit-Kroes (Van onze Haagse redacteur Jan-Dirk van Scheyen) In de afgelopen twee weken is pijn lijk duidelijk geworden dat er iets schort aan de politieke verhouding Zeeland-Den Haag. Al geruime tijd klinkt de roep om een slagvaardige lobby die voor de belangen van deze provincie opkomt. Er zijn genoeg be leidsonderwerpen die zo'n belan genbehartiging richting Haagse po litici rechtvaardigen. Of iedereen het even leuk vindt is een hoofdstuk apart, maar vast staat dat Zeeland geen ongeschonden Arkadië meer is waar de wereld ophoudt. Integen deel. Het door de Deltawerken ont sloten gewest krijgt steeds meer te maken met vraagstukken die een landelijke reikwijdte hebben: de Westerscheldeverbinding (WOV), de stijgende werkloosheid, het vertrek- overschot, de opslag van kernafval, het regionaal beleid. Zeeland moet een factor worden waarmee het Binnenhof rekening houdt. Dat bereik je alleen door vaak je gezicht te laten zien, liefst in de per soon van gedeputeerde of commissa ris van de koningin. Het verschijnsel van de bestuurlijke lobby heeft in veel provincies ingang gevonden, maar niet in Zeeland. Onlangs werd dat tot drie keer toe onderstreept. Maandag 29 februari schitterde Zee land door afwezigheid op de hoorzit ting in de Kamer over het regionaal beleid. Op Zeeland en Flevoland na gaven verder alle provincies acte de présence om over de afschaffing van het voorwaardenscheppend beleid te praten, een maatregel die ook Zee land economisch treft. Nu leert na vraag dat ook de Kamer niet geheel vrijuit gaat. Talloze organisaties wil len op zo'n séance hun zegje doen er men moet natuurlijk selecteren. Om dat Zeeland ook al een zeer heldere brief naar de Kamer had geschreven en gedeputeerde drs R. Barbé zich ir afzonderlijke gesprekken tot de woordvoerders in de vaste commissie voor economische zaken had gewend besloot de Kamercommissie Zeeland niet uit te nodigen. Maar commissielid Servaes Huys (PvdA) zegt desgevraagd dat er best een gaatje gevonden zou zijn als Zee land bij wijze van spreken met de vuist op tafel had geslagen. „Voor zover ik weet hebben ze niet eens met de vlakke hand geslagen", merkt hij op. „Je moet het belang van zo'n hoorzitting niet overschatten", weet de griffier van de commissie. Maai toch... Een mondeling betoog maakt soms meer indruk dan een schrifte lijk. En wie weet kom je wel in Den Haag Vandaag. Het mocht echter niet zo wezen en bij de ambtenaren op het Middelburgse provinciehuis overheerste die dag toch de teleurstelling. Bij het tweede geval wist de provin cie wel de weg naar de residentie te vinden. Helaas, minister Neelie Smit-Kroes had geen tijd, want een Kamerdebat liep uit. Dat was vorige week donderdag. Barbé, commissa ris van de koningin dr C. Boertien en enkele ambtenaren zouden spijkers met koppen slaan over de aanleg van de WOV, een project waarvan de kans op realisering groter is dan ooit tevoren. Natuurlijk had de ijzeren lady van verkeer en waterstaat een alleszins te rechtvaardigen excuus: een Kamer debat gaat voor - bijna - alles, ook als dat meer tijd vergt dan verwacht. Toch blijft een wat wrange nasmaak achter. Kon het departement 's och tends niet voorzien dat het mis ging en even bellen naar het provincie huis, dat men zich de moeite van de reis kon besparen? (Het gesprek be gon om halfdrie.) Had Neelie niet een dag kunnen prikken waarop de Ka mer niet vergadert? Of dacht mem] het departement: geen nood, een kink in de kabel komt leggend! Zeeuwen zich er wel bij neer? Wa] dat deden ze, Boertien en Barbé. laten, zonder een spoor van booshei| bitterheid of verontwaardiging I rustten zij in het onvermijdelijke.! hoopten op een spoedige nieuwe spraak, zeiden ze nog, 'liefst zo g als de bewindsvrouwe zich kon vrj maken'. En weg waren ze. Afgelopen donderdagmiddag haai te het Kamerlid Steef Weijers (CD.-I voorzitter van de vaste commissi voor ambtenarenzaken, zich naar f hal van Binnenhof IA. Hij zou c een verzoekschrift ontvangen vangl deputeerde Barbé en de Middelhui! se burgemeester Chris Rutten ov| de nadelen van de afslanking t rijksdiensten voor Zeeland. Stomvt| baasd vernam Weijers van eent liebeambte dat de Zeeuwse bestuii ders op het laatste nippertje haddl afgezegd. De heer Barbé bleek vl hinderd te zijn. Was Rutten -inaj hoedanigheid als voorzitter van f afdeling Zeeland van de Verenigt! van Nederlandse gemeenten - niet f staat de petitie alléén aan te bieder® Het zou veel ergernis hebben voorkl men. Want geërgerd was Weijers. E| niet alleen omdat het tonnetje r selen, dat hij van de delegatie hoopl te ontvangen, aan zijn neus voorb| ging. Zeeland zou lessen moeten trekkfl uit deze voorbeelden van onhandf bestuurlijk opereren. Misschiil moet men overwegen een vaste lo| byist aan te stellen, zoals ook i noordelijke provincies die kennel Het imago van de provincie zou eg mee gebaat zijn. Het gevaar datn politiek niet meer au sérieux wor| genomen ligt levensgroot op Een aantal bestuurders van de PvdA hebben in hun ge sprekken met Israel Gat geopperd dat Israel zijn veilig heidstroepen uit bezet gebied moet terugtrekken. Maar Gat heeft zijn Nedelandse geestverwachten te verstaan ge geven dat daarvan geen sprake kan zijn. Israel Gat, die gezien wordt als een van de duiven binnen de Israëlische Arbeiderspartij, is de eerste om toe te geven dat zijn partij vuile handen maakt in het conflict met de Palestijnen. Toch kan en mag zijn partij zich niet aan haar verantwoordelijkheid onttrekken door zich los te maken uit de ijzeren greep van de coalitieregering met het techtse Likoed-blok. Gat: „Dat zal de kansen op vrede alleen maar verkleinen., Als wij ons terugtrekken uit de regering zal de Likoed steeds meer joodse nederzettingen in bezet gebied gaan bouwen en daarme zal de situatie snel verergeren. Op 8 maart 1857 trokken textielarbeidsters in New York de straat op om te proteste ren tegen de 12-urige werkdag, de lage lonen en de slechte werkomstandigheden. Ruim een halve eeuw later, 8 maart 1908, zetten vrou wen in New York en Chicago de weefgetou wen stil om opnieuw te protesteren. Dit keer tegen de inmiddels 10-urige werkdag, de lage lonen en slechte werkomstandigheden, tegen kinderarbeid en om te pleiten voor vrouwen kiesrecht. De stakingen van de textielarbeidsters hadden tot gevolg dat deze vrouwen zich gingen orga niseren in vakbonden. Tijdens een conferentie van socialistische vrouwen uit 16 verschillende landen in Kopenhagen in 1910, werd op initia tief van Clara Zetkin, de 8ste maart uitgeroe pen tot internationale vrouwendag. De viering van de internationale vrouwendag werd vooral gezien in het teken van de strijd voor gelijkberechtiging en vrede. In Nederland werd 8 maart voor het eerst gevierd in 1912, in verband met de toenemende oorlogsdreiging. In de jaren '20 stond de internationale vrou wendag vooral in het teken van de strijd tegen het opkomend fascisme. Sinds 1970 is het in steeds bredere kring inter nationale vrouwendag. Het is niet alleen een dag van socialistische vrouwen, maar een dag gericht op allen die zich betrokken voelen bij de emancipatie van vrouwen. Elk land stelt voor 8 maart eigen thema's centraal, soms overschrijden deze thema's echter de grenzen. Zoals bijvoorbeeld in 1980 toen vrouwen uit Zweden een oproep deden aan alle vrouwen in Europa, Amerika en Rusland om de dag in het teken van vrede en ontwapening te plaatsen. Om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de leefsi tuatie van vrouwen wordt plaatselijk vaak voor eigen thema's gekozen. Heeft een eigen internationale dag van vrou wen zin? Moeten vrouwen nu zo nodig apart bij elkaar gaan zitten? De ervaring van de tex tielarbeidsters was dat zij individueel niets konden veranderen aan hun slechte arbeids- en leefomstandigheden. Zij werden in hun po sitie niet opgemerkt met hun dubbele taak in fabriek en gezin. Als we de samenstelling van beleidsbepalende instanties zien is het nog steeds niet vanzelfsprekend dat vrouwen daarin meedoen. Onder de armen van Neder land vormen vrouwen de grootste groep en het beleid dat gevoerd wordt is vaak niet in hun belang. Dat dit niet altijd gemakkelijk is bleek uit ce I moeite om het gekozen thema: 'aandacht voor de positie van migrantenvrouwen' vorm te ge ven. De drempel om werkelijk te participeren in de 8 maart-activiteiten was voor veel mi grantenvrouwen erg hoog. Actiepunten lag al vast, men moest zich inpassen in de Necer landse manier van organiseren en besluitvor-1 ming. Ondanks dat is er veel geleerd en zijn er I ook positieve resultaten geboekt. In Middel I burg leverde de Molukse vrouwengroep ui' I Souburg een actieve bijdrage. Ook bleek Wal cheren op weg naar solidariteit met vrouwen in Zuid-Afrika en Chili. Maar ook internationaal ontbreekt het vrou wen aan voldoende mogelijkheden voor ont plooiing. Zij vormen de grootste groep onder analfabeten en kansarmen. Een internationale vrouwendag is een feestdag waarop de ontmoe ting tussen vrouwen een belangrijke plaats in neemt. Het is ook een dag van strijd, een dag waarop vrouwen zich inzetten voor een meer rechtvaardige samenleving. Een dag waarop zij steun zoeken bij elkaar voor eigen en ge meenschappelijke actiepunten. Vrouwen kunnen alleen verandering brengen in de ongelijke kansen en machtsverdeling als zij daarin zij aan zij gaan. Wie alleen loopt raakt de weg kwijt, zegt een Afrikaans liedje. Je moet elkaar er bij steunen. Apart, omdat alleen vrou wen ervaren wat het betekent, maar niet los van de verantwoordelijkheid in het totaal van de gemeenschap van vrouwen en mannen. Het gevarieerde aanbod van internationale solidariteit, strijd van vrouwen gericht opeen zelfstandig bestaan, voor kinderopvang, voor zelfstandig verblijfsrecht van migranten vrouwen, maar ook muziek, zang, dans en aan dacht voor het lijf, maakte dat internationale vrouwendag 1988 in Zeeland, een bemoedi gende, veelkleurige dag is geworden. l Anneloes Steglich-Lenb Hoewel 8 maart aan de meeste kerken onopge merkt voorbij zal gaan laten vrouwen tijdens de internationale vrouwendag steeds meer horen dat hun emancipatie niet los staat van hun levensbeschouwelijke ontwikkeling. Tij dens de viering van de vrouwendag in Middel burg afgelopen dinsdag was er dan ook een druk bezochte workshop feministische theo logie. De strijd van vrouwen om volwaardig partner te kunnen worden bij de inrichting van het leven strekt zich uit op alle gebieden van samenleving en kerk. Daarnaast weten bijvoorbeeld bijstandsvrou wen zich steeds vaker gesteund door kerken die met bescheiden inzet van middelen bepaal- de acties en activiteiten mee mogelijk maken. De schreeuw van vrouwen om gehoord te wor den lijkt meer en meer door te klinken. Nadat in 1985 het Decennium voor de Vrouw van de Verenigde Naties was afgesloten viel het de Wereldraad van Kerken op hoe weinig dit decennium heeft doorgewerkt in de kerken. In grote delen van de wereld was dit decennium bij de kerken zelfs volkomen onbekend. Wel was in de jaren '70 bij de Wereldraad het pro gramma 'De gemeenschap van mannen en vrouwen in de kerk' ontwikkeld. Daaruit kwam de aanbeveling, dat gestreefd moet worden naar een deelname van vrouwen aan het werk en beleid van de kerken in een 50 %-50 -ver houding. In j anuari heeft het Centrale Comité van de We reldraad van Kerken besloten tot een oecume nisch decennium: Kerken Solidair met Vrou wen. Het zal met Pasen dit jaar van start gaan. Er zal gewerkt worden aan drie hoofdthema's: participatie van vrouwen in kerk en samen-1 leving; conciliair proces van gerechtigheid, vrede I en heelheid van de schepping, met de nadruk op seksueel geweld, prostitutie, ontwikkeling van vrouwen op het platteland (met name in de derde wereld); theologie van en door vrouwen, gedeelde spiritualiteit. Op dit moment is een groot aantal vrouwen be trokken bij de voorbereidingen van de vormge; I ving van de thema's in Nederland. Daarbij zal het van groot belang zijn hoe de solidariteit is van en met vrouwen binnen en buiten de kerk De vrouwen die meegewerkt hebben aan de viering van 8 maart hebben ook dit jaar weerde kans gehad zich te oefenen in die onderlinge saamhorigheid.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1988 | | pagina 4