Watertoerisme Zeeland
vertoonde teruggang
ANBO Zeeland zwaait
hoofdbestuurder uit
Pak Reinaert bij
z'n staart.
Halfzwaie voorf 3-
DE HARMONIE
muziekgeschiedenis van
Terneuzen op 'n rijtje
PZC/ provincie
B EN W VLISSINGEN MENEN:
VOOR HET EERST SINDS 1967
Ledenvergadering
dierenbescherming
15
Bestuursacademie
beraadt over vraag en
aanbod van ambtenaren
AFSCHEID VAN W.L. POTTER
'Droevige zaak'
VRIJDAG 11 APRIL 1986
I
GOES - Het algemeen bestuur
van de Zeeuwse Bestuursacade-
mie gaat zich voorzichtig bera
den over mogelijkheden om de
discrepantie tussen vraag en
aanbod van bestuursambtena
ren op te lossen.
Gemeentesecretaris B. de Groot
van Bruinisse ventileerde in de
bestuursvergadering donder
dagmiddag zijn grote zorgen
over het marktmechanisme met
betrekking tot die middelbaar
geschoolde ambtenaren. Hij was
het met name beu om als kleine
gemeente met minder dan 8000
inwoners, steeds maar weer te
dienen als opleidingsinstituut
voor de grote gemeenten.
De Groot spuide zijn bezorgd
heid naar aanleiding van de
plannen voor herstructurering
van de middelbare opleiding. Hij
vroeg zich af of geen modus kan
worden gevonden waardoor
meer leerlingen kunnen worden
opgeleid om bij kleine gemeen
ten goed uitgerust te kunnen
intreden. Een dergelijke maatre
gel kan, zo veronderstelde De
Groot, gunstige gevolgen heb
ben voor de werkgelegenheid
voor schoolverlater. Momenteel
kunnen jongeren de opleiding
voor bestuursambtenaar wel
volgen maar er kan pas examen
worden gedaan wanneer er spra
ke is van een dienstverband bij
een gemeente.
De algemene vergadering ging
donderdagmiddag akkoord met
een rechtspositieregeling voor
medewerkers van de Bestuurs-
academie en het plan voor de
herstructurering van de middel
bare opleiding. Gebleken is dat
een voorbereidende opleiding
voor de middelbare opleiding,
om HAVO-kandidaten aan de
MEAO-eisen te laten voldoen,
gemakkelijk kan worden inge-
sluisd bij de Zeeuwse Dag- en
Avondscholengemeenschap
(ZDASG).
Bij de sluis bij Kats werd vorig jaar de grootste teruggang in het waterteorisme genoteerd.
VLISSINGEN - Voor het eerst sinds
1967 is er in Zeeland sprake van een
lichte teruggang in het watertoeris
me. Dat is opgevallen bij metingen
aan de sluizen. De zeven vaste sluizen
noteerden vorig seizoen een terug
gang van vijf procent. De aankom
sten in de havens van bezoekers
liepen terug met ruim één procent en
het aantal overnachtingen van deze
schepen verminderde met twee pro
cent.
Toch is volgens de provinciale VVV
Zeeland de 'schade' voor de provincie
Zeeland minimaal vergeleken met de
KAPELLE - De gewestelijke vergade
ring van de Algemene Nederlandse
Bond voor Ouderen afdeling Zeeland
(ANBO) heeft donderdag afscheid ge
nomen van W. L. Potter, als Zeeuws
vertegenwoordiger in het landelijk
hoofdbestuur van de ANBO. Hij
kreeg van het landelijk bestuur een
gouden speld, zodat hij nu lid van
verdienste is. Potter blijft als secre
taris van de afdeling Hansweert-
Schore actief in de ouderenorganisa-
tie. De bond vergaderde in diensten
centrum de Vroone te Kapelle.
Potter begon zijn carrière bij de AN
BO in 1959 als secretaris van de
afdeling Hansweert-Schore. Ook was
de ANBO-man veertien jaar actief als
secretaris van het gewest Zeeland.
Nadat hij tien jaar plaatsvervangend
afgevaardigde was voor Zeeland, werd
Potter in 1983 de vertegenwoordiger
voor de Zeeuwen in het hoofdbestuur
van de ouderenbond. „Ik vind het een
zware dag voor me, want ik heb het
altijd graag gedaan. Toch wil ik er een
punt achter zetten terwijl ik nog ge
zond ben", zoals Potter zijn afscheid
verwoordde. Potters opvolger in het
landelijk hoofdbestuur is D. Boogerd
■BB
uit Middelburg. Beiden weten dat de
ANBO veel werk met zich mee brengt.
Boogerd: „De ANBO is een vampier.
Voordatje het weet zitje tot je oren in
het werk".
De voorzitter van het ANBO-gewest
Zeeland, H. Asma, riep zijn leden op
vooral contact te houden met politie
ke partijen en raadsvergaderingen te
bezoeken. Zelf had Asma een in
spraakmiddag van de provincie bijge
woond. Daar bleek volgens hem dat er
weer op de ouderen bezuinigd moet
worden. Er zou niet voldoende geld
zijn voor personeel in de verzorgings
huizen, aldus Asma. „Dat geld is er
natuurlijk wel, maar de politieke wil
niet", verkondigde de ANBO-voorzit-
ter in zijn openingswoord. Hij meldde
verder dat de ouderenbond in Zeeland
meer sociale, culturele, vormende en
voorlichtende activiteiten moet orga
niseren. Asma is van mening dat het
Gecoördineerd Ouderen Werk (GOW)
van de Stichting Welzijn Ouderen -
die nu nog een deel van de activiteiten
voor rekening neemt - moet terugtre
den. De voorzitter vindt dat de oude
renbonden dit werk moeten overne
men.
terugval die elders in het land valt te
signaleren. Rijkswaterstaat stelde
een teruggang vast van 3.8 procent
voor de zestien belangrijkste sluizen
voor de pleziervaart, verdeeld over
heel Nederland.
Het totaal van de in de zeven vaste
sluizen in Zeeland geschutte plezier
vaartuigen zakte vorig jaar tot onder
de 122.000. Het gaat hierbij niet om
allemaal verschillende vaartuigen.
Een aantal schepen heeft diverse ke
ren van dezelfde sluizen gebruik ge
maakt.
De eerder gesisgnaleerde teruggang
heeft zich niet overal gemanifesteerd.
Zo boekte de zeesluis van Terneuzen
als enige wat vooruitgang. Dat cijfer is
waarschijnlijk mede beinvloed door
de doorkomst van traditionele sche
pen die vanuit Brugge op weg waren
naar Sail Amsterdam. Met ruim
44.000 passanten had de sluis in de
Grevelingendam de meeste klanten.
Op die plek was er sprake van een
bescheiden terugval. Het sterkst ging
de sluis bij Kats achteruit.
In de maand juli waren de bewegin
gen van de watersport het meest
intensief. Daarna volgde augustus.
De winterperiode was goed voor een
bedrijvigheid van totaal tien procent
van het geheel der bewegingen. Het
aandeel van de Nederlanders was
met 72 procent het grootst. Op de
tweede plaats komt België met 13,9
procent en De Westduitsers beland
den op de derde plaats.
In bij elkaar dertig Zeeuwse havens
werden 77.000 aankomsten genoteerd.
Het aantal overnachtingen van de
gastschepen bedroeg bijna 77.000.
Aquadelta te Bruinisse blijft de groot
ste jachthaven van Zeeland, op de
voet gevolgd door Zierikzee en Brou
wershaven.
De dertig havens hebben met uitzon
dering van de gemeentelijke havens
van Bruinisse, Middelburg, Goes en
de vluchthaven van rijkswaterstaat
aan het Zijpe bij Bruinisse 6200 lig
plaatsen voor pleziervaartuigen. Het
zijn het meest zeilschepen.
Advertentie
Ligplaats Schorpioen in
Vissershaven onhaalbaar
VLISSINGEN - Het is financieel niet verantwoord het ramschip Schorpioen een ligplaats te
bieden in de gerestaureerde Vissershaven in Vlissingen. Het college van b en w noemt het
'bepaald niet denkbeeldig' dat in de toekomst sprake zal zijn van een verliesgevende
exploitatie van het ramschip. B en w willen in overleg met de stichting Ramschip
Schorpioen bekijken of elders in de gemeente een ligplaats is te realiseren.
Het standpunt van b en w wordt
verwoord in een ontwerpraadsvoor-
stel dat maandag aan de orde komt in
de vergaderingen van de commissies
openbare werken en volkshuisvesting
(aanvang 19.30 uur) en welzijn (aan
vang 17.00 uur).
Het college wil voortzetting van het
overleg met H. Wesselman, de kandi
daat-exploitant voor de jachthaven
die in de Vissershaven zal worden
gerealiseerd. De door Wesselman in
gediende exploitatie-opzet is van dien
aard dat het college geen aanleiding
ziet om het overleg te beëindigen.
Het, voor de stichting ramschip
Schorpioen negatieve, voorstel van b
en w ten aanzien van een ligplaats
voor het schip, is gebaseerd op de
twijfels die het college heeft over de
exploitatie van het schip. Ook zonder
een bijdrage voor de ligplaats - Wes
selman gaat uit van een vergoeding
van 40 mille per jaar die de stichting
zou moeten betalen - is een sluitende
exploitatie al twijfelachtig, aldus b en
w. Het college trekt die conclusie na
een vergelijking tussen de exploitatie
van museumschip De Buffel in Rot
terdam en de exploitatie-opzet van de
Schorpioen. De Vlissingse stichting
gaat in die opzet uit van 90.000 bezoe
kers per jaar, goed voor 275.000 gul
den aan inkomsten. De Buffel trok in
'84 ongeveer 84.000 bezoekers. Een
jaar later was dat aantal echter ge
daald tot 56.000 personen. Omdat de
stichting bovendien in de exploitatie-
opzet geen rekening heeft gehouden
met de afdracht van liggeld zal, aldus
b en w, een sluitende exploitatie heel
moeilijk blijken te zijn. Het is daarom
niet verantwoord het schip een lig-
GOES De afdeling Noord en Mid
den-Zeeland van de Nederlandse Ver
eniging tot Bescherming van Dieren
houdt woensdag 16 april haar jaarlijk
se algemene ledenvergadering in de
Prins van Oranje in Goes, aanvang
20.00 uur.
Bij die gelegenheid zal de afdeling de
dierenbeschermer van het jaar kiezen.
Verder zal de heer R. Struyk een
lezing houden.
MIDDELBURG - Keukenafval van
restaurants en instellingen als be
jaardentehuizen en ziekenhuizen
moet op dezelfde manier als andere
bedrijfsafvalstoffen worden ver
werkt. De regionale inspectie van de
volksgezondheid voor de milieuhy
giëne in Middelburg geeft dit advies
aand de Zeeuwse gemeenten en be
drijven, die keukenafval inzamelen.
Dat betekent dat het afval moet
worden afgevoerd naar de officiële
vuilstortplaatsen.
Zoals gemeld heeft staatssecretaris
Ploeg van landbouw en visserij enige
dagen geleden een verbod ingesteld
op de verwerking van keukenafval tot
varkensvoer, omdat dit de oorzaak
geweest zou zijn van het uitbreken
van de Afrikaanse varkenpest.
De milieu-inspectie in Middelburg
kreeg de donderdag verschillende vra
gen van gemeenten, wat er met het
afval gedaan moet worden. Voorlopig
zal het afval dus op de stortplaatsen
terecht komen. Regionaal inspecteur
drs G. J. Beijen voorziet op korte
termijn geen problemen met de hygië
ne. „Keukenafval van particulieren
komt tenslotte ook terecht op de
stortplaatsen en de terreinen zijn hier
op berekend", aldus de heer Beijen. Of
langdurig storten van dergelijke hoe
veelheden afval mogelijk is, blijft nog
even de vraag. „We houden het in de
gaten", aldus de heer Beijen, die ver
wacht dat binnen afzienbare tijd het
ministerie een studie zal beginnen
naar het keukenafvalprobleem. Hij
rekent er niet op dat er binnen enkele
maanden een definitieve oplossing
komt.
plaats in de Vissershaven te bieden,
temeer daar de Schorpioen de haven
na de bouw van een nieuwe sluis niet
meer kan verlaten. De gemeenteraad
stelde in oktober van het vorig jaar
onder meer vast dat de gemeente
geen taak heeft bij de exploitatie van
het schip.
B en w stellen in het ontwerp-raads-
voorstel met nadruk dat een en ander
niet betekent dat er voor het schip
helemaal geen plaats zou zijn binnen
de gemeente. Het college wil de moge
lijkheden daartoe in overleg met de
stichting onderzoeken.
Van de zijde van de stichting Ram
schip Schorpioen noemt mevrouw W.
van Son het voorstel van b en w 'een
droevige zaak', met name omdat van
begin af aan het de bedoeling is
geweest het schip in de Vissershaven
te leggen. „Juist omdat dat gedeelte
van de stad dringend aan een face-lift
toe is, waar de Schorpioen het nodige
toe zou kunnen bijdragen", licht me
vrouw Van Son toe. Het voorstel
verwondert haar overigens ook om
dat de Vlissingse gemeenteraad vorig
jaar heeft toegezegd dat er plaatsje
voor het ramschip in de Vissershaven
zou moeten worden gereserveerd.
„We beginnen sterk de indruk te
krijgen, dat er sprake is van onwil van
de zijde van de gemeente Vlissingen",
meent een teleurgestelde mevrouw
Van Son, die zich al vier jaar inzet
voor de Schorpioen. Die onwil blijkt
volgens haar ook uit de consequente
weigering om subsidie te verlenen - 'al
was het maar een tientje' - terwijl door
die weigering de weg wordt geblok
keerd voor subsidies van rijk en pro
vincie. Op de vraag of de stichting
bereid is een andere ligplaats in Vlis
singen te aanvaarden, wil mevrouw
Van Son nog niet ingaan: „Daar zul
len we in het bestuur over moeten
praten".
Dirigent Piet Eekman: ...dit is twee jaar werk...
De Vereenigde V/erklieden tijdens een rondgang door Terneuzen, eind jaren veertig.
-
toen z'n 'steun afgeven bij P. Stan-
daert' en in de zaak van Van Borgh-
stijn werd het eerste uniform ten
toongesteld. Particulieren en be
drijven die een belangrijke bijdrage
hadden geleverd voor de aanschaf
van de uniformen, kregen van de
vereniging een diploma van erken
ning met een foto van het gezel
schap erop. Van zo'n diploma wist
ik niets af, tot ik er een van caféhou
der Guust Maandag kreeg. Die had
zo'n ding nog liggen. Het was niet
niks die uniformen. Voorheen liep
men maar in lange of korte broek of
in een regenjasje."
Vanaf de jaren vijftig heeft Eekman
de geschiedenis van de 'Harmonie
Terneuzen' en 'De Vliegende Hol
lander' vrij nauwkeurig op papier.
„Ik zat toen zelf al in de muziek en
ik heb alles bijgehouden. Maar de
gegevens van de tijd daarvoor heb
ik allemaal uit oude kranten moe
ten halen. Verslagen van vergade
ringen uit de beginperiode zijn er
kennelijk niet meer. En verder zoek
ik nog driftig naar foto's."
Eekman weet nog niet wat hij met
de schat aan gegevens gaat doen.
Misschien dat ik er een boek van
maak. Maar dan moet ik eerst ie
mand vinden die me helpt bij het
schrijven. Het mag geen dooie op
somming van feiten worden."
Wat de persoonlijke belevenissen
van Eekman betreft is van saaiheid
overigens beslist geen sprake. Aan
anecdotes en merkwaardige ge
beurtenissen geen gebrek. „Ik weet
nog dat Schirris tijdens een uitvoe
ring op de markt plotseling zijn
dirigeerstokje neerlegde en zei: jon
gens even geduld. Dan had hij een
in de verte al een auto horen aanko
men. Die kwam dan even later de
hoek bij de Burgemeester Geill-
straat om. Toen ie eenmaal verdwe
nen speelde we weer verder."
In de jaren zestig, toen Eekman zelf
al dirigent was, waren het brom
mers die de optredens van de har
monie verstoorden. „Dat was me
een toestand. Het gebeurde dat ze
met die brommers dwars door de
kiosk heenreden. Ja, je werd er echt
knetter van. En daarbij kwam ook
nog eens dat de belangstelling voor
het harmoniegebeuren bij het pu
bliek afnam. Toen zijn we ook in
bejaardenhuizen gaan spelen en
zo."
Wat het heden en de toekomst van
'De Vliegende Hollander' betreft,
ziet Eekman het allemaal best zit
ten. Met harmonie, drumband, ma
joretien en jeugdorkest zitten we
op een bezetting van 80 man. We
komen nu ook uit in de ere-afde-
ling. De kwaliteit is de afgelopen
jaren enorm vooruitgeschoten. Dat
komt doordat er tegenwoordig
voor blaasmuziek bijzonder mooie
arrangementen zijn. Vroeger was
het altijd van die antieke ouvertu
res, maar daar zijn we vanaf. Bo
vendien breiden we ons instrumen
tarium voortdurend uit. Sinds kort
gebruiken we ook een basklarinet
en een fagot en dat is een belangrij
ke aanvulling vor de klankkleur.
Waldemar Ysebaert
Dirigent Piet Eekman van harmonie 'De Vliegende Hollander' uit
Terneuzen deponeert met een zucht een stuk of zeven lijvige ordners
op een salontafeltje. „Zo, dit is twee jaar werk, de geschiedenis van 't
muziek in Terneuzen. Zullen we het even doornemen?" Eekman legt de
mappen in chronologische volgorde naast elkaar. „Dit is '31/'40 en '41/'50
en hier '51/'60. Goed, laten we bij het begin beginnen dat is het meest
interessant. Ik heb een belangrijke ontdekking gedaan. Eind vorige eeuw
waren er twee muziekgezelschappen in Terneuzen. Dat weet bijna
niemand. Kijk, toen onze harmonie in '83 90 jaar bestond, kreeg je weer
die verhalen over de geschiedenis. Er is altijd verkondigd dat er in
Terneuzen eerst het gezelschap 'Apollo' bestond, daarna kwamen de
'Vereenigde Werklieden', beter bekend als het muziek van 'Little'.
Vervolgens werd de 'Harmonie Terneuzen' opgericht, die tenslotte werd
omgedoopt tot harmonie 'De Vliegende Hollander'. Maar het leuke is nu
dat Apollo en de Vereenigde Vrienden naast elkaar bestonden.
Eekman kwam tot die ontdekking
toen hij in de archieven van de
Temeuzense boekhandelaar J. van
Sande dook. „Uit advertentietjes
enzo maakte ik dat op. Lees hier
maar: „Concert van het fanfare
korps de Vereenigde Werklieden op
woensdag 18 december in 's Lands
welvaren. Entree 40 cents voor niet-
leden. Na afloop, bal." Zie je het?
Hier naast die annonce van 100
eieren voor vijf gulden vijftig."
De dirigent schuift een fotokopie
van de Terneuzensche Krant uit
1895 terug in het mapje en bladert
driftig terug. „Nu heb ik hier een
raadsverslag uit november 1893.
Wacht, even m'n bril opzetten. Luis
ter: het gaat hier om een verzoek
om nieuwe huisvesting voor de Ver
eenigde Werklieden, die niet langer
meer in een bierhuis terecht kunnen
om te repeteren. De raad is ont
stemd over het feit dat er in een
dranklokaal wordt gerepeteerd.
Dus vraagt het bestuur van de de
harmonie om een nieuwe ruimte. Ze
willen in een lokaal van de oude
school, waar ook -en nu komt het-
Apollo repeteert. Maar dat kan niet
volgens de burgemeester. Apollo
heeft het lokaal al vijf avonden per
week nodig. Twee repetitie-avond
en en drie avonden voor mu
ziekleer."
Voor Eekman staat het vast. Het
was water en vuur tussen Apollo en
De Vereenigde Werklieden. „Ja, de
Vereenigde Werklieden, dat was
voor de gewone man. Men had het
over 't muziek van Little. Er zaten
aanvankelijk werknemers van de
rederij 'Little Jones' in. Apollo
was meer een gezelschap van het
wat 'nettere volk' zal ik maar zeg
gen."
de Theetuin aan de Stationsweg,
een café van Jozef de Feyter. „Er
werden natuurlijk nogal wat serena
des gebracht tijdens hoogtijdagen.
Ach, het muziek was in die tijd
voortdurend op pad. In die ouwe
kranten staan om de haverklap die
advertenties met: de harmonie is
voornemens een wandeling te ma
ken. En tientallen mensen huppel
den daar dan achteraan. Wat moes
ten ze anders? Ze hadden niks. De
harmonie speelde een belangrijke
rol in het sociale leven van de
mensen. Dat had ook met de om
vang van Terneuzen te maken. Dat
was maar een schort groot. Tegen
woordig ligt dat wel even anders.
Als je nu tijdens een evenement
uitrukt loopje heel de stad door. Op
de heenweg is de belangstelling nog
wel aardig. Maar wij moeten na
tuurlijk ook nog eens terug. En dan
luistert er geen hond meer naar je,
terwijl de automobilisten je van de
sokken rijden."
Eekman pakt er nog een ordner
bij. „De oorlogsjaren. In die tijd
ging de harmonie zo goed en kwaad
als het ging door. Op zondagoch
tend werd verplicht gerepeteerd.
Gebeurde dat niet dan namen de
Duitsers de instrumenten in be
slag. In dit tijd was Alfons Schirris
al dirigent en waren er regelmatig
uitvoeringen in de muziektent. Ui
teraard was er de nodige censuur.
Het Wilhelmus werd natuurlijk
niet gespeeld en ik denk dat men
ook weinig voelde voor 'wij leven
vrij, wij leven blij.' In de krant
stonden trouwens ook verslagen
van optredens door een muziek
korps van de Duitse Wehrmacht.
Hier heb ik er een: de uitvoering
werd besloten met de pittige mars
'Alte Kameraden'."
Een belangrijke mijlpaal in de ge
schiedenis van de Vereenigde
Werklieden was de aanschaf van de
zwarte uniformen. „Dat gebeurde in
1949 -mensenlief ik heb zoveel uit
1949, twee mappen vol wel". Het
bestuur van de VW nam het initia
tief. De burgerij van Terneuzen kon
Dat het ook in de gezelschappen
zelf niet boterde blijkt volgens de
'historicus' Eekman uit het feit dat
leden van beide harmonies plotse
ling opstapten en het christelijk
mannenkoor Excelsior gingen bege
leiden.
„Tja, je kunt zeggen dat het op een
gegeven moment bij alle drie een
beetje dunnetjes was. Er was in die
tijd een behoorlijk verloop. Ik ben
blij dat wij daar op dit moment geen
last van hebben. Enfin, De Ver
eenigde Vrienden hebben het uit
eindelijk overleefd."
De jaren twintig en dertig waren
duidelijk een bloeiperiode voor de
harmonie in Terneuzen. Er waren
aan de lopende band uitvoeringen
in de muziektent op de markt en in
