TNO onderzoekt verzuring
collectie Zeeuws Museum
Dagverzorging dit jaar in alle
verzorgingstehuizen mogelijk
IJSGANG
als een moedereend
met haar kleintjes
ERKGROEP ORGANISEERT EXCURSIE:
icht maanden voor
van incest
EHBO-wedstrijden
district Zeeland
in Koewacht
liegen
Tentoonstelling woonwagenbewoners
werd geopend in Middelburg
Ex-directeuren
van Bosschaart
veroordeeld
CONSULENTE OUDERENWERK OP STUDIEDAG UW:
PZC/ provincie
13
Ombuiging
\Pools jongenskoor
\naar Bruinisse
Contacten
bENSDAG 26 FEBRUARI 1986
eer aandacht nodig voor
nergiebesparende huizen
IDDELBURG - Zeeuwse provincie- en gemeentebestuurders, architecten en aannemers
Ibben te weinig oog voor échte energiebesparing in de woningbouw. Vergeleken met
hvoorbeeld de Skandinavische landen en West-Duitsland zijn de isolatienormen voor
lizen in Nederland ook erg laag. De bouwverordening moet hoognodig 'aangescherpt'
orden. In bestemmingsplannen ontbreekt het vrijwel altijd aan een serieuze energiepara-
laaf. Geen wonder dat slechts een klein percentage van nieuwe woningen méér geïsoleerd
ordt dan volgens de regels strikt noodzakelijk is.
It deze conclusies komt de Werk-
]>ep Energie Beleid Zeeland (WEB),
i aan de 'onwetendheid' en pas-op-
Iplaats-houding wat te doen, orga-
leert de werkgroep binnenkort een
Tcursie op het gebied van energiebe-
Jaring in de sociale woningbouw. Er
tien 'voorbeeldprojecten' in Schie-
■m en Alblasserdam worden be-
Iht. De werkgroep hoopt dan dat de
■elnemers met eigen ogen kunnen
(nschouwen dat er wel degelijk he
ilbare en zichzelf terugverdienende
^gelijkheden zijn om zuinig aan te
ten met energie. De excursie is in
It bijzonder gericht op bestuurders,
Jchitecten, aannemers, woningcor-
Iraties, vrouwen adviescommissies
energiegroepen.
L. Roegholt en E. Langen van de
EB Zeeland maken duidelijk dat al
(j'n tien jaar geleden is aangetoond
It hogere isolatienormen de woon
sten - en dan met name de energie-
fsten - aanzienlijk omlaag kunnen
lengen. Toch is dat gegeven nauwe-
Iks - de handvol voorbeeldprojecten
largelaten - opgepikt. Waar dat aan
jtt is voor de leden van de werkgroep
In raadsel. „Er is een aantal dingen
It onbegrijpelijk is. Je gaat je afvra-
In wat voor geheimzinnige lobbys en
Ities achter de schermen worden
tvoerd", betoogt dr Roegholt. Hij
|ndt dat de weinige gemeenten die
handschoen wel hebben opgepakt,
bt bewijs leveren dat bewust bouwen
ftaalbaar en uiteindelijk voordeliger
Goede voorbeelden zijn Schiedam,
llblasserdam en Hoofddorp. „In Zee-
Ind komt maar heel weinig van de
rond, ondanks pogingen onzerzijds",
egt Roegholt. „We hebben getracht
jelangstelling te kweken. Niet alleen
pmeentebestuurders, maar ook ar-
hitecten en aannemers blijken er
|einig over nagedacht te hebben".
It WEB, voortgekomen uit de Werk-
roep Energie Discussie, heeft zich de
[gelopen jaren vooral gericht op de
jiuwsector. Sinds enige tijd is de
lerkgroep versterkt met mensen
Viuit bouw- en architectenwinkels
en uit de energiebesparingssector.
Bedoeling is de komende tijd op
provinciaal vlak aandacht te vragen
KOEWACHT - De EHBO-afdeling
Koewacht houdt zaterdag 1 maart de
nationale districts EHBO-wedstijden
in het gemeenschapscentrum 'De Vla
schaard' te Koewacht.
Aan de districtswedstrijden Zeeland
nemen in totaal zestien teams deel.
Elke ploeg bestaat uit drie personen.
Gediplomeerde lotus-slachtoffers
beelden de slachtoffers uit. De jury
bestaat uit twee artsen en vijf kaderle
den. De twee beste ploegen worden
uitgezonden naar de landelijke wed
strijden, die dit jaar worden gehouden
in 's-Hertogenbosch. De wedstrijden
in 'De Vlaschaard' beginnen om 14.00
uur.
voor een ombuiging van de belang
stelling.
Dat is al eens eerder gebeurd, maar op
een brief aan provinciale staten werd
zonder enig enthousiasme en uiterst
afhoudend gereageerd. Roegholt en
Langen wijzen op de inspanningen die
provinciale besturen in Noord- en
Zuid-Holland, Friesland, Utrecht en
Gelderland zich getroosten op het
vlak van energiebesparend bouwen.
Ze achten het belangrijk dat Zeeland
ook wat meer zélf het voortouw
neemt. Met het oog op de verkiezin
gen voor provinciale staten in 1987 wil
de WEB de politieke partijen die
daaraan deelnemen gaan benaderen.
Dat gebeurt al komend najaar. „Het
energiebeleid moet een belangrijk on
derwerp zijn in de verkiezingsprogam-
ma's", meent Roegholt. „En dan bij
voorkeur gericht en niet te vaag. Daar
zullen we aandacht voor vragen. Zee
land moet niet langer een beetje af
wachten".
Maar eerst vraagt de energie-excursie
aandacht. De uitnodigingen voor
deelname gaan dezer dagen de deur
uit. Als datum is gekozen 17 april. Het
MIDDELBURG - „Uitgangspunt
van het huidige rijksbeleid is dat
de woonwagen wordt erkend als
volwaardige woonvorm. Daarom
behandelt het ministerie woonwa
gens op dezelfde manier als wonin
gen." Hoofdingenieur R. J. van der
Meulen van Volkshuisvesting Zee
land stelde dit dinsdag in Middel
burg met nadruk tijdens de ope
ning van de tentoonstelling 'Woon
wagenbewoners, waarheen?'.
„De woonwagenbewoner moet
meer dan nu een normale plaats
krijgen in de samenleving", zo ver
volgde Van der Meulen. „Voor hem
dienen alle gewone voorzieningen
goed bereikbaar te zijn. Daarom
wordt voor nieuwe standplaatsen
de voorwaarde gesteld dat ze direct
moeten aansluiten op de, overige
bebouwing. Het ministerie stelt na
melijk aan de standplaatsen van
woonwagens dezelfde kwaliteitsei
sen als aan de plaatsen waar wo
ningen worden gebouwd."
En over de bedrijfsstandplaatsen
die bij sommige woonwagens zijn
ingesteld merkte hij overigens op:
„Ze moeten voldoen aan de gebrui
kelijke normen, die voor alle be
drijfsterreinen gelden."
Voorzitter M. van Wanroy van het
Landelijk Platform Woonwagenbe
woners was ook van de partij. Hij
zei in zijn toespraakje dat de neder-
landse woonwagenbewoners op
weg zijn zich te ontwikkelen. „We
willen dat er gelijkwaardiger kan
sen voor onze mensen komen. We
hebben geleerd om te vragen om
kansen, er er desnoods voor te
vechten."
De tentoonstelling is tot en met 14
maart te zien in het gebouw van de
Zeeuwse Bibliotheek in Middel
burg.
programma is opgezet in samenwer
king met het landelijk steunpunt, de
Bouwwinkel Zeeland, de Directie
Volkshuisvesting Zeeland en de Coör
dinatiegroep Energiebesparing Zee
land.
De excursie wordt gemaakt per bus.
's Morgens wordt Schiedam aange
daan. Wethouder C. Zijdeveld geeft
een toelichting over minimum-ener
giewoningen, het project Schutters
veld met in aanbouw zijnde energie
arme huizen en renovatieproject met
energiebesparende maatregelen. De
projecten worden ook bezocht. In
Alblasserdam wordt het al wat oude
re project Blokweer bezocht. Archi
tect en medewerkers woningcorpora
tie zorgen voor informatie. Voor de
voorbereidingen van de excursie
geldt de Zeeuwse Milieu Federatie in
Goes als coördinatiepunt.
ROTTERDAM (ANP) - De politierech
ter in Rotterdam heeft dinsdag twee
voormalige directeuren van het me
taalbedrijf Bosschaart in Baren-
drecht veroordeeld wegens koppel
baaspraktijken. Ex-directeur C.B.
kreeg zes maanden, waarvan vier
maanden voorwaardelijk. Zijn voor
malige collega P.M. werd tot zes
maanden voorwaardelijk veroor
deeld en een geldboete van 10.000
gulden. De Bosschaart-groep is in
Zeeland onder meer enkele jaren
eigenaar geweest van het Vlissingse
hotel Britannia.
De uitspraak kwam overeen met de
eis van de officier van justitie. Aan de
beide directeuren werden formeel
valsheid in geschrifte en belastingont
duiking ten laste gelegd.
Van de inmiddels gefailleerde Bos-,
schaart-groep werd vorige maand be
kend dat ze in de periode tussen eind
jaren zeventig en begin jaren tachtig
van het ministerie van economische
zaken vier miljoen gulden aan subsi
die had ontvangen zonder dat deug
delijke financiële gegevens overlegd
waren. Dat bleek uit het verslag dat
de curator had opgemaakt.
Inmiddels zijn daarover in de Tweede
Kamer vragen gesteld. De directie
van het metaalbedrijf had namelijk
nauwe banden met het toenmalige
Tweede Kamerlid van Houwelingen
(CDA) en kreeg daardoor toegang tot
staatssecretaris Hazekamp (Economi
sche Zaken). De curator heeft echter
niets laakbaars geconstateerd in de
relatie tussen de Bosschaart-directie
en 'Den Haag'.
JIEN HAAG Het Haagse Gerechts-
lof heeft de 57-jarige L. J. M. uit
J'olphaartsdijk voor het plegen van
ncest met een minderjarige
liiefkleindochter veroordeeld tot een
levangenisstraf van 12 maanden.
Jaarvan vier maanden voorwaarde
lijk. Tevens moet verdachte zich on-
ler psychiatrische behandeling stel
len.
De veroordeling is conform de eis van
[Ie procureur-generaal. Verdachte-
irerd eerder tot een zelfde straf veroor
deeld door de rechtbank in Middel
burg. M. had in de periode van januari
[980 tot en met maart 1985 zich
Verschillende malen aan zijn
fetiefkleindochter vergrepen, terwijl
pij opxhaarxpastex hij als 'oppas'
ungeerde. Hij zou tot zijn daad geko-
nen zijn na gebruik van alcohol. De
Iraadsman van M. achtte zijn cliënt in
Verminderde mate toerekeningsvat-
|baar, mede door het gebruik van
|alcohol.
I BRUINISSE Het befaamde Poolse
Ijongenskoor 'De Nachtegalen van
lPoznan' geeft woensdag 23 april een
I concert in de hervormde kerk te Brui-
nisse. Het koor bezoekt de vissers-
I plaats op uitnodiging van de stichting
I Festiviteiten, in het kader van een
Itoernee door Nederland. Het concert
I in Bruinisse begint om 19.30 uur.
DEN HAAG (ANP) - TNO gaat onder
zoeken in hoeverre luchtverontreini
ging invloed heeft op de verzuring
van boeken en archieven in ons land.
Het zwaartepunt van het onderzoek
ligt in sterk vervuilde gebieden, zo
als het Zeeuws museum in Middel
burg het museum Boymans van Beu-
ningen in Rotterdam, het Rijksmu
seum in Amsterdam en de Rijksar
chieven in Den Haag en Arnhem.
Als tegenhanger van deze sterk
verontreinigde gebieden is één archief
in de noordelijke provincies gekozen,
waar de luchtkwaliteit beter is. Het is
het Rijksarchief in Leeuwarden. Dit
staat in het februari-nummer van het
TNO-magazine Toegepaste Weten
schap.
Volgens de directeur van het Zeeuws
Museum, de heer I. L. Szenassy wordt
binnenkort apparatuur op de zolder
van het museum geplaatst. Wanneer
het onderzoek precies begint is hem
niet bekend. Volgens hem bestrijkt
het onderzoek de hele collectie van
het Zeeuwse Museum, waarvan boe
ken een klein onderdeel uitmaken.
In een aantal musea is reeds met
metingen begonnen. Bedoeling is dat
het onderzoek drie jaar zal duren. Het
gaat daarbij om versnelde veroude-
ringsproeven in het TNO-laborato-
rium in Delft. Daar worden situaties
gecreëerd waaraan blaadjes papier en
textiel (katoen) worden blootgesteld.
Het onderzoek wordt gedaan omdat
een belangrijk deel van het Neder
landse cultuurbezit op basis van pa
pier en textiel verloren dreigt te gaan.
Enkele jaren geleden rekende het In
stituut voor Milieuvraagstukken al
uit dat het daarbij gaat om 206.000
meter archiefmateriaal, zes miljoen
objecten in musea en 864.000 meter
gedrukt materiaal in bibliotheken.
Particulier bezit is daarbij niet meege
rekend.
In opdracht van het ministerie van
onderwijs en wetenschappen heeft de
Raad voor Milieu- en Natuuronder
zoek een reddingsplan opgesteld. Dit
bestaat onder meer uit het instellen
van een onderzoek naar de invloed
van luchtverontreiniging op het pro
ces en een onderzoek om de aantas
ting te voorkomen.
Bij het voorkomen van aantasting
van objecten in onder meer musea is
de aandacht lange tijd beperkt geble
ven tot de beheersing van temperatur,
relatieve vochtigheid en de hoeveel
heid binnenkomende of van interne
bronnen afkomstige stof. Maatregelen
tegen luchtverontreiniging werden
volgens TNO slechts genomen na ge
bleken effecten. Het ging dan nog niet
eens om de luchtverontreinigende
stoffen zwaveldioxyde, stikstofoxy-
den en ozon, maar om stoffen die
vrijkomen uit materialen die in de
betreffende ruimten worden gebruikt,
zoals spaanplaat, schoonmaak- en op
losmiddelen.
ZIERIKZEE In de tweede helft
van dit jaar wordt in elk verzor
gingstehuis in Zeeland dagverzor-
I ging en activiteitenbegeleiding mo-
gelijk. De provincie reserveert hier
voor een budget van ongeveer 750.000
gulden. Dagverzorging is bedoeld
voor ouderen, die thuis wonen of
inwonen bij kinderen en die, om weer
geactiveerd te worden, wat extra
aandacht nodig hebben. In het kader
van de dagverzorging kunnen zij te
recht in het verzorgingstehuis voor
activiteiten en therapie. Gebleken is
dat dit de ouderen goed doet en de
verzorgers thuis ontlast.
Dat bracht de consulente ouderen
werk in Zeeland H. Vonk dinsdag in
Zierikzee naar voren tijdens een stu
diedag van de stichting Unie van
Vrijwilligers (UW). De dag stond met
name in het teken van het zogeheten
flankerend beleid, waarvoor dit jaar in
Zeeland 1,9 miljoen gulden beschik
baar is.
De consulente ouderenwerk wees er
op, dat vooral de vanuit het verzor
gingstehuis geboden diensten tot het
flankerend beleid gerekend worden,
dat wil zeggen tijdelijke opname, dag
verzorging of nachtopvang, pedicure,
fysiotherapie of was- en douche-hulp,
hulp bij alarmering, warme maaltij
den en meer bewegen voor ouderen.
Voor deze zaken is geld beschikbaar,
maar voor alle andere diensten moet
ontheffing worden aangevraagd. „Het
is jammer, dat het reikwijdtebesluit
(een algemene maatregel van bestuur)
van de wet op de bejaardenoorden
slechts zes activiteiten noemt als flan
kerend beleid. Want de provincie is
hierdoor beperkt in haar mogelijkhe
den", aldus mevrouw Vonk. Van de in
de maatregel genoemde diensten
noemde zij er drie waarbij de UW
daadwerkelijk betrokken kan wor
den: de dagverzorging, alarmering en
warme maaltijden.
De consulente signaleerde overigens
ook allerlei niet in de maatregel ver
melde mogelijkheden om te bereiken
dat ouderen zolang mogelijk in hun
eigen omgeving kunnen blijven wo
nen. „Daarbij moet de vrijwilligersor
ganisatie vooral voor ogen houden
waar de ouderen behoefte aan heb
ben. En vrijwilligers kunnen daar ach
ter komen als zij in hun contacten met
ouderen kijken en luisteren. De gelui
den en signalen van ouderen zijn de
beste aangrijpingspunten om het flan
kerend beleid gestalte te geven", zo
gaf mevrouw Vonk de ongeveer dertig
bezoekers van de studiedag van UW
Zeeland verder in overweging.
Joke Paffen, lid van de commissie
werkobjecten sectie ouderenwerk
van de landelijke UW, stelde, in een
inleiding, dat het UVV-ouderenwerk
altijd al een antwoord op vragen uit
de samenleving is geweest. Met be
trekking tot de nieuwe ontwikkelin
gen was haar advies aan de afdelin
gen om goede contacten te onderhou
den of op te bouwen met de plaatse
lijke ouderenbonden en het gecoördi
neerd ouderenwerk. En het is mis
schien ook verstandig regelmatig
met andere vrijwilligersorganisaties
en de professionele hulpverlening om
de tafel te gaan zitten, aldus me
vrouw Paffen.
Tijdens de studiedag in het UVV-
gebouw in Zierikzee vroeg bondspen-
ningmeester A. Maas van de protes
tants-christelijke ouderenbond
(PCOB) onder meer de aandacht voor
de wat hij noemde slechter wordende
inkomenspositie van ouderen. Vol
gens de heer Maas'hechten de meeste
ouderen er aan zo lang mogelijk in
hun eigen omgeving te blijven. En in
dit verband tekende hij aan. dat eigen
initiatieven van ouderen ten aanzien
van hun woonsituatie meer kansen
moeten krijgen.
De woordvoerder van de PCOB bena
drukte dat de ouderenbonden in prin
cipe positief staan tegenover de acti
viteiten van vrijwilligers. „Veel oude
ren aanvaarden deze echter niet als
vanzelfsprekend. Vrijwilligers beho
ren voor hun taken te zijn toegerust.
Energie in samenwerking worden ge
stoken. En niet in concurrentie tussen
ouderenbonden en vrijwilligerswerk",
aldus Maas.
Namens zijn organisatie merkte hij
de nota flankerend beleid aan als een
eerste stap naar een normale hulp
verlening en geldverdeling. Bonds-
penningmeester Maas: „De PCOB is
bereid het flankerend beleid een
plaats in de afdelingen te geven. En
de bond gaat er mee door, want het is
een goede zaak".
Het is dinsdagmiddag, twee uur. Uit het zuidoosten waait een matige
en af en toe harde wind over het complex van de Volkeraksluizen.
Aan één van de zuidelijke steigers meert de sleepboot 'Rilland' af. In de
kombuis van het 1500 pk's tellende vaartuig bevindt zich naast de
vierkoppige bemanning de riviermeester A. Pekaar, in dienst van
rijkswaterstaat. Sinds vorige week vrijdag begeleidt hij de talloze
binnenvaartschepen op hun route naar de Kreekraksluizen. Door de
ijsgang is de betonning onbetrouwbaar geworden en zijn de navigatie-
boeien van hun vaste ankerplaatsen verdreven. Na overleg met op de
Schelde-Rijnverbinding varende patrouilleboten riep waterstaat de
hulp in van het sleepdienst- en bergingsbedrijf Willem Muller Nederland
B.V. uit Terneuzen. Naast de 'Rilland' pendelt de 'Willem B.' 24 uur per
dag tussen de Kreekrak- en de Volkeraksluizen. Enerzijds om ruim baan
te maken voor de schippers, anderzijds om een helpende hand te bieden.
Op echt ijsbreken komt het die middag niet aan.
Voor de ingangen van de schutkol- met haar kleintjes. Het metersbrede
ken van de Volkeraksluizen bij Wil
lemstad wacht een aantal boten om
geschut te worden. Een bellen-
scherm - eigenlijk bedoeld om zoet
en zout water te scheiden - houdt
het water in de kolken in beweging
om dichtvriezen te voorkomen. Dat
lukt vrij aardig, aldus een sluis-
meester. Buiten het sluizencomplex
ligt het ijs metershoog opgestuwd
tegen de oostelijke oever. De grote
en centimeters dikke schotsen, door
de sterke wind schots en scheef op
elkaar geschoven, geven een feeë
riek aanzicht. De grote ijsmassa
doet enigszins denken aan een sur
realistisch schilderij van de Spaan
se schilder Salvador Dali. Aan de
ankers van de wachtende schepen
in de voorhaven hangen grote ijspe
gels en ijsklompen. Een buiten
staander die niets te maken heeft
met de problemen waar de binnen
vaartschippers deze winter mee
kampen kan nog wel de zonnige
kant inzien van hun problematiek
Op de Volkerak valt het danig mee
met de middelzware ijsgang - twee
tot zes centimeter - waar rijkswa
terstaat over spreekt. De bewegin
gen van het drijfijs zijn volgens
Pekaar nog niet zo sterk om een
vaarverbod af te kondigen. Boven
dien hebben de schippers lering
getrokken uit de geschiedenis. „Bij
daglicht vaart een groot aantal
schepen nog op eigen kracht, maar
's nachts wachten ze automatisch
op konvooibegeleiding. Vooral voor
schepen met gevaarlijke stoffen is
het belangrijk om in konvooi te
varen", zegt Pekaar. Af en toe geeft
de 'Rilland' een verdwaalde schots
een zetje in de goede richting. Door
de ebstroom is het ijs op de Volke
rak grotendeels weggewaaid, ver
telt riviermeester Pekaar. Maar
door de immer terugkerende vloed-
stroom plakt het ijs weer op elkaar.
„We hebben hier te maken met
zacht ijs, omdat we in zout water
varen", vertelt Pekaar.
De bemanning: van de 'Rilland'
wacht in de kombuis tot de
schutkolk van het sluizencomplex
leeg is. Dampende koppen met to
matensoep moeten de koude buiten
even doen vergeten. Het vaartuig is
niet echt een ijsbreker, hoewel het
sterk gebouwd is. Bovendien lig
gen de spanten kort op elkaar. Door
de marifoon vraagt Pekaar hoeveel
schepen willen meevaren in het
konvooi. Zes schepen melden zich
aan. Muller B.V. is geen onbekende
bij het ijsbreken en konvooibege
leiding. Vorig jaar nam naast de
'Rilland' de 'Zephyrus' deel aan
deze service-verlening van rijks
waterstaat. Hoewel, vorig jaar voe
ren de twee schepen alleen over
dag. De vorstperiode was toen aan
merkelijk korter.
„Afgelopen zondag hebben we écht
ijs moeten breken", zegt Pekaar.
„maar toen zat het ook aan de
binnenkant van de ramen". Aan
bak- en stuurboord drijven intussen
grote schotsen voorbij. „Bij vloed
komen ter hoogte van Tholen grote
stukken ijs los die door de wind op
de platen zijn gewaaid. We hebben
hier, omdat we in zout water varen,
te maken met zachter ijs dan in
bijvoorbeeld het Hollands Diep",
meent Pekaar. De zes schepen vol
gen de 'Rilland' op een veilige af
stand van ongeveer zestig meter.
Zodra het ijs dichter en opeenge-
pakter wordt, zullen ze elkaar nade
ren. Voor de kop van de Schelde-
Rijnverbinding ter hoogte van de
Zeehondenplaat vaart de 'Rilland'
door ijsvlaktes met afmetingen van
een voetbalveld. Tussen de stukge
varen plakkaten volgen de zes sche
pen getrouw, gelijk een rrtoedereend
spoor dat de vaartuigen maken,
slipt in een mum van tijd weer
dicht.
De zon weerspiegelt op de grote
ijsvlaktes. Een meeuw op een
schots deint mee met de golven. Het
eentonige geluid van de dieselmo
tor wordt slechts onderbroken door
een doffe klap van een ijsschots
tegen de boeg. Opeens is er actie in
de warme stuurhut. De schipper
van de Antwerpse 'Credo' vraagt ter
hoogte van de brug naar Nieuw-
Vossemeer om sleephulp. Doordat
zog van de 'Rilland'. Op de schorren
is het ijs gaan kruien. De tientallen
eenden en waterhoentjes op het ijs
schijnen zich prima te vermaken.
Op de brug bij Tholen legt een
passant het konvooi vast op de
gevoelige plaat. Ook riviermeester
Pekaar pakt zijn camera voor dit
niet alledaagse tafereeltje. Aan de
oostkant van de Schelde-Rijnver
binding is op dit punt nauwelijks
ijs te vinden. De 'Credo' maakt,
nadat het filter is schoongemaakt,
een einde aan de sleeptocht. Op het
radarscherm tekenen de ijsvlaktes
zich af als grote groenen vlekken.
De Duits- en Franstalige schippers
informeren bij elkaar naar de
stand van 'ijszaken'. De 'Rilland'
vaart terug naar de Volkerakslui
zen, de 'Willem B.' neemt zijn taak
over. Ook op deze sleepboot is het
ijs gesprek van de dag. De 'Credo'
meldt zich weer via de marifoon.
De schipper heeft wederom last
met het koelsysteem en haakt weer
aan. De 'Willem B.' heeft met zijn
600 pk's tellende motor aanzienlijk
het schip koelwater aan moet zui
gen voor de motor is het filter
verstopt geraakt met papijs. Om
eventuele schade te voorkomen
schakelt de schipper zijn motor uit.
De 'Rilland' keert meteen om en
maakt vast aan de 'Credo'. Ook met
de Belg aan het lijntje heeft de
'Rilland' geen moeite om vooruit te
komen. Het ijs op de Schelde-Rijn
verbinding wordt naarmate Tholen
in het zicht komt, steviger en stevi
ger. Zonder enige zichtbare en hoor
bare moeite ploegt de 'Rilland' ge
staag voort, massa's ijs voor zich
uitduwend. Een schip dat eerst
langszij voer, verkiest ook het kiel-
meer moeite om door het ijs te
breken. Vlak voor de sluizen maakt
de 'Credo' weer los. Hij zal op eigen
gelegenheid Antwerpen proberen
te bereiken.
Ten oosten van de Noordervoorha
ven van de Kreekraksluizen moet
de schipper van de 'Willem B.' alle
kracht bijzetten. Met horten en sto
ten, een op volle toeren draaiende
motor en af en toe een doffe klap
tegen de romp bereikt de boot de
kade. Grote schotsen ijs bonken
tegen de spitse boeg. „IJs is niet
alleen schaatsplezier", meent de
schipper van de 'Willem B.'.
Ab van der Sluis
