'Hier bij de RSV Gieterij
noemen we 1983 het rampjaar'
Handel in nep-sieraden beboet met 1000 gniden
Vogels voeren of niet: tussen ethiek en natuur
Voedselpakketjes
zijn beschikbaar
EEUWS BUREAU VOOR RECHTSHULP:
\Korenavond
\in Hoek
mm
PZC/ provincie
Beurs van
Iminiatuurauto's
iin Bergen op Zoom
I Symposium over
techniek onderwijs
I in Goese school
SF.
Studiedag Goes
over problemen
lezen en spelling
SCHEIDEND BEDRIJFSHOOFD J. NIEUWDORP:
Jaarvergadering
WPN Zeeland
jjfcy* sü T**
11
Individueel
Op en neer
Excursie Zeeuwse
groentelers naar
Zeeuwsch-Vlaanderen
natuur
(/OENSDAG 26 FEBRUARI 1986
og grote 'gaten' in hulp
an minst draagkrachtigen
■MIDDELBURG - De rechtshulp in Zeeland vertoont voor minder draagkrachtigen grote
haten. De stichting die zich vooral met die gratis rechtshulp bezig houdt, het Bureau voor
iRechtshulp in Zeeland, heeft het idee dat veel mensen toch buiten de boot vallen. Zeeland
Ikent weinig instanties als huurdersbelangenverenigingen of consumtenbondafdelingen.
lOngeveer vijftig procent van de problemen waar het bureau mee te maken krijgt spelen zich
Idan ook af op het gebied van wonen, uitkeringsgeschillen, werken en vreemdelingenrecht.
I. De regionale spreiding lijkt redelijk
■maar redelijk, voor wie?", zegt Chris
llJdens van het bureau. „Voor mensen
Idie op het minimum zitten kan 10 km
leen enorme drempel vormen. Vooral
■in Zeeuwsch-Vlaanderen met grote
lafstanden en slecht openbaar vervoer
Izouden we best nog een vestiging
Ikunnen gebruiken."
■Het Bureau voor Rechtshulp is een
lonafhankelijke instantie die gefinan-
IbERGEN OP ZOOM - Het Bergen op
Izoomse café-restaurant Den Ronden
laan de Rembrandtstraat is zaterdag 1
I maart weer het toneel voor een inter-
Inationale ruilbeurs van miniatuurau-
Itootjes. Nederlandse, Duitse en mis-
Ischien zelfs Engelse verzamelaars zul-
llen in zo'n honderdtwintig stands
I ongeveer tienduizend vierwielertjes
I uitstallen, vooral in de hoop om hun
Idubbele exemplaren te kunnen kwij-
I traken voor nog ontbrekende automo-
I dellen in hun collectie. De beurs be-
Igint om 10.30 uur.
IHOEK - Het Christelijk Gemengd
iKoor Hoek houdt zaterdag 1 maart
leen korenavond in de Nederlands
I Hervormde Kerk te Hoek. Hieraan
werken mee: Het Zeeuwsch-Vlaams
kamerkoor onder leiding van Ph. Sie-
rens, het Nederlands Hervormd Kerk
koor 'Jubilate' Uit Oostburg onder
leiding van J. Roose, het jeugdkoor
Hoek' onder leiding van mevrouw
Van der Helm en het Christelijk Ge
mengd Koor 'Hoek' onder leiding van
A. Lensen. Naast de koren is ook het
vernieuwde orgel te beluisteren. De
opbrengst van de collecte is bestemd
voor het orgelfonds. De avond begint
om 20.00 uur.
GOES In de scholengemeenschap
Groot Stelle in Goes wordt vrijdag 21
maart een symposium gehouden over
techniek als basisvorming in het
voortgezet onderwijs.
De ontvangst van de deelnemers is
om 14.00 uur. Coördinerend hoofdin
specteur voortgezet onderwijs
ager beroepsonderwijs M. Visser
opent om 14.10 uur de reeks inleidin
gen. Verder zullen spreken mevrouw
B. Ploegmakers, coördinator techniek
en verzorging Stichting Leerplan Ont
wikkeling en directeur personeelsza
ken en externe betrekkingen R. Ruu-
les van Dow Chemical Nederland.
Na de pauze worden er forumdiscussie
gehouden naar aanleiding van de in
leidingen.
De organisatie van het symposium is
in handen van de Technische leraren
opleiding Goes en de Provinciale On
derwijsraad.
cierd wordt door de overheid. In Mid
delburg is het bureau sinds 1978 ac
tief. De spreekuren zijn sindsdien uit
gebreid naar Zierikzee, Hulst, Goes,
Vlissingen, Terneuzen en Oostburg.
Vijf juristen en 2 administratief mede
werkers helpen jaarlijks ongeveer
5000 cliënten die moeilijkheden met
het recht hebben.
Een extra leemte ligt bij de hulpverle
ning aan buitenlandse werknemers.
„Toen de Stichting Welzijn Buiten
landse Werknemers in september 1983
werd opgeheven wisten die mensen
niet meer waar ze naar toe moesten",
zegt jurist Olav Muurmans. „Juist zij
hebben vaak specifieke problemen
met verblijfsvergunningen en dergelij
ke. Omdat ze de taal niet goed beheer
sen kunnen ze zich helemaal niet met
de Nederlandse wetgeving redden. In
vullen van formulieren kan al een
onoverkomelijk probleem zijn."
Huurrecht zorgt ook voor de nodige
moeilijkheden. Verplichte huurverho
gingen. onduidelijke huurovereen
komsten en renovatieproblemen vor
men de hoofdmoot. „Mensen denken
vaak dat je in Zeeland zo goedkoop
woont en dat er makkelijk woonruim
te te krijgen valt. Dat is dus een
misvatting", vindt Chris IJdens. „Re
gelmatig wordt er veel te veel voor
slechte huizen gevraagd. Bij renovatie
krijg je problemen met mensen die
hun huis zelf hebben opgeknapt en
daarom niet willlen dat de woning
bouwvereniging erin gaat slopen.
Mensen die de huurverhoging niet
kunnen opbrengen. Kleine dingen die
niet geregeld zijn als vergoeding voor
bijvoorbeeld een zonnescherm dat na
de renovatie niet meer past. Voor
huurders kunnen die kleinigheden
voor grote problemen zorgen."
„Ontslagrecht en uitkeringsgeschil
len liggen vaak erg individueel. We
merken wel dat na de invoering van
nieuwe maatregelen als bijvoorbeeld
de voordeurdelerskorting meer men
sen naar ons toe komen. Ook de
verscherping van het controlebeleid
van gemeenten op uitkeringsgerech-
tigen zorgt voor de nodige proble
men."
„We kunnen nu weinig meer voor de
mensen doen dan ze van advies die
nen of doorverwijzen. De druk van de
spreekuren is zo groot dat we vaak
niet toe komen aan structurele rechts
hulp. Wanneer in een wijk bijvoor
beeld drie of vier huurders over de
huur klagen kun je niet meer doen
dan die mensen helpen. We zouden
dan graag informatiebijeenkomsten
voor de andere huurders beleggen
maar daar ontbreekt de tijd voor. Op
beperkte schaal doen we wel iets aan
voorlichting."
„We hebben 5000 klanten maar ik heb
toch de indruk dat veel mensen de
weg naar het bureau nog niet kennen.
Vooral minder draagkrachtigen pik
ken vaak dingen die anderen niet
laten zitten. Ze vinden het allemaal
te ingewikkeld.
Renovatie kan huurders
grote problemen brengen.
GOES In de Prins van Oranje in
Goes wordt donderdag 27 maart een
studiedag gehouden over lees- en
spellingsproblemen in het voortgezet
onderwijs.
Er wordt informatie gegeven over
ervaringen van kinderen en ouders
met lees- en spellingsproblemen en de
mogelijke gevolgen daarvan. Boven
dien kan men kennismaken met hulp
middelen voor het signaleren, diag-
nostiseren en behandelen van lees- en
spellingsproblemen. Na de ontvangst
van de deelnemers om 9.00 uur opent
voorzitter drs P. Vis van de afdeling
voortgezet onderwijs van de Zeeuwse
provinciale onderwijsraad om 9.30 uur
de studiedag. Mevrouw K. Henne-
man, docente taalvaardigheid en
didactiek van de stichting opleiding
leraren in Utrecht houdt vanaf 9.45
uur een inleiding over lees- en spel
lingsmoeilijkheden. Om 11.00 uur be
gint een inleiding van rector R. Soes
man van de rijksscholengemeenschap
Professor Zeeman in Zierikzee over
leerlingbegeleiding en de aanpak van
leerproblemen. Na de lunch om 13.15
worden er workshops gehouden.
Bedrijfshoofd J. Nieuwdorp van de RSV-Gieterij in Middelburg vertrekt na 45
dienstjaren.
MIDDELBURG - Februari 1983. De RSV-Gieterij staat op de dodenlijst van
minister Van Aardenne en moet dicht. Het bericht slaat in Middelburg in als
een bom in. Temeer omdat het bedrijf in 1981 en 1982 winst maakte. De
doodsaankondiging luidt een jaar van hoop en vrees in. „Wij noemen 1983 het
rampjaar", zo zegt vertrekkend bedrijfshoofd J. Nieuwdorp. Hij is opgelucht
dat de gieterij na veel strijd boven water is gebleven. Over 1984 werd alweer
een winstje van enkele tienduizenden guldens genoteerd, het netto-resultaat
over vorig jaar zal in de buurt van de half miljoen gulden uitkomen.
KAPELLE - De afdeling Zeeland van
het Warmbloed Paardenstamboek
Nederland (WPN) houdt morgen, don
derdag, de jaarvergadering in 'De
Vroone' in Kapelle-Biezelinge.
Aan de orde komen onder meer de
jaarverslagen van penningmeester en
secretaris alsmede van de inspecteur
van de afdeling. Voorts moeten er
afgevaardigden worden gekozen naar
de algemene ledenvergadering van
het WPN, voor het afdelingsbestuur is
voorzitter J. Goedegebure aftredend
en herkiesbaar en er moet een lid van
de stamboekcommissie worden geko
zen. De agenda vermeldt ook voorstel
len tot wijziging van een aantal regle
menten en de tarievenlijst 1986 komt
aan de orde.
IHet werkplan van de afdeling wordt
nader toegelicht door de inspecteur;
hierover is ook discussie mogelijk. De
vergadering, die ook voor belangstel
lenden toegankelijk is, begint om
19.30 uur.
Zonder stemverheffing van betekenis
verhaalt Nieuwdorp over het titanen
gevecht dat winnend werd afgesloten.
Van Aardenne baseerde zich drie jaar
geleden kennelijk op een onderzoek
van McKinsey. Het bedrijfshoofd ver
telt hoe dat tot stand kwam. „Plotse
ling stonden hier 's middags twee
heren op de stoep. Zij waren onze taal
niet machtig en spraken slechts en
gels-. Afgezien van de directiekamer,
waar ze een groot half uur met ons
spraken, hebben ze niets van de fa
briek gezien".
Niettemin kwam er een oordeel over
het bedrijf in de rapportages van de
minister. „We stonden op zijn doden
lijst. Aan de gieterij werd één zin
gewijd. Zeven woorden lang. De giete
rij is een modern bedrijf maar heeft
geen toekomstperspectief. Punt uit,
wég." 't Liep anders af. Het bedrijf aan
de Kleverskerkseweg overleefde. Het
gaat Nieuwdorp nög aan het hart dat
onslagen niet te voorkomen waren.
„We begonnen het drama met 114
mensen en kwamen er met 70 uit. Dat
betekent dat het voor 44 mensen
afgelopen was. Dat zorgde voor veel
menselijk leed, ook al konden we een
MIDDELBURG - „Edelachtbare, de
mensen worden het slachtoffer van
hun eigen hebberigheid. Als ik voor
zo'n prijs goud verkoop, kunnen ze
toch wel nagaan dat het niet klopt".
Dat zei de 42-jarige Rotterdammer H.
W. dinsdag op de zitting van de
politierechter in Middelburg, waar
hij terecht stond voor het te koop
aanbieden van nep-gouden sieraden
en horloges.
Hij probeerde zijn handelswaar op
zeeschepen in Terneuzen te slijten.
Het was de havenmeester opgevallen
dat hij daar geregeld kwam. Hij liep
tegen de lamp toen hij een 'Omega'-
horloge, dat volgens zijn zeggen wel
2000 Engelse ponden waard was ten
slotte wel voor 350 dollar aan de
kapitein wilde verkopen. Dat was
voor de man het sein om W. van boord
te schoppen.
Bij anderen had hij met zijn vlotte
verkoopbabbel meer succes. Hij wees
zijn potentiële klanten ook nadrukke
lijk op het merkje '18 k' dat op zijn
goudenxsieraden 'gouden' sieraden
stond, maar dat niets te maken had
met het rijksmerk dat het goudgehal
te garandeert.
W. kwam al jaren op deze manier aan
de kost en was ook al verschillende
keren door justitie op de vingers ge
tikt. Hij zag het foute van zijn handel
wijze absoluut niet in. „Ik steel niet,
roof niet en doe geen criminele din
gen. Ik wil gewoon een eerlijk koop
man zijn", was W.'s reactie op de straf
van zes weken, waarvan de helft voor
waardelijk, die werd geëist door offi
cier van justitie mr D. van der Bel.
Politierechter mr J. D. C. J. Janzen-
Van Oosten gaf W. de raad het dan
eens in een andere branche te probe
ren omdat hij beslist capaciteiten als
verkoper heeft. Met het pleidooi dat
W. voor zichzelf hield bereikte hij in
elk geval dat hij niet hoeft te gaan
'zitten'. De politierechter veroordeel
de hem tot duizend gulden boete en
zes weken voorwaardelijk.
deel uit de de bijstand houden, bij
voorbeeld door gebruik te maken van
de SUM (regeling voor vervroegd uit
treden in de metaal). Ze werden alle
maal in de kantine uitgenodigd, 't
Leek alsof de geschiedenis zich her
haalde. Bij mij kwamen herinnerin
gen aan de oorlog boven, toen de
Duitsers collega's weghaalden voor
gedwongen tewerkstelling. Je kreeg
het gevoel dat je doodvonnissen uit
sprak".
Nieuwdorp zwaait na vijfenveertig
jaar af. Eigenlijk wordt daarmee
vrijdag een vierenzeventig jaar oude
band doorgesneden. Zijn vader heeft
er namelijk ook gewerkt (vanaf 1912).
Het was in 1983 niet de enige keer dat
het einde nabij leek. Meerdere keren
zag het vertrekkende bedrijfshoofd
de poort bijna dicht gaan. Dat was
kort na zijn indiensttreding in 1941,
toen het bedrijf nog Boddaert heette,
al het geval. Een Duitse dienst in Den
Haag verordomeerde dat de gieterij
dicht moest. Dat was tegen de zin van
de in Vlissingen zetelende Admiral in
die Niederlande. Die had belang bij
voortzetting omdat Boddaert toen
onderdelen voor De Schelde goot.
Het was heel moeilijk om aan werken
voor de Wehrmacht te ontkomen, zo
erkent de heer Nieuwdorp. Daar
stond tegenover dat de gieterij voor
veel mensen een middel was om aan
gedwongen tewerkstelling in Duits
land te ontkomen. De admiraal in
Vlissingen negeerde de bevelen uit
Den Haag en zei 'doorwerken'. Er
werd een bordje NV KMS aan de
gieterij gehangen om de indruk te
wekken dat de onderneming daarbij
hoorde. Dat werd jaren later pas
werkelijkheid.
Voor het zover was gingen er nog de
nodige stormen -over het bedrijf heen.
In 1958 dreigde een faillisement.
Nieuwdorp besloot te gaan sollicite
ren, maar bleef toen de gieterij overge
nomen werd door motorenfabriek
Thomassen in De Steeg. Deze sloot
zich in 1966 aan bij Rijn-Schelde, waar
vijf jaar later Verolme bijkwam. Het
begin van de RSV-periode die voor de
gieterij bijna de ondergang beteken
de.
Uiteindelijk werd het bedrijf gered
door de reddingsoperatie die provin
ciebestuur en PZEM inzetten. De gie
terij functioneert nu als dochter van
de KMS. Nieuwdorp is ervan over
tuigd dat het gemeentebestuur van
Middelburg een doorslaggevende rol
heeft gespeeld voor het behoud. Na
dat het doodsbericht in februari 1983
was verspreid stond wethouder Vinke
de andere morgen al op de stoep. De
situatie was toen nijpend. De gieterij
kreeg geen boedelkrediet van de mi
nister zodat direct stoppen onvermij
delijk leek. De Middelburgse gemeen
teraad besloot toen de salarissen te
garanderen, eerst over februari en
maart, later ook over de maand april.
Nieuwdorp zegt dat ook oud-burge
meester drs P. A. Wolters daarin een
belangrijke rol had, terwijl hetzelfde
voor het personeel geldt.
Het bedrijfshoofd neemt vrijdag 28
februari afscheid, op 62-jarige leef
tijd gebruik makend van de eerder
genoemde SUM-regeling. Vanaf 1
maart wordt de gieterij geleid door
ing M. H. C. Tol (52), nu bedrijfsleider
van een gieterij in Doesburg.
GOES - De Zeeuwse Groentetelers
Organisatie houdt vrijdag 28 februa
ri voor haar leden een excursie naar
Zeeuwsch-Vlaanderen.
De excursie begint om 14.00 uur op
het bedrijf van de heer E. T. M. Patijn
aan de Driesprongweg 3 in Biervliet.
Hier wordt de teelt van prei en winter
bloemkool bezichtigd. Het tweede ge
deelte van de excursie bestaat uit een
bezoek aan het bedrijf van de heer
Martens aan de Ellestraat 37 in Hei
kant, waar de teelt van witlof met
dekgrond bekeken wordt. Tenslotte
wordt op het bedrijf van de heer De
Witte aan de Drie Gezustersdijk in
Vogelwaarde een kijkje genomen bij
de champignon-kweek.
Vogels voeren of niet voeren, da's
de vraag. Voor veel mensen
vormt deze variatie op een Shakes-
peariaanse uitspraak een dilemma.
Hoe moeten we de situatie in onze
provincie na een aantal weken van
aanhoudende vorst inschatten voor
de gevederde stoffering van ons
landschap en onze naaste omge
ving? Een telefonisch rondje langs
een aantal overheidsinstanties
(Dienst Getijdewateren van Rijks
waterstaat, Staatsbosbeheer), na
tuur- en vogelbeschermingsvereni
gingen (Schouwen-Duiveland, Wal
cheren, Oost- en West-Zeeuwsch
Vlaanderen) en terreinbeherende in
stanties (Het Zeeuwse Landschap,
Natuurmonumenten) levert een een
duidig beeld op: uit natuurweten
schappelijk oogpunt bezien is het
momenteel niet nodig op grote
schaal tot georganiseerde voederac
ties over te gaan.
De beroeps- en amateurvogelaars
voeren daarvoor als belangrijkste
argument aan dat er geen sneeuw
ligt, waardoor voedsel op akkers en
in weilanden en bossen goed bereik
baar is. Voor watervogels is er nog
redelijk wat open water voorhanden:
alleen voor steltlopers ligt de zaak
wat moeilijker. In die categorie, die
het vooral van schelp- en bodemdie-
ren moet hebben, vallen de meeste
slachtoffers. Ook meerkoeten en wa
terhoentjes worden nogal wat gevon
den, vooral als verkeersslachtoffer.
Zij zoeken voedsel in de bermen en
zijn onvoorzichtig met oversteken.
Ook voor eenden, ganzen en zwanen
blijkt het schrale gras nog voldoende
voedingswaarde te bezitten.-Hoewel:
de indruk bestaat dat de vogels
tamelijk 'stationair' zijn en aan no
deloos vliegen geen energie verspil
len. Wat men in vogelaarskringen
ook benadrukt is dat het om vele
soorten vogels gaat met onderling
sterk verschillende voedselgewoon
ten. Zo gemakkelijk als het is om
bijna alleseters als mussen,
spreeuwen, merels en lijsters te voe
ren, zo moeilijk zo niet onmogelijk
is het om dat te doen met bijvoor
beeld steltlopers. De voederinspan
ningen van de mens zullen dan ook
nooit zodanig kunnen zijn dat daar
mee invloed op totale vogelpopula
ties kan worden uitgeoefend. Wel is
men geneigd enige uitzondering te
maken voor de met name door bio
toopvernietiging of -verandering
zeldzaam geworden soorten als ker
kuilen, roerdompen, ralachtigen e.d.
Het voeren van zulke soorten vergt
evenwel een grote kennis van de
gedragingen, leefomgeving en voed
selgewoonten en is daarmee specia
listenwerk, dat men 't liefst ook maar
buiten het massale wintervoede-
ringsgebeuren zou willen laten. In
diverse natuurterreinen wordt overi
gens aan deze soorten wel de nodige
aandacht gegeven. Kortom: de situa
tie is niet alarmerend. Bovendien, zo
wordt geredeneerd, behoren winters
tot de normale natuurlijke) risi
co's in een vogelleven.
Naast deze rationele benadering
is er de benadering waarbij ge
voelens van ethische en emotionele
aard een rol spelen; een benadering
die overigens even legitiem is. Zij
het dan, dat men steeds zal moeten
De Stichting het Zeeuwse Landschap en de afdeling Noord- en Midden-
Zeeland van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren
hebben besloten in te spelen op de behoefte die bij het publiek blijkt te
bestaan om de vogels in de eigen omgeving te voederen. Het Zeeuwse
Landschap zorgt voor de ingrediënten: graanafval en doorgedraaid fruit;
werkgroepsleden van de dierenbescherming stellen dat op diverse plaat
sen in Midden-Zeeland gratis aan belangstellenden ter beschikking.
Men hoopt hierdoor zowel de honger te lenigen van de stads- en dorpsvogels,
als de belangstelling aan te wakkeren voor het vogelleven en de dierenbe
scherming in het algemeen. Bij het afhalen, waarvoor men een zakje moet
meebrengen, wordt een stencil uitgereikt met een aantal richtlijnen die men
bij het voeren in acht moet nemen. Men kan het materiaal afhalen op de
volgende adressen van maandag tot en met vrijdag tussen 13.00 en 14.00 uur
(tenzij anders aangegeven): Goes: Cobie Moerdijk, Westhavendijk 100;
Heinkenszand: Zeeuws Landschap. Dorpsstraat 100; Kortgene: Kiek Zwa
ger, Botterlaan 41; Krabbendijke: Loes Passieux, Wilhelminastraat 58:
Middelburg: Greet Verhage, Grootmede 96; Oudelande: Marian Jongejan.
Vijfzooweg 1; Vlissingen: Asiel, Langeleenweg (van 10-12 en van 14-16 uur);
Vrouwenpolder: Kees van Traa. Zoekweg 20; Yerseke: Marian Minneboo.
Damstraat 19.
beseffen dat bijvoeren alleen het
leven kan redden of rekken van een
aantal individuele vogels in voor
al de omgeving van huis en hof en
dat daarmee het natuurlijk regula
tiemechanisme niet wordt uitge
schakeld. En ook niet kan worden
uitgeschakeld, want daarvoor zijn
de aantallen vogels en de plaatsen
waar die verblijven te groot en te
verschillend. Dat is ook geen ramp,
zoals hierna nog zal blijken.
Soorten die bekend zijn om hun
kwetsbaarheid in strenge winters
zijn onder meer blauwe reiger, roer
domp, ijsvogel, winterkoning, staart-
mees en boomkruiper. Het zijn
standvogels, die doordat ze niet weg
trekken, het risico lopen het in stren
ge winters moeilijk te krijgen. De
bestanden van deze vogels kunnen
dan ook na zo'n winter behoorlijk
gedecimeerd zijn. In kwakkelwinters
blijven oudere en zwakke vogels ge
makkelijk in leven; het bestand blijft
dan hoog. Het gevolg in het daarop
volgende broedseizoen is grote con
currentie om broedplaatsen en voed
sel, relatief klein broedsucces en re
latief grote sterfte onder de jongen.
In een strenge winter dunt het aantal
wél uit en blijft een relatief jong en
sterk vogelbestand over. Er is dan in
het broedseizoen volop nestgelegen
heid en voedsel en het broedsucces is
over het algemeen hoog. De winter
koning vormt daarvan een mooi
voorbeeld. Na de strenge winter van
1962-63 was er naar schatting nog
maar 25 van het bestand van deze
soort over. Na drie jaar was de
populatie weer op het oude peil: er
werden twee tot drie broedsels per
jaar geproduceerd met elk vijf tot
acht jongen. De natuur reguleert!
Vogels gaan niet zo gauw dood
van de kou, maar eerder door
gebrek aan voedsel. Vreemd genoeg
wordt dat meestal gekoppeld aan de
"Mïï9"
si
wintertijd. Maar wat dacht u van
geruimte tijd droog en zonnig weer
in de broedperiode, wanneer jonge
merels en lijsters verhongeren om
dat de regenwormen onbereikbaar
diep in de grond zitten? Of wanneer
in perioden van langdurige nattig
heid in het voorjaar vele jonge wei
devogels het loodje leggen, evenals
de jongen van insectenetende vo
gels? En wat te denken van de
toestand in sommige overwinte-
ringsgebieden? En wat te denken
van de toestand in sommige over-
winteringsgebieden? De indruk be
staat dat vele soorten zomervogels
te lijden hebben gehad van de
droogte in grote delen van Afrika en
van veranderingen die de oprukken
de 'beschaving' ook daar teweeg
brengt (droogleggen van moerassen,
ontginning van bossen e.d.). Om
maar niet te spreken van de gevaren
waarvoor de mens op de trekweg
zorgt (schieten, netten, vallen, strik
ken, lijmstokken e.d.). Miljoenen vo
gels vallen er als slachtoffer. In ons
eigen land komen er bovendien nog
eens miljoenen vogels om als slacht
offer van hoogspanningsleidingen
en het verkeer. Al deze risico's in het
vogelleven eisen vele malen meer
slachtoffers dan Koning Winter....
Het wintervoederingsverhaal is dus
een genuanceerd verhaal. Het be
weegt zich tussen de extremen van
'niets doen. want zo is de natuur' en
'alles doen wat je er aan kunt doen,
want wij maken het de vogels toch al
zo moeilijk". Een strijd tussen de
natuur en de ethische opvattingen
van de mens. Een zorgzaamheid die
de mens siert, maar die zich ook na
de winter zou moeten uitstrekken tot
een zorg voor behoud en bescher
ming van biotopen waarin een diver
siteit aan vogelpopulaties een kans
op een ongestoord bestaan wordt
geboden!
Marolle
