effect apk niet groot op de verkeersveiligheid STRESS, WIELRENNEN EN ANDER LEESVOER citroen banana nbotki exposities PZC/ vrijdagkrant Plet van 't Hageland veertig baanvast motor sport en zien olympische hoogte tacoyo wielerjaarboek Galerie 't Zwaluwenhof I esprit de stenge quartarine aquarellen wiener welle hunebed mokum balans 17 jan martens architectuur riet danz VRIJDAG 21 FEBRUARI 1986 Hoewel een Bugatti in wezen niet na te maken is, mag je gerust stellen dat de firma Sti- mula uit Frankrijk iets bijzon der gaafs op de weg heeft ge bracht. Het Type 55 wordt alge meen beschouwd als de 'mooi ste auto ooit gebouwd'. Dit meesterstukje van de Italiaan Ettore Bugatti, die in het Fran se Molsheim zijn fabriek had, is de vervolmaking van een stuk je autogeschiedenis zonder weerga. Vader Carlo Bugatti was binnenhuisarchitect en zijn twee zoons Ettore en Rem brandt autoconstructeur en beeldend kunstenaar. Het staande olifantje dat de zes Bugatti's Royale siert is van de hand van Rembrandt, die daar voor een levend model in de dierentuin van Antwerpen ge bruikte. Al op 17-jarige leeftijd bouwde Ettore zijn eerste auto met vier- cylinder motor, een model dat hij helemaal 'op zijn gevoel' con strueerde. In 1901 won het derde model dat hij maakte al een gouden medaile op een interna tionale tentoonstelling in Mi laan. Hij ontwierp modellen voor Peugeot. Deutz, Mathis, Dietrich en Isotta-Fraschini. In 1910 had zijn dan een jaar oude eigen fabriek in Molsheim al 70 auto's geproduceerd en in 1911 haalde de Type 13 Bugatti met 8-kleps viercylinder motor de tweede plaats in de Grand Prix van Frankrijk. De jaren '20 en '30 waren glo rieuze tijden voor Ettore's top- produkten, waarin talloze Euro- pes Grand Prix werden gewon nen en de verkoop flink steeg. Talrijke types verlieten de fa briek in Molsheim: type 35 B (wedstrijdauto met achtcylin- der compressormotor), type 13 (two-seater met viercylinder motor van 1,33 ltr). de Bugatti BB (viercylinder 850 cc met 10 pk bij 2000 tr/min, werd in 1911 onder licentie bij Peugeot als de Peugeot BB gebouwd) en zo nog verschillende andere. In dit verhaal gaat het om de 55 uit 1931 met achtcylinder com pressormotor. met dubbele bo venliggende nokkenassen en goed voor 130 pk en 180 km/h. Het ontwerp kwam van de even eens getalenteerde zoon van Et tore. Jean Bugatti. Er zijn slechts veertig van deze roadsters gemaakt en het is dan ook niet verwonderlijk dat me nigeen verlangt naar een derge lijke auto, in weerwil van de inhoud van de portemonnee. Om aan die behoefte enigerma te te kunnen voldoen heeft drie jaar geleden een Belgische fir ma de rechten opgekocht van de Franse fabriek die de Bugat- ti-replica assembleerde. Direc teur Herman Caudron van Ax en Co. is van huis-uit al een autofanaat en omdat hij aardig verdient in de verkoop van enorme generatoren, steekt hij graag wat geld in dit project. Ir. Mare de Pauw is het genie achter de vervolmaking van de ze nieuwe Bugatti 55. Hij heeft de juiste inspiratie om zo dicht mogelijk bij de originele auto te blijven, bij de opbouw van de gereden. Met wat journalistie ke ijver trotseer je de kou die door hoeken en gaten van het trillende linnen regenkapje komt en kruipt gewoon achter het stuur. Dat kruipen is haast letterlijk te nemen. Omdat het testexem plaar niet voorzien is van deur tjes, moet je als een kronkelen de slang je naar binnen zien te werken. Eerst een been, dan het zitvlak op de cardantunnel, an der been bijtrekken en dan zitje achter het 4-spaaks houten stuurwiel. Het dashboard is van massief Frans notenhout, ver der is alles exclusief, de bodem en de tunnel, met leer bekleed en zit er een hi-fl Kenwood stereo-installatie in. Tijd om het contactsleuteltje om te draaien en het gebrom van de motor te laten weerklin ken. „Ja helaas is er een tussen- schot uit de demper van de uitlaat, het klinkt wat lawaai ig", zegt Mare. Mij hindert het niet, vind het zelfs wel bij die auto horen, dat ietwat 'sportie ve' geluid. Stugge vering, onaf hankelijke wielophanging en te- lescopische dempers zijn de kenmerken van het onderstel. Je 'voelt' waar je rijdt, zonder dat het hinderlijk is. Stuurka- rakter is tamelijk direct en bij een vlot genomen bocht is er werk aan de winkel. Geeft niet, hoort bij zo'n auto. Voor de linkervoet is er geen plaats, dan alleen op het koppelingspedaal. In rust moet je maar zien waar je hem laat, dat kan vermoeiend zijn. Op zijn Vlaams getuigt De Pauw van „het comfort en de baanvastheid, echt een wagen om mee te wandelen". Het ori ginele model is iets korter, staat „hoger op de poten", heeft grotere wieldiameter en smal lere banden. Deze replica is 430 cm lang, 172 cm breed, 130 cm hoog en hij weegt 900 kilo. Die hele massa, inclusief 2 passa giers en zonodig bagage achter in de koffer van bescheiden afmetingen is met de schijfrem men vóór en trommels achter, vrij vlot tot stilstand te bren gen. Uiteraard kunnen de wie len naar believen uitgevoerd worden, in dit geval zaten er fraai gevormde aluminium vel gen onder. En zo iets speciaals is een tamelijk kostbare aange legenheid, maar in verhouding tot de totale aanschafprijs van 1 miljoen Belgische francs of wel 49.500 (retail), kom je over dat bedragje ook wel heen. De Bugatti 55 wordt nu al aar dig verkocht en dan voornam- lijk, niet zo verwonderlijk eigen lijk, naar Zwitserland en de Ara bische olielanden. Voor die laat ste klanten zit er dan veelal een airco ingebouwd, zodat die veel met de kap dicht zullen rijden. Maar het mooiste werk blijft toch, met de pet op of anders met wapperende haren, dat ge voel beleven van een beetje Bu- gattist te zijn. SIEM LEEUWENKAMP Een overzicht hoe de Bugatti opgebouwd. diverse onderdelen. Het stalen chassis en frame waaromheen de glasvezel versterkte polyes ter carrosserie komt kan in zijn ogen geen enkel estethisch vlek je velen. ..Je ziet wel eens repli ca's die op het eerste gezicht wel aardig zijn, maar als ik dan even achter het dashboard naar de bedrading kijk, weet ik al gauw of de rest ook vakwerk is. Vaak wordt daar met wat draden ge rommeld en dan kan het haast niet anders of bij de verder opbouw van dat model is dat ook zo gegaan". Ze hebben niet voor niets officieel toestemming van Messier Hispano Bugatti gekregen om de naam te mogen voeren! Deze meer dan rust en voorko mendheid uitstralende Vlaming uit Dendermonde. ziet er niet tegen op om desnoods de origi nele mallen uit Frankrijk te laten overkomen en naar een kunststofverwerkende fabriek in België te brengen die 100 procent degelijk werk aflevert. ,,Nu zie ik nog teveel kleine afwijkingen, zo'n Bugatti moet helemaal af zijn. We hebben dan ook net zolang gedokterd tot de lak haast beter dan de originele werd". In Ruisbroek-Puurs vlakbij Antwerpen, is in een apart hoek je van de fabriekshal waar de generatoren worden vervaar digd de 'produktielijn' opgezet voor de Bugatti 55. Er is nog niet geheel sprake van een serie- produktie (de bedoeling is 2 per maand) omdat er nog gewacht wordt op de uitslag van de crash-test. ..Ja helaas moeten 55 rond een stalen frame wordt we daar een Bugatti aan opoffer ren en jammer genoeg duurt het nogal lang", zegt Mare. „want op en na de Salon van Brussel hebben we tal van orders gehad om een auto te leveren. Maar je gaat natuurlijk geen serietje maken als later blijkt dat je toch iets zou moeten verande- De motor in de Bugatti is een bekende BMW, zij het in de US-uitvoering omdat hij daar ook naar toe wordt geëxpor teerd. De 4 cilinder BMW 318i motor levert een vermogen van 100 pk'5800 tr/min. De versnel lingsbak is de normale BMW-5 bak en als optie kan er de meer bij deze roadster passende sport-bak geleverd worden. Wat is er aardiger om op een, zij het wat frisse februari-ochtend, een tourtje met de Bugatti 55 te maken? Vijf maanden wachten is daarop het antwoord. Want die auto is slechts met zijn of haar bestuurder één, als er open in de zomer mee wordt Het aandeel auto-ongeval len waarbij een technisch defect een mede-hoofdoor zaak vormt, is ongeveer 2 tot 6 procent. Voor 'bijdragende factoren' varieert het aandeel tussen 8 en 21 procent. Het grootste deel van de hoofdoor zaken - ongeveer de helft - zijn defecten aan het remsys- teem en een kwart bestaat uit defecten aan banden. Dat is de conclusie van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) die het effect van de periodieke autokeuringen be studeerde. In opdracht van de Rijksdienst voor het Wegver keer (RWD) werden meer dan 40 rapporten en andere docu menten bekeken uit Amerika, Australië, Zweden en West- Duitsland. De resultaten van die periodie ke keuringen van personenau to's, kortweg APK genoemd, hebben geen direct waarneem baar effect op de verkeersvei ligheid. Als verklaring noemt de SWOV dat de APK slechts een klein deel van de belang rijke aspecten aan remmen en banden zal opsporen. Vergeleken met de keurings- termijn van één jaar zijn deze defecten of al hersteld of heb ben al gevolgen gehad (onge val, sloop, inruil). De keuring heeft dan min of meer een toevalskarakter. De SWOV is dan ook van mening dat een APK samen moet gaan met maatregelen zoals bijvoor beeld een defectenindicatie in de auto. Naar het oordeel van de SWOV geeft de keuring wel een kleine verbetering te zien in de onderhoudstoestand van het totale wagenpark. Over enige tijd zal deze stichting met een evaluatierapport ko men over de APK. Terwijl men op dit moment bezig is met het onderzoek naar rendements verbetering bij de keuringen van personen- en vrachtauto's. De Citroen Banana op schaal volgens de originele tekening van 1:5. We zitten al een tijdje op de opvolger van de Citroen 2CV te wachten. Eigenlijk mag je niet van een opvolger spreken, maar meer van een totaal an der model in een wat hogere klasse. Want op zich is de 'eend' een uniek geval en kent derhalve geen opvolger. Dat er op de afdeling Styling van de Amerikaanse Zweed in Parijs, Carl Olsen, wel af en toe wat gestoeid mag worden op de tekentafel bewijst dit plaatje. Deze creatieve direc teur van het Citroen Styling Centre moedigt zijn medewer kers zelfs aan om dat te doen. Een van die ontwerpen is deze Citroen Banana van de hand van de nog jonge Italiaan Do- nato Coco. Of dit gedroomde model, bedoeld voor de korte speelse tripjes in de vrije tid, ook werkelijkheid zal worden? Dat hangt af van de Raad van Bestuur. Die heeft voorlopig andere dingen aan het hoofd en dat is op de eerste plaats een 'eend' voor de 50'er jaren. Tachtig procent van alle acties in de sport wordt beheerst door het zien. Aan visuele aspecten van sport wordt echter nauwe lijks aandacht besteedt. Een kwart van alle sporters kan be ter presteren. Niet door harder te trainen, maar door beter te kijken. Dat zijn enkele conclu sies van het symposium dat Bausch Lomb BV hield in samenwerking met de Neder landse Sport Federatie. Een ver slag van dat Symposium dat op 21 maart 1985 op het sportcen trum Papendal gehouden werd is in boekvorm verschenen bij Uitgeverij De Vrieseborch in Haarlem. Voor (top)sporters en trainers is het zeker van belang kennis te nemen van de inhoud. Hoewel er heel wat vaktermen in voorkomen (een verklarende woordenlijst zou het toeganke lijker hebben gemaakt voor de gewone trainer) is het zeker een nuttige informatiebron. Sport en zien. (uitgeverij De Vrieseborch, Haarlem 22,50 Mocht het onwaarschijnlijke ge beuren en Amsterdam (Neder land?) de Olympische Spelen van 1992 toegewezen krijgen, dan staat nu al vast dat in de jaren daarna een onbeschrijflij ke hoeveelheid boeken over die historische (sport? (gebeurtenis zal verschijnen. Ook in de aan loop naar de Spelen zullen er heel wat publikaties het licht zien. Abram de Swaan, hoogle raar in de verzorgingssociologie aan de universiteit van Amster dam, is één van de eersten. Van zijn hand verscheen bij Meulen- hoff 'De Olympische hoogte' over Amsterdam en de Spelen van 1992. In zijn samenvatting noteert De Swaan een zekere mate van kleingeestigheid en provincialisme in de Nederland se samenleving. Maar als het er op aankomt om een evenement van wereldbelang te organise ren heeft het wereldstadje Am sterdam daartoe de mondiale aantrekkingskracht. Amster dam moet de Spelen trekken, maar Groot-Holland zal ze dra gen. Een mening De Olympische hoogte, over Amsterdam en de Spelen van 1992 Abram de Swaan (MeulenhofJ Amsterdam, f 24,50) maar uitsluitend gericht is op de fanaat. Het Wielerjaarboek is rijker aan illustraties, biedt met korte portretten en verhaaltjes ook nog 'gewoon' leesvoer en is daardoor voor de Nederlandse wielerliefhebber een uiterst ple zierig bewaarexemplaar en de moeite waard. Dat er een spon sor (Skil) aan te pas moest ko men om het werk betaalbaar te maken en dat daardoor op de omslag een renner uit die ploeg, en binnenin een artikeltje aan die sponsor wordt gewijd, moet de lezer maar op de koop toene men. Wie met het wielrennen vertrouwd is, weet eigenlijk niet beter. Wielerjaarboek 1985-1986. Wencel Maresch, Herman Ha rens en Evert de Rooij Uitgeve rij Elmar, Rijswijk 29,50). Sportsuccessen leiden meestal tot een onstilbare informatie- honger bij de liefhebbers. Uitge vers springen daar niet zelden op in met flutwerkjes over kop stukken, die niets of niets nieuws vertellen. Maar er zijn uitzonderingen op de boeken markt. Het 'Wielerjaarboek 1985-1986' is er zo één. Een 639 tellend overzicht van uitslagen, erelijsten en portretten van de belangrijkste categorieën en disciplines. Een indrukwekkend stuk werk dat vergelijkbaar is met de Belgische Velo, een jaar lijkse uitgave die vollediger is Stress en ontspanning, iedereen heeft er wel mee te maken. Is het niet zelf dan toch wel in zijn omgeving. Het aantal boek werkjes met handleidingen ter verbetering van de gezondheid is dan ook legio. Bij uitgeverij De Vrieseborch in Haarlem ver scheen Tacoyo, trainingsmetho de voor lichaam en geest van Taco Veldstra. Zelf overspan nen geraakt en op zwerftocht gegaan door het bos van rust- brengers (autogene training, progressieve relaxatie e.d.) stel de hij vast dat de ademhaling het steunpunt is voor het op vangen van stress en emoties. Het boek geeft rijk geïllu streerd- een handleiding om die boosdoeners te lijf te gaan. De trainingsmethode heeft tot doel het verbeteren van figuur en houding, uithoudingsvermo- genb, kracht, lenigheid en bo vendien leert de lezer zich te ontspannen. Opmerkelijk is dat Veldstra meldt dat televisiekij ken een voor het zenuwstelsel zeer vermoeiende bezigheid is, omdat het urenlang kijken in een lichtbron veel energie vergt. Bij zijn boek is ook een video band verkrijgbaar. De aanschaf daarvan wil ik dan ook op zijn gezag ontraden. Tacoyo, trainingsmethode voor lichaam en geest. Taco Veldstra (Uitgeverij De Vriese borch, Haarlem 19,90). Advertentiei schilderijen en tekeningen van Noordlangeweg 32, Kats, tel. 01109-206 Open: 14.00-18.00 uur (ook op zondag) In galerie Esprit in Clinge is werk te zien van Hendrik van Veenendaal. De expositie om vat naast schilderijen, houts kooltekeningen en composi ties met kleurpotlood. Van Veenendaal, die zijn oplei ding kreeg aan de Leeuwen burg academie in Amsterdam en de academie voor beelden de kunsten in Rotterdam, schildert en tekent veelal geabstraheerde landschap pen, ruim van opzet en in warme kleuren. De tentoon stelling loopt tot en met 26 februari. In galerie 'Trouvaille' in de Axelsestraat in Terneuzen is tot en met 28 februari werk te zien van Roberto Quartarine, een Italiaan die in Clinge woont. 'Segno-Immagine-Pro- getto' (Teken-Beeld-Ontwerp) noemt hij zijn werk. Quatarine volgde een vijfjari ge opleiding aan het Institute Statole d'Arte, waarna hij bouwkunde studeerde aan de universiteit in Florence. Hij volgde toen ook lessen aan de Academia delle belle arti. In het lunchcafé van het oude stadhuis aan de Goese Markt exposeert Nelly van Nieuwen- huijzen tot en met 28 februari aquarellen. De expositieruim te is geopend van dinsdag tot en met zaterdag van 9 tot 18 uur en op donderdagen van 9 tot 21 uur. 'Art', het toonaangevende Duitse kunstmagazine, heeft het in zijn februari-uitgave over 'Das Kunst-Wunder von Wien', het kunst-wonder van Wenen: de explosie van jong talent dat, al of niet gestimu leerd door een opleiding aan de Hochschule für angewand- te Kunst, de bedaagde Kei- zersstad tot een Mekka van de eigentijdse kunst heeft ge maakt. Schilders, tekenaars, beeld houwers en performance-ar tiesten in de leeftijdscatego rieën 25 tot 40 zwermen inmid dels mondjesmaat uit naar ga leries buiten hun geboorte land. De Middelburgse Vlees hal neemt -verrassend actueel- een vleugje van de 'Wiener Welle' mee en zorgt zo voor een Nederlandse primeur. Vanaf vandaag (vrijdag) tot en met 23 maart zijn er drie op de expositieruimte toegesneden installaties te zien van Peter Kogler, Romana Scheffknecht en Wolfgang Stengl. Kogler ('59, Innsbruck) maak te naam met papieren objec ten en schilderijen. In de Vleeshal exposeert hij negen zijden banieren in zwart en grijstinten, gemerkt met een authentieke signatuur in vak- en vlakverdeling. Romana Scheffknecht maakte bij de entree een video-instal latie met twee monitoren. Zij werd in '52 geboren in Hom (Niederösterreich), werkte aanvankelijk voor het theater en de film en begon in '79 haar studie aan de Hochschule für angewandte Kunst, waar ze koos voor de 'meesterklas' van Oswald Oberhuber. Ook hij is goed voor een 'Middelburgs verhaal', exposeerde al in '83 (wie had het toen over een 'Wiener Welle' -tenzij hij na tuurlijk de 'Schonen Blauen' bedoelde...) pentekeningen en schilderijen in de Vleeshal en droeg zo bij tot een particulie re kunstuitwisseling. Die zou er weer toe leiden dat Anton van Gemert, hoofd van het bureau culturele zaken van de Zeeuwse hoofdstad, in decem ber '84 een gastcollege aan de Hochschule kan geven over het cultuurbeleid in Neder land en een -allengs verschra lend- fenomeen als de BKR. De derde exposant is Wolf gang Stengl ('57, Wenen), ver slingerd aan de 'strengheid en eenvoud' van beton, 'tech nisch ding' maar nooit zonder suggesties en betekenissen. Hij toont betonnen bollen, be schilderd in primaire kleuren. De 'Wiener Welle' op Middel burgse maat wordt vanmid dag (vrijdag) om 16 uur ge opend in bijzijn van de kunste naars. De tentoonstelling is te zien van dinsdag tot en met zaterdag van 13 tot 17 uur en op zondag van 14 tot 17 uur. En voor wie nieuwsgierig blijft (en niet alleen naar de afreke ningen): de Vleeshal biedt van 28 maart tot en mt 27 april Paolini en vanaf 2 mei Nico van den Boezem. De Borselse kunststichting!) Kern exposeert vanaf vat daag, vrijdag, tot en met maart een selectie uit de pn vinciale aankopen van Zei land in 1984 en 1985 in on moetingscentrum De Steng in I^einkenszand. Gedeputeei de mr. J. P. Boersma verricl de officiële opening om 20.3 uur. Zijn optreden zal worde opgeluisterd door The Boy het jazzorkest van De Kern, In De Stenge zijn werken bezichtigen van Piet Diele man, Cor van Dixhoorn, Han de Ruijter, Willy van Houcki David van de Kop, Marinu van Dijke, Bob Pingen, W. va Anraad, Ron Mullié, Frits va Til, Paul Bartels, Kaza Ho slag. Jan Zembsch en Henn Schrijver. In Galerie 66 in Oostbur (Oudestad 66) exposeert tot 2 februari Ko de Jonge een ht nebedproject, gebaseerd o| mail art. Woensdag tot en me zondag van 14 tot 17 uur. Galerie Mokum (Amsterdam is tot en met 2 maart te gastii het Markiezenhof (Bergen oj Zoom). De in de twintig jarec opgebouwde galeriecollectii heeft betrekking op de Neder landse realistische kunst var deze tijd. Opening dagelijks 14-17 uur, behalve op maan dag. Tot 8 maart wordt in he BKR-centrum Balans 17 t( Middelburg een tentoonstel ling gehouden waaraan Zeeuwse kunstenaars deelpe men. Aanleiding tot deze ten toonstelling is de nieuwi WVC-activiteit 'Jongerei spaarregeling met inlegpre mie'. Deelnemende kunstenaars zijn: Kees de Valk, Richart Beek, Ben Sleeuwenhoek Kees van Gilst, Elsa Westland Teja van Hoften, Marinus var Dijke, Eric Roest, Jeltje Rats ma, Peer van Meer, Leender van der Pool. Joop Dam, Wil liam Verstraten, Andries Min derhout. Frits van Til, Ked van der Willigen, Inge van de: Kooij. Opening zaterdag tus sen 15.00 en 17.00 uur. Jan Martens exposeert vana morgen, zaterdag, in galerie Bellamy recente schilderijen met als thema 'Oriëntale mo tieven'. Zijn tentoongestelde werken bevatten naast een aantal grotere doeken diverse twee- en drieluiken. Bellamypark 19. Vlissingen. Dinsdag tot en met vrijdag 10 tot 12.30 en 13.30 tot 17 uur. Zaterdagen van 13 tot 17 uur. De architect Dom Hans van der Laan exposeert tot en mei 21 maart in het Zeeuws Mu seum een vijftigtal foto's en een aantal modellen over zijn theorie en maquettes van uit gevoerde gebouwen en meu bels. Van der Laan (1904), monnik van de Abdij van Vaals, wordt binnen de Nederlandse archi tectuur beschouwd als leer meester van architecten beho rende tot de Bossche School. De expositie wordt vandaag (vrijdag) om 16.30 uur opend. (Abdij 3, Middelburg. Maan dag tot en met vrijdag 10 tot 11 uur). Riet Danz exposeert vanaf morgen, zaterdag, tot en met 13 maart foto's en collages in het Zeeuws Kunstenaarscen trum (Kloveniersdoelen). Het thema van deze tentoonstel ling is 'Peren'. Riet Danz (1936) volgde de Kunstacademie in Rotterdam en de Nieuwe Academie Foto grafie in Utrecht. Zij legt zich toe op collages en fotografie, gecombineerd met technieken uit de schilderskunst. (Achter de Houttuinen 30, Mid delburg, dinsdag tot en mei zondag 14 tot 17 uur. Donder dag 19 tot 21 uur). Peter Kogler met Art, Das Kunstmagazin, nr 2/Februari lM

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1986 | | pagina 38