kleintjes
Kamer wil wijzigingen in
beurzenplan Deetman
FNV: uitkeringen
kunnen weer omhoog
CONSUMENT EN WINKELIER VERRAST
de PZC
vandaag
Anti-depressiva
wereldwijd van de markt
Honderden bij tv-opname door warmte bevangen
Westduin Hotel
Het succes van
Shimon Peres
Veel wind
229e jaargang no. 18
Woensdag 22 januari 1986
Kern-eiland
Japan wonder
Euthanasie
Strategie Philips
Privatisering
Schaatstest
Landmacht
bespaart
btw op tanks
In de ochtend veel bewolking en voor
al vanmiddag regen. Toenemende
zuidwesten wind tot stormachtig.
Temperatuur omstreeks 7 graden.
KOPENHAGEN (REUTER) - Het Deense parlement heeft
dinsdag tegen de hervormingen gestemd die vorige
maand op een vergadering van de Europese Gemeen
schap in Luxemburg overeen waren gekomen.
Na afloop van het debat in het parlement waren er 80
tegenstemmers (sociaaldemocraten, radicaal-liberalen,
volkssocialisten en linkse socialisten) tegen en stemden 75
parlementsleden (conservatieven, liberalen, centrum-de
mocraten en christelijke volkspartij) vóór.
Door de uitslag van de stemming, die niet onverwachts
komt, kan premier Poul Schlüter op 27 januari niet zijn
handtekening zetten onder het pakket maatregelen dat de
Europese staats- en regeringsleiders in Luxemburg opge
steld hebben.
Namens de regering verklaarde premier Schlüter dat
Denemarken met de afwijzing van de EG-hervormingen
een eerste stap zet uit de Gemeenschap. ,,De gevolgen
voor onze politieke en economische situatie zijn niet te
overzien", zei hij.
Namens de regering verklaarde premier Schlüter dat
Denemarken met de afwijzing van de EG-hervormingen
een eerste stap zet uit de Gemeenschap. „De gevolgen
voor onze politieke en economische situatie zijn niet te
overzien", zei hij.
Het door de Deense minderheids regering aangekondigde
referendum over de EG-hervormingen dat overigens
niet bindend is zal volgens goedingelichte bronnen op
25 februari of 4 maart worden gehouden.
Prijs van koffie
schiet omhoog
DEN HAAG (ANP) - Consumenten en winkeliers werden dinsdag verrast door de mededeling
van de Vereniging van Nederlandse Koffiebranders en Theepakkers dat de koffie met
onmiddellijke ingang in prijs werd verhoogd. Voor een pak koffie van 250 gram betekent dat
een verhoging van 65 cent. Ook poederkoffie is duurder geworden door een verhoging van 19
cent per 50 gram. Het is de tweede prijsstijging in korte tijd. Op 8 januari werd een pak koffie
al 30 tot 35 cent duurder. In oktober en november werd de koffieprijs tot twee keer toe
verlaagd met 20 tot 35 cent.
De verrassing was gisteren des te
groter omdat na de al drastische
prijsstijging van begin januari men
vanuit de kringen van koffiebranders
Iliet weten dat nieuwe sterke prijsver
hogingen niet op korte termijn waren
te verwachten.
De Oosterhoutse ingenieur R.
P. Staal lanceert een plan
voor de aanleg van een kern-
(energie-eiland in de Noord
zee.
PAGINA 3
Jaap van der Doef brengt het
worider van Japan onder de
noemer: 'eenzijdige expansie'.
PAGINA 4
De verpleging heeft een be
langrijk aandeel in het 'toe
passen' van euthanasie. Een
zwartboek.
PAGINA 5
Opmerkelijk genoeg is de prijsverho
ging geen gevolg van schaarste aan
koffie op de wereldmarkt. Voorzitter
C. Eijgendaal van de Vereniging van
Koffiebranders en Theepakkers wijt
de hogere prijzen aan speculatie en
aan de enorme vraag van de consu
ment, die vanaf begin december 25
procent meer koffie heeft gekocht dan
normaal. De onrust op de koffiemarkt
ontstond na berichten over een slech
te oogstverwachting in Brazilië, één
van de belangrijkste producenten.
Door het verrassingseffect van de
prijsverhoging hebben consumenten
amper tijd gehad dinsdag nog koffie
te hamsteren. Bovendien hadden vol
gens directeur M.J. Roos van het
Centraal Bureau Levensmiddelen
handel de winkels weinig voorraad
omdat de groothandel de laatste we
ken voor onvoldoende aanvoer heeft
gezorgd. Bij Ahold, de moedermaat
schappij van onder meer Albert Heijn
en Miro, werd dinsdag een per plaats
sterk wisselende koffieverkoop gecon
stateerd. Een woordvoerder van
Ahold zei dat veel mensen kennelijk
al eerder flink wat koffie in huis
hadden gehaald.
Philips-topman dr W. Dekker
blijft rekenen op de opening
van de Chinese markt.
PAGINA 7
De Vlissingse loodsen wijzen
de huidige privatiseringsvoor-
stellen af: minister Smit moet
meer zekerheid bieden.
PAGINA 9
Yep Kramer heeft de beslis
sende test voor zijn deelname
aan het Europese schaats
kampioenschap doorstaan.
PAGINA 15
Radio, tv en kunst: 2
Binnen- en buitenland: 3
en 5
Opinie en achtergrond: 4
Financiën, economie: 7
Provincie: 9, 11, 12 en 13
Sport: 15
UTRECHT (ANP) - Vol
gens de FNV kunnen de
bezuinigingen op de
WW- en WAO-uitkerin-
gen de komende jaren
weer gedeeltelijk onge
daan worden gemaakt
door de uitkeringsper
centages te verhogen
naar 75 procent van het
laatst verdiende loon.
De vakcentrale zegt dat
in een beleidsplan dat
inmiddels door alle
aangesloten bonden
unaniem is aanvaard.
Voorts wil de FNV ver
hoging van de kinderbij
slag, herstel van de kop
peling tussen lonen en
uitkeringen en verlaging
van de belasting- en pre
miedruk voor de laagste
inkomens. Inwilliging
van dit hele wensenpak
ket zou betekenen dat
de collectieve lasten
structureel met drie mil
jard gulden omhoog
gaan.
Volgens FNV-woord-
voerder Joop Maat is
dat bij een economische
groei van 2 tot 2,5 pro
cent een haalbare kaart.
„Financieel zijn onze
Konsumenten Kontakt heeft naar
aanleiding van de sterk gestegen kof
fieprijs van het ministerie van econo
mische zaken een prijsbeschikking
geëist zodat controle kan worden
uitgeoefend op het prijsbeleid van de
koffiebranders. Ook de Consumen
tenbond heeft de indruk dat de kof
fiebranders hun prijzen naar eigen
goeddunken verhogen en verlagen.
Een woordvoerder van het ministerie
van economische zaken zegt dat geen
aanleiding wordt gezien een prijsbe
schikking voor koffie in te stellen. De
prijsverhoging is volgens hem aange
meld en tegen het licht van het be
staande systeem is de doorberekening
van een kostenstijging duidelijk. Vol
gens de woordvoerder zou de verho
ging van dinsdag zelfs met een prijs
beschikking niet te voorkomen zijn
geweest.
De koffiebranders verwachten intus
sen niet dat na de recente prijsstij
ging er in ons land een sterke vermin
dering van de vraag naar koffie zal
optreden. De Nederlander zal zijn
koffie blijven drinken. De vraag
blijft daarom stabiel. Zo wordt ge
steld.
Een van de oudste actievoersters wordt door een politieman (r) weggeleid. Tot op het laatste moment was zij
samen met andere actievoerders voor het kraakpand in de Amsterdamse Groen van Prinstererstraat blijven
staan.
AMSTERDAM (ANP) - Justitie en politie in de
hoofdstad verwachten voorlopig geen nieuwe ontrui
mingen in de Staatsliedenbuurt. Woordvoerders ver
klaarden dit na afloop van de betrekkelijk rustig
verlopen ontruiming - dinsdagmiddag - van een
gekraakte woning in de Groen van Prinstererstraat.
De politie toonde zich na afloop tevreden: het eigenlij
ke karwei binnen twee uur geklaard, een enkele charge
in de directe omgeving van het kraakpand, geen
arrestanten en slechts enkele licht gewonden aan
krakerszijde. De pers was uitgenodigd als waarnemer
bij de actie. De hoop op een geweldloze ontruiming is
volgens politiewoordvoerder K. Wilting grotendeels
werkelijkheid geworden, al betreurt hij dat „opnieuw
tussen de 400 en 500 politiemensen nodig waren voor
een ontruiming". In het pand werden vijf krakers
aangetroffen.
De krakers, verenigd in de woongroep Staatslieden
buurt, zijn veel negatiever. De politie heeft, anders dan
beloofd, geweld gebruikt, vooral tijdens het opschui
ven van linies van de mobiele eenheid, aldus de
krakers. EHBO-ers aan krakerszijde spreken van 20
gewonden. Vier krakers werden in ziekenhuizen behan
deld. Het ging vooral om hoofdwonden. Drie maanden
geleden ontstonden ernstige ongeregeldheden bij een
ontruiming in de wijk. De kraker Hans Kok stierf kort
daarna in een politiecel, hetgeen de spanningen in de
Staatsliedenbuurt verder deed oplopen.
FRANKFURT (DPA/ANP) - Het Westduitse farmaceutische concern Hoechst
heeft dinsdag besloten de anti-depressiva Alival en Psyton wereldwijd van
de markt te nemen wegens ernstige bijwerkingen.
In Engeland hebben deze geneesmiddelen in enkele gevallen geleid tot
beschadiging van rode bloedlichaampjes. Rode bloedlichaampjes zorgen voor
zuurstoftransport van de longen naar het weefsel en transport van afvalstoffen
in omgekeerde richting.
In Nederland is alleen het anti-depressivum Alival verkrijgbaar. Het Hoechst-
concern heeft uit voorzorg tot het terugtrekken van de anti-depressiva
besloten. Onderzoek zal moeten uitwijzen wat de oorzaak van de tot nu toe
onvermoede bijwerkingen is geweest. Volgens een woordvoerder van de
Nederlandse Hoechst-vestiging worden beide middelen al tien jaar wereldwijd
toegepast. Hoechst Nederland zal vandaag de geneeskundige autoriteiten,
artsen en apothekers op de hoogte brengen. Mensen die Alival gebruiken,
zullen door hun huisarts worden geïnformeerd.
DEN HAAG (GPD) - De Tweede Ka
mer wil een aantal belangrijke wijzi
gingen aanbrengen in het door minis
ter Deetman van onderwijs voorge
stelde beurzenstelsel, zo is dinsdag
gebleken. Zo willen CDA en PvdA de
inkomensgrens waarbij ouders moe
ten gaan meebetalen voor hun stude
rende kinderen wordt verhoogd van
21.650 gulden tot 27.200 gulden.
CDA en VVD zijn voorstander van een
regeling voor de 25.000 kinderen die in
het buitenland studeren en bijna alle
partijen willen dat Deetman wijzigin
gen in de beursbedragen eerst met de
Kamer bespreekt. CDA en VVD ma
ken zich sterk om ook niet-erkende
onderwijsinstellingen onder het beur
zenstelsel te laten vallen. Minister
Deetman heeft al aangekondigd dat
de door hem voorgestelde basisbeurs
duizend gulden omlaag zou moeten
om al deze Kamerwensen te financie
ren.
plannen haalbaar en nu
gaat het er om of ze ook
politiek haalbaar zijn".
De uitkeringen voor
werklozen (WW en
WWV) en voor arbeids
ongeschikten (WAO)
zijn door het huidige ka
binet verlaagd van 80
(WW en WAO) en 75
(WWV) procent naar ma
ximaal 70 procent. De
FNV wil dat percentage
weer geleidelijk verho
gen via 72,5 procent in
1988 naar 75 procent in
1989.
Dinsdagmiddag begon het marathon
debat over het wetsvoorstel studiefi
nanciering. Vandaag, morgen (don
derdag), maandag en ook daarna nog
bespreekt de Tweede Kamer de ui
terst ingewikkelde problematiek rond
de studiebeurzen.
Overigens werd staatssecretaris De
Graaf van sociale zaken (als medeon
dertekenaar van de wet) door Kamer
voorzitter Dolman gemaand aan de
debatten deel te nemen, nadat door
de PSP vragen over diens afwezigheid
waren gesteld.
Deetman wil de totale kosten van het
nieuwe stelsel gelijk houden (3,3 mil
jard gulden) maar de verwachting is
dat hij weinig fundamentele bezwa
ren zal maken tegen de voorgestelde
wijzigingen. De minister antwoordt
de Kamer morgen (donderdag). Stu
denten, die de afgelopen tijd actie
voerden tegen de plannen van Deet
man, hebben ook voor die dag weer
demonstraties aangekondigd.
Minister van onderwijs Deetman antwoordt Kamervoorzitter Dolman op diens
vraag ivaar staatssecretaris De Graaf blijft.
LEEUWARDEN (ANP) - Bij radio- en televisie-opnamen voor het NCRV-
programma Losvastin de Frieslandhal te Leeuwarden zijn dinsdagavond
meer dan driehoriderd mensen door de warmte bevangen en flauwgevallen.
Dit heeft de politie van Leeuwarden na afloop van het programma meege
deeld.
Volgejis een woordvoerder van de politie ivoonden 4.500 mensen in de hal de
opnamen bij. Buiten moesten nog eens zo'n 3.000 bezoekers worden terugge
stuurd. omdat het volgens de politie niet verantwoord was meer mensen in de
zaal toe te laten. De woordvoerder iveet het grote aantal flauwvallers aan de
temperatuurverschillen. Veel bezoekers hadden reeds uren buiten staan
wachten, terwijl de temperatuur in de hal door de grote toeloop snel opliep.
De politie moest tijdens de optredens met zachte drang de toegangspoort naar
de Frieslandhal vrijmaken, om een achttal mensen naar ziekenhuizen in
Leeuwarden te laten afvoeren. Na een eerste behandeling moesten vier
mensen voor nadere observatie in het ziekenhuis blijven.
DEN HAAG (ANP) - Door Leo-
pard-2-tanks voor mobilisabe
le eenheden in een fictieve
douane-opslagplaats onder te
brengen bespaart het ministe
rie van defensie tot en met
1989 een bedrag van 175 mil
joen aan btw. Dat blijkt uit
antwoorden van minister Ru-
ding van financiën op schrif
telijke vragen van het Twee
de-Kamerlid Kombrink
(PvdA). Ruding heeft geen be
zwaar tegen deze gang van
zaken.
Het onderbrengen van mate
rieel in een douane-entrepot
betekent dat over dat mate
rieel geen btw hoeft te worden
betaald. Het ministerie van
financiën heeft de aanvraag
voor de vergunning die nodig
is voor een dergelijk entrepot
beoordeeld op grond van alle
eisen die de wet aan vergun
ningverlening stelt, aldus de
bewindsman. Uit een oogpunt
van doelmatige besteding van
overheidsgelden, waarop de
minister van financiën het toe
zicht heeft, vindt deze het niet
bezwaarlijk als het ministerie
van defensie probeert de kos
ten van het project zo laag
mogelijk te houden.
Het inmiddels zonder in
cidenten afgesloten be
zoek van de Israëlische pre
mier Shimon Peres aan Ne
derland is om meer dan één
reden van internationale politieke be
tekenis. Nederland bekleedt het ko
mende halfjaar het voorzitterschap
van de Europese Gemeenschap, zodat
Den Haag op dit moment het juiste
adres is te pleiten voor het nauwer
betrekken van West-Europa bij het
intussen vrijwel vastgelopen vredes
initiatief in het Midden-Oosten. Nog
maar nauwelijks anderhalf jaar aan
het bewind, heeft Peres al een formi
dabele staat van dienst opgebouwd
als regeringsleider. Hij wil het krediet
dat hij in eigen land bezit, zo snel
mogelijk verzilveren door de vrede in
het Midden-Oosten verder uit te bou
wen. Met name heeft Peres het oog op
Jordanië, één van de weinige buurlan
den waarmee naar het oordeel van de
Israëlische premier vrede kan en moet
worden gesloten. Peres weet dat de
tijd dringt, want in de herfst van dit
jaar gaat het premierschap - ingevol
ge het in 1984 gesloten akkoord tus
sen de Likoed en de Arbeiderspartij -
over in handen van Likoed-leider Sja-
mir. Met hem aan het roer is een
minder soepele opstelling van de Is
raëlische regering ten opzichte van de
Arabische buurlanden te verwachten.
Peres had een aantal goede redenen
Den Haag als eerste op zijn lijst te
zetten van Europese hoofdsteden
(Londen en Bonn volgen), die in het
reisschema zijn opgenomen. Niet al
leen het Nederlandse EG-voorzitter-
schap en de in Den Haag met het
socialistische Spanje aangeknoopte
diplomatieke betrekkingen, maakten
het bezoek aan Nederland dubbel en
dwars waard, óók het feit dat ons land
Israël diplomatiek vertegenwoordigt
in de Sowjet-Unie rechtvaardigde in
meer dan één opzicht Peres' komst
naar Nederland. De emigratie van
Russische Joden naar Israël en ande
re niet-communistische landen ligt
uiterst gevoelig in Moskou, waardoor
de bemiddelende rol van Nederland
op diplomatiek gebied extra accenten
heeft gekregen. Peres is er zich dan
ook goed van bewust dat Nederland,
ondanks kritiek op het Libanese
avontuur van Israël en de nasleep
ervan, tot de traditionele bondgeno
ten van Israël kan worden gerekend.
Uiteraard doet de Israëlische premier
er verstandig aan ook Londen en
Bonn te bezoeken. Uiteindelijk moet
hij toch bij de regeringsleiders van de
grotere EG-landen terecht om West-
Europa mee te krijgen. Steun van de
EG voor zijn streven het vredesproces
in het Midden-Oosten nieuwe impul
sen geven, versterkt de positie van
Israël op het diplomatieke front. De
socialistische premier Peres, die aan
het hoofd staat van een wankel en
heterogeen samengesteld kabinet,
heeft zo'n ruggesteun óók nodig om in
eigen land zoveel mogelijk medestan
ders achter zich te krijgen.
Over de kansen die vredesinitiatie
ven in het Midden-Oosten heb
ben lopen de meningen uiteen. Deze
smeltkroes van landen, volkeren en
religies wordt niet voor niets al tien
tallen jaren als de grootste bedreiging
van de wereldvrede beschouwd. Alle
goede bedoelingen ten spijt is het tot
nu toe niet veel verder gekomen dan
tot een vrede tussen Israël en Egypte.
Overigens een vrede die toch alweer
zo'n jaar of zeven, acht stand houdt en
die wordt gesloten onder een premier
uit de gelederen van de Likoed. De
socialist Peres, die nu over heel wat
minder tijd beschikt om het proces af
te ronden, zou een vredesakkoord met
een land als Jordanië als de kroon op
zijn korte loopbaan als premier kun
nen beschouwen. Het afgelopen jaar
was weinig bemoedigend voor het
vredesproces in het Midden-Oosten,
maar nu lijkt het er toch weer op, dat
Peres het gestrande schip vlot zal
kunnen krijgen. Van een niet te onder
schatten betekenis zijn de pas aange
knoopte diplomatieke betrekkingen
tussen Israël en Spanje, waarvoor
begin deze week in Den Haag de
handtekeningen van Peres en de
Spaanse socialistische premier Gon
zalez zijn gezet. Sinds jaar en dag kan
Spanje tot de vrienden van de Arabi
sche wereld worden gerekend. Als de
Arabische wereld thans het feit van
vriendschappelijke relaties tussen
Spanje en Israël accepteert - sterke
aanwijzingen tegen zijn er (nog) niet -
kan Madrid mogelijk een brugfunctie
vervullen. De Spanjaarden zelf stellen
zich vooralsnog voorzichtig op, maar
de Spaanse optie kan in de nabije
toekomst wel degelijk deuren openen
voor Israël, die tot nu toe gesloten
bleven. Het zijn allemaal overwegin
gen die Peres' reis naar Den Haag,
Londen en Bonn politiek zo interes
sant maken. Het mag niet verbazen
als aan die reis ooit nog eens het
predikant historisch wordt toege
voegd.
Dim
tAdvertentie
HEEFT HET WEL!
Op 50 m van zee en strand te
Koudekerke bij Vlissingen. 84 mo
derne kamers, 200 bedden. Tel.
01185-2510 - Telex 30186.
..Een ZEELAND hotel
