Vlaatwerk in Oosterschelde
ankzij gebruik computers
EXPOSITIE
woning Heikant
on brandschade
BIJNA ZES TON WINST
VOOR CZAV OVER 1983
trekpaard is weer
duidelijk in trek
EKENTUIG VOLDOET AAN VERWACHTINGEN
Omzet steeg met 3 miljoen
De computerruimte in de uitvoeringspost stormvloedkering op het werkeiland Neeltje Jam. Daar moet alles na
een storm steeds weer grondig worden schoongemaakt in verband met het naar binnen gewaaide zand..
VLISSINGEN - De collectes
van de stichting Zeeland
Helpt Polen in december op
Walcheren en in Cadzand
hebben in totaal ruim
33.000 gulden opqebracht.
Dit geld wordt gebruikt om
medicijnen te kopen voor
kinderen in Polen. Daar
naast is ongeveer acht ku
bieke meter aan voedsel en
veertig kubieke meter aan
kleding opgehaald tijdens
deze collectes. Deze op
brengst wordt met het
achtste grote transport uit
Zeeland, dat half februari
vanuit Vlissingen vertrekt,
naar Polen gebracht, waar
de goederen verder worden
verdeeld.
Het komende transport zal
uit minimaal vier vrachtwa
gens bestaan. De stichting
heeft in totaal inmiddels
ongeveer 120 kubieke meter
kleding opgehaald. „Ik had
niet gedacht, dat nu nog
zoveel zou worden geqeven
De reacties waren allemaal
weer erg spontaan en boven
de verwachting", aldus
voorzitter J, Lipowski van
de stichting. Dat is volgens
hem ook te danken aan de
grote inzet van de vele vrij
willigers, die bij de collecte
hebben geholpen. Toch was
er met name in Vlissingen
nog een groot tekort aan
collectanten. Mede daar
door en door de beperkte
tijd kon in een groot deel
van Vlissingen geen collecte
worden gehouden. Toch be
droeg de opbrengst nog
15.615 gulden in Vlissingen
In Westkapelle werd bijna
2500 gulden opgehaald, in
Veere bijna 3000 gulden, in
Mariekerke 3800 gulden, in
Domburg 4000 gulden, in
Valkenisse 2105 gulden en
de Nederlands Hervormde
Kerk in Nieuw- en St. Joos-
land bracht 825 gulden bij
een met een collecte. De
Gereformeerde en Vrije
Evangelische Kerk in Cad
zand wist 1500 gulden bij
een te brengen Mensen die
tijdens de collecte niet thuis
waren of alsnog andere goe
deren willen overmaken
kunnen daarvoor tot half
februari terecht op de be
kende adressen, terwijl fi
nanciële bijdragen kunnen
worden gestort via bank of
giro.
Op 14 janauri wordt in het
buurtcentrum Open Hof in
Paauwenburg het Pools
Kerstfeest gevierd. Daar
voor zijn ook alle chauf
feurs en ondernemingen
uitgenodigd, die in het
verleden belangeloos heb
ben meegewerkt aan de
transporten vanuit Zee
land naar Polen.
ifOENSDAG 4 JANUARI 1984
JIEELTJE JANS - De Nederlandse waterbouwers leren in de Oosterschelde veel nauwkeuri
ger te werken dan ze ooit hebben gedaan. De onderdelen die samen de stormvloedkering gaan
[ormen moeten binnen een speelruimte van soms niet meer dan tien centimeter op de juiste
laats worden aangebracht. Deze noodzakelijke preciesheid kan alleen worden bereikt
lankzij het gebruik van een indrukwekkende hoeveelheid computersystemen. In de
Dosterscheldemonding zijn momenteel tien grote en veertig a vijftig kleinere van die
lystemen in gebruik. Globaal vijf procent van de totale kosten voor de bouw van de
Sijlerdam wordt uitgegeven aan dit soort elektronisch rekentuig.
L Harten, hoofd van de afdeling in-
rumentatie van rijkswaterstaats
jeltadienst, en H. Buitenhuis, pro-
jctleider meetdienst mattenleggen
de aannemerscombinatie Dos-
buw, stellen het nuchter vast: zonder
e hulp van computers zou het onmo-
elijk zijn de stormvloedkering te
puwen, Het is niet alleen vrijwel
«mogelijk om zonder deze appara-
iiur funderingsmatten en pijlers pre-
jes op hun plaats te brengen, maar
e operaties gaan gepaard met een
uitgebreide reeks van metingen,
(aarvan de resultaten voortdurend
^et elkaar moeten worden vergele-
En alleen een computer is in
1 at om dat razendsnel te doen,
tegenstelling tot veel hulpmidde-
die bij de Oosterscheldewerken
rden toegepast, zijn voor het meet-
rk geen speciale computers ont-
orpen. Er wordt gewoon gebruik
maakt van bestaande, alom ver-
ijgbare apparatuur. Harten: „We
bben aanvankelijk wel overwogen
teriaal aan te schaffen dat aan
itaire specificaties voldoet, maar
zouden we drie keer zo duur zijn
eld verdwenen bij
braak Kortgene
^ORTGENE Maandag werd in
kortgene ontdekt dat er was ingebro
ken in de woning Hoofdstraat 93. Bij
-lader onderzoek bleek dat er enig
[eld was verdwenen uit deze woning,
lie als recreatiewoning in gebruik is.
rot nu toe is er van de dader(s) geen
Inkel spoor.
Ian mishandeld
uitgeweest". Wel is een deel van de
apparatuur getest op de toepassings
mogelijkheden aan boord van sche
pen. Immers de meeste computers
zijn ontworpen om te worden gebruikt
onder kantooromstandigheden. Nu is
het zo dat op grote schepen en pon
tons zoals de Cardium, de Ostrea en
de Macoma, waar de grootste hoeveel
heid elektronische apparatuur staat
opgesteld, voorzieningen zijn getrof
fen die de omstandigheden in een
kantoor aardig benaderen. Om de
trillingen die de dieselmotoren van
zo'n schip veroorzaken, te neutralise
ren zijn de computers op rubber afge-
veerd. Maar daarmee kan toch niet
worden voorkomen dat gevoelige on
derdelen van de systemen, zoals de
schijfgeheugens, bij plotselinge
schokken wel eens defect raken. Tot
problemen heeft dit tot nu toe met
geleid: computerstoring iser nog
nooit de oorzaak van gevreest dat
bijvoorbeeld het leggen van een fun-
deringsmat of het plaatsen van een
pijler moest worden afgebroken. De
grote systemen zijn dan ook dubbel
uitgevoerd. Een draait er als schaduw
mee en kan onmiddellijk vrijwel alle
taken van het weeksysteem overne
men wanneer iets mis mocht gaan.
Hoe goed de voorzorgen ook zijn, de
computers die in de monding van de
Oosterschelde worden gebruikt, heb
ben meer te lijden dan de elektronica
in een kantoor. Op het water valt de
invloed van zout niet uit te bannen.
Zout trekt vocht aan en dat kan
moeilijkheden veroorzaken. Vandaar
dat aan het rekentuig meer onder
houd moet worden gepleegd dan on
der kantooromstandigheden het ge
val zou zijn.
pen, dan is het toch nog mis. Of zoals
Buitenhuis het zegt: „Bingo hoef niet
altijd bingo te zijn". Er zijn trouwens
wel methoden om na te gaan of de
informatie van de meetsystemen in
overeenstemming is met de werkelijk
heid. Over het resultaat van die con
trole zijn Harten en Buitenhuis tevre
den. „De ene keer valt het wat tegen
en de andere keer valt het weer een
beetje mee. Over het algemeen vol
doen de computers zeker aan de eisen
die we tevoren hebben gesteld", zeg
gen ze.
Storm
In het computercentrum op het
werkeiland Neeltje Jans doet zich
nog een ander probleem voor. Hoe
wel bij de bouw van deze ruimte
extra aandacht is besteed aan de
afdichting van kieren en dergelijke,
dringt het fijne Oosterscheldezand er
toch vrij gemakkelijk in door. Het is
inmiddels dan ook een standaardpro
cedure geworden dat de computer
ruimte na een storm extra wordt
schoongemaakt.
De grote schepen en pontons liggen
stabiel op het water, maar toch bewe
gen ze altijd een beetje en dat maakt
het meetwerk zo ingewikkeld. Die
bewegingen, legt Buitenhuis uit, moe
ten worden meegemeten. Een pijler
kan volgens de meetgegevens wel
precies op de juiste plaats zijn neerge
zet, maar als die gegevens met klop-
Agrarische jongeren
over 'boer blijven'
in Biezdinge
BIEZELINGE Het ZAJK, Zeeuws
Agrarisch Jongeren Kontakt, zal van
avond, woensdag, haai- nieuwjaarsbij
eenkomst- houden De bijeenkomst
begint om 20.00 uur in de 'Caisson' in
Biezelinge. Het thema van de avond is
'Boer Blijven'.
Als spreker is aanwezig A. Latijnhou
wers, voorzitter van de Noordbrabant
se Christelijke Boerenbond, de NCB.
Hij zal zijn visie geven over dit thema.
Autobrandje
in Temeuzen
TERNEUZEN - Dinsdagmiddag is in
de Julianastraat in Terneuzen de auto
van B in brand geraakt. Oorzaak,
vermoedelijk kortsluiting. De brand
weer doofde hedt vuur. De schade
bleef beperkt
in café Hulst
ÏULST J. M. uit Nieuw-Namen is
naandagavond in café De Booy aan
ie Markt in Hulst door twee mannen
elkaar geslagen en bedreigd met
len afgebroken bierfles. De daders, A.
Ie S. uit Kieldrecht en C. S. uit
Sint-Jansteen, dienden M. enkele ra
te klappen en schoppen toe. Zowel M.
n ils uitbaatster De B. hebben een
teganklacht bij de Hulster rijkspolitie
istjigediend.
iel
ïforse stijging
«joederenoverslag
,"ïn haven van Gent
)e bewoners van het pand. de 19-
arige M, van de B. en de 29-jarige D.
ie R.. waren tijdens het uitbreken van
ie brand afwezig. Het tweetal was
liet tegen brand verzekerd. Het vrij
staande pand bestond uit een bene-
ien- en bovenverdieping met een aan-
'ouwkeuken. Het huis zal naar alle
vaarschijnlijkheid moeten worden ge-
loopt.
k geblakerde resten van de keuken
in de Heikantse woning.
Het woonhuis
taan de Julianastraat in Hei-
cant, dat in de nacht van
maandag op dinsdag door een
felle uitslaande brand werd
getroffen, is totaal uitgebrand.
Hechts de muren en een deel
pan het dak bleven overeind
itaan.
Over de oorzaak van de brand, tasten
de betrokkenen nog in het duister.
Een onderzoek van de technische
recherche uit Middelburg heeft geen
uitsluitsel kunnen bieden. De schade
beloopt, ruw geschat, circa 100.000
(ulden.
Van onze correspondent)
SENT Dc haven van Gent blijft
[oede resultaten boeken. In 1983
leeg de goederenoverslag met 1 mil-
ioen ton tot een totaal van 23,8 mil-
'oen ton. Gent had het jaar daarvoor
len record-overslag van 22,8 miljoen
jóu. Afgelopen jaar steeg zowel de
iverslag van stukgoederen als van
jgjadingen in bulk, zoals ertsen, granen
tn kunstmest. In '83 noteerde men in
Gent vooral hogere cijfers bij de
jfvoer van de goederen. De afvoer
^-an granen speelde hierbij een be
langrijke rol. „Dat bewijst dat de
Gentse haven intens wordt ingescha
keld in het Belgische en Europese
export-gebeuren", zegt havenkapi-
[ein A. de Wilde.
liepen 3.754 zeeschepen de
binnen. Dat is een toename
17 eenheden ten opzichte van
t voorbije jaar werd in de haven
ent verder gekenmerkt door
nvesteringen in nieuwe instal-
die door enkele belangrijke
gebruikers werden gedaan. Te-
erd begonnen met de bouw van
;uwe vlaksilo met een capaci-
- 300.000 ton voor de opslag van
Als deze tegen half '84 zal zijn
zal in het Gentse havenge-
miljoen ton graan kunnen
igen worden.
PZC/ provincie 11
Pol van de Vijver bij het opgezette hoofd van Bart van Wijngaarden'. Dit paard is de nationaal kampioen van
1970. Het dier leed aan een ongeneeslijke ziekte en moest worden afgemaakt.
Het trekpaard is weer duidelijk 'in trek'. De belangstelling neemt fors
toe. En dat terwijl het dier in het geheel niet meer van economisch
belang is voor het boerenbedrijf. Als we praten over het trekpaard,
waarover binnenkort in het IJzendijkse streekmuseum een expositie
wordt gehouden, wordt Pol van de Vijver, dierenarts in IJzendijke,
welhaast lyrisch. Van de Vijver constateert met genoegen dat de
interesse in hel trekpaard nog lang niet tanende is. Hij kent zelfs nog vier
boeren in Zeeland, die het land nog met behulp van paarden bewerken.
Economisch gezien moet het paard het uiteraard afleggen tegen de
tractor. „Het is een fascinerende historie. Je denkt: het paard heeft
vandaag de dag vrijwel geen nut meer en dan blijkt het er nog volop te
zijn. Kijk maar naar de belangstelling en deelname die er bestaat voor de
keuringen".
de dierenarts Van de Vijver en
George Calon, eveneens uit IJzen
dijke. De tentoonstelling omvat ve
le foto's, stamboeken, informatie,
materialen als garelen, instrumen
ten enzovoorts.
De officiële opening zaterdag 14
januari begint met het ophangen
van een krans aan het bordes van
het museum. Dan volgt een ope
ningszitting in de Nederlands-her
vormde kerk in IJzendijke. Om half
vier beginnen demonstraties op de
Markt. Zo wordt de streekmuseum-'
menwagen aangespannen met een
vierspan en zijn er dressuurdemon-
straties. Zaterdag 10 maart houdt
het streekmuseum overigens een
internationale trekpaardenkeuring-
op de Markt.
Pol van de Vijver wil met die exposi
tie niet alleen het trekpaard laten
zien, maar ook de mens achter de
paarden. „De vreugde die het geeft
een goed paard te hebben en het
verdriet en de zorg als het mis gaat.
En het ging nogal eens mis. Dat zijn
facetten die onverbrekelijk zijn ver
bonden met de paardenfokkerij".
Trekpaarden hebben voor Van de
Vijver iets menselijks. „Je ziet allu
re. temperament, karakter en voor
al intelligentie. Ze hebben vaak
menselijke trekjes en zijn zeer fijn
gevoelig in het uiten van stemmin
gen. blijdschap, maar ook angsten.
Het trekpaard is snel - en dat ver
baast vele mensen -. sterk, plezierig
in de omgang, maar vooral soepel.
Dat is het ideaalbeeld van vandaag
Het leuke is om al die tendensen te
tonen. Ik hoop dat we dit het pu
bliek duidelijk kunnen maken".
Vandaag is het Pol van de Vijver,
die warm loopt voor het trekpaard,
maar de Brugse dichter Guido Ge-,
zelle deed het al meer dan een eeuw
geleden:
Ze stappen, ze stenen, ze stijven
De stringen en 't ronde gareel
Het spant op hun spannende lijven-
De voerman beweegt z'aan één zeel.j
„Een trekpaard geniet van het
werk. Voor de ontwikkeling is het
ook nodig dat ze werken Je ziet
vaak dat particulieren trekpaarden
bezitten en deze dan onderbrengen
bij een boer, die er dan ook mee
werkt. Je ziet ook dat boeren hun
paarden houden als ze 'economisch
versleten' zijn, Ze verzorgen ze tot
op hoge leeftijd. Gunnen het paard
een oude dag. Kijk, dat is nou de
liefde voor het dier. Is een auto
versleten dan gaat-ie naar de
schroothoop, een paard niet".
Het trekpaard dateert van de ijstijd.
Robuust, sterk en een hoog weer
standsvermogen Zo is langzamer
hand het koudbloedpaard ont
staan, waarmee pas in de Romeinse
tijd voor het eerst doelbewust werd
gefokt. Het wiel speelt een belang
rijke rol in die tijd. Paarden zijn
nodig voor de wagenrennen en
daarvoor moeten de dieren over
snelheid en kracht beschikken. In
de middeleeuwen zijn paarden voor
al nodig voor het verslepen van
materiaal en het vervoer van rid
ders in zware harnassen. Er is een
extra zwaar paard nodig en er wordt
ook op die eigenschappen gefokt-
Met de uitvinding van het buskruit
kwamen er in de oorlogsvoering
minder lansen, zwaarden en harnas
sen aan te pas, waardoor het moge
lijk was een lichter paard te fokken
met meer snelheid. Omstreeks 1800
breekt voor de paarden de land-
bouwtijd aan. Tot dan wordt het
werk op het land door mensen ge
daan. De komst van nieuwe, zwaar
dere landbouwwerktuigen maken
het gebruik van paarden nodig. Uit
die tijd stammen ook de eerste
geschriften over trekpaarden, spe
ciaal voor de landbouw gefokt. Die
registratie, dus het maken van
stamboeken, gebeurde in eerste in
stantie op plaatselijk niveau, maal
later in nationaal verband. Pol van
de Vijver legt uit dat met een natio
nale registratie het mogelijk werd
beter te selecteren, waardoor doel
gerichter gefokt kon worden. In
1886 werd de nationale vereniging
'Het Belgische Trekpaard' opge
richt en in 1914 volgde de Neder
landse Vereniging 'Het Nederlandse
Trekpaard'.
België is het 'stamland' van het
trekpaard. Tijdens de eerste wereld
oorlog dreigden vanuit België vele
trekpaarden te worden afgevoerd
naar Duitsland. De beste 'vader-
paarden' werden vervolgens naar
Nederland geëvacueerd, waar men
er dankbaar gebruik van maakte.
De trekpaardenfokkerij maakte tot
1926 in Nederland een grote bloei
door. De crisistijd maakte daar een
einde aan.£)p de boerderijen moest
men het zuiniger aan doerj. De
hoeveelheden paarden werden te
ruggebracht. In de na-oorlogse ja
ren nam het aantal trekpaarden op
de boerenbedrijven weer sterk toe.
In de jaren vijftig maakte de mecha
nisatie daar definitief een einde aan.
Hans Vonk".
Zaterdag 14 januari wordt in het
IJzendijkse streekmuseum de
expositie 'Over en rond het trek
paard' geopend. Nooit eerder werd
in België of Nederland eententoon
stelling over dit onderwerp inge
richt. De expositie, die een zo breed
mogelijk overzicht wil geven van
de Belgische en Nederlandse trek
paardenhistorie, is te bezichtigen
tot 1 oktober van dit jaar. Het
museum heeft 1984 overigens uitge
roepen tot 'jaar van het trekpaard'.
De organisatie van de expositie is
in handen van het streekmuseum,
WEMELDINGE De Coöperatieve
Zeeuwse Aan- en Verkoopvereniging
(CZAV) te Wemeldinge, heeft het af
gelopen jaar een winst gemaakt van
57Z.20U gulden. De CZAV-omzet nam
met drie miljoen toe tot een krappe
50 miljoen gulden. De omzet van de
belangrijksc CZAV-deelneming,
Agrimarkt te Goes, steeg met ruim 1
procent tot ruim 33 miljoen gulden
ten opzichte van het boekjaar 1981-
'82. Het ledenaantal steeg met 13
leden tot 436.
Dit blijkt uil het jaarverslag van de
coöperatie. Het bestuur heeft al gerui
me tijd plannen nu een loods te
bouwen in Ovezande. Dit kon geen
doorgang vinden omdat de vereiste
procedures voor een bouwvergunning
te veel tijd in beslag namen. De loods
zal dienen voor de afgifte van mest
stoffen en de ontvangst van granen.
Het bestuur hoopt dat de bouw nu in
het voorjaar klaar kan zijn.
De coöperatie kocht vlakbij de Agri
markt een stuk grond (3245 vierkante
meter) en is inmiddels begonnen met
een uitbreiding. Het gebouw zal deels
dienst doen als magazijn en deels als
winkel voor Agrimarkt. Onder de
naam 'Agriland' zal er een pakket van
tuin- en landbouwartikelen, diervoe
ders en dergelijke te koop aangebo
den worden. De CZAV-directie wijst
er overigens op dat als de uitbreiding
volgens plan verloopt, de opening van
deze nieuwe winkel in het voorjaar zal
plaatsvinden. De sterke uitbreiding
van supermarkten in Goes, zowel via
bestaande als van nieuwe vestigin
gen, heeft haar invloed doen gelden.
Zo blijkt verder uit het verslag. Wan-
neei er begin dit jaar een einde aan dit
uitbreidingsproces is gekomen, is in
korte tijd het aantal vierkante meter
verkoopvloer voor voedings- en genot
middelen in Goes met ongeveer vijftig
procent uitge breid „Rijkelijk veel
van het goede", aldus de directie.
De coöperatie zal op de algemene
ledenvergadering op vrijdag 20 janua
ri over deze zaken spreken vanaf 14(00
uur in 'De Prins van Oranje' te Goes.
Daarnaast worden nieuwe bestuursle
den gekozen en zal de vergadering
worden afgesloten met een voor
dracht uit eigen werk van de schrij
ver-journalist A. J Kortooms.
