Nieuwe standaard wE SLOBEEND Groeiend Fiat wijzigt en vernieuwt modellen Platina bougie schoner Eenmalige uitkering voor zelfstandigen... St' GELUIDSAPPARATUUR WORDT BETER DOOR COMPACTDISC Een eend met een vreemde sneb 'Kleine' Peugeot 205 PZC/ varia ...met een minimum of lager inkomen. jER| OENSDAG 21 SEPTEMBER 1983 ;rN (Door Hugo van der Heem) poen nu twee jaar geleden op de Berlijnse Funkaustellung de Compact Disc-speler als een prototype-met-toekomst werd voorgesteld, spraken alleen de kenners nog maar van een «rbraak op het gebied van geluid. Voor het eerst immers zou de grammofoonplaat rvangen kunnen worden. compact disc bracht 'ongehoorde' ieeüjkheden binnen het bereik van pensheid. Een veel betere, slijtvas- teproductie-kwaliteit was geboren vrijwel meteen geaccepteerd. Een ir.c'a «nde Philips-woordvoerder op het Medvan geluidsapparatuur, Ernst der Velden schat dat het aantal de consument verkochte spelers van dit jaar tussen de 15.000 en '"'jiöo stuks zal bedragen, gerekend e alle in Nederland vertegenwoor- ide merken. Daarmee is (uitgaand 17 500 stuks een gemiddelde pnjs 12100,-) toch een bedrag van bijna imiljoen gemoeid. en gek resultaat na een introductie pas in maart van dit jaar plaats od Trouwens, de Compact Disc eerder vrijgegeven in Japan en was de start ook al zo bemoedi- ING1 id voor de producenten. In elk ithee 15 ruisverhouding die te vergelijken is met de Compact-Disc. AEG Telefunken heeft in Duitsland een radio-ontvanger getoond die de standaard voor het komende decen nium moet worden. Het is een satel liet-ontvanger met 16 stereo-kanalen of 32 mono-kanalen maximaal in zeer hoge kwaliteit. Ook weer vergelijk baar met de Compact Disc. De ont vangst van de satelliet proeven ermee, via de Orbital Test Satellite II, bleken zeer bevredigend ge schiedt op basis van digitale signaal verwerking, net zoals op het zilveren muziekschijfje is gedaan. Voor weer andere producenten van geluidsapparatuur gaat er het in het tijdperk van de ultime geluidskwali teit erom de bijbehorende apparatuur zo klein mogelijk te maken. Zo heeft Sony een 'Walkman', een cassette- Ga ïilzijn de CD-p!aatJes zelfs op dit recorder femaakt, die zo groot Is als ment nauwelijks in voldoende ma- i-laat staan tegen redelijke prijzen pimfcle krijgen. IU 'isnauwelijks aan te nemen dat in nog gewone grammofoonplaten ijgen zijn, al zijn er futurologen schatten dat de Compact Disc dat ook niet haalt. Tegen die tijd ITIE per. wij een 'langspeelplaat' of lie- een muziekstuk met de lengte van luunn de vorm van een 'chip'. Een is een elektronisch geheugen dat pn die tijd alle muziekinformatie gemak schijnt te kunnen bevat- Japanse gigant kregen de opdracnt een speler te maken, die even groot was als de cassette zelf. Hij moest ultra-licht en plat zijn Het lukte ook nog. Als er een cassette in moet worden afgespeeld klapt de Walkman verder open Hij verenigt mechani sche en elektronische eisen in zich, die zo uit de ruimtevaart zijn overgeno men. De geluidskwaliteit heeft er met on der geleden. Het minieme toestel is wel vrij duur. wat zich met zoveel micro-techniek laat raden: circa f 400,-. Nog kleiner dan de cassette zelf kan de afspeler natuurlijk nooit wor den. Wel als men een andere norm kiest. Dat spelletje is bekend in de videotechniek, waar men na de com pactere (VHS-Ci cassette en Beta- movie nu ook al denkt over 8 mm- video. De tegenhanger daarvan in de ge luidswereld is de micro-cassette. Dit bandje is afkomstig uit de wereld van zak-dicteerapparaten. Aan de kwali teit van zulke apparaten is men gaan sleutelen. Nu zijn er derhalve appara ten die stereo-geluid kunnen weerge ven en soms ook kunnen opnemen. Ze zijn nog weer een slag kleiner dan de kleinste Walkman's. De geluidsweer gave is vooralsnog matig. Maar ze worden ook al uitgerust met een-chips radio's en Dolby-ruisonderdrukkers. Zo lang kan het niet meer duren of er is weer een nieuw kwalitatief goed speeltje bij. Misschien ook wel met een digitaal opname- en weergave systeem, als bij de Compact Disc. Het super smalle bandje zal dan wel be schreven moeten worden met ontstel lend veel informatie. Maar dat kan, zo leert ons de jongste ervaring met de video-cassetterecorders, plaats twee geluidskoppen op een videotrommel en er ontstaat plotseling High Fideli ty geluid. De snelheid van 1.2 cm of 2.4 cm per seconde neemt dan ook ineens toe tot enige meters per seconde. Wat dramatisch gevolgen heeft voor het opname- en weergave proces. Het is een prima recept. «niet zo in het oog liep aanvanke- i was het effect dat de Compact sc had op het totale geluidsgebeu- Plotseling kon iedereen beschik- over geluid zoals dat in de opna- Htudio had geklonken. En men >;:de het verschil ook werkelijk, sn technische trucs meer met hele Klale platen (van f 40,- of meer) in senhang met monstrueuse draaita- s, maar helder geluid, zonder ver- rcning of slijtage. Een standaard. ieuwe apparaten nieuwe standaard is aanleiding TÏ2 ronte" tot een golf van nieuwe (paraten, versterkers, recorders en lers. Zelfs in de video-recorders 't zich de CD-invloed gelden. De a ïikanten van zowel het Beta-sys- ffl als van de VHS-typen hebben vrede meer met de meer dan Jermaatse geluidskwaliteit van n recorders. Het nieuwe systeem it ze bedacht hebben geeft een ge ien® iskwaliteit, dynamiek en signaal- Geluiden uit de ruimte: de satellietontvanger voor radio i compact disc. vergelijkbaar met de nieuwste regerenlie geluidsbron de zomer zit er op en de afgelopen 'week heeft ons al een voorproefje Seven van echt herfstweer. Uiteen- idvan een toch nog wel krachtig etje tot stormachtige wind en de vallende bladeren. Ook in de [elwereld zijn veranderingen trkbaar. Onze zomervogels, die alleen komen om er hun kroost »t te brengen, zijn voor een deel al trokken. De haastige gierzwalu- zoals gebruikelijk voorop; die t half augustus al weg. gevolgd koekoek, wielewaal, spotvogel nachtegaal. Vele andere soorten Hen hen de komende weken volgen ju weet: de eerste helft van oktober meestal het hoogtepunt van de een paar mooie dagen loont het ook zeker de moeite nog eens een vroeg op te staan en een :h punt op te zoeken. Bij- 1 aan de westkust van iwen, Noord-Beveland, Walche- of West Zeeuwsch-Vlaanderen. ten beetje geluk kunt u dan vele 'n vogels en vogeltjes zien op elk jaar weer fascinerende grote naar het zuiden Op weg naar sekendheid en onzekerheid Want slaat inmiddels wel vast dat de ««uitgang van bepaalde soorten te wijten is aan omstandighe- Indeoverwinteringsgebieden. Zo- bijvoorbeeld de droogte in de «Handen of de voortschrijdende «mitgang' daar ter plaatse En de <ri «tomende bepalingen van de Ne- todse Vogelwet houden op te be- bij het overvliegen van onze -izen. Afschieten voor de consump- IV gewoon voor plezier (als een I «t seizoensvermaak. zoals bij ons tieren of knikkeren i: het komt alle- hlnog veelvuldig voor op die onge le vogeloverwinteringstocht. fl vertrek van onze broed vogels "'bekomst van andere soorten in. towieken en kramsvogels zijn al *eg hierheen en het zal met lang sr duren of hun bekende 'tsie-tsie' '^aktsjak-tsjak'-geluiden zijn j K te horen. Op veel plaatsen zijn al Witjes gezien en zelfs al enkele 'trekkende grauwe ganzen. Het wagende 'bi-bi-bi-bi-bi' van regen en was op augustusavonden te horen evenals de kenmerken- van groenpootruiter en zwarte En op veel plaatsen met ondiep *r rijn alweer vele soorten steltlo- te zien. Ze pleisteren er voor lUf() *Je of langere tijd om krachten op "oen voor hun grote trip. Een eendensoort die we momenteel veel binnendijks kunnen zien is de slobeend, met het opvallende instru ment dat hij voor het vergaren van zijn voedsel gebruikt de grote, brede spatelvormige snavel Van bovenal gezien is die snavel aan het uiteinde wel twee keer zo breed als aan de basis. Aan het bovendeel zitten verti cale hoornachtige lamellen, die als het ware een soort borstelachtige rand vormen Daarmee zeeft de slo beend de dierlijke en plantaardige planktondeeltjes uit de bovenste laag van het water. Hij is niet direct gebon den aan ondiep water, maar heeft er toch wel een uitgesproken voorkeur voor Overdag is de slobeend nogal een slaper en hij zoekt zijn voedsel dan ook het liefst 's nachts. Daarbij is hij nogal eens in het gezelschap van soortgenoten en andere soorten die hun voedsel aan de wateroppervlakte zoeken (zoals wintertalingen, smien ten, pijlstaarten en dergelijke). De slobeend is iets kleiner dan de wildeneend. Het mannetje heeft een mooie flesgroene hals en kop; de borst is wit. buik en zijkanten kas tanjebruin, de poten zijn oranje. Een slobeend tussen andere eenden vis je er zo uit. Niet alleen door de hierboven om schreven kenmerken, maar ook door de karakteristieke houding waarin hij zwemt. De borst ligt diep in het water, hij houdt de hals wat ingetrokken en de grote snavel wijst schuin omlaag. Alsof die snavel te zwaar is om 'm recht te houden. Als de slob opvliegt kun je de grote grijsblauwe vlekken op zijn vleugels zien en de groene vleugelspiegel. Zoals de meeste vrouwtjeseenden is het vrouwtje van de slobeend bruingevlekt. Maar ook zij is aan de houding en aan de zware lepelsnavel zonder meer te herken nen. Tijdens de broedtijd is de slobeend gek op drassige, ondiepe, uitgestrekte en rustige terreinen, zoals de weidege bieden van Noord- en Zuid-Holland en die van Friesland/Drenthe. Daar broedt hij dan ook in groot aantal. Zo groot zelfs, dat de populatie in ons land (circa 12.000 paar) de grootste is van de landen rond en ten zuiden van de Noordzee. Zijn toekomst zal echter sterk afhangen van landbouwkundige ontwikkelingen. Verkaveling van wei degebieden, verlaging van waterstan den, rechttrekken en uitdiepen van sloten, intensivering van de bedrijfs voering. het zijn evenzoveel bedrei gingen voor zijn broed- en fourageer- plaatsen. In onze provincie is het aantal broedparen relatief laag (circa 250 paari, maar het aantal schijnt vooral in natuurgebieden wat toe te nemen. ka. In zachte winters komt overwin teren van een gering aantal voor. Als de vorst invalt trekken ze echter snel door. De eerste trckverschijnselen kunnen we al eind juli begin augus tus waarnemen. Het zijn de mannetjes die we als eerste zien, meestal ruien ze gezamen lijk. Het hoogtepunt van de trek wordt bereikt in de maanden septem ber/oktober. Daarna zien we de vogels weer terug in maart april als ze dan alweer gepaard op weg zijn naar de broedgebieden. Ringonderzoek heeft uitgewezen dat zoals al gezegd onze broedvogels doortrekken naar Zuid-Europa en Noord-Afnka en dat het broedgebied van hier doortrek kende slobeenden zich naar het noordoosten uitstrekt tot in Finland en West-Siberie Ringvondsten Trekvogel Maar met name tijdens de najaars- en voorjaarstrek kunnen we de slo beend hier zien. De soort is trekvogel en de hoofdwinterkwartieren liggen in de Middellandse Zeegebieden en verder tot in Noord- en Midden-Afri- Nu we toch op ringonderzoek aange land zijn geef ik u nog enkele meldin gen van geringd teruggevonden vo gels. Ditmaal betreft het vier zilver meeuwen (twee Nederlandse en twee Belgische i. die dood gevonden werden in het Zuid-Sloe. De Nederlandse vo gels bleken volgens de gegevens van het Vogeltrekstation als nestjong te zijn geringd op respectievelijk 16 juni 1975 te Schoorl (in Noord-Holland) en 29 juni 1979 in Weslerschouwen De Belgische vogels bleken kort na el kaar (2 november en 12 december 1975) te zijn geringd op een gemeen schappelijke slaapplaats te Woumen (West-Vlaanderen). Opvallend is, dat na zo'n vier tot acht jaar de afstand tot de ringplaats uiteenliep van slechts 26 tot 152 kilometer en dat is voor een vogel niets natuurlyk. Zilvermeeuwen zijn dan ook standvo gels Ze zwerven hooguit wat rond langs de kusten in hun uitgestrekte broedgebied. U weet het ringen van vogels (maar vooral het terugmelden) helpt mee nog tal van onopgeloste geheimen van het vogelleven te ont raadselen Vindt u een dode geringde vogel haal dan altijd de ring eraf. Weet u niet wat u daarmee aan moet, zend 'm dan aan de heer A. Joosse, Willem Alexanderstraat 21, 4388 HZ Oost- Souburg Hij zal u na (enig) verloop van tijd informeren over de gegevens die de computer van het vogeltreksta tion over die vogel weet te produce ren En in deze rubriek zal ik daar van tijd tot tijd melding van maken Marolle. Fiat Argenta Diesel (Door Jan de Vosi Fiat, dat met zijn verko pen in de eerste zes maanden van dit jaar 30 procent hoger ligt dan in de dienovereenkomstige perio de van vorig jaar en thans 6 procent van de markt bezit, is uitgekomen met enkele gewijzigde, en-of nieuwe modellen. De Regata als vervanger van de 131 is al eens vermeld, maar er is ook een tweede generatie Argenta's gekomen. Bovendien is de Fiat 127 i„op veler verzoek" zoals dat heet) op het leveringsprogramma gebleven. De ze wagen komt evenwel voortaan uit de fabrieken in Brazilië. Het heeft hier in ons land wel een mooie prijsstelling meegekregen. nl f 11 900 Dat is f 1800 goedkoper dan de oude 127 Special Echter alleen leverbaar met een 1050 cc motor In de sector van kleine bestelwa- gentjes zijn er nu van-uitvoeringen op het leveringsprogramma gezet van de 127 (f 11 900 incl BTWi en de Panda Het succesvolste model blijkt de Ritmo te zijn, waarvan de verkoop binnen een jaar is gestegen met 50 procent. Fiat ziet overigens de toekomst voor de automobiel verkoop in het algemeen optimis tisch gunstig want thans kunnen de bezitters van auto's uit 1975 ol 1976 er niet meer onderuit men is aan vervanging toe De Argenta-modellenreeks, in begin 1981 geïntroduceerd, is aanzienlijk gewijzigd. Deze tweede generatie is aangevuld met een turbo diesel. Er komen in het geheel drie versies, de Argenta 100 met 1.6 motor die 98 pk levert en een top van 165 km-uur, de 120 IE. twee liter met inspuiting die goed is voor 122 pk en 175 km-uur als top. en ten slotte de Turbo D van 2.5 liter met 90 pk en een top van 160 km-uur. Enkele van de veranderingen en aanpassingen zijn spoorbreedte voor is met 6 cm vergroot tot 138 cm, zodat ca de draaicirkel kleiner is geworden. De lengte is nu 4,43 en er is een bagageruimte van 0,4 ku bieke meter. Het front heeft recht hoekige koplampen. De buitenspiegel heeft een rubber voet waardoor het rijwindgeluid wordt getemperd Het dashboard is beter afleesbaar en er is een vierspa- kig stuur dat verstelbaar is met een handel i.p.v. een draaiknop. Het remvermogen is groter geworden. De dieselversie heeft zelfs vier schijfremmen. De prijs van de nieu we Argenta is minimaal f 24 900 en voor de dieselversie f35.900. De van-uitvoeringen hebben een grijs kenteken (geen BVB te beta len), kunnen als bestel dienst doen of als boodschappenwagentje voor kleine gezinnen. In de laadruimte kunnen wel een of twee honden vervoerd worden, merkt Fiat op (Door Jan de Vos) Na een half jaar wachten is het dan zo ver. De Peugeot 205, waarvan men het grote wonder van de heropstanding van deze Franse autofabrikant verwacht, is nu ook op de Nederlandse markt verschenen. Tegelijk is de diesel- autovaria versie meegekomen uit de Franse fabrieken in Mulhouse, zodat Ne derland ten minste met het totale gamma van 205's kan starten. De prijzen van deze kleine Peugeot, waarover al veel voorpubliciteit is geweest, liggen nagenoeg op het niveau die de afgelopen maanden geschat is De goedkoopste uitvoe ring kost f 14.695 (954 cc). De GR- vijfbak noteert f 18 895, de GT- uitvoering ligt boven de twintig mille. Met een diesel kost de vier- bak f 20.295. voor f 600 meer zit er een vijfbak in. De GRD komt op f 22.295. Over de dieselversie was nog be trekkelijk weinig bekend De GLD- en GRD-uitvoeringen zijn uitgerust met een 176I-cc-motor. die afgeleid is van de dieselkrachtbron die in de 305 en Talbot Horizon zit. Het maxi mumkoppel grootste trekkracht en het zuinigst ligt tussen de 2000 en 2500 toeren per minuut. Erg gunstig dus om de faam van de 205 als stille auto te bevestigen De 205 diesel is erg zuinig, aldus de fabri kant. want hij zou gemiddeld 1:20,8 rijden. (Door Nol van Bennekomi In de hypermoderne Bosch-vesti ging in Karlsruhe werd dezer dagen een nieuwe bougie geïntro duceerd: de Bosch piatina-bougie. In de ontwikkeling van deze sjieke ontsteker heeft Bosch vele miljoe nen gestoken. De platina bougie sluit aan op de ontwikkeling van moderne ontstekingssyslemen, zo als de elektronische ontsteking, die thans op grote schaal wordt ge monteerd. Hoewel de bougies sinds de eerste leverantie ïr. 1902 door Bosch aan de Daimler Motorengesellschaft, m principe onveranderd zijn gebleven, is met de presentatie van de platina bougie toch sprake van een nou veauté Bij gewone bougies is de midden elektrode als een ronde stift inge bouwd in een keramisch isolator- deel, waaruij om uc suft enige ruim te is gelaten Deze luchtspleet ont breekt bij de platina bougie In de isolatorvoet is een dunne (0.3 mm) platina kern gasdicht aangebracht Deze elektrode steekt met meer zoals vroeger vrij de verbrandings ruimte in. Deze constructie heeft het voordeel, dat de warmtewaarde van de bou gie niet meer wordt aangetast door allerlei aanslag, zoals roet en corro sie Bovendien vervuilt hij minder snel, waarduoi een constante vonk is gewaarborgd. Dit alles heeft tot gevolg, dat de motor bij strenge kou gemakkelijker zal starten dan met normale bougies Ook bij lage toe rentallen zal de motor regelmatig blijven lopen De i bougie heeft minder ontstekingsspanning nodig, zodat ook met een zwakke accu nog met succes aan de contactsleutel ge draaid kan worden. De platina bougie heeft het. nadelig effect van een slechte benzine luchtverhouding grotendeels-op, zo dat de motor bij gasgeven toch goed overneemt. Bosch verwacht ook bij LPG voor deel van de nieuwe ontsteker, maar men heeft het gedrag van het jong ste produkt bij deze brandstof nog niet kunnen onderzoeken In Nederland wordt het nieuwe pro dukt op de markt gebracht door de oudste buitenlandse afnemer van Bosch, Willem van Rijn BV in Am sterdam. De bougie is wel flink duurder dan bijvoorbeeld het type Bosch-Super, dat zonder btw komt op f 4,-. De platina bougie kost f 6.8' zonder btw (ADVERTENTIE) C'/I'V Zelfsiandigen. als U L-LIZj - in 1982 - een minimum of lager inkomen had, dan is er nu ook voor U een eenmalige uitkering de EUZ '82. Als U na wilt gaan of ook Uw inkomen tot het minimum gerekend wordt en of ook U recht heeft op een uitkering leest U er dan de folder, die U over de EUZ 1982 heeft ontvangen, nog eens op na Vraag dan direct met de antwoordkaart het aanvraagformulier aan In de toelichting, die U daarbij ontvangt staat alles over de Regeling. De folder is ook verkrijgbaar bij het Regionaal Dienstverleningscentrum Kleinbednjf (RDK) en bij de Kamer van Koophandel in Uw omgeving U kunt ook direct een aanvraagformulier krijgen Stichting Coördinatie Dienstverleningscentra Kleinbedrijf SCDK Postbus 7278 1007 JG Amsterdam Tel. 020-997595 door een briefkaart met naam en adres te sturen naar SCDK. antwoordnummer 17440, 1000 SN Amsterdam. Zelfstandigen in de agrarische sector en de visserij kunnen het aanvraagformulier verkrijgen bij de districtsbureauhouder van de STULM of een briefkaart zenden aan de STULM antwoord nummer 10560, 2500 WB 's-Gravenhage. De termijn van inzending van de aanvraag formulieren sluit op 29 februari 1984 l Uw accountant of boekhouder kan U eventueel ook inlichtingen geven over de Regeling. Voor werknemers met een minimum inkomen of mensen met een uitkering op het minimumniveau geldt deze Regeling met nnn Stichting tot uitvoering van landbouwmaatregelen Postbus 20401 2500 EK 's-Gravenhage Tel. 070-793911

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 15