Verlies Hoogovens eerste half jaar ruim 90 miljoen KLM en Kon. Olie vast Data-communicatie koppelt gemak aan arbeidsbesparing Boeren vernieuwen dank zij bessenplukmachine PUBLICATIE VERVROEGD NA VALS BERICHT Munt Israël gedevalueerd AMSTERDAMSE EFFECTENBEURS Ondernemend - Zeeland - to PZC/ financiën en economie DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1983 AMSTERDAM (ANP) Hoogovens heeft in het eerste halfjaar van 1983 een verlies voor belasting geleden van f93,7 min tegen f28,9 min in dezelfde periode van vórig jaar en f 123,4 min in het tweede halfjaar 1982. Dit heeft het concern woensdagmorgen bekendgemaakt. De publikatie van het halfjaarbericht is met een week vervroegd gezien het valse bericht dat onbekenden dinsdagmiddag hebben getracht te verspreiden. artaal 1983 hun Hoogovens heeft laten weten hiervan vergeleken met de eerste helft van aangifte te hebben gedaan bij de 1982 van f 3.1 miljard tot 1 2,8 miljard commissaris van politie in Velsen De vorig jaar gepubliceerde resulta- Deze heeft de hoofdofficier van justi- ten over het eerste halfjaar zijn aange- tie te Haarlem verzocht een ondei- past omdat rekening is gehouden met zoek in te stellen Ook de directie van de inmiddels bekende invloed op de het ANP heeft de officier van justitie resultaten van de ontbinding van het gevraagd een dergelijk onderzoek Estelconcern Ook werden de cijfers naar de gang van zaken in te stellen van in 1982 voor het eerst geconsoli- Hoogovens heeft tevens aangifte ge- deerde deelnemingen over de twee daan bij de postale recherche. halfjaren 1982 verdeeld. De verwachtingen voor het tweede halfjaar zijn nog onzeker. De resulta- c ten over deze periode zullen sterk dj lil lil worden beïnvloed door de mate waar- De omzet bij de divisie staal lag ruim in de algemene economische ontwik- 11 pet. beneden het niveau van het keling en de in Europees verband eerste halfjaar 1982 De reeds in de getroffen maatregelen op staalgebied tweede helft van 1982 opgetreden af- tot een herstel van de opbrengstprij- neming van de vraag naar staalpro- zen zullen leiden. Op basis van de dukten alsmede het ernstige prijsver- huidige inzichten wordt met een dui delijke verbetering ten opzichte van rende het eerste kwi invloed doen gelden De in Europees verband genomen maatregelen en de opgetreden con- junctuurverbetenng begonnen echter in het tweede kwartaal effect te sorte ren Ook de bezettingsgraad verbeter de in dat kwartaal Bij de divisie diversificatie en staalverwerking was sprake van een daling van de omzet met 3 pet. exclusief nieuwe consolida- ties met 6 pet. De produktie van ruwijzer bedroeg in de eerste zes maanden van dit jaar 1,7 min ton tegen bijna f 2 min ton In het eerste halfjaar van 1982. De produktie van ruwstaal daalde van 2.3 min ton lot 2 min ton en die van walserijpro- dukten van 2 min tot 1.85 min ton De personeelsbezetting daalde van 29.785 het eerste halfjaar 1983 rekening ge houden. aldus het bedrijf. De omzet van het concern daalde ral in die periode bleven vooral gedu- op 31 december j.l. tot 29.231 per 30 •an dit jaar. Amsterdamse wisselmarkt Pond sterling Duitse mark 1001 Franse frank ilOOi Belgische frorJc Zwits frank 'I00< Japanse yen Oost shilling ilUOi Iers pond Spaanse pes ilOOi 4.5005-5055 111.74-79 37.120-170 5.5775-5825 138.26-31 40.235-285 2.45225-45475 15 901-911 3.525-535 Amerikaanse dolla Engelse pond Belgische fr lOOi Duitse mark ilOOi Kal lire (10 0001 Portugese esc 100 se fr 11001 30,00 39 00 130,00 140 50 36 75 39.75 Griekse drachme Finse mark Joegosl dinarilOOi Algemeen 82.80 Algemeen-lokaal i Internationals 78, Industrie 64.00 Scheep- en Lucht' Banken 204 60 Verzekering 172,81 Handel e a 70.10 CBS-oblig index 1 Rendem Slaalsl waarvan 3-5 jr. 12 1( 137,90 138.8 129,80 1305 146 70 147 9 111.50 112 1 147.60 148.0 115,20 115.0 12.21 12.24 8 Jr en langer 12.20 nieuwste drie 12.18 rend BNG leningen 12.12 rend bankleningen 12.20 rend pandbrieven 13 76 9 25 9.21 Halfjaarcijfers NMB De Neder- landsche Middenstandsbank zal op maandag 22 augustus na de officiële beurstljd (16.30 uur) de resultaten over de eerste helft van 1983 bekend maken. Halfjaarcijfers ABN De ABN zal de cijfers over de resultaten van het eerste halfjaar op vrijdag 19 augustus om 13.30 uur bekendmaken. juni De rentekosten waren in het eerste halfjaar 1983 aanzienlijk lager dan in de vergelijkbare periode van 1982. Deze daling kwam vooral tot stand door een daling van het renteniveau. Het verlies voor belasting van I' 93,7 min ontstond, vooral onder invloed van de ontwikkeling bij de divisie staal, voor circa 90 pet in het eerste kwartaal. TEL AVIV (UPI) Is rael heeft woensdag zijn munteenheid, de sjekel, gedevalueerd met 7,5 procent. Het is de eerste maatregel van een nieuw programma om de inflatie te ver kleinen en de export uit te breiden. De nieuwe koers be draagt 57,13 sjekel per dollar. Israëlische ex porteurs hebben hun te vredenheid over de de valuatie uitgesproken. Ze menen dat de waarde van de sjekel het laatste jaar te hoog is geweest. De uitvoer is in de eerste zeven maanden van dit jaar in elk geval vier procent kleiner geweest dan in de eerste zeven maanden van vorig jaar. Afgelopen dinsdag heeft een ministeriele com missie aanbevolen een miljard dollar van de be groting te schrappen om zo de overheidsuitgaven te verkleinen. De inflatie in Israel zal dit jaar uit komen op ongeveer 125 procent. Het tekort op de handelsbalans wordt geraamd op hel record van 4.2 miljard dollar, tweemaal zoveel als dat van vorig jaar. Bij de divisie diversificatie en de staalverwerking verbeterde het resul taat t.o.v. het le halfjaar 1982. voorna melijk door betere resultaten bij de aluminiumbedrijven en de cementm- dustrie. In de milieusector leidde het voortdurend te lage bezettingsniveau nog tot onbevredigende resultaten. In de sector staalverwerking bleven de resultaten vooral ongunstig door het te lage verkoopprijsniveau van bui zen- Het verlies na belasting zal lager zijn dan het vermelde verlies voor belas ting. doordat rekening kan worden gehouden met een belastmgbate. waarvan de omvang echter pas aan het eind van het jaar kan worden bepaald Uitstel aanleg NAM-pijpleiding in Waddenzee DEN HAAG (ANP) De Nederlandse Aardoliemaatschappij NAM mag niet beginnen met de aanleg van de olie- en gasleiding door de Wadden zee, nu de voorzitter van de afdeling rechtspraak van de Raad van State deze week de ontheffingsvewrgun- ning voor die aanleg tijdelijk heeft geschorst. De schorsing duurt tot het moment dat de verschillende beroepen zijn behandeld tegen de vergunning tot aanleg van de pijpleiding die bij het Groningse WarlTum aan land moet komen Dit heeft de Landelijke Ver eniging tot behoud van de Waddenzee woensdag meegedeeld Volgens een woordvoerder van de NAM hedeft de maatschappij zelf in gestemd met de opschortende wer king, omdat het beroep van de Wad denvereniging bij de aanleg voor een deel van de 250 kilometer lange pijp leiding wel opschortende werking had, maar voor het deel door de Waddenzee geen opschortende wer king inhield. „Wij zijn verheugd dat de Waddenvereniging nu heeft inge stemd met een verdere versnelde pro cedure bij de Raad van State, terwijl ook medewerkers van de Raad van State hebben toegezegd die te zullen bevorderen.'' aldus de NAM-woord- voerder AMSTERDAM IANPl De goud- en zilver- prijzen zijn woensdagmiddag als volgt vastgesteld, tussen haakjes de vorige prijs. Goud: onbewerkt 39.630-40.130 <39.700- 40 200), bewerkt 42 140 laten <42.21U laten i Zilver: onbewerkt 1085-1155 (1085-11551. be werkt 1220 laten (1220 laten) AMSTERDAM (ANPl Op hel Dam rak heerste woensdag een wat betere stemming, hetgeen werd veroorzaakt door het lichte herstel op de Ameri kaanse markt. Met name KLM en Koninlijkc Olie trokken aan de voor avond van donderdag te publiceren cijfers flink aan. Shell komt dan met de halfjaarcijfers terwijl KLM de resultaten over het eerste kwartaal van het boekjaar 1982-83 zal publice- KLM werd aanvankelijk f 4 hoger verhandeld op f 161.50; rond het mid daguur werd iets boven f 160 gehan deld Koninklijke Olie passeerde de grens van f 140 wat overeenkomt met 1400 procent, een peil dat nog nooit eerder is behaald. De prijs van f 140.40 betekend een winst van f 1.70. Unile ver werd zeventig cent hoger geprijsd op f 204. Hoogovens, die in de ochtenduren nog mei weio verhandeld in verband met de vervroegde publikatie van de half jaarcijfers. kwam kort na half twaalf weer in de notering op f 37.20 en dat was precies gelijk aan de koers die werd gedaan vlak voordat een vals bericht de handelaren deed opschrik ken. Overigens zijn alle transacties die na de valse melding tot stand kwamen geschrapt. Later daalde Hoogovens 1' 0,50 tot f 36,70. Van de bankaandelen was NMB vast met een winst van f 3,50 op 1 1G2.50. Amro Bank werd f 1.00 hoger gewaar- deeerd op f 65.50. maar ABN liet 1 2 liggen op f 384. Van de uitgevers zakte Elsevier nog f 4 verder weg lot 1 377 Ahold ging f 1.50 hoger van de hand op f 168.50 en Gist steeg f 2 tot f 157 De staatsfondsenmarkt was ruim prijshoudend Op de lokale markt was weer weinig te beleven, waarbij de tendentie over wegend naar boven was gericht. Enekle bouwaanrielen waren vaster, zoals Bredcro die f 5 won op f 170 en BAM Holding met een vooruitgang van 1 1.80 op f 53. Textielgroep Twen- the was beleggers f 2.50 meer waard op 181 en Vereenigde Glas steeg f 3 tot f 250. Het eonfectiefonds Macintosh werd f2 hoger gewaardeerd op f 143 en daarmee was het bekeken. Ook .op de actieve markt bleef het rustig. Koninklijke Olie trok nog wat aan tot 1 140.60. Uitgesproken vast werd hier Océ-van der Grinten met een winst van f 3.50 op f 203,50 Op de Europese optiebeurs tKOEi heerste woensdagmorgen een verdeel de stemming. De dollar werd 2.5 cent duurder De actiefst verhandelde klassen waren Koninklijke Olie en Akzo. Er werd bij een dalende goud prijs druk gehandeld in goudopties. De totale omzet tot 12 uur omvatte 4520 contracten. Am 11 1' 136 00 139 UOI) Am T&T ,Ndt, 18811(1(1 195 20 ASARCO I AU R 144.20 147.00 BComp 118.00 120 00 Binucnl Aand Vormr Laalsi.- iliuofdfondscm korr-on k.,or>,-n AHOLD 166 50 169 00e l!°MNa"ln?8Ö 10050 100 J° 9 50 Nuintu 74 7 75 N-.nr:,72 1U9 00 108 00 HALL TTust 21150 21II5U Hull seawall li 3 75t 3 80 Holl-KInus 116.00 118 50 CHIC 112 00 1 la 50 Colq-Palm 61,00 63 40 AKZO 73 30 72 Hl ABN 385 00 384.00 8 501(175 2 99 80 09 80 6 50 O, c tl C.r «9 109.00 109 50 UVA Meen eert lljuo 11500 me Int') 5:120 5250 Cti'-mc-32 70 33.00 Co! C>! Sh 28 70 29 00 ConcctUia 20 60 20 60 Dar, .V Ki 202,50 201.00 Dow CHem 95 50 99,00d Boskalis Westm 47 :io 4 ou Dordtsche Petr 126.30 129 50 Dordtsche Petr.pr '24 00 127 00 Elsevlcr-NDU 381 00 373.00 Ennia 135.00 134.50 FGH 41 00 41 50 Gis! Brocades 155 00 156 50 8 75 ld 7a' 103 00 11)1110 8 30 ld 15) 1°° 00 100 00 8 25 ld 70 100,40 100 40 8 00 ld 71 100.30 100 J0 8 00 1(1 72 98.50 98 90 7 75 ld 72 93 "0 98.70 7 50 ld 09 90 50 96.50 1,50 Rolinco 67 7G 00 70.00 6 50 Kl 1U00 "9 00 79 00 8.00 Sanders 72 97.50 97.50 8.75 Sclmllcm.i 7(1 08.2U 14 00 SHV'11 81 127.1U 127.51) 8.75 Stevin (>r 70 92.00 92.00 5 00 Tvcci Int.F Of UIBKondor 234.50 233 50 IntcrnaliO 25.50 25 50 Kempen Beo 08 00 98 00 KlcncS 282.00 280.00 Kluiver 10250 101,50 KUB 23 50 24.30 ld ten 22 00 22.50 ld 6 CU111 9 90 9.60 1 Inlland F 5.1 00 l iBOO Inlcrüoll(l,x 600.00 6011UU Japan Fond 30.80 30 90 Lonacid 157.00 158 80 Now'York Inil 1160.00 1105 00 Old Court Dlr 100 00 10(11)0 E-.xxuii Corp 110 00 111 40 Fluor Corp 02 00d 02,00 Gener El 143.00 M5 00b GeuV o'n167 -lo 188 00 Gllletle 125 00 126 00 Helneken Hold 114 70 114 50 Hol! beton er 95 50 95.001 Hoosovens 37 10 36.40 KLM 157 00 159 90 KLM irec155 50 160.00 l 50 |d óo 97 00 97 Ï0 8 75NOIJ-. 10140 1IH00 8 50 Volker Sic» lil 78 89.50 80 00 7 OOWsanen 7' 99.70 «LM Kra snap sky 91 00 0090 Kuallu^ 14 80 14 80 Sumabel 50,00 50 00 Tethl.cluvi 41 70 42 10 102.40 106 40 Umtonds 1910 1910 Hltsciil 830 00 830 00 45 00 44.UU lm Bui Mach 3J3 oo J52 60 lm Fla: AF, 84 OOd 84 00 Na: Nederlanden 55 156 CK) Nedliovd Groep 97 50 96 55 NMB 155 00 16250 9 75 NMB 74 lu2 10 ACFHuld lfi5 0O 103 50 Arnlas »2«0 84 HO Max» Pell 108OO 311.00 Meneba 0950 71.00 MHVAdam 12 50 13.50 Lilt lnd isjoo 183 50 Lockh C i.lUDO 330 00 Oce v d Grinten 2u0 00 20a00 Van Ommeren 28 00 27 90 Pakhoek Hold 56 00 55 50 Pakhoed Hold e 52.00 51.50 Philips 49.501 49,aor Robeco 304 00 305 40 Rodamco 133 60 133 80 Rolinco 208 00 289 30 8 00 Walsih 94 80 9160 77SOTRA72 8 00 P&C-gr. 72 94 10 7 75 Pnkll 73 96 50 96 70 Anl. Ver"* 20500b 205 00b AxsSlRtlimi 70.00 71.50 A-.idi-l 155 00 150.50 Ail! Tnd Rl 1210.00 1230,00 Ballusl-N 70.50 75 50 'd 4 1500.00 1500 00 Mulder 590 00 590 00 v'urdm 5^8 00 520 01) Ain TVI& Tel 63 30 (,5 40 A-...i38 10 37 80 AllRictU 47 90 48 00 Uui|l"iildl"l"P 50 10 51 00 Mils El iióoo 180 00 NabBi UQOo 110.00 Pe'lil'o 187 50 18S 50 Plu! M„n 1711.50 18o)50 lui Pd, HD2.00 103.20 Unilever 203 00 203 70 Ver beril VNU 97 50 96 70 Volker Stevin 35.00 35 50 WUH 115.00 114 60 Banken. Handel, Industrie 11 25 Akzo 103 00 10320 7 M ld 72 95,50 95.50 7 25 ld 00 18M ''7 nu 0 50 ld 67 94 00 84.00 5 25 ld 04 96.80 90.80 BatenbUic 390.00 395 00 Beek alt >06.50 107.00 Boei - 120.50 121 ^0b Belindo'"1 377 00 J74 00 Ned Ciediet "3370 34 80 Ned IpruiKSl pjo R'b 4100 00b Colualr 20 70 Cons Fundi Control Dnta 51 80 52.10 Du» chemie,il 31.20 ,12 10 Du Pülll 46.20 16 00 Easiman Kodak 69 10 7000 Procl&Gnmble 157 nu 100.80 yuuk Oals no 00 1.Ki.oo RCA Corp „1 r,n ki ion srRoebbelW' 170 j7.1?" 10 75 Akzo 106 .,0 10', 3D 9.50 Akzo '.02 30 102.30 5 25 Akzo 101 10 10100 11.25 ABN 74 102 30 102 00 iaSÜKil»74 10350 103 50 5 00 ld 58 9393 50 BoCTDnik ^9560 mwi Oiynalrln [89 00 189 00 iüVo""""* tïiï 4180 Sp^Corp 129.50 HOIK) UnVae C "3 lib HSOO 9 00id75__ 101.80 102.00 8.00 ld "ï-86 WOU 98 40 3 00 ld 73 38 99 50 99 50 9 75 ld 75 102 211 102 20 9 75 ld 80-00 103,00 102 50 8 75 id 73 101.00 100.50 8 50 ld 73 100.20 100.00 7.75 id 71-80 99 50 99 00 7 50 ld 73-68 97 50 97.20 lo'.G SHV 72 100.30 100.50b 10.6 SHV 73 100.70 100,70 7 00 Skul Ur 97 70 97 70 7 25 Tola) 72 90 10 90.10 8 75 Unl)ev75 100 70 100 70 G (10 Ulilli-vOÖ 94.70 94.70 Bicdrio 17(100 170 00 BilhimT.it. 49 20 49 70 Caland Hold 35 30 35 00 Clllve Dcci! 27900 281.00 ld 0 pel eer! 1700.00 1750.00,1 Idccrl 11())00 108 00 Celeen 175.50 17550 Cliamolle 18 70t 18 70e Proust Br 'ki 00 'ai 00 Rademafcr.s 15(1 (Hl Ravast 22 10 22.10 Re. sink 248 011 247 30 111 VA 625330 0 5 1 00 llohte&.ljsk^ '07)00, moub sirakiTi Ic Vil II,,::, li:- 11 3 „,l 1 11 IBM 11825 11800 'nlerü TeÜkTel 42.10 42 90 1.1 Hun lm! 59.50(1 60 50 Lockheed An,-ran 111.00 11100 LTVCuip 13.50 13,80 WeMEfInbC 127 ou AK/mwn"'1 "'""'•Vn')1 22 :u All) Exp sen') Breevasl,wm 50.50 48 00 KLM,» IT, 158 00 11,5 00 Nat Nêdiwrr0' 70(1110 785 00 8.75 BanqueP 75 98.00 98 00 8 00 Bwf Limb 90 30 90 70 8 50 BOZ 98.50 98 70 8 25 ld 97 00 97 00 825Breevasi"l 95 00 95.00 8 00 Breevasl 73 92 50 92 50 8 25 Bredere 71 ''7 00 96.50 8 00 Br Petr 97 70 99 00 7 25 ld 72 97 20 97.20 lüOOCeehom 114 00 113 50 7 25 CMC 72 96 00 «00 4 75 Ak'"rh,rr 88 50 6 75 A:nRo7:i 100 .10 100 40 6 25°Bu!»n!T73 7 25 Butirm T 76 9520 95.20 7 00 Cr l.BN 74-75 Clnimindi, 378.110 375 00 Credit LBN 50 011 50 60 DcNM-anV .55.10 5510 EMBA 162 óo 163 00 Fumcsa 45,30 4-1.80 Schllllersv '41 00c 41 50 Snul Intern 40 m 411411 T* Kabel H 216.6?' 21600 Phjhl/V/'l'.Icuni 14 .0(1 14 50 WUH,wnB> .SU» 31.10 ABN In-l.-ue P '1 AMRO Al 32352 AMRO Of Irniu |MS3 Beleen v d 7 ijm us0 8 00 Cr LBN 71 98 20 98.20 8 00 Elsev -NDU 10">3° 10050 7.25 Haeemeyer 96 00 9', 70 7 00 Hein Bier 00 50 99-50 6 00 Holoc Dlv 1,3 30 B5.50 8 00 Hoogov7l 99 50 97.50 7 23 Fum'7 NDt 'M OO '"l 50 5 7 ('is; Hex 73 215 00 216 11» 5.2S1100I10V 08 81.501) 82 00b 7 25 Kappu 73 90.00 98,00 8,75 KNSM 75 90.00 96.50 8,75 KBB 75 78.50 77,811 Gamma H -18.60 49 80e ld 5 pel PW 17 50 11 70 GelDolRc 155.00 157111) Gcrofubr 75.80 7', 80 Giessen 120,50 122-00 GoudsinU 80 00b 80.U0Ö Giasso 1-11.00 14150 WC/MI nen12'lJri 12.3.00 Wc ali.iv AmI sUJOO 2110(1 W0I1. x s me 12100 125,00 W-C' 1:211 42 50 Ümüu Ra' 'lb 50.70 5] 00 II.8,Si, ad 2430 25 45 BemcuJb zone zm,40 BemcnAb 0111,1 0180 Bemin mul 144 60 111 Bft E.n.I, VRfVAV Pi 21) ld 16 E ll.L Vlifll 12 67 IJ 87 Ea 1 va!., 1) 17 Of. 17 59 7 00 KLM 68 90 30 90 30 7 75 Lyons 95 20 94.50 11 00 Maasv O T 101 60 10120 9 50 Maasv O T 101 20 101.20 7 25 Macintosh 73 157.00 159 00 9 00 Meneba 74 993)0 99 20 7 00NBMB72 34.06 3200 Hoeks Mach 7050 ^O.jOc Holec 39 80 >7 40 HM® wto® Xerox Cuip 44.10 44 75 AH 1 v.-.s 142.00 8| OptlmlX üil 229 21 Unifonds 3000 1980 NISSE Vernieuwing en verdichting van het bouwplan: de boeren worden met regelmaat aangespoord hij te blijven en de bakens te verzetten. In feite niks nieuws. De oprichting van de agrarische standsorganisatics vloeide vooral voort uil de wens om de welvaart op hel platteland te verhogen door de boerenbedrijven op te krikken in de vaart der volkeren. Het is voor de agrariërs lang niet eenvoudig nieuwe paden te betreden. Ten eerste zijn de mogelijkheden beperkt en ten In cede zijn er vaak aanzienlijke investeringen nodig. Met samenwer king echter èn oog voor 'de gaten in de markt' valt er nog altijd het nodige te bereiken. Dat bewijzen vijf (drie fruittelers, twee akkerbouwers) Zuidbeveland- se agrariërs. Ze hebben de samen- werkingscombina lie zwartebessen- telers gevormd In nauwe samen werking met een fabriek (Hero in Breda) telen ze nu op naar verhou ding grote schaal zwarte bessen, allemaal bestemd voor industriële verwerking (met name cassis). Er is m 1980 voor een oppervlakte van 25 hectare ingeplant. Het jaar daarop werden de bessen nog met de hand geplukt, maar van meet af aan was het de bedoeling de vruchten ma chinaal te oogsten. Dat gebeurde voor het eerst m 1982. toen met veel succes een uit Engeland afkomstige Challenger-bessenplukmachine (van de firma Pattenden) werd inge zet. „We merkten dat er behoefte was aan zwarte bessen in Nederland Er werd erg veel geïmporteerd, onder meer uit Polen en Engeland", ver telt woordvoerder A. de Winter uit Nisse De cijfers maken dat duide lijk In 1960 was er in Nederland nog een areaal aan zwarte bessen van circa 1400 hectare, in 1980 was de oppervlakte gedaald tot 25 hectare De nationale produktie aan zwarte bessen was in 1980 slechts 125 ton. terwijl er ongeveer 1500 ton werd ingevoerd De vijf Zuidbevelandse boeren ontdekten een gat in de markt en het bleek mogelijk te zijn met de Herofabriek een meerjarige overeenkomst te sluiten Dat was de basis waarop de agrariërs hun niet onaanzienlijke mvesteringen in plantmateriaal en machine konden doen. De Winter maakt duidelijk dat de fabriek inhaakte, om minder afhankelijk te zijn van buitenlandse leveranties en de handel met Oost- europese landen Mechanisatie De Winter onderstreept dat de acti viteiten van de combinatie alleen mogelijk zijn dankzij de mogelijk heid om mechanisch te oogsten. In Engeland werden daarvoor het eerst machines ontwikkeld. In 1976 kwam de mechanische bessenoogst ook naar Nederland. De lïrina Van Damme in Iloedekenskerke schafte voor een oppervlakte van ongeveer vijf hectare een (nict-zelfrijdende) machine aan, die werkt op basis van een schraapsysteem, waarbij niet alleen de bessen worden ge plukt. maar ook de bladeren. De vijf samenwerkende boeren kozen voor de zelfrijdende Challenger van Pattenden: vijl' meter In B drie meter hoog, 2,75 meter bis en een gewicht van 4,5 ton. B |ge nieuwste van het nieuwste. Det chine schuift over de struiken.! ,ja takken worden door draaiende! ori len pinnen beetgepakt en flink! bjh schud. De bessen en trossen vak eraf en worden achter de mact in bakjes van vijf kilo opgevaaj ln een vol gewas wordt 98 pro« van de vruchten meegenomen. tniddcld is er vijf tot tien proo verlies. De bessen worden (w maal per dag bij de combina r; opgehaald en rechtstreeks af; voerd naar de fabriek. Ze won) ent of rechtstreeks gebruikt, öf ini ver vroren. igi De vijf boeren zijn best tevrai over de gang van zaken Ze roes de prestaties van de machine ,.e, gens De Winter komt er 2.000 per uur af „Omgerekend in o kracht heb je dan ongeveerE mensen nodig, die dan nog f. moeten trekken ook" Als hetg. n- gaat en het weer meezit, kan bessenplukmachine drie per dag afwerken. En daar kuna mensen niet tegenop, nog alge; ÏPI van bet feit dat het tegemvuon |e| lang niet meevalt voldoende pt ej kers te vinden. Er zijn nogal k st schoolkinderen die zich das1?. oot aanmelden en als het mooi \W-bov of ze genoeg zakgeld hebben»: in dwijnen ze. De bessenplukmatLzui) kan ook voor rode bessen geto |]a worden De Winter wijst erop elders ook frambozen en 'ski beiers' machinaal geplukt wot: met soortgelijke machines. Oni de Challenger van de Zuidbeveis se boeren lang niet volbezet kunnen ook anderen er een ben op doen. Rinus Anton's. 01 Ie bi VLISS1NGEN Eind van dit jaar zullen in Nederland ongeveer 14.000 kantoortekstvcrwerkers in gebruik zijn. Men verwacht dat dit aantal met dertig tot veertig procent per jaar zal groeien. Zo'n twintig procent van deze elektronische 'typemachines' zal mogelijkheden hebben voor data-communicatie. Dat wil /.eggen dat zij door middel van telefoonlij nen bijvoorbeeld kunnen communiceren met andere elektronische computers, ook met de zet-computers van een drukkerijbedrijf. Drukkerij Van de Velde BV in Vlis- computer van de diskette afleest in singen heeft op deze ontwikkeling de code. waannee de fotografische ingespeeld Daar is een speciaal zetapparatuur van de drukkerij apparaat, een word-processor', in gebruik genomen die een koppeling tot stand kan brengen tussen diver se elektronische tekstverwerkers, waar ook in het land. en de Lino- lron-202-foto-zetapparatuur van de ze drukkerij Drukkerij Van de Velde is hiermee het eerste bedrijf m Zuid-West-Ne derland dat op deze wijze facilitei ten aan de clientele kan aanbieden Klanten, die evenals Drukkerij Van de Velde in het bezit zijn van Com- modore-tekslverwerkingsappar a- tuur. kunnen de met deze appara tuur op een zogenaamde diskette een soort grammofoonplaatje op genomen tekst per post naar de drukkerij in Vlissingen sturen. Daar staat een Commodore-micro-com- puter. die de tekst van dc klant vanaf de diskette 'inleest' Een met die computer verbonden ander ap paraat. de word-processor interfa ce vertaalt de impulsen, die de werkt De klant kan naast zijn tekst ook correcties en instruc ties op zijn diskette opnemen. De bij de drukkerij opgestelde appara tuur verwerkt automatisch ook de ze gegevens ln het zetsel. Vla een beeldscherm op de drukkerij kan het hele proces 'in de gaten' worden gehouden, en zo nodig worden bij gestuurd Maar in feite is het de klant, die zelf zijn eigen zetwerk verricht, en dit via de diskette en de beschreven apparatuur door de drukkerij 'auto matisch' laat uitvoeren. Besparing „Een klant zal nu vlugger bereid zijn drukwerk te laten verzorgen door een drukker, die tevens zijn- diskettes kan alhandelen. dan eerst die diskettes naai' een loonzetterij te moeten brengen en het zet-werk vervolgens weer naar een drukker. Dat heeft onze directie ingezien. Een van de medewerksters van Drukkerij Van de Velde bedient de apparatuur voor data-communicatie Vandaar dit project. Op deze m is een besparing van vijftig proc; van de zetkosten mogelijk", ve::< D. Verboom. De heer Ver boon algemeen procuratiehouder Drukkerij Van de Velde en dt marketing en onderzoek me'. L trekking tot de nieuwe apparax De grootste efficiency wordt I reikt doordat het overtikken» de kopij door de zetterij overM is geworden. Immers, dc typt 1 van de klant heeft de tekst al 1 eerste instantie via haar tekst» 'J werker op de diskette vastgel® De drukkerij kan dus snel) nilc werken omdat de oorspronkelijk tekst niet meer behoeft te word overgetikt: „De grootste efficieo komt dus uit arbeidsbespan u Daarbij komt dat de moderne to zetmachines een grote technis x produktiecapaciteit hebben".» -t de heer Verboom. Hij vervolgt: „Drukkerij Van Velde verkeert m de gelukkige standigheid dat er gecalculeerdl worden op volledige bezetting' de fotografische zetapparatu Want ook zonder zetwerk voor den moet er voldoende zetcap* teit aanwezig zijn voor de clagt# produktie van de PZC En oveit paciteit kunnen we nu weer v® len in een aantrekkelijke pnjsw zetwerk voor derden" Maar at nu als de klant Commodore-, maar andere tck verwerkers gebruikt? „Dan b nen wc zijn teksten laten zetten1 een lijn van hel openbare lelefw net. Bij de zendende klant zorgt» kastje dat de signalen van r apparatuur geschikt worden maakt voor ontvangst aan kant, waar een zelfde kastje w voor de 'vertaling', de demod» tie, Er zitten in de praktijk mg wat verschillen in de diverse' des, maar die worden prograoj tisch opgevangen door onze n* werker Nico Baljeu. Hij is expert in en verzorgt ook debö leiding van de klanten vd vertalen van de gewenste structics". aldus de heer Verb* die stelt dat in dit 'elektron* tijdperk' ook een drukkerij klanten met de nodige tcchni» flexabiliteit tegemoet moet b nen treden. Gerard C. va"' )N

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 6