olenproject PZEM doet ieu erg veel tekort' Welkom voor 25.000-ste 'Strenge normen van havenschap gelden niet voor PZEM' iS Sj W mBESCHULDIGING MILIEUORGANISA HES: The Tramps in Westkapelle Mierik zee Vlissingse antiquair biedt munten te koop aan KjjSDAG 9 AUGUSTUS 1983 PZC/provincie 11 1ÏINKENSZAND Bij de ombouw van de oliecentrale in Borssele van de Provinciale 4u\vse Energie Maatschappij (PZEM) tot kolencentrale, wordt het milieu op vrijwel alle f.jnten tekort gedaan. De economische haalbaarheid van het project (kosten 830 miljoen e|den) mag kennelijk niet in gevaar komen en het is wel erg jammer dat dit steeds ten koste „jihet milieu gaat. Zo is er sprake van een rookgasontzwaveling van slechts vijftig procent; jrdt de uitworp van stikstofoxyden onvoldoende beperkt door het ontbreken van goede ajnigingstechnieken; is er geen sprake van overdekte opslag van vliegas; wordt er ^voldoende gedaan om de waterverontreiniging binnen de perken te houden; zal de )fhinder door de keuze van verkeerde filters groter zijn dan nodig is. b> (samengevatte) kritiek uitte J. unink maandag tijdens een hoor- Jng over het PZEM-ombouwpro- regen voldoende reden geeft om de milieu gaat. „Het is gewoon zaak om Borsselse centrale zo schoon mogelijk daar zoveel mogelijk beneden te zit- te maken. namens de stichting Zeeuws Banninkherinnerde eraan dat het der van ZCO en VMZ constateerde frrdinatieorgaan voor natuur-, openbare nutsbedrijf voortdurend be- dat de opstelling van de PZEM niet Hschaps- en milieubescherming weert dat de omgebouwde centrale uitgaat van een zo mil ieu-vriendelijk jolende Vereniging Milieuhygiëne aan de milieu-normen en -eisen zal mogelijke kolencentrale, maar jland (VMZ). Hij gaf in de bijeen- voldoen. Hij wees erop dat het daarbij %st gehouden in het gemeente- wel om uiterste grenzen voor het van Borsele te Heinkenszand catie) achtte hij niet nodig, omdat wordt voldaan aan de eisen door toepassing van zeer speciale ontwer pen (grotere vuurhaard, getrapte ver stoking. grotere afstanden branders). Toepassing van doekfilters in plaats van electrofïlters in verband met stothinder, zag Schoondcrwoerd niet zitten. Hij meende dat met de electro- filters 'In een heel groot gedeelte' de mogelijkheden van doekfilters wor den benaderd en dat de inspectie volksgezondheid zich neerlegt bij toepassing van electrostatische fil ters. Ir Schoonderwoerd weerlegde de ge dachte dat er aan afvalwaterreiniging niets wordt gedaan: ,,We hebben aan getoond dat er een waterreiniging mogelijk is, die acceptabel is". De ëSTprïïêct"dit"ïnmSêél binnen de z°rfn ?'erde opslag: van het vllesas ten", aldus Bannink. De woordvoer- deelde hij niet. Volgens hem moet het vliegas (een zilverachtig, chemisch ^toelichting op een eerder door de Te organisaties ingediend bezwaar- H 3 Vfln-PI1^P!Tmlp Mop de aanvraag van de PZEM 7 vhcjcuiuic (r een bouwvergunning. Bannink Jemtoonde dat de uitstoot van de "fomstige kolencentrale (zwavel- ïyde, stikstofoxyden) de verzuring jhet milieu verergert. Hij stelde (de alarmerende toename van zure DOMBURG In de hervormde kerk in Domburg wordt woensdagavond in hervormde kerk te Domburg Betere regeling umingen er Sloe gebied llNKENSZAND Voor het it in de geschiedenis van het ■ewjloegebied is er bij het verlenen 2. Ijan vergunningen door de over- s. Bjeid, sprake van een goede on- tr wéerlinge afstemming van activi- (ewc^ilen. Inzet is de ombouw van 2 Je oliecentrale van de PZEM tot waflolencentrale. De gemeente 2 fiorsele. die de bouwvergun- ling moet verlenen, is nu ook stkijauw betrokken bij de afgifte ier.jin allerlei andere vergunnin- en, die met name bij de provin- ie Zeeland vandaan moeten ko- maar ook wet verontrei- limliging oppervlaktewateren rijkswaterstaat, r de vergunningcoördinatie inde burgemeester G. van den [euvel zich maandag tijdens ai hoorzitting in het gemeente- uis te Heinkenszand erg con- •nt. Hij merkte op dat de onder- jinge afstemming en het overleg -envied verlopen. De burgemeester ag jvond het niet meer dan logisch deijdat het gemeentebestuur, alvo- ;ns de bouwvergunning te ver men, op de hoogte is van de idere (milieu)aspecten van een 'oorgenomen vestiging/bouw. Hj beklemtoonde dat bouwei- ;n óók moeten zijn afgestemd ip milieu- en andere eisen. Van den Heuvel herinnerde eraan dat ietBorselse gemeentebestuur al (eie jaren doende is een bestem- ningsplan voor het Sloegebied [)n temaken. In de jongste versie is er sprake van een milieu-advies- apportage, die het gemeentebe stuur wil hebben voordat ge meentelijke vergunningen ver- :nd worden. In de huidige :g van zaken zag drs Van den ïvel een goede aanzet in het iweeg brengen van harmonisa- tussen bestemmingsplan- irschriften enerzijds en mi- ivoorschriften anderzijds'. perken blijft en voldoet aan minimale milieu-eisen, In vergelijking tot de - - uitstoot van de huidige oliecentrale neutraal poeder) worden verkocht voorspelde hij een toename van 33 voor diverse industriële toepassingen, procent van awavelttioxyfle en 28 pro- zoda' «slechts een beperkte opslag, cent van stikstofoxyden. ruimte (twee hectare voor 100.000 ton per jaar) nodig is. Het overdekken van 17iltorinn °PslaSruimte vond Schoonder- r wering woerd niet nodig: er komt een ondoor- De zienswijze van de milieu-voorman laatbare bodembedekking en de as werd van PZEM-zijde bestreden door wordt regelmatig besproeid. Hij deel- 0 ir J. Schoonderwoerd. Hij voerde de de zorgen over het probleem van de (morgen) een concert gegeven door onder meer aan dat de rookgasont- zure regen en bracht naar voren dat er het Haydn-ensemble Op het pro- zwaveling véél verder gaat dan de naarstig gestudeerd wordt op dit pro gramma staan vijf werken van de voorgeschreven vijftig procent („we bleem. Ir Schoonderwoerd legde er de Oostenrijkse componist. Uitvoeren- kunnen komen op een ontzwavelings- nadruk op dat de uitstoot van de den zijn Ferenc Hutyra, fluit. Frans gehalte van ongeveer zeventig pro- kolencentrale in nationaal verband Karei Adriaanse, viool. Kees Lim- cent"). De PZEM-medewcrkér onder- bekeken moet worden en dan draagt burg, cello. Leen de Broekert, clave- streepte dat het nutsbedrijf zich de ombouw er juist toe bij dat er - - - minder wordt uitgestoten dan na- b._b tionaal momenteel het geval is. (door middel"van zogheten denitrifi- Desgevraagd door burgemeester G. van den Heuvel van Borsele, maakte PZEM-directeur ir M. Dalebout dui delijk dat de ombouw van de oliecen trale op kolen (met ook de mogelijk heid op gas te stoken) noodzakelijk is voor een nationale energieplanning („het is niet meer een enge PZEM- beslissing"). Dalebout zei dat de PZEM best op olie wil blijven stoken, wanneer er één oliemaatschappij te vinden is die daarvoor over een pe riode van dertig jaar spijkerharde afspraken durft te maken. cimbel. Het concert begint om halfne- houdt aan de gestelde eisen. Vergaan- gen en is georganiseerd door de cultu- de reiniging van stikstofoxyden rele raad Domburg-Oostkapelle. VERTEGENWOORDIGER TOTAL HEINKENSZAND Met name van wege de veiligheid moest de olieraffi naderij Total Nederland NV destijds (1969) ingrijpende en kostbare maat regelen nemen voor de aanvoer van olie naar het Sloegebied. Nu de NV Provinciale Zeeuwse Energie Maat schappij kolen wil aanvoeren naar Vlissingen-Oost - voor de nieuwe ko lencentrale bij Borssele - gelden die strenge normen kennelijk plotsklaps niet meer. De voorschriften nood zaakten Total toen wél tot de aanleg van een peperdure zeesteiger in de Westerschelde: kosten 20 miljoen gul den. Dit bleek maandag tijdens een hoor zitting m het gemeentehuis van Bor sele te Heinkenszand - gewijd aan de tjouwaanvrage van de PZEM voor de kolencentrale - uit opmerkingen van Total-vertegenwoordiger L. van der Wal. Hij stelde dat de raffinaderij veel waarde hecht aan de veiligheid in het havenschapgebied en toentertijd ook de voorschriften accepteerde, met alle financiële gevolgen van dien. Van der Wal merkte op dat Total erover ver baasd is dat voor de PZEM een nieu we (kolen) haven gegraven kan wor den. Hij beklemtoonde dat de activi teiten in de nieuwe Kaloothaven geen roet in het eten mogen gooien bij de ongestoorde afvoer van Total-produk- ten in de Van Cittershaven Directeur J. van Konijnenburg van het havenschap liet weten dat m 1969 weloverwogen argumenten pleitten voor de aanleg van een zeesteiger door Total. „Destijds lag het in de verwachting dat de raffinaderij nog sterk zou groeien, waardoor de Van Cittershaven te klein zou zijn voor alle scheepsactiviteiten. Er was ook onze kerheid over het gereedkomen van de pijpleiding vanuit Rotterdam, van daar de noodzaak om te kunnen be schikken over de grote zeesteiger. Bovendien zou in de Van Cittersha ven havengeld nodig zijn en aan de zeesteiger niet", aldus Van Konijnen burg. Hij onderstreepte dat de veiligheids normen zijn verzwaard, maar dat er voor olieschepen toch andere eisen gelden - in bepaalde opzichten - dan voor schepen geladen met vaste stof fen, zoals kolen. Personenauto in Goes uitgebrand GOES Op de kruising Westhaven- dijk Ringbaan-west in Goes is maan dagmorgen een personenauto, eigen dom van de firma Scala te Utrecht, uitgebrand. De vrijwillige brandweer bluste met behulp van twee hogedrukspuiten het vuur. De brand is hoogstwaarschijn lijk ontstaan doordat benzine - vrijge komen via verdroogde slangetjes, om dat het voertuig doorgaans op gas loopt - vlam vatte. WESTKAPF.LLE De Amerikaanse soul-groep 'The Tramps', die al meer dan tien jaar regelmatig op de inter nationale hitparades schittert, geeft woensdag 10 augustus (morgen) een concert in disco De Hooizolder in Westkapelle. Het optreden begint rond half twaalf 's avonds. ■feestavond mdaag in RtlKZEE Bij goed weer wordt enJavond (dinsdag) in Zierikzee ter - gluiting van de toerislendag het ftprogramma afgewerkt dat vori- 'eek in verband met het slechte moest worden afgelast. ;n 19.30 en 22.00 uur treden op Havenplein verscheidene arties- en groepen op. waaronder de ins-Mexicaanse show 'Los Coba- orkest 'Take Five', dansgroep ihat' en zangeres Rita Young. Z omerfeest in erpleegtehuis ;§r Valcke Goes Het Goese verpleegtehuis G! f Valcke' viert zaterdag 13 augus- een zomerfeest. Wanneer de «omstandigheden het toelaten, lurt dat in de tuin van het vcr- Jtehuis. Het feest wordt om- (ks 10 uur geopend. Daarna volgt optreden van een Beiers orkest. 10.30 uur doen rolsloelpaticnten aan een ringsteekwedstrijd. volgt om 11 uur een zoge- id play-baek festival, middagprogramma begint met rolstoelendans om 13 30 uur. De ihoslowaakse muziek- en dans- P Polana verzorgt om 14 uur een ïden. Om 16.45 wordt de uitslag jj^de verloting bekendgemaakt. Ko- Ko zal muzikaal van zich laten om 18 uur. De gehele dag is er in in een fancy-fair. Belangstellen- R •vinden daar onder meer een pof- pkraam, een grabbelton, een pincktent, een barbecue en een pnhoek. Nomen Nescio, de zieken- pep, verzorgd de muzikale omlij- lg. Behalve bewoners van Ter Valc- |öjn ook familie en kennissen en i'oners van bejaardentehuizen en "pceflats uit de omgeving welkom. MIDDELBURG De leden van de familie P. Taselaar uit Rotterdam keken maandagmiddag vreemd op, toen zij uitbundig werden binnenge haald in de jachthaven Middelburg, die wordt geëxploiteerd door de wa tersportvereniging 'Arne'. Het uit vijf leden gezin en twee Amerikaanse gasten, varend op een honderd jaar oude Zeeuwse botter, was het 25.000ste jacht, dat sinds de opening van de jachthaven binnenliep om een plaats voor de zogenaamde passan ten in te nemen. De heer R Elias, tweede voorzitter van de 'Arne'. heette het gezelschap welkom en overhandigde een grote taart aan de schippersvrouw met de woorden 'Welkom 25.000'. Verder kre gen de Rotterdammers een foto van de Spijkerbrug. die speciaal voor hen werd geopend om naar hun gratis ligplaats te kunnen varen. Het gezel schap werd verder uitgenodigd een feestelijke borrel te drinken in het verenigingsgebouw van de 'Arne' De familie Taselaar is bezig aan de laatste week van hun vakantie die wordt doorgebracht op de Zeeuwse wateren Taselaar „Meestal gaan we met de boot naar Scandinavië, maar dit jaar vonden we dat we maar eens in eigen land moesten blijven, en met name op de Zeeuwse wateren" De jachthaven aan de Middelburgse Kinderdijk werd geopend op 28 au gustus 1976. De vereniging 'Arne' heeft inmiddels achthonderd leden en beheert verder de ligplaatsen aan de Maisbaai. het Prins Hendrikdok. de Dokhaven, het Balkengat en een der de van de ligplaatsen in de jachtha ven Oostwatering in Veere. De heerR. Elias, links, tweede voorzitter van de watersportvereniging 'Arne'. overhandigt de bemanning van het jacht een taart. Directeur J W Jacobi van het Ko ninklijk Penningenkabinet in Den Haag. Directeur J. W. Jacobi van het Koninklijk Penningenkabinet in Den Haag heeft al zoveel muntenvondsten op zijn tafel gehad, dat hij niet meer nerveus wordt van de waarde die al die plakken bij elkaar zouden kunnen vertegenwoordigen. Maar tijdens een nader gesprek moet hij toch wel toegeven, dat het best een lekker gezicht is, zo'n berg van die munten te zien liggen, terwijl het zonlicht al die glimmende gouden schijfjes doet schitteren. Nee foto's van die berg mogen er niet gemaakt worden Op dat punt heeft de directeur van het pennin genkabinet strenge instructies ge kregen van expeditieleider Rex Co- wan. die de mooie plaatjes voor zichzelf wil houden om er straks exclusieve reportages mee te kun nen illusteren Maar bekijken mag wel. Oppakken zelfs ook. Vrijgevig drukt de directeur mij een schep van die munten in de handen, om me ook eens even zo'n oom- Dagobert-Duck gevoel te geven. „Voelt lekker aan, hè", zegt hij meelevend Ik kan niet anders dan hem gelijk geven. Maar er is nog iets anders wat een rol speelt Iets ge voelsmatigs. Zulke waardevolle din gen in handen gestopt krijgen, mun ten die daar 260 jaar onaangeroerd op de op de zeebodem hebben gele gen en hebben toebehoord aan mensen die samen met een schip ten onder zijn gegaan: dat laat een mens niet onberoerd. Over de marktwaarde van de ge vonden gouden munten kan drs. Jacobi geen zinnig woord vertellen. „Als een individuele munt 500 gul den zou opbrengen, kun je dat niet zomaar met 2000 vermenigvuldigen. Want met deze vondst is 1732 in één klap een van de gewoonste jaartal len gewordenHet is in die periode geweest dat de meeste gouden du katen naar 'De Oost' werden ver scheept Daar is wel wat van terug gekomen, maar veel munten wer den omgesmolten om als pure grondstof te dienen voor sieraden. Als er gepraat wordt over een waarde dan is het alleen reëel om uit te gaan van de gouden inhoud van de munten, waarbij in elk exemplaar drie en een halve gram goud is verwerkt. Dat komt bij 2000 gouden munten neer op een totaal van zo'n 7 kg aan goud, wat weer gelijk slaat aan een waarde van tussen de 280.000 gulden en de drie ton. Wat de munten straks bij een veiling gaan opbrengen kan echter aanzienlijk veel meer wor den. Want wie zou er uit curiositeit niet graag zo'n muntje met die historische achtergrond in bezit willen hebben? De ontdekking van de kist met tweeduizend gouden munten en nog duizenden zilveren munten, die er overigens conditioneel slecht aan toe zijn. is voor de bergingsexpedi- tie op een uitermate gunstig mo ment gedaan. Vorig jaar nog lag de verdeling van de opbrengst zo: een kwart voor de staat en driekwart voor de expeditie. Maar omdat er twee seizoenen lang veel geld in de berging" was gestoken en er naar verhouding weinig waardevols bo ven water was gekomen, had de dienst der domeinen juist bij aan vang van het nieuwe speurseizoen 1983 de hand over het hart gestre ken en een nieuwe verdeelsleutel vastgesteld' tien procent voor de staat en de rest voor de bergers. Daarvan uitgaande krijgt het minis terie van financiën dus straks zo'n tweehonderd gouden dukaten uit de voorraad van 2000 gouden plak ken die uit de kist werden opge diept. De vondst van in de driehonderd gouden munten in St. Maar tensdijk maakte op directeur Jaco bi van het Koninklijk Penningen- kabinet enkele jaren geleden meer indruk door de grootte en de diver siteit van de verzameling. „Dit is natuurlijk op het eerste gezicht een beetje saai 2000 keer hetzelfde. Hel spectaculaire zit 'm meer in de massa. En je hebt voor het eerst een complete geldkist Daar had je eerst wel een idee van. maar nu heb je kunnen zien hoe zo'n kist precies in elkaar zit. hoe alles is verpakt: gouden munten in het midden, de zilveren plakken er om heen en turf als opvullingsmate- riaal" Het vinden van zoveel van dezelfde exemplaren heeft daar naast ook nog de wetenschappelij ke waarde, dat er dingen kunnen worden onderzocht die anders niet mogelijk zijn Zo hoopt drs. Jacobi aan de hand van een stempelonder- zoek zoals hij dat ook verrichtte in de massale goudvondst uit het wrak van de voor de Noorse kust gezon ken Oost-Indié-vaarder 'Akeren- dam' enig houvast te kunnen krij gen over de omvang van de munten- produktie destijds Het tijdrovende en met behulp van microscopen uit te voeren stempelonderzoek heeft nu al kenmerken aan het licht ge bracht, waaruit blijkt dat het muntstempel diversiteiten ver toont. Muntenvondsten uit VOC-schepen: ze kunnen aardig oplopen als we even uitgaan van de situatie rond de 'Akerendam', in 1725 gezonken bij het eiland Runde voor de west kust van Noorwegen. Dat wrak gaf tijdens speurtochten door duikers met minder dan 56.000 munten prijs. Maar daar waren dan wel dertigduizend dubbeltjes b(j. „En die zijn zo gewoon als het zand van de zee", licht drs. Jacobi toe. Toch was het aantal gouden dukaten dat boven water werd gehaald niet mis: 6600. De bijna zeshonderd dukaten, die het aandeel vormden van de Nederlandse staat liggen nog steeds in een kluis en zullen binnenkort op de markt worden gebracht. Het gaat hier om Utrechtse dukaten, geslagen in 1724. Drs. Jacobi vindt het niet juist om de speurtocht naar restanten van de Akerendam en 'tVliegenthert' op één lijn te stellen. goed als het daar voor de Walcherse kust gaat, met een be trouwbaar duikteam, in samen werking met mensen van het mu seum in Vlissingen en van het rijksmuseum in Amsterdam, zo fout is het daar voor de Noorse kust gegaan. Dat is daar een wilde schatgraverij geweest, met list en bedrog en merkwaardige toestan den". Met de registratie van de gegevens rond de muntenvondst uit 'tVlie genthert' kan het geschiedkundige verhaal over de geldstromen in vroeger tijden weer verder worden aangevuld. Niet in alle gevallen komen de muntenvinders in Neder land met hun ontdekkingen op de proppen bij het Penningkabinet. Dat verzwijgen komt volgens drs. Jacobi voort uit een onberedeneer de en onterechte angst, ook al is er geen misverstand over het eigen domsrecht omdat de ontdekking op eigen terrein is gedaan. Men vreest voor het aan de grote klok hangen van die ontdekking. Als men dat niet op prijs stelt, houdt het Pen ningkabinet dat echter stil. „Maar we hebben dan wel de mogelijk heid om de gegevens over die vondst vast te leggen". Die informatie ging voor het Pen ningkabinet verloren in het geval van een reusachtige rijksdaalder vondst die een jaar of wat geleden in Zeeland moet zijn gedaan, maar die angstvallig is geheim gehou den. De vinders hebben er nooit mee aangeklopt bij het penningen kabinet dat in dat soort gevallen gratis diensten aanbiedt in dg vorm van het wegen van de mun ten, het beschrijven de exemplaren en het geven van verkoopadviezen. In de loop der tijd zijn er mondjes maat nog wel rijksdaalders uil die vondst geveild. Het betrof hier munten van rond 1570. Drs. Jacobi schat dat het totaal aantal rijks daalders rond de duizend moet hebben bedragen. Een vreselijk interessante ontdek king. Maar drs. Jacobi en de zijnen hebben het nakijken gehad. Voor ons was er alleen de wrange na smaak", zegt hij. Jacques Cats Vanwege zijn ver trouwensrelatie met de bergers van 't Vliegcnthert heeft een Vlis singse antiquair, Gerard Kloeg, toestemming gekregen om in zijn zaak aan het Bellamypark vijftig exemplaren te koop aan te bieden van de in de afgelopen maanden gevonden Utrechtse gouden duka ten. De aankoopprijs varieert, af hankelijk van de kwaliteit van de afzonderlijke munten, van zeshon derd tot achthonderd gulden. Al direct na het bekend worden van de uitzonderlijke aanbieding meld den zich de eerste gegadigden. Met de muntenschat, die dezer da gen aan het wrak van het voor de Walcherse kust gezonken VOC- schip 't Vliegenthert' is ontfutseld houdt de geldvondst niet op. De ontdekking van vele losse munt stukken in de loop van totaal drie seizoenen zoeken, geeft voldoende wezenlijk houvast dal er nog ten minste één geldkist aan boord moet zijn geweest. Het aantal los gevonden muntstukken is, waar het gaat om gouden exemplaren, inmiddels opgelopen tot omstreeks zevenhonderd. De los gevonden munten moeten naar wordt aangenomen afkomstig zijn uit een geldkist die tijdens de ramp uiteengeslagen werd. De losse gouden munten, waarvan de meeste exemplaren - ruim driehonderd - de afgelopen maanden zijn gevonden. zijn gouden dukaten uit Utrecht. De gouden munten uit de dezer dagen opgehaalde grenen kist zijn duka ten uit Holland In beide gevallen dateren de munten uit 1729 Tijdens een eerste onderzoek door het Koninklijk Penningenkabinet in Den Haag is aan het licht geko men dat de Utrechtse munten met de hand zijn geslagen. De exempla ren zijn daardoor nogal onregelma tig van vorm. De Hollandse munten zijn keurig met een schroefpers ge- sla geslagen De munten moeten direct na ver vaardiging in 1729 in een kluis zijn opgeslagen, waar ze vijfjaar hebben gelegen voordat ze eind 1734 aan boord van 't Vliegenthert' door ge nomen. Vrij kort na het uitvaren uit Zee land verging het schip voor de Wal cherse kust. Omdat de munten nim mer in omloop zijn gekomen ogen ze splinternieuw, als dat tenminste kan worden gezegd van geldstuk ken die zo'n 250 jaar weliswaar in een afgesloten kist, op de zeebodem hebben gelegen. Om te weten te komen, wat de munten 'doen' op een veiling, heb ben de Engelse leiders van de ber gingsexpeditie enkele los gevonden exemplaren laten veilen door het Amsterdamse kantoor Schulman. De opbrengst was toen per munt zo'n 750 gulden, exclusief veiling- kosten.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1983 | | pagina 11