O
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
A: investeringen
Zuid-Afrika beperken
Gespannen sfeer in Polen
na redevoeringen paus
ZC
V redesdemonstratie
vooral gericht
tegen kruisraket
auto adria
TOEZEGGINGEN VAN DEN BROEK
Korting
kinderbijslag
duurt jaar
\Van de regen in de drup
'aag
226e jaargang no. 144
22 juni 1983
Warm
Zonnig en droog. Middagtemperatuur
van 22 graden op de Waddeneilanden
lot 28 graden in het binnenland. Mati
ge oostenwind
Awwim èm. a&e-
uew&ui eu.ctiMfd:
dcmu/e
OI|k 150 4463 AE goes 01100 20440
0 HAAG lANPi - De PTT maakt volgend jaar een begin met de invoering
een nieuw giropasje, waarop een magneetstrip en een persoonscode zijn
ingebracht. Staatssecretaris Scherpenhuizen zei dit dinsdag in een gesprek
A de kamercommissie voor verkeer en waterstaat over het onlangs
trschenen jaarverslag van de PTT.
itrs 'f staatssecretaris zei verder dat er nog geen beslissing is genomen over de
ring van een vergoeding voor het gebruik van giro- en bankpasjes De
VVD'er De Beer deed hein de suggestie aan de hand via een bijdrage per
geldhandeling rekeninghouders die het meest van de giro gebruik maken ook
het meest voor de kosten te laten opdraaien. Zo worden kleine rekeninghou-.
ders gespaard, aldus De Beer.
Scherpenhuizen zei dat de PTT graag zal meewerken aan een experiment om
het parlementair automatiseringscentrum 'Paraci van de tweede kamer aan
Viditel te koppelen Op die manier zouden ontvangers van Viditel kamerstuk
ken kunnen opvragen
DEN HAAG (GPD) Minister Van den Broek (buitenlandse zaken) is nog niet bereid verder
ie gaan dan enkele vage toezeggingen over een actief beleid inzake sancties tegen het
ipartheidsbewind in Zuid-Afrika. Hoewel zijn partij in de Tweede Kamer (CDA) mij monde
van Jan Nico Scholten dinsdag met een toch enigzins verrassende motie kwam, waarin de
;ering onder meer gevraagd wordt naar een wetsontwerp om Nederlandse investeringen in
sfew -Afrika aan banden te leggen, een beleid dat gericht is op importbeperkingen uit
te Zuid-Afrika en een uitbreiding van het wapenembargo tegen dat land.
moeizame onderhandelingen in de overleg met het bedrijfsleven praten gingen van bedrijven in Zuid-Afrika
JA-fractie bleek in de rede van over gedeeltelijke aansluiting bij het het emancipatieproces van de zwarte
PI» Scholten het gewenste olie-embargo vrijwillige olie-embargo dat onder bevolking bevorderen
des ;igen Zuid-Afrika op de lange baan te -meer door de meeste OPEC-landen Evenals bij het door het CDA ge-
flXgn geschoven. De regering krijgt wordt gehanteerd
Uteageveer anderhalf jaar de tijd om als i r
ïeltc [d van de Veiligheidsraad te ijveren V
«jor een mandatoir (verplichtend) Tot verrassing van de oppositie is de
0]» tlle-embargo en moet intussen in CDA-eis van het wettelijk aan ban-
den leggen van Nederlandse investe
ringen in Zuid-Afrika wel overeind
blijven staan. Van den Broek wilde
hier niets van weten en stelde
IVan onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De Tweede
Kamer heeft dinsdag inge
stemd met een tijdelijke kor
ting van één procent op alle
kinderbijslag-uitkeringen
'eSf' met ingang van 1 juli. De
"J" korting zal op 1 juli 1984 auto
matisch ongedaan worden ge
maakt, behalve indien de Ka
mer instemt met een nieuwe
kortingsmaatregel.
;c;' De Kamer heeft deze wijziging
op voorstel van de WD-fractie
aangebracht in het wetsvoor
stel. Door de steun van PvdA.
D'66, CPN en Centrumpartij
kreeg het amendement de
meerderheid. Vorige week had
CDA-woordvoerder Hermsen
nog gedreigd met een ver
slechtering van de samenwer
king binnen de coalitie indien
de libeialen hun voorstel niet
zouden intrekken.
De woordvoerders van PvdA
en CPN benadrukten overi
gens dat zij het VVD-voorstel
alleen steunden omdat het
amendement slechts spreekt
over het tijdelijk maken van
de korting. Beide fracties lie
ten weten dat zij zich hoe dan
ook zullen verzetten tegen in
voering van het 'woonlandbe-
ginsel' in de kinderbijslag, zo
als door de VVD is voorge
steld.
Onder het woonlandbeginsel
wordt een regeling verstaan
waarbij de kosten van levens
onderhoud in een land bepa
lend zijn voor de hoogte van de
bijslag voor kinderen die in
dat land wonen Gezien de
verdragen van Nederland met
de Europese Gemeenschap, en
met Oostenrijk en Zwitserland
zou een dergelijke maatregel
uitsluitend betrekking hebben
op kinderen van werknemers
uit de Middellandse-Zeelan-
den,
Ontoelaatbaar
De beide regeringsfracties,
daarin gesteund door klein
rechts, weigerden te stemmen
over een wijzigingsvoorstel
van de PvdA. Het voorstel
gmg uit van een verhoging van
de bijslag met 1.44 procent in
plaats van de voorgestelde
verlaging met 1 procent.
Hermsen had vorige week al
laten weten dat het amende
ment niet toelaatbaar was,
omdat het tegengesteld is aan
de bedoeling van het wetsont
werp.
Met alleen de stemmen van
links voor, wees de Kamer
verder twee moties van de
CPN af. Hierin werd de rege
ring; gevraagd om per 1 okto
ber de verhogingen op basis
van de Wet Aanpassingsme
chanismen van minimumloon
cn uitkeringen alsnog door te
voeren en af te zien van de
verlaging van de uitkeringen
op die datum.
een tripartite overleg van overheid,
bedrijfsleven en vakbeweging op
gang te brengen om te zien wat hier
op vrijwillige basis te bereiken zou
zijn.
Hoewel hij daarbij eventuele toekom
stige wetgeving niet volstrekt uit wil
de sluiten, gaat hij ervan uit dat er
zonder medewerking van het neder-
landse bedrijfsleven toch weinig effect
op dit terrein te verwachten is. Daar
naast pleit de regering voor de lijn die
vraagde ..actieve importbeperkings-
beleid voor goederen uit Zuid-Afrika"
(te beginnen met kolen), verbergt Van
den Broek zich echter achter argu
menten van juridische aard. Interna
tionale verdragen als dat van de EEG,
de Benelux en de GATT zouden een
eenzijdige Nederlandse actie op han
delsgebied verbieden. In een uitge
breid betoog bestreed de minister de
opvattingen van het merendeel van
de volkenrechtprofessoren in Neder
land. die deze verdragen onderge
schikt achten aan verplichtingen o m.
In het kader van de Verenigde Naties
om apartheid en racisme te bestrij
den.
Traditioneel
In een scherp debat met Wallage en
Schelto Patijn (beiden PvdA) kon de
onder meer door het CNV wordt aan- minister echter niet heen om het l'eit
gehangen: via de Nederlandse vesti-
men een traditioneel Nederlands
standpunt betreft voor wat betreffen
met betrrekking tot Europese han
delspolitiek. Een land als Denemar
ken hanteerde tijdens de Falkland-
crisis en het embargo tegen Argenti
nië een andere interpretatie van de
omstreden artikelen in het EEG-ver-
drag.
Hoewel Van den Broek op enkele
punten zijn eigen achterban in de
Kamer tegemoet kwam. zoals met het
streven naar een uitbreiding van het
enige bestaande verplichte wapenem
bargo tegen Zuid-Afrika met een ver
bod op de import van Zuidafrikaanse
wapens, staan de standpunten ver
uiteen.
Ook na een korte ministerraadverga
dering tijdens de dinerpauze over dit
onderwerp was het Van den Broek
niet mogelijk veel te zeggen over de
CDA-motie. Elke tegemoetkoming
aan de motie-Scholten betekent dat
hij tegen de haren van coalitie-part
ner VVD moet instrijken. Het „ver
welkomen" van vrijwillig door het
bedrijfsleven in acht te nemen terug
houdendheid lokte bij VVD-woord-
voerder Weisglas al de kritiek uit dat
het bedrijfsleven toch geen politieke
pion hoeft te zijn voor een beleid dat
de regering niet van plan is uit te
voeren.
Deze woensdagmiddag wordt het de
bat voortgezet en wordt er gestemd
de motie-Scholleu.
Na de regenachtige lente dit jaar is het de afgelopen dagen
weer zonnig en droog geweest. Voor de boeren betekent dit
echter weer de sproei-installaties aangezet moeten wor
den.
DEN HAAG - Voor de ingang van hel tweede kamergebouw werd dinsdagmiddag gedemonstreerd tegen o.a. het CDA
ten aanzien van een boycot tegen Zuid-Afrika. De CDA-vlaggen waren besmeurd met rode verf.
i Van onze parlementaire redactiei
DEN HAAG De organisatoren van
de landelijke vredesdemonstratie,
die op 29 oktober in Den Haag zal
worden gehouden, hebben hun uit
gangspunten aangescherpt. Hoewel
de eerder bekendgemaakte leuzen
niet zijn veranderd, staat blijkens de
dinsdag verschenen toelichting daar
op het verzet tegen de plaatsing van
kruisraketten in Nederland centraal.
Volgens de organisatoren wordt deze
demonstratie anders. politieker",ï-
dan die van 21 november 1981. waai--
VS: GEEN MX RAKET
BIJ VERMINDERING
SOW JET-ARSENAAL
WASHINGTON IÜPA I'PI - De Ver-
enigde Staten zijn bereid af te zien
van de plaatsing van de nieuwe inter
continentale MX-raketten als de
Sowjet-Unie haar arsenaal aan lange
en middellange-afstandsraketten
vermindert.
Dit heeft de directeur van het Ameri
kaanse bureau voor wapenbeheersing
en ontwapening iACDAi. Kenneth
Adelman, in een brief aan de senaats
commissie voor buitenlandse zaken
geschreven De brief was bedoeld als
antwoord op vragen van senator
Clairborne Pell die wilde weten op
welke gronden de VS wilden afzien
van het MX-programma Volgens
commissievoorzitter senator Charles
Percy heeft de regering Reagan nu
voor het eerst openlijk toegegeven dat
ze een eerlijke overeenkomst zou wil
len aanvaarden. In de praktijk komt
het erop neer dat de Russen hun 650
SS-18 en SS-19 moeten ontmantelen,
aldus Percy.
voor 400.000 mensen naar Amsterdam
kwamen. Men verwacht de deelne
mers zich duidelijker tegen de kruis
raketten zullen uitspreken
Het comité dat de demonstratie orga
niseert heeft ook de naam gekregen
..Komitee Kruisraketten Nee'' El
ders in de toelichting wordt overigens
wel gesteld dat het verzet zich ook
richt tegen nieuwe kernwapens in
andere landen in Europa.
De officiële leuzen voor de demonstra
tie, die al eerder dit jaar werden
vastgesteld, zijn onveranderd: Geen
nieuwe kernwapens in Europa, niet in
Nederland noch in enig ander land;
Europa kernwapenvrij de kernwa
pens de wereld uit
Hel ..Komitee Kruisraketten Nee" be
staat uil IKV. Pax Christi, PvdA
PPR. D'66. PSP. CPN EVP. het Sa
menwerkingsverband Stop de N-bom.
Stop de Kernwapenwedloop. Vrou
wen voor Vrede. Vrouwen tegen Kern
wapens, het Platform van Radicale
Vredesgroepen, het Humanistisch
Vredesberaad. Kerk en Vrede, de FNV
en de VVDM.
Het Overlegorgaan tegen de Kernbe
wapening ontbreekt in dit rijtje. Daar
aan is immers, behalve een deel van
de hierboven genoemde partijen en
groeperingen, ook het CDA lid. Het
CDA echter besloot eerder dit jaar
niet aan de organisatie van de demon
stratie mee te doen. omdat men het
met eens was met de uitleg van de
officiële leuzen
'Boer blijven'
via de dialoog
ZLM (tegenwoordig
[v3l| i-/ZuideliJke Landbouw
i Maatschappij schuift deze
- —*<H week drie dagen lang met
een organisatorische gron
digheid. haar eigen, de betekenis van
het agrarisch bedrijfsleven naar voren
via een grote manifestatie in Kruinin-
gen Zeeland kan er de klok op gelijk
zetten: eenmaal in de vijfjaar heeft de
ZLM er per traditie behoefte aan zich
met haar hele hebben en houden, met
de nieuwste ontwikkelingen in de
bedrijfstak, de zorgen en de mogelijk
heden zo opvallend mogelijk aan de
buitenwereld te laten zien Niets is bij
die gelegenheden te veel. doodeen
voudig omdat men er in de Zeeuwse
(en Brabantse) kring van land- en
tuinbouw van uitgaat dat een dosis
gezonde belangstelling en een direct
contact met de omgeving mede bepa
lend zijn voor de positie van de agra
riër nu en in de toekomst Te veel en
te vaak is wat er in deze bedrijfstak
omgaat voor de doorsneebuitenstaan
der een gesloten boek. Landbouwbe
leid is - zo komt het doorgaans over -
wat zich afspeelt tijdens nachtelijke
marathon-zittingen van ministers aan
EG-vergadertafels in Brussel. Land-
bouwpraktijk het beeld van de boer of
tuinder, bezig op zijn bedrijf, een
indruk in het voorbijgaan. Wat ertus
sen die twee uiteinden zit blijft over
het algemeen een ondoorzichtig ge
heel. En dat laat zich dan ook nogal
eens vertalen met onbegnp en n
standen.
Waar staan boer en tuinder van
daag? Het is de ZLM erom te
doen op die vraag in de komende
dagen een geprofileerd antwoord te
geven. Anno 1983 is de agrarische
bedrijfstak in een dichtbevolkt land
als Nederland op een veel ingewikkel
der manier met de rest van de samen
leving verweven dan in het verleden
het geval was Belangen van indus
triële bedrijvigheid, van milieube
scherming, van natuur- en land
schapsbehoud, van woningbouw én
wegenbouw, van recreatie en toerisme
groeperen zich om de agrariër heen en
bemoeien zich terdege met hem.
Land- en tuinbouw zijn in toenemen
de mate aan kritiek onderhevig. Niet
zelden overheerst als gevolg hiervan
het gevoel dat de agrarische bedrijfs
tak m haar specifieke doen en laten en
met haar bijzondere kwetsbaarheden
niet meer wordt begrepen En dat
terwijl toch nog altijd een kwart van
de Nederlandse export uit agrarische
produkten bestaat en de werkgele
genheid in land- en tuinbouw (nog
altijd) 10 procent van de marktsector
uitmaakt. Bij ZLM-manifestaties zo
als deze week is het gebruikelijk dat
paiallellen worden getrokken met het
verleden. Dat gebeurt ook vandaag,
wanneer de 140-jarige ZLM aan minis
ter van landbouw Braks het eerste
exemplaar overhandigt van de Kro
niek 1944-1969 van de landbouw in
Zuid-Nederland. Een periode van her
stel en nieuw elan na de tweede
wereldoorlog, een kwart eeuw ook
waann de spaden zijn gestoken voor
de moderne bedrijfstak die land- en
tuinbouw zeker in dit gewest gewor
den is. Maar het vertrouwen dat uit de
ontwikkelingen door de jaren heen
kan worden geput laat onverlet dat
dezelfde agrarische wereld doorlo
pend worstelt met vragen over haar
toekomstig bestaansrecht.
iVan onze speciale verslaggever)
WROCLAW Naarmate hel einde
van het tweede pauselijk bezoek aan
Polen nadert, neemt de spanning in
het land toe. Gisteren, een dag nadat
paus Johannes Paulus II in Katowice
liet militaire bewind in een uiterst
politiek getinte preek rechtstreeks
had uitgedaagd, kwam het in Wro
claw (het vroegere Breslau in de
provincie Silizie) opnieuw tot de
monstraties. Zij vonden plaats na
een pauselijk optreden op de berg
van Sint-Anna, even buiten Wroclaw.
In deze officiële „stad van de vredee"
heersten tijdens het pausbezoek ech
ter de militie cn de eenheden van de
beruchte en gevreesde oproerpolitie
Zomo. Wroclaw, met de havenstad
Gdansk een van de bolwerken van de
verboden vrije vakbond Solidariteit,
werd maandagnacht al door militai
ren en para-militaire eenheden in een
onneembare vesting veranderd. Tien
duizenden pelgrims, waaronder hele
klassen van lagere scholen, trokken in
het holst van de nacht te voet langs de
vele controlepunten van politie en
leger naar de plaats waar de paus hen
de volgende morgen toe zou spreken.
De overweldigende inzet aan geüni
formeerde en ..stille" dienaren van het
overheidsapparaat ide werkelijke cij
fers worden hier niet bekend ge
maakt, maar schattingen varlèren
van 60. tot 100 000 mam werd gisteren
in de binnenstad van Wroclaw getrot
seerd door kleine groepen demon
stranten Zij schreeuwden „dit is nu
onze vrijheid" en sommigen droegen
spandoeken met de naam „Solidar-
nosc"
Hoewel het om beperkte demonstra
ties ging van enkele honderden men
sen. greep de politie met groot ver
toon van macht in.
Waarschuwing
Inmiddels heeft ook vice-premier Ra-
kowski waarschuwende woorden
aan hel adres van de kerk gericht.
Een matigend effect op de pauselijke
woorden hebben de waarschuwingen
echter nog niet gehad. Gisteren, tij
dens de misviering op de Sint-Anna,
raakte hij ophieuw de achilleshiel van
het bewind, door de opvoeding van de
jeugd tot het exclusieve domein van
het gezin, hoeksteen van de maat
schappij. te verklaren.
De paus hekelde indirect het beeld
dat de communistische staat heeft
van een proletarische opvoeding",
door de opvoeding „de principiële
taak van het gezin" te noemen.
En, alweer indirect verwijzend naar
het optreden van de Poolse mach
thebbers tegen Solidariteit en het
uitroepen van de noodtoestand:
„Honger en dorst naar gerechtigheid
waren bijzonder manifest de afgelo
pen jaren. Ik hecht eraan, als pastor
van de kerk en als zoon van mijn
natie, deze honger en dorst te bevesti
gen Tegelijk wil ik die honger en
dorst beschermen tegen alles wat ze
kan verdraaien of verzwakken, en ik
zou ze ook willen verdedigen legen
alle onjuiste bezwaren en beschuldi
gingen. van welke kant die ook mogen
komen"
Een tumultueus welkom voor de paus
bij aankomst in Krakow, de stad waar
hij aartsbisschop was voor hij tot
paus werd gekozen, is dinsdagavond
uitgelopen op demonstraties voor het
verboden vakverbond Solidariteit
Tienduizenden mensen scandeerden
leuzen, zongen liederen en liepen on
der grote spandoeken met de naam
van Solidariteit door de stad.
Johannes Paulus II kwam'per heli
kopter uit Wroclaw en de Sint-Anm-
naberg aan in deze Zuidpoolse stad.
Grote drommen mensen stonden
langs de route en wierpen bloemen
naar hem toen hij aankwam in Kra
kow voor de laatste twee dagen van
zijn bezoek aan Polen
Naar verwachting zal donderdag in
dc omgeving van Krakos de ont-
mnoeling tussen de paus cn Lech
Walesa plaatsvinden. De Leninwerf
heelt haar bekenste werknemer drie
dagen vrijaf gegeven voor een 'au
diëntie' bij de paus.
Uitkering
Ook aan zelfstandige onderne
mers met een minimum inko
men zal een eenmalige uitke
ring worden gegeven om hun
koopkrachtverlies te compen
seren
PAGINA 5
Bezorgdheid
Op het ministerie van Binnen
landse Zaken is bezorgdheid
ontstaan over de conflicten in
de gemeenteraad van Aarden
burg.
PAGINA 9
Geen bezwaar
Ër bestaan tussen de besturen
van Middelburg en Vlissingen
geen geschillen meer over de
transfers van Eikenhout en
Van de Velde van Middelburg
naar Vlissingen
PAGINA 15
Kadio. tv en kunst: 2
Financieel: 7
Binnen en buitenland: 3 en
5
Zeeuws: 9, 11, 12. 13 en 14
Sport: 15
Vijfjaar geleden, bij de vorige ZLM-
manifestatie. werd een congres
gehouden rondom het thema „Heeft
het nog zin om boer te worden?" Het
was een opvallend zelfonderzoek,
waar enige moed voor nodig leek. De
ZLM waagde zich eraan omdat er juist
toen in toenemende mate verontrus
tende geluiden te horen waren over
het verdwijnen van een derde van de
agrarische bedrijven Vooral jonge
boeren dreigden in een moeilijke posi
tie te geraken door gebrek aan finan
ciële reserves en eigen vermogen: de
grondprijzen zaten in stijgende lijn. ér
was de noodzaak om met steeds min
der mensen steeds meer te gaan pro
duceren. de omvang van noodzakelij
ke investeringen werd steeds hoger.
Sinds het moment waarop deze dis
cussie in eigen gelederen werd aange
sneden zijn de problemen in de land
en tuinbouw alleen maar groter ge
worden Een vorige week verschenen
rapport onder de titel 'Boer blijven'
heeft dat nog eens scherp aangege
ven. In dat rapport van het Neder
lands Agrarisch Jongeren Kontakt
(NAJK) schetst de jeugd in de land-en
tuinbouw haar zorgen en twijfels over
plaats en toekomst van het agrarisch
bedrijfsleven in Nederland Vastge
steld wordt dat het weerstandsvermo
gen van veel agrarische bedrijven is
uitgehold en dat ook het landbouwbe
leid in breder verband i£G> ernstig op
de tocht staat De jongeren houden
het erop dat voor een degelijke be
staanszekerheid van boer en tuinder
in de toekomst en voor behoud van
een flink stuk werkgelegenheid daar
nieuw en vertrouwenwekkend zicht
en beleid nodig zijn Het rapport is de
weerslag van discussies die de agrari
sche jongeren met allerlei maatschap
pelijke groeperingen hebben gevoerd,
bewust van het lëit dat land- en
tuinbouw in een geïsoleerde positie
zwak staan Juist de harde noodzaak
van een dialoog met de samenleving
om haar heen is voor de land- en
tuinbouw in Zeeland uitgangspunt
om zo posmebepalend bezig te zijn als
met een ZLM-manifestatie de komen
de dagen in Kruiningen.
vdM