PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Seen eenzijdige
anpak Z.-Afrika
PZC
Missie-Shultz verkeert
in beslissend stadium
CHERP TOEZICHT BEDRIJVEN
Dagboeken Hitiers lijfarts
iidiase order
40 miljoen
Iran wijst
Russen uit
Werf
RDM
van de
baan
DODEN HERDACHT
vandaag
Zonnetje
proog weer en perioden met zon.
mddagtemperatuur ongeveer 16 gra-
üen. Zwakke tot matige zuidenwind.
u«|6e jaargang no. 105
inderdag 5 mei 1983
n*fDEN iDPADe Britse auteur David Irving heeft
11 ierdag in Londen de dagboeken van de lijfarts
'eS er, Theodor Morell, gepubliceerd. Het boek, dat heet
'v;if Hitlerthe medical diaries', bevat op meer dan 300
f zijden medische observaties en aantekeningen over
38rekken tussen arts en patient in de jaren 1937 tot
Irving vond de papieren in een Amerikaans archief
Washington en kocht de publikatierechten van Morells
uwe Johanna.
10- terhouding tussen de ridderkruisdragende Morell en
zijn patient A (Hitler) was geen gemakkelijke De
Führer liet zich nooit op bepaalde plaatsen aanraken.
Overigens waren de methoden van Morell om Hitlers
uitmate hoge bloeddruk en oorsuizingen te verlichten
nogal onaangenaam op 11 augstus 1941 bracht hij twee
bloedzuigers aan. Hij schreef zijn patiënt ook vegetarische
gerechten voor. Morell door velen beschouwd als een
kwakzalver kwam er op het proces in Neurenberg
zonder kleerscheuren af.
Zie ook pagina 5)
(Van onze parlementaire redactie)
I HAAG De Nederlandse regering voelt op dit moment
;ts voor eenzijdige sanctie-maatregelen tegen het apart-
Idsbewind in Zuid-Afrika. In een nota aan de Tweede
Dier schrijft de regering dat een drietal onderzochte
gelijkheden - een olie-embargo, investeringsbeperking en
|)ortbeperking - op een groot aantal bezwaren stuiten.
minister van buitenlandse za-
£3 Van den Broek vanmorgen op een
anjsconferentie eenzijdige sancties
acj steeds niet uit zegt te sluiten zal
■rsjrlopig alleen binnen EG-verband
2rstreefd worden naar aanscherping
de (vrijwillige) gedragscode voor
irlandse bedrijven in Zuid-Afrika.
olie-embargo veronderstelt het
ïggen van het handels- en scheep-
tverdrag met Zuid-Afrika, onthef-
van GATT-verplichtingen, in-
ig van de Benelux-partners,
machtiging van de EG en het
iteren van de sanctiewet. Volgens
i den Broek zijn er dan nog alle
;elijkheden van ontduiking door
(bedrijfsleven en de economische
'ilgen voor Nederland bovendien,
investeringsbeperkende maatre-
moeten ook verdragen worden
egd, terwijl de sanctiewet hierin
aantal beperkingen oplegt.
EG-gedragscode schrijft onder
voor dat er in vestigingen in
•Afrika niet gediscrimineerd mag
len naar ras, zoals mogelijk is
er de Zuidafnkaanse wetgeving
de vrijheid van zwarte arbeiders
te vrij te organiseren in vakbon-
IVERSUM (GPD) De Indiase
r heeft bij Philips' Telecommuni-
it Industrie in Hilversum een or-
geplaatst voor de levering van 25
biele computer gestuurde tele-
entrales. Met deze opdracht is
bedrag van rond de 40 miljoen
len gemoeid.
gaat om 15 centrales met een
citeit van 2000 telefoonlijnen en
[centrales met een capaciteit van
I Hjnen.
den moet worden gegarandeerd. Om
inzicht te krijgen in de stand van
zaken binnen de Europese vestigin
gen in Zuid-Afrika worden de bedrij
ven jaarlijks verzocht hierover te rap
porteren. Volgens minister Van den
Broek werkt het bedrijfsleven hier in
toenemende mate aan mee.
Volgens de minister mag echter ook
ROTTERDAM De oprich
ting van een nieuwe repara-
liewerf in Rotterdam, waar
500 ontslagen medewerkers
Van de failliet verklaarde
RDM-reparatiewerf een baan
Zouden kunnen krijgen, gaat
dcfinticf niet door. Dal heelt
'dc Rotterdamse havenwet
houder drs. R. den Dunnen
Woensdag meegedeeld.
Op een persconferentie woens
dag in het Rotterdamse stad-
Juis verklaarde Den Dunnen
at de gemeente Rotterdam
s veruit de belangrijkste po
litiële deelnemer in de nieu
we werf, onvoldoende financië
le medewerking heeft gekre
gen van de ministeries van
feconomische zaken, sociale za
ken en van de bedrijfsvereni
ging metaalindustrie. „Op
Mm twee miljoen gulden na
wu Rotterdam alle risico's
dragen", aldus Den Dunnen,
pelangrijk struikelblok is vol
gens de Rotterdamse wethou
der de voor Rotterdam en de
pedrijven Scanmarine en Boe-
Je onaanvaardbaar hoge
kraagprijs geweest, die econo
mische zaken heeft gehan
teerd voor de dokken van de
oude RDM-reparatiewerf: on
geveer tien miljoen gulden
slot pagina 14)
LONDEN (RTR) Het ministerie
van buitenlandse zaken van Iran
heeft woensdag 18 Sowjetrussische
diplomaten opdracht gegeven het
land binnen twee dagen te verlaten.
Dit heeft het Iraanse persagentschap
Irna bekendgemaakt.
Volgens het persbureau waarvan
het bericht in Londen werd ontvan
gen werd de uitwijzing meegedeeld
aan de Russische ambassadeur in
Teheran De uitwijzing van de diplo
maten volgde op een bekendmaking
van de procureur-generaal van de
revolutie enkele uren tevoren dat de
pro-Russische communistische partij
van Iran. Tudeh. werd ontbonden
omdat zij zich aan spionage heeft
schuldig gemaakt. Zaterdag gaf de
secretaris-generaal van Tudeh, Nou-
reddin Kïanouri, op de televisie toe
dat hij smds 1945 voor de Sowjet-Unie
had gespioneerd. In februari zijn een
zeventigtal vooraanstaande leden van
Tudeh, onder wie Kianouri. gearres
teerd. eind apnl werd een tweede
groep aangehouden.
Irna deelde mee dat de uitgewezen
diplomaten zijn beschuldigd van in
menging in de binnenlandse zaken
van Iran door het leggen van contac
ten en het zich bedienen van 'verra
derlijke en gehuurde agenten'.
niet de indruk ontstaan dat vanuit de
Nederlandse samenleving de apart
heid in stand wordt gehouden, laat
staan worden versterkt In navolging
van Groot-Brittannie overweegt de
minister een sociaal attaché aan te
stellen op de ambassade in Zuid-
Afrika om de naleving van de gedrags
regels beter te kunnen begeleiden.
Deze regels zullen gebaseerd zijn op
het door Nederland wel en Zuid-
Afrika niet aanvaarde verdrag in de
Internationale Arbeidsorganisatie
ILO
Het CDA erkent dat het kabinet bij
het innemen van zijn standpunt over
de nodige argumenten beschikt., maar
wijst er tevens op dat er in het
regeerakkoord van dit kabinet afspra
ken zijn gemaakt over het treffen van
eenzijdige maatregelen tegen Zuid-
Afrika.
Het CDA zal het door het kabinet
ingenomen standpunt dan ook kri
tisch toetsen.
De nota over Zuid-Afrika wordt door
VVD-fractievoorzitter Nijpels als „een
realistisch stuk" beschouwd. Volgens
Nijpels toont het kabinetsstuk duide
lijk aan dat „eenzijdige boycotmaat
regelen van ons land praktisch en
juridisch met te realiseren zijn".
Volgens de PvdA hedeft het kabinet
niet de politieke wil om economische
maatregelen tegen het Zuidafrikaan-
se apartheidsregime te nemen. Daar
om grijpt het elk mogelijk obstakel
aan om aan effectief beleid te ontko-
Ook het Komite Zuid Afrika, de Anti-
Apartheidsbeweging Nederland en de
werkgroep Kairos reageerden teleur
gesteld over de inhoud van de rege
ringsnota
AMSTERDAM (ANP) Koningin Beatrix heeft
woensdag samen met haar zoon Willem Alexander de
eerste krans gelegd bij het nationaal monument op de
Dam in Amsterdam ter nagedachtenis van allen, die
sinds de Tweede Wereldoorlog om het leven zijn
gekomen.
Na de koningin en de kroonprins legden twee nabe
staanden een krans, gevolgd door minister-president
Lubbers en de ministers De Ruiter van defensie en
Brinkman van WVC namens de raad van ministers. Uit
naam van de strijdkrachten legden de chefs van staven
een krans. Verder namen meer dan twintig organisa
ties van verzets- en oudstrijders en oorlogsslachtoffers
aan de herdenking deel. Op de Dam stonden erewach
ten.
Voorafgaand aan de kranslegging was er een herden
kingsdienst in de Nieuwe Kerk.
Woensdagavond hebben ongeveer vijfhonderd mensen
na een stille tocht door Amsterdam op de Dam de
doden van de oorlog herdacht.
Tussen de duizend en vijftienhonderd mensen hebben
woensdagavond meegelopen in de stille tocht naar de
fusilladeplaats op de Waalsdorperylakte bij Den Haag.
Bij de bourdon-klok op de vlakte werd de erewacht
betrokken. Kamervoorzitter dr. D. Dolman legde
woensdagavond in de hal van het kamergebouw aan
het Binnenhof een krans bij het boek met de namen der
gevallenen. Vervolgens werd enkele minuten stilte in
acht genomen.
tZie ook pagina 18).
ISRAËLISCH KABINET BESL UIT VAND AA G
BRITSE GRAAF
VERDACHT VAN
PORNOHANDEL
<Van onze correspondent!
LONDEN Een vooraanstaand Buts
edelman en lid van het Hogerhuis, de
44-jange Graaf lEarli Grey, is giste
ren door de politie meegenomen voor
ondervraging over zijn aandeel m een
omvangnjke porno-handel
De graaf werd samen met nog drie
andere mensen aangehouden na de
vondst van pornografisch materiaal,
waarvan de ivaarde op 100.000 pond
>440 000 gulden i wordt geschat. De
boekjes en videobanden werden op
verschillende adressen in Oost-
Londen aangetroffen.
iVan onze correspondent)
JERUZALEM Het Israëlische kabinet komt vanmorgen in bijzondere
zitting bijeen om het ontwerp-akkoord met Libanon goed te keuren dat de
Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Shultz met zijn pendeldiplo
matie heeft opgesteld. Algemeen wordt aangenomen dat de Israëlische
regering met het ontwerp akkoord zal gaan. Ook van Libanese kant zijn geen
moeilijkheden meer te verwachten.
Premier Begin zei gisteravond na een
gesprek met Shultz dat er een aantal
zaken in het ontwerp zijn waarover
het kabinet zich moet uitspreken. Dat
betreft Amerikaanse compromisvoor
stellen inzake de positie van majoor
Haaad en patrouilles in Zuid-Libanon
die deel uitmaken van het veiligheids
arrangement. Israël stond aanvanke
lijk op het standpunt dat Israëlische
militairen onder Libanees commando
deel moeten nemen aan dergelijke
patrouilles, terwijl voor Hadad een
leidende functie in het Libanese leger
in Zuid-Libanon werd opgeëist.
In beide zaken schijnt het dat Israel
akkoord gaat met Shultz' compromis
voorstel. Volgens dat compromis,
waarvan de details nog niet bekend
zijn. zouden zowel Israël als Libanon
water in de wijn doen. Het ontwerp
akkoord houdt in dat er formeel een
eind komt aan de staat van oorlog
tussen Israël en libanon. zonder dat
het een vredesverdrag is Ook is er
geen sprake van het aanknopen van
betrekkingen Daarover zullen onder
handelingen beginnen een halfjaar na
fC
m*W0S*!r
UTRECHT ANPi Een van de primeurs van de licht vliegtuig-bouwpakket kopen Bij het pakket be
manifestatie 'Techniek in vnje tijd', die vanaf vandaag hoort ook de holle vleugel van nylon met een draag
tot en met zondag in de Bernardhal en de Manjkehal wijdte van 180 cm. Nadat met in het vliegtuigje een
van de Jaarbeurs te Utrecht wordt gehouden, is deze radiobestuung en motor heeft gebouwd kan het de
'Windbag'. Voor f 244 - kan de modelbouwer dit ultra- lucht in
Schoolbegeleiding
Schoolbegeleiding geldt voortaan
als basisvoorziening van de rijks
overheid. Gemeenten mogen even
tueel een extra bijdrage leveren.
(PAGINA 5)
Ontwapening
Het voorstel van Sowjet-leider
Yoeri Andropov om bij de Geneef-
se onderhandelingen over wapen
beperking zowel kernkoppen als
lanceermiddelen te tellen is door
de westelijke bondgenoten met
voorzichtige instemming begroet.
Ronald Reagan noemt het plan
'bemoedigend'
(PAGINA 3)
De schippersvereniging Schuttc-
vaer maakt bezwaar tegen de toe
kenning van een ligplaats aan de
Loskade in Middelburg voor het
voormalige zendschip van Veroni-
(PAGINA 13)
Ander/echt: 1-0
In een tumulteus duel met Benfica
heefl Anderlecht zich gisteren in
Butssel een wankele 1-0 basis ge
schapen voor de tweede wedstrijd
die in Lissabon wordt gespeeld
(PAGINA 21)
Radio en televisie: 2
Binnen- en buitenland: 3 en 5
Financien, economie: 7
Kunst en cultuur: 9
Varia: 11
Provincie: 13. 15, 17 en 19
Sport: 21
Yoen Andropov
ui- terugtrekking van alle vreemde
troepen uit Libanon.
Als er van Israëlische en Libanese
kant geen bezwaren van het laatste
moment zijn. zal Shultz morgen, vrij
dag. korte bezoeken aan Jordanië en
Saoedi-Arabiè brengen om dan zater
dag naar Damascus te gaan.
Daar wacht hem dc moeilijkste taak,
namelijk om president Assad van
Syrië te winnen voor het Libanees-
Israelische akkoord. Het staat geens
zins vast dat Syrië zonder meer met
het ontwerp akkoord zal gaan. ai is
de Amerikaanse en ook Israëlische
verwachting dat Syrië uileindelijk
zijn troepen uit Libanon zal willen
terug trekken. Al is het maar omdat
na het terugtrekkingsproces de Syri
sche invloed in Libanon groter blijft
Herdenking
5^22^' "VTederland heeft gisteren,
'\rQ I IN 4 mei, op gepaste wijze
zijn doden uit de tweede
wereldoorlog herdacht.
Achtendertig jaar na beëin
diging van de vijandelijkheden is dat
nog steeds een zinvolle bezigheid. Op
tal van plaatsen zijn, vaak bij monu
menten voor gevallenen, herden
kingsplechtigheden gehouden. Zij
voeren de herinneringen van miljoe
nen Nederlanders terug naar de oor
logsjaren '40-'45. een periode, die meer
dan de helft van de huidige generatie
Nederlanders gelukkig niet heeft
meegemaakt. De herdenkingsplech
tigheden zijn momenten ons te bezin
nen op de verschrikkingen van de
oorlog. Duizenden Nederlanders heb
ben in die jaren hun leven gegeven
voor de vrijheid van ons land. De
avond van 4 mei is blijvend voor hen.
Hun idealen van een vrij en democra
tisch Nederland, waar fascisme en
racisme zijn uitgebannen, zijn anno
1983 nog even actueel als veertig jaar
geleden, toen de situatie in ons land
totaal anders was. Als we niet willen
vergeten wat in de jaren '40-'45 is
gebeurd, zullen we ook de moed moe
ten hebben telkens weer het beeld op
te roepen van het Duitse volk. dat in
de jaren dertig tot veertig volledig in
de ban raakte van Adolf Hitler Zijn
verwerpelijke ideeën blijken nog al
tijd grote aantrekkingskracht uit te
oefenen op mensen die geen lering
willen trekken uit hetgeen in jaren
1933 ihet aan de macht komen van
Hitier) tot 1945 is gebeurd. Fascisme
en racisme vinden een rijke voedings
bodem nu er evenals in de jaren dertig
weer sprake is van een economische
crisis. Oppassen blijft de boodschap
Oppassen voor mensen als Janmaat,
wiens Centrumpartij het wat zij
noemt 'vreemdelingenvraagstuk' op
racistische wijze benadert. Ook Hitier
begon zijn politieke carrière door heel
sluw in te spelen op de gevoelens van
angst en onzekerheid bh het Duitse
volk. Vier mei is een dag om te
gedenken, maar ook om het oog ge
richt te houden op de toekomst, die
vrij moet zijn van smetten als fascis
me en racisme.
Vandaag. 5 mei, is een feestdag.
Feest vanwege de bevrijding van
ons land van het Duitse juk. precies 38
jaar geleden. Een nationale feestdag
is het helaas niet. Een deel van het
Nederlandse volk geniet van een vrije
dag, een ander deel gaat gewoon naar
zijn werk De eerste categorie bestaat
uit ambtenaren en trendvolgers, de
tweede groepering vertegenwoordigt
het bedrijfsleven. Omdat de regering
indertijd geen duidelijke keuze wilde
doen voor bevnjdingsdag als algehele
vrije dag, kan geen sprake zijn van
'een nationale feestdag' Die veron
derstelt, dat het gehele volk de arbeid
één dag voor gezien houdt en zijn
eventuele actieve of passieve deelne
ming richt op activiteiten en gebeur
tenissen rond de viering van bevrij
dingsdag. Weliswaar zit de vijfde mei
dicht bij koninginnedag, die bij uit
stek als een feestdag voor de gehele
Oranje gezinde natie geldt, maar dat
mag met betekenen, dat de dag van
de bevrijding minder belangrijk is.
Zoals de regels nu zijn of liever het
ontbreken van duidelijke richtlijnen
lijkt het er op, dat de bevrijding van
38 jaar geleden maar een soort ver
plicht nummer was. waar niet al te
lang bij moet worden stil gestaan. Dat
is jammer, want na de bezinning op de
avond van 4 mei, zal enige feestvreug
de de volgende dag onze duur bevoch
ten vnjheid nieuwe inhoud geven.
Concessie
De üowjetrussische partijleider An
dropov heeft dinsdag een conces
sie gedaan aan het Amerikaanse
standpunt over plaatsing van atoom
raketten voor de middellange afstand
in Europa. Reagans zogeheten nul
optie in ruil voor ontmanteling van
de Russische SS-20 raketten géén
plaatsing van 572 fershings en kruis
raketten in West-Europa gaat An
dropov duidelijk te ver Ook het Ame
rikaanse tussen-voorstel in fasen
naar de nul-optie toewerken wijst
hij af. Wél is de Russische partijleider
nu ineens bereid bij de Geneefse on
derhandelingen over kernwapens
voor de middellange afstand uit te
gaan van een evenwicht in het aantal
kernkoppen aan beide zijden. Derhal
ve geen telling meer van de aantallen
raketten, maar van de kernkoppen
Voor het Westen is dat van wezenlijk
belang, omdat de Russische SS-20
raketten over dne kernkoppen be
schikken. Elke eerlijke telling houdt
in. dat de Russen een flink aantal van
deze raketten moeten ontmantelen.
De bereidheid van Andropov om min
der kernwapens voor de middellange
afstand te stationeren, is echter aan
een voorwaarde verbonden. De Fran
se en Britse kernwapens moeten wor
den meegeteld, vindt de Russsische
partijleider Weliswaar ls die voor
waarde al eerder genoemd en even
snel weer verworpen door de betrok
ken westerse landen, maar dat laat
onverlet dat het jongste voorstel van
Andropov mogelijkheden biedt om de
wapenwedloop tussen Oost en West
aan banden te leggen Als Andropovs
voorstel de inleiding is tot verdere
concessies aan het Westen kan dit een
opening betekenen in het wapenover-
leg m Genève. Het Westen heeft twee
jaar op een dergelijke stap moeten
wachten. Nu de Russen er langzamer
hand van doordrongen raken dat
West-Europa niet zwicht voor dreige
menten en nu de plaatsing van raket
ten aan Navo-zijde eerder een kwestie
is van maanden dan van jaren, kiezen
de Sowjets voor een 'gematigde oplos
sing Het klinkt cynisch, maar het
grove machtsvertoon van Moskou op
dezelfde wijze beantwoorden is kenne
lijk de enige taal die het Kremlin
verstaat- olm