PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DREUN VOOR PVDA,
VREUGDE BIJ VVD
Terlouw laat RSV doorlichten
PvdA-VVD in Zeeuwse staten: 10-10
kleintjes
D'66 levert gevoelig in
Tweede
kamer
Zeeuwse
staten
WINNAAR HANS
Stabiel
In de ochtend nog hier en daar mist,
overigens droog weer met zonnige pe
rioden. Middagtemperaturen van 9
graden aan zee tot circa 12 graden in
het binnenland. Zwakke veranderlij
ke wind.
225e jaargang no. 70
Donderdag 25 maart 1982
<ch opgeven. Hel
VLISSINGEN - De verkiezingen voor provinciale staten hebben woensdag zeer
lanzienli jke verschuivingen teweeg gebracht in het politieke krachtenveld in de
staten van Zeeland. Zwaar verlies leed de Partij van de Arbeid: ze moet in de
nieuwe zittingsperiode zes zetels prijsgeven en komt met tien statenleden terug.
Daarmee heeft de PvdA dezelfde sterkte als een van de grote winnaars, de VVD:
die partij haalde twee zetels winst en komt eveneens met tien fractieleden
binnen.
Opmerkelijk zijn ook de verschuivingen binnen het confessionele blok in de
Zeeuwse staten. Het CDA blijft de grootste fractie, maar moest twee zetels prijsge
ven: men behaalde vijftien zetels. De RPF/GPV-combinatie maakt met twee frac
tieleden haar entree in de statenzaal - de groeperingen waren in de voorbije
periode niet vertegenwoordigd - en de SGP haalde een zetel winst en kan met vijf
statenleden aantreden.
Winst was er ook voor D'66, maar tot een verdubbeling van de twee zetels kwam
het bij deze verkiezingen niet: de partij haalde drie zetels. Behalve winst voor
„klein rechts", was er ook winst voor de kleine linkse partijen: zowel de PPR/EVP
als de PSP/CPN leveren in de staten-in-nieuwe-samenstelling één lid.
(Pagina's 15. 16,17.18,19. 21)
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - De Nederlandse kiezers hebben de Partij van de Arbeid een enorme
dreun gegeven. De VVD werd woensdag dé grote winnaar van de verkiezingen
voor de Provinciale Staten. De socialisten werden zelfs door de VVD verdreven
als tweede partij van het land. Het CDA won licht, terwijl D'66 de helft van de
grote winst van vorig jaar weer moest inleveren.
CDA en WD beschikken nu sa
men weer over een meerderheid
onder de Nederlandse kiezers:
55,5 procent, maar de politieke
leiders van CDA, PvdA en D'66
lieten meteen weten niet te wil
len denken aan het opbreken
van de samenwerking in het
huidige kabinet. CDA-premier
Van Agt zei dat zijn kabinet wat
hem betreft intact blijft, maar
dat de CDA-opvattingen in het
kabinetsbeleid nu sterker moe
ten doorklinken.
Van Agt zei dat „triomfantelijkheid
het CDA niet past, vreugde wel". Mi
nister Den Uyl verklaarde dat de koers
van de PvdA ondanks de zware neder
laag niet zal veranderen. „De PvdA zal
géén toontje lager zingen in het kabi-
voren. Het CDA boekte - ten opzichte
van de kamerverkiezingen - voor het
eerst in zijn bestaan winst, al verloren
de christendemocraten in bijna alle
Staten zetels. Het was zelfs voor het
eerst in bijna twintig jaar dat de christe
lijke partijen (toen nog KVP, ARP en
CHU samen) stemmen (terug)wonnen.
explosie
Een zware explosie bi) Cruson BV in
Breskens heefteen van de werknemers
van het bedrilf gedood en een ander
zwaar gewond. De ontploffing deed
zich voor Ir. dc Tcflon-oven en richtte
grote achade aan.
PAGINA 3
el Salvador
Volgens minister Van der Stoel is de
huidige politiek van de Verenigde Sta
ten ten aanzien van El Salvador 'een
miskenning van de werkelijkheid in
dit gebied'. De minister wil bij het
staatsbezoek dat koningin Beatrix
volgende maand aan de VS brengt de
kwesUe El Salvador duidelijk aan de
orde stellen. Van der Stoel spreekt van
'versterkte twijfel' over de doodsoor
zaak van de vier IKON-joum alls ten.
PAGINA 7
bouwnijverheid
Werkgevers en werknemers In de
Zeeuwse bouwnijverheid zullen zich
sterk maken voor een extra woning
toewijzing. Vooral de huursector ver
dient extra aandacht.
PAGINA 9
culturele minderheden
De adviescommissie leerplan moeder
taal vindt dat staatssecretaris Hermes
zich in moet zetten voor een aanpas
sing van het onderwijsmateriaal, de
leerstof en de scholen aan het mulU-
culturele karakter van de samenle
ving. Intercultureel' onderwijs dient
niet alleen gericht te zijn op minderhe
den, maar op alle leerlingen, aldus de
commissie.
PAGINA 23
schaken
De spanning is terug in de strijd om
het Nederlands schaakkampioen
schap. Koploper Hans Ree kwam gis
teren In Drachten niet verder dan re
mise tegen Peter Scheeren.
Zijn naaste concurrent Paul van der
8terren versloeg in een zenuwslopende
partij Hans Boehm en is Ree tot op een
half punt genaderd.
15, 16, 17,18, 19 en 21.
Nieuws uit Zeeland: 2,5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3
en 9.
Opinie en achtergrond: 4.
Sport: 23.
Varia: 25 en 26.
Radio en televisie: 27.
Financiën, economie: 29.
Volgens WD-leider Wiegel hebben de
kiezers uitgesproken dat er een ander,
by voorkeur „nationaal" kabinet moet
komen, dat de problemen echt aan
pakt. Zijn partyvoorzitter Kamminga
riep dat „de PvdA eruit moet".
De vreugde was gisteren by vooral de
WD groot. De liberalen boekten een
beter verkiezingsresultaat dan ooit te-
Zes organisaties van etnische min
derheden in Rotterdam hebben beroep
aangetekend tegen het besluit van het
centraal stembureau van Rotterdam
tot registratie van de Nederlandse
Volksunie en de Centrumpartij in ver
band met de komende gemeenteraads
verkiezingen. Via een Arob-procedure
willen de organisaties bereiken dat het
besluit van het centraal stembureau
wordt vernietigd.
Opkomst
De opkomst bij de verkiezingen was
laag. Slechts 67 procent van de kiesge
rechtigden toog ter stembus. Bij de
Tweede-Kamerverkiezingen van 1981
kwam 86 procent van de mensen op, bij
Zetelverdeling Tweede Kamer
zoals deze vermoedelijk zou wor
den, wanneer de voor de verkiezing
van de Provinciale Staten uitge
brachte stemmen zouden zyn uit
gebracht voor de verkiezing van de
Tweede Kamer.
Zetels
CDA
PvdA
WD
D'66
SGP
PPR
CPN
PSP
RPF
GPV
Kamer '81 Staten *82
GOES - Het karwei is (bijna) geklaard. Het legen van één van de
stembussen in Goes.
de Statenverkiezingen van 1978 nog 79
procent Volgens opinieonderzoeker
Maurice de Hond hebben met name
PvdA en D'66 onder deze lage opkomst
geleden.
Het meest opmerkeiyk was de - overi
gens wel verwachte - zware nederlaag
van de PvdA. De aanhang van de socia
listen daalde met een kwart ten opzich
te van de Tweede Kamerverkiezingen
van vorig jaar, en met zelfs een derde
ten opzichte van de vorige verkiezingen
voor de Provinciale Staten in 1978. De
PvdA verloor vooral aan PSP, CPN en
PPR, die uitstekende resultaten boek
ten.
Het CDA haalde weliswaar winst (ca. 3
procent) ten opzichte van de kamerver
kiezingen van 1981. maar in de meeste
Provinciale Staten - en daar gingen de
verkiezingen van gisteren om - verloor
het gemiddeld ongeveer 2 procent De
aanhang van de WD groeide met bijna
een derde van 17.3 procent van de kie-
(Slot zie pagina 21 kolom 2)
WD-leider Hans Wiegel, op nationaal niveau de grote win
naar in de verkiezingsstrijd, brengt in zijn woonplaats Ame-
rongen zijn stem uit.
Zetels
CDA
PvdA
WD
SGP
D'66
PPR
RPF-GPV
PSP-CPN
Overige
Staten *78 Staten '82
Nederland totaal
Staten 1978
Kamer 1981
Staten 1982
perc.
stemmen
perc.
stemmen
perc. stemmen
Opkomst/Geldig
79,13
7578638
86,61
8647114
67,92
6853200
CDA
35,07
2658001
30,86
28,27
2668162
33,40
2288964
PvdA
33,80
2561712
2444985
21,75
1490833
WD
16,95
1284287
17,31
1497060
22,20
1521382
D'66
5,20
394105
11,04
954745
8,30
568894
PSP
0,79
59979
1,23
106663
1,76
120852
CPN
1.17
88922
1,44
124352
1,95
133423
PPR
1,22
91979
1.48
127672
1,81
123835
PSP-CPN-PPR
1,28
97224
1,98
171225
2,50
171496
SGP
2,02
153321
1,78
153814
2,24
153554
RPF
0,26
19673
0,51
43699
0,72
49556
GPV
0,61
46416
0,53
45711
0,69
47286
SGP-RPF-GPV
0,74
56160
1,20
103696
1,57
107813
Overige
0,89
66859
2,37
205330
1.11
75312
Provincie Zeeland
Staten 1978
Kamer 1981
Staten 1982
perc.
stemmen
perc.
stemmen
perc. stemmen
Opkomst/geldig
79,4
186945
87,6
216796
69,1
172.698
CDA
32,8
61384
29,5
64000
31,0
53.609
PvdA
31,8
59499
27,2
58948
20,7
35.804
WD
16,5
30780
17,0
36946
21,7
37.427
SGP
9.4
17584
8,0
17284
10,4
17.897
D'66
4,0
7434
9.9
21465
6.9
11.956
PPR
1,9
3470
1,8
3859
2,9
5.029
RPF/GPV
1,8
3397
3.1
6717
3,9
6.653
PSP/CPN
1.0
1801
1.9
4018
2,5
4.323
Overige
0,8
1596
1.6
3559
(Van onze redactie economie
EINDHOVEN - Bij Philips Nederland verdwijnen in dit jaar, afhankelijk van de
ontwikkeling van de economie, nog eens 3000 tot 4000 arbeidsplaatsen.
Dit zei de voorzitter van de raad van bestuur, dr. W. Dekker, desgevraagd in een
persconferentie bij het verschijnen van het jaarverslag van het concern, waarin
de verwachting wordt uitgesproken dat als de economie zich ontwikkelt zoals
nu wordt verondersteld, in 1982 en volgende jaren de resultaten geleidelijk
zullen verbeteren.
De eerste maanden van het lopende jaar. aldus dr. Dekker, zijn volgens de ver
wachting verlopen en geven geen aanleiding de uitspraag in het verslag te herzien.
De verwachting is dat de omzet in hoeveelheden gemeten dit jaar met 5 procent zal
toenemen, zoals ook in 1981 het geval was.
De raad van bestuur zou teleurgesteld zijn als in 1982 het bedrijfsresultaat (in het
afgelopen jaar ƒ2193 miljoen, ofwel 5,2 procent van de omzet) niet belangrijk
verbeterde.
Dit is mede het gevolg van het herstructureringsproces, dat ook verder doorgaat.
(Zie ook pag. 29)
Van ome Haagse redacteur)
DEN HAAG - Minister Terlouw van
economische zaken denkt eraan om het
Rijn-Schelde-Verolme-concern te la
ten doorlichten door de organisatie
deskundigen van het McKinsey-bu-
reau. In de Tweede Kamer bestaat
daar een uitgesproken voorkeur voor.
Terlouw heeft overigens nog géén be
sluit genomen over de vraag of hij
McKinsey aan het werk zal zetten, en
hoe de taakomschrijving zal komen te
luiden.
De gedachte RSV te laten doorlichten
komt voort uit een advies aan Terlouw
van de SEAN, de Stichting Energie-
Apparatuur Nederland, die bijvoor
beeld ook over de toekomstige struc
tuur van de centrale ketelbouw-pro-
ductie heeft geadviseerd. De SEAN wil
een onderzoek naar de meest wenselij
ke opzet voor de totale energie-appara-
tuur-sector, en in dat onderzoen zou
den ook de RSV-dochters die zich op
deze markt bewegen moeten worden
meegenomen.
In de Tweede Kamer, vooral bij PvdA,
WD en D'66, leeft de wens om dat on
derzoek dan maar meteen veelomvat-
tender te maken en het gehele RSV-
concern door te lichten. Achtergrond
daarvan is de financiële steunaanvra
ge die het concern bij Terlouw heeft
gedeponeerd én de grote weerstand in
de volksvertegenwoordiging tegen
nieuwe, miljoenen vergende hulpope
raties aan RSV dat tot nu toe niet in
staat is geweest zelfstandig te bestaan.
In dit verband wordt er vooral in VVD-
kringen met enige regelmaat gespro
ken over een mogelijke splitsing van
het concern; de RSV-top is daar zelf
een fervent tegenstander van. Een
eventuele opdracht aan McKinsey zal
overigens, zo is duidelijk, niet uitgaan
van de wenselijkheid het concern te
splitsen.
Op economische zaken zijn zowel voor
als tegenstanders van een nieuw on
derzoek: tegenstanders wijzen naar
een enkele jaren oude studie van het
bureau Horringa-De Koning, dat leid
de tot een hergroepering binnen het
concern. Horringa c.s. echter ontvin
gen de opdracht van RSV zelf, hoewel
dat door ex-minister Van Aardcnne
was afgedwongen. In dit geval zou Ter
louw zelf de opdrachtgever moeten
zijn.
Terlouw wil rond 1 april een besluit
nemen over RSV's verzoek een 150-mil-
joen grote lening voorlopig niet te hoe
ven aflossen en de al afgeloste 20 mil
joen terug te krijgen, én het verzoek
om méér geld te stoppen in de afwikke
ling van de liquidatie van de Rotter
damse offshore en scheepshou wcombi-
natie (ROS), waarvoor RSV zelf onvol
doende geld heeft.
De 'Haagse'
statenverkiezing
f-n yreer dan ooit heeft de lan-
IVLdelijke poLitiek gisteren
de uitslag van de statenver
kiezingen bepaald. Op on
dubbelzinnige wijze maakten
de kiezers duidelijk, dat aan
het gekissebis van de heren politici in
Den Haag nu maar eens een eind moet
komen. Het gebrek aan beleid en visie
van de thans zes maanden functione
rende coalitieregering onder premier
Van Agt was voor vele kiezers aanlei
ding thuis te blijven of hun stem op een
andere dan één van de regeringspartij
en uit te brengen. Allereerst de thuis
blijvers. zy zijn zó ontmoedigd over het
politieke gebeuren van de laatste
maanden, dat zy zelfs de moed niet kon
den opbrengen de gang naar het stem
lokaal te maken Hoe anders moet de
lage opkomst worden uitgelegd? Zelfs
in een provincie als Zeeland, waar de
opkomst by de statenverkiezingen van
1978 nog byna tachtig procent was.
bracht slechts 69 procent van de kiezers
zyn stem uit. Van degenen, die wél ge
bruik maakten van hun democratisch
recht om te stemmen, wendden velen
zich teleurgesteld af van twee van de
drie regeringspartijen: PvdA en D'66.
Den üyl zei gisteravond geen woord
te veel, toen hij met sombere stem
concludeerde, dat het de dag van de ne
derlaag was voor zijn party De sociaal
democraten zyn op dramatische wyze
teruggeworpen. De PvdA is zelfs niet
meer de tweede party; die eer wordt nu
opgeëist door de WD, die een opvallen
de winst binnenhaalde. Ook D'66 heeft
moeten ervaren, dat regeren of wat daar
tegenwoordig in Den Haag onder wordt
verstaan héél wat anders is dan een 're-
delyk alternatieve' oppositie voeren.
De winst, die het CDA maakte ten op
zichte van de Kamerverkiezingen van
1981 mag als een aanwijzing worden op
gevat, dat de koers die deze partij wil
volgen héél wat kiezers aanspreekt. In
hun enthousiasme over deze winst, ging
de Zeeuwse politicus Eversdijk zelfs
zover, dat hij al méér statenleden en
leden van gs uit de gelederen van het
CDA zag in de nieuwe staten. Dat laat
ste is in strijd met de feiten: Het CDA
heeft in vergelijking met de statenver
kiezingen 1978 - het ging gisteren óók
om de staten: laten we dat vooral niet
vergeten - zelfs verloren.
Opmerkelijk was gisteravond de po
larisatie die al onmiddellyk optrad.
Met name premier Van Agt. die eens te
meer zyn grote vriendschap met WD-
leider Wiegel benadrukte, stelde losjes
vast, dat - gezien deze verkiezingsuit
slag - het CDA-beleid in het kabinet
meer dan tot nu toe tot uitdrukking
moet worden gebracht. We zullen maar
aannemen, dal de premier méér als par
tijleider dan als premier heeft gespro
ken. Dergelijke 'schoten voor de boeg"
zijn bepaald niet bevorderlijk voor de
toch al onder druk staande samenwer
king van CDA, PvdA en D'66. Die sa
menwerking is tot stand gekomen op
grond van het verkiezingsresultaat
voor de leden van de tweede kamer, een
jaar geleden. Het is duidelijk, dat geen
enkele (regerings(party zonder meer
voorbij kan gaan aan de uitslag van de
ze verkiezingen, maar het gaat te ver op
grond van de uitslag van gisteren
'claims' te deponeren. Dit kan de pre
mier toch niet bedoeld hebben, toen hy
twee dagen geleden in Enschede ora
kelde, dat de partijpolitieke twisten
plaats moeten maken voor een beleid
van nationale allure? Een dergelijk be
leid kan nooit een eenmansshow van
het CDA zyn.
Tenslotte Zeeland. De landelijke ten
dens was ook volledig zichtbaar in
deze provincie: fors verlies voor de Par
ty van de Arbeid (niet minder dan zes
zetels), teruggang voor het CDA met
twee zetels en duideiyke winst voor de
WD (van acht naar tien zetels; even
veel als de Partij van de Arbeid) en een
extra zetel voor D'66 Maar de 'gedood
verfde winnaar' D'66 haalde slechts een
schamele oogst binnen1 drie zetels (was
twee), waardoor in één klap alle ambi
ties voor een zetel in gedeputeerde sta
ten. in de kast kunnen worden gebor
gen. De zetelwinst van de SGP is ver
rassend, zeker tegen de achtergrond,
dat RPF-GPV met niet minder dan
twee zetels de staten binnenkomen. De
SGP-winst zal zeker meetellen als over
het behoud van de gs-zelel van deze
partij wordt gepraat Met RPF-GPV
dienden zich nog twee nieuwelingen
aan: de PSP-CPN met één zetel en de
PPR eveneens met één zetel. De komst
van deze kleine partijen kan heilzaam
werken op het hele statengebeuren.
Met de uitbreiding van vijf naar acht
partijen krygen de 47 zetels tellende
Staten van Zeeland plotseling een ge
heel ander aanzien Van de komst van
de drie nieuwelingen, die fris tegen de
provinciale politiek aankijken, kan een
stimulerende invloed uitgaan naar de
andere partyen, die al te lang platgetre
den paden hebben betreden. Ook dat
kan onder de winst van de Zeeuwse sta
tenverkiezingen worden gerekend. De
'strijd' om de gs-zetels - zes in getal - zal
ongetwijfeld boeiend worden, nu de
WD de Partij van de Arbeid heeft inge
haald in zeteltal en In stemmental is
voorbygestreefd. Daar is het laatste
woord nog niet over gezegd.
Dim
Bij een brand in een sneltrein van
Warschau naar Przemysl zijn dinsdag
nacht twee mensen omgekomen Het
ongeluk deed zich voor m de omgeving
van Tarnobrzeg Naar het Poolse pers
bureau PAP berichtte, was niet bekend
waardoor de brand was ontstaan
