Opening in teken academisch jaar van bezuinigingen Bejaarden zijn groeiende macht in de maatschappij Behoud gymnasium is schoolstrijd waard BOUWFONDS STAPT UIT VRIJE-SECTOR PZC/binnen-buitenland VERLAGING SALARISSEN ALS SUGGESTIE GENOEMD Vloeren vegen record gooien Evacuatie na brand in Manchester BETER DAN GEDWONGEN MIDDENSCHOOL Steun aan Italiaan Panella HONGERWACHT OP HAAGS BINNENHOF OP SOCIAAL, ECONOMISCH EN POLITIEK TERREIN BELEID EN BESPARING Vermogen kerncentrales nam met 14 procent toe DINSDAG 8 SEPTEMBER 1981 11 DEN HAAG - „Grote veranderingen zullen ook de eerstkomende jaren de Nederlandse universi teiten kenmerken. Werden we de afgelopen tien jaar voor de taak gesteld een nieuwe bestuurs structuur uit te werken en inhoud te geven, nu gaat het om de primaire taken van de universiteit: liet geven van wetenschappelijk onderwijs en het verrichten van wetenschappelijk onderzoek. Inhoudelijk zullen deze beide taken worden gewijzigd en bovendien zal de wijze van programme ring en financiering worden herzien." Met deze woorden begon prof. dr. H. 'Verheul, rector magnificus van de Vrije Universiteit in Amsterdam, maandag middag zijn rede ter gelegenheid van de opening van het academisch jaar. Hij gaf met die woorden in kort bestek aan waarover hij en veel van zijn collega's aan de andere instellingen voor hoger onderwijs hebben gesproken bij de ope ning van het nieuwe studiejaar. Uitvoerig werd vaak ook stilgestaan bij de bezuinigingen die tegelijkertijd van de instellingen gevraagd worden. „Vooruitgang bij achteruitgang", luid de dan ook de aanhef van de toespraak die prof. ir B P. Th Veltman, rector magnificus van de Technische Hoge school Delft, maandagmiddag hield. Hij hield zijn gehoor voor dat de TH Delft weliswaar 4 procent zal moeten gaan inleveren, maar dat dat nog aan zienlijk minder is dan de kortingen in het budget waarmee een aantal buiten landse instellingen geconfronteerd wordt. Hij noemde als voorbeeld de Duitse TH's die 15 procent terug moe tenen sommige Engelse universiteiten die zelfs 30 procent van hun buget moe ten mieveren. Bezuinigingen De vragen die de dreigende bezuinigin gen aan de instellingen voor hoger on derwijs oproepen, zijn even eenvoudig ie formuleren als moeilijk te beant woorden. Prof. dr. ir. H. H. van den Kroonenberg, rector magnificus van de TH Twente, bracht het als volgt on der woorden: „Kunnen we tegelijker tijd met nieuwe studieprogramma's komen die voldoen aan nieuwe eisen waarmee we tot nu toe nooit gecon fronteerd zijn geweest? En kunnen we dit allemaal in een tijd dat bezuinigin gen in steeds heviger mate over ons komen?" En zijn antwoord op deze vragen is een voudig „Als de TH Twente wil overle ven, zal ze deze uitdagingen moeten laanvaarden." In het vervolg van zijn be toog geeft hij aan dat de bezuinigingen PEKING (UPI)-De regering in Pe king heeft bepaald dat alle leiders wekelijks lichamelijke arbeid moe ten doen om hun begrip voor de massa's te vergroten Dit heeft het Volksdagblad maandag gemeld De regering besloot op een bijeen komst dat al het leidend kaderper soneel, met uitzondering van de ou den of gehandicapten of degenen die speciale taken hebben, twee of drie uur per week lichamelijke ar beid, zoals het vegen van de vloe- re'i, moeten verrichten. Diezelfde middag nog gingen leden van het secretariaat van de communisti sche partjj en andere regeringsor ganisaties aan de gang en veegden de vloeren, aldus het Volksdag blad De krant sprak van een 'ac tuele daad voor het vormen van een socialistisch beschaafde geest HELSINKI (DPA) - Twee'Finnen hebben het wereldrecord ei-gooien verbeterd tot 96.90 meter Öp het sportveld van Siilinkaervi bij Kuo- pi in Midden-Finland slingerde Ris- to Antikinen hel zuivelprodukt over genoemde afstand en Jyrki Korhoncn ving hel onbeschadigd op. Met hun record verbeterden beide dat van twee landgenoten mei 4,90 meter Een en ander is maandag gemeld door het Finse persbureau STT. op zich niet het grootste probleem vor men. De moeilijkheid zit, naar zijn me ning. in het feit dat de instellingen er niet op gericht zyn om bezuinigingen op te vangen Oplossingen Drs. H. J. Brinkman, voorzitter van het College van Bestuur van de VU, doet in zijn toespraak alvast een suggestie. Naar zijn mening zou een verlaging van de salarissen van het wetenschap pelijk personeel de meest voor de hand liggende oplossing zijn. Maar hij voegt daar meteen aan toe: „Zo'n verlaging moet dan onderdeel zijn van het gehele salarisbeleid van de overheid. Een mi nister van onderwijs moet niet op ei gen houtje gaan pionieren met deze sa larissen." Een dergelijke suggestie komt ook uit Twente. Prof. Van den Kroonenberg lanceert daar het idee om wetenschap pelijk personeel vanuit hetzelfde princi pe te financieren als bij de toewijzing van middelen in het wetenschappelijk onderwijs is voorgesteld, namelijk de voorwaardelijke financiering. „Als het wetenschappelijk personeel een bepaald percentage van hun inko men, bijvoorbeeld 70 procent, als vast bestanddeel ontvangt en als het deel van de overige 30 procent dat uitge keerd kan worden, afhankelijk is van bepaalde speciale prestaties, heeft men het principe van de voorwaardelijke fi nanciering ook in de beloning van de individuele wetenschapper geintrodu- ceerd". Prof. Van den Kroonenberg ziet zijn voorstel niet als bedreiging: „Immers, de wetenschapper die zijn taken goed verricht, krijgt de volle honderd pro cent Deze lijn van bezuinigingen tegen de achtergrond van allerlei vernieuwin gen die voor dc deur staan, deed prof. dr. J. Sperna Weiland, rector maginifi- cus van de Erasmus Universiteit in Rotterdam, in zijn rede uitroepen: „Den Haag zal in het komende jaar aan deze last niet veel kunnen toevoegen zonder dit karwei in gevaar te bren gen. Men kan niet alles willen, en zeker niet alles tegelijk." HOEVELAKEN (ANP) - Het Bouw fonds Nederlandse Gemeenten gaat zich volledig terugtrekken uit de vrije sectormarkt. Drs. W. Dijksterhuis. lid van de raad van bestuur van het Bouw fonds, heeft dit maandag bevestigd. Het fonds heeft deze beslissing geno men, omdat woningen in de vrije sec tor volgens hem nauwelijks nog zijn te verkopen. Deze week plaatst het Bouwfonds ad vertenties in dagbladen, waarin het 97 vrije-sectorwoningen aanbiedt met kortingen. In een later stadium zal deze actie worden herhaald. Het fonds heeft op het ogenblik nog driehonderd wo ningen in de vrije sector te koop Vorige week lanceerde het Bouwfonds zijn eer ste advertentiecampagne. Volgens Dijksterhuis wil het fonds zich van 1982 af uitsluitend concentreren op de bouw van de premie-A-wonmgen in nieuwbouwwijken en stadsvernieu wingsgebieden. Het directielid denkt aan de bouw van vierduizend woningen volgend jaar. maar voegt eraan toe dat dit afhankelijk is van het aantal pre- derzoek hadden gehouden maar dat Westduitse justitie: neo-nazi Hoffman verantwoordelijk voor moord uitgever NEURENBERG BEIEREN (ANP) - De Westduitse justitie is er nu zeker van dat een vooraanstaande neo-nazi ver antwoordelijk is voor de moord die vo rig jaar werd gepleegd op een joodse uitgever en zijn vriendin. Officier van justitie Rudolf Brunner verklaarde maandag in Neurenberg dat de 43-jarige Karl-Heinz Hoffmann, lei der van de verboden Sportgruppe Hoff mann. de moord op Sjlomo Levin en zijn vriendin Frida Poeschke in decem ber 1980 zorgvuldig heeft beraamd en uitgevoerd. ..De moord is opgelost. Er bestaat geen twfjfel aan dat Hoffmann in de nabije toekomst in staat van beschuldiging wordt gesteld." aldus Brunner De 69-jange Levin en zijn 57-jarige vriendin, weduwe van een ex-majoor uit Erlangen in Beieren, werden in hun huis doodgeschoten met een pistool dat nog steeds niet is teruggevonden. De officier van justitie zei dat justitie en politie een 'geweldig omvangrijk' on- mie-A-woningen dat het ministerie van geen bijzonderheden konden worden volkshuisvesting en ruimtelijke orde ning in haar begroting zal opnemen. gegeven alvorens Hoffmann formeel in staat van beschuldiging was gesteld. Indonesisch adoptiebesluit treft tientallen gezinnen DEN HAAG ANP/ANTARA) - Veertig tot vijftig Nederlandse pleegouders in spe zijn getroffen door het besluit van de Indoenische regering, de adoptie van Indonesische kinderen in Neder land onmogelijk te maken tot een 'voor allen bevredigende oplossing' is ge vonden voor de zgn. 'Kurniawati- zaak'. Dit heeft de woordvoerder van de Indonesische ambassade in Den Haag, Soemo Hidajat, maandag mee gedeeld. Indonesië heeft stichtingen die bemid delen bij de adoptie van Indonesische kinderen en 'Nederlandse autoriteiten' gevraagd hun goede diensten te verle nen bij het vinden van een oplossing, aldus de woordvoerder. In de toekomst zouden adopties van Indonesische kin deren slechts via bemiddelingsbureaus en niet via het particulier initiatief van pleegouders in spe. tot stand moeten komen- Berichten uit Djakarta wekten aanvan kelijk de indruk, dat na de 'Kurruawati- zaak' - de adoptie van een vierjarig meisje door een familie in het Friese Menaldum dat in Indonesië zou zijn ontvoerd - alle buitenlandse adopties waren stopgezet. Maai- volgens het bu reau voor interlandelijke Adoptie (VIA) in Den Haag. dat vorig jaar bemiddelde bij de overkomst van ongeveer honderd Indonesische kinderen, betreft de maatregel alleen Nederland- MANCHESTER - Ongeveer driehonderd gezinnen zijn maandagochtend geëvacueerd in verband met een enor me brand bij een chemisch bedrijf in Manchester, De brand ontstond als gevolg van een explosie, waarvan de oorzaak gisteravond nog onbekend was. De fabriek is volledig door het vuur verwoest. volgens de politie geen giftige stoffen in het brandende gebouw waren achtte men het toch raad zaam tot evacuatie van de omwonenden over te gaan toen een gaswolk zich naar het bewoonde gebied dreigde uit te breiden. Bij de brand werd een werknemer van de fabriek gewond. Een tweede employé vermist. LEIDEN (ANP) - Prof. mr. K. Cath, voorzitter van hel college van bestuur van de Leidse universiteit, vindt het behoud van het gymnasium een schoolstrijd waard. Een gedwongen middenschool als enige toegangspoort tot het voortgezet onderwijs acht hij geen goede zaak. „Het voortbestaan van zelfstandige gymna sia is van wezenlijk belang voor ons beleid", zo zei hij maandag bij de opening van het academisch jaar. S. C. Derksen gisteren op het Haagse Binnenhof tijdens de presentatie van zijn boek Wapenen voor de vrede. V redesonder wijs is noodzakelijk DEN HAAG (ANP) - Invoering van een nieuw vak of een speciale leergang vre- desonderwijs is noodzakelijk gewor den. Dit geldt zeker voor de hoogste leerjaren van het voortgezet onder wijs. Op de basisschool dient men meer van de concrete ervaringen van de kinderen uit te gaan. Dit stelt dr. S. C. Derksen in 'Wapenen voorde vrede'. HetUnesco-centrum Ne derland heeft dit boek maandag in Den Haag gepresenteerd. Het werkt al ja renlang met de auteur samen op het gebied van de vredesopvoeding. Derksen is één van de veertien specia listen die van de Unesco en de wereldfe deratie van leerkrachten de opdracht heeft te rapporteren over de stand van zaken met vredesopvoeding. Zijn dis sertatie 'Leren om te overleven' uit 1978 beleefde intussen een derde druk. Hij vindt dat er maar één uitweg is: die van het onderlinge begrip in plaats van die van het geweld. De onderwijsprogramma's moeten drastisch worden veranderd. Daarin krijgen politieke, existentiele en cultu rele aspecten van ons leven te weinig aandacht. In een toelichting op 'Wape nen voor de vrede" constateerde Derk sen een culturele leegheid en gebrek aan levensinzicht en perspectief. Hij noemde dit een even groot gevaar voor de mensheid als de oorlogsdreiging. Behalve het onderwijs kunnen ook het gezin, de massamedia en de kerken bij dragen aan de vredesopvoeding. Voor de media en de kerken gaf de schrijver suggesties. Bij de mogelijkheden van vredesopvoeding in het gezin stond hij uitvoeriger stil. Hij richtte zich daar bij op veranderingen in het opvoe dingsklimaat en op de veranderde po sitie van het gezin. Prof. Cath is ervan overtuigd dat dit schooltype in de wetenschap een duide lijk beter studierendement oplevert dan andere. Voorts wees hij erop dat het aantal leerlingen aan de gymnasia in ons land tussen 1968 en 1978 groeide van ruim 9.000 naar 15.500 leerlingen. Hij vroeg zich daarom af waarom dit schooltype het leven onmogelijk ge maakt moet worden. Ir F van der Schans, voorzitter van net college van bestuur van de landbouw hogeschool in Wageningen. vreest, dat universiteiten en hogescholen de ko mendejaren met name ten behoeve van de middenschool zullen moeten bezui nigen De middenschool is volgens Van der Schans van alle mogelijkheden tot het uivoeren van geïntegreerd ouder wijs de meest kostbare. Twee-fasen structuur De rede die prof. ir. J. Erkelens. reelor- magnificus van de Th Eindhoven maandag heeft uitgesproken ter gele genheid van de opening van het acade misch jaar. stond vrijwel helemaal in het teken van de twee-fasenstructuur. Volgens Erkelens is de eerste zorg de opbouw van een zo goed mogelijk cer- ste-fase studieprogram. Rabobank-filiaal van 85.000 beroofd SINT-OEDENRODE (ANP) - Dc Rabo bank in Sint-Oedenrode is maandag morgen beroofd van een bedrag van 85.000 gulden. Toen de beheerder het gebouw aan het Mgr. Bekkersplein binnenkwam trof hij daar twee mannen aan die hem bedreig den met vuistvuurwapens. De beheer der moest de kluis openen, waarna hij met handboeien werd vastgebonden in de toiletruimte De beheerder zag kans zichzelf te bevrijden De twee mannen zyn het bankgebouw binnengekomen via een opengebroken dakraam. Prof. dr. M R. van Gils, reetor-magruii- cus van de rijksuniversiteit Groningen zei maandag een herstructurering van de nu mm of meer in de zijlijn gepar keerde academische raad nodig te ach ten. De raad zou moeten worden omge vormd tot een effectief strategisch or gaan van de gezamenlijke instellingen voor wetenschappelijk onderwijs. Vol gens prof. Van Gils dienen de instellin gen zelf een visie te ontwikkelen hoe zij, ais samenwerkingsverband, op veran derende maatschappelijke ontwikke lingen kunnen inspelen. Een reden daartoe is vooral de versterking van de eigen machtspositie door de overheid in het planningscircuit Transferpunt De demissionaire minister voor weten schapsbeleid, dr. ir. A. van Trier, maakte maandag in Nijmegen bekend dat de katholieke universiteit van Nij megen een transferpunt voor de over dracht van kennis ten behoeve van het bedrijfsleven krijgt. DEN HAAG (ANP) - Uit protest tegen de honger in de wereld - iedere twee seconden sterft volgens Unicef ergens ter wereld een kind van de honger- zal de Nederlandse hongerstichting bij het Haagse Binnenhof en elders in het land tussen een en twee uur 's middags een hongerwaebt instellen. Alle Nederlandse actiegroepen en bewegingen zijn gevraagd zich bij dit initiatief aan te sluiten en de hongerwacht te komen versterken. Dit ter ondersteuning van een initiatie! van de Italiaanse radicaal Marco Pan- nella die woensdag 2 september in hon gerstaking is gegaan uit protest tegen het uitblijven van acties van regeringen van rijke landen om fundamentele bij dragen te leveren aan een oplossing van het probleem. De hongerwacht zal net zo lang duren als de actie van Pannella. Maandag maakte Pannella op een pers conferentie in Den Haag duidelijk dat hij zyn actie zal volhouden tot er maat regelen zijn gekomen, die garanderen dat tenminste vier miljoen mensen in leven zullen blijven die zonder deze maatregelen zouden sterven van de honger Het Italiaanse lid van het Euro pees parlement zal overigens niet hon- gerstaken tot de dood erop volgt, Hij laat zich door zijn medische begeleiders voorzien van zouten, mineralen en vita minen terwijl hij tevens door het nutti gen van enkele gesuikerde koppen kof fie en thee 100 tot 120 calorieën dage lijks binnenkrijgt. Een nog samen te stellen comité van internationale deskundigen zal moeten vaststellen wanneer internationaal vol doende maatregelen zijn genomen om te voldoen aan de voorwaarden door Pannella bepaald om zijn hongersta king te beëindigen. Pannella's actie is tevens bedoeld ter ondersteuning van het manifest van meer dan vijftig No belprijswinnaars. die met „nieuwe wet ten, nieuwe maatregelen, nieuwe pro jecten. nieuwe budgetten en een nieuwe humane politiek" een einde gemaakt willen zien aan de 'hongermoord'. De Nederlandse Nobelprijswinnaar Tin bergen liet in Den Haag een boodschap voorlezen waaruit blijkt dat hij de actie van het Italiaanse Europarlementslid ondersteunt. Bij het manifest van de Nobelprijswin naars heeft president Sadat van Egyp te zich aangesloten terwij! de Belgi sche senaat, de Canadese kamer van volksvertegenwoordigers, het Ita liaanse parlement, het Europees parle ment en die van het Verenigd Konink rijk en Frankrijk resoluties hebben aangenomen die door dit manifest zijn geïnspireerd. AMSTERDAM (ANP) - De bejaarden vormen een snel groeiende sociale, economische en politieke macht. Er is echter nog weinig of geen inzicht in de. gevolgen die deze ontwikkeling zal hebben voor de samenleving. Het we tenschappelijk onderzoek naar de ver schillende aspecten van het ouder wor den is onvoldoende. Het gerontolo- gisch onderzoek zal daarom sterk uit gebreid moeten worden. Op een sym posium over ouder worden, dat de dienst wetenschapsvoorlichting van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen vandaag in Utrecht houdt, zal hieraan aandacht worden besteed. De ouderen vormen een toenemend deel van de bevolking. Op het ogenblik is elf procent van de mensen ouder dan 65 jaar. Rond de eeuwwisseling zal een vijfde van de bevolking uit bejaarden bestaan. De toenemende ouderdoms voorzieningen. de verbetering van de algemene gezondheidstoestand en de behoefteverandenng van de bejaarden zullen, zo verwacht de dienst weten schapsvoorlichting. verstrekkende ge volgen hebben voor de sociale, econo mische en politieke toestanden Sn ons land. Het is daarom belangrijk dat nu al wordt begonnen met uitgebreid weten schappelijk onderzoek om de proble men, die binnen afzienbare tijd op ons af komen, het hoofd te kunnen bieden. Onderzoek De regering heeft onlangs de stuur groep gerontologisch onderzoek inge steld. die een programma gaal uitwer ken. Met steun van de overheid zullen onderzoekinstellingen de gelegenheid krijgen meer werk op dit terrein te ver richten. De stichting zuiver wetenschappelijk onderzoek (ZWO) heeft voor dit jaar ruim 356.000 gulden ter beschikking ge steld voor zeven onderzoekprojecten. Daarnaast heeft ZWO een dwarsver bandcommissie gerontologieen gesteld die het ZWO-bestuur moet adviseren voor nieuw te subsidiëren onderzoeken in het komende jaar.Tot nu toe werd vrijwel uitsluitend aandacht besteed aan de materiele verzorging van hulp behoevende bejaarden. Het, weten schappelijk onderzoek beperkte zich hoofdzakelijk tot medisch-biologische aspecten van het ouder worden De be jaarden zullen echter in toenemende mate invloed hebben op de arbeidsom standigheden. woningmarkt, deelne ming aan het culturele leven, financien en de politiek Du komt niet alleen door hun groeiend aantal, maar voorname lijk door de verbeterde gezondheidstoe stand. De bejaarden zijn daardoor lan ger in staat aan allerlei activiteiten deel te nemen en van bestaande voorzienin gen gebruik te maken. Daarnaast /al hel cliant iseh ivustonr- ringsstelsel, waarbij grote en onlogi sche inkomensverschillen voorkomen, binnen afzienbare tijd herziening be hoeven. Dit dringt des te meer omdat het dc vraag is of de toekomstige be roepsbevolking nog langer in staat zal zijn de verzorging van de ouderen op het huidige peil te handhaven. Naast het medische onderzoek zal meer aandacht geschonken moeten worden aan de economische en maatschappe lijke aspecten van het ouder worden, in komsten verliesbestedingspatroon sociale relaties, behuizing, culturele en recreatieve deelneming, psychologi sche begeleiding en hulpverlening, vrij etijdsbesteding enzovoorts Een ernstig probleem is de discrimina tie van de bejaarden, die nog dikwijls als een afgeschreven deel van de bevol king worden gezien en behandeld. Ern stige, kritiek daarop heelt de vakgroep sociale gerontologie aan de katholieke universiteit in Nijmegen. FRANKFORT (DFA) - Volgens berekeningen van de VDEW. de organisa tie van de Westduitse elektriciteitsmaatschappijen, is het vermogen van de kerncentrales in de wereld in het afgelopen jaar met veertien procent toegenomen tot 144.250 megawatt. De Verenigde Staten beschikten eind vorig jaar nog steeds over het grootste nucleaire vermogen, na- melyk 55 800 MW. Op de tweede plaats kwam Japan met 15.000 MW. gevolgd door Frankrijk met 14 400. de Sowjet-Unie met 13.000 en West- Duitsland met 8630 MW. Het vermogen van de Westduitse kerncentrales is verleden jaar met drie procent afgenomen als gevolg van de sluiting van de centrale Gundremmingen. In Frankrijk nam het daarentegen met tachtig procent toe, in Zweden met 45 pro cent. in Oost-Duitsland met 27.5 procent, in de Sowjet-Unie met twintig procent en in de Verenigde Staten met drie procent West-Europa beschikte eind vorig jaar over kerncentrales met een ge zamenlijk vermogen van 44.000 MW' De landen van het oostelijk blok hadden samen een nucleair vermogen van 16.800 MW, aldus de VDEW.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1981 | | pagina 11