I
SE CO
15
Stakingen in Polen
opnieuw uitgebreid
Meer werklozen
Verlaging jeugdloon
Visauto-blokkade
BREZJNEV DOET FELLE
UITVAL NAAR DE VS
-SPANNING STIJGT NA OPSCHORTEN GESPREK
Kernstrategie uiterst gevaarlijk
Honderden Zeeuwen
figureren in film
VAN AGT: VOOR JONGEREN EN MIDDENSTAND
ERE
Veel wind
Opklaringen afgewisseld door enkele
buien, mogelijk met onweer
Wind uil zuidwest tot west. aan de kust
eerst nog hard of stormachtig
223e jaargang no. 204
Zaterdag 30 augustus 1980
DAMESMODE
Lange Delft Promenade 111. Middolburg
Ware klasse verloochent zich niet
(Van onze correspondent Anton Koenei
WARSCHAU - De spanning in Polen stijgt met het uur nadat vice-premier Mieczielaw Jagielski
het vrijdagavond opnieuw liet afweten. Het afzeggen van de onderhandelingsronde werd meege
deeld nadat de termijn voor de gesprekken eerder al was verschoven. Onderhandelaar Jagielski
zei dat de regering haar standpunt nog niet voldoende had kunnen bepalen en dat hij ook niet wist
wanneer een nieuwe afspraak voor verdere onderhandelingen zou kunnen worden gemaakt.
De stakers reageerden woedend, met
name op de Lenin-scheepswerf in
Gdanskwaar een verklaring werd afge
geven waarin het stakingscomité de re
gering beschuldigt de stakers in de
steek te laten. Eerder op de dag hadden
de stakers een veel mildere verklaring
afgegeven, waarin zij meedeelden dat
het helemaal niet de bedoeling van de
stakers was schade aan de Poolse eco
nomie toe te brengen.
De stakingen hebben zich in de loop
van vrijdag nog verder uitgebreid. Het
is nu zeker dat er gestaakt wordt in de
kopermijnen in Sileziè en in ten minste
één van de kolenmijnen in het zuidwes-
en van het land. In de meeste grote
iteden buiten Warschau ligt het open-
iaar vervoer stil. Bij de spoorwegen
wordt nog niet gestaakt. Als dit gebeurt
wordt de situatie werkelijk kritiek, om
dat de Russen dan een argument heb
ben dat de veiligheid van het land in
gevaar is.
Iedereen vraag zich af wat er nu moet
gebeuren. Er zijn wilde geruchten van
een ophanden zijnde overval door de
gevreesde milities op de Lenin-scheeps
werf om de staking met geweld te bre-
hartkunde
Het meningsverschil tussen de zieken
huizen op Walcheren en de Bevelan-
den/Schouwen-Dulveland is oorzaak
van een ernstige vertraging van de tot
standkoming van een volwaardig spe
cialisme hartkunde voor de provincie
Zeeland.
Van de oorspronkelijke opzet - in au
gustus '80 een cardioloog voor de pro
vincie - is weinig terecht gekomen. De
arts is wel beschikbaar, maar de nodi
ge technische voorzieningen ontbre-
PAGINA 3
bezuinigingen
De plannen van de regering om 820
miljoen te bezuinigen op de sociale uit
keringen zijn niet best gevallen. Ver
schillende politieke groeperingen rea
geren niet bijster positief op het kabi
netsbeleid Ook van de zijde van vak
bonden en werkgevers klinkt kritiek
PAGINA 7
werk afgesnoept
Via een kort geding wil de Zeeuwse af
deling van het Nederlands Verbond
van Ondernemers in de Bouwnflver-
held de bouwactiviteit van BV Monta-
gebouw in Koewacht stilleggen. Het
bedrijf, dat zonder de vereiste vesti
gingspapieren van de Kamer van
Koophandel werkt, snoept volgens de
bouwondernemers werk af van legi
tiem opererende aannemers.
PAGINA 11
specialisten
De inkomens van de medische specia
listen zullen moeten dalen. De daar-
I voor benodigde pnjsbeschikklng zal
|l worden uitgevaardigd Het kabinet
heeft het bestuur van de specialisten-
I vereniging uitgenodigd over de inhoud
I van de maatregel en de Ingangsdatum
te komen praten. De specialistenver
eniging vraagt zich af of er wel sprake
is van overleg en heeft de steun van de
vaste kamercommssle voor volksge
zondheid Ingeroepen Maandag bera
den de arisen zich over de uitnodiging
van de regering
jan raas
Jan Raas gelooft niet in prolongatie
van zijn wereldtitel. Na verkenning
van het parkoers in het Franse Salian-
ches geeft de Zeeuw geen cent voor zijn
kansen Raas spreekt van 'een rit voor
de klimmers' en geeft Zoetemelk. Van
de Velde en Kuiper de beste kansen
van het Nederlandse kamp.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5. 7.
12 en 13.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Opinie: 4.
Radio en televisie: 15.
Financiën: 17.
Sport: 29 en 31.
Zaterdag: 19, 20, 21, 23 en
25.
Pon/denksport: 33.
ken, maar ingewijden zijn het er over
eens dat een dergelijke actie een ave
rechtse uitwerking zou hebben en dat
dan het gevaar van een algemene sta-
De Poolse stakingsleider
Lech Walesa beschikt over
een sterke uitdrukkings
kracht, zoals blijkt uit deze
foto's die tijdens een toe
spraak werden genomen.
king, met alle gevolgen vandien, groter
zou ziin dan nu het geval Is.
Lech Walesa, de voorzitter van het sta-
kingscomite in Gdansk, heeft gezegd
nog altijd optimistisch te zijn over de
afloop van de onderhandelingen. Vol
gens hem is de kwestie van de ..vrije
vakbonden" voor 90 procent rond.
In het document dat vrijdag aan de re
geringsdelegatie is overhandigd, staat
onder meer dat de vrije vakbond niet
zal tornen aan het politieke leiderschap
van de icommunistischei partij in Po
len en dat de grondwet en het bondge
nootschap van het Warschau-pact ge
respecteerd worden Maar de eis van de
ze vrije vakbond en enkele daarmee sa
menhangende zaken blijven onveran
derd
De regeringsdelegatie aarzelt zicht
baar, een direct antwoord te geven op
de eis van de stakers in verband met de
vrije vakbond. In een commentaar op
de voorpagina van de partijkrant Try-
buna Ludu verzekerde de Poolse lei
ding de Sowjet-Unïe nogmaals van haar
trouw aan het bondgenootschap en de
solidariteit met de Sowjet-Unie
Cubanen in
Lima overvallen
vliegtuig naar VS
LIMA. PERU (DPA) - Ruim 150 Cuba
nen, die vrijdagochtend op het vlieg
veld van Lima in Peru een Amerikaans
straalvliegtuig overvielen, willen
naar de VS vliegen, maar de Verenigde
Staten hebben kennelijk geweigerd de
Cubanen op te nemen.
Volgens tot dusverre onbevestigde be
richten zou Washington er op staan, dat
de regering van Peru eerst het aantal
Cubaanse vluchtelingen opneemt, dat
zij krachtens een toezegging van enige
maanden geleden zou opnemen
Voor de overval op het vliegveld van
Branlff Airways waren de Cubanen in
de nacht van donderdag op vrijdag in
kleine groepjes het terrein van de luchtr
haven binnengeslopen om. toen het
toestel stond te tanken, plotseling met
zijn alleen de landingsbaan op te stor
men. Zij namen het vliegtuig in bezit en
gijzelden twaalf passagiers en de be
manning Het toestel was op eweg naar
Miami. De overvallers zijn afkomstig
uit een kamp bij Lima. waarin in totaal
700 Cubaanse vluchtelingen zijn onder
gebracht.
De regering van Peru waarschuwde de
Cubanen aan boord van het toestel vrij-'
dagavond later, dat, als zij het niet op
korte termijn zouden verlaten, geweld
zou worden gebruikt. Dit werd bekend
gemaakt door minister van verkeer.
Fernando Chavez Kort na de medede
ling kon men politie en soldaten positie
rond het toestel zien kiezen.
Een andere ontwikkeling is dat een
van de elf gearresteerde leden van de
dissidenten-organisatie KOR in staat
van beschuldiging is gesteld wegens
tegen de slaat gerichte activiteiten.
Ook de bekende woordvoerders van
het KOR (Comité voor Sociale Zelfver
dediging), Jacek Kuron en Adam Mich-
nik. zou een dergelijke beschuldiging
boven het hoofd hangen, zo melden dis
sidente kringen in Warschau.
VRACHTAUTO MET
GIFTIGE STOFFEN
ONDER TREIN
BORN'E (ANP) - Op een met knipper
lichten bewaakte overweg is in Borne
vrijdagochtend een vrachtauto met
giftige stoffen tegen een lokomotief ge
botst. De 44-jarige H. G. J. D. uit Bor-
nerbroek, die de vrachtwagen bestuur
de. raakte zeer erntig gewond. De ma
chinist bleek na onderzoek in een zie
kenhuis niets te mankeren.
De ravage was bijzonder groot: de
vrachtwagen werd tientallen meters
meegesleurd en de lokomotief kwam
gedeeltelijk naast de rails te staan.
Door de botsing stroomden enkele dui
zenden Liters formaline, fosforzuur en
bleekloog uit de plastic vaten die de
vrachtwagen vervoerde. Aangezien het
loog en het zuur zich met elkaar ver
mengden. ontstond een damp. die bij
hoge concentratie schadelijk is voor de
luchtwegen. De medewerkers van de
hulpverleningsdiensten mosten daar
om met persluchtmaskers werken
De weggestroomde stoffen leverden
naar de mening van de sector milieuza
ken van het gewest Twente geen gevaar
op voor het milieu.
Vistransportauto's dwars over de straat in Boulogne-sur-Mer.
PARIJS - In het reeds zes weken
durende Franse visserijconflict
hebben vrijdag zowel vakbonds
vertegenwoordigers als reders een
regeringsplan tot oplossing van
het geschil als onvoldoende van de
hand gewezen. Een tweede ont
moeting van afgevaardigden van
de regering, de visserij-industrie
en de vishandel eindigde ook in
een impasse, zodat de onderhande-
lingen in elk geval vastzitten, tot
dat volgende week dinsdag een
'verzoeningscommissie' weer bij
eenkomt.
Vertegenwoordigers van de 25.000
Franse vissers noemden de reactie
van minister van verkeer Joel ie
Theule op hun els voor meer subsi
die op de brandstofprijs onvoldoen
de en bespottelijk. Zij kondigden
aan dat zij zich in het weekeinde
zouden gaan beraden over eventue
le nieuwe acties
De meeste havens waren vrijdag
open. In het westen was alleen de
haven van Boulogne-sur-Mer ge
blokkeerd In deze stad waar zes
weken geleden het conflict begon,
kwam het vrijdag tot een handge
meen tussen automobilisten en
chauffeurs van vistransportauto's
die de straten al vier dagen met hun
voertuigen versperren uit protest
tegen de blokkade van de haven
waardoor zij geen handel hebben.
De winkeliers die geen nieuwe
voorraden kunnen krijgen, organi
seren zaterdag een massabijeen
komst om maatregelen te bespre
ken tegen de blokkade door de vis-
auto's.
Bezuinigen en
beleid maken
WvAAf IDezuinlgen staat in deze
dagen, zo kort voor het aan
bieden van de rijksbegroting
op de derde dinsdag van sep
tember hoog in het vaandel
%-an het kabinekVan Agt ge
schreven. Het pakket maatregelen,
waarmee de regering ruim achthonderd
miljoen gulden wil besnoeien op de so
ciale uitkeringen liegt er niet om. De
laatste jaren hebben de Nederlanders -
zij zijn echt niet de enigen - leren leven
met woorden als 'pas op de plaats', kor
ten. bezuinigen, inkrimpen, besnoeien
en noem ze maar op. De knip moet op de
portemonnaie. Dat is de hulsvrouw al
lang duidelijk geworden. Maar alles wat
er tot nu toe is ingeleverd, is nog slechts
het begin van een veel grotere financlé-
le operatie, die met een beetje fantasie
de striptease van de consument kan
worden genoemd. De komende maan
den zullen alle loon-en uitkeringtrek
kers. zelfstandigen en degenen, die op
een pensioen zijn aangewezen, beoefe
naars van vrije beroepen en ondeme
mers met de gevolgen van het bezuini-
gingsmes worden geconfronteerd Het
kabinet-Van Agl staat voorde bijna ho
peloze opgave de staatshuishouding
gezond te maken Eén ding is volstrekt
duidelijk: we kunnen niet meer door
gaan op dezelfde grote voet In een
brief aan de SER heeft de regenng ge
sproken overeen 'fundamentele keuze'.
Bijstellingen, waaruit tot nu toe het be
leid heeft bestaan, sorteren slechts een
beperkt effect. Besnoeien op sociale uit
keringen klinkt erg onsympathiek. Dat
blijkt ook uit de reacties, die vrijdag
loskwamen op de plannen van de rege
ring Het neemt echter niet weg. dat het
zo langzamerhand een kwestie van bui
gen of barsten is geworden. Het is jam
mer. dat het kabinet nu niet de met een
volledig pakket aan bezuinigingsmaat
regelen is gekomen Nu wordt to veel de
indruk gewekt, dat bepaalde groepen -
de jongeren en de werkende gehuwde
vrouw - het gelag moeten betalen. Dat
beeld zal. naar mag worden verwacht,
op prinsjesdag wel weer worden bijge
steld. maar intussen is het kwaad 3l-
weer geschied
Ee,
WEL DALING VOOR VROUWEN
DEN HAAG (ANP) - Zoals algemeen
werd voorzien is de werkloosheid in
augustus weer opgelopen. Na de kwart
miljoen werklozen die eind juli wer
den geregistreerd staan er nu 254.100
mensen als werkloos ingeschreven bij
de arbeidsbureaus. In dit cijfer, dal het
ministerie van sociale zaken vrijdag
bekend maakte, is een correctie aange
bracht voor het seizoen.
Opmerkelijk is dat voor het eerst sinds
lange tijd de werkloosheid onder vrou
wen is gedaald en wel met 1800. Het
Bolivia heeft Kurt Waldheim, de se
cretaris-generaal van de Verenigde
Naties, vrijdag laten weten dat het xn
overeenstemming met de betreffende
resolutie van de Veiligheidsraad zijn'
ambassade in Israël van Jeruzalem zal
verplaatsen naar Tel Aviv. Bolivia is
daarmee het elfde land dal deze maat
regel treft.
ministerie van sociale zaken kon hier
voor nog geen verklaring geven. Bij de
mannen ls de werkloosheid echter op
gelopen met vijfduizend Hoewel een
toelichting bij deze cijfers pas lator
volgt is het niet ondenkbaar dat deze
stijging met name wordt veroorzaakt
door een steeds groter wordende werk
loosheid in de bouw. Het werkelijke
aantal ingeschreven werklozen be-
droeg eind augustus 261.500 personen.
Dat ls 13.200 meer dan eind vorige
maand. Ook ai is er. ais rekening wordt
gehouden met invloeden van het sei
zoen. sprake van een daling in de werk
loosheid onder vrouwen, het werkelijke
aantal ingeschreven werkloze vrouwen
is toch gestegen en wel met 6100 ton
opzichte van eind juli De werkelijke
stijging bij de mannen bedroeg 7100.
Ook de vraag naar mensen is in augus
tus weer gedaald. Hel aantal open
staande vacatures daalde tot 51.600.
wat na een seizoenscorrectie een ver
mindering betekent met 300. De
werkelijke daling was 4700.
(Van onze correspondent
MOSKOU - Sow jet-partijleider
Brezjnjev heeft in een toespraak in Ai-
ma Ata een felle uitval gedaan naar
Washington. Brezjnjev beschuldigde
de V.S. ervan dat zij pogen het denk
beeld van een kernoorlog aanvaard
baar te maken. Hij waarschuwde dat
de nieuwe Amerikaanse nucleaire
strategie inzake een zogenaamd be
perkt en gedeeltelijk gebruik van
kernwapens 'uiterst gevaarlijk' is.
De Kremlin-leider zei verder, dat Mos
kou nu wel eens antwoord wilde hebben
op de Russische voorstellen om te gaan
onderhandelen over het vraagstuk van
de mlddellange-afstandraketton In Eu
ropa Een westers voorstel om hierover
te gaan onderhandelen wezen de Rus
sen eind vorig jaar van de hand. nadat
de NAVO besloten had nieuwe raketten
in West-Europa te installeren als ant
woord op het nieuwe Russische SS-20
middellange-afstandrakettensystoem,
waarvan het grootste deel op West-Eu
ropa gericht ls.
Tijdens het bezoek van de Westduitse
bondskanselier Helmut Schmidt, twee
(Slot zie pag. 3 kol. 5)
VLISSINGEN- Straatwanden in Vlissingen, Middelburg en Zierikzee vor
men straks het decor vooreen nieuwe Nederlandse bioscoopfilm, waarvan
het scenario is gebaseerd op elementen die voorkomen in de boeken 'twee
vorstinnen en een vorst' en 'mijn tante Coleta'. van de hand van RJ.
Peskens, pseudoniem voor de in Vlissingen geboren schrijver-uitgever
Geert van Oorschot
In deze boeken worden de belevenissen beschreven van een in Vlissingen
opgroeiende jongen m de twintiger jaren.
Voor zover bekend is nooit eerder een speelfilm gemaakt met zo'n duidelijke
Zeeuwse achtergrond. Wel hebben er jaren plannen bestaan om een speel
film te maken rond het thema van de watersnood van 1953 Deze plannen
werden echter nimmer gerealiseerd.
Aanstaande dinsdag beginnen de opnamen Interieurtaferelen worden
eveneens in Zeeland vastgelegd, op een 'filmset' die is ingericht in de
schouwburgzaal van Britannia in Vlissingen.
De rol van de jongen in de film is toebedeeld aan de Jonge Belg Eric Clerckx,
die de aandacht op zich vestigde door zijn spelprestaties in een recent
uitgebrachte film naar het boek 'De Witte' van Stijn Streuvels
Enkele honderden Zeeuwen zullen figurantenrollen bezetten in de nieuwe
film. Meer hierover in de rubriek Hoort, ziet schrijft op pagina 9
len hoofdstuk apart In het bezuini
gingsplan van de regering, is de wijze,
waarop minister Pais van onderwijs wil
bezuinigen Deze minister heeft een
héél simpele oplossing de onderwijsge
venden moeten dal bedrag maar op
hoesten. Het gaat. zo heeft premier Van
Agt vrijdag verklaard, om een bedrag
van rond 250 miljoen gulden. Dat ls in
elk geval beduidend minder dan het
aanvankelijk genoemde bedrag van
vier- tot achthonderd miljoen gulden.
Dat leidde in eerste instantie tot grote
consternatie bij de onderwijsbonden,
waarvan er een voorrekende, dat het
een achteruitgang in salaris met gemid
deld 2 procent betekende, terwijl een
andere bond op een gemiddelde van
2 600.- per jaar per onderwijsgevende
uitkwam Op zich hoeft daar geen te
genstrijdigheid in te zltten. ware het
niet. dat als ze beide gelijk zouden heb
ben. het gemiddelde salaris bij het on
derwijs 130.000.- bedraagt... Dat is
echt iets te veel van het goede. Minister
Pais zet zijn werknemers zonder meer
voor het blok: óf de onderwijzers en le
raren leveren in óf er worden meer on
derwijskrachten werkloos. Zo eenvou
dig is dat voor deze minister
V»
i Van onze redactie economie i
DEN HAAG-Volgens premier Van Agt
is de verlaging van de minimumjeugd
lonen, waarvoor het kabinet plannen
heeft bekend gemaakt, „heilzaam zo
wel voor het midden- en kleinbedrijf,
waar vele jongeren werken, als voor de
jongeren zelf". Deze groep werknemers
is namelijk zo duur geworden dat dit
tegen hun eigen belang in werkt, zo
stelde hij vrijdag op zijn wekelijkse
persconferentie.
De premier moest het antwoord schul
dig blijven op de vraag waarom het ka
binet ln dit, opzicht zijn houding heeft
veranderd De opeenvolgende minis
ters van sociale zaken hebben voorheen
steeds gezegd dat de jeugdwerkloos
heid in ons land niet hoger is dan In het
buitenland en dat de hoogte van de
jeugdlonen geen oorzaak van werkloos
heid is
In de brief waarin minister Albeda (so
ciale zakeni zijn plannen om advies aan
de Sociaal-Economische Raad voorlegt
staat de motivatie: ..Bovendien kan uit
een oogpunt van arbeidsmarktbeleid
moeilijk woerden ontkend, dat - vooral
onder de huidige omstandigheden - een
relatief hoog jeugdloon de tewerkstel
ling van jeugdigen zeker niet bevor
dert"
Verlaging van het minimumjeugdloon,
ls een maatregel die niets bijdraagt aan
het oplossen van de jeugdwerkloos
heid. Vergelijking met andere Europese
landen, waar men geen apart jeugd
loonsysteem kent. leert dat de werk
loosheid onder jongeren desondanks op
hetzelfde niveau ligt ais m Nederland
Dit stellen de samenwerkende organi
satie van werkende Jongeren KWJ en
NW-JC vrijdag in een reactie op de be
zuinigingsplannen van het kabinet.
Ook de Werkende Jongeren-CNV wij
zen de nieuwe bezuinigingen die het
kabinet voor jongeren in petto heeft fel
van de hand.
oorop moet worden gesteld, dat
juist een ministerie als onderwijs en we
tenschappen zich uiterst moeilijk leent
voor een bezuinigingsoperatie, althans
als men van het standpunt wil uitgaan,
dat de salarissen ongemoeid moeten
worden gelaten. Liefst 85 procent van
de totale begrotingssom gaat namelijk
weg aan salarissen In alle redelijkheid
moet worden vastgesteld, dat een be
zuiniging van tweehonderdenvijftig
miljoen gulden op het niet-salarisdee!
teen bedrag van ruim drie miljard gul
den) een volstrekt onhaalbare kaart is
Een korting van bijna tien procent op
de voorzieningen voor het onderwijs,
brengt het voorzieningenpell ernstig in
gevaar Geen weldenkend mens. die
daar voor kan zijn Dus toch de salaris
sen0 Er lijkt geen andere weg Maar de
vergaande consequentie Is wel. dat het
ministerie van onderwijs op die manier
een geheel eigen (bezuinigingsbeleid
voert, dat sterk afwijkt van het algeme
ne beleid Zo'n beleid maakt - los van
de vraag of met name ln de hoogste
schalen met een stuk financiële ruimte
is te vinden - inderdaad de weg vrij voor
willekeur. Zo zal het althans by het on
derwijs overkomen Waarom wij wél en
andere groepen niet? Oudere onderwij
zers herinneren zich maar al te goed de
crisis van de jaren dertig, toen zij als
eersten tien procent moesten inleveren.
Naar zo n situatie verlangt niemand bij
het onderwijs terug. In plaats van met
een gedegen argumentering te komen,
volstaat minister Pais met de simpele
opgave maak een keuze tussen inleve
ren of meer werkloze onderwijsgeven
den De bewindsman laat voorts na uit
een te zetten hoe hij die 250 miljoen
denkt te korten. Het zou van goed be
leid getuigen als hij in dit specifieke ge
val met 'cijfers achter de komma had
gewerkt. Wie moet wat inleveren en
waarom? De woede van de onderwijs
bonden is dan ook begrijpelijk. Het Is
opvallend hoe deze in tal van opzichten
toch bekwame minister er telkens weer
in slaagt zijn 'werknemers' tegen zich In
het harnas te jagen.
Dim
