DA wil uitspraak van
abinet over koopkracht
Scheepsbouw
en beleid
DOEN NEDERLAND EEN PLEZIER ALS
E 'OP EIGEN WIEKEN' VERDER GAAN
VAN DE WETERING: DE MAN
VAN MOORD EN MEDITATIE.
jolmachtigd minister EldredMaduro:
UNTIES LAA GSTE INKOMENS OOK NA 1980
DIE STUT IN HET BESTE VAN DEZE MUND.
iVan onze redactie economie)
L\G-Het CDA wil van het kabinet een uitspraak over de handhaving van de koopkracht
^gste inkomens en trekkers van sociale uitkeringen na 1980.Tot nu toe heeft het kabinet
I. .fracbtgarantie gegeven voor werkenden en niet-werkenden voor alleen 1980.
^Kamerfractie van 1
86jaa
23 NOVEMBER 1979
PZC/ binnen -buitenland
11
kamerfractie van het CDA
kabinet eraan, dat harer-
de jaren 1980 een harde
nsgegeven een koopkracht
ig met-werkenden op een
gjtig niveau ligt als voor
alongen staan in de schrifte-
jgvan de fractie op het wete
nde herziening van de aan-
gchanismen voor het mini-
in de sociale uitkeringen,
svdorstel wil de regering de
ile „kortingen".van een half
ivangen door een definitieve
saaruit bestaande systeem-
jttn verdwijnen. Het blijkt,
;CDA als VVD wining proble-
amet deze wetgeving,
tijsl er met nadruk op, dat
rdsvoostel de inkomensposi-
Bïelcn nu wordt verankerd
pvlng. De VVD prijst zelfs
jvoor de zorgvuldige wijze
iinkomensgevolgen van de
vdj ca idccorrecties in de tijd wor-
ïer se'w W en ^spreid. „Daar-
rceds lang gesignaleerde
ilen gecorrigeerd op een
nssociale zekerheidsstelsel
!inversterkt", aldus de VVD.
arkens op
ante meter
vervoer
EilANP) - De Eindhovense
heeft donderdag een
jen met 121 varkens,
irieeze onderweg was naar
maangehouden. De ruim-
9 was zo beperkt dat voor
slechts één vierkante mc-
wervlakte beschikbaar
riada derde veearts vond. aldus
van de politie, dat de
volg ruimte hadden,
a in Schoonhoven bleken
ilezijn overleden. De kcu-
lïKAuor vleeswaren heeft pro-
ingemaakt tegen de chauf-
jagen, evenals tegen de
nklijke transporteur uit
ffvorst, omdat bet bij de
tehorende ontsmettings-
tin orde bleek te zijn.
.~1dcn niet
S >op Vara-
itmingsraad
Dl- De leden van de om-
FNV bij de VARA zijn er
op zich kandidaat te
ondernemingsraad van
Dit hebben de om-
donderdag na afloop
rgadering van de om-
meegedeeld. Volgens de
(vertrouwenscrisis bij de
icemd aan de geringe be-
jkb kandidaat te stellen.
gadering werd besloten
fcdagelljks bestuur en de on-
ad van de VARA overleg
|i mrden gepleegd over een
ia voor de kandidaatstel
ling. Dat zou, aldus een
ja van de omroepbonden,
fa tot een verlenging van de
de van de huidige onder
van donderdag stemde
ig van de bonden dat
kunnen voeren over
van de televisledienst
:hap in de periode
tussen ondernemings-
iüjks bestuur is opgeschort.
Het CDA zegt. dat de bereidheid om
correcties aan te brengen enkele jaren
geleden - met name onder het kabinet-
Den Uyl - breed aanwezig was. Daar
voor wordt de zogenaamde 1-
procentsnota van dit kabinet in herin
nering geroepen. Uit de recente discus
sies kan volgens het CDA de indruk on-
staan, dat de bereidheid tot het aan
brengen van correcties nu minder is.
Zweden verhoogt
bankdisconto
STOCKHOLM (Reuter) - De centrale
bank van Zweden heeft het officiële
disconto met ingang van vrijdag met
een procent verhoogd tot negen pro
cent. Eveneens heeft zij de rentevoet
voor langlopende leningen met een
kwart procent verhoogd, wat betekent
dat de couponrente op langlopende
staatsleningen vandaag, vrijdag, om
hoog gaat van 10,50 naar 10,75 procent.
Verder heeft de bank donderdag mee
gedeeld dat de handelsbanken met in
gang van 3 december vijftig procent
meer aan liquide middelen zullen moe
ten aanhouden dan thans en dat de li
quiditeitsverplichtingen in januari
nogmaals zullen worden verhoogd.
Gromyko: bewapening
en ontspanning kan
nooit tegelijk
BONN (REUTER/AFP/DPA/UPI) - De
NAVO moet zich er van bewust zijn dat
een combinatie van bewapening en
ontspanning op hetzelfde moment 'de
toestand in Europa en de gehele we
reld slechts op scherp kan zetten'. Met
deze woorden gaf minister van buiten
landse zaken Gromyko van de Sowjet-
Unie donderdag in Bonn te kennen dat
Moskou niet gerust is op de plannen
van het westelijke bondgenootschap
om in West-Europa middellange-af-
standsraketten te installeren die tot in
de Sówjet-Unie reiken.
Gromyko sprak tijdens een hem door
zijn gastheer Hans Dietrich Genscher
aangeboden diner. De Westduitsê mi
nister van buitenlandse zaken ver
klaarde dat het westen zich genood
zaakt ziet om zijn bewapening te mo
derniseren, nu de Sowjet-Unie haar
dreiging jegens West-Europa vergroot
heeft door het opstellen van middel
lange afstandsraketten met kernlading
van het type SS-2Ö.
Verder verklaarde minister Genscher
dat West-Diutsland het aanbod van
president Brezjnew om 1000 tanks en
20.000 militairen uit Oost-Duitsland te
rug te trekken, positief waardeert als
een stap om de op dit moment bestaan
de onevenwichtigheid tussen oost en
west te verminderen.
„Niettemin is de problematiek groten
deels hetzelfde. Op een enkel punt zelfs
versterkt: zo zijn de hogere WAO-uitke-
ringen in sneller tempo blijven stijgen
dan de lagere en minimum-uitkerin
gen". aldus het CDA.
De WD vraagt zich wel af of met het
nieuwe systeem van de regelingsloonin
dex wel voorkomen kan worden dat in
de toekomst in de zwakkere bedrijfs
takken het minimumloon de schaallo-
nen gaat inhalen. Deze fractie consta
teert ook. dat door het groeiende aantal
niet-werkenden de premielast voor de
werkenden groeide en doordat de nietr
werkenden bepaalde premies met be
hoefden te betalen, de inkomens uit el
kaar zijn gaan lopen
De fracties van de oppositie zullen
vandaag hun meningen kenbaar ma
ken.
SPECIALE
BELENINGEN
613 MILJOEN
AMSTERDAM (ANP) - Bij de woens
dag door De Nederlandsche Bank ge
houden inschrijving op speciale bele
ningen is het door de banken inge
schreven bedrag van 613 miljoen vol
ledig toegewezen tegen de koers van
100 procent en een rente van 11 pro
cent. Beneden de 11 procent is niets
toegewezen, aldus geldmarktkringen.
De nieuwe speciale beleningen lopen
van 22 november tot en met 3 decem
ber.
Het ministerie van financiën deelt mee
dat de storting op de 9.25 procent
staatslening 1979 met aflossing per
1985-1989 groot 550 miljoen gulden,
voor 150 miljoen gulden plaatsvindt op
17 december en voor 400 miljoen gulden
op 15 januari 1980
Advertentie
Het Beste van december is nu overal verkrijgbaar.
Ruim 200 pagina's verrassend voi variatie, voor slechts f 3,85.
IVlet onder andere een Amerikaan over "onze" Janwillem van
de Wétering en zijn Grijpstra en De Gier.
En verder: Bescherming te huur, de opkomst van de nep-
agent En: Speelgoed kiezen is een kunst En: Waar zal de
volgende aardbeving toeslaan? En: Oxfordstreet het Londense
winkelparadijs. En: De Blauwe Engelen van de Mont Blanc.
En: Hoe eerlijk bent u? En: Blijf fit terwijl u zit
Plus vaste rubrieken als Lachen is gezond, Verrijk uw
woordenschat, Stof tot nadenken en natuurlijk ook weer een
boek in een notedop: de avonturen van een Australiër in Laos.
Dat en nog veel meer maakt j
Het Beste van deze maand weer volop II Ct E)CSt6
het bewaren waard. 1 JL .„Reader'sDigest
HET BESTE. HET ENIGE FAMILIEBLAD DAT JE NIET WEGGOOIT.
UTRECHT - De omroepbonden FNV sluiten acties bij de omroepen niet uit, als
minister Albeda van sociale zaken b.ijft weigeren de cao te ondertekenen die
werkgevers en werknemers in omroepland al in augustus overeen zijn gekomen.
Volgens bestuurder A. Engelsman van de omroepbonden zou de minister bezwaar
hebben tegen het feit dat de laagstbetaalden bij de vervroegde uittreding met
honderd prodent salaris naar huis worden gestuurd- De bewindsman zou zich
hierover negatief hebben laten adviseren door een interdepartementale commis
sie.
Bij de omroepen zouden per 1 januari volgend jaar. volgens Engelsman, naar
schatting tussen de 50 en 70 mensen gebruik maken van de VUT-regeling (ver
vroegde uittreding van werknemers). De bewindsman liet donderdagochtend aan
de omroepwerkgevers weten de cao niet te ondertekenen. De leden van de omroep
bonden FNV werkzaam bij de VARA. stuurden daarop een telegram aan de minis
ter waarin -ze op onmiddellijke goedkeuring aandrongen.
In de cao zijn voor dit jaar twee extra vakantiedagen bedongen en als de minister
zijn handtekening niet zet, kunnen die niet worden opgenomen. Ook andere cao-
afspraken komen volgens Engelsman op de tocht te staan door de weigerachtige
houding van de minister, zoals de prijscompensatie en de uitbreiding van het
omroeppersoneel met 50 man.
De omroepbonden overleggen maandag over de zaak, dienvolgens Engelsman het
Voeren van acties zeker waard is. Daarbij sluit hij tv-loze avonden niet uit.
Van onze redactie economie)
f y-A.au bepaalde onderdelen van
de scheepsbouw is vaak tc lang en
in ieder geval veel te onzorgvuldig
overheidssteun verleend. Het is ir.
1970 begonnen met het ineenstor
ten van liet Verulme-concern.
Eigenlijk hebben alle kabinetten
vanaf dit- lijd blunders gemaakt
op dit terrein"
Het socialistische Tweede-Kamer
lid Arie van der Hek geeft als voor
beelden van het falend overheids
beleid de gang van zaken bij Rijn-
Schelde-Verolme en bij IHC. Vol
gens hem allebei gevallen waarin
grote blunders zijn gemaakt. Toen
knopen doorgehakt moesten wor
den, gebeurde dat niet
„Kijk. de Verolme-werf is altijd het
grote probleem geweest. Na de
oliecrisis en de heropening van het
Suezkanaal, Toen bleek dat Japan
eigenlijk goedkoper mammoettan
kers kon bouwen, had men zich
moeten afvragen: wat gaan we
doen met die w^erf op Rozenburg?",
aldus Van der Hek.
Dat gebeurt pas na het instellen
van de Beleidscommissie Scheeps
bouw (BS), waar bij werfgroepe-
ring I die de plannen voor de grote
scheepsnieuwbouw 'moet maken,
ir. A. Stikker van RSV de ge
spreksleider wordt. Van der Hek
„Dat ls een foute beslissing van
Lubbers geweest. .Uitgerekend
Stikker, die al lang bewezen had
geen enkele visie te hebben".
Unieke kennis
Blunders van gelijke aard zijn
zijns inziens gemaakt bij de slui
ting van IHG-Gusto in Schiedam,
een werf die hij omschrijft als
„een unieke tent op het gebied van
de offshore, met unieke kennis in
huis". Daarnaast beschikte die
werf over een prima bouwplaats,
zeer goede vaklieden en uitsteken
de contacten met onder andere de
Delftse TH.
Na 1973 zakt de markt in en wordt
het besluit genomen de werf te
sluiten. Wel wordt het ingenieurs
bureau van Gusto bij RSV onder
gebracht. Volgens Van der Hek een
goede beslissing, maar ook toen
werd weer een essentiële fout ge
maakt. „Het produktlepersoneel
werd niet bij elkaar gehouden
maar versnipperd over de VDSM.
RDM en VMIJ. Bovendien: RSV
nam de zaak wel over. maar qua
beleid gebeurde er geen barst".
Mammoettankers zullen, denkt dit
kamerlid, zo ze nog gebouwd zul
len worden zeker niet meer in
West-Europa worden gebouwd. De
grote VDSM-werf is echter uiste
kend geschikt voor ofTshore-pro-
jecten. Maar in plaats van daarop
in te spelen door goed geschoold
produktlepersoneel en een be
kwaam ingenieursbureau bij el
kaar te brengen, heeft RSV de za
ken versnipperd.
„In de praktijk blijkt nu", zegt Van
der Hek, „dat RSV heel veel moei
te heeft technisch ingewikkelde
stukken zelf te maken, omdat het
in de produktie aan kwaliteit
schort. Kwaliteit is mensen, en dat
trek je niet even zomaar uit een la"
K ra k k c m ikkig
De uit de RSV-onderdelen VDSM-
scheepsnieuwbouw, RDM-offsho-
re, VMIJ-scheepsmontage en de in
genieursbureaus RSV-Gusto en
Marcon op te richten combinatie
Rotterdamse Scheepsbouw en Off
shore (ROS) noemt hij „krakke
mikkig". Ter verduidelijking
merkt hij op: „Op zichzelf is het
best een goede zaak. maar eigen
lijk te laai. In hei verleden heeft
men goede kansen laten lopen
„En als je dan later toch tot inzicht
komt. dan moet je het wel goed
doen Nu steekt de overheid er te
weinig geld in. Dat kan haar nog
wel eens opbreken, want goedkoop
is nog altijd duurkoop Hij denkt
dat eigenlijk niemand meer
werkelijk in de ROS gelooft. Dat
werkt demotiverend en de beste
krachten lopen weg. „De visieloos
heid is hei meest funest. Wat er nu
gebeurt, is goed geld naar kwaad
geld gooien".
Van der Hek denkt dat de ROS een
kansje heeft, maar dan wel onder
bepaalde voorwaarden. Ten eerste
moet er een werkelijke investe-
ringsinje'ctie van zo'n paar hon
derd miljoen gulden komen. Ten
tweede moeten de vakbekwame
'mensen worden gebundeld.'Daar
naast moet de acquisitie verbeterd
worden en ten slotte dient de sam-
newerking met de technische ho
gescholen geintensiveerd te wor
den.
V uiltjes
„Alle vuiltjes naar de gemeen
schap en de heren springen eruit",
zo karakteriseert Van der Hek de
gang van zaken bij het baggercon-
cem IHC-Holland. Pas op het mo
ment dat de aandeelhouders zich
goed hadden ingedekt en geen en
kel risico meer liepen, werd de
staat erin gehaald. Aan de Kamer
deelt minister Van Aardenne op 21
maart 1978 mee dat er een nieuwe
baggerholdlng wordt opgericht,
waarin de staat voor 48 procent
deelneemt.
Mochten de verwachte verliezen
tegenvallen, dan zullen de staat en
IHC elk nog eens 15 miljoen op ta
fel leggen. In het contract met IHC
staat echter dat die 15 miljoen er
alleen hoeven te komen, als er
„zicht op verbetering" is Dat ver
telt Van Aardenne de Kamer met
Van der Hek verontwaardigd:
..Dat is ook zo lullig voor ons. hoe
kan je nou als parlement werken
mei zo'n geheim gehouden clausu
le. hoe kan je dan nog controle
ren?".
Hem zit ook dwars dat IHC in we
zen nog steeds door dezelfde men
sen wordt geleid. Lieden die er
geen*echt belang meer bij hebben,
..want zij hebben hun schaapjes al
op het droge". Hij denkt dat IHC
een know-how-groep wordt zonder
eigen produktie. die zal opereren
vanuit Monaco waar nu al een deel
zit
De Kamer heeft ondanks herhaal
de verzoeken ook nog steeds geen
afrekening gekregen van de af
wikkeling van IHC. Van der Hek
acht het zeer wel mogelijk dat de
Tweede Kamer de Rekenkamer
zal verzoeken een onderzoek in te
stellen. „In ieder geval komt deze
zaak", zo zegt hij zeer beslist, „te
rug' in het parlement naar aanlei
ding van de sluiting van IHC-Ver-
schure in Amsterdam. Binnenkort
wederom in dit theater. Maar be
slist niet geprolongeerd wegens
daverend succes".
Van der Hek
ï-ading tussen Nederland,
Antillen en de eilan-
■ann is de druk van de ketel
5 Maduro (43) op het punt
W1 als gevolmachtigd mi-
rfl kn Haag te verlaten. Hij
ggfj krachtenveld en zegt:
9«i, eenzijdige verklaring
pel* Ainkelijkheid desnoods,
Vena ^prioriteit nummer één,
JAruba. Op het ogenblik
s de koninkrijkswerk-
1 leiding van mr. Barend
ton ferme poging om voor
L 'van de zes Antillen een
ölructie te ontwerpen. En
■lie hoop op dat het gaat
lauw
'lekke feduro, oezig zijn zaken
pd aan opvolger Ronald
feil als officieel vertegen-
spisi Rn zijn land in Den Haag
'jahet koninkrijkskabinet
«^meegemaakt. Vier jaar
'«toenmalige Antilliaan-'
(onder Juancho Evertsz
"laag neer. Hij was tot
1 "ctlef politicus, maar in-
«juncl-directeur van de
"ui werd het kabinet dat
soordlgde niet gegund.
jen
De christen-democraat Evertsz kreeg
in zijn ploeg al snel na de start moei
lijkheden met de ministers van Aru-
ba's MEP, de partij van Betico Croes.
Evertsz kwam met de Nederlandse
minister-president Joop den Uyl over
een dat er voor de toekomst van de
Antillen zou worden gestreefd naar
een planmatig voorbereide onafhan
kelijkheid. Jaartallen werden daarbij
niet genoemd.
De ongeduldige MEP-ministers had
den daarover en over nog veel meer
kennelijk andere opvattingen en lie
ten die overal duidelijk blijken. Toen
ze bovendien op eigen houtje in om
ringende Caraibische landen good
will-missies begonnen te onderne
men, werd het Evertsz te gortig: hij
zette de MEP-ministers uit zijn rege
ring en verving hen door bewindslie
den van de PPA-minderhcidspartij
op Aruba.
Sindsdien brak de heibel op Aruba
pas goed los. Betico Croes begon zijn
kruistochten tegen de overheersing
van Curacao en vóór de complete on
afhankelijkheid van Aruba. Hij hield
zijn befaamde referendum, zette met
de uitslag daarvan Nederland onder
zware druk en kreeg van Curagao uit
met gelijke munt terugbetaald. Het
kabinet-Evertsz trad vervroegd terug,
het kabinet-Rozendal kwam. De ver
houding Curacao-Aruba verslechter
de en raakte op sche/p.
Aruba kreeg te maken met onlusten,
een politieversterking van Curagao
greep in. Vanuit Nederland werden de
rumoerige ontwikkelingen op de An
tillen met bezorgdheid gevolgd. Ma-
duro, ondanks regeringswisselingen
in Den Haag op zijn post gebleven,
probeerde de emoties met zoveel mo
gelijk nuchtere zakelijkheid te bena
deren en in het koninkrijkskabinet te
„vertalen".
Uitstekend
Breed is het spectrum van contacten
geworden dat de nu vertrekkende ge
volmachtigd minister van de Antillen
de afgelopen vier jaar in Nederland
heeft opgebouwd. Het was van belang
om hier goed te kunnen peilen hoe er
over de huidige en toekomstige rela
ties met de Antillen wordt gedacht.
Het was ook een voorwaarde om de
Antilliaanse bedoelingen - hoe ver
ward ze de laatste jaren ook overkwa
men - in Den Haag tot gelding te kun
nen brengen. Talloze delegaties heeft
Maduro in Nederland vergezeld en be
geleid. Ettelijke gasten van de zes ei
landen hebben in hem hier een uitste
kende gids gevonden
Hij herinnert zich nog als de dag van
gisteren de deputaties van het eiland
Aruba, die anderhalf jaar geleden in
Den Haag zonder een blad voor de
mond te nemen kwamen duidelijk
maken dat Nederland niet langer
meer aan de „gerechtvaardigde ver
langens" van dat eiland kon voorbij
gaan. Betico Croes kondigde aan dat
Aruba in 1981 de Antillen in volledige
Eldred Maduro
staatkundige zelfstandigheid achter
zich wilde laten. Nederland en Curago
wisten waarmee ze wat Aruba betreft
rekening hadden te houden Curagao
zweeg en Nederland nam uiteindelijk
het initiatief om een Koninknjks-
werkgroep rond de tafel te brengen,
die alle mogelijkheden voor de toe
komstige staatkundige structuur van
de Nederlandse Antillen zou moeten
gaan onderzoeken
Aruba liet zich bewegen daarin mee te
werken, al liet Croes van het eerste
moment af weten dat de Arubaanse
opvattingen duidelijk en onveranderd
bleven. Maduro nu „Curagao weet
natuurlijk ook wat het wil, maar het
heeft zijn standpunt nooit zo duidelijk
geuit. Dat kan een nadeel betekenen.
Als je er te laat mee komt, loop je het
risico als spelbreker te worden be
schouwd". Minister Maduro heeft aan
de wieg van de Koninkrijkswerkgroep
gestaan, hij heeft het geharrewar mee
gemaakt rondom de vraag of daarin
alleen deskundigen zitting moesten
hebben dan wel ook politici zouden
moeten worden toegelaten. Hij hecht
grote waarde aan de manier van
werken van de club-Biesheuvel, die
bestaat uit zes Nederlandse en negen
tien Antilliaanse leden.
„Na alles wat er de 'afgelopen jaren
voor de vuist weg is gezegd over toe
komstige staatkundige mogelijkhe
den. is de werkgroep nu bezig dit alles
grondig uit te diepen. En daarbij gaat
het om een onderzoek naar alle con
structies tussen de eilanden onderling
en de nieuwe verhouding van de eilan
den tot Nederland. Kijk. er wordt nog
al eens simpel geredeneerd vanuit de
leus: ieder land dat zichzelf respec
teert moet een staatkundige onafhan
kelijkheid nastreven. Op de Antillen
heeft de druk in deze richting langza
merhand het omgekeerde bewerkstel
ligd: een „wij-willen-Holland-houen-
mentallteit". Beide uitgangsstellin
gen zijn voor de toekomst van de An
tillen onbruikbaar".
Turbulent
Minister Eldred Maduro kwam naar
Nederland op het moment dat de
MEP van Betico Croes in de regering
zat, hij vertrekt nu dat'weer zo is. In
de tussenliggende jaren heeft hij zijn
land vertegenwoordigd terwijl Aruba
als het ware zelfstandig zaken wilde
komen doen in Den Haag. bulten hem
om. De turbulente gebeurtenissen
waarmee de klem geraakte verhou
dingen tussen Curagao en Aruba
ginds en hier in Den Haag werden om
speeld, hebben hem heel nauw bij de
onafhankelijkheidsproblematiek be
trokken. Terugkijkend op de loop van
de ontwikkelingen zegt hij nu:
„Toen de Koninknjkswerkgroep be
gon, was er één groep die in 1981 voor
zichzelf onafhankelijkheid wilde, de
drie man sterke delegatie van de MEP
op Aruba. Croes wenste onafhanke
lijkheid op condities en vond dat
daan-oor een blauwdruk moest ko
men. Curagao op zijn beurt wilde een
blauwdruk voor een federatie. Het is
nu wel duidelijk dat het noemen van
een jaartal de hele gang van zaken
voor degene die dat doet er alleen
maar extra moeilijk op maakt". Ma
duro verwacht dan ook dat Croes het
jaartal binnenkort wel officieel zal in
slikken.
Trouwens, hij wil op de valreep ok
dit nog wel even kwijt: „Op de Antil
len hebben we gezien hoe het is ge
gaan met de onafhankelijkheid van
Suriname. Voor ons het lichtend
voorbeeld hoe het niét moet. De rol
len zijn inmiddels omgekeerd. Wij
doen Nederland een plezier al we op
eigen wieken verder gaan. Welnu,
zo'n stap vergt een heel zorgvuldige
afweging".
