PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BONDSDAG TREKT
VERJARING' IN
Strauss 'eerste
man'CDU-CSU
Voor oesterhandel in Yerseke dreigt
weer een strop van vele miljoenen
KANDIDAAT-KANSELIER
autD adria
Oorlogsmisdaden blijven strafbaar
Kotalla is
zwaar ziek
Reünie pagina 7
22e jaargang no. 155
foensdag 4 juli 1979
t'-ofoetzioe
Mgi m ilstr .l Goes
ibiaiiaa acw^n'
Franz-Josef als
kandidaat
kanselier
§L/e 'zwenking naar
rechts'van de laatste jaren in
een groot aantal westerse
landen begint nu ook in de
bondsrepubliek Duitsland
het politieke gezicht te be
palen. Gisternacht kozen de CDU-CSU-
afgevaardigden de Beierse rechts-con-
servatieve minister-president Franz-
Josef Strauss tot hun lijstaanvoerder
voor de bondsdagverkiezingen van
eind 1980. Een keuze, die niet alleen
voor vele Duitsers een verrassing was.
maar één die ook de verwante partijen
in andere landen zal hebben verbaasd,
zo niet verbijsterd. CDU-CSU hebben
door deze verkiezing voor een polarise
rende, rechtse politiek gekozen. In de
Westduitse politieke verhoudingen van
vandaag ls deze stap niet anders te ver
klaren.
B riljante politicus Strauss zag zijn na
de oorlog begonnen loopbaan gemar
keerd met schandalen en affaires, die
hem het image van de geslepen, weinig
betrouwbare politicus hebben gegeven.
De huidige bondskanselier Schmidt
heeft ooit over Strauss gezegd: „Een
ongelooflijk begaafd man met grote ca
paciteiten...Maar hij mist zelfcontrole.
Soms heb ik hem zeer gevaarlijk ge
vonden En ik geloof, dat hij in de toe
komst, als hij fouten maakt, gevaarlijk
kan zijn." Weliswaar een oordeel van
een erkend politiek tegenstander, maar
het zegt toch wel iets over de psyche
van de schreeuwerige Strauss. De
meerderheid van de samenwerkende
CDU-CSU-fractie wil nu uitgerekend
deze man het bestuur van de bonds
republiek in handen geven. De West-
duitse christen-democraten hebben
met dit besluit een grote verantwoor
delijkheid op zich genomen.
ÏTet is een weinig aanlokkelijk per
spectief: Franz-Josef Strauss als de
machtigste man van de bondsrepu
bliek. Hij leek zo aardig 'opgeborgen' in
het Beierse land, waar zijn ideeën een
rijke voedingsbodem vinden bij de
overwegend conservatieve bevolking.
Beieren was en is nog immer het bol
werk van conservatisme. Strauss heeft
al eerder te kennen gegeven, dat het
premierschap voor hem slechts een
tussenstation is. Hij heeft net zo lang
gekonkeld en gemanipuleerd tot de
CDU hem als haar kandidaat naar vo
ren schoof. Strauss is daarmee de eerste
nietrCSU-er de CSU is de nietrBeierse
zusterpartij van de CDU), die als kan
didaat-kanselier de verkiezingen in
gaat voor de Westduitse christen-de
mocraten. Binnen zijn partij krijgt
Strauss het de komende tijd knap
moeilijk. Het zal hem niet gemakkelijk
vallen de wanordelijke rijen te sluiten
van een failliete christen-democrati
sche partij, die na tien oppositie geen
ander alternatief kan bieden dan een
omstreden figuur als Franz-Josef
Strauss. De gematigde vleugel van de
christen-democraten kan de 'havik
Strauss overigens nog heel wat hoofd
pijn bezorgen. In elk geval luidt de ver
kiezing van Strauss tot kandidaat-kan
selier een periode in van grote politieke
activiteit voor de West-Duitsers. Tus
sen nu en najaar 1980 ls heel wat poli
tiek vuurwerk te verwachten in de
bondsrepubliek. Met in de arena een
Strauss, die tot veel bereid zal zijn om
het kanselierschap voor zich te winnen,
gaat de bondsrepubliek turbulente tij
den tegemoet.
PAGINA 13
laatste week
Het Festival Nieuwe Muziek gaat de
laatste week ln.
PAGINA 15
storm
Peter Post mengt zich niet ln de 'tran-
ferstorm'.
PAGINA 17
wensdroom
Herman Brood's wensdroom ging ln
vervulling; radio- en televisiepro
gramma's en strips.
PAGINA 19
afstand
Nederland neemt afstand van uit
spraak Toklo-top, financiën en beurs,
Verjaringstermijn
JLJe Westduitse bondsdag heeft giste
ren een bemoedigend besluit genomen:
moorden die in de jaren 1933 tot 1945
zijn begaan, zullen niet veijaren. Met
andere woorden: oorlogsmisdadigers
zullen ook in de toekomst vervolgd en
berecht worden. Enkele maanden gele
den leek het er op, dat de Duitsers het
verjaringsbesluit zouden handhaven.
De schokkende televisieserie Holo
caust en bijvoorbeeld ook het door de
Duitse televisie uitgezonden bezoek
van Paus Johannes Paulus H aan
Auschwitz enkele weken geleden heeft
het Duitse denken beïnvloed. Twee-
maai reeds verlengden de Westduitsers
het veijaringsstatuut: in 1965 en in
1969. Nu moet men niet de illusie
koesteren, dat vanaf vandaag alle nog
vrij lopende oorlogsmisdadigers met
een opgepakt en berecht zullen worden.
In de praktijk verandert er niet zo veeL
Maar het feit, dat de bondsdag 34 jaar
na de oorlog opnieuw vaststelt, dat
voor deze gruwelijke daden geen verja
ring mag gelden, betekent een enorme
rechtvaardiging voor al degenen, die op
één of andere wijze onder de nazi's heb
ben geleden. De 253 afgevaardigden in
de Westduitse bondsdag, die gisteren
voor afschaffing van de verjaringster
mijn stemden, verdienen derhalve ons
respect.
Dim
Olievlek bij Rome
ROME (DPA) - De kust bij Rome wordt
bedreigd door een grote olievlek, af
komstig van de een week geleden ge
zonken Italiaanse tanker "Vera Berli-
ngiere'. De westenwind drijft de vlek
naar het strand.
De "Vera Berlingieri' was na aanvaring
met het Franse vrachtschip 'Em-
manuelle Delmas' gezonken. Daarbij
zijn vermoedelijk 28 zeelieden verdron
ken. Er waren 21 lijken geborgen.
DEN HAAG (ANP) - Bij een diepgaand onderzoek door accountants van de
Rijksaccountantsdienst, een onderdeel van de belastingdienst, is in de tand
heelkundige sector een omvangrijke belanstingfraude ontdekt, zo heeft een
woordvoerder van het ministerie van financiën desgevraagd meegedeeld. Het
onderzoek is nog niet voltooid, maar tot dusverre zijn reeds belastingontduikin
gen geconstateerd, die in totaal vele miljoenen guldens belopen.
De rijksaccountants hebben bij hun onderzoek de sleutel in handen gekregen van
de manier, waarop in de gehele tandheelkundige branche belasting blijkt te wor
den ontdoken. Van fabrikanten van tandheelkundige middelen en materialen af
tot en met tandartsen blijken bij de fraudes te zijn betrokken.
Volgens secretaris J. E. van der Woude van de Nederlandse Organisatie van
Tandprotetici worden vooral bij zogenaamde 'Dental Depots' vaak pollskortingen
gegeven aan grote afnemers. Dental Depots zijn leveranciers van tandheelkundi
ge benodigdheden. Deze korting gebeurt bijvoorbeeld in natura in de vorm van
goud of tanden. 'Er wordt bijvoorbeeld acht gram goud geleverd, van deze acht
gram veiuwijnt er zes in de kies van de patiënt en blijven de andere twee gram
ergens hangen,' aldus de heer Van der Woude.
Navraag bij verschillende Dental Depots in Nederland leverde op dat zij bijna alle
de rechtsaccountant op bezoek hebben gehad.
Woordvoerders van de verschillende bedrijven verklaarden echter niets van om
vangrijke fraudes te weten.
De Nederlandse Maatschappij voor Tandheelkunde, de vakorganisatie van tand
artsen. liet weten het te betreuren dat het ministerie van financiën nog voordat het
onderzoek is afgerond al mededelingen over belastingfraude in de tandheelkundi
ge branche heeft gedaan. 'Zo wordt de gehele branche bijkans veroordeeld, terwijl
het in genen dele duidelijk is wie zich schuldig moet voelen,' aldus de maat-
schappij.
Daarbij tekent zij aan dat de voorlichtingsdienst van het ministerie van finan
ciën tegenover de maatschappij zegt officieel van niets te weten. De maat
schappij stelt verder het vanzelfsprekend te vinden dat 'iedere geconstateerde
belastingfraude bij een tandarts of fabrikant volgens de gebruikelijke Neder
landse normen wordt berecht.'
UITGEZAAIDE OESTERS OVERWOEKERD DOOR MOSSELZAAD
YERSEKE - Voor de oesterhandel in
Yerseke dreigt een nieuwe miljoenen-
strop. De buitenlandse jonge oesters
die in het voorjaar op de percelen in de
Oosterschelde zijn uitgezaaid, worden
momenteel overwoekerd door mos
selzaad. In het verleden ls de zaadval
van mossels op de oesters nog nooit zo
groot geweest. De oesterexporteurs
hebben ongeveer 800 ton in Frankrijk,
Spanje en Italië gekochte jonge oesters
uitgezaaid. Het was de bedoeling dat
deze oesters gedurende de zomer
maanden in de voedselrijke Ooster
schelde zonden uitgroeien tot con
sumptie-oesters. De kans bestaat dat
ze door het uitgroeiende mosselzaad
verstikt worden. In het gunstigste ge
val zal toch in ieder geval de groei ge
remd worden en zal de kwaliteit van
de vis in de schelp een stuk minder zijn
dan in andere jaren.
De oesterexporteurs hebben voor een
kilo zaal-oesters ongeveer 8,5 gulden
neergeteld. Dat betekent dat ze geza
menlijk zo'n 7 miljoen gulden schade
lijden wanneer alle zaal-oesters als ge
volg van de overwoekering door het
mosselzaad de geest geven. Daarbij
komt dan nog een aanzienlijke Inkom
stenderving doordat de oesterhandel in
het najaar de tot consumptie-oesters
geworden zaal-oesters niet kan verko
pen. De handelaars en exporteurs halen
hun inkomen namelijk uit de waarde
vermeerdering van de oester door zijn
verblijf in de Oosterschelde. Ook wan
neer de sterfte als gevolg van de mos-
selzaadval zal blijken mee te vallen,
dan zal er toch gewichts- en kwali
teitsvermindering optreden vergeleken
bij andere Jaren. Deze schade zal toch
ook nog wel enkele miljoenen bedra
gen.
Schok
De klap komt hard aan in de Yersekse
oesterbranche. Als gevolg van de
strenge winter stierven immers alle
buitenlandse oesters die nog in de Oos
terschelde lagen (de meeste waren al
vóór Kerstmis opgevist en geëxpor
teerd) en ongeveer tachtig percent van
de overige (oorspronkelijke Zeeuwse
oesters en kruisingen van Zeeuwse en
buitenlandse). De schadepost daarvan
werd becijferd op ongeveer vijf mil
joen gulden. De oesterhandel had de
hoop die schade met een aantal goede
seizoenen op te kunnen vangen, maar
voor zover het gaat om het seizoen 1979
lijkt de kans daarop wel verkeken.
Onbekend is momenteel nog wat de
oorzaak is geweest van de grote mos-
selzaadval. Vast staat wel dat mos
selzaad zich gemakkelijker vasthecht
aan de van elders komende zaal-oesters
dan aan de oesters die al langere tijd in
de Oosterschelde liggen. De schelp van
die Oosterschelde-oesters ls enigszins
vettig en daar eet mosselzaad zich
moeilijk op vast De buitenlandse
oesters worden echter schoongespoten
voordat ze naar Nederland worden ver
voerd. Daardoor raken ze hun be
schermende vettige laagje kwijt. Mos
selzaad en andere begroelsels zoals
pokken kunnen zich zo gemakkelijker
(Slot zie pag. 7 kol 1
Commissie ln rapport: nieuw basison
derwijs moet ln de regio's vorm krij
gen.
vorm
kan rondlopen en zich dan mogelijk
ook nog op zijn verleden kan beroe
men. In de woorden van minister van
justitie Hans-Jochen Vogel (SPD): „Na
Auschwitz mag geen enkele moord in
de Bondsrepubliek Duitsland meer
verjaren".
De tegenstanders van verjaring, waar
onder het grootste deel van de CDU-
CSU, meenden dat opheffing van de
verjaring in strijd is met de regels van
de democratische rechtsstaat. Alois
Mertens (CDU): „De beste Wider-
gutmachung ls de opbouw van een de
mocratische rechtsstaat geweest Ver-
(Slot zie pag. 9 kol. 7)
PAGINA 2
minder
De ZWN vervoerde ln "78 weer minder
buspassagiers op Walcheren en in
Zeeuwsch-Vlaanderen.
PAGINA 3
vluchtelingen
Van onze correspondent)
BONN - De Beierse minister
president en CSU-voorzitter
Franz Josef Strauss (63) wordt
lijsttrekker en daardoor kan
didaat-kanselier van de CDU-
CSU bij de Bondsdagverkie
zingen van oktober 1980.
Na een zeven uur durende zitting met 92
sprekers is Strauss door de CDU-CSU-
fractie als zodanig genomineerd. Het
staat bulten twijfel dat de betreffende
partij-organen dit besluit goedkeuren.
Strauss kreeg 135 stemmen; zijn CDU-
rivaal Ernst Albrecht slechts 102.
De strijd tussen CDU en CSU over een
kandidaatrkanselier ls dus uiteindelijk
ten gunste van Strauss uitgevallen.
Meer dan een maand lang is er verbitr
terd en dramatisch gevochten. De ver
rassende ommekeer in de CDU om toch
voor de CSU-chef te stemmen, kwam
nadat duidelijk was geworden dat de
CSU het op een splitsing van de Union
aan zou laten komen als Strauss niet
zou worden gekozen. Het is voor het
eerst in de geschiedenis dat de kleinere
zusterpartij de lijsttrekker bij Bonds
dagverkiezingen levert.
SPD-fractiewoordvoerder Knut Ter-
jung zei dat het de CSU is gelukt de
CDU te chanteren en zodoende te zor
gen voor een „ruk naar rechts". Oppo
sitieleider en CDU-voorzitter Helmut
Kohl, die voor Albrecht was, ver
klaarde dat het „er nu voor de CDU-
CSU om gaat de verkiezingen te win
nen". „Wij zijn vast besloten dat ge
meenschappelijk te bereiken", aldus
Kohl.
In Bonn wordt aangenomen dat het nog
slechts een kwestie van tijd is voor Kohl
terugtreedt als oppositiechef- Sinds
gisteren geldt Rainer Barzel als één van
de meest ln het oog springende kan
didaten. Strauss zelf komt daarvoor
niet in aanmerking, want hij heeft als
minister-president van de deelstaat
Beieren geen zitting in de Bondsdag.
Barzel was al eerder oppositieleider. Hij
moest aftreden toen de CDU-CSU in
1972 een motie van wantrouwen tegen
de toenmalige bondskanselier Willy
Brandt (SPD) had ingediend en daar
voor net te weinig stemmen kreeg.
Aan het begin van de fractiezitting had
Barzel verklaard dat de toestand van
de oppositie door de leiding van Hel
mut Kohl „hopeloos" was geworden.
„De Union moet weer demonstreren
dat er een gemeenschappelijke poli
tieke wil is en er moet eindelijk weer
politiek worden bedreven", aldus Bar
zel.
Franz Josef Strauss is één van de meest
bekende, maar ook één van de meest
omstreden politici in de Bondsrepu
bliek. Hij is sinds 1961 voorzitter van
de conservatieve CSU en was minister
Slot zie pagina 9 kolom 5)
BREDA - De in de Bredase
Koepelgevangenis verblijvende
oorlogsmisdadiger Kotalla, een
van de 'drie van Breda', (de ande
ren zijn Fischer en Aus der Funten)
is ernstig ziek. Hoewel Kotalla al
geruime tijd een slechte gezond
heid geniet, is zijn ziektebeeld vo
rige week zaterdag plotseling ver
slechterd. Op die dag zakte hij
driemaal in elkaar.
Kotalla heeft te kennen gegeven
voor zijn verzorging in de Koepel te
willen blijven. Zijn benen zijn als
gevolg van zijn ziekte zo opge
zwollen, dat hij er nauwelijks meer
op kan lopen. Hij bewoog zich tot
voor kort moeizaam voort met
krukken, maar meestal reed hij
rond in een invalidenwagentje. Zijn
vrouw bezoekt hem nog regelma
tig-
(Van onze correspondent
)NN - In West-Duitsland kunnen ook na 31 december van dit jaar nog niet ontdekte nazi-moor-
naars worden vervolgd. Met 255 tegen 222 stemmen besloot de Bondsdag dinsdagavond, na een
na elf uur durend debat, de verjaring van moord in het algemeen op te heffen. Deze stemming
as met spanning afgewacht, omdat het er korte tijd naar heeft uitgezien dat de kampen voor en
gen verjaring ongeveer gelijk waren.
t kwam voornamelijk omdat de
>U-afgevaardigde Benno Erhard
ee weken geleden had aangekondigd
voorstel in te dienen dat „een brug"
1 moeten zijn tussen voor- en tegen-
mders. Erhard wilde dat moord niet
JUSTITIE:
A A NTJES IS
NEDERLANDER
OEN HAAG - Mr. Wülem Aantjes
heeft zijn Nederlanderschap niet
verloren. Namens de regering heeft
taatssecretaris Haars van justitie
die conclusie aan de Tweede Ka
mer gestuurd. De bewindsvrouwe
zegt dat niet is vastgesteld dat de
heer Aantjes zich tijdens de tweede
oereldoorlog in vreemde krijgs- of
staatsdienst heeft begeven. Mevr.
Haars volgt met die constatering
ie conclusie van de commissie-En-
ichedé dat is de commissie van
drie die de gedragingen van de
heer Aantjes tijdens de periode
1940-1945 heeft onderzocht).
zou veijaren. maar datdaarin „speciale
gevallen" van zou kunnen worden af
geweken. De officier van justitie zou
van een aanklacht af moeten zien als de
misdaad langer dan 20 jaar terug lag en
als de misdadiger door zijn levensloop
zou hebben aangetoond dat hij afstand
had genomen van zijn vroegere over
tuiging. Met name de sociaal-democ
ratische SPD meende dat door dit
voorstel in feite een „algehele amnes
tie" voor nazi-moordenaars een feit zou
worden.
Uiteindelijk heeft Erhard zijn voorstel
niet ingediend, toen in tweede lezing
bleek dat een meerderheid van de
Bondsdag voor opheffing van verjaring
van moord in het algemeen was. Tevo
ren had een kleine groep liberalen, on
der aanvoering van de vroegere minis
ter van binnenlandse zaken Werner
Maihofer. aangekondigd ook voor dit
voorstel te zullen stemmen.
Deze groep had ln eerste instantie ge
pleit voor een specifieke opheffing van
verjaring van oorlogsmisdaden en mis
daden tegen de mensheid. Dit voorstel
werd echter met 460 tegen 21 stemmen
en één onthouding afgewezen. Daarna
verklaarde Maihofer dat hij en zijn me
destanders vóór de verjaring van
moord zouden stemmen, omdat daar
mee in ieder geval zou worden bereikt
dat nog niet ontdekte nazi-misdadigers
ook nog na 31 december van dit Jaar
zouden kunnen worden berecht.
Onverdraaglijk
De meerderheid van het parlement,
dat zich overigens al voor de derde
keer in de geschiedenis van de Bonds
republiek bezighield met de verja-
ringsvraag, was van mening dat het
„onverdraaglijk" is als er ook maar
één oorlogsmisdadiger het volgend
jaar ongestraft in de Bondsrepubliek
verzet
De Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt bij het uitbrengen van zijn stem na
het debat over de verjaringstermijn voor oorlogsmisdaden.