1
ROVINOIALE ZEEUWSE COURANT
UITKERINGEN PER
OKTOBER HOGER
Van Agt: we redden het
niet zonder kernenergie
Zeeuws nierdialysecentrum in Goes
kan vanaf 1980 patiënten behandelen
3
Onderwijzers demonstreren
voor behoud werkgelegenheid
VAN WESTEN?
M ff]
botsing dreigt tussen CDA en VVD
over aftopping prijscompensatie
Europese 'top' wandelt
NIEUW STANDPUNT NEDERLAND IN EG
vandaag
BEGIN DEZE WEEK BEGONNEN VERBOUWINGSWERKZAAMHEDEN
Lange Vorststraat 98-102 - Goes
Muziek pagina 16
122e jaargang no. 145
Vrijdag 22 juni 1979
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Het meningsverschil tussen CDA en VVD over de aftopping van de prijscompensatie
b verder op de spits gedreven. Het CDA gooide donderdag olie op het vuur met een voorstel om de
prijscompensatie voor inkomens vanaf 50.000 gulden te bevriezen. Maar elk aftoppingsvoorstel
bleef ook gisteren niet te verteren voor de WD. Alleen een „onaanvaardbaar" van de regering
lijkt de twee regeringspartners nog op één lijn te kunnen brengen.
een ander punt kwam het kabinet
Kt CDA donderdag al ruimschoots te-
tsnoet- De sociale uitkeringen gaan -
irhandhaving van de koopkracht - op
I oktober met 1 procent omhoog. Het
CDA was daar erg mee ingenomen.
Hiermee bleef alleen de aftoppings-
'nvestie als een levensgroot probleem
overeind staan.
Het kabinet heeft zelf 55.000 gulden als
rens aangegeven, maar minister Al-
Kda zei dat hij zich niet zal verzetten
ilsde Kamer kiest voor aftopping van-
if 50.000 gulden. Maar ondanks aan-
irang van de kant van het CDA wilde
bi) met zelf met zo'n voorstel komen.
Door het voorstel van het CDA - dat
wordt gesteund door D'66 en DS'70 - en
de houding van de PvdA, die elke af
topping afwijst, is onvoorspelbaar ge-
rorden hoe het debat over de bezuini-
pgsmaatregelen vandaag zal aflopen.
Sleutelrol
De WD speelt hierbij de sleutelrol.
Het CDA rekent er nog altijd op dat de
WD toch door de bocht zal gaan.
De liberalen zelf laten echter geenszins
blilken voor het CDA te willen zwich
ten Houdt de WD toch voet bij stuk.
j opnieuw een toptijd
kijkers
De uitzendingen van 'Holocaust' trok
ken bilna vier miljoen kijkers kijkers;
radio- en televisieprogramma's en
strips.
protectionisme
OESO. protectionisme vergroot infla
tie en werkloosheid, financiën en
beurs.
dan zou wel eens - met de „hulp" van de
PvdA - de aftopping geheel weg
gestemd kunnen worden. De regering
zou dan naar het „onaanvaardbaar"
kunnen grijpen om de liberalen in het
gareel te dwingen.
In CDA-kringen werd donderdag ge
zegd dat de WD duidelijk te verstaan is
gegeven, dat het CDA bij verwerping
van het aftoppingsvoorstel op zijn
beurt tegen de korting op de sociale
uitkeringen zal stemmen. Daarentegen
zei minister Al bed a donderdagavond
nog niet aan een „onaanvaardbaar" toe
te zijn. Een eventuele val van het kabi
net, die uit zo'n situatie zou kunnen
voortkomen, zal volgens de minister tot
grote financiële problemen in de rest
van dit jaar leiden.
Voor het CDA Is aftopping altijd voor
waarde geweest, wilde de fractie ak
koord gaan met kortingen op de groei
van de sociale uitkeringen. De
koopkracht voor de laagste uitkerings-
trekkers mocht onder geen beding
worden aangetast. Minister Albeda
kwam hieraan donderdag tot veler ver
rassing tegemoet, met de mededeling
dat de uitkeringen per 1 oktober met 1
procent verhoogd zullen worden. Maar
dit gebaar gaf het CDA geen aanleiding
om de eisen ten aanzien van de aftop
ping te laten vallen
De Kamer wilde deze koopkracht
garantie, omdat men vreest dat de uit
keringen door de prijsstijgingen in dit
najaar worden aangetast. De 1 procent
moet dan ook als een voorschot wor
den beschouwd, waar de uitkerings
trekkers volgens Albeda misschien
zelfs iets „aan overhouden". Het voor
schot zal echter in de januari-stijging
van de uitkering worden verrekend.
Albeda zei persoonlijk niet zo bang te
zijn voor uit de hand lopende prijzen.
Alibi
De PvdA noemde het voorstel „een
puur alibi" om het CDA er toe te bren
gen toch de korting op de sociale uitke
ringen per 1 juli te slikken. Woordvoer
der Van der Doef stelde dat deze kor
tingen op de lange termijn toch het ni
veau van de uitkeringen zullen aantas
ten. „Winst op het ene punt wordt zo
gecompenseerd met verlies op net an
dere", zei hij Van der Doef vroeg dan
ook waarom de regering het oorspron
kelijke voorstel niet had ingetrokken.
De christendemocraat Weijers zei dat
de correctie op de uitkeringen noodza
kelijk is. om de fouten uit het systeem te
halen Ook zou stopzetting nu deze hele
operatie op losse schroeven zetten.
Daarnaast wees hij erop dat het nieuwe
voorstel van het kabinet voor de
laagstbetaalden nog gunstiger uitvalt
dan het simpel weg laten vallen van de
hele kortingsmaatregel.
De maatregel kost het kabinet circa 80
miljoen gulden. Deze uitgave zal ech
ter geen effect hebben op de bezuini
gingsmaatregelen uit Bestek '81. Het
geld komt namelijk uit de pot waarin
de sociale premies worden gestort.
Volgens het ministerie van sociale za
ken zal dit niet leiden tot hogere so
ciale premies, omdat het uitgesmeerd
over alle premiebetalers in Nederland
slechts om een zeer gering bedrag gaat.
Toch had de WD'er De Korte ernstige
bezwaren tegen de maatregel, die hij
(Slot zie pagina 4 kolom 2)
STRAATSBURG APi - Regeringsleiders van de EG-landen maakten don
derdag een wandelingetje door het centrum van Straatsburg kort voor het
begin van hun tweedaagse topconferentie. Vlnr. De Westduilse bonds
kanselier Helmut Schmidt, de Deense premier Anker Joergensen, de Britse
regeringsleider Margaret Thatcher die de premier van Luxemburg. Gaston
Thom. aan het oog onttrekt, de Italiaanse minister-president Giulio An-
dreotti en de Franse president Valery Giscard d' Estaing. Premier Van Agt
ontbrak in dit gezelschap. Hij kwam donderdag even voor het begin van de
topconferentie aan en keerde na de belangrijkste besprekingen meteen
naar Nederland terug voor kabinetsberaad
bootvluchtelingen
Een groep Vietnamese bootvluchte
lingen maakte kennis met Zeeland
PAGINA 3
akkoord
studie
Rijkswaterstaat ls begonnen met een
waterhulshoudkundlge studie van het
Veeree Meer.
PAGINA 9
advies
toptijd
Amsterdamse leerkrachten demonstreerden donderdag op het Binnenhof in Den
Haag tegen eventuele ontslagen onder hen.
Van onze speciale verslaggever)
STRAATSBURG - ..Zonder kernener
gie redden we het niet. Dat is onweer
legbaar. En de problemen verbonden
aan het gebruik van kernenergie moe
ten dan ook bliksemsnel worden opge
lost". Premier Van Agt zei dit don
derdag na afloop van de eerste bijeen
komst van regeringsleiders van de
Europese Negen die grotendeels aan de
energieproblemen was gewijd.
Van Agt haalde hiermee de woorden
aan van bondskanselier Helmut
Schmidt. Zelfs door meer kolen te ge
bruiken en met aanzienlijke besparin
gen zullen we het de komende vijftien a
twintig jaar niet zonder kernenergie
kunnen rooien, aldus Van Agt.. die zich
dus geheel achter Schmidts standpunt
stelde
Drie maanden geleden, op de Parijse
top van de regeringschefs van de Ne
gen. maakte Van Agt nog gewag van
een „cholerische uitval" van Schmidt
aan het adres van kleine landen (be-
doeld waren Nederland en Denemar
ken) die aarzelden bij de invoering van
kernenergie. Ook ditmaal sprak Van
Agt nog schertsend over Schmidt als de
..cholerische staatsman".
Premier Van Agt voegde hier aan toe.
dat wat in het Nederlands spraakge
bruik 'brede maatschappelijke discus
sie' heet nog steeds nodig te vinden,
maar hij zei ook dal „het onze taak isde
ernstige problemen zo spoedig moge
lijk op te lossen". Zelfs bij een brede
maatschappelijke discussie kun je als
regering, aldus de premier, „al een
proeve van een antwoord geven".
De gewijzigde Nederlandse opvatting
over invoering van kernenergie bleek
tijdens het Benelux-overleg dat aan het
Europese topberaad vooraf ging. Wel
iswaar bleken Den Haag en Brussel het
niet in alle opzichten eens over het ge
bruik van kernenergie, maar na afloop
liet de Belgische minister Henri Simo
net ^buitenlandse zaken) blijken dat
..geen enkel EG-land" zich meer verzet
tegen toepassing van kernenergie op
grote schaal als de energieproblemen
niet kunnen worden opgelost.
Oliemarkt
Premier Van Agt, die het aan minister
Van der Klaauw over liet om met gas
theer Giscard d'Estaing. Schmidt en
de andere regeringschefs te dineren,
zei weinig opzienbarends te verwach
ten van het energiedebat dat de Negen
donderdag begonnen. Afspraken over
besparingen en registratie van
olieverkopen op de vrije markt zullen
er wel uitkomen, maar daadwerkelijk
ingrijpen op de markt, bijv. op de Rot
terdamse vrije oliemarkt, zit er niet in.
aldus Van Agt.
Verplichte registratie van aan- en ver
kopen op de oliemarkt, o.a. op de Rot
terdamse spotmarkt. lijkt een van de
weinige middelen van overheidscon
trole te zijn waarover de Negen het eens
kunnen worden. De Franse ideeën over
een veel verder gaande controle zijn
niet haalbaar, zoals eerder deze week al
bleek tijdens de raad van energieminis
ters van de Negen in Luxemburg.
Contributie
Voor het Brits-Italiaanse probleem van
de te hoge contributie van deze landen
aan de Europese begroting werd een
elegante afspraak getroffen, die voor
alsnog weinig zoden aan de dijk zet. De
Europese Commissie gaat een studie
maken over de financiële bijdragen van
alle lidstaten, en op basis van de uit
komst daarvan zullen Londen en Rome
voorstellen doen om de in hun ogen on
rechtvaardige situatie te wijzigen.
Van Agt toonde zich er tevreden over,
dat niet voetstoots is aangenomen dat
wijzigingen in de huidige situatie
noodzakelijk zijn. Engeland - Italië
neemt deze kwestie minder hoog op -
moet zelf met voorstellen komen. Een
uiterst mager succesje voor mevrouw
Margaret Thatcher, die aanstuurde op
een meer bevredigende oplossing voor
het probleem van de te hoge Britse bij
drage. dat al door de vorige (Labour-)
regering aan de orde was gesteld.
DEN HAAG - Enkele honderden leerkrachten van kleuter- en iagere scholen in
Amsterdam hebben donderdagmorgen op het Binnenhof en voor het ministerie
van onderwijs in Den Haag gedemonstreerd voor behoud van hun werkgelegen
heid. In de hoofdstad dreigen het komend schooljaar ongeveer 100 arbeidsplaat
sen verloren te gaan door daling van het aantal kinderen.
De onderwijsgevenden eisen van minister Pais (onderwijs) dat het huidige aantal
arbeidsplaatsen gehandhaafd blijft. Om dat uitgangspunt te verwezenlijken heeft
de afdeling Amsterdam van de Algemene Bond van Onderwijzend Personeel
i ABOP) een gedetailleerd plan bij de bewindsman op tafel gelegd. Pais heeft daar
niet binnen de termijn die de bond geëist had, op gereageerd.
De tweede kamer ging donderdag akkoord met een voorstel van staatssecretaris
Hermes (onderwijs) om een groot gedeelte van de kleine kleuterscholen met
minder dan twintig leerlingen te handhaven.
Volgens de oude regeling moeten kleuterscholen die geen twintig leerlingen heb
ben. gesloten worden. Van de vierhonderd scholen die met sluiting bedreigd wor
den, kunnen er nu driehonderd blijven bestaan. Deze laatsten zijn van belang voor
de samensmelting van het kleuter- en lager onderwijs tot één nieuwe onderwijs
vorm voor vier tot twaalf-jarigen. Het voortbestaan van de scholen met minder
dan twaalf leerlingen zal door de staatssecretaris zeer kritisch bekeken worden.
CENTRUM NL
AL TE KLEIN
GOES/KAPELLE - Het nierdialyse-
centrum voor Zeeland - dat gevestigd
wordt in Goes-zal vanaf 1 januari 1980
van start kunnen gaan. Begin deze
week is begonnen met de verbouwing
van de voormalige kinderafdeling van
het ziekenhuis Bevelanden-zuid
(vroeger St.-Joanna) tot haemodialy-
secentrum. De behoefte aan de komst
van het dialysecentrum naar Zeeland
is bijzonder groot. Het ziet ernaar uit
dat het aantal beschikbare plaatsen al
direct vanaf het begin te gering zal
zijn. Van de 28 plaatsen per week, zijn
er thans 25 in beginsel bezet.
Dr A. H. J. Hintzen. waamemend-me-
disch directeur patiëntenzorg van het
Goese streekziekenhuis de Bevelanden
ien toekomstig hoofd van het nierdialy-
secentrum) vertelde dat er na de start
van het centrum op vrij korte termijn 1
l'/a Jaar) ongeveer 30 patiënten uit de
Zeeuwse regio verwacht worden. Hij
herinnerde eraan dat staatssecretaris
mevrouw mr. E. Veder-Smit in april van
dit jaar toestemming gaf voor een cen
trum met 10 bedden met een ruimte
voor 28 diaiyseplaatsen per week.
„Zelfs als we de meest sombere voor
spelling maken, dan zitten we toch al
snel op de volle capaciteit", aldus dr.
Hintzen.
Tijdens een donderdagmorgen in Ka-
pelle gehouden vergadering van de
Raad voor de Volksgezondheid in Zee
land vroeg de heer B W. Meij (verte
genwoordiger van de in Zeeland werk
zame ziekenfondsen) aandacht voor de
situatie rond het haemodialysecen-
trum. „Het is nu te voorzien dat het
Alarm bij het
onderwijs
fD. welvaartsstaat - het ls
reeds meer gezegd -heeft al
lerlei onplezierige nevenver
schijnselen, die in sommige
gevallen tot forse problemen
uitgroeien. Eén van die ne
venaspecten is een daling van het ge-
boortencijfer Op zich geen zaak om
zich ongerust over te maken. Integen
deel- Er zitten tal van goede kanten aan
de gezinsplanning Een tiental jaren
geleden hielden de 'planners' nog reke
ning met zo'n twintig miljoen inwoners
rond de eeuwwisseling in Nederland.
Inmiddels is alweer een aantal jaren
geleden komen vast te staan, dat Ne
derland in dat jaar hooguit vijftien
miljoen inwoners zal tellen. Met name
sinds het begin van de jaren zeventig is
het aantal geboorten sterk afgenomen
van 240 duizend fn 1970 tot nauwelijks
170 duizend acht jaar later Een van de
bijkomende factoren ls nu, dat het on
derwijs wordt geconfronteerd met een
jaarlijks slinkend aantal leerlingen. En
dat heeft weer tot gevolg, dat eerst bij
het kleuteronderwijs en inmiddels al bij
het lager onderwijs leerkrachten moe
ten worden ontslagen Juist in die sec
tor ls het werkloosheidspercentage on
rustbarend hoog. Mag het dan een
wonder heten, dat de onderwijzers te
hoop lopen en via demonstraties en
stakingen hun frustraties trachten
kwijt te raken?
Er
valt over te twisten of de staking
van de Amsterdamse onderwijzers - gis
teren was drie kwart van de openbare
lagere scholen in de hoofdstad gesloten
- wel zo wijs is. Tegenwoordig wordt
nogal snel naar wat ooit eens is ge
noemd 'het laatste middel' gegrepen:
de staking. In Amsterdam komen op
korte termijn honderd leerkrachten
zonder werk in verband met de terug
loop van het s>-ital leerlingen. De on
derwijzers in Amsterdam zullen zich
terdege bewust zijn, dat de staking on-
sympatiek kan overkomen. Nochtans
moet in alle redelijkheid worden gecon
stateerd, dat zij het gelijk voor een heel
groot deel aan hun kant hebben Zij
willen op deze wijze niet alleen opko
men voor hun collega s. wie ontslag
dreigt, maai' tevens is het hun bedoe
ling met deze stakingsactie Nederland
wakker te schudden en aldus de aan
dacht op de problematiek te vestigen.
Minister Pais van onderwijs heeft daar
in elk geval niet persoonlijk aan willen
meewerken: hij weigerde gisteren de
stakende onderwijzers te ontvangen,
die naar het Binnenhof waren geko
men. Motief van de bewindsman het
gaat om een landelijk probleem: het is
niet specifiek Amsterdams Jammer
voor de minister, dat hij deze kans liet
voorbijgaan tot een confrontatie met
het onderwijsveld. De alarmklok heeft
doordringend geluid in het onderwijs.
De minister wil het geluld niet horen.
Wa,
Spionagezaak in
Bondsrepubliek
KARLSRUHE (DPA) - In dc Bonds
republiek zijn de afgelopen dagen zes
VVestduitsers ontmaskerd als agenten
voor de DDR. Volgens een bekendma
king van het bureau van de federale
procureur-generaal in Karlsruhe zijn
drie mannen aangehouden, terwijl de
andere drie kennelijk kans hebben ge
zien te vluchten.
Degenen die zich in hechtenis bevin
den. zijn de 46-jarige kolonel Siegfried
Petrelli. de 52-jarige Steffen von Bam
berg uit Bonn en de 48-jarige Anton
Hummel uit Esslingen, m de deelstaat
Baden-Württemberg. Zij worden ervan
beschuldigd dat zij hebben gewerkt
voor het Oostduitse ministerie voor na
tionale verdediging, de militaire ge
heime dienst van de DDR.
De drie voortvluchtigen zijn, volgens
het parket in Karlsruhe, het echtpaar
Benedikt en Gerda Braun uit Hard-
helm in Baden-Württemberg en de 63-
iarige handelsvertegenwoordiger Mar
tin Henselmann uit Hamburg
'at speelt zich af binnen het onder
wijs? Van de tweehonderdduizend on
derwijsgevenden dreigen er als gevolg
van de daling van het geboortencijfer
vijftigduizend hun baan te verliezen.
Dat is 25 procent, een indrukwekkend
cijfer. Geen bedrijfstak in Nederland
met zoveel werknemers, waar de werk
loosheid zó rigoureus dreigt toe te
slaan. Behalve enkele incidentele, op
zich positieve, maatregelen, houdt de
minister zich aan het beleid, zoals dat in
feite al vele, vele jaren het gezicht van
het onderwijs bepaalt Den Haag wordt
verweten niet de politieke wil te hebben
om de onderwijsgevenden aan het werk
te houden. En werk ls er volop binnen
het onderwijs, zo wordt de minister tel
kens voorgehouden. Met name de ver
betering en de vernieuwing van het on
derwijs kan een groot aantal mensen
werk geven In het bijzonder kan wor
den gewezen op de situatie bij het
kleuter- en lager onderwijs, dat over
enkele jaren moet zijn samengesmolten
tol. 'basisonderwijs', onderwijs aan kin
deren van vier tot twaalf jaar. In die
sector alleen al zouden de komende ja
ren duizenden nieuwe arbeidsplaatsen
kunnen worden geschapen, zodat de in
tegratie zo vloeiend mogelijk kan ver
lopen Daarbij zou tegelijkertijd het ge
hele probleem van de kleine en kleiner
wordende scholen kunnen worden
meegenomen
Mo,
aantal plaatsen in het centrum te ge
ring zal zijn als gevolg van een groot
aantal patiënten. Het is naar mijn me
ning daarom verstandig om de dialyse
afdeling zodanig in te richten dat voor
wat betreft de bouwkundige voorzie
ningen een uitbreiding gemakkelijk
mogelijk zal zijn", betoogde de heer
Meij.
Directeur-arts J M S. Mol van de pro-
(Slot zie pagina 9, kolom 5)
Logelfjk nog een suggestie voor de
minister: bij het lager onderwijs doet
zich nu het verschijnsel voor, dat de
hoogste klassen veel groter zijn dan de
laagste klassen. Immers, de geboorten-
beperking manifesteert zich het eerst in
de laagste klassen en pas later In de
hogere. Het totaal aantal leerlingen van
de school neemt af, hetgeen tot gevolg
heeft, dat één. soms twee onderwij-
zers(essen) moeten worden ontslagen.
Combineer ln dat geval de klassen, is
dan al gauw de moodioplossing. Veel
beter lijkt het ons. dat de minister juist
voor die hogere klassen ter overbrug
ging een nieuwe klassedeler zou invoe
ren. Een dergelijke maatregel zou voor
komen, dat onderwijzers moeten wor
den ontslagen. Op tal van lagere scho
len zijn er momenteel hogere klassen,
soms met tegen de veertig leerlingen,
die bij uitstek geschikt zijn om te split
sen. Mits een extra onderwijzer wordt
toegestaan, dat spreekt vanzelf. Vooral
ook met het oog op een vloeiende over
gang van de lagere school naar het ver
volgonderwijs - voor vele kinderen nog
altijd een schrikbeeld zou een derge
lijke maatregel heilzaam kunnen wer
ken. Het zou in ieder geval meehelpen
aan de hoognodige stabilisering binnen
het onderwijs
Dim
