Gezondheidszorg moet in
'79 450 miljoen ombuigen
BETAALD EDUCATIEF VERLOF
VOOR IEDERE NEDERLANDER
Uienoorlog voor de rechtbank
ONDERBEWINDSTELLING VOOR
VERMOGEN VAN MEERDERJARIGEN
Gasbedrijven eens met hogere
tarieven voor kleinverbruikers
Van der Stee achter
beëindigen regeling
opvang van Antillianen
AD VIESAANVRA GE STAA TSSECRETARIS AAN SER:
Officieren
tegen extra
atoomtaken
Nieuwe premier Portugal
Minister dient wetsontwerp in
PRIJSSTIJGING IN DRIE FASEN
VANDAAG GESPREK MET POIRIER
Unaniem advies commissie Sociaal Economische Raad:
DONDERDAG 26 OKTOBER 1978
UTRECHT (ANP) - 'Ombuigingen' in de gezondheidszorg moe
ten volgend jaar 450 miljoen opbrengen, in het jaar daarop
500 miljoen en in 1981 rond 550.
Dit blijkt uit een aanvullende adviesaanvrage aan de Zieken
fondsraad van staatssecretaris Veder-Smit (volksgezondheid)
naar aanleiding van de resultaten van het kamerdebat over
'bestek '81'.
De kamer sprak zich daarbij uit tegen oorspronkelijke afwijken doordat ze
de voorgenomen eigen bijdrage van zijn gebaseerd op de jongste prognoses
100 per gezin voor niet-klinische hulp. voor de loon- en prijsontwikkeling.
terwijl ze ook beperkingen van de eigen
bijdrage van 10 per verpleegdag in Eigen bijdrage
ziekenhuis of awbz-inrichting heeft ge- Ondanks de kameruitspraak wil de
vraagd.
De tientjes per verpleegdag zouden de
komende driejaar respektievelijk 200
min. 220 min en 240 min hebben
moeten opbrengen en de bijdragen
voor niet-klinische hulp ƒ250 min.
300 min en 350 min. In haar nadere
adviesaanvrage noemt de staatsse
cretaris alleen nog totaalbedragen, die
voor wat 1980 en 1981 betreft van de
BOERSMA KRIJGT
JONGERENPRIJS
DEN HAAG (ANP) - Ex-rainistcr van
sociale zaken Jaap Boersma krijgt op 4
november in Scheveningen de onder
scheiding 'Jongerendag '78' uitge
reikt.
Deze onderscheiding wordt dit jaar
voor het eerst uitgereikt en is genoemd
naar de door de werkende jeugd-CNV
georganiseerde jongerendag '78.
Boersma krijgt de onderscheiding voor
zijn pogingen de positie van de wer
kende jongeren te verbeteren en de
jeugdwerkloosheid te bestrijden.
BREDA - De Nederlandse Officieren
Vereniging (NOV) is verontrust over
de aankondiging van minister Schol
ten van defensie dat zal worden on
derzocht of ook het 155 mm geschut
van de landmacht voor atoomtaken
geschikt gemaakt moet worden. ,.In
een beleid waarin de rol van de tac-
tisch-nucleaire wapens wordt terug
gedrongen. past ons inziens niet een
uitbreiding van de nucleaire inzet-
middelen". zei woensdagmiddag
luitenant-kolonel H. A. Couzy, voor
zitter van de NOV, op de jaarvergade
ring van de vereniging in Breda.
De officierenvereniging - waarin de of
ficieren van land- en luchtmacht ver
enigd zijn - kan zich voor het overige
best vinden in het kemwapenbeleld
van het kabinet.Het is nuchter, zake
lijk, maar vooral realistisch", aldus
Couzy.
Kritiek heeft de offlcierenverenlging
op het beperken van de reserves by de
Koninklijke Marine, het niet onmid
dellijk vervangen van uit dienst te
stellen oude oorlogsschepen, het uit
stellen van de aanschaf van anti-tank-
helicopters. het uitstellen van de koop
van nieuwe artillerie en het niet dek
ken van de te verwachten vredesverlie-
zen van het nieuwe jachtvliegtuig F-16
Desondanks zei Couzy woensdag de
defensieplannen „gematigd optimis
tisch" te willen beoordelen.
De nieuwe topstruktuur van het minis
terie is een kostbaar waterhoofd. Het is
volgens Couzy de vraag of de minister
met deze nieuwe organisatie, die in tem
veel problemen geeft, een betere greep
op het militair apparaat heeft gekre
gen.
Naar zijn mening past deze theoretisch
fraaie organisatie niet goed in de rest
van het defensie-apparaat.
Hij wees erop dat de verdeling van de
gelden een keihard gevechtis tussen de
drie krijgsmachtonderdelen, waarbij
het centrale niveau als scheidsrechter
optreedt. Een scheidsrechter overigens
met weinig deskundigheid, con
cludeerde hij.
GESLAAGDE
PROEVEN MET
NIEUW TYPE
ALCOHOLMETER
EINDHOVEN (ANPl - De ervaringen
met de Alcocontrol, een nieuw ap
paraat oni het alcoholpromillage in
het bloed te meten, waarmee onder
andere door de Eindhoven» gemeen
tepolitie wordt geëxperimenteerd,
zijn gunstig. Dat heeft een
woordvoerder van de Eindhoven»
politie woensdagmorgen desge
vraagd verklaard.
De Alcocontrol Is een Nederlandse
vinding Het Is een klein zwart kastje
met aan de voorzijde gekleurde lichtjes
en aan de achterkant een blaaspijp. De
ingeblazen lucht wordt geanaliseerd,
waarna door middel van lichtjes on
middellijk wordt, aangegeven of er
meer dan 0.5.0.8 of 1.0 promille alcohol
in het bloed zit
De proef is in juli jongstleden begon
nen. Aan automobilisten die in het be
kende blaaspijpje moesten blazen
werd gevraagd op'basis van vrijwillig
heid ook te blazen in de Alcocontrol.
Het merendeel van hen heeft aldus de
politiewoordvoerder, daaraan meege
werkt
De politieman kan nu op straat on
middellijk vaststellen of iemand, meer
dan 0.5 promille alcohol in het bloed
heeft maar- minder dan 0.8 promille. In
zo'n geval wordt een rijverbod opge
legd. Met een blaaspijpje kan dat pas
op het politiebureau worden vast
gesteld wanneer de verdachte voor de
tweede keer heeft geblazen.
staatssecretaris kennelijk toch
advies over de eigen bijdrage van
100 voor niet-klinische hulp. Ze
vraagt de ziekenfondsraad om daar
'naast' te onderzoeken, of met behoud
van de gestelde doeleinden op een an
dere manier tot een kostenombuiging
kan worden gekomen.
Ze noemt daarbij de suggestie van de
Vereniging van Nederlandse Zieken
fondsen (VNZ) om te komen tot een
'kritische heroverweging' van de ver
strekkingenpakketten van de zieken
fondsverzekering en de awbz. Verder
zegt ze, dat ook het probleem van de
ziekenfondsverzekering voor werkne
mers met een onvolledige dienstbe
trekking aan de orde zou kunnen wor
den gesteld fDe VNZ heeft er onlangs
op geattendeerd, dat. mensen met een
part-time baan - desnoods naast hun
'eigenlijke' werk - tegen een zeer lage
premie recht kunnen krijgen op het
volledige verstrekkingenpakket van
de ziekenfondsen.
Over een mogelijke beperking van de
voorgestelde eigen bijdrage van tien
gulden per verpleegdag zegt de staats
secretaris. dat gedacht wordt aan het
vragen van een eigen bijdrage bij op
name in een awbz-lnrichting na een
nader te bepalen aantal maanden Ze
vraagt de ziekenfondsraad, aan te ge
ven na hoeveel tijd die eigen bijdragen
met het oog op het besparingstarief
(besparingen op kosten van het le
vensonderhoud die de patiënten thuis
zouden hebben moeten maken) aan
vaardbaar zijn.
In geval van ziekenhuisopname denkt
de staatssecretaris aan een begrenzing
van het aantal dagen waarover een ei-
gen bijdrage verschuldigd zou zijn. Dit
om te voorkomen dat min of meer
chronisch zieken te zwaar worden be
last, Mogelijkheden hier zijn het tientje
per dag slechts gedurende een beperk
te periode aan het begin van iedere
ziekenhuisopname te vragen of om dat
tientje per kalendeijaar slechts over
een maximum aantal dagen te laten
betalen.
Mevrouw Veder wil van de zieken
fondsraad weten, welk systeem het
meest doelmatig is en om welke perio
de of welk aantaJ dagen het dan zou
moeten gaan.
Ze vraagt de ziekenfondsraad om een
advies vóór 1 december 1978, zodat de
verschillende maatregelen per 1 ja
nuari 1979 kunnen worden ingevoerd.
De raad zou daarbij ook moeten aan
geven. welke besparingen er in 1979 te
verwachten zijn, rekening houdend
met de eventueel extra admini
stratiekosten die deze maatregelen
vergen.
„Deze poging om de ziekenfondsraad
op te zadelen met politieke uitspraken,
ls een poging van de regering haar ei
gen verantwoordelijkheid tegenover
het parlement te ontlopen en zich ach
ter die raad te verschuilen". Aldus
FNV-bestuurder H. Bode naar aanlei
ding van de uitgebreide adviesaanvra
ge van de staatssecretaris.
Bode zei. dater alle kans isdatde FNV-
vertegenwoordigers in de zieken
fondsraad niet aan het gevraagde ad
vies zullen meewerken. In de laatste
vergadering van de federatleraad van
de FNV is afgesproken, adviseringen te
weigeren die in feite invullingen of uit
voeringen van het regeringsplan 'Be
stek '81zijn. De adviesaanvrage aan de
ziekenfondsraad komt daar volgens de
FNV-bestuurder voor in aanmerking.
UTRECHT - De Turkse loerkneemsters In de rechtszaal.
/Van onze correspondent!
UTRECHT - De „uienoorlog" tussen de voedingsbonden
FNV en het groentenschoonmaakbedrijf Ploegmakers in
Eerde (bij Veghel) is gisteren in een bomvolle rechtszaal
voortgezet voor president V. J. van Dijk van de Utrechtse
rechtbank- De drie broers Jan. Piet en Nico Ploegmakers
hadden enkele tientallen getrouwe personeelsleden per
bus aangevoerd, terwijl de voedingsbonden de 60 Turkse
vrouwen waar het grotendeels om te doen is, eveneens
hadden opgetrommeld.
De broers eisten in kort geding tegen de voedingsbonden,
datdeze stoppen meteen nieuw soort actie die de bonden op
weerspannige werkgevers loslaten, en een schadevergoe
ding van 10.000 gulden.
De voedingsbonden hadden op 27 september een brief ge
stuurd aan een zestal Nederlandse grote afnemers van ge
sneden uien. een belangrijk produkt van Ploegmakers. In
die brief - de nieuwe actie - schetsten de voedingsbonden
enkele wantoestanden bij Ploegmakers, waarvan de 60
Turkse vrouwen die de uien schillen, het slachtoffer zouden
zijn.
Deze vrouwen zouden ondanks overmatige werkuren niet
aan het minimumloon toekomen, vakantierechten en -uit
keringen zouden niet vaststaan, de vrouwen zouden niet
zeker zijn van hun sociale rechten, enzovoorts.
Ter zitting beweerde de advocaat van Ploegmakers, mr. M.
Blijdenstein, dat deze briefactie het bedrijf in onvoorzienba
re problemen brengt. Advocaat J de Laat van de voedings
bonden sprak dat niet tegen, maar constateerde dat de aan
geschreven bedrijven volgens hun reacties zich niets aan
trekken van de door de bonden gesignaleerde toestanden
bij Ploegmakers.
Uitspraak 2 november.
LISSABON (UPI/RTR) - De Portugese
president Antonio Ramalho Eanes heeft
woensdag de 42-jarige jurist Carlos Albe
rto da Mota Pin to benoemd tot premier.
Hij is leider geweest van de centrum
rechtse democratische volkspartij, de la
tere sociaal-democratische partij (PSD).
In het eerste kabinet van de socialist Ma
rio Soares was hij onalhankelijk minister
van handel en toerisme.
Het is nog niet duidelijk of Mota Plnto een
kabinet zal lelden dat uitzit tot 1980, als er
verkiezingen worden gehouden, of dat hij
vervroegde verkiezingen zal voorbereiden
De socialisten, conservatieven en com
munisten hebben laten weten hun par
tijleden toe te staan als individuelen in het
kabinet zitting te nemen.
Het nieuwe kabinet komt in de plaats voor
de minlsterploeg onder leiding van de
technocraat Nobre da Costa, die na 17 da-,
gen door het parlement naar huis werd ge
stuurd.
DEN HAAG (ANP) - Minister De
Ruiter (justitie) heeft bij de tweede
kamer een wetsontwerp ingediend dat
onderhewindstelling ter bescherming
van meerderjarigen mogelijk wil ma
ken. Het gaat hier om de bescherming
van vermogensrechtelijke belangen
van meerderjarigen, die als gevolg
van hun lichamelijke of geestelijke
toestand daar zelf niet toe in staat zijn.
„Volgens het wetsontwerp kunnen
door de rechter dn beginsel de kan
tonrechter) één of meerdere goederen
van de meerderjarige onder bewind
worden gesteld. Daarbij kan gedacht
worden aan spaargelden, effecten en
onroerende goederen. Het beheer komt
in handen van een bewindvoerder en
niet meer toe aan de rechthebbende
meerderjarige.
De rechthebbende noch de bewind
voerder kunnen, volgens het wetsont
werp. beschikken over de onder be
wind gestelde goederen zonder eikaars
medewerking De bewindvoerder kan.
indien de rechthebbende zijn toe-
stemming weigert, de kantonrechter
om een machtiging vragen te beschik
ken over het onder bewind gestelde
goed.
Het huidige Nederlandse recht kent
geen wettelijke regeling, toegesneden
op de problematiek van inkomens- en
vermogensbeheer voor mensen die
daar zelf niet toe in staat zijn. Voor
geestelijk gestoorden is eventueel een
onder-curatelestelling mogelijk. In
menig geval zal deze maatregel te ver
gaan. De betrokkene is namelijk dan
onbekwaam tot alle rechtshandelin
gen, ook niet vermogensrechtelijk.
De onderbcwindstelling betreft alleen
vermogensrechtelijke handelingen.
Het bewind zal vaak beperkt kunnen
blijven tot bepaalde goederen, waar
voor een voorziening is vereist. Daar
bij kan als voorbeeld gelden de zelf
standig wonende bejaarde die zijn
pensioeninkomen zelf kan beheren om
daarmee in zijn gewone onderhoud te
voorzien, maar die niet meer in staat is
tot behoorlijk beheer van zijn vermo
gen (onroerend goed, effecten).
De minister heeft geconstateerd dat
het probleem van inkomens en vermo
gensbeheer van mensen, die daar zelf
niet behoorlijk toe in staat zijn. steeds
groter is geworden, mede door de toe
genomen en meer gespreide welvaart.
De minister denkt bij de betrokken ca
tegorieën aan personen die zijn opge
nomen ln bejaardenoorden, psychia
trische ziekenhuizen, verpleeginrich
tingen. maar ook aan bejaarden en
geestelijk of lichamelijk gehandicap
ten die nog op zichzelf kunnen wonen
De betrokken meerderjarige kan zelf
om instelling van het bewind vragen.
Dit kunnen echter ook de echtgenote of
bepaalde bloedverwanten. De onder-
bewindstelling kan tenslotte ook wor
den gevorderd door de officier van jus
titie.
In beginsel zal de kantonrechter een
bewind instellen, uitbreiden of ophef
fen. Deze is namelijk gemakkelijker be
reikbaar en toegankelijk dan de recht
bank. zo meent de minister
SCHIPHOL (ANP) - Minister Van der
Stee, belast met Antilliaanse aangele
genbeden, is het eens met het besluit
van minister Gardeniers van erm de
opvang van Antillianen in con-
Advertentie
APELDOORN (ANP) - De algemene
ledenvergadering van de Vereniging
van Exploitanten van Gasbedrijven
in Nederland (Vegin) heeft woensdag
ingestemd met het bestuursvoorstel
de aardgastarieven voor kleinver
bruikers de komende drie jaar in to
taal vijf cent te verhogen. De gasbe
drijven hebben het al eerder overeen
gekomen akkoord tussen Vegin en
Gasunie goedgekeurd.
De prijsstijging betreft het verbruik
boven 600 kubieke meter per jaar met
ingang van 1 januari 1979.1980 en 1981.
De verhogingen zullen, exclusief btw.
respectievelijk 2 cent. 2 cent en 1 cent
per kubieke meter bedragen. Het tarief
voor verbruik tot. 600 m3 per jaar blijft
27 cent per kubieke meter en wordt per
1 januari 1981 verhoogd tot 28 cent.
Vanaf 1 januari 1980 zal er geen verschil
meer zijn tussen de kubieke me terp rijs
van de eerste 600 m3 en het meerver-
bruik per jaar. Met de tariefsverhogin
gen van de komende drie jaar wordt de
achterstand metde olieprijs ingehaald,
zo meldt de Vegin. In 1980 en 1981 zul
len de tarieven voor de kleinver
bruikers ook de prijsstijging van de
stookolie volgen.
De algemene ledenvergadering van
Vegin heeft woensdag nog eens de na
druk gelegd op de voorwaarde van het
bestuur van Vegin dat de minister van
economische zaken zijn goedkeuring
hecht aan het hele pakket voor drie
jaar.
Van onze redactie economie)
DEN HAAG - In. principe behoort
iedere Nederlander tijdens de werk
zame periode van zijn leven betaald
educatief verlof te krijgen. Dat wil
zeggen iedere werknemer, iedere boer.
tuinder, huisvrouw en tandarts moet
het recht hebben zich naar believen te
laten scholen. Dat wil niet zeggen, dat
de boer beter boer moet worden en de
huisvrouw beter huisvrouw, maar de
mogelijkheid moet er komen, dat de
boer en huisvrouw bijvoorbeeld rech
ten of economie gaan studeren.
Dit ls het unanieme advies van een
commissie uit de Sociaal-Economische
Raad. uitgebracht aan de minister van
sociale zaken Ter uitvoering van het
principe heeft de commissie zich ln het
eerste tussentijdse advies beperkt tot
het educatief verlof voor hen die het
laagst zijn opgeleid en de laagste belo
ning voor hun werkzaamheden ont
vangen. Dit houdt ook verband met de
slechte financleel-economische situa
tie van ons land.
De SER-commissle meent, dat betaald
educatief verlof <BEV) een maat
schappelijk belang ls. in de eerste
plaats voor de ontplooiingskansen van
het Individu. Dit heeft volgens de
commissie niet alleen vergroting van
het individuele welzijn tot gevolg
maar ook verhoging van de maat
schappelijke en politieke deelname.
..Op deze wijze draagt BEV ertoe bij
dat mensen greep krijgen of houden op
het maatschappelijk gebeuren", aldus
het concept-advies, dat in een SER-
vergadering nog moet worden vast
gesteld alvorens het naar de minister
van sociale zaken wordt gezonden
BEV kan volgens de commissie ook een
Instrument zijn waardoor sneller en
soepeler Ingespeeld wordt op verande
ringen in de arbeidsmarkt.
Beperking van het BEV tot werkne
mers zou onder de huidge omstan
digheden lot onrechtvaardige ver
schillen leiden tussen werknemers en
andere bevolkingsgroepen. „Wanneer
men zich baseert op hel leerrecht dat
in principe aan allen toekomt, is het
niet acceptabel de feitelijke verwe
zenlijking van dit recht te concentre
ren bij de werknemer, terwijl tegelij
kertijd andere bevolkingsgroepen, die
in vergelijkbare situaties verkeren,
daarvan verstoken zouden blijven, zo
zegt de commissie.
De commissie denkt dat het mogelijk
moet zijn de BEV in fasen in te voeren
Voor degenen die als eersten het recht
op BEV kunnen laten gelden, denkt de
commissie aan hen die een opleiding
hebben genoten tot aan mavo-lbo. Bo
vendien heeft men een Inkomens
beperking opgelegd. Volgens de com
missie moet deze Inkomensgrens wor
den gelegd bij 30 000 gulden per jaar
Als eersten moeten volgens de SER-
commissle mensen met alleen lagere
school en mensen met enkele jaren
voortgezel onderwijs in aanmerking
kunnen komen.
Als tweede groep zou moeten gelden de
doelgroep van de langdurig werklozen
en arbeidsongeschikten, waarbij als
„langdurig" de termijn van zes maan
den moet worden aangenomen. De
derde prioriteit wil de commissie geven
aan vrouwen. En de laatste prioriteit,
aan hen die bedreigd worden met,
werkloosheid.
Financiering
Het Betaald educatief verlof moet
volgens dc commissie het karakter
hebben van een collectieve voorzie
ning en is onderwerp van overheids
zorg. Dit houdt in: een hoge mate van
financieringszorg door de overheid,
alsmede dc bereidheid de contiiiuiteit
van de voorziening te waarborgen.
De commissie heeft berekend, dSt voor
werknemers de kosten van inkomens
derving neerkomen op 0.8 procent van
de loonsom Met een dergelijk bedrag
zouden door werknemers 67 miljoen
uren BEV kunnen worden opgenomen
ofwel kunnen 35 000 werknemers een
jaar lang met BEV zijn
De commissie meent, dat BEV een wet
telijke grondslag dient te krijgen Deze
grondslag dient zo breed mogelijk te
zijn, d.w.z. in beginsel alle faciliteiten
en alle BEV-gerechtigden omvatten.
In het volgende deel van de studie wil
de commissie nader ingaan op de mo
gelijkheden van aanvullende financie
ring. de aspecten van de vormgeving
van de BEV. eventuele fondsvorming
en beheer, de inkomensgarantie en
uitvoerings vraagstukken.
tractpensions per 1 november te
beëindigen.
Dit heeft minister Van der Stee
woensdagmiddag op Schiphol ver
klaard na zijn aankomst uit München.
Volgens de bewindsman wordt iedere
Antilliaan die in Nederland problemen
krijgt op dezelfde wijze geholpen als
Nederlanders.
Vandaag zal minister Van der Stee met
de Antilliaanse minister voor welzijns
beleid Poirier over deze zaak spreken.
Minister Poirier verklaarde dinsdag na
zijn aankomst uit Curacao op Schiphol
dat hij tijdens zijn gesprekken met de
Nederlandse bewindsman de gevolgen
van de koersfluctuaties aan de orde zal
stellen
De Antilliaanse gulden ls sinds 1972
gekoppeld aan de Dollar. Minister Van
der Stee verklaarde dat de Nederland
se overheid bereid is de Antillen finan
cieel tegemoet te komen. ,.We zullen
een deel van dit verlies voor onze reke
ning nemen. Het gaat echter niet op
alles op Nederland af te wentelen".
VOORTDURENDE
STIJGING AANTAL
WA O-UITKERINGEN
AMSTERDAM <ANP> - Dc toekenning
van wao-uitkeringen in Nederland ver
toont nog steeds een stijgende lijn. In het
jaar 1977 werden bij de wet op de arbeid
songeschiktheid 75.000 nieuwelingen in
geschreven. Dat is twee maal zoveel als in
1968. het jaar waarin de wet in werking
trad.
Deze gegevens zijn ontleend aan het Jaar
verslag over 1977 van de Gemeenschappe
lijke Medische Dienst, adviesorgaan op
medisch en arbeidskundig gebied. Op elke
honderd wao-verzekerden zijn er nu twaali
arbeidsongeschikt zo meldt het jaarver
slag. In totaal genieten eind 1977 in Neder
land 519.000 mensen een uitkering wegens
arbeiesongeschiktheid. onder wie 101000
zelfstandigen en jeugd-gehandicapten die
sinds kort onder de nieuwe aaw-regeling
vallen.
Het aantal aanvragen om 'voorzieningen'
i zoals aangepaste woningen, aangepaste
auto's, betaling voor therapeutische bege
leiding en dergelijkei steeg in het verslag
jaar van 50.000 tot 73.000. De GMD noemt
de veelgehoorde kritiek op de lange wacht
tijden die zich daarbij voordeden, 'voor een
met onbelangrijk deel gerechtvaardigd'.
De vertragingen worden echter voor een
belangrijk deel toegeschreven aan de ui
voering van de nieuwe overkoepelende
aaw-regeling. die een enorme admini
stratieve rompslomp met ach heeft mee
gebracht
