PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT UITBREIDING VAN UCN OP LOSSE SCHROEVEN s NAV O-consultaties over neutronenbom Dreigende oorlog mijnfront FS1 Gemeente Goes dringt opnieuw aan op spoedige goedkeuring voor nieuwe sluis Bonn bouwt in Gronau - kabinet beslist vrijdag Maasvlakte de eerste keus voor gasterminal ZC,4 Kosmonauten terug Eerste ei voor kievit Rubens in Zeeland pagina 2 221e jaargang no. 60 Zaterdag 11 maart 1978 f //ir, i Lange Delft Promenade lil - Middelburg Ware klasse verloochent zich met 'Xujjxxyjjx xxiuluüuolC' DEN HAAG-GRONAU - De uitbreiding van de UCN-fabriek in Almelo is op losse schroeven komen te staan. Uranit, de Westduitse partner in het Urenco-project, waarin ook Nederland en Engeland zitten, lijkt althans niet meer in deze uitbreiding te willen investeren. Dr. Heinz Kornbichler, directeur van Uranit, zei vrijdagavond in het tv-programma VARA-visie: „De politieke onzekerheid in Nederland met betrekking tot de levering van verrijkt uranium aan Brazilië maakt het ons onmogelijk verder te investeren in de ultracentrifugefabriek in Almelo". Hij voegde hieraan toe dat de Urenco-partners snel voor vervangende capaciteit moeten zorgen, om aan de verplichten aan Brazilië te kunnen voldoen. „De Engelse fabriek van Urenco in Capenhurst zal sneller moeten worden uitgebreid en wij zullen in Duitsland beginnen met de bouw van een fabriek in Gronau". De aanvraag voor de bouw van de fab riek in Gronau, dat even over de grens vlak bij Almelo ligt, is inmiddels bij de Westduitse regering ingediend. De uit eindelijke plannen voorzien in de pro- duktie van 5000 ton verrijkt uranium per jaar. De fabriek moet in 1982 al aan Brazilië kunnen leveren. Nieuwe fase Met de uits'praken van Kombicbler is een nieuwe fase begonnen in de moei- f i lijkheden rond Urenco. Deze begonnen. Vr€Cn puflieti toen de Tweede Kamer een motie aan- - nam van het Tweede-Kamerlid Van Houwelingen (CDA). Daarin werd de le vering van verrijkt uranium afhankelijk gesteld van garanties dat dit land de ra dioactieve stoffen niet misbruikt. West-Duitsland en Engeland vinden het niet nodig dat zulke garanties worden gegeven. Brazilië weigerde gisteren bij monde van president Geisel opnieuw het verdrag met Urenco in de door het Nederlandse parlement gewenste rich ting bij te stellen. Het kamerlid Van Houwelingen toonde zich vrijdagavond zeer geïrriteerd over de uitspraken van Kornbichler. Hij zei: „Al dit soort uitspraken doen de sa menwerking binnen Urenco afbreuk. Ik vind het ook niet behoorlijk. Nederland heeft zorgen, en dan is het niet juist dat dit soort dingen worden gezegd". Van Houwelingen vond, dat met Kom- bichlers woorden de problemen binnen Urenco een nieuwe fase zijn ingegaan, maar „we moeten natuurlijk niet verge ten dat het hier om een industrieman gaat. Wij hebben uitsluitend met rege ringen te maken". „Dat dit soort gedachten bij Uranit le ven, was mij wel bekend. Nieuw is. dat het nu voor de eerste keer zo openlijk wordt uitgesproken. Voorlopig hoeft er niet paniekerig op te worden ge reageerd. Tot 1981 geldt in ieder geval nog het Verdrag van Almelo", aldus het CDA-kamerlid. Premier Van Agt wilde vrijdagavond tijdens de wekelijkse persconferentie na afloop van de ministerraad niet ingaan op de woorden van Kornbichler. Hij zei dat de regering volgende week een be slissing over de UCN-uitbreiding in Al melo wil nemen. „Wij moeten ons eerst nader beraden", aldus Van Agt, die ver der duidelijk maakte dat de zaak „in een kritiek stadium" verkeert. Een kleine vingerwijzing naar uittre- GEEN DEFINITIEVE KEUZE KABINET gedogen laf apartheid stok zetel versleten De 'veervloot' is zo goed als versleten achter De dove mens is Stemmen uit king. PAGINA 23 bovenop Ouwerkerk kwijnt niet meer PAGINA 24 doorbraak 'Mysteries' op Man. de doorbraak van de Nederlandse film?: Letterkundige kroniek. burger chauffeur Pop: Big Mick, van Beatle-chauffeur tot leider van de punkgroep Softies; Denk sporten DEN HAAG - De Maasvlakte bij Rot terdam is de voorlopig eerste keus van de regering voor de aanleg van een los plaats voor vloeibaar aardgas (LNG). Daarnaast bestaat er ook nog moge lijkheid voor de aanleg van zo'n tcr- minel in hel Delfzijl-Eemshavenge- bied. Dat heeft het kabinet vrijdag be sloten. De aanleg van een gasterminal is nood zakelijk voor het lossen en overslaan van het LNG-gas dat Nederland vanaf het midden van de jaren tachtig vanuit Algerije zal betrekken. Dat gas zal dan met enorme gastankers over zee worden aangevoerd. Algerije wil voor 1 november van Ne derland weten waar de aanvoerplaats gesitueerd zal worden. Het kabinet heeft drie mogelijkheden op het oog. Op de Maasvlakte betreft dat een plaat bij het bedrijf van de Nederlandse Gas Unie of een plaat bij de olieterminal in dat gebied. Uit een van deze twee mogelijk heden moet gekozen worden, maar het kabinet heeft nog geen keuze gemaakt Beveiliging De mogelijkheid van het Delfzijl- Eemshavengebied komt pas op de derde plaats. Weliswaar is het technisch mogelijk ook daar - net als bij Rot terdam - mammoettankers te ontvan gen. maar de radarbeveiliging in het Rotterdamse gebied Is momenteel veel beter dan in Delfzijl, waar nieuwe rada- rapparatuur nodig zou zijn. Bovendien moetin dat geval overleg gepleegd wor den met de Westduitsers. Met deze voorlopige beslissing is de bouw van een LNG-losplaats op zee of op een dam voor de kust van de baan. De regering gaat nu eerst de mening vragen van de betrokken lagere overhe den. DRS. P. de Ruiter, geeommiteerde voor de economische aangelegenheden van het opoenbaar lichaam Rijnmond, toonde zich teleurgesteld over de beslis sing van het kabinet. Hij zei te betreuren dat do regering geen duidelijke uit spraak voor een lokatie voor de gaster minal had gedaan Zorgen De chemische industrie heeft zorgen over de kosten, die verbonden zijn aan de invoer van Algerijns aardgas, te be ginnen in 1984. Bij het kiezen van de plaats waar de terminal komt moeten ook de transport- en overslagkosten in beschouwing worden genomen, aldus een commentaar in het bald van de Ver eniging Nederlandse Chemische Indu strie (VNCI). De kwestie van veiligheid staat terecht voorop, aldus de VNCI, maar daarna komt die van de kosten. ding van Uranit uit de UCN-fabriek in Almelo leek besloten in zijn woorden: „Alle gegevens zullen worden bespro ken, ook de mogelijkheid dat ons beleid tot gevolg zou hebben, dat de uitbrei ding van Almelo niet doorgaat". De premier stelde, dat de datum van 1 april, waarop zekerheid over het stand punt van de regering moet bestaan, „geen fatale datum is". Maar er is wel een grens aan het geduld van de part ners en op die grens begint nu steeds meer gewezen te worden, zo voegde hij eraan toe. „We kunnen ons echter niet naar een te vroeg genomen besluit laten ijlen". Van Agt zei dat het niet meer mogelijk zal zijn om, zoals uit de Tweede Kamer was gevraagd, de Kamer voor het paas- reces - dat eind volgende week begint - in te lichten. „Het kabinet is nu nog niet bij machte zaken met de Kamer te doen", aldus Van Agt. Nadat het kabi net volgende week vrijdag een besluit heeft genomen, zal de regering zich tot de betrokken commissies uit de Kamer wenden. Eventueel kan dan de Tweede Kamer van paasreces worden terugge roepen voor een spoeddebat. Indien het regeringsbesluit inhoudt dat de motie- Van Houwelingen niet volledig uitvoer baar is. is zeker nieuw overleg met de kamercommissies nodigzo zei Van Agt. De minister-president wilde niet zeggen welke activiteiten de Nederlandse rege ring de komende week nog gaat onder nemen om toch voldoende garanties te In een woning aan de Oosterbroek- straat in Assen is vrijdagmiddag het stoffelijk overschot gevonden van een vrouw van middelbare leeftijd. Zij lag dood op de vloer van het huis, waar ze allen woonde. j}e vrouw moet 'n paar dagen geleden zijn gestorven Ze was onder doktersbehandeling. Er zijn geen sporen van misdrijf gevonden. krijgen. Vrijwel zeker is het dat hoog overleg tussen de regeringen van West-Duitsland en Groot-Brittannië nodig zal zijn. Basis Dr. Kornbichler van Uranit stelt vraag tekens achter de verdere samen werking van de Urencopartners na 1981. Dat kan volgens hem alleen „met bepaalde wijzigingen". Daarbij noemde hij als eerste dat de moeilijkheden met betrekking tot Bra zilië moeten worden opgelost. Verder dient er een algemeen beleid voor ex port te komen, waarbij er geen sprake is van het huidige vetorecht, krachtens welke een van de deelnemende landen de mogelijkheid heeft om een bepaalde transactie tegen te houden. „De onze kerheid of al dan niet toestemming van regeringen verkregen wordt, moet uit de weg worden geruimd", aldus Korn bichler. MOSKOU - De Russische kosmonaut Alexei Gubarjewtl.i en zijn Tsjechische collega Wladimir Remek zijn vrijdag 'ergens in de Sowjet-Unie' met hun Sojoez-28 capsule behouden op aarde weergekeerd, nadat zij op 2 maart met dat ruimtevaartuig naar het Saljoet-6 ruimtelaboratorium waren vertrok ken In de Saljoet-6 bevinden zich nog steeds de kosmonauten Romanenko en Gretschko. Zij vertrokken op 10 december en hebben inmiddels het ruimte- duurrecord op hun naam staan. VS BOOS OP NEDERLANDS PARLEMENT MADRID - Prinses Beatrix en prins Claus zijn vrijdagmiddag in Madrid aangekomen. Het prinselijk paar had tevoren van een korte vakantie geno ten in de provincie Malaga. De prinses en haar echtgenoot, die een privé-be- zoek brengen aan Spanje, logeren in de ambtswoning van de Nederlandse ambassadeur te Madrid. De Nederlandse gasten zullen zaterdag lunchen op het Palacio de la Zarzuela met koning Juan Carlos en koningin Sojie. Prinses Beatrix en Claus keren zondagmiddag naar Nederland terug. Van onze correspondenten) BRUSSEL - De vraag of de neutronen bom moet worden ingebracht in het Oost-West-overleg over wapenbeheer sing, staat nu centraal in het overleg tussen Amerika en de Europese NAVO-partners. Washington is met een nieuwe reeks consultaties begonnen, nadat bij het overleg over de neutro nengranaat aan Europese kant una niem voorzichtige en aarzelende reac ties waren gekomen. Dit werd vrijdag te verstaan gegeven door de woordvoerder van de NAV.O. Amerika wil tot de produktie van de neutronengranaat overgaan als de Europese NAVO-partners daarover een „substantiële consensus" bereiken. Zo verwoordde de Amerikaanse minister van defensie Harold Brown enige maanden geleden de Amerikaanse posi tie. Volgens de NAVO-woordvoerder is hierin geen wijziging gekomen, maar wordt nu vooral gepraat over het afzien van de neutronenbom in het kader van afspraken met het Oostblok over wa penbeheersing. Vooral de Westduitse regering lijkt- ge wonnen voor de gedachte de neutro nengranaat in te brengen in het Oost- West-overleg. Tegen het niet in gebruik nemen van de neutronengranaat door de NAVO-landen. zou Moskou dan een gelijkwaardige concessie moeten stel len. De periode tussen het eigenlijke, exclusief aan Amerika voorbehouden besluit om de neutronengmaat in pro duktie te nemen en de ingebruikneming van het wapen in West-Europa zou voor dergelijke onderhandelingen moeten worden benut, aldus de redering die ook bij de Nederlandse regering aanhang vindt. Geloof waardighei cl De NAVO-woordvoerder zei niet te kunnen zeggen of de NAVO-partners dan toch eerst zouden moeten beslissen over het in produktie nemen van het wapen, dit met het oog op de geloof waardigheid van hun onderhan delingspositie. Volgens een doorgaans welingelichte bron zou Washington duizend klassieke tactische kern kracht en het versterken van de ra dioactieve straling - precies datgene wat de neutronengranaat van de „ge wone" tactische kernwapens onder scheidt - een belangrijke mogelijkheid kan zijn bij de modernisering van de tactische kernwapens, die een veel ..vuilere'" werking hebben Navo-aanbod wel op voorhand een principieel Euro pees „ja" inzake het eventueel i ■apens terug te trekken in ruil voor het terugtrekken van een Russisch tan- bruik nemen (deployment) van het kleger. Dit aanbod werd al twee jaar neutronenwapen willen hebben. Tus- geleden door de NAVO gedaan bij be- sen het begin van de produktie en het in sprekingen over wedderzijdse en gebruik stellen in Europa zou volgens evenwichtige troepenvermindering de meeste bronnen twee jaar kunnen (MBFR) in Centraal-Europa. Van Oost verlopen. blokzijde werd dit aanbod van de hand Bij het overleg over de neutronenbom gewezen, mede omdat het om ouderde kernkoppen zou gaan. niet meer geschikt om ingeval van een mili tair conflict te worden ingezet. worden nu ook de uitkomsten betrok ken van de NAVO-studie inzake de mo dernisering van de tactische kern wapens die in Centraal-Europa staan opgesteld. Tot deze studie is vorig jaar ro OOOS besloten De resultaten worden half mei intussen zijn de Verenigde Staten door de defensieministers van de buitengewoon slecht te spreken over de NAVO-landen en eind mei op de At- resolutie van de Nederlandse Tweede lantische topconferentie in Washington Kamer, die produktie van de neutro- besproken. De modernisering is een nenbom als „ongewenst" kwalificeert. Kr.1 i V, r, belangrijke optie in het licht van een eventuele vergroting van de Russische militaire dreiging in Europa. De militaire experts van de NAVO-lan den vrezen dat een afwijzing van het neutronenwapen de modernisering van de huidige tactische kernwapens zal kunnen bemoeilijken. Het is duidelijk dat het beperken van de explosieve STAKERS HOUDEN VOL WASHINGTON - Terwijl gerechtelijke functionarissen met stapels dwang bevelen de mijngebieden afreizen om Amerika's stakende mijnwerkers tegen maandagmorgen weer aan het werk te zetten volgens de bepalingen van de Taft-Hartley wet, zijn werknemers en werkgevers in Washington weer aan de tafel gaan zitten om te onderhandelen over de knelpunten die goedkeuring van een eerder akkoord in de weg slaan. Hoewel de mijnwerkers persoonlijk niet kunnen worden gedwongen hun werk te hervatten, moeten de mijneigenaren hun bedrijven voor hernieuwde produk tie in gereedheid brengen (en zij doen dat zonder aarzeling), terwijl de plaat selijke. regionale en nationale functio narissen van de mijnwerkersvakbewe ging hun leden meedelen dat de staking moet worden afgebroken Voldoen zij aan die eis niet. dan kunnen zij in de gevangenis worden geworpen Evenwel, ae stattende mijnwerkers, die met een ruime meerderheid een nieuw ontworpen arbeidsovereenkomst heb ben verworpen, neigen er niet toe aan de eis tot werkhervatting te voldoen: „Ze hebben niet genoeg gevangenissen om ons op te sluiten", zei een vak bondsfunctionaris in Ohio. Anderen, die op zichzelf wel aan de wettelijke dwangmaatregelen gehoor willen ge ven. vrezen voor geweldpleging. „Ik blijl thuis als mij wordt verteld dat het mij de kop gaat kosten als ik de mijn bin nenga". verklaarde een vakbondsman in Virginia, „en ik ga ervan uit dat die mededeling komt" Werkvolk Kortom, de mijnwerkers dreigen Car ter met oorlog aan het kolenfront. in weerwil van de gedragen presidentiele verklaringen dat hij ervan uitgaat dat de wet wordt gehoorzaamd. En hij zei er ook bij geen plannen te hebben de mijnen tijdelijk te nationaliseren. In de huidige situatie is dat olie op het vuur, want de stakers vinden dat de Taft- Hartleywet de werkgevers geheel bui ten schot laat en uitsluitend is gericht tegen het werkvolk. Gevreesd wordt dat een dergelijk par lementair ingrijpen de onderhan delingspositie tegenover de Russen ver zwakt. als het erom gaat de neutronen bom in te ruilen voor Russische conces sies op het gebied van het gebruik van de mobiele SS-20-raketten (te gebrui ken tegen West-Europa i of verminde ring van het Centraal Europese troepenbestand van de Warschau- pactlanden. Amerika gaat ervan uit dat de Russen met op de ruil zullen willen ingaan en dat het dan eenvoudiger zou worden om de politieke weerstand tegen inschake ling van de neutronenbom in het NAVO-arsenaal te omzeilen. Deze stap wordt in militaire kringen van N AVO en VS als noodzakelijk gezien. Naar ge ruchten willen zouden de VS. West- Duitsland en GrootrBrittannië al heb ben besloten tijdens de NAVO-topcon- ferentie in mei de produktie van de neutronenbom door te drukken De bijeenkomst van de zogenaamde Nucleair planning group van de NAVO. medio april in Denemarken, moet duidelijk maken in hoeverre de Ameri kanen, Duitsers en Engelsen er intus sen in zijn geslaagd de weerstand in Nederland en de Scandinavische lan den te overwinnen. WACHTEN DUURT AL ANDERHALF JAAR „HINDERPAAL GOED KLIMAAT VESTIGINGEN" GOES-In een brief aan minister ir D. S. Tuijnman van verkeer en waterstaat heeft het college van burgemeester en wethouders van Goes opnieuw aange drongen op een spoedige goedkeuring van de plannen om bij het Goese Sas een nieuwe sluis te bouwen. B en w be treuren het dat die goedkeuring nog steeds niet binnen is. Dc plannen zijn al in augustus 1976 ingediend. Het Goese gemeentebestuur heeft tevens aan ge deputeerde staten gevraagd de ver vanging van de sluis aan te willen kaarten bij de minister tijdens het ge sprek dat ze maandag met hem hebben B en w van Goes wijzen er in hun brief op dat een spoedige vervanging van de huidige, honderd jaar oude sluis om re denen van veiligheid en economie van groot belang is De sluis voldoet nier meer aan de eisen die aan een kunst werk met waterkerende functie moeten worden gesteld Dit veiligheidsaspect vervult het college temeer met zorg sinds besloten is de Oosterschelde af te sluiten door middel van een storm vloedkering. Aanvankelijk zou een optimale veilig heid in 1978 zijn bereikt maar als gevolg van de beleidswijziging over de afslui ting van de Oosterschelde is de defini tieve beveiligingpas omstreeks 1985 een feit. Dit betekent een aanzienlijke ver lenging van de periode waarin een vol doende veiligheid niet gegarandeerd is. Hoewel er enkele noodvoorzieningen aan de sluis getroffen zijn. is er volgens b en w nog steeds sprake van een zwakke schakel in de waterkering. Dal komt onder meer omdat de kerende hoogte van de deuren van het sluizencomplex niet vergroot is De verdere voorberei ding en uitvoering van het aanpas singsplan wordt geraamd op 5 a 6 jaar Dit maakt het steeds moeilijker voor de gemeente Goes om de vereiste veilig heid binnen de gestelde termijn te be reiken. Hinderpaal Ook uit economische overwegingen vinden b en w uitstel van goedkeuring voor de aanleg van een nieuwe sluis onaanvaardbaar. De bestaande sluis vormt met zijn kleine afmetingen een (Slot zie pag. 15 kol. 7i VLAARDINGEN - De 22-jarige Vlaardinger Rene Pop heeft vrij dagmiddag in een poldergebied bij Vlaardingen een kievitsnest met drie eieren gevonden. Het is de eerste vondst dit jaar. Pop heeft de stichting 'Het Vogeljaar' te Hil- versu m op de hoogte gesteld van zijn vondst. „Ik heb ze aangeboden aan de kievit zelf en de eieren liggen dus in het nest laten liggen", aldus René Pop. die ac tief lid is van een aantal organisaties op het gebied van vogelbescherming en vogelstudie. Ook het vorig jaar werd het eerste kievitsei op 10 maart gevonden en wel bij Bakhuizen in Friesland. Se dert 1900 was de kievit slechts zes maal vroeger dan vandaag met het leggen van eieren.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1978 | | pagina 1