PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KAMER ERNSTIG
BEZORGD OVER
TERUGVAL BOUW
Ondernemers ontevreden over
veranderingen in prijsbeleid
„Industriegebied Baalhoek wel intekenen
op streekplan, maar nog niet aanleggen"
FORD EN GISCARD
SLOTEN COMPROMIS
de krent
van zeeland
TERSCHELLING
BEPERKT
VERKEER
er armslag voor
taxivervoer
NOODPLAN CHRISTEN-DEMOCRATEN EN WD
Haya van Someren
treedt af als
voorzitter WD
De neuzen van
de meerderheid
B
217e jaargang - no. 296
Dinsdag 17 december 1974
Joerislen mogen alleen
rijden op dag aankomst
ai vertrek
TERSCHELLING (ANP, GPD)
Met zeven stemmen voor en v....
stemmen tegen heeft de raad van
Ierschelling maandagavond beslo
ten het verkeer op dit Waddenei
land gedurende de maanden juni,
juli en augustus te beperken. Het
roorstel van b. en w. om het
[(motoriseerde vakantieverkeer
-Jirende vijf maanden aan ban-
te leggen werd geamendeerd
de Partij van de Arbeid-
...Je tot drie maanden. Boven
den zal de commissie ruimtelijke
ing nog advies uitbrengen
het jaar van ingang. Het
voorstel van b. en w. was 1975,
maar de meeste raadsleden wa-
ren van mening dat dit een te
korte termijn-beslissing zou zijn.
De vele tegenstanders van de ver-
keersbeperking op het eiland, de
betekent dat de vakan-
alleen de eerste dag
vakantie en de laatste
ijj van hun vakantie een auto,
f brommer mogen ge-
staken him ongenoegen
■iet onder stoelen en banken na
ie uitslag van de stemming.
De voorzatter van de midden-
Sandsvereniging op west, zei dat
sen het hier niet bij zal laten
jüien, maar dat men tegenacties
si beramen. De -vereniging dis
socieert zich van de dreigemen-
ki die geuit zijn aan hetadres
tan burgemeester en raadsleden.
kigbrieoen
jSirgemeester Hoogland en de
Ldsleden Gorter (wd) en Van
Teen (plaatselijk belang) toegen
Bierdag een dreigbrief, waarin
|tan gezondheid of die van hun
rouwen of kinderen werd be-
jeigd, wanneer het voorstel
tor de raad zou worden aange-
wmen.
te raadsleden werd aangeraden
pnco te stemmen, want „een
rgelukje met vrouw en kind is
B' HAAG (ANP) Als gevolg
a wijziging in het uitvoerbesluit
Eorervoer 1939 zal het taxivervoer
niet al te verre toekomst meer
raslag krijgen- De gemeentelijke
rardeningen moeten eerst aan
awe maatregelen worden aange-
ct; de overheidsbemoeiing met de
nibedrijven is bijna helemaal een
iitselijke aangelegenheid.
bzal 'de tarn voortaan overal binnen
gemeente standplaats mogen inne-
3, voorzover dit niet door een of
are verkeersmaatregel is verboden.
het begin van een taxirit kan de
figai ook per zitplaats worden ver
rad. Om meer uniforme regelingen
fójgen kunnen er samenwerkings
raden komen tussen taxibedrijven
tassen gemeenten, waardoor in
timeratiegebieden soepeler kan
mien gewerkt. Wijktaxi's, üjntaxi's
dergelijke zullen een aanvulling
men vormen voor het openbaar
roer. Ter verbetering van de kwali-
van de taxibedrijven zullen de on-
HMmers voort-aan niet alleen een
running moeten bezitten maar aan
ra van vakbekwaamheid, krediet-
radigheid en betrouwbaarheid moe-
voldoen.
jfost-Duitsland is bereid onderhan-
ogen met Oost-Duitsland te begin-
2 met als doel het verbeteren van
Wederzijdse betrekkingen,
^regeringswoordvoerder zei maan-
in Bonn dat de bondsrepubliek
Bral streeft naar verbetering van
transitoverkeer tussen West-Duits-
ri en West-Berlijn en naar verstevi-
t? ran de economische betrekkingen.
uit Zeeland op de
la's 2, 4, 5, 6, 7, 9 en 11.
buitenlands
op de pagina's 1, 3
1; op pagina 15.
en t.v. op pagina 17.
I nieuws op pag. 19-
'nderzoek
i TRIP schrijft in zijn
gepubliceerde nota we-
eleid dat hij over een
t deel van het onderzoek
zeggenschap heeft
(Pag. 3)
isteren
ÏÏT EEN op verzoek van de Bank
'»r Nederlandse Gemeenten uit-
1 onderzoek blijkt dat de
taneenten zonder voldoende ken-
3 en planning investeringen aan-
.Wn..,.„ (Pag. 13)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De tweede kamer is ernstig bezorgd over de sterke terugval in de woningbouwpro-
duktie. Het cijfer van 110.000 in aanbouw genomen woningen in plaats van de voor dit jaar geschat
te 135.000 a 140.000 is voor de kamer een absoluut dieptepunt in het bouwbeleid van de laatste jaren.
De meningen bleken bij het maandag begonnen debat over de volkshuisvesting uiteen te lopen of het
beleid van minister Gruijters de oorzaak is van de slechte cijfers. Wel vonden vrijwel alle fracties dat
de bewindsman over de bouwprodukt-ie veel te optimistische geluiden heef t laten horen.
DEN HAAG Minister Gruyters
(rechts) en staatssecretaris Van
Dam vergelijken de stukken tij
dens het debat over de begroting
van Volkshuisvesting in de tweede
kamer.
Het debat over de huur- en subsi
dienota en de begroting van volkshuis
vesting werd voor een groot deel
beheerst door de terugslag op de
bouwmarkt. De VVD diende zelfs een
motie in, waarin het hele woning
bouwbeleid van minister Gruijters
werd afgekeurd- Ook de huurnota
oogstte op een aantal punten kritiek.
De ARP'er Scholten kwam onver
wacht met een motie om de jaarlijkse
huurverhoging hoger te stellen dan de
door de regering voorgestelde 8 pro
cent. Scholten denkt daarbij aan ne
gen of negeneneenhalf procent,
AKKOORD OVER ENERGIEBERAAD EN GOUD
(Van onze correspondent)
.PARIJS De Amerikaanse en Franse staatshoofden Ford en
d'Estaing hebben hun topoverleg op Martinique maandag met een
compromis over de energieproblemen besloten. Giscard d'Estaing
zal vermoedelijk voor de komende zomer zijn invitaties verzenden
voor een internationale energieconferentie, waaraan naast andere
westelijke consumentenlanden ook Amerika en Frankrijk zullen
deelnemen.
Behalve die rijke consumenten zullen op de conferentie ook de arme landen
van de derde wereld worden vertegenwoordigd. Als derde groep zullen de Ara
bische olieproducenten aan dit beraad eelnemen. In maart zal het voorberei
dend overleg voor de conferentie beginnen.
Tegenover deze concessie van Ame
rikaanse kant heeft Frankrijk berust
in een voorafgaand overleg tussen de
westelijke landen, waarvan de Ameri
kanen hopen dat ze hun standpunten
erdoor krijgen. Frankrijk zal echter
niet officieel toetreden tot het Inter
nationale Energie Agentschap van
twaalf landen.
Goud
Giscard en Ford kwamen verrassend
tot een akkooTd over de waarde van
de nationale goudkoers. Beide staats
lieden hebben geconstateerd dat het,
na 40 jaar. nu onmogelijk is gewor
den. Dit betékent dat elke regering
het recht heeft om de waarde van de
eigen goudreserves te baseren op de
huidige marktprijs. Hierdoor zou, al
dus het communiqué, het financiële
stelsel in de wereld worden verstevigd
en de hoge olieprijzen beter kunnen
worden opgevangen. De Amerikanen
Zie slot pagina 3 kolom 4
maar een percentage noemt hij in
zijn. mede door de KVP gesteunde
motie niet, om de regering de komen
de maanden nog enige manoeuvreer
ruimte te gunnen. Het ziet er naar uit
dat het voorstel van Schollen in de
kamer een serieuze kans maakt, wat
een gevoelige klap zou betekenen voor
staatssecretaris Van Dam, die zich
met het huurbeleid bezighoudt.
Het nieuwe systeem van individuele
huursubsidies kon bij de meeste par
tijen op waardering rekenen. De
KVP'er Comelissen zei zelfs bijzonder
verheugd te zijn dat nu een voorstel
ter tafel ligt dat de subsidies primair
richt op de mensen die ze het hardst
nodig hebben. De doorstromingshef
fing vond in zijn ogen geen genade.
Hij diende een motie in, mede na
mens ARP en CHU, om de heffing in
deze vorm uit de nota te schrappen.
Ook PvdA en PPR bleken grote be
zwaren te hebben tegen de doorstro-
mingsheffdng, zodat deze althans in de
huidige vorm geen schijn van kans
maakt.
Volgens PvdA-woord voerder mevr- Sa-
lomons dient ok het eigen woningbe-
zit onder de doorstromingsheffing te
vallen. Zij diende een motie in waarin
wordt gesteld dat de heffing zich
dient uit te strekken tot alle inko
mens hoven de aanslaggrens van de
inkomstenbelasting en zij verzocht de
regering met voorstellen in die rich
ting te komen.
'Noodplan'
Om de stagnerende bouwproduktie
een nieuwe impuls te geven, dienden
zowel KVP mede namens ARP en
CHU als WD een „noodplan" in.
Volgens de KVP is een herstel van
het vertrouwen in de regeringspla-u-
nen het meest urgent- Ir. Comelissen
zei dat hem gebleken was dat door
uitlatingen van de bewindslieden grote
onzekerheid in de bouwwereld is om
staan. Hij pleitte voorts voor inventa
risatie van alle bestaande plannen en
een beter gecoördineerde aanpak. Een
krachtige bevordering van het eigen
woningbezit zal volgens de KVP een
slap in de goede richting zijn.
De VVD noemde als punt één: hei
aanpassen van de woningbouw aan de
werkelijke behoefte. Woningbouwspe-
cialist De Beer meende dat een be
langrijk deel van de verstoring vai
woningmarkt te wijten is aan het feit
dat niet is gelet op de wensen van de
woningzoekenden. „Dat we naar meer
eengezinshuizen en minder hoogbouw
toe moeten, is duidelijk, maar kwes
ties als de omvang van de woning en
de verhouding koop-huurwoningen
spelen ook een belangrijke rol. Verder
zou de regering moeten voorkomen
dat de beleggers zich uit de bouw
(Zie slot pagina 3 kolom 5
MINISTER LUBBERS: VERSOEPELING, MAAR:
(Van onze
redactie economie)
DEN HAAG Minister Lubbers
van economische zaken heeft
maandag wijzigingen in het prijs
beleid bekendgemaakt, die per 1
januari 1975 van kracht worden.
De horeca en de groothandel in
eet- en drinkwaren zullen, met
een bepaald minimum, worden
vrijgesteld. Ontheffingen zullen
mogelijk zijn voor bedrijven,
die in gevaar komen.
Dit heeft minister Lubbers van
economische zaken maandag
middag, na afloop van het onge
veer twee uur durende gesprek
met de zogenaamde prijzenover-
legcommissie van het georgani
seerde bedrijfsleven meegedeeld.
Minister Lubbers vindt zelf dat van
versoepeling sprake is, maar reacties
uit het bedrijfsleven spreken eerder
van een verstrakking. Ontevredenheid
is er met name over de toegestane
kostendoorberekeningen. Ook van de
zijde der consumentenorganisaties is
men niet tevreden. Het beleid moet
meer nadruk krijgen op het doorvoe
ren van prijsverlagingen, waar die
mogelijk zijn.
Volgens de minister zet de inflatie
in betrekkelijk hoog tempo door.
De prijsstijging in 1974 komt op onge
veer 10 pet. Getracht moet worden
het volgend jaar lager uit te komen.
„Voorzichtigheid blijft nodig om niet
uit de bocht te vliegen", zei minister
Lubbers. Daarom zal het beleid in het
algemeen strak worden gehouden.
Schade in de vorm van gevolgen voor
de werkgelegenheid moet echter wor
den voorkomen. Vandaar dat de mo
gelijkheid tot aanvraag van ontheffing
wordt geopend als de continuïteit van
een bedrijf in gevaar komt.
De verplichting tot melding van
prijsverhogingen voor grotere bedrij
ven blijft gehandhaafd. Voor de door
berekening van loonkosten in indu
strie- en dienstensector blijft de gel
dende regeling gehandhaafd. De indu
strie blijft aan 50 pet gebonden, de
dienstensector aan 85 pet. Hierbij
(Zie slot pagina 3 kolom 3)
ROTTERDAM (ANP) Mevrouw H.
V. van Someren-Downer, sinds 1968
voorzitter van de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie (WD) legt
haar functie neer. „Ik vind het nu
welletjes," aldus Haya van Someren.
die voor de VVD tevens lid is van de
eerste kamer.
Mevrouw Van Someren zegt dat haar
besluit om de voorzittersfunctie neer
te leggen is genomen 'in de meest
voortreffelijke overeenstemming' met
de WD-fractievoorzitters uit de beide
kamers, de heren Van Riel en Wiegel.
De functie werd 'te zwaar ne erg
belastend', zo zegt zij in een commen
taar. waarbij zij er op wijst dat de
partij in de afgelopen jaren groeide
van ongeveer 27-000 tot ruim 80.000
leden thans. Als opvolger van me
vrouw Van Someren voor de functie
vr. - VVD-voorzitter komt mogelijk in
aanmerking mr. F. Korthals Alles te
Rotterdam, thans algemeen-secretaris
van de partij.
GEDEPUTEERDE BOERSMA IN BEGROTINGSZITTING STATEN:
MIDDELBURG In het ontwerp-
streekplan voor Oost-Zeeuwsch-Vlaan
deren zal wel een industriegebied (500
hectare bruto) langs het Baalhoekka-
naal worden ingetekend, maar vóór
het jaar 1985 zal van de aanleg geen
sprake zijn- Een beslissing daarover
zal apart in provinciale staten worden
genomen en arliankelijk zijn van de
ontwikkeling in liet gebied iii de eer
ste streekplanperiode (1975-1985),
waarbij gs zullen mikken op een ver
snelde industrialisatie op de Axelse
Vlakte en in de kanaalzone Terneuzen-
Gent (Dow Chemical).
Gdeputeerde mr. J. P. Boersma liet
maandag op de tweede dag van de
begrotingsbehandeling in provinciale
staten uitkomen dat nu een mogelijk
heid is ontstaan om de impasse waar
in het streekplan was geraakt té door
breken en op korte termijn tot een
eenheid van beleid te komen. Het is
de bedoeling dat nog voor de zomer
vakantie 1975 het ontwerp-streekplan
rijp is voor de molen van behande
ling. voorzien van een voorlopig
standpunt van het college van gs.
Er is dan tien jaar voorbereiding aan
voorafgaande. Een periode waarin drie
ontwerpen op tafel zijn gekomen en
er weer zijn afgeveegd- De moeilijkhe
den in het laatste stadium van over
leg zijn veroorzaakt door twee strui
kelblokken: 1 het standpunt van het
rijk 'dat er op Nederlands grondge
bied naast een Baalhoekkanaal geen
deelde mening in het Zeeuwse college
industriegebied mag komen'; 2 de ver-
van gs en provinciale staten over de
aanleg van een industriegebied daar.
Realiteit
Gedeputeerde Boersma maakte maan
dagmorgen de balans op rondom het
ontwerp-streekplan voor Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen: „De staten stel
len het streekplan vast. Zeker. Maar
ze dienen zich daarbij de vraag te
stellen of het een streekplan is, waar
mee de streek zelf werkelijk is gehol
pen. Veel basisgegevens zijn. door de
ontwikkelingen achterhaald- In het
voorontwerp '73 was het huidige
groeimodel voor de uithouw van de
werkgelegenheid in de streek aange
houden. Dat betekende aantrekken
van industrieën bij Baalhoek. Op ba
sis van het aldus ingenomen stand
punt zou het eerste bedrijf rond 1980
op een industriegebied daar van de
grond moeten kunnen komen. Hoe
men zich ook tegenover deze beslis
sing opstelt: het zal niet mogelijk zijn
in 1980 bij Baalhoek het eerste be
drijf te laten draaien. We hebben
besloten deze realiteit in het streek
plan mee te nemen."
Mr. Boersma kondigde in de begro-
Llngszitting aan dat gs via het streek
plan Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen deze
ontwikkeling in de streek willen be
vorderen:
in de periode 1975-1985: versnelde
ontwikkeling op de Axelse Vlakte
en industriële ontwikkeling in de
kanaalzone (Dow Chemical). Het
rapport Axelse Vlakte dat onlangs
is uitgebracht biedt nuttige sugges
ties.
in de periode na 1985: verdere
uitbouw van het industriegebied
Axelse Vlakte of aanleg van een
industriegebied bij Baalhoek.
Boersma: „We moeten het industriege
bied nu intekenen, maar bij de herzie
ning van het streekplan zou pas tot
aanleg kunnen worden besloten, wan
neer provinciale staten opnieuw zijn
geraadpleegd. Wanneer zou blijken
dat de maatregelen in de eerste perio
de onvoldoende zijn of wanneer in de
tweede periode de behoefte aan zo'n
industriegebied zou ontstaan, zou een
beslissing over een Baalhoekindustrie-
zone kunnen worden genomen." In
zijn antwoord op de beschouwingen
uit de staten over het hoofdstuk pla
nologisch beleid haalde mr. Boersma
de historie van het streekplan Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen nog even op. „Is
het nu nodig dat éen streekplan zo
lang onderweg is?" was de vraag die
hij zich vervolgens stelde- Zijn ant
woord: „Als er twijfels ontstaan, dan
moet men die onzekerheid aanvaar
den. De nu gekozen oplossing is er
een die mogelijkheden aanreikt om op
de korte termijn tot een resultaat te
komen, waarin de meerderheid en de
minderheid in gs en staten zichzelf
kunnen herkennen. We zullen dan la
ter zien of we tot een eengezind of
Midden-Zeeland
Gs hebben besloten om de gemeenten
Kapelle en Reimerswaal op te nemen
in de herziening van het streekplan
Midden-Zeeland. In het huidige streek
plan vallen beide gemeenten ten oos
ten van het kanaal erbuiten.
In januari krijgen provinciale staten
een nota over de procedure die bij
deze streekplanherziening zal worden
gevolgd- „Er wordt op het ogenblik
volop aan gewerkt," zo verzekerde
mr. Boersma.
ïholen
Het is de bedoeling dat een afzonder
lijk streepian voor Tholen en Sint-
Philipsland wordt gemaakt. Zoals de
zaken er nu voorstaan zal het gelijk
tijdig met de herziening Midden-Zee
land aan de orde komen.
r de statenztt-
de 'schot
d«s bo
Jjantlijn
door PvdA-
E 3 fractievoorzitter Don Keloat
v—tijdens een part ij vergadering
Bij die gelegenheid had Don ld
dat er in de provinciale begroting veel
te weinig was terug Us vinden over de
afspraken die destijds waren gemaakt
tijdens de onderhandelingen over h<*t
nieuwe college van gedeputeerde sta
ten. een opmerking die hij vorige wi*-k
vrijdag ln de staten herhaalde. Boven
dien had Don tijdens de partijvexgade-
ring een opmerking gemaakt die naar
buiten de indruk had gewekt dat tie
PvdA zich op die manier in de staten
'oppositiepartij' voelde. En dat weer
was aanleiding voor CDA-woordvoer-
der Eversdijk om de belde PvdA-gcde-
puteerden de vraag voor te leggen of
zij zich leden voelden van 'een colle
giaal afspiegelingscollege met bepaal
de beleidsvoornemens' of dat zij meen
den te behoren tot 'de oppositie'. In
de vergadering van gisteren. Gisteren
kwam daarop een keurig antwoord
van gedeputeerde Stenvert.
Kern van dit antwoord was: bij do
beleidsafspraken ls er in voorzien
dat leden van het college een af
wijkend minderheidsstandpunt mogen
innemen. Tussen haakjes: deze af
spraak is gemaakt op verzoek van de
PvdA met het. oog op haar eigen gede
puteerden. Gisteren maakte Stenvert
duidelijk dat het zeker niet om onder
geschikte punten ging. Letterlijk zei
hij namelijk: „Op de kruispunten van
ons denken zijn wij het niet eens over
de te volgen weg". En na deze princi
piële vaststelling werkte hij de situatie
nader uit die in het huidige college
bestaat, een college dat in een aantal
gevallen uiteenvalt in een meerder
heid en een minderheid. In de prak
tijk komt dat erop
neer zo liet Sten
vert weten dat
sprake was van een
'pogen om elkaar
zoveel mogelijk te
vinden en niet het systeem te volgen
dat de neuzen zijn geteld en er maar
moet worden gestemd, in welk geval
vier gedeputeerden de gang van zaken
bepalen'. Of dat pogen succes heeft
vermeldde Stenvert niet. wel dat er
'over het algemeen' dus niet altijd
bereidheid bestaat om naar elkaar
te luisteren. Aan het slot onderstreepte
de gedeputeerde nogmaals dat het hier
niet om ondergeschikte beleidszaken
gaat, maar om 'essentiële punten'. Een
interessante verklaring, die enig in
zicht geeft in de visie die de PvdA
heeft van haar rol in de Zeeuwse sta
ten.
Als men deze PvdA-visie in een Haag
se term zou moeten vertalen dan
zou men daarvoor vooral de uit
drukking 'extra-parlementair' moeten
gebruiken. Weliswaar is de verhouding
tussen regering en parlement enerzijds
en die tussen gedeputeerden en pro
vinciale staten anderzijds van een an
der karakter, maar dat laten we op dit
ogenblik even buiten beschouwing. De
PvdA-statenfractie beeft in ieder geval
via de verklaring van gedeputeerde
Stenvert duidelijk gemaakt dat zij een
losse binding heeft met dit college,
namelijk op die punten waarover geen
vaste afspraken zijn gemaakt. Dat doet
denken aan de verhouding tussen de
AR en KVP met het kabinet-Den Uyl:
die verhouding is extra-parlementair,
hetgeen betekent dat de fracties van
deze partijen zich vrij zelfstandig op
stellen jegens dit kabinet. Voor de
progressieve regeringspartijen even
wel gaat het om een parlementair ka
binet: wanneer het dwars tegen de
opvattingen en programma's van deze
partijen zou ingaan, zou een kabbinets-
crisis het gevolg zijn. In de Zeeuwse
staten steunen CDA en VVD het col
lege. aan de totstandkoming waarvan
zij van harte hebben meegewerkt, de
PvdA evenwel heeft op "bepaalde es
sentiële punten' waarover geen af
spraken bestaan, maar die ook niet
nader zijn gedefinieerd andere in
zichten. Dat is echter voor haar geen
reden om haar gedeputeerden terug te
trekken. Inderdaad een extra-parle
mentaire houding.
Tenigkomend op de onvergelijkbaar
heid van parlement en staten ge
ven we gaarne toe dat hier sprake
is van verschillende stelsels en dat ter
men uit het 'dualistisch systeem'
een zelfstandige regering tegenover
een zelfstandig parlement in de sta
ten niet opgaan. Gedeputeerden vor
men wat men zou kunnen noemen het
'dagelijks bestuur' van de provincie,
de staten kiezen hen uit. eigen midden.
Dat neemt niet weg dat de huidige
ontwikkeling in de richting van 'pro
gramcolleges' het vastleggen van
een 'regeerprogramma' voor gedepu
teerde staten op een ontwikkeling
duidt die meer en meer de trekken
gaat aannemen van een dualistisch
systeem. Het CDA in Zeeland heeft
overigens de uitdrukking 'program-
college' afgewezen, het bleek vrijdag
nog weer uit de vraag van Eversdijk:
hij had het over een 'afspiegelingscol
lege met bepaalde beleidsvoornemens,
een soort tussenvorm. Een afspiege
lingscoüege wijst duidelijk op de ver
antwoordelijkheid van de staten als
geheel: het college 'weerspiegelt' hen
immers. Zodra er evenwel sprake is
van een program begint het op een
'regeerakkoord' te lijken, waarbij het
college als een soort parlementair ka
binet optreedt.
l"Ne uitlatingen van gedeputeerde
A-' Stenvert doen vermoeden dat de
PvdA inderdaad denkt in de sfeer
van een programcollege. Daarbij ver
langt zij uiteraard van haar
'regeringspartners' dat die het 'regeer-
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
